Hồi bé, trưa mình không ngủ, cứ đi vòng vòng, cà lê hết xóm trên rồi đến xóm dưới, hay mò mẫm ra chợ để hóng sự chuyện Thiên Hạ. Chuyện kiến cắn chim hay mèo cải lộn với chó, mình đều quan sát để Ý ngay cả chó dính lẹo nhau, u chầu u chầu đến mờ cả mắt, mắt bị mụt lẹo, cận thị cả chục độ. Con chó trong xóm thường ngày thấy mình từ xa là đã sủa vì có ăn thịt chó hai lần khi xưa mà khi có đồng chí cái là mặt nó cứ đực ra, không sủa khôngrống chi cả ngay cả con nít ném đá nó cũng đờ cái mặt ngu lâu như chó. Sau này lấy vợ thì mới hiểu cái mặt chó ấy ra sao. He he he.
Hôm trước, có cô em của Mệ BĐ gọi điện thoại, kể là mỗi lần đến thăm anh bạn trai của cô nàng ở trong xóm mình. Nếu thấy mình ghé qua nhà anh bạn trai này là cô nàng trốn. Cô nàng kể da mình đen đen. Tiếc thật nếu không ngày nay có dữ liệu để kể lại chuyện tình của hai người yêu nhau, lại trốn nhs như trốn nợ.
Có lẻ dầm mưa dãi nắng đi hóng sự nên da mặt mình đen đen như Kampuchia mà cô giáo NTL hay nói. Sau này lớn lên thì có mua một cuốn sổ để ghi chép chuyện xe cán chó nhất là khi mấy bà ngoài chợ chửi nhau như nói lên, đại diện cho nền văn hoá miệt chợ qua văn chương truyền khẩu.
Mình không biết Chảnh thị có mục kích, sở thị hay trọng thị những bà ngoài chợ chửi nhau chớ mình thì mỗi tuần. Cái hay là nền văn hoá chửi đồng, chửi chợ rất hoànhtráng vì mấy bà này theo sự hiểu biết của mình thì ít có học nhưng họ chửi rất hay, chửi có duyên, chửi rất tinh tế, nói như ông Bùi Bảo Trúc là có nhân văn, chửi thâm thuý, giàu chất thơ văn...
Ở đây nếu bàn về sự sáng tạo của phụ nữ Việt Nam trong văn chửi thì mình biết không có khả năng như mấy bác trên diễn đàn nên xin dành lại cho các nhà ngôn ngữ học của làng này nên chỉ ghi chép lại để không mang tội về làm mất đi, mai một di sản văn hoá cổ truyền Việt Nam của thời thơ ấu.
Trong xóm thì hay xẩy ra chuyện vợ lớn đánh ghen vợ nhỏ ở chung nhà hay bà làm vườn hay có trò gà xổ chuồng, hàng rào đi kiếm đồng chí trống nên hay nghe bà ấy, gốc Nam Định chửi rất hay, có vần có điệu mà sau này mới biết là bà chửi bài "chửi mất gà" của dân gian mà cả ba miền Nam Bắc Trung đều có bản riêng của mỗi địa phương.
Bà làm vườn gốc Nam Định hay đứng trên đường Thi Sách, gần nhà ĐGL. Đầu đeo cái khăn mõ quạ, hàm răng đen, mồm nhai nhoàm nhoàm trầu cau, lâu lâu nhổ cái toẹt bãi trầu xuống đường như bị tức hộc máu, lấy tay quẹt cái mõm. Tay xăng hai cái ống quần, đứng chống nạnh rồi bắt đầu chửi khai vị.
Không biết bà có đi học hay không nhưng văn bà chửi soạn theo thể biền ngẫu, nghĩa là đối nhau từng cặp. Kiểu như "mày ăn gà nhà bà thì con cháu mày hộc máu toi, mày vặc lông gà nhà bà thì tổ tiên nhà mày nghẹn họng mà chết...." Cứ mỗi lần nghe bà chửi đổng lên là dù đang ăn cơm, mình cũng cầm bát cơm chạy ra đường, để nghe như sợ mất đi bài chửi.
Hình như bà ta cố ý, đợi thiên hạ ăn cơm trưa mới chửi. Có lẻ cả buổi sáng làm việc ngoài vườn nên trưa mới rảnh, làm đài phát thanh của xóm, báo cáo tình hình trong xóm. Bà ta chửi khai vị tại nhà sau đó mới vào món chính, đi vòng vòng khắp xóm, vác theo cái xoong và cái ống thổi lửa dùng khi nấu cám heo.
Bà ta cầm theo cái nồi với cái ống thổi lửa vì hay nấu cám cho heo ăn, vừa đi vừa khỏ cái nồi boong boong, đi từ xóm trên xuống xóm dưới để chửi mà không có lắp. Cô NTL dạy ca dao tục ngữ, bắt học trò làm câu ca dao tục ngữ hay thơ đường luật Trắc Trắc bằng bằng chi đó mà mình ngồi hàng giờ không rặn ra được một câu, một chữ trong khi bà này cứ khỏ nồi mà làm khối câu lúc đó mới hiểu nấu sử sôi kinh cho heo ăn, giúp con người xuất khẩu thành thơ.
Chỉ có một lần duy nhất khi bà chửi là mình không dám hó hé ra đường, mình sai thằng Khánh Ù, nhảy qua hàng rào nhà bà ta chặt trộm buồng chuối. Trưa hôm đó nghe bà ta cầm cái nồi đi từ đầu đường Thi Sách, vừa gõ vừa chửi.
Bà ta chửi xong ca của mình thì con Yến, con gái của bà ta, lớn hơn mình một tuổi, học trường Bùi Thị Xuân, tiếp nối con đường cách mạng chửi đổng. Con này thuộc loại gái mồm mép, học ban toán nên nó dùng phân tích, lũy thừa vào văn chương chửi do mẹ nó truyền lại. Dạo ấy còn học trường tây nên chả hiểu. Con này thừa kế cái mồm của mẹ nó nên cũng khá chanh chua. Hình ảnh con Yến khiến mình rất sợ muôn thở gái Bắc.
"Tiên sư đứa nào ăn cắp buồng chuối nhà bà. Con này hơn mình có một tuổi mà dám tự xưng là bà. Chuối ở nhà bà là trái tiên, quả Phật. Chuối về nhà mày thành con rắn, con sâu. Bà... bà... bà... U cho con xin chén trà để con chửi tiếp... Bà chửi theo kiểu toán học cho mày nghe nhá... Bố mày là A, mẹ mày là B, bà cho vào ngoặc, bà khai căn cả họ nhà mày... Bà rủa mày ăn miếng rau, mày ói ra miếng thịt, mày tắm trong ao, mày chết chìm trong chậu.... Con này có học nên lối chửi của nó rất khoa học, có vè có đối, tuy bị nó chửi vì ăn cắp buồng chuối của nhà nó nhưng phải phục tài năng của nó nên lấy sổ chép lại.
Bà khai căn cả họ nhà mày, xong rồi bà tích phân n bậc, bà bắt cả hang, cả hốc, ông cụ, ông nội, cả tổ tiên nhà mày ra mà đạo hàm n lần. Con này mất dạy, nó đem cả tổ tiên mình và thằng Khánh Ù ra chửi khiến mình nhớ đến thằng NB, con tiệm vàng Kim Thịnh, cũng hay chửi nhưng bằng giọng Huế rặc khi xưa. Có dịp sẽ kể về tên này khi xưa có dạo học chung.
Ái chà chà....mày tưởng à. Mày tưởng nuốt được trái chuối nhà bà là mày có thể yên ổn mà chơi trò "cộng trừ âm dương" trên giường với nhau à.... Bà cho trị tuyệt đối hết cả họ chín đời nhà mày. Cho chúng mày biết thế nào là vô nghiệm, cho chúng mày không sinh, không đẻ, không duy trì được nòi giống nữa thì thôi... May mồm con Yến không gặp giờ linh nên sau này mình vẫn có con, chắc nó không giỏi toán nên khai căn đáp án không đúng. Bà sẽ nguyền rủa cho chúng mày đời đời chìm đắm trong âm vô cực, sẽ gặp tai ương đến dương vô cùng. Cho chúng mày chết rục trong địa ngục, cho chúng mày trượt đến vô cực của sự vô hạn tối tăm... ".......
Mình với thằng Khánh Ù chỉ biết ngậm cay ngậm đắng, không nói với nhau lời nào nhưng hai thằng giác ngộ cách mạng tuy hơi trể, biết là đừng ăn cắp buồng chuối thì khỏe hơn. Cái khốn là buồng chuối bỏ vào lu gạo để dú cho chín. Một tháng sau vẫn không chín lại teo lại rồi hai thằng hè nhau, đem buồng chuối quăn lại trong vườn của bà làm vườn Nam Định.
Cô láng giềng mới cho số điện thoại của tên Khánh ù này. Hôm nào về Đàlạt, gọi hắn thử xem còn nhớ mấy trận chửi này không. Mình chỉ biết là sau này, gặp gái bắc kỳ là chạy làng trước nhất là dân học ban Toán. Kinh
Viết đến đây thì mình thấu hiểu thêm về cơ căn của mình, sinh và sống lên tại ngoại ô của Đà Lạt, tuy không phải là chốn ít người qua lại như Thái Phiên, Đơn Dương, Đức Trọng,... Nghĩ lại thì mình đã sống 18 năm trong không gian nữa tỉnh nữa quê, nên bị ảnh hưởng rất nhiều. Không ngờ Văn hoá này vẫn đeo theo mình suốt 40 năm qua. Ai thích nghe chửi nữa thì cho em biết. Phạm Duy có làm con đường cái quan nên em tính sẽ sưu tầm thêm về cách chửi của mấy miền khác như Quảng Nam để viết lại. Hôm nào sẽ kể về bà Sở, bạn hàng của bà cụ, gốc Quảng chửi cũng banh ta lông.
Nhs
