Showing posts with label Thiên hạ sự. Show all posts
Showing posts with label Thiên hạ sự. Show all posts

Phòng Lửa cháy


Có lẻ vì tai nạn nghề nghiệp cũ, hay bị ám ảnh bởi phim “la tour infernale” nên mỗi lần vào chỗ đông người như nhà bạn có tiệc, khách sạn,..mình đều xem cửa thoát hiểm ở đâu. Thường khi vào khách sạn, mình hay dùng cầu thang tránh đợi chờ luôn tiện để tập thể dục và để biết mà lỡ đêm tối có chuyện gì thì biết đường mà chạy.

Mình sang Pháp thì được xem một cuốn phim nổi tiếng dạo ấy mang tên La Tour Infernale do tài tử Paul Newman đóng vai tên kiến trúc sư thiết kế toà nhà cao tầng này. Từ đó các thiết kế kiến trúc đều rất cẩn thận xem xét việc cứu hoả khi cần thiết. Thường họ mướn các cố vấn về cứu hoả để giúp họ về thiết kế cầu thang và cầu thang máy nhất là hệ thống phòng cháy và chửa cháy. Tương tự ở Cali, muốn xây chung cư hay nhà mới, việc đầu tiên là phải test cái fire hydrant ngoài đường, xem có đủ mạnh áp suất và gần không. Mình nhớ có lần một chùa Việt Nam ở Cali xây xong nhưng không được hoạt động, vì nhân viên cứu hoả không duyệt nên nhờ mình kêu thợ đến gắn cái fire hydrant cho chùa. Trước nhà mình có cái fire hydrant nên báo cho công ty bảo hiểm để được bớt tiền đâu 10%

Ở Hoa Kỳ thường thì các nơi đông người, bắt buộc phải có cái bảng cứu hộ, luôn luôn được mở, sử dụng đường dây điện riêng khác với đường dây điện của căn phòng. Lý do là nếu đường dây chính bị cháy, đèn điện tắt thì đường điện riêng cho hệ thống cứu hộ vẫn hoạt động giúp người ta trông thấy trong bóng tối mà chạy.


Khi xưa, đi học ở Paris, mỗi lần trường tổ chức bal des 4arts là ớn vì tây đầm hút thuốc, lại uống rượu trong đêm tối để dễ sờ soạn, hay quăng tàn thuốc bậy bạ nên hay bốc cháy bất tử. Có nhiều hộp đêm hay bị cháy bất tử là vì lý do này. Nghe báo chí nói có một tiệm karaoke nào ở Việt Nam bị cháy khiến nhiều người chết cháy vì không có hệ thống cứu hộ hay phòng cháy. Chỉ cần gắn một cái máy tự động rà khói, rẻ chạy bằng pin là có thể cứu mạng người.

Vào chỗ đông người mình luôn luôn tìm hình ảnh này vì lúc nào cũng sáng 

Thường ở trong khách sạn hay du thuyền,…họ đều có cửa tự động đóng lại khu vực cầu thang máy. Lý do là lửa truyền qua cầu thang máy rất nhanh vì lỗ hổng từ dưới đất lên đến đỉnh nóc nhà, hút không khí nên theo luật Hoa Kỳ thì bắt buộc có cửa chắn lửa độ 2 tiếng đồng hồ tại khu vực này. Khi có lửa thì báo động tự động đóng mấy cánh cửa bảo hộ phòng cháy này. Do đó mình hay mò đi cầu thang để quen đường, có chuyện thì chạy theo lối đó. Nhà cho mướn, mình đều gắn bình chửa lửa và mỗi năm cho thợ đến kiểm soát, trả tiền cho họ để lỡ có chuyện thì người mướn nhà biết đâu mà lần.

Ở nhà nên có hai bình chửa lửa, trong bếp và ga ra phòng khi bị cháy

Nhà ở Hoa Kỳ mà rộng quá và nhiều tầng nay phải gắn thiết bị chửa lửa tự động, nghĩa là mỗi phòng phải gắn fire sprinklers (vòi nước để chửa lửa). Khi cái hộp trong phòng nào nhận được tín hiệu có lửa là tự động cái vòi nước phung ra từ trần nhà, toả khắp căn phòng để dập tắt ngay ngọn lửa.


Cali bắt buộc mỗi nhà phải gắn thiết bị máy rà lửa và hơi carbonique. Lý do là lò sưởi sử dụng ga nên nếu ga bị xì thì máy rà tự động bắt được sẽ réo lên. Cách tốt nhất là gắn hệ thống báo động này với dây điện và thêm cục pin lỡ điện bị cúp. Thường mấy người mướn nhà lười thay pin mỗi 6 tháng, họ cứ tháo gỡ luôn vì cứ kêu bíp bíp do đó cần kiểm soát lại mỗi 6 tháng.

Mỗi phòng ngủ và hành lang lúc nào cũng phải gắn một cái máy báo động tốt nhất chạy bằng điện và gắn thêm một cục pin secour phòng khi tắt điện. Còn đầu vòi nước chửa cháy thì nhà lớn hơn nên gắn nhưng đắt tiền. Độ $20,000 vì có hệ thống ống nước riêng 

Mình sợ nhất khi đến Hương Cảng, khi thấy mấy chung cư mấy chục tầng cao vời vời vì diện tích rất nhỏ mà có cháy là ngọng vì thường chỉ có một cầu thang nhỏ bé. Mình có ở nhà anh bạn ở xứ này mấy hôm thì sợ tắt nến luôn. Cửa thang máy có cửa sắt kiểu cũ, đóng vào mới bấm nút được. Lần chót mình ghé Sàigòn thì thấy mấy chung cư cao vời vợi mới xây ở đường Nguyễn Hữu Cảnh là thua non. Tự hỏi hệ thống cứu hộ, chửa cháy ra sao. 


Mình ở lại nhà người quen gần đó hình như Sàigòn Pearl. Nghe nói là giá trên 1 triệu đô, xây cất san sát bên nhau, 3, 4 tầng mà không có balcon khiến mình hơi sợ. Mỗi tầng là một phòng, được xây theo kiểu âu mỹ tại Việt Nam, nên kín mít vì ở âu mỹ xứ lạnh nên họ xây bít hết nhưng nhà nào trên 2 tầng lầu đều có balcon để khi bị cháy thì lính cứu hoả còn leo lên đập cửa nhảy vào hay người ở trong có thể chạy thoát khi cầu thang bị cháy. Xây cất đắt tiền trên 1 triệu đô la mà không gắn được một cái hộp phòng cháy đâu $15. Cầu thang dễ bị cháy lan vì không có trần nhà. Về Việt Nam, ở khách sạn mình hay xin ở lầu thấp nhất.


Ở Cali thường thì nhà cách căn bên cạnh là 10 bộ anh, và phái sau vườn 40 bộ anh, nay với sự khủng hoảng về địa ốc, họ cho phép xây cách căn bên cạnh có 6 bộ anh xem gần 2 thước, rất dễ bắt lửa hàng xóm.

Chung cư cao tầng được xây san sát bên nhau dễ cháy lan khiến mình rất ngại vì hệ thống cứu hoả không bằng ở Hoa Kỳ với xe vòi rồng giá mấy triệu đô la với thang nối lên cao.

Vấn đề xây nhà kiểu âu mỹ ở Việt Nam thì tốn điện lắm vì kín mít nên họ trang bị phòng nào cũng có máy lạnh, khi cần thì mở mà làm cửa kính như ở xứ mỹ nên nóng kinh hồn. Mình nhớ ở Đà Nẵng, gia đình mình có mướn một biệt thự trong khu vực gần biển, giữa Hội An và Đà Nẵng thì thất kinh vì trời nóng mà nhà được xây theo kiểu âu mỹ, toàn là kính không nên nóng kinh hồn, máy lạnh mở 24/24 nội tiền điện cũng chết gia chủ. Cái nguy hiểm là hệ thống điện có thể yếu. Mình như ở có mướn một căn nhà ở Nhà Trang, họ gắn hệ thống máy lạnh bằng một cái máy to như cái tủ lạnh. Mở một tí là máy tắt vì hút điện quá so với cầu chì, có thể cháy nhà như chơi. Nên mình gọi chủ nhà trả nhà và ra khách sạn mướn cho chắc ăn. Thường mấy cái máy này cần cầu chì loại mạnh và riêng biệt, không dính dáng gì đến hệ thống trong phòng.


Thiết kế nhà cửa cần phải dựa theo thiên nhiên của địa phương chớ cứ xây theo kiểu âu mỹ cho hiện đại, sẽ khiến gia chủ khóc sau này. Thời đi học mình có nghiên cứu về kiến trúc vùng nhiệt đới nên rất ngạc nhiên khi về Việt Nam thấy họ thiết kế không xét về thiên nhiên, khí hậu ở Việt Nam, cứ muốn xây nhà kiểu mỹ hay tây nhưng khác biệt khí hậu. Có lần mình về Sàigòn, được người quen bố trí cho ở trên tầng chót của một chung cư do họ xây và bán. Thấy họ thiết kế là phòng ăn và phòng khách không có cửa sổ khiến gió thổi vào rất mát, trên cao nên không có muỗi, rất hợp với khí hậu nhiệt đới. Còn mấy tầng kia thì không có balcon, kín mít nên khá lo lỡ bị cháy nhà là ngọng.


Phòng cháy rất quan trọng vì có khi cả đời không bị gì hết nhưng khi cái xui đến có thể giết hại người vô tội. Ai đi chơi thì nên lưu ý khi vào đám đông, chỗ đông người, việc đầu tiên là đi vào nhà vệ sinh để xem vì thường các cửa cứu hộ đều được thiết kế gần mấy chỗ này. Lỡ bị cháy hay thiên hạ đánh lộn thì có thể chạy được. Hy vọng chưa tới số, còn số chết thì ở đâu cũng chết. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 



Playboy bolsa

  

Có dạo, bà chị dâu của đồng chí gái thích đi nhảy đầm nên cứ hú mụ vợ mình đi theo vì nhà gần nhau để mình làm tài xế. Mình thì tuổi con gà nên chạng vạng đã lên giường nhưng mụ vợ cứ bắt đi nên phải uống cà phê cho tỉnh ngủ. Mình thì không thích mấy vụ múa đôi nhảy kép này nhưng vợ ra lệnh nên phải đi. Nay thì hết vì sau Covid mấy người lớn tuổi ngại đến đám đông, sợ chết sớm. Có mua đôi thì mới tập thể dục còn không thì chống gậy.

Đi mấy chỗ này thì mình phát hiện ra một anh chàng, đúng hơn một ông lão vì tóc bạc phơ lại thêm hói đầu. Bác nào khi xưa, hay đi múa đôi thì chắc nhớ ông này. Lý do mình để ý là vì mỗi lần gặp anh ta vào cuối tuần đều thấy ông ta cặp với một cô gái rất trẻ, với thân hình bốc lửa, có thể nói là cháu ngoại, thua mấy chục tuổi lại rất xinh. Mỗi lần lại một cô gái khác, khi thì tóc vàng, khi thì tóc đen khi thì tóc quăn. Buồn đời mình hỏi mấy người xung quanh thì được biết người ta gọi ông ta là Playboy Bôn Sa, một Hugh Hefner của người Việt tại Bôn Sa. Tên nào cũng khát khao được như ông ta, được gái bu như ruồi. Mình thì ngược lại, ruồi bu mình đông hơn quân nguyên vì làm vườn nên lấm phân bón. Chán Mớ Đời 


Ông ta hay giúp vui chương trình hát cho nhau nghe, ca nhạc pháp, hình như chỉ hát một bản nhạc độc nhất “si L’ amour existe encore “, bên cạnh cô gái trẻ trẻ, cầm tay ôm ông ta, nhất là khi nhảy xì lô, ôm hôn thắm thiết khiến bao nhiêu tên đàn ông thèm thuồng. Mình lâu lâu cũng phải liếc nhìn tránh đôi mắt rực lửa mặt trời cách mạng của đồng chí gái ngồi bên, ra hiệu không được nhìn, cấm đàn ông trên 6 bó. Chán Mớ Đời 

Si l’ amour existe encore


Ông ta hát xong là dẫn cô gái đi chào mọi người rồi kêu phải đi phải chạy show khác. Bạn thân mời nên không thể từ chối rồi chúc mọi người vui chơi trước khi về. Mình đoán ông ta cố tình đi chào mọi người tại mỗi bàn dù chả quen biết gì cả để khoe cô bồ thôi.


Một hôm đang ở vườn thì có anh bạn hú hỏi ở đâu, ra cà phê đấu láo. Mình hẹn 2 tiếng nữa rồi chuẩn bị lái xe về Bôn sa. Đến tiệm cà phê, thấy anh bạn đang ngồi với ông thần Playboy Bôn Sa, Hugh Hefner gốc Việt mà mình từng ngưỡng mộ. Sau màn giới thiệu thì mình hỏi sao đi có một mình, mấy cô kia đâu. Mình gọi ông ta bằng chú, anh bạn kêu chú cháu gì nó thua mày cả 1 giáp khiến mình thất kinh. Đầu tóc này thuộc dạng Tóc Gió Thôi Bay, không cần gội đầu, khỏi tốn tiền mua xà bông gội đầu.

Playboy Bôn sa chưa kịp trả lời thì anh bạn mình xung phong kêu hết thời rồi, hết dụ khị phụ nữ rồi, bị chúng kêu trai tẩn cho một trận nên tởn tới già. Mình như bò đội nón chả hiểu gì cả thì anh bạn kể tiếp.

Thằng này hay dùng chiêu mua nhẩn hột xoàn cho mấy em nên mấy em mê. Mình nhìn anh bạn như ngầm bảo kể tiếp. Anh bạn nâng cốc cà phê ngồi trên cái cốc, uống một ngụm rồi đặt cái cốc xuống, nhìn xa xa như tận hưởng sự cay đắng của cà phê giọt đắng rồi thong thả kể.


Anh bạn nói hắn cứ tán mấy cô trẻ, dẫn ra tiệm kim hoàn ở Phước Lộc Thọ nè. Nói với chủ tiệm muốn mua tặng cô gái chiếc nhẫn cầu hôn. Người ta đưa ra nhẫn 5, 6 ngàn thì hắn chê, kêu muốn loại đặc biệt hơn để cô gái lựa, sau đó cô gái thích loại mấy chục ngàn thì hắn kêu không đem theo thẻ tín dụng, bây giờ hắn ký tên ngân phiếu. Thứ hai, bà chủ đi cash ngân phiếu ở ngân hàng được thì thứ 3 cô gái đem biên lại đến lấy nữ trang. Thế là nguyên week End cô gái thương yêu, chìu chuộng hắn đến khi đem biên lai đi lấy nhẫn thì bị bà chủ tiệm chửi mất dép vì ngân phiếu không tiền bảo chứng. Thế là hắn có một week end tuyệt vời với mấy cô gái trẻ, làm Hugh Hefner playboy miễn phí trong 2 ngày cuối tuần.


Một lần có một cô gái căm tức bị hắn lừa nên kêu bạn trai khệnh cho một trận nên tởn tới già. Chán Mớ Đời 


Ngồi uống cà phê rồi mình hỏi anh ta, kiếm đâu mấy cô hay vậy, tài tán gái quá đỉnh. Anh ta chỉ cười nhẹ, đưa ly cà phê lên nhấp một ngụm, bỏ xuống rồi lấy điếu thuốc đốt lên mồi lửa rồi từ từ thả khói ra lỗ mũi như Huỳnh Thanh Trà trong Loan Mắt Nhung. Sau đó anh ta kể em đâu có tán tụi nó, tụi nó liên lạc với em khiến mình như bò đội nón. Gái tơ trẻ đi kiếm ông già lụ khụ như chuyện Bôn sa.

Anh bạn bổng nhiên nhảy vào kêu. Nó có nhiều người theo dõi nó trên Facebook nên cứ nhận được nhắn tin, liên lạc với nó thì nó trả lời rồi gặp nhau ngoài đời. Mấy con nhỏ kéo nó đi Phước Lộc Thọ, đòi mua nhẩn hột xoàn đủ trò mà nó đâu có tiền nên phải dùng kế Playboy mới hẹn được mấy em. Thì ra các em chài anh ta vì tưởng anh ta giàu có. Lương kỹ sư, ly dị, trả tiền trợ cấp cho con với vợ cũ hết phân nữa lương chỉ tạm tạm sống mà mấy em cứ tưởng anh ta giàu có lắm vì thấy chụp hình đăng trên mạng.


Câu chuyện Playboy Bolsa khiến mình nhớ đến một anh bạn quen khi còn ở New York. Có lần anh ta kể có quen mấy cô gái xinh lắm, từ Hà Nội, lấy chồng mỹ già, chắc là các ông cựu chiến binh. Mấy cô lấy mấy ông này, được đưa qua Mỹ rồi chán đời hay sao, họ lại chuyền vợ cho nhau hay mấy cô này ly dị mấy ông mỹ già và cứ tìm kiếm mấy ông mỹ già khác để được cung phụng no nê cuộc đời. Đó là cách sống Playgirl và Playboy ở xứ này.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cô gái trong tấm ảnh là ai?

 Lâu rồi mình thấy một tấm ảnh một người con gái, bận áo dài thời Việt Nam Cộng Hoà, ngồi ở phòng đợi phi trường tỉnh lỵ nào tại Việt Nam. Tấm ảnh cô gái nhẹ nhàng nhất là đôi mắt khá xúc động. Bên cạnh là cái Vali nhỏ còn xung quanh toàn là lính nên đoán là phi trường quân sự. Có người bình luận, chắc cô ta đi thăm người yêu ở mặt trận,… mình đoán cô ta đi với người chụp hình.

Thiên hạ bàn tán về cô gái bí ẩn ấy, kêu con gái miền nam hiền hoà. Mấy người gốc miền nam, về già cứ hoài niệm về hình ảnh phụ nữ Việt Nam, ăn bận đàng hoàng, không như ngày nay,… thế là các chiến sĩ an ninh mạng, nhảy vào chửi bới đủ trò,…


Khi xưa, các cô gái đa số ra đường bận áo dài khi đi học, ngoại trừ mấy cô học trường Tây. Chỉ cuối tuần đi chơi thì mới thấy bận quần Tây, sang hơn thì váy đầm. Đà Lạt lạnh nên ít thấy mấy cô hàng xóm bận váy, thậm chí là không thấy luôn. Chỉ đi học mới thấy mấy cô bận váy. Nói như anh bạn học khi xưa, gió luồng lên chắc cái mu lạnh lạnh lắm hỉ. Đà Lạt về mùa giáng sinh, gió lạnh mà mấy cô bận váy đầm, gió thổi bay bay nên chắc lạnh. Mấy bác gái khi xưa học chung với em có lạnh không.


Gần nữa thế kỷ sau 75, người Việt vẫn chưa thống nhất được về tinh thần người Việt thuần nhất. Họ vẫn phân biệt người Bắc và người nam. Người miền Bắc thì lại được chia ra hai loại; Bắc kỳ năm 54 và Bắc kỳ 75. Người miền nam như kẻ bị cai trị, đô hộ, vẫn chê bai, ghét người cai trị mình như khi xưa, người Việt ghét thực dân Tây. Người Việt di dân sang Hoa Kỳ, sau khi đánh cho Mỹ cút ngụy nhào, không ai đi Trung Cộng hay Nga Sô dưỡng già, cũng ngại chơi với dân miền Nam. Dân miền nam vẫn còn chút gì kỳ thị với họ khi nghe giọng sơ tán của họ. Mình thì không để ý lắm. Ai đàng hoàng thì mình chơi.

Tấm ảnh khiến mình xúc động từ lâu nay mới giải mả được cô ta là ai. Không biết vì cặp mắt hay chiếc áo dài đơn thuần không như ngày nay, áo dài màu mè sặc sỡ chói sáng.

 Lâm Trần chú thích: (Phi trường Cần Thơ, 1965. Dương Vân Mai Elliott (chồng là người Mỹ) làm việc cho RAND- cơ quan nghiên cứu của Bộ Quốc Phòng Mỹ, đang trên đường đến phỏng vấn tù binh. Bà là diễn giả trong phim The Vietnam War, nói về tâm cảnh của một gia đình gốc Bắc chia hai vì ý thức hệ, có chị gái là Cộng sản. Xem tiếp hình bà từ wikipedia.)

Tình cờ mình thấy có ai nói về cô gái trong tấm ảnh: 

Dạ đúng rồi, cô là học sinh trường Pháp lúc còn ở Hà Nội. Cô di cư vào nam năm 1954 lúc đó 13 tuổi, có lẽ đã học trường Marie Curie, Sài Gòn. Mình chỉ nói cô ấy gốc Hà Nội vậy thôi. Mình biết cô qua bác Google, vì cô là tác giả của 1 cuốn sách rất nổi tiếng: "𝑻𝒉𝒆 𝑺𝒂𝒄𝒓𝒆𝒅 𝑾𝒊𝒍𝒍𝒐𝒘𝑭𝒐𝒖𝒓𝑮𝒆𝒏𝒆𝒓𝒂𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔 𝒊𝒏 𝒕𝒉𝒆 𝑳𝒊𝒇𝒆 𝒐𝒇 𝒂𝑽𝒊𝒆𝒕𝒏𝒂𝒎𝒆𝒔𝒆 𝑭𝒂𝒎𝒊𝒍𝒚".

Mình đọc lướt nhanh về cuốn sách và mấy cuốn của cô gái ấy dịch sau này. Có dịp mình đọc lại kỹ hơn. Chuyện gia đình cô ta thì như bao nhiêu gia đình Việt Nam trước và sau chiến tranh. Nếu con cháu sinh tại Hoa Kỳ thì cho chúng đọc để hiểu lý do gia đình phân tán khắp năm châu. Gia đình cô ta tương tự như đa số các gia đình người Việt khác trong cuộc chiến Việt Nam vừa qua, bị phân tán, phân chia rồi ngày nay thì con cháu ở tứ xứ khắp nơi trên thế giới. Gia đình mình có người ở tại 3 quốc gia.

Thế là mình gú gồ để xem cô gái kia là ai, chắc lớn tuổi hơn mình nhiều vì dạo ấy, trước Mậu Thân mình còn nhỏ, với đôi mắt khá đẹp. Đúng cô này là người Bắc di cư vào nam vì nói giọng Bắc rặc. Xem người ta phỏng vấn cô ta về chiến tranh Việt Nam trên đài truyền hình Mỹ.


Cô ta sinh ra trong một gia đình gốc Hải Phòng, ông nội từng làm quan lớn ở thành phố này. Tương tự như bao nhiêu gia đình Việt Nam khác, người theo Việt Cộng, người theo Việt Nam Cộng Hoà. Cô ta có người chị và 2 người anh em tham gia Việt Minh. Gia đình cô ta di cư vào nam lúc 13 tuổi và được học bổng vào đầu thập niên 60 du học tại Hoa Kỳ. Cô ta theo học về ngành ngoại giao tại đại học Georgetown. Về nước, cô ta làm việc cho cơ quan RAND của Hoa Kỳ, hình như gặp ông chồng tại đây luôn vì hai người có phát hành một cuốn sách về nghiên cứu về các cán bộ Việt Cộng. Mình đoán là ông chồng chụp hình cô ta ngồi tại phi trường khi hai người đi công vụ.


Từ năm 1964-1968, cô ta tham gia chương trình “ Viet Cong Motivation and Morale Project “, nghiên cứu bởi cơ quan RAND, phỏng vấn 2,371 cán binh hồi Chánh và tù binh Việt Cộng, để thẩm thấu về lý do chiến đấu của họ. Tài liệu gồm trên 60,000 trang. Giúp người Mỹ tìm cách chống lại sự phá hoại của Việt Cộng nhất là để thắng họ trong mặt trận tuyên truyền.


Tấm ảnh chụp tại phòng đợi ở phi trường, khi cô ta đi đâu để phỏng vấn các cán bộ Việt Cộng bị bắt và các hồi Chánh viên, để làm tài liệu nghiên cứu do bộ quốc phòng Hoa Kỳ dưới thời bộ trưởng, người mà Nguyễn Văn Trỗi ám sát hụt, ông MacNamara chỉ thị, muốn tìm hiểu người Việt Cộng, vì sao họ chống Mỹ và Việt Nam Cộng Hoà. Cô ta và ông chồng, David Elliot đồng ký tên tập hồ sơ Documents of an Elite Viet Cong Delta Unit: The Demolition Platoon of the 514th Battalion",


Buồn đời mình mò đọc tài liệu về các nghiên cứu này để xem khi xưa, lý do nào người Mỹ thất bại tại Việt Nam.


Dự án Động lực và Tinh thần Việt Cộng là một loạt các nghiên cứu được thực hiện bởi viện nghiên cứu RAND của Mỹ từ cuối năm 1964 đến cuối năm 1968. Xem như sau khi ông Diệm bị ám sát đến khi ông Nixon đắc cử với lời hứa, rút quân ra khỏi Việt Nam. Việt Nam hoá chiến tranh để họ phủi tay như Á Phủ Hãn, …

Dự án phỏng vấn các tù nhân Việt Cộng và những hồi Chánh viên qua chương trình Chiêu Hồi, nhằm hiểu rõ hơn các yếu tố thúc đẩy và đánh giá tinh thần đấu tránh vũ trang của Việt Cộng qua lá bài Mặt Trận Giải Phóng Miền NAm do Hà Nội lập ra mà chúng ta thấy rõ sau 75 bị giải tán trong Chiến tranh Việt Nam.Trong quá trình nghiên cứu, 2.371 cuộc phỏng vấn đã diễn ra và hơn 60.000 trang tin tức được thu thập.
Hình cô gái khi xưa làm việc tại Sàigòn, trong một biệt thự thường được mướn của CIA. Sau này cô ta sang Hoa Kỳ, được các đài truyền hình mời làm cố vấn về các phim tài liệu chiến tranh Việt Nam. Hình chụp từ phim PBS

Sự tham gia của Tập đoàn RAND vào cuộc chiến tranh Việt Nam là một chuyển đổi đặc biệt của bộ Quốc phòng Hoa Kỳ. Quân đội cộng tác với các tổ chức dân sự để nghiên cứu các mục tiêu quân sự và chính trị trên bình diện quốc tế cho Hoa Kỳ. Giúp khách quan hoá nhận định về cuộc chiến. Sau thế chiến thứ 2, cuộc chiến ý thức hệ hay còn được gọi là chiến tranh lạnh đã khiến chính phủ Hoa Kỳ, phải mướn các tổ chức dân sự để nghiên cứu dùm họ, và cố vấn các phương án chính trị và quân sự tại các quốc gia bị đe doạ bởi chủ nghĩa cộng sản tại Nam Mỹ, Châu Phi và Á châu.

Trong Chiến tranh Việt Nam, mục tiêu của chính phủ Lyndon B. Johnson là không chỉ một cuộc chiến hủy diệt mà còn là xây dựng quốc gia đó theo đường lối của người Mỹ, dân chủ, etc . Họ thấy rõ đệ nhị thế chiến là một cuộc chiến hủy diệt, cuộc chiến tại Triều Tiên, khiến lính Mỹ chết rất nhiều. Trong khi người Anh, sử dụng ấp chiến lược để chống lại cuộc chiến du kích của người MÃ Cộng tại Mã Lai Á. Sau 75, các làn sóng người Việt vượt biển đến MÃ LAi khiến chính quyền xứ này rất lo ngại. Lý do là Hà Nội cho người của họ len lỏi đi theo để liên lạc với Mã Cộng, giúp đỡ cuộc chiến du kích của nhóm này đến năm 1987, họ mới buông súng khi Trung Cộng chấm dứt viện trợ cuộc chiến.


Trong cuộc chiến với Việt Cộng và Hà Nội, tình báo quân đội Hoa Kỳ cũng như Quân đội miền Nam Việt Nam gặp khó khăn trong việc thâm nhập vào các tổ chức Việt Cộng khiến khó có thể biết được ý định và thái độ của nhóm quân nổi dậy, chống lại chính quyền Việt Nam Cộng Hoà. Khi bị lộ là nhảy núi như ông Hoàng Phủ Ngọc Tường kể khi bị lộ, được cấp trên kêu trốn lên núi. Buồn đời Mậu Thân ông ta được hạ Sơn nên xử tử khá nhiều người Việt tại Huế mà bà Nhã Ca kể trong Chiếc Khăn Xô cho Huế.


Ngày nay người ta biết là gián điệp nhị trùng của Hà Nội được ra lệnh xâm nhập vào ngay phủ tổng thống Việt Nam Cộng Hoà. Tướng lãnh của miền nam, có người nằm vùng, cứ thay nhau đảo chính, chỉnh lý. May mà ông Phạm Ngọc Thảo bị phát hiện là gián điệp của Hà Nội nếu không thì đã dâng miền nam cho Hà Nội. Việt Nam Cộng Hoà và CIA chỉ có một điệp viên với bí danh là X92, chỉ ở trong hàng ghế của Mặt Trận Giải Phóng Miền NAm, chưa cao cấp như cố vấn tổng thống. Còn các điệp viên hay biệt kích xâm nhập miền Bắc đều bị tóm hết vì nằm vùng là những người thi hành các chuyến đột kích này như ông Đặng Chí Bình, điệp viên Việt Nam Cộng Hoà kể trong tập hồi ký Thép Đen.


Những khó khăn trong việc thu thập thông tin tình báo ít ỏi hay bựa để lấy lòng đồng minh của một thiểu số chỉ huy Việt Nam Cộng Hoà, đưa đến sự mơ hồ về mục đích, chiến lược và thậm chí cả bản chất của cuộc chiến. Thực tế là có quá nhiều nhóm tình báo đang hoạt động đồng thời và có phần rời rạc, thay đổi nhân sự lãnh đạo từ khi ông Diệm, bị ám sát đến các tướng lãnh thay nhau chỉnh lý trong khi Việt Cộng qua Hà Nội, duy trì quan điểm cả tình báo lẫn ​​chính trị-quân sự trong suốt cuộc chiến. Chúng ta đánh cho Nga đánh cho Tàu như ông Lê Duẫn đã từng tuyên bố.

Vào trang nhà của cơ quan RAND, thấy những tài liệu viết bởi bà Mai Elliott


Một phần do các mục tiêu phức tạp của cuộc chiến, mục đích của Hoa Kỳ không chỉ là tiêu diệt Việt Cộng mà còn thay thế cuộc nổi dậy bằng xây dựng một chế độ Việt Nam Cộng Hoà, khởi đầu từ năm 1954, thu hút các người chống đối như Việt Cộng. Như họ đang làm tại Đài Loan, Nam Hàn và các xứ ở vùng Đông NAm Á để tránh tình trạng Domino mà họ sợ sẽ xẩy ra khi Hà Nội thắng. Lịch sử cho thấy chỉ có Đông Dương, có chung quá khứ thực dân với người Pháp đã lọt vào tay cộng sản theo thuyết DOmino, còn các nước còn lại của Đông Nam Á thì quay lưng với chủ nghĩa cộng sản như trường hợp MÃ Cộng đấu tranh du kích chiếm chính quyền phải hạ giới năm 1987. Hay cuộc tàn sát người thân công sản tại NAm Dương vào năm 1966-1967, khi chiêu bài sát cộng là bổn phận tôn giáo đã giết đâu trên nữa triệu người NAm Dương thân cộng sản.


 Điều này đòi hỏi phải có kiến ​​thức về văn hóa, kinh tế và chính trị thu hút người dân đến với Việt Cộng ngay từ đầu. Hà Nội đã để lại cán bộ cao cấp sau khi hiệp định Geneva ký kết. Mấy người tổ chức quân đội cũng như các người theo vIệt Minh, được chỉ thị ở lại như ông Lê Duẫn, Nguyễn Văn Linh, Đổ Mười,… thay vì tập kết. Thêm các gia đình có con, cha chồng đi tập kết được xem là ủng hộ chế độ miền Bắc. Có cô Yung Krall, Đặng Mỹ Dung, người đã giúp CIA lật tẩy các gián điệp của Hà Nội tại Hoa Kỳ, kể là khi xưa vì ông bố theo Mặt trận Giải Phóng Miền NAm nên tối nào cũng nghe đài Việt Cộng để xem có tiếng nói của bố mình hay không. Ông bố là ngoại trưởng của Mặt Trận trước bà Nguyễn Thị BÌnh. Đọc tài diệu của Hà Nội, họ cho biết lâu lâu nằm vùng của họ, đem thư của chồng, con tập kết đến nhà và từ từ tuyên truyền, khiến họ cung cấp tin tức, đóng góp cho MTGPMN,… mua gạo thức ăn tiếp tế cho Việt Cộng, điển hình là cô BA Chỉ, tiệm Bình Lợi tại Đà Lạt khi xưa.


Bởi vì mối quan hệ quân sự-đại học ngày càng được coi là một mối quan hệ nguồn gốc của xung đột thể chế, các tổ chức nghiên cứu tư nhân như tập đoàn RAND đã đưa ra một giải pháp thay thế khả thi hơn. Trong Chiến tranh Việt Nam, nhiều tổ chức nghiên cứu xã hội đã ký hợp đồng với Cơ quan Dự án Nghiên cứu Tiên tiến (ARPA), bao gồm cả RAND. Vì tò mò về cô gái nên mình tìm ra cơ quan RAND mà cô ta làm việc nhưng chắc có nhiều cơ quan khác, cũng được chính phủ Mỹ mướn để nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam. Ai biết thì cho em xin.


Năm 1961, RAND phải đối mặt với những hạn chế về ngân sách từ Không quân và phải tìm đến các khách hàng khác để xin tài trợ, dẫn đến một hợp đồng với ARPA cùng năm đó, bắt đầu tham gia sâu vào nghiên cứu xã hội ở Việt Nam. Sau chiến tranh, RAND đã xuất bản hàng trăm tài liệu về Việt Nam, Lào và Thái Lan, nhưng dự án lớn nhất được thực hiện là Dự án Động lực và Tinh thần Việt Cộng, từ 1964 đến 1967.


Chương trình có sự cộng tác của các giáo sư người Việt để phỏng vấn các tù binh và hồi Chánh viên. Đa số chỉ biết tiếng pháp nên các của phỏng vấn đều được dịch ra pháp ngữ. Dạo ấy có độ 15 thông dịch viên.

Địa điểm thường là những nơi của CIA nhốt các tù binh Việt Cộng khắp miền Nam. Sau đó các đúc kết tài liệu được gửi về Hoa Kỳ.


Chương trình bị chỉ trích vì cách làm việc và tiêu chí. Họ cho rằng tù binh, cán binh hồi Chánh chỉ nói những gì mà các người phỏng vấn muốn nghe nên không tin tưởng vào các tin tức được khai thác từ tù binh hay hồi Chánh viên. Các câu hỏi thêm được dịch ra pháp ngữ trước khi chuyển ngữ qua anh ngữ. Điển hình là có một tù binh cao cấp cho hay ông ta yêu nước, không muốn có ngoại xâm người ngoại quốc tại Việt Nam. Ông ta theo kháng chiến chống pháp.


Hôm trước mình đọc tin tức ở Pháp, cho hay Algerie không cho phép ca sĩ Enrico MAcias viếng thăm xứ mà ông ta sinh ra đời. Ông này được gọi là Pieds Noirs, chân đen vì sinh tại Phi Châu, ở xứ Algerie, thuộc địa cũ của Pháp như trường hợp ông Albert Camus, đoạt giải Nobel về văn chương, được xem là người Algerie. Khi tổng thống De Gaulle đồng ý trả độc lập lại cho mấy xứ BẮc Phi thì nhóm kháng chiến Algerie lên cầm quyền và đuổi cổ hết những người nào không phải Algerie ra khỏi xứ họ. Đa số chạy về Pháp như ông Albert Camus rồi chết tại Pháp. Những người này hận ông De Gaulle lắm. Mình có quen vài gia đình Chân Đen này.


 Theo báo cáo của chương trình này thì những người Việt Cộng thường là những người chống pháp khi xưa, họ không muốn có người ngoại quốc hiện hữu trên nước Việt Nam. Lý do đó mà họ theo Việt Cộng, mặt trận giải phóng Miền Nam. Tương tự năm 1945, đa số các Đảng viên không phải cộng sản cũng tham gia kháng chiến chống pháp dưới tên Việt Nam Đồng MInh Hội mà người Pháp gọi tắc là Việt Minh. Sau đó thì người cộng sản thịt dần dần những Đảng viên của các Đảng phái khác, không theo Cộng Sản như ông Phạm Quỳnh, Ngô Đình Khôi,…  Sau này họ kêu Việt Cộng để chỉ những người theo cộng sản, chớ Việt Minh thì chỉ có một số theo cộng sản. Ta thấy những người có công với họ như ông Văn Cao, Trần Dần,…còn bị họ đì vì có công còn các người Việt theo các Đảng phái khác thì phải trừ khử.


Sau 1968, Tết Mậu Thân thì cán binh của mặt trận giải phóng miền nam bị chết quá nhiều. Chỉ nghe nói họ mất trên 300,000 quân và từ đó chỉ có tiếng nói chính trị tại hoà đàm Paris, nhưng không có lực lượng vũ trang, bộ đội thay thế hoàn toàn mTGPMN, đánh nhau với quân đội Việt Nam Cộng Hoà. Cho nên đến 75 thì thành phần mặt trận giải phóng miền Nam xem như không còn gì nữa, vì không có lực lượng vũ trang như ông Trần VĂn Trà gọi là những người kháng chiến cũ. Quân đội Mỹ không có tài liệu sau Mậu Thân vì Nixon muốn rút quân ra khỏi Việt Nam nên bỏ các chương trình nghiên cứu chiến tranh Việt Nam.


Năm 1965, bài tường trình nói về sự tham gia cuộc chiến của quân đội Hoa Kỳ, làm chết thường dân nhiều hơn là Việt Cộng vì cứ bỏ bom, không biết ai là Việt Cộng, ai là thường dân đưa đến các vụ thảm sát như Mỹ Lai. Các cuộc đốt phá nhà dân rồi đưa họ vào thành phố để dễ kiểm soát đưa đến sự thù hằn, căm phẩn của nông dân đối với người Mỹ và Việt Nam Cộng Hoà. Cuộc chiến tâm lý thu phục lòng dân thất bại hoàn toàn. Mình nhớ hồi nhỏ, thấy thiên hạ vẽ chữ thập trước cửa nhà mình vì họ nói là sợ Ma Quỷ vào nhà giết hại người nhà. Hóa ra mấy ông nằm vùng hô hào như vậy vì khi nói lái “trừ ma quỷ” là “trừ Mỹ qua”.


Người Mỹ tìm cách lấy lại lòng tin của người Việt thôn quê nhưng có lẻ đã trễ vì chính sách “search and Destroy”. Có những người như ông Goure của RAND, cho rằng phải gia tăng ném bom, leo thang chiến tranh để đạt được chiến thắng nhanh chóng. Có lẻ vì những nhận xét của ông Goure, một trong những người cầm đầu chương trình nghiên cứu, được chính phủ Lyndon Johnson nghe, đã leo thang chiến tranh, ném bom khắp nơi, khiến dân chúng thành thị nhất là giới trẻ theo Việt Cộng. Thay vì cô lập hoá Việt Cộng nằm vùng với các chương trình ấp chiến lược, họ đã đổi chính sách, đem nông dân vào thị thành, đốt nhà cửa của họ để khỏi phải tiếp tế cho Việt Cộng.


Lâu lâu, các xe đò chở hàng Sàigòn - Đà Lạt, về trễ , kêu bị tăng-bo, Việt Cộng đáp mô, gài mìn. Họ chận và tịch thâu hết hàng hoá đem vào bưng, cũng có thể nằm vùng hô hào như vậy để khỏi bị cảnh sát Việt Nam Cộng Hoà tình nghi. Mẹ mình kể khi xưa, cô Ba CHỉ tiệm Bình Lợi ở Đà Lạt, kêu mẹ mình vào nói có dư gạo, ai hỏi thì cứ bán, vào đây lấy giá 2,000 đồng/ bao. 1 tiếng sau, có bà đến mua 100 bao gạo giá 2,500 đồng / bao. Mình nói bà nằm vùng. Mẹ mình nói ừ sau 75, bà đó làm cán bộ gộc.


Khi mình sang Tây xem những chương trình về chiến tranh Việt Nam, thấy họ chiếu cảnh ném bom của không lực Hoa Kỳ trên quê hương mình, mình hiểu lý do người Việt tại Paris theo Việt Cộng. Họ không có chiếu cảnh giết người tập thể của Việt Cộng tại Huế. Đối với nhà báo người quốc giết người như Hà Nội là chuyện bình thường, cái mà họ muốn chỉ trích là lính Mỹ giết người dân mới bán được báo. Có vô số chiếc thuyền lật chết mấy ngàn người ở Syria, tìm cách trốn khỏi chiến tranh. Chả ai để ý còn mấy ông nhà giàu, tỷ phú chả biết làm gì, nên đi tàu lặn xuống biển chết thì thiên hạ khóc như mưa.


Chương trình suýt tí nữa bị dẹp khi ông Gouré bị thay thế. Cuối năm lại được cho làm lại chức vụ nhưng cuộc chiến Việt Nam đã thay đổi và Nixon muốn rút quân khỏi Việt Nam, bằng cách Việt Nam hoá chiến tranh của họ. Mình rất ngạc nhiên khi được biết chiến tranh Việt Nam, chính phủ Mỹ đã mướn một tổ chức think tank như cơ quan RAND, để giúp họ nghiên cứu vấn đề thu phục người dân.


Sau 1945, thế giới được chia ra thành hai khối, Tự Do và Cộng Sản nên cuộc chiến tranh tại Việt Nam như một thử thách thu phục các nước khác trên thế giới trong cuộc chiến ý thức hệ giữa hai khối. Do đó quân đội Hoa Kỳ cần có những người dân sự, suy nghĩ cách tuyên vận, thu phục lòng dân.


Trước đó, có một bài tường trình về hiện tình Việt Nam, khuyên chính phủ Mỹ không nên can thiệp vào Việt Nam, để hai bên miền nam và miền Bắc tự chọn lấy số phận của họ như trong hiệp định Geneva năm 1954. Chính phủ Kennedy không muốn tham gia chiến tranh Việt Nam, 24 tiếng đồng hồ sau khi ông ta ký lệnh rút các cố vấn quân sự khỏi Việt Nam thì bị ám sát. Nghe nói người giữ vai trò này sau này trở thành tổng thống Hoa Kỳ. Chỉ nghe nói nhưng chưa đọc được hồ sơ giải mật.

Hình như trước đó ông Như đã liên lạc với Bắc Việt, gặp đại diện phái đoàn Hà Nội tại Ấn Độ rồi bị ám sát. Theo các tài liệu mình đọc được giải mã thì ông Kennedy muốn rút quân ra khỏi Việt Nam, hay khi vịnh Con Heo ở Cuba, nhóm diều hâu, như hai anh em Dean Rusk, đại diện cho tập đoàn buôn bán vũ khí muốn tấn công CUba nhưng ông Kennedy không chịu và thương thuyết đến khi Kruhchev ra lệnh gỡ bỏ các dàn hoả tiễn giả vì có một gián điệp của Liên Xô, báo động cho CIA biết. Sau này ông ta bị KGB đem về Nga bắn. Hình như Anh quốc có làm một phim về cuộc đời ông này.

Khi tổng thống Ike Eisenhower xong nhiệm kỳ, ông ta có đọc diễn văn từ giả người Mỹ, có nói đến tập đoàn chiến tranh, các công ty làm và bán vũ khí rất nguy hiểm cho nền dân chủ của Hoa Kỳ. Từ đó chúng ta thấy các tổng thống Hoa Kỳ đều được ủng hộ bằng tiền bạc của các nhóm bán vũ khí như ông Bush. 

Ông tướng Wes Clark, cựu tổng tư lệnh KHối Bắc Đại Tây Dương, cho biết là khi cuộc khủng bố 9/11 xẩy ra thì ông ta bay về Ngũ Giác Đài để họp. Sau đó thì được cho biết chương trình tấn công 7 quốc gia. Ngày nay chỉ có một quốc gia chưa bị tấn công đó là BA Tư. Chúng ta thấy CIA làm giả hồ sơ tại Iraq để tấn công xứ này, đưa đến mấy triệu người chết. Tấn công vào Á PHủ Hãn rồi 20 năm sau ôm gói chạy, bỏ lại sau lưng các đồng minh của họ. Cách chửi thẹn là họ tham nhũng.
xem tài liệu vì diễn văn của tổng thống Ike Eisenhower, ai muốn nghe rõ thì mở YouTube xem.  https://en.wikipedia.org/wiki/Eisenhower's_farewell_address

Các tập đoàn này ủng hộ chiến tranh để họ bán vũ khí. Dean Rusk từng là chủ tịch của Rockefeller Foundation trước khi làm ngoại trưởng Hoa Kỳ, là một trong những người cổ vũ Hoa Kỳ tham chiến tại Việt Nam. Trong cuộc thương thuyết vịnh COn Heo, đám Diều hâu như Dean Rusk đã làm áp lực tổng thống Kennedy để thả bom phá huỷ căn cứ hỏa tiễn và các pháo đài bay B52 đã sẵn sàng bỏ bom khối Varsovie. Ông Kennedy không chịu và ký sắc lệnh rút cố vấn khỏi Việt Nam thì đùng ở Dallas. Chán Mớ Đời 

Một tấm ảnh về một phụ nữ ở phi trường khiến mình tò mò lại moi ra cô ta là một người đáng nể vào thời đại đó. Du học ở Hoa Kỳ, rồi làm cho công ty Mỹ, sau này qua Mỹ thì làm cố vấn truyền hình về các phim tài liệu về chiến tranh Việt Nam. Vậy là em thoả mãn về tấm ảnh. Xong om

Cuộc đời lạ. Mình mới kể chuyện cô gái trong tấm ảnh thì hôm nay có cặp vợ chồng quen trên Facebook, mòi ăn cơm tối thì gặp một cựu giáo sư tại Sàigòn. Ông ta kể là khi xưa có làm việc cho cơ quan RAND. Để hôm nào rảnh mình kể thêm về việc họ phỏng vấn tù binh cộng sản và chiêu hồi.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn 


Việt Nam không còn nước sạch

Đang ngủ nơi Salon, bổng thức giấc vì trên đài truyền hình nói đến đề tài “how did Vietnam run out of  Clean Water “ khiến mình thất kinh của đài truyền hình CNA của Tân Gia Ba. Có lần mình xem một phóng sự về Sàigòn tại sao đất lún, nước ngập khi trời mưa. 


Hôm qua, mình có ăn cơm với mấy giáo sư cũ ở Sàigòn khi xưa, có một giáo sư đại học khoa học, từng làm cho RAND nên bị đi cải tạo 3 năm. Khi về thì có làm việc với Việt Cộng. Ông ta nói mấy ông ngoài Bắc nói rất hay nhưng trên thực tế thì không biết gì cả. Ông ta có giúp Hà Nội xây một nhà máy, ông ta được cử đi xem các mõ dầu của Việt Nam nhưng Việt Nam không biết khai thác. Ông ta kể có quen một ông tiến sĩ đi học ở Liên Xô về. Một hôm ông ta có mua lọ thuốc liên Xô nên nhờ ông này giải thích. Ông tiến sĩ kêu đọc không được dù đi học ở Liên Xô. Ông ta thú thật là học qua thông dịch. Có ai kiểm chứng dùm mình vụ này. Ông giáo sư cho biết là Việt Cộng phá nát hết vì họ không biết gì ngoài nói hay.


Sông Đáy do báo Hà Nội lên tiếng. https://laodong.vn/su-kien-binh-luan/o-nhiem-vo-dich-song-nhue-song-day-doc-den-do-khong-the-tuoi-rau-829085.ldo


Những hình ảnh trên màn ảnh mình đã thấy cách đây 20 năm tại Trung Cộng. Nước ô nhiễm người dân bị ngộ độc vì sử dụng nước thải môi trường,… nhà máy khiến người chụp hình bị bắt vì tải lên mạng. Không ngờ ngày nay lại nhìn thấy tại Việt Nam. Mình về quê, sông Đáy của quê mình nay hôi thối, bao nhiêu chất dơ đều chảy vào đó, về Đà Lạt nơi mình sinh ra thì cũng te tua với sự phát triển khóc liệt vô tổ chức. Xuống Sàigòn thì cách đây mấy năm sau khi đi viếng Cần Thơ, Cao Miên mình có đọc tài liệu về sông Cửu Long, ở thượng nguồn có đến hơn 160 cái đập nước mà người dân thành lập để giữ nước dùng và phát điện thì ở hạ nguồn Việt Nam xem như hết hy vọng sống còn. Người dân bỏ quê làng ra đi , lên Sàigòn, ra Hà Nội, làm dâu xứ Đài, xứ Hàn,…


Đây xem tường trình phóng sự của một đài truyền hình ngoại quốc, chắc chắn là bị kiểm duyệt rất nhiều. Những hình ảnh người dân bị bệnh truyền nhiễm vì sử dụng nước bị ô nhiễm, nằm mất thần ở bệnh viện khiến mình buồn vì có thể phòng ngừa, tránh được nhưng tại sao lại xẩy ra. Chắc chắn không có đài truyền hình nào tại Việt Nam dám đưa những hình ảnh này lên để cảnh báo, giúp người dân ý thức để bảo vệ môi trường cũng như tương lai sức khoẻ y tế cộng đồng.


Họ chiếu ở ngoài ruộng, nông dân không có nước từ sông ngoài vì thượng nguồn chận nước nên đào giếng xuống sâu hơn 100 mét để bơm nước tưới cây, nuôi cá, nuôi lươn,… nước ở 100 mét hết thì phải đào thêm đưa đến tình trạng đất lún.

Hiện tượng đất lún khi chúng ta bơm nước của mạch nước dưới đất. Bớt nước thì đất nặng nhất là xây cất cao tầng thì lún xuống. Đất khu vực Sàigòn được xem là lún nhanh nhất trên thế giới. Thủ đô Jakarta, Nam dương bị lún, nay họ phải chuẩn bị xây một kinh đô mới vì trong 20 năm tới sẽ bị ngập trong nước.

Mình có viếng một trang trại ở miền Nam Cali, họ dùng nước giếng để tưới. Năng lượng mặt trời để bơm lên. Họ phải có 3 cái giếng đào cách nhau hơi xa vì các túi nước bị bơm lên sẽ cạn nhanh, do đó. Lại bơm giếng kế tiếp rồi kế tiếp tỏng khi đó hy vọng nước ở giếng đầu có thể đầy lại từ nguồn nước ngầm đến.


Ở Sàigòn, đất lún thì chính phủ làm đường cao lên thì nước ngập vào nhà dân. Dân có tiền thì nâng nhà lên thì khiến đường bị ngập. Được biết Sàigòn là thành phố bị lún nhiều nhất thế giới. Mình về Sàigòn, chạy xe ngang khúc Nguyễn Hữu Cảnh, thấy nhà cao tầng cứ xây bú xua la mua như ở Hương Cảng. Đất thì càng ngày càng lún, nước dơ không biết xử lý ra sao hay cứ đổ xuống sông Sàigòn. Có dạo mình định mua một căn hộ tại Sàigòn rồi đọc sách báo và xem phóng sự này thì bỏ giấc mơ đó vì Đà Lạt còn lụt thì Sàigòn thấm thía gì.

Nông dân xịt thuốc sâu, chỉ có 30-40% là hiệu lực với cây lá, còn lại thì rơi xuống đất, chảy ra mương đưa đến sông ngòi làm môi trường gọi ô nhiễm.


Phù sa không về như xưa vì bị chận phía thượng nguồn nên người dân phải sử dụng phân bón hoá chất. Hóa chất đâu 60% rớt xuống đất rồi theo nước tưới chảy ra sông lạc, làm ô nhiễm nước, người dân quê dùng là ngọng.


Mình đi Ai Cập, viếng thăm cái đập Assan mà khi xưa các nước, thân liên Xô hô hào, xem đó là cái gương học tập vì được Liên Xô xây cất vì mấy ông Mỹ không chịu. Ngày nay, hỏi người dân Ai Cập, họ không dám chửi thẳng nhưng đại ý là kêu anh hùng Nasser là thằng ngu. Mấy ngàn năm, sông Nile chảy từ miền Nam lên miền BẮc đổ ra biển Địa Trung Hải, kéo theo phù sa, đã biến các vùng xung quanh Sông Nile thành vựa lúa của xứ này, đưa đến một nền văn minh rất cao. Nay ông nội Nasser nghe lời cố vấn Liên Xô xây cái đập, thêm tượng đài hữu nghị đủ trò để du khách đến chụp hình, ngược lại thì cái đập chận hết phù sa, điện của cái đập cung cấp không tới 20%. Nông dân Ai Cập phải dùng phân bón do mấy ông Tây bà đầm bán để trồng rau cải, vô hình trung phá hủy môi trường, bị ô nhiễm vô tội vạ.

Con sông Nile hay sông tại Việt Nam, có đồng bằng vào mùa khô
Đây là khi mùa mưa đến, phù sa được nước kéo về làm ngập cả vùng. Khi nước trôi đi thì để lại phù sa để trồng trọt. Có lẻ vì vậy khi xưa, người ta nói miền nam chẳng cần làm ăn gì cả vì lúa tự động mọc, cá nhiều ăn không hết,… này không có phù sa kết về thì đói, bỏ xứ mà đi. Ngay Biển Hồ ở Cam Bốt, khi xưa học địa lý kêu rất trù Phú, nay đi câu cá cũng ít thấy.


Nghe nói người Nhật Bản có thử nghiệm xử lý nước dơ của sông Tô Lịch ở Hà Nội, bị mấy ông cán bộ nhà nước thọc gậy bánh xe vì không có gì để ăn như Việt Á. Hay giải cứu máy bay. Mình nhớ về Hà Nội, đi ngang hồ Thái Bạch để chỉ cho mấy đứa con nơi ông McCain bị bắn rơi thì chúng nó chỉ cá chết nổi lình bình trên hồ. Chắc tên giặc lái McCain bị bắn rơi xuống, sợ quá nên tè và ị trong hồ nên cá chết đến ngày nay.


Ngoài ra Việt Nam cũng như Cao Miên có vấn nạn là thạch tín rất độc cho cơ thể nên họ phải dùng phèn để khử thạch tín trước khi dùng nhưng không hết. Từ từ về già sẽ bị ngộ độc và bị ung thư hay đủ thứ bệnh. Nghe nói có đến gấp 300 lần số lượng mà WHO quy định.

Thạch tín sông ngòi Việt Nam quá cao gấp 300 lần quy định của WHO, nguồn của Ntional Institutes of HEALTH 


Nông nghiệp Việt Nam cần đến 70% số lượng nước mà nay thì xem như là mệt. Có một tiến sĩ người Việt cho hay là khi mùa khô thì phía thượng nguồn họ chận nước để giữ nước dùng thì phía hạ lưu Việt Nam không có nước nên bị hạn Hán, khi mùa mưa đến thì phía thượng lưu để bảo đảm an toàn của đê hồ của họ nên xả nước theo quy trình khiến vùng hạ lưu đã bị ngập lại thêm nước nên chỉ có lội nước trong thành phố như Sàigòn. 


Mình có chứng kiến cảnh này ở Hội An khi về thăm quê của vợ. Xe hồi chiều đậu trước khách sạn, mình kêu khách sạn gì mà xây cao, phải leo lên 1.5 mét thang cấp đến sáng hôm sau, muốn ra phố thì ghe chạy vào đậu ngay cửa khách sạn, mình chỉ bước lên ghe để họ chèo ra phố, nơi có gò cao hơn một tí. Họ cho biết mấy ông cán bộ xây đập để biến điện bán cho dân chúng, sợ đập của họ bị vỡ nên xả nước theo quy trình, không cần báo cho dân biết trước để chuẩn bị.

Kinh hoang tại Việt Nam, rác trôi lềnh bềnh


Thấy trong phim, chiếu một bà, cầm cục phèn khua cái lu nước vài vòng rồi lấy cái thau nhỏ để múc lớp nước trên để dùng. Trong phim kể nông dân phải mua nước trong chai về uống, còn nước sông thì để rữa sơ sơ còn nước mưa hứng dùng để nấu ăn. Có lẻ vì vậy, có bà cán bộ nào tuyên bố; muốn chống lũ ngập, mỗi nhà phải mua cái lu hứng nước. Khi lu đầy nước thì sao?


Nhà máy thả nước dơ, ô nhiễm xuống sông, người dân cũng xả rác đủ thứ xuống sông. Trước khi có nước thượng nguồn về, nước ròng đủ trò nên kéo đi hết. Nay không có nước thì ngọng. Không bệnh hoạn là không phải người Việt. (Còn tiếp)


Viết tới đây thấy chán quá nên ngưng. Hồi nào buồn đời, kể tiếp. Mình có tải video, ai buồn đời thì xem.


Nguyễn Hoàng Sơn