Showing posts with label Ở Mỹ. Show all posts
Showing posts with label Ở Mỹ. Show all posts

Tại sao nhiều y sĩ tự tử tại Hoa Kỳ

Tình cờ mình đọc một tờ báo bên Anh quốc, nói về tình trạng các bác sĩ mỹ tự tử hàng năm quá cao, từ 300-400 y sĩ dù nghề nghiệp đưa họ đến sự giàu sang, phú quý mà xã hội xứ này cổ xúy đó chưa kể các sinh viên y khoa tự tử vì áp lực. Bố mẹ nào cũng muốn con mình đi học y khoa, nha khoa nhưng ít ai biết đến bí mật sau vẻ hào nhoáng của những lương y như từ mẫu. Đọc xong bài này thì tò mò mình lên trang của cơ quan y tế quốc gia để kiểm chứng thì thất kinh. Thường tin tức về Hoa Kỳ thì mình kiếm báo ngoại quốc đọc vì báo mỹ ít đưa những loại tin này. Họ dấu những thực tại về giấc mơ Hoa Kỳ. Muốn rõ thì lên các trang nhà của cơ quan y tế Hoa Kỳ như CDC hay NIH để đọc thêm tin tức về những thống kê này.

Bà bác sĩ Cunningham

Có thống kê khiến mình hoảng tiều nên dẫn về đây.

Facts About Physician Depression and Suicide

  • Each year in the U.S., roughly 300 - 400 physicians die by suicide;
  • In the U.S., suicide deaths are 250 - 400% higher among female physicians when compared to females in other professions;
  • In the general population, males complete suicide four times more often than females. However, female physicians have a rate equal to male physicians;
  • Medical students have rates of depression 15 to 30% higher than the general population. Depression is a major risk factor in physician suicide. Other factors include bipolar disorder and alcohol and substance abuse;
  • Women physicians have a higher rate of major depression than age-matched women with doctorate degrees;
  • Contributing to the higher suicide rate among physicians is their higher completion to attempt ratio, which may result from greater knowledge of lethality of drugs and easy access to means.

(Source: The American Foundation for Suicide Prevention)  

Trong một buổi họp thường niên của Association of Academic Surgery, nổi tiếng của các chuyên gia hàn lâm về phẫu thuật tại Hoa Kỳ và Gia-nã-đại. Bà bác sĩ Carrie Cunningham, đứng trước cử toạ độ 2,000 đồng nghiệp tham dự từ Hoa Kỳ và Gia-nã-đại, bắt đầu kể về cuộc đời của bà ta.

Bác sĩ Cunningham, một trong những nạn nhân của bệnh nghề nghiệp

Từ bé, bà từng là một tay quần vợt nhà nghề thiếu nữ, rồi phụ tá giảng viên đại học phẫu thuật của Harvard, được xem là thành công, được người đời trọng vọng nhưng tôi cũng là một con người. Rồi kể về bệnh trầm cảm, áp lực, lo âu và nay nghiện thuốc. Sau khi chấm dứt phần nói chuyện, cả hội trường rơi vào im lặng. Theo thống kê số y sĩ tự kết kiểu đời mình tương đương số y sĩ tốt nghiệp ra trường của một đại học y khoa hàng năm. Sau đó bà ta được nhiều bác sĩ liên lạc và cảm ơn đã can đảm nói đến vấn nạn mà các y sĩ tại Hoa Kỳ gặp phải nhưng không dám nói vì sợ tai tiếng.


Mình nghe đến nha sĩ tự tử nhiều nhưng rất ngạc nhiên khi nghe nói đến y sĩ. Mình tưởng làm nghề thầy thuốc, bệnh nhân đến ký cái toa lượm tiền về cho vợ mua sắm. Mình có hai anh bạn bác sĩ trẻ hơn mình nhưng về hưu sớm, để hôm nào gặp họ, sẽ hỏi rõ hơn. Nhà cửa to đùng, giá mấy triệu đô la, có tàu chạy trên hồ, ai nấy đến nhà cũng thèm thuồng, nghĩ nếu làm lại từ đầu chắc mình đi học y khoa nhưng nay đọc tài liệu về mặt trái của các y sĩ, phải chịu nhiều áp lực khiến mình thất kinh. Làm nông dân tuy cực nhưng khoẻ cái đầu.

Andy Nguyen bổ túc. Xem cái này mình hoảng luôn vì tỷ lệ điều dưỡng viên, y tế quá cao


Thống kê cho biết các y sĩ giải phẫu chiếm đa số trong số y sĩ tự tử. Trong số 697 y sĩ tự tử chết từ 2003 đến 2017 được CDC công bố thì có đến 71 y sĩ phẫu thuật, học thêm nhiều năm về chuyên khoa và mượn tiền. Hôm trước có người thân kể khi xưa cho cô con gái độc nhất sang Hoa Kỳ học tốn trên 1 triệu, từ cử nhân rồi qua điều dưỡng rồi đến nha sĩ. Tại học xong thì không chịu về Việt Nam nên học tiếp như Lenin đã nói, học học học mãi đến khi có giấy tờ hợp thức hoá định cư tại Hoa Kỳ.  


Có rất nhiều y sĩ tự tử không được công bố hay thống kê. Các y sĩ này được huấn luyện phẫu thuật, nhiều khi bệnh nhân chết khiến tinh thần họ dao động. Ngoài ra phải cẩn thận vì tiền bảo hiểm tai nạn nghề nghiệp khá cao, sợ bị bệnh nhân kiện tụng nếu sai phạm. Mình có bà mướn nhà, đi mỗ thì bác sĩ hay y tá quên lấy bông Gòn ra khiến bà ta đau, phải mỗ lại. Luật sư kiện phải trả đâu trên nữa triệu đô cách đây 25 năm. Ngoài ra học xong y khoa mượn nợ có thể lên nữa triệu đô, trả nợ mệt thở. Mình có thằng cháu học chuyên khoa nhổ răng cấm, nợ gần 400,000.


Bà bác sĩ Cunningham, có một người bạn đồng nghiệp đã kết liễu cuộc đời nên bà ta muốn cứu sống các bạn đồng nghiệp khác và cá nhân mình nên nhất quyết nói lên vấn nạn này dù lo sợ có thể bị nhà thương trù dập, sa thải vì hé lộ sự thật của ngành y khoa tại Hoa Kỳ.


Bà Cunningham cho biết từ bé đã tranh tài tại các giải quốc tế quần vợt. Huấn luyện viên chỉ dẫn cho bà ta kiểm soát tinh thần tâm lý của mình để tranh tài và tập luyện. Năm 17 tuổi đã trở thành chuyên nghiệp, được xếp hạng thứ 32 trên thế giới và đã từng đấu với Steffi Graf chỉ thua trong gang tấc.


Năm lên 18 bà ta thua ở giải mở rộng Pháp và bị trầm cảm từ đó. Cuối cùng bà ngưng tranh tài quần vợt và trở lại ghế nhà trường, theo học đại học, cuối cùng theo ngành y khoa tại đại học y khoa Cornell sau đó thì học chuyên khoa tại đại học Harvard và lấy chồng cùng ngành và trường.


Bên ngoài thì người ta nhìn bà ta và chồng là một cặp vợ chồng thành công nhưng bên trong nội tâm lại che dấu một vấn đề khác. Tài liệu cho biết các nữ y sĩ hay bị hư thai hay vô sinh. Mình nhớ khi xưa ở New York, có quen một cô mới tốt nghiệp y sĩ và đang làm nội trú ở New York. Có hôm đang ăn cơm, bổng nhiên cô ta mở cái pager, rồi đi ra quầy mượn điện thoại để gọi nhà thương. 5 phút sau, cô ta trở lại kêu nhà thương kêu vì hôm đó cô ta trực nên phải chạy. Xin lỗi để lần khác. Thấy vậy mình cũng Chán Mớ Đời nên không thích quen mấy cô bác sĩ.


Người ta kể chương trình học tập y khoa tại Hoa Kỳ dựa theo chương trình của ông William Halsted, người tiên phong trong ngành phẫu thuật tại nhà thương Johns Hopkins đầu thế kỷ 20. Ông Halsted bị nghiện ngập cocaine dù đã khám phá các kỹ thuật giải phẫu, cuối cùng chết sớm. Mỗi ngày cứ phải lo bệnh nhân chết hoài cũng ớn lạnh. Cứu chữa bệnh nhân không được nên chắc bị lộn xộn đầu óc. Dạo mình qua Hoa Kỳ đi du lịch thì có một chị bạn học cũ làm điều dưỡng viên. Chiều tối chi ta đi làm về buồn, nói có một bệnh nhân nhỏ tuổi mới qua đời, chị ta buồn chẳng muốn làm gì.


Mình nhớ có lần nghe báo chí nói về một ông y sĩ gốc Việt, đã giải phẫu thằng con mình khi còn bé, ông ta vô khách sạn chơi ma tuý bị bắt và bị tước bằng hành nghề. Hình như ông ta là chồng của một cô luật sư nổi tiếng ở Bolsa. Có một cô quen kể hai vợ chồng người em bị ở tù vì kê toa thuốc giảm đau quá đô cho bệnh nhân.


Bà Cunningham cho biết đêm đầu tiên trực ở nhà thương, bà thấy 3 bệnh nhân qua đời trước mặt mình, bà ta không biết phải ghi ra sao trong hồ sơ y tế. Bà tự nghĩ chắc sẽ quen. Bà ta có một cô bạn đồng nghiệp cùng học chung trường y khoa, năm cuối cùng của chương trình nội trú, cô bạn bị khủng hoảng tinh thần và 6 tháng sau tìm cách kết liễu đời mình.


Nghề nghiệp của bà Cunningham lên như diều vì, trở thành phụ tá giáo sư giải phẫu tại trường y khoa Harvard và nhận được một ngân khoản của NIH để nghiên cứu về ung thư. Bà ta sinh được 2 người con, hư thai 1 lần rồi bệnh trầm cảm tái phát và ly dị. Bà ta bắt đầu uống rượu để trốn chạy khỏi sự lo âu và trầm cảm.


Một hôm, ngồi với mấy đồng nghiệp, uống rượu ra sao đó rồi bà ta nói muốn tự tử khiến họ lo ngại và báo cho giám đốc nhà thương. Nhà thương nói bà ta có thể nghỉ làm việc một thời gian. Sau đó bà ta muốn chữa bệnh, qua các test thì khám phá ra bà ta không còn khả năng chữa bệnh, bà ta phải theo khoá phục hồi tinh thần trước khi được hành nghề lại. Kinh


50 năm trước có một bản báo cáo gọi người  The Sick Physician, xem link do hiệp hội y sĩ Hoa Kỳ (American Medical Association) nói về tình trạng các y sĩ bị tổn thương tâm lý, nghiện rượu và ma tuý. Tỷ lệ y sĩ bị nghiện ma tuý từ 30-100 lần cao hơn người dân bình thường, có khoảng 100 bác sĩ tự tử hàng năm (cách đây 50 năm).

 https://www.acgme.org/globalassets/PDFs/ten-facts-about-physician-suicide.pdf


Theo báo cáo năm 2023, thì các y sĩ vẫn tiếp tục chịu đựng về tinh thần nhất là trong đại dịch Covid, nhiều y sĩ tự tử vì thấy chết chóc quá nhiều. Họ cho biết 9% y sĩ nam và 11% y sĩ nữ có tư tưởng tự tử. Họ có nghi vấn là con số này có thể cao hơn vì các y sĩ không muốn báo cáo về tình trạng của họ vì lý do cá nhân.

 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5863651/ Theo NIH thì tỷ lệ y sĩ tự tử nhiều gấp 4 lần người thường. Kinh


Viết tới đây mới nhớ khi xưa có một cô bạn kể ông cậu du học y khoa tại Hoa Kỳ rồi tự tử khiến cô nàng muốn học y khoa để hiểu nguyên do ông cậu thông minh, học giỏi rồi tìm chết. Con gái mình khi được nhận vào đại học môn nó thích, nó chỉ nhắn tin cho hai vợ chồng, cảm ơn đã không bắt nó học y khoa như bạn học gốc việt.


Đọc tài liệu này khiến mình thất kinh, trước đây mình nghĩ nghề y sĩ hốt nhiều tiền, nhưng ngu lâu dốt bền như mình thì khó theo học, ai ngờ thấy vậy mà không phải vậy. Trồng bơ bán tuy ít tiền mà làm bạn với coyote và sóc cũng qua ngày. 


Có lẻ bị áp lực rất nhiều nên chịu không nổi. Nói chung sống tại Hoa Kỳ, một xã hội được cổ xúy tiêu thụ, phải có nhà có cửa có xe mà loại xịn, đủ trò. Mấy bà gặp nhau là kể mua cái này cái nọ nên phải Nai lưng đi làm thêm để mua sắm, mượn thêm nợ. Khi mình ở âu châu thì thiên hạ vừa đi nghỉ hè một tháng về, họ bắt đầu tính đến chuyến đi chơi tới. Ít ai nói đến mua nhà mua cửa, mua xe. Họ mướn nhà ở thỏi mái lại thêm luật pháp bảo vệ người mướn nhà. Còn ở Hoa Kỳ cứ lo bị sa thải, mất nhà mất cửa đủ trò nên bị áp lực quá nên vợ chồng gây gỗ, bỏ nhau nhiều.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Có người cho biết người quen nên dẫn về đây


Mình có người bạn đồng nghiệp là một bác sĩ VN trẻ . Quá dễ thương và tò mò . 

Tính tò mò là tính tốt trong ngành y khoa để tìm tòi học hỏi và chữa bệnh . 

Ông này hay vào lab của mình gíúp ý kiến này nọ và hay đi kiện cằn nhằn nhà thương dùm mình . Rất tận tâm . 

Lab mình gọi ông là doctor inspector gadget vì hay lủng lẳng đủ thứ computers giây nhợ trên người . Ngày trước là kỹ sư xong học y chắc tại bố là y sĩ ở VN . 

Lúc trẻ ông về VN làm thiện nguyện rất nhiều .

Vợ đẹp. luật sư, con gái dễ thương . Bố mẹ đề huề và phòng mạch đông khách . Tự tử chết mất tiêu . 

Đến bây giờ mình vẫn còn shock . Cứ nghĩ đến là tiếc nuối và thương cảm . 

Ông tự tử rất khôn để không đau đớn bằng cách thở hít helium trong phòng mạch của ổng . Cuối tuần, vào phòng mạch đóng cửa và hit helium chết luôn . Thương quá chừng .



Hẹn hò với đồng chí gái


Hôm trước, hai vợ chồng đi chung xe với vợ chồng ông bạn chuyên viên địa ốc lên xem khu thương mại mới mua. Trên đường đi thì hai bà ngồi phía sau nói chuyện về chuyến đi Mexico sắp tới. Thành phố Bellflowers là thành phố song sinh, kết nghĩa với một thành phố ở Mexico nên mỗi năm họ đều tổ chức 1 tuần lễ giao lưu. Một năm thì bên Mexico sang viếng Hoa Kỳ thì thành phố Bellflowers đón tiếp, chở đi viếng Disneyland, Hollywood,… năm sau thì bên mỹ bay qua xứ họ cũng được đón tiếp long trọng. Trước Covid, mình có đi theo phái đoàn qua Mễ dù mình chả dính dáng gì đến Bellflowers ngoại trừ là hội viên của Lions Club của thành phố này. 


Họ rủ mình đi chơi, miễn phí nên khăn gói lên đường, năm nay họ lại rủ đi nữa, đồng chí gái về hưu nên đi chung cho biết. Qua đó thì sẽ được một gia đình Mễ nuôi trong một tuần để biết lối sống của dân Mễ, không cần phải vượt biên qua Mỹ, dân giàu có làm cho chính quyền hay thương gia. Họ chở đi viếng các nơi trong vùng và những nơi làm từ thiện. Lần trước, được đô đốc khu vực Thái Bình Dương mời ăn ăn sáng, trên eo biển nhìn ra vịnh Cortez, chỉ tiếc không có mụ vợ bên cạnh. Mấy bà nói chuyện về áo quần còn mình và tên bạn nói chuyện về chiến tranh Việt Nam vì anh chàng từng tham chiến tại Việt Nam. Hà Nội gọi anh ta là giặc lái vì lái trực thăng ở Pleiku. Đánh nhau cho cố rồi 50 năm sau lại bắt tay.


Bổng nhiên bà vợ kêu hôm qua đi xem Les Miserables, hay quá khiến mình thất kinh. Bà vợ kêu chúng tôi xem show này nhiều lần, ho-ni mấy lần, ông chồng kêu 3 lần. Bà vợ kêu quá hay, câu chuyện đã thay đổi nhân sinh quan của bà ta khiến mình càng chới với trong khi ông chồng ngáp dài. Bà này dân Honduras, di dân lậu và Hoa Kỳ, chịu khó làm ăn lắm, sau này lấy tên mỹ quen nên hay về xứ làm thiện nguyện.

Mình có coi show này hai lần; một lần ở Paris do Robert Hossein soạn hát tiếng tây và cách đây 10 năm ở Quận Cam hát tiếng Mỹ. Mình sợ mấy tuồng này lắm đã đưa đến bao nhiêu chết chóc trên thế giới 

Bà ta khuyên mụ vợ; hai ông bà lâu lâu nên hẹn hò như trước khi cưới nhau, để tăng cường năng lực nội sinh, kiến tạo động lực cho tăng và phát triển bền vững mối tình hữu nghị sông liền sông núi liền núi. Lâu lâu tình yêu cần phải được xẹt lửa lại để cháy thêm, phải cho thêm củi bùng nổ để giúp tình yêu vợ chồng thêm sức lực để đối chọi khiến mình run. Đi hẹn hò để tốn tiền cãi nhau ngoài đường thay vì ở nhà. Vợ mình kêu có lý, nói mình mua vé đi xem. Tuồng này vợ chồng mình có xem với hai đứa con cách đây 10 năm khi đến diễn lần đầu, chả hiểu sao lại trở lại Orange COUNTY. 


Đồng chí gái kêu mình mua vé đi, mình không dám nói với vợ là cả nhà đã xem rồi trước mặt thiên hạ nhưng rồi nghĩ ý tưởng hay. Lâu quá không đi xem kịch nhạc với vợ từ khi mấy đứa con đi học đại học. Chỉ đi xem tại đại học vì rẻ hơn. Mình nhớ tối đó, mình ngồi xem rồi ngủ ngáy khò khò khiến mấy đứa con cười. Thế là đi mua vé cho vợ chồng học làm sang như khi xưa ông tây dạy cuốn Les femmes savantes của Molière. 

Mò trên mạng thì thất kinh vì không ngờ vé xem nhạc kịch ngày nay lên giá khủng như bây giờ. Vé hạng chót $49, còn sang sang thì $500 khiến mình đứng tim nhưng thiên hạ đã mua hết. Thôi mình nông dân vốn dòng keo kiệt thì mua hạng cá kèo vậy. Buồn đời mình đặt nhà hàng để hai vợ chồng ăn cơm tây để thay đổi mấy món cá kho tộ, canh chua mỗi ngày. Mình đặt trước khi vào xem vì sau khi xem thì khuya, vợ không thích ăn trễ sợ nặng bụng khó ngủ.


Đến giờ mình báo vợ bận áo quần đi, mụ vợ kêu gần xong rồi nhưng cả tiếng đồng hồ xong vẫn chưa thấy xuống nhà, mình xem hết cuốn phim, cô nàng mới giáng trần. Lâu lâu thấy mụ vợ lên đồ đầm cũng thấy lạ, cũng đẹp như Tiểu Long Nữ ngày xưa, chỉ khác nay mình phải dang tay nối vòng tay lớn mới ôm nổi kẻ nội thù. Mụ vợ kêu được không. Mình gật đầu kêu quá đỉnh thì mụ chạy lên lầu lại rồi một lúc sau, đi xuống với cái quần không đáy màu khác. Mụ vợ không bao giờ tin óc thẩm mỹ nông dân của mình nên khi hỏi mà mình gật đầu là cô nàng đi thay bộ váy khác. Chỉ khi nào mình chê thì cô ta mới không thay áo khác.


Vợ chồng về già có vấn đề khi ngồi trên xe. Mình thì cận thị nên đeo kính cận để lái xe nên nhìn gần thì không thấy thằng tây nào còn mụ vợ thì bị lão thị nên nhìn xa thì 20/20 còn nhìn gần thì cần có kính. Lên xe mụ vợ cứ mở gương để nhận diện trong khi cái xe kêu bưng bưng vì mụ chưa cài dây an toàn khiến mình muốn điên nhưng phải cố gắng bình tỉnh, nói nhỏ nhẹ như ngày xưa đi cua bà ta, cài day nịt an toàn lại. Thấy mụ mò mò, kêu nóng quá, mình thì không thấy đường khi nhìn gần nên nhờ mụ mở máy lạnh nhưng mụ lại quên đem theo kính lão nên cũng mù. Hai vợ chồng mù lái xe. Mình mở cửa sổ xe thì bị la vì làm tóc vợ bay hết. Thế đành chịu trận sức nóng mùa hè Cali.

Mình đậu xe xong thì lấy cái điện thoại bỏ túi bước ra, đóng cửa xe lại nhưng không thấy đồng chí gái đâu, bò lại xe thì cô nàng còn ngồi trong, mò mò phía sau khiến mình ngạc nhiên, không hiểu cô nàng tìm cái gì phía sau xe. Mình gõ cửa hỏi kiếm gì vậy cưng, cô nàng kêu kiếm giày. Hoá ra mang giày cao gót 20 phân nên vào xe phải tháo ra. Không đem theo kính lão nên không thấy gì cả. Mình phải lấy giày ra xe, để trước cửa để cô nàng tra chân vào rồi đưa tay cho cô ta nắm đi để khỏi té khiến mình nhớ đến cô tài tử Maria Schneider nổi tiếng trong the Last Tango in Paris mà mình bắt gặp một lần khi cô ta đi loạng choạng trước Whisky A go go, cạnh trường Cao đẳng Mỹ thuật với một đám tây đầm. Cô đầm này hình như chết sớm, nổi tiếng sớm nên sì ke ma tuý đủ trò. Đàn bà lạ, cứ muốn cao hơn chồng nên phải mang giày cao gót nên bước chân không vững cứ lắc qua lắc lại. Không biết cao hơn chồng để làm gì. Kiếm chồng thì tìm loại cao để cải thiện nòi giống mà lại muốn đi ngoài đường cao hơn chồng mà người Việt khi xưa thường gọi là cao hổn. Nay sang mỹ nên phụ nữ cái gì cũng muốn hơn chồng mới thoả mãn.


Đi vào tiệm ăn, mụ vợ cứ hỏi anh đã đặt bàn rồi phải không, mình gật đầu. Mụ cứ hỏi hoài khiến mình muốn gây chuyện nhưng thấy ở ngoài đường nên không muốn thiên hạ nghe, kêu á đông nói chuyện to quá. 


Vào tiệm ăn thì thấy Maître d’ chào hỏi có đặt bàn thì mình cho tên. Hắn cứ nhìn lên nhìn xuống cái màn ảnh, không thấy tên mình khiến mụ vợ nhìn mình hỏi có thật đã đặt bàn. Mình phải chạy qua chỗ hắn để nhìn, rồi chỉ tên Nugent. Dạo ở New York, tên do thái dạy mình là khi nói chuyện điện thoại thì phải phát âm Nguyen là Nugent, có chữ Tờ phía sau thì cha con bên kia đầu giây mới hiểu còn kêu NGuyễn sẽ làm họ hoảng tiều. Nay ở Cali thì toàn là người Mễ nên họ nghe giọng phát âm của mình thành No gente. Chán Mớ Đời  


Maître d’ dẫn hai vợ chồng vào trong thì đồng chí gái bắt đầu đứng lại nói này nói nọ khiến mình kêu đi theo tên Mễ cả lạc vì tiệm ăn to đùng. Sau khi ông thần Mễ kéo ghế cho vợ ngồi thì có bồi bàn đưa cái thực đơn. Mình mở ra xem trong khi mụ vợ thì nhìn xung quanh, kêu màn cửa họ làm đẹp ghê, mình kêu xem gọi món gì cả chút nữa bồi đến hỏi thì lại ngọng. Mà thiệt khi phục vụ viên đến hỏi uống chi thì mình nói nước ấm với một lát chanh vì món này thì miễn phí trong khi mụ vợ cứ nhìn tới nhìn lui, cuối cùng mình nói anh bồi là cho bà vợ thêm giây lát để lựa. Hoá ra đồng chí gái không đem theo kính lão nên nhìn thực đơn như hiệp sĩ mù nghe gió kiếm. Mình phải đọc món ăn thức uống rồi giải thích món này là thịt hay hải sản hay rau. Cuối cùng thì thì gọi thức ăn xong thì mụ vợ kêu sao lại đi ăn ở đây, mình nói mụ thích ăn món Paella nên anh chọn tiệm này, để nhớ đến tiệm ăn sang đầu tiên đi ăn ở Santa Monica.


Ăn xong thì phải dìu mụ vợ từ tiệm ăn đến hí viện Segestrom. Dòng họ Segestrom là nông dân, khác với mình là họ có mấy ngàn mẫu đất đến khi Quận Cam phát triển thì con cháu họ cứ cho thuê đất như dòng họ Irvine nên giàu sụ. Không biết làm gì và để khỏi đóng thuế nên họ thành lập Foundation rồi quyên tiền xây hí viện, trong khi họ tặng đất nên dân tình, nói chung dân có tiền quận cam mới có nơi đến nghe hát múa. Nhìn xa thì thấy tình tứ nhưng không ai hiểu sự việc vì đôi giày cao gót của mụ vợ. Vé ở hạng cá kèo thì phải đi lên lầu mà thang máy đứng đợi mệt thở, sợ trễ giờ nên phải dìu mụ vợ đi theo tư thế biểu diễn thời trang với đôi giày 2 tất. Hạng cá kèo nên ở trên cao mà trên cao thường là hơi nóng ở dưới bốc lên nên nóng kinh khủng, phải lấy tờ chương trình để quạt. Nóng như vậy thì dễ buồn ngủ.

Mình đang mơ mơ màng màng trong giấc điệp thì mụ vợ đánh thức kêu hết phần 1, ra giải lao. Mình có cái tật là ăn no hay quá 9 giờ tối là ngủ. Đi ra ngoài dẫn mụ vợ đến gần nhà vệ sinh, rồi đi kêu nước uống, đang loay hoay thì có bà già mỹ đứng bên cạnh hỏi ông bà thích show không, mình ngủ từ đầu tới cuối nên chưa kịp trả lời thì mụ vợ kêu hay quá rồi chưa kịp tìm câu thứ hai thì mụ mỹ già đã huyên thuyên nói đủ thứ về cách mạng năm 1979 tại pHáp, lý do người dân vô sản vùng lên chiếm ngục Bastille,… khiến hai vợ chồng đứng như bò đội nón nhưng cũng phải gật đầu ra vẻ nhất trí, hiểu chuyện.


Thường mỗi cặp vợ chồng đều có người vợ hay người chồng, có chút hiểu biết về văn hoá để giải thích cho người kia sự việc trong khi vợ chồng mình thì thuộc loại nông dân bình đẳng cán cuốc, hai vợ chồng đều cuốc đất như nhau nên không nương tựa khi có đề tài văn hoá nào được đề cập trong câu chuyện với thiên hạ, nên cứ u châu, trố mắt gật đầu như gà mắc dây thung. May quá, bà mỹ đang giảng về lịch sử sự hình thành xã hội chủ nghĩa thì chuông reo báo màn thứ hai sắp bắt đầu. Hai vợ chồng không quên cảm ơn cặp mỹ già dạy dỗ về lịch sử pháp. Có lần đi xem Miss Sàigòn cũng vậy, gặp một bà mỹ chửi quân đội mỹ qua Việt Nam biến cả miền nam thành ổ điếm, con lai bù trớt.


Hôm trước đồng chí gái tổ chức ăn cơm tại nhà vì đi chơi mút mùa, không gặp mấy cô bạn già từ mấy tháng nay. Có một cặp mới quen, họ đi lộn ngày. Đồng chí gái mời tuần sau vì tiền hội ngộ Trưng Vương chi đó , họ lại tưởng tuần này. Anh chồng cứ nói từ đề tài qua đề tài nọ không cho ai chu mõ ra sủa hết. Mình để ý trong đám đông, thường có một người hay hai dành nhau nói đủ thứ chuyện, từ chính trị đến đầu tư. Mình thì ít nói, nên hay bị bạn đồng chí gái kêu là không hoà nhập. Mình cà lăm chưa ra được một chữ mà mấy ông thần này dành nói hết. Chán Mớ Đời nên mình đi ngủ sớm.


Ghế hạng cá kèo thì hẹp, với đôi giày cao gót của mụ vợ nên hành trình trở lại chỗ ngồi hơi vất vả vì cô nàng cứ lắc Lư, mà mình phải đi trước xin lỗi thiên hạ đã an toạ trong khi cô nàng tay nắm tay mình còn tay kia thì rờ rầm thành ghế để vịn, lâu lâu lại đụng đầu thiên hạ ngồi dãy trước khiến họ cứ chửi thề.


Màn hai thì nhờ mình ngủ được một giấc nên tỉnh táo xem được tới đoạn kết. Mình thất kinh khi thấy ông tài tử đóng vai nhân vật Valjean của Victor Hugo là một ông mỹ đen. Thời trước cách mạng 1789, nước pháp chưa có thuộc địa bên phi châu mà đã có tây đen sống ở Paris. Tương tự có lần mình đi xem Quán Âm Thị Kính của một ông người Việt nào tên P.Q. Phan soạn Opera, thấy có mấy ông mỹ đen, bà Mỹ trắng làm Thị Mầu hát tiếng Mỹ. Kinh

Cuối cùng về nhà, mệt quá mình thay áo quần xong là bay lên giường trong khi mụ vợ cứ lăn xăn làm cái chi cứ để đèn khiến mình không nhắm mắt được. Thấy mụ vợ cứ đi tìm trên bàn ngủ nào là thuốc nhỏ mắt, thuốc ngủ, đầu gió, dầu nhị thiên đường, dầu nóng, đồ massage mặt,… trong khi bàn ngủ của mình chỉ cái cái đèn. 


Cuối cùng thì cô nàng lên giường, mình quay qua tính hôn thì khám phá mụ vợ đeo cái mặt nạ đại hàn, vậy là xem như tối nay không có màn thả gà ra đá. Từ khi đi Nam Hàn về mụ vợ hay có trò đắp mặt nạ lên mặt để dưỡng da mà khi dưỡng da thì không được động đến cô nàng. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Lần đầu tiên mua khu phố thương mại


Hôm qua, mình và đồng chí gái chạy lên vùng phía bắc Los Angeles để xem khu phố thương mại đang mua trước khi nộp tiền cho chủ bán. Đây là lần đầu tiên mình mua một cơ sở thương mại nên hơi run nhất là nhiều tiền với số nợ trên 3 triệu đô.


Cách đây 6 năm, có ông chuyên viên địa ốc hú mình kêu có miếng đất 5 mẫu anh, trên đó có 5 căn nhà muốn mua không, mình hỏi chủ có cho vay lại không? ông ta kêu có vì biết mình chỉ mua loại nhà theo phương thức này. Miếng đất này thuộc vùng Moreno Valley, một khu vực kém an ninh mà đi học thương mại thì người ta khuyên không bao giờ mua nhà đầu tư tại các vùng này. Họ gọi vùng Chiến Tranh.


Có lần mình đi hội thảo về vùng Riverside, thì có mấy ông tổng giám đốc ngồi chung bàn ăn cơm, kêu là muốn xây cất ở vùng Moreno Valley mà thủ tục hành chánh quá lâu. Mình ngạc nhiên hỏi thêm thì được biết vùng này đang dự định xây cất các khu chứa hàng có thể tạo thêm 40,000 công ăn việc làm khiến mình tò mò đi kiếm mua đất vùng này. Lý do là có một ông gốc ba tư xây một trung tâm kỹ nghệ rất to mà công ty Sketchers mướn một phần khiến vùng này thay đổi hẳn, nằm ở giữa cục giao thông của xa lộ 60 và 15. Mình có nghe ông này nói chuyện một lần, cho thấy Hoa Kỳ là một xứ dành cho tất cả mọi người di dân. Ông ta di dân sang Hoa Kỳ sau cuộc cách mạng hồi giáo,, dám đứng ra kêu gọi đầu tư, xây khu kỹ nghệ này, nay đã thay đổi bộ mặt vùng Inland Empire. Ông ta qua đời năm ngoái.

Đồng chí gái kêu không mua gì cả. Đụ rồi! Cô nàng không muốn thêm nhà cho thuê vì muốn sống cuộc đời êm ả. Mình thì chỉ thích đi xem nhà nên lén đồng chí gái đi xem. Chủ nhà bán 4 căn hộ và nhà ông ta trên 5 mẫu anh khiến mình tối tăm mặt mày. Chạy lên thành phố thì được biết khu vực R-15 nghĩa là có thể xây được 15 căn hộ trên 1 mẫu anh, 5 mẫu thì xây được 75 căn hộ. Nếu xây căn hộ cho người cao niên thì có thể xây gấp đôi số cho phép hay 150 căn hộ. Thế mình đồng ý mua.


Giá là 1.1 triệu, mình đưa cho chủ bán $140,000 để ông ta trả tiền huê hồng cho ông chuyên viên địa ốc và có một số tiền để xài. Ông ta vẫn ở căn nhà của ông ta, chỉ trả $1,000/ tháng, và cho vay lại $960,000 với tiền lời 5% trong vòng 15 năm. Mình không định giữ vì khu bấp bênh và xa, chỉ giữ vài năm rồi bán.


Mua xong thì mới khám phá ra ông Trump mới ký đạo luật Opportunity Zone. Các thành phố trên đất mỹ nhất là các khu cũ xưa, thường bị bỏ hoang, hay ít ai ở, dân nghèo, phạm pháp, mất an ninh, buôn bán sì ke,… Chính phủ ra đạo luật này để khuyến khích giới đầu tư trùng tu lại các khu vực này, sẽ được miễn thuế sau khi sở hữu chủ 10 năm. Do đó nay có nhiều thành phố, thấy họ sửa sang lại, xây cất mới mẻ vì luật OZ này. Mình mua tháng 10 năm 2016 thì đầu tháng 12 năm 2016 mới hiệu lực. Thế là ngọng nhưng bán thì được việc hơn. Nếu giữ thì mình sẽ bán cho một công ty khác của mình để được hưởng quy chế OZ.

Mua xong thì mình bắt đầu vẽ 150 căn hộ cho người cao niên vì sẽ được giảm thuế 2.3 triệu đô la. Mình quyết định bán với giá 3 triệu. Lúc đó mới khám phá ra là miếng đất nằm trên khu vực có đường bay cất cánh của Phi trường quân sự cách đó mấy dậm nên họ cho biết phải ra thành phố, xin phép đủ trò tốn tiền mà chưa chắc đã được chấp thuận. Mấy cái này thì cần người trong nghành, quen biết cúng tiền cho các nghị viên thành phố tranh cử thì họa may. Có một tên mỹ có một bà cựu nhân viên thành phố làm cố vấn, trả giá quá bèo nên mình không bán. 


Có một nhóm gốc người Việt trả 1.6 triệu nên ông địa ốc kêu bán đi, lời $500k thì mình thấy cũng được, lấy tiền về để mua cái gì gần nhà hơn vì Moreno Valley khá xa. Ký giấy tờ xong thì nhóm người Việt xù không chịu nộp tiền thì bổng nhiên có một tên quen ghé sang xem miếng đất. Hắn kêu mày nên chia lô đất ra, căn nhà và 4 căn hộ thành 1 mẫu để sau này có thể xây thêm và tách ra một miếng gồm 4 mẫu đất trống. Giữ nhà cho thuê và bán miếng đất. Cho thấy chúng ta cần có bạn bè trong ngành để giúp thêm ý kiến cho mình. Thế là mình mướn kỹ sư địa chất cho phân lô. 


Đang làm thì có tên mỹ nào nhảy vào trả 2 triệu. Mình nói không bán thì tên chuyên viên địa ốc kỳ kèo sao được 2.5 triệu nên mình đành phải bán, nói như đồng chí gái đừng có tham. Vì đường bay quân sự, họ sợ rơi xuống khu nhà cửa nên chỉ cho phép xây 3 căn nhà trên 1 mẫu nghĩa là chỉ được 15 căn. Nay mình đã có 5 căn nên chỉ xây thêm được 10 căn nên mình đành chấp nhận gía 2.5 triệu. Hôm qua mình chạy sang đó thì thấy chủ mới họ đuổi người mướn nhà hết và đang sửa chửa lại để cho thuê mấy căn nhà. Mình đoán họ đang chia lô.


Vấn đề là tiền lời phải đóng thuế nên mình phải kiếm nhà khác để mua trong vòng 6 tháng qua luật 1031 exchange. Mình mua được 3 căn, bằng cách tiếp tục trả nợ cho chủ bán, đưa họ một ít rồi tiếp tục trả sau. Có căn thì tiền lời 2.85%, căn thì tiền lời 3%, căn thì tiền lời 3.5%. Tiền lời dạo này lên gấp đôi thì tội vạ gì phải mượn nợ khác đắt hơn.


Vấn đề là vẫn còn số tiền lời, mình chỉ còn 2 tháng nữa phải kiếm nhà mua nếu không phải đóng thuế. Mình bay qua Puerto Rico học một khoá tài chánh với 2 tên luật sư và 1 tên cố vấn tài chánh do thái. Tốn tiền nhưng được việc, họ làm cho mình một quỹ Opportunity Zone Fund để mình có đến năm 2026, tức thêm 3 năm nữa để kiếm lựa nhà để mua thay vì phải mua gấp.

Có tên bạn mỹ, Broker, khi xưa đi lính ở Việt Nam, lái trực thăng nói có một khu thương mại ở phía bắc Los Angeles, ngay phi trường quân sự Edward. Hơi xa những mình có quản lý tại chỗ nên cũng không lo. Lâu lâu chạy lên xem tình hình. 


Qua vụ covid, hải cảng San Pedro bị đóng băng vì lấy hàng không kịp nên Cali nghĩ ra cách; thay vì nước rộng đường 710 ra để xe vận tải chở hàng đến và di, họ xây một đường xe lửa đến gần khu vực này mà cách đây 7 năm có người kêu mình mua 500 mẫu đất nhưng mình không có tiền. Sau này Amazon mua để làm kho hàng của họ cho vùng Los Angeles. Nay có một công ty lớn xây đường xe lửa đến vùng này làm khi ở hàng cho đến và đi từ hải cảng San Pedro. Nghe nói sẽ tạo thêm mấy chục ngàn công ăn việc làm cho khu vực này. Ngoài ra có thể họ sẽ nới thêm phi trường vùng này vì LAX quá tải.


Chủ phố muốn bán và cho vay lại 25 năm. Thông thường thì các khu thương mại ngân hàng chỉ cho vay 7-10 năm là tối đa. Do đó năm tới người ta bắt đầu lo vì có nhiều nợ thương mại đến hạn kỳ phải mượn nợ khác để trả cho ngân hàng sau 7-10 năm. Tiền lời đang trả 4 % nay lên 7-8% là ngọng. Mình chạy lên coi thì đồng ý mua vì có 2 miếng đất dư độ 10,000 sq ft chưa xây, có thể xây thêm tiệm ăn hay trung tâm truyền nước biển, lọc máu và 10 năm sau bán sẽ không đóng thuế vì khu thương mại này nằm trong vùng OZ.


Chủ cho vay với 6.25% trong vòng 25 năm thì trả hết và mình có thể bán rồi cho người mua sau này vay trên số tiền mình mượn. Thí dụ mình nợ họ 3.5 triệu, sau này mình bán 5 triệu đi, mình lấy đặt cọc 1.4 triệu rồi cho họ vay 3.6 triệu với tiền lời 7.5% như hiện nay thì mình sẽ ăn lời 1.25% trên số tiền 3.5 triệu, mỗi năm có hơn 40k đi chơi. Khỏi phải lo lắng.


Vào escrow xong thì mình kêu thợ mái nhà lên xem thì khám phá mái nhà hư hao cần phải thay. Giá $250k khiến mình thất kinh, kêu chủ nhà làm. Chủ nhà kêu chỉ sửa lại một khu phố còn khu kia sẽ thay , giá của họ chỉ $150,000 nên mình để họ làm. Chủ nhà kêu sẽ trả cho mình tiền để sửa sau khi đóng escrow. Mình không chịu vì sự cách biệt quá lớn. Kêu họ làm nên phải đợi vì thợ của họ bận đến tháng 8 mới làm được.


Trước khi đi chơi mình chạy lên xem mái nhà làm xong chưa thì khám phá ông thợ mái nhà của chủ bán, bị hối nên gỡ hết mái thì có một hay hai ngày mưa đầu mùa khiến nước thấm trần nhà đủ trò. Mình bắt thay hết trần nhà và insulation, cách nhiệt vì nếu không sẽ bị mốc.


Hôm qua chạy lên thì mọi người đều ký giấy tờ là vui vẻ. Chỉ có 2 cái truyền hình cần phải thay vì thấm nước. Chủ nhà còn giữ lại $28k trước khi trả hết cho thợ mái nhà. Tội ông thợ này xui. Khi xưa làm nhà mình đều xem khí tượng và luôn luôn chuẩn bị mấy tấm tăng, mưa là phủ lên ngay và đóng đinh để gió khỏi bay.

Trong cái nợ thì em có ghi có first right of Refusal trong trường hợp chủ bán hay cháu sau này buồn đời bán cái nợ thì công ty em có quyền đầu tiên để mua cái nợ với giá rẻ hơn. Ông ta không có gia đình nên khi qua đời chắc ông em sẽ lãnh hay mấy đứa cháu lãnh gia tài. Ông ta ở Alaska 6 tháng và 6 tháng ở bên Mễ vì thích đi câu. Thường thì từ 40-50% số tiền nợ. Ngoài ra, mình yêu cầu và được chủ bán cho đặt cọc ít hơn 100k. Lý do là ngân quỹ của mình nộp hết cho ông ta thì lỡ có chuyện gì cần sửa chửa thì mình ngọng vì không thể lấy tiền của công ty khác xài, người Mỹ gọi commingle. Mình tính sẽ gắn 3 cái trạm sạt điện xe hơi. Có bác nào biết công ty nào làm cái này thì cho em biết. Nghe nói chính phủ Cali cho $36k để gắn một cái. Xin cảm ơn trước.


Hôm nay ra ngân hàng chuyển ngân để mai họ đóng escrow sau 5 tháng ký kể từ khi ngày ký giấy tờ mua. Bây giờ là có hai miếng đất ngay mặt đường cần được xây cái gì để kiếm tiền và 10 năm nữa, nếu em bán sẽ không phải đóng thuế. Mình sẽ giữ bà làm kế toán từ nay đến cuối năm để cho xong thuế năm nay rồi sang năm sẽ để đồng chí gái lo việc trả tiền điện nước,…. Chớ cô nàng nghỉ hưu chả biết làm gì buồn.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn