Sáng nay đi tập Đông Phương Hội về thì nhận tin nhắn của công ty hàng không United, kêu check-in. Mình mở ra thì tá hoá tam tinh vì chuyến bay là 11 giờ sáng thay vì 6 giờ chiều như mình đã ghi khiến hai vợ chồng hoảng, chụp vali kêu thằng con đưa ra phi trường. Mình dùng ứng dụng TripIt để chuẩn bị lưu các chuyến đi. Cứ thông tin gì về chuyến đi là cứ chuyển vào ứng dụng thì ứng dụng tự sắp xếp và báo động. Mình quên xem lại thì hoá ra nó bỏ thiếu chuyến đi, chỉ nói chuyến bay từ Nhật Bản về Hà Nội làm mình tưởng lầm là từ LAX đi Tokyo. Thế là chạy như cà cuống sơ tán.
Dạo này cali cháy rừng cháy nhà nên xa lộ kẹt, nhúc nhích từng tất đường trong khi đồng chí gái cứ lầu bầu trong miệng. Đến phi trường LAX, mình quẹo ngay đường tắc qua terminal 7, khỏi mất công đi một vòng. Phải đợi đến năm 2028, khi họ làm xong việc phát triển xe điện chạy vào phi trường thì mới mong hết kẹt xe. Cuối cùng có thể check in được 20 phút trước khi đóng cửa. Thường thì họ không cho check-in nữa khi còn 1 tiếng để bay. Xong xuôi thở phào qua an ninh xong thì mót tè nên hai vợ chồng chạy lên lầu Polaris lounge, tranh thủ ăn điểm tâm. Rồi lên máy bay. Đang ngồi tự nhiên họ gọi tên đồng chí gái kêu ngồi lộn chỗ, mình đưa boarding pass thấy ngồi đúng chỗ nên họ kêu ok. Ai đó in lộn đưa cho đồng chí gái. Máy bay cất cánh đúng giờ dù gió Santa Ana thổi như điên, xa xa về các núi, thấy khói cháy lừng trời, thế là hết mấy chỗ leo núi. Năm ngoái cháy ở vùng Baldy rồi nên họ không cho leo núi ở khu vực này cho đến cuối năm nay. Gió thổi mạnh, thổi tàn tro về phía nam nên hơi lo. Tối nay mới hết và thứ 7 sẽ mưa, nghe nói lên đến 2 inches nước mưa nên hy vọng sẽ dập tắt được các đám cháy và tránh những đám cháy mới vì cây lá ướt. Mình cũng đỡ khổ vì không phải tưới cây bơ. Đỡ tốn tiền nước $150/ ngày.
Đến phi trường Narita, hai vợ chồng đi xem chỗ cổng lên máy bay xong lên lounge ăn một chút rồi xem tin nhắn. Thằng con nhắn tới tấp. Sau đó đi lang thang cho khỏe chân thì nghe họ gọi tên đồng chí gái nữa nên chạy lại cổng lên máy bay. Họ muốn xem mình có chiếu khán vào Việt Nam. Đưa cho họ sổ thông hành và chiếu khán. Mình không hiểu sao chiếu khán Việt Nam lại là một sổ dầy cộm trong khi đi Úc, Tân Tây Lan thì có ứng dụng của chính phủ hai xứ này. Chỉ cần điền đơn rồi nạp sổ thông hành chụp hình rồi đóng tiền là xong. Đi Phi Luật Tân thì tuy không cần chiếu khán nhưng họ cần xét tin tức của hành khách thì cũng tải ứng dụng về rồi làm. Khỏe đời. Còn chiếu khán Việt Nam thì không tự check-in được vì các công ty hàng không, cho check-in trước, điền tin tức cá nhân xong thì kẹt vì cần thông tin chiếu khán mà ký bằng tay không có trong mạng để công ty hàng không xét nên lúc nào cũng phải đến quầy check in mất thì giời nhất là hôm nay trễ giờ. Nếu không chỉ cần check-in trên ứng dụng rồi qua an ninh rồi lên máy bay. Xong om
Vừa xuống phi trường đến hải quan thì hệ thống điện toán đứng hình. Đợi cả tiếng đồng hồ mà chưa nhúc nhích. Tên ngoại quốc gốc Gia-nã-đại, đứng trước hỏi đã có hình ảnh trong visa thì cứ đóng dấu như ngày xưa. Mình nói bình tỉnh ở đây thì nên chờ đợi. Thái Lan có máy tự động đi cái ào qua hải quan nhanh chóng. Không biết anh tài xế đợi có lâu không. Tên Gia-nã-đại cứ thấy một đám du khách người Tàu lại có đóng dấu sổ thông hành thì cứ là dấu được, tại sao vậy tôi đứng đây hai tiếng mà sao lại giúp mấy người Tàu. Mình đoán là du khách tàu quá cảnh đổi chuyến bay đi về tàu hay thành phố khác mà phải đợi là trễ chuyến nên cô hướng dẫn viên mới nhờ hải quan hổ trợ nhanh chóng.
Cuối cùng thì họ đột phá tư duy là ghi lại sổ bằng cách viết như xưa rồi đóng mộc cho đi. Thế là đứng ở Hải quan hai tiếng đồng hồ. Cuối cùng thì cũng liên lạc được với anh tài xế đến đón đưa về quê. Đồng chí gái không ngủ 24 tiếng đồng hồ trên máy bay cũng như quá cảnh ở Nhật Bản nên bắt đầu khó chịu. Về quê tắm rửa xong lên giường.
Sáng ra thấy mấy cây saboche mà ở ngoài Bắc họ gọi cây Hồng nên mình hơi ngọng. Hồ sen của cô em trồng chả còn gì vì chưa tới mùa. Nghe nói đến mùa hoa sen nở thì đẹp lắm và thơm ngát. Đi vòng vòng trong sân xem lại căn nhà tổ tiên được cô em kêu thợ xây mới lại. Vẫn quang cảnh xưa nhưng căn nhà thì mới hoàn toàn và rộng hơn. Nhớ lần về quê lần đầu mình thất kinh, nhà không thấy cửa số, cửa kính gì cả được biết là tối lấy cái phên đóng lại. Nay nhà có cửa sổ cửa cổng đầy đủ. Mấy chục năm trước mình có gửi tiền về sửa chửa lại nhưng rồi mọt vẫn ăn hết cây gỗ nên kỳ này xây bê tông luôn. Mình muốn giữ hình ảnh cổ xưa nhưng rồi bị mọt ăn đành bê tông hóa cho khỏe. Chớ làm bằng gỗ, lại kêu họ lên Hà Giang chặt cây đem về lại phá rừng.
Sáng ra, mình đưa tiền cho cô em họ giữ nhà thờ, nhờ mua hoa quả cúng bàn thờ ngày tết. Có con bé chạy sang đưa bánh tết để cúng bàn thờ. Nó gọi mình bằng bác nhưng chả biết là con ai. Về quê là có vấn đề không biết họ hàng ra sao. Người ta thì biết lai lịch của mình còn mình thì ngáp. Tục lệ ngoài quê là gần tết thì trong họ đem bánh trái đến thắp hương cho ông bà ở nhà thờ tổ. Mình là nhánh trưởng nên được xem là xếp sòng của thế hệ mình. Ai cũng kêu bằng anh, bằng Bác hay bằng ông. Có ông em họ mới 60 tuổi đã có 5 đứa cháu nội. Nay ở nhà trông cháu.
Được cái là ở quê nay phát triển nhiều vì được nhập vào Hà Nội. Những ai có tiền, mua đất ở quê mình để xây nhà, đi làm ở Hà Nội, chiều lái xe về đường cao tốc nên đất ngày nay, nói như ông Thiệu khi xưa, mỗi tất đất mỗi tất vàng. Nay ở quê, người ta không có đất sân nữa nên họ hàng hàng xóm, hay mượn chỗ nhà thờ gia đình mình để làm đám ma, đám cưới, thậm chí phơi lúa. Còn các lễ họ, chạp mộ thì cả họ kéo lại nhà ông bà mình dựng lều trước sân, ăn uống vui họ hàng gặp nhau lại. Đến mùa lúa thì họ lại mượn sân để phơi lúa. Hy vọng năm tới mình biết được ngày nào trước, sẽ bay về tham dự để biết bà con. Thế hệ ông cụ mình cũng từ từ lên bàn thờ hết. Mình biết được vài người thế hệ mình mà họ có con và cháu đầy đàng nên ngọng.
Cây đào nhờ người ta trồng 1 năm, đem về chưng ba ngày tết. Rể cây được bó nhỏ nên khó mọc cao. Hoa đào này không cho trái nên mình không ưa lắm. Chỉ thích hoa nào cho ra trái. Kinh tế là trên hết. Nhà chú mình mua cây đào trưng ba ngày tết, sau đó lại kêu nhà vườn đem về trồng tỉa, năm sau đem lại. Nghe nói công mỗi năm lên đến bạc triệu.Cây quất, trái to bằng trái quýt. Họ kêu trong nam gọi trái tắc nhưng mình nghĩ là quýt thì đúng hơn trái tắc kiểu người Tàu ở Hoa Kỳ mình trồng trái như quả nho dài. Về quê mới hiểu ngày xưa ông cụ mỗi năm đều mua cây đào, đúng hơn là nhánh đào vì phong tục ở quê.Sau đó chạy sang hàng xóm, thăm mấy gia đình chú thím họ, lì xì rồi có cậu em họ đưa đi xem chợ hoa ở phủ Quốc Oai. Khi xưa, học việt văn, mấy ông thầy dạy cứ tết đến thì nói về cây đào, cây quất. Ở đây họ trồng cật lực vì trái ra to lắm, còn cây đào họ ghép nhánh nên thân to, nhánh nhỏ. Cậu em họ mua cây đào, tết họ chở lại nhà để bỏ vào chậu chưng ba ngày tết, sau đó lại mướn người ta đem về trồng, năm sau đem lại. Đi ngang nhiều cánh đồng đào, thấy thân cây trơ trui, vừa bị cắt ngắn như mình cưa ngắn các cây bơ để mọc ra nhánh mới. Nghe nói họ ghép loại hoa nào nên cũng công phu lắm. Mình thấy họ bán trái bòng màu vàng nhưng chỉ để cúng vì chả ăn được. Vùng quê mình gọi là trái bòng, hình thể như quả bưởi như to lắm. Nhiều nơi khác nhất là miền nam gọi quả Kỳ Đà. Nghe nói chỉ để trưng bày bàn thờ chớ chả có lõi hay rất ít nhưng đắt lắm. Khi xưa, họ hay nhờ thiên hạ biết chữ Nho, phóng bút trên quả bòng. Đi xem chợ hoa tết ở quê mới hiểu người Việt mình hay tốn tiền vào những gì không bổ béo gì cả. Trái bòng giá khá đắt. Một trái có thể trên 1 triệu đồng mà chả ăn được gì cả.
Đồng chí gái kêu kiếm chỗ để vợ ngủ vì không ngủ được trong suốt chuyến đi nên mình kiếm chỗ ngủ ở núi Ba Vì mà khi xưa học ông Tản Đà, kêu sông Đà núi Tản đúc nên ai. Dân vùng này gọi là núi Tản Viên thay vì Ba Vì. Núi này có 3 cái đền. Mai mưa nên không biết có đi viếng được. Khu nghỉ dưỡng có xe đạp leo núi. Đi bộ thì được vì chỉ có 11 cây số. Vấn đề là đồng chí gái không đem theo giày leo núi. Chán Mớ Đời (còn tiếp)
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn