Nghề trồng bơ tại Cali

Hôm nay, đúng 10 năm, mình mua cái vườn bơ rộng hơn 20 mẩu ở thành phố Riverside, cách đại học Cali Riverside độ 2 dặm. Lý do là để phân lô để xây nhà bán, chớ không phải muốn về quê, làm vườn ở ẩn theo trường phái lãng mạn như thời thi sĩ Alphonse de Lamartine mà ông tây bà đầm khi xưa bắt mình học thuộc lòng rồi chả nhớ gì cả. Xung quanh toàn là nhà cửa và có cả sân cù nữa. Mấy căn nhà tư xung quanh đều giá trên 1 triệu. Chủ trước là người đã xây tất cả các nhà và chung cư xung quanh, chỉ để lại 20 mẫu trồng bơ cho vui. Vườn không có cổng nên người mướn nhà xung quanh cứ đi bộ dẫn chó trong vườn và đến mùa hái bơ thì ăn trộm nên chủ trước phải mướn bảo vệ đi xem trong ngày. Sau khi mua thì em làm cái cổng rào lại khiến dân tình chửi em quá cở. Họ phải đi ngõ khác khó khăn hơn nhưng ít lại.

Cây lâu đời mấy chục năm cao độ 3, 4 tầng nhà, cần được chặt rằm này. Theo ông thợ thì chặt cây phải đợi đến rằm thì cây mới vươn lên sống mạnh 

Vườn bơ của mình thuộc vùng thổ cư R-1, được phép xây nhà riêng với lô đất là 8,500 square feet, tính ra thì có thể xây được 80 căn nhà, còn tham thì làm đơn xin thành phố cho xây 240 căn hộ. Vì giá hời nên mình mua chớ đâu muốn làm nhà nông. Lười như mình, ăn bám vợ với tinh thần làm theo năng suất hưởng theo nhu cầu thì Chán Mớ Đời. Xem như hết đại hạn làm thợ hồ, vận làm vườn đến, đi theo con đường khác với nghiệp khác. Từ làm thợ vẽ lên đến thợ hồ đến thợ làm vườn. Cũng nhờ vậy, khỏe chân, khoẻ tay mới leo lên đỉnh Kilimanjaro. Năm nay ghi danh đi lại đỉnh Whitney và căn cứ số 1 của hành trình lên núi Everest.

Mua xong thì bổng nhiên chả muốn xây nhà nữa, bỏ nghề thầu khoán. Chạy đi học trồng bơ, phân bón hệ thống hóa tưới nước. Ngày ngày chạy vào vườn sửa chửa ống nước bị sóc và coyote cắn phá. Gần vườn có con suối nhỏ nhưng hạn hán nên coyote không có nước uống nên bò lại vườn tìm sóc bắt ăn và cắn mấy ống nước tưới bằng nhựa nên khi mở hệ thống nước tưới là ống nước bị bể, phải đi sửa mệt thở và ngày hôm sau cũng vậy nên chả có thì giờ làm gì ngoài đi sửa ống nước mất cả buổi.

Cây chặt ngắn lại ra nhánh mới , một hay hai năm sau là ra trái nhưng phải đợi đến năm thứ hai mới có trái nhiều.

Nghe ông nuôi ong kể thì căn vườn bơ được thành lập đâu 35, 40 năm về trước, sau khi ông chủ cũ xây hết mấy trăm căn hộ và nhà xung quanh. Ông chủ giàu nên trồng cho vui nhất là mấy cây dừa để từ nhà ông ta bên kia đồi có thể nhìn sang thấy. Mình cho đốn gần hết mấy cây dừa vì lá khô, rơi tùm lum, lại chả có dừa gì cả, toàn là mấy trái nhỏ như chà là, rớt đầy nơi, hút hết các chất dinh dưỡng của cây bơ mọc xung quanh.

Cây cắt ngắn lại, mọc nhánh mới 

Khi mình mua thì hệ thống ống nước khá cũ, làm từ khi vườn mới được thành lập, loại drip irrigation do người do thái sáng chế. Ông làm vườn của chủ cũ, sáng bò lại mở van nước bằng tay rồi sáng hôm sau, đến đóng lại và mở khu vực khác. Xem như tưới 24/24 nên tiền nước lên đến gần $8,000/ tháng.

Sau khi mình mua thì kêu thợ đến gắn đồng hồ tự động chạy bằng pin. Tùy theo thời tiết mình mở nước tưới 3 tiếng hay 9 tiếng một tuần, giúp giảm tốn nước. Vấn đề là em ở xa nên khi muốn tắt nước hay mở nước khẩn cấp vì ống nước bể thì em phải chạy lại vườn. Hàng xóm gọi kêu bể ống nước là phải chạy xe đến mất 40 phút. Sửa chửa rồi chạy về lại mất thêm 1 tiếng vì giao thông. Gặp giờ giao điểm chỉ biết ngọng.

Cây chặt ngắn lại và bắt đầu ra hoa năm nay. Thấy một thân cây bị chặt ngắn, từ thân mọc ra các chánh khác và từ từ vươn lên cao, che luôn thân cây cũ.

Em dọ hỏi và chính phủ Cali cho tiền sửa lại hệ thống nước. Khám phá ra ông thợ gắn hệ thống nước ở vườn khi xưa cho chủ cũ, nằm trong hội đồng quản trị cho phép, cho tiền để thay thế. Em chửi thề trong bụng vì tên này hà tiện nên gắn hệ thống ống nước loại mỏng nên áp suất của nước mạnh 100 PSI hay làm bể ống nước hoài nhất là hà tiện nên thay vì gắn đồ nối ống nước 45 độ hay 30 độ, ông ta gắn 90 độ nên áp suất mạnh khiến mấy chỗ nối ông nước bị bể hoài. Rẻ không bao nhiêu mà làm chủ khổ, sửa chửa hoài.

Hội đồng cho tiền nhưng em không mướn ông này, ông ta ngồi xe lăn rồi kêu thợ làm. Em kêu thợ của Em lại làm trong mùa covid. Họ không có việc nên bò đến vườn làm ngày đêm nên xong ngay.

Dùng ống nước dầy loại schedule 40 nên mấy con sóc và coyote không cắn phá nữa. Sau đó em xin chính phủ thêm tiền để gắn mấy cái sensor để đo độ ẩm của đất để biết có nên tưới hay ngưng tưới nước. Giúp giảm bớt 50% tiền nước.

Khu vực cây được chặt ngắn và mọc nhánh mới lên lại. Năm nay ra hoa rất nhiều. Sáng nay ông kỹ sư chỉ cho cách tỉa mấy cây này vì nếu không thì lại trở về vấn nạn cũ. Phải chạy ra mua cái máy cưa dài chạy bằng điện cho nhẹ tay cũng 5 ký lô rồi. Tiểu bang Cali bắt buộc đâu 5 năm nữa là các xe ủi đất, dựng cụ đều bằng điện hết nên dân Mễ đi mua máy cày cũ rẻ, chở về Mễ bán cho nông dân bên đó.

Vấn đề là các valve tưới nước chạy bằng pin thì em chạy lên vườn nên xin được thêm tiền để thay mấy cái này, dùng hệ thống wifi của Hãng điện thoại. Mỗi năm trả độ $30 vì ít sử dụng data. Hôm qua em gặp đại diện của chính phủ cali, để xin thêm tiền đắp cái đê để chứa nước từ trên đồi cao chảy xuống vườn em thay vì để nước chảy xuống ống cống. Nếu họ cho tiền thì sẽ nuôi cá tại mấy cái ao này. Cuối tuần rủ các bác đến câu cá rồi nướng ăn.

Xong xuôi phần nước thì em bắt đầu chặt ngắn cây lại. Lý do là cây già trên 30 năm nên thân cây to lớn. Chất dinh dưỡng được cây sử dụng nuôi mấy thân cây nên trái ra ít và nhỏ. Thêm khi miền nam cali bị gió santa ana thổi từ sa mạc về thì cây cao sẽ bị rung mạnh hơn và rớt trái khá nhiều. Một mặt hái trái trên cao rất khó phải bắt thang nên phải tốn thêm tiền trả cho thợ hái.

Hoa vàng mấy độ. Có cây được chặt ngắn ra hoa đầy 

Em chạy xuống xem mấy cái vườn trồng bơ để học nghề ở Fallbrook, thủ đô bơ của Cali. Tham gia các hiệp hội các tay nông dân trồng bơ để học nghề. Có một ông mỹ trong nghề được 60 năm, mới qua đời năm ngoái. Ông ta chỉ em là phải chặt ngắn cây lại để cành mới ra. Với bao nhiêu là rể từ mấy chục năm qua, sẽ nuôi trái thay vì thân cây như hiện nay. Nếu chặt một lúc thì em hết vốn nên mỗi năm chặt một khu vực của vườn. Năm nay là năm thứ 4 em chặt nên hy vọng sang năm là hoàn tất chương trình. Hy vọng sẽ ra trái nhiều và to. Năm nay thì thấy trái của mấy cây chặt ngắn ra trái to nhất, hoa cho mùa tới rất nhiều. Hy vọng, trời thương cứ tiếp tục mưa nhiều vào mùa đông để em tiết kiệm $4,000/ tháng tiền nước.

Đây là tổ ong của ông nuôi ong mới để giúp phấn hoa đậu trái và ông ta lấy mật ong. Vấn đề là ông này bán đắt hơn ông cũ gần gấp đôi. Hôm kia mình đi lấy hết mấy thùng của ông về hưu để dành xài. Thấy phía xa nhà cửa cạnh vườn nhà em, có cả sân cù.

Sáng nay, em gặp ông kỹ sư canh nông từ Chí Lợi của công ty mua sỉ mướn hàng năm 6 tuần để xem các vườn bơ, để ông ta hướng dẫn nên làm gì trong năm nay như phân bón, tỉa bớt nhánh cao,… Chính phủ Hoa Kỳ giúp nông dân nên họ cho mua bảo hiểm. Nếu thất mùa thì được trả tiền nước, phân bón,… không lời nhưng cũng đỡ nếu không là bỏ vườn từ lâu.

Đây là đồ hái hứng trái bơ. Công ty mua sỉ không muốn bơ chạm đất, sợ bị nhiễm vi khuẩn nên thợ hái phải dùng cái cần loại này. Có cái túi và cái lưỡi kéo cột vào sợi dây. Thợ kéo cái dây thì sẽ cắt cuống của trái bơ vì nếu mất cuống thì vi khuẩn có thể len lỏi vào từ chỗ này. Bơ chở đến packing house mà không có cuống thì họ không nhận. Không trả tiền nên tiền mướn thợ hái đắt. Vườn em ở xa nên thợ không muốn đi vì đa số là không có giấy tờ, sợ bị cảnh sát chận hỏi giấy tờ nên thường hái trễ hay hái sớm khi các khu vườn ở vùng Fallbrook đã hái hết.

Điểm mà em thích nhất từ khi có vườn là đi học về trồng bơ,…thì khám phá ra các chất hóa học họ sử dụng để ngâm thuốc, giữ cho tươi lâu,… làm thế nào để không có hột như quýt mua ở chợ hay trái nho,… em sợ ăn mấy loại đó lắm. Các bác biết mấy loại nho và quýt trong siêu thị bán không có hột vì sợ con nít nuốt nghẹn họng được xịt thuốc khi hoa nở để chúng đậu trái mà không có hột. Không cần ong, có lẻ vì vậy mà ngày nay giới tính không rõ ràng khi ăn từ bé các loại rau quả, trái cây kiểu này. Cần có nghiên cứu vụ này. Họ kêu là xịt loại thuốc này thì trái đậu nhiều lắm nhưng khi gió mạnh thì sẽ làm gãy cây nhất là em sợ hóa chất. Em đang xem có thể xin chuyển qua vườn hữu cơ có chứng nhận của tiểu bang vì từ khi mua vườn, không sử dụng chất sát trùng,… chất độc như để diệt cỏ dại,… Hy vọng bà kỹ sư của chính phủ gặp hôm qua sẽ có chương trình để Em nộp đơn.

Trái của cây chặt rồi, to hơn loại cây cao phía dưới phải đợi thêm 1, 2 tháng nữa mới bán được.

Lá bắt đầu khô để rụng để các nụ bông nở và các lá mới sẽ mọc ra để che các trái mới đậu. Khi lá rụng hoa nở thì sẽ hái trái năm nay vì nếu không mặt trời sẽ làm cháy da cảu trái bơ như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Từ khi có cái vườn thì bắt đầu đọc tài liệu về các chất dinh dưỡng, ăn uống kỹ lưỡng lại vì hiểu về sản xuất nông nghiệp tại Hoa Kỳ và nên tránh ăn những gì đã được thấy và học.

Nếu em chặt xong hết các cây to thì có thể nói đến lợi nhuận. Trung bình cứ hái độ 360,000 cân anh mỗi năm là thoải mái con gà mái. Nếu được như vậy sẽ mướn thêm thợ làm cả tuần thì thu hoạch cao hơn, có thể lên 450,000 cân anh mỗi năm vì cây nhánh cần tỉa rất nhiều để trái ra nhiều và có ánh sáng mặt trời để to lớn.

Vài hàng để trả lời cho các bác tò mò hỏi em vụ trồng bơ. Bơ ở Việt Nam loại giống Zutano có khắp thế giới. Ăn lạt lắm nên người ta bỏ đường và sữa ông địa để ăn. Bơ Cali đa số thuộc loại Hass, rất được ưa chuộng khắp thế giới. Nghịch lý là bơ của Cali trồng thường được đem xuất cảng bán bên Nhật Bản,… giá $8 một trái, còn dân cali thì mua bơ của Mễ trồng ăn. Rẻ và được hái lâu ngày bỏ tủ lạnh, ngâm chất bảo quản.

Khi thợ hái bơ xong thì công ty mua sỉ cho xe lại chở về. Điều trước tiên họ ngâm trái bơ vào thùng nước có chất hóa học để sát trùng để tránh bệnh salmonella và các loại khác nhất là giữ được trái tươi óng ánh. Sau đó sẽ cho vào nhà máy để thành lọc qua máy scanner để xem loại nào hơi bị hư thì loại ra rồi cho chạy lên dàn để loại theo sức nặng và tự động dân các ticker ucp vào mỗi trái rồi chạy vào các bịch lưới như ở Costco hay đóng thùng. Sau đó bỏ lên palette và được chở vào nhà kho lạnh để giữ lâu ngày. Khi nào khách hàng mua thì 24 tiếng trước khi giao cho các nhà hàng thì họ thải khí vÀo nhà kho để làm chín trái để khách hàng nhà hàng có thể ăn ngay. https://fb.watch/r8l1YHdNr2/?mibextid=SphRi8&startTimeMs=5000

Dạo này em rất bận tỉa nhánh cây để cây không lên cao. Khi thiếu ánh mặt trời thì các nhánh sẽ mọc lên trên trời để tìm ánh nắng khiến cây cao. Do Đó phải tỉa nhánh ở giữa, đang che nắng hết các nhánh khác khiến mấy nhánh này chết khô nên em không có thời gian hái bơ. Bác nào muốn ăn bơ thì vào vườn em hái về mà ăn, không tính tiền. Còn lười thì gọi cháu em hay con em mà mua. Vợ chồng cô cháu cuối tuần vào vườn hái bán. Đừng có réo em vì không có thời gian hái.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những lỗi lầm khi nhận gia tài $741,000

 

Tình cờ đọc một bài báo kể về một bà nhận được gia tài do bà cô để lại và nói lên những hối tiếc, lầm lỗi của bà ta khiến mình tò mò đọc nên kể lại đây để bác nào nhận được tiền hay muốn để lại cho con cái sau này tìm hiểu thêm để hậu duệ mình không lâm vào trường hợp của bà này, rất phổ thông trên thế giới. 

Một bà Mỹ có hai con được bà cô để lại số tiền chia đều cho ba người, mỗi người được $247,000 vào năm 2015. Bà ta dùng tiền của phần bà ta để mua căn nhà, một chiếc xe và đi chơi du lịch tại Anh quốc một mình. 

Bà ta bỏ tiền hai con vào quỹ tiết kiệm tại ngân hàng. Bà ta kể là thường nghe khi nhận được tiền rơi trên trời xuống thì người nghèo tiêu hết, người trung lưu thì tiết kiệm còn người giàu thì đâu tư. 

Bà ta cho biết lớn lên với tinh thần tôi sinh ra mang kiếp con nhà nghèo. Bà ta muốn lấy quyết định những gì đúng cho tiền bạc của hai đứa con. Vấn đề là không biết khởi đầu từ đâu. Vấn đề là không chịu học.

Khi bà cô qua đời bất thình lình lúc bà ta 30 tuổi với cái nợ đại học là $44,000 và thuê căn nhà với ông chồng cũ và hai đứa con. Sống theo kiểu xài trước trả sau tới đâu hay tới đó và đang trong giai đoạn ly hôn. Được biết tại Hoa Kỳ 70% cuộc ly hôn đều vì tài chánh, vợ chồng đỗ lỗi nhau vì tiêu quá độ. Hôm nay mình thấy trên mạng quảng cáo sống như tỷ phú khiến mình thất kinh. Họ không muốn sống theo kiểu triệu phú mà muốn sống như tỷ phú. Kinh

Sáng nay có đọc một bài nghiên cứu là 30% cặp vợ chồng ở Hoa Kỳ sống không hạnh phúc nhưng không dám ly hôn vì trung bình phải chi cho luật sư $12,000. Ngoài ra nếu dọn ra ở riêng thì không có khả năng trả các chi phí như mướn nhà vì tiền lương không theo lạm phát. Tuần tới lương căn bản tối thiểu của Cali là $20/ giờ, các công ty nhỏ sẽ sa thải công nhân rất nhiều.

Bà cô có nói để lại cho bà ta ít tiền và không biết là bà cô để lại tiền cho hai đứa con. Khi được gia tài $741,000 cho ba người thì bà ta không biết phải làm gì với số tiền lớn đó. 

Bà cho biết những lỗi lầm đã làm và những điểm đúng khi nhận gia tài. Khởi đầu thì đầu óc bà ta muốn tiêu cho sướng nhưng bà ta tiêu ít thôi vì nghĩ đến hậu quả sau này của việc tiêu xài phung phí. 

Ở tiểu bang New York nên bà ta phải đợi xem ông chồng đang trong thời kỳ ly hôn lãnh được bao nhiêu số tiền của bà ta nhận được. May quá luật không cho ông chồng cũ san sẻ tiền hưởng gia tài vì cá nhân.

Bà ta mua một căn nhà với tiền tươi thay vì mượn nợ. Lý do là bà ta ngưng làm việc ở nhà để nuôi hai đứa con nên ly hôn không biết kiếm việc ra sao.

Bà ta mua một chiếc xe cũ 3 năm và đi giang hồ ở Anh quốc cho sướng. Và không hối tiếc gì cả. 

Phần con cái thì bà cô không nói rõ trong di chúc phải làm gì nên tòa quyết định dùm. Bà ta phải nạp đơn xin được quyền quản lý số tiền của hai đứa con nhất là phải năn nỉ yêu cầu ông chồng cũ không đòi quyền nuôi con hay giám hộ. Khi bà ta được chấp nhận có quyền giám hộ con và tiền bạc. Họ đưa cho bà ta tờ giấy hỏi muốn làm gì với số tiền. Bà ta không rành nên kêu bỏ vào quỹ tiết kiệm tại ngân hàng mà bà ta dùng lâu năm. Ngân hàng trả lãi đâu 0.01% gần 10 năm trời. Hay nhận $20/ năm. 

Năm 2019, bà ta sắp sửa lấy chồng lại. May thay gặp tên rành về tài chánh và thú thật là không rành gì cả. Bà ta mượn thêm nợ để đi học hậu đại học để lấy bằng master. Ông chồng mới hướng dẫn bà ta phải ngân sách hóa sự chi tiêu, sử dùng thẻ tín dụng một cách có trách nhiệm, không tiêu bậy mà giải thích là không đầu tư số tiền của con vì lại phát 3% trong khi tiền lời 0.01%. Ông chồng mới giúp bà ta giác ngộ cách mạng về tài chánh. Đàn bà có cái bệnh này khó trị được. 

Vấn đề là bà ta muốn lấy tiền ra để đầu tư thay vì bỏ ngân Hàng thì tòa không cho phép. 

Bà ta có thể xin tòa rút tiền ra để làm răng cho con, trả tiền học nhạc thì được nhưng thay đổi cách đầu tư thì không. Thế là ngọng.

Cứ xem năm 2015 đến 2024 là 9 năm. Số tiền $250,000 cho mỗi đứa con lãnh $20 tiền lời mỗi năm, xem như $180 cho 9 năm. Lạm phát 3% thì xem như năm 2015, giá trị $250,000 với lạm phát 3% thì 9 năm sau giá trị của $250,000 chỉ còn $190,780.37, xem như bay mất $60,000. Hai năm nữa thì người con đầu đến tuổi 18 thì có thể sở hữu và có quyền sử dụng số tiền của bà Dì để lại.

Bà ta cho biết là đã làm đúng khi mua căn nhà bằng tiền tươi, đi chơi ở Anh quốc tiêu xài thả dàng cho thoả lòng sau khi ly hôn. Trả nợ đại học $45,000. Còn thì sai không biết đầu tư số tiền còn lại của bà ta và con, lại lo lắng nên tin vào ngân hàng. Cho thấy khi có tiền mà chúng ta không hiểu về tài chánh thì sẽ làm điều bậy. Nếu còn ông chồng cũ thì có thể bàn rõ ràng hơn thay vì lấy quyết định một mình. 

Nếu là các bác thì các bác sẽ làm gì với số tiền như vậy?

Mình kể chuyện này để các bác nào có tiền để lại cho con cháu thì trong trust phải ghi cho rõ ràng, chỉ định người trustee phải làm gì để nhồi tiền để sau này cháu đi học đại học,… nếu bà ta bỏ vào thị trường chứng khoán thì cứ tính 12% tiền lời mỗi năm thì ngày nay sau 9 năm là được $732,231.45 thay vì vẫn còn $247,000 với lạm phát thì mất giá trị so với 9 năm trước. Xăng ngày nay là $5 một gallon so với 9 năm về trước chỉ có $3. Nếu ngại thị trường chứng khoán thì cho vay ngắn hạn 12% cho chắc ăn. Nếu người mượn nợ không trả thì mình xiết cái nhà.

Chớ đừng để lại cho cháu vị thành niên mà không ghi chú người giám hộ có quyền thực hiện vì tòa sẽ quyết định nếu không ghi rõ ràng. Thậm chí ngay tiền của mình còn có thể không được sử dụng và tòa phán ai sẽ lo liệu dù mình còn sống. Kỳ tới sẽ kể chuyện trai già gái trẻ ra sao. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Huynh đệ tương tàn

Đồng chí gái và mình lên San jose dự lễ thất tuần của người dì, em mẹ mình nên luôn tiện thăm gặp họ hàng và thân hữu. Có chạy lên dòng Don Bosco ở Richmond viếng mộ của một linh mục qua đời năm vừa rồi. Nhìn thấy mộ, mới chấp nhận người bạn đã ra đi thật sự về thiên quốc. Thấy các linh mụ khác đa số là chết trên tuổi 90 so với anh bạn linh mục. 

Có anh bạn kể có viết về tiểu sử gia đình bố mẹ nhưng anh em trong gia đình không ai đọc nên Chán Mớ Đời. Mình nói anh em hay có sự đố kỵ nên khó mà trách móc họ được. Mình chỉ làm những gì mà tư duy mình, cho biết là nên làm. Anh chị em có giúp thì tốt còn không thì đừng trách họ. Đó là luật thiên nhiên, anh ta hỏi có phải người Mỹ gọi là siblings rivalry. Mình nói chính xác. Do đó nhiều gia đình cha mẹ nằm xuống là anh chị em từ bỏ nhau mà người xưa rút kinh nghiệm nên giao lại cho người con trưởng để tránh vấn nạn huynh đệ tương tàn. Chưa nói đến anh em hai dòng hay 3 dòng.

Cha mẹ qua đời, để lại gia tài nhiều hay ít nên anh em tranh nhau. Nếu chia đồng đều thì khó mà kiếm ăn. Lấy thí dụ, bố mẹ qua đời để lại 1 mẩu đất để canh tác. Nếu chia 10 người con là ngọng. Lý do là cần có đường để đi đến mấy miếng đất đã được chia. Mất hết đất canh tác.

Hoa Kỳ là thuộc địa cũ của Anh quốc nên luật pháp dựa trên luật pháp của mẫu quốc. Theo luật thừa kế của Anh quốc thì người con trưởng sẽ có trách nhiệm trông coi tài sản cha mẹ để lại với điều kiện là để các em trai phụ canh tác đất của cha mẹ rồi bảo đảm đời sống kinh tế cho gia đình các em. Không có trường hợp con trưởng vớt hết để lại cây khế cho người em. 

Năm ngoái mình có dọ mua 5 căn hộ do bố mẹ gốc Việt để lại. 9 anh em câu xé nhau, thưa kiện ra tòa vì không đồng ý quyết định chung. Bố mẹ để tên người em gái, có chút hiểu biết về tài chánh nhưng mấy ông anh và bất chấp. Cuối cùng 9 anh em không đồng ý giải pháp của mình. Nay họ lại rao bán nữa nhưng hết tiền. 

Nói chuyện với anh bạn, gốc Đà Lạt, nhà ở đường Phù Đổng Thiên Vương, du học trước mình 4 năm ở Bỉ sau qua Hoa Kỳ làm việc. Lại gặp thêm một người gốc Đà Lạt tốt nghiệp tiến sĩ tại Hải ngoại. Anh ta có nhắc đến chuyện con ó đen. Con ó đen sinh ra hai cái trứng thì khi con ó con nở đầu tiên đã tìm cách lấn áp con ó thứ hai để dành ăn có thể đẩy ra khỏi tổ cho chết để dành lương thực của ó mẹ đem về. Đó là luật sinh tồn. Có lẻ vì vậy khi xưa, chúng ta phải học sách giáo khoa anh em như thể tay chân, ra đường em ngã chị nâng em vào,…

Chúng ta thường chứng kiến anh em tranh chấp nhau khi bố mẹ qua đời. Mình đọc vài nghiên cứu thì họ cho biết nếu anh em đông thì trong bầy đàn luôn luôn có những người em muốn khẳng định cho mọi người biết về bản năng này, đưa nhau đến cãi vã nhất là cách nhau năm một. 

Mình có đọc cuốn sách do một luật sư chuyên lo các vụ tài sản, tài chánh cho các gia đình giàu có. Ông ta giải lý tại sao người ta hay nói ai giàu ba họ, ai khó ba đời trong khi các gia đình giàu có của Hoa Kỳ cũng như tại âu châu không bị thất thoát tài sản vì chia năm xẻ 7. Ông ta đơn cử dòng họ Rothchilds, xuất thân từ Đức quốc, ông bố cho mỗi con trai đi qua Anh quốc, Ý Đại Lợi, Áo quốc, Pháp quốc để mở công ty. Họ thông báo với nhau nên bắt được thị hiếu thị trường nên giàu có, mua trước bán sau. Chính dòng họ này đã đóng góp tiền của để ông đô đốc Wellington đánh bại Napoleon. Mình đoán dòng họ ở Pháp quốc cũng vậy. Nghe kể là khi Napoleon bị thất trận Waterloo, bồ câu báo tin cho họ ở khắp các nước nên họ có thể mua, chuẩn bị khi tin Napoleon thua trận được loạn tin bằng báo chí thì họ đã tung tiền mua trước.

Làm sao họ giữ được tài sản lâu năm và lâu đời. Họ thành lập một bản hiến pháp của gia đình như một quốc gia, và có một hội đồng quản trị để lo việc quản trị tài sản. Hàng năm họ gặp gỡ nhau con cháu khắp nơi về để báo cáo tình hình tài chánh và bầu bán công việc cho mỗi người có khả năng. Một người anh cả nhưng không có tài cáng gì cả, thì cho người chơi xơi nước, vẫn được cung cấp tiền bạc để sống, con cái vẫn được giúp đỡ đi học. Nếu con cháu giỏi thì sẽ được thâu nhận cho vào ban quản trị.

Trong các thể chế, người con cả được quyền thừa kế, thường hay bị lộn xộn vì anh em tranh chấp nhưng trong một thể chế dân chủ, hội đồng, ban quản trị của gia đình bàn họp xem việc nào cần, quan trọng thì sẽ giúp tài sản của đại gia đình nhồi lên.

Hồi nhỏ bà đầm có dạy về huynh đệ tương tàn như trường hợp Caen và Abel trong cựu ước hay Romelus và Remus của thành Là Mã. Hồi đó bà đầm giảng dạy thằng em tìm cách báo thù thằng anh khiến mình như ngỗng ị. Lớn lên mới hiểu em út lấy lấy vợ lấy chồng sinh ra đủ chuyện. 

Ông Rockefeller từng tuyên bố không nên đứng tên mà kiểm soát tài sản. Nếu một người Mỹ giàu có qua đời thì con cháu sẽ bị đánh thuế tài sản (estate Tax). Theo hiện nay thì nếu gia tài trên 11.5 triệu sẽ bị đánh thuế liên bang và ai ở Cali sẽ bị đánh thuế luôn. Tùy số tài sản có thể lên đến 55%.

Dân có tài sản nhiều thì họ thành lập các foundation. Điển hình ông bà Clinton, họ thành lập một foundation mang tên họ rồi ai tặng tiền thì cứ tặng foundation của họ, được miễn thuế. Sau khi bà Clinton thất cử người ta mới dám nói là tài sản của foundation là trên 2,000 triệu đô La. Mình không rõ về cấu trúc của foundation của họ. Theo mình được kể mấy người Mỹ giàu chỉ có vài triệu thì họ chỉ làm được Charity Remainder Trust thì mỐi năm chỉ cần đóng góp 10% lợi tức của CRT cho những công việc thiện nguyện là được. Lấy thí dụ foundation có 2 tỷ, mỗi năm đầu tư được 5% xem như được $100 triệu, chỉ cần tặng cho các cơ quan thiện nguyện 10% hay 10 triệu đô và giữ 90 triệu. Đó là cách các foundation của gia đình Bill Gates, Warren BuffEtt và các tỷ Phú hay triệu Phú Mỹ hoạt động. Họ vừa được tiền cho tiền từ thiện và không đóng thuế. Xong om 

Cho nên các chính trị gia lên tiếng đòi đóng thuê mấy người giàu là chỉ câu phiếu. người Mỹ giàu ở Hoa Kỳ đóng thuế ít hơn người nghèo như ông Warren Buffett đã từng tuyên bố ông ta đóng thuế ít hơn cô thư ký của ông ta. 

Họ mướn những luật sư và tay cố vấn tài Chánh nổi tiếng để giúp họ giàu thêm. Còn những người bình thường có chút tài sản, không được các cố vấn tài Chánh hướng dẫn nên không biết làm gì hay giải thích cho con cháu để giúp giữ tài sản nhỏ bé và bị chia xẻ năm xẻ bảy thay vì hợp sức nhồi thêm giúp các thế hệ sau này khá hơn. Đưa đến nạn anh em không nhìn mặt nhau. Ai cũng nói là ra đời bằng tay không nhưng khi chết cũng không đem theo được những thì nhưng vẫn tranh dành. 

Hai đứa con mình kể khi bay qua Boston dự đám cưới cô cháu vợ. Mấy anh em họ họp mặt nói chuyện thì vợ chồng cô cháu, đã trở thành triệu Phú ở tuổi 30, mới bán một công ty bỏ túi 27 triệu. Hai vợ chồng kể là cho con đi học trường tư đặc Biệt để họ dạy hai đứa con làm sao cạnh tranh với Elon musk thay vì suy nghĩ như thế hệ đầu tiên sang Hoa Kỳ. Cứ khuyên con học kỹ sư hay bác sĩ. Mình có thằng cháu mới 32 tuổi bán công ty của nó, bán đồ gắp kít chó được 8 triệu. Ngon ơ. Người Mỹ dẫn chó đi chơi mỗi ngày để chó ị và tè. Họ ngại cúi xuống lượm phân chó thì có cái gậy gắp kít chó mua từ Trung Cộng. Hắn làm tiền dễ dàng nên thiên hạ mua 8 triệu giờ đang tìm ý tưởng khác để làm ăn.

Anh bạn mình than anh em trong gia đình cạnh tranh rên là đóng thuế mệt thở. Nay thấy con anh ta, tốt nghiệp bác sĩ cũng lâm vào trường hợp của vợ chồng anh ta. Đi làm đóng thuế. Mình khuyên nên cho cháu đi học các lớp về tài Chánh. Và đưa link những lớp tài Chánh mà mình trả tiền cho con đi học. Thậm chí thằng bồ của con gái. Nếu nó lấy con gái thì cũng tốt nhưng ít ra bàn cãi với con mình.

Tại Hoa Kỳ có hai loại giáo dục: giáo dục phổ thông dạy chúng ta một cái nghề để làm tiền đóng thuế. Một thể loại giáo dục khác rất quan trọng hơn là giáo dục tài Chánh không được dạy tại học đường. Con nhà giàu thì chúng thấy bố mẹ và dòng họ từ nhỏ nên chúng làm theo một cách tự nhiên và được bố mẹ cho đi học thay vì lăn đầu học xói trán y sĩ để đóng thuế. 

Có bà chị dâu vợ bác sĩ kêu có chị bạn qua đây làm nail rồi để dành tiên mua nhà rồi chung cư. Nay ngồi chơi, giàu hơn vợ chồng chị ta trong khi chồng chị ta học y khoa mệt thở rồi đi làm đóng thuế.  Chán Mớ Đời 

Còn tiếp 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thêm người thêm nợ

Hồi nhỏ, mỗi lần bà cụ sinh mấy người em tại nhà bảo sanh Hiền Chi, Tôn Thất Chí ở đường Phan Đình Phùng là phải ở cử cả tháng, nằm trên giường có lò than phía dưới, xoa dầu long nảo, xoa nghệ, bóp gừng rồi hàng xóm, người quen đến thăm, kêu "Thêm người thêm của" khiến mình thuộc dạng ngu lâu dốt sớm nên không hiểu, đực ra như ngỗng ị. Chỉ biết nhà anh em đông là ăn như đàn lợn. Anh em mình ăn cơm rất nhanh, vừa mời bố mời mẹ xơi cơm xong là chia động từ “và” conjuguer Je mange, tu manges, nous mangeons, nhìn qua nhìn lại là thấy hết nồi cơm. Mình thấy bà cụ không đi buôn đi bán, thì không có tiền, đâu có tiền chính phủ thưởng tặng như ở Pháp, hay Thuỵ Điển không có tiền thì làm sao lại thêm của. Nghe người lớn nói mà không dám hỏi vì sợ bị chửi là con cháu đại ngu. Lạng quạng còn ăn bợt tai.

Sau này lớn lên mới hiểu là người Việt mình sống ở miền quê, làm nghề nông nên khi sinh con, nhất là con trai là có thêm người lao động để cày cấy. Khi xưa có những trò thu thuế thân, bắt đi quân dịch, nhà nào không có con trai là phải mướn con trai của những gia đình khác trong làng, đi nghĩa vụ thay, coi như gia đình nào không con trai, bị sạt nghiệp. Do đó ông bà khi xưa chuộng con trai là vì kinh tế nhiều hơn là vì nối dõi tông đường. Bên tầu, có câu chuyện về cô gái giả trai để đi lính thay cho cha già, tên Hoa Mộc Lan, nói về vấn nạn không có con trai, chớ không phải vì thừa tự, chữ thừa gì cả mà dân gian có câu: “nhất nam viết hữu, 10 nữ viết vô”.

Mình sinh ra tại Đà Lạt, vào thời chiến tranh, không biết làm ruộng cày cấy, chỉ có làm vườn được mấy năm đến Mậu Thân thì hết. Cho nên theo quan điểm kinh tế học thì mình hay đám con nít ở thành thị là đám ăn hại, chỉ tốn tiền cha mẹ nhưng không làm ra tiền dù mình có phụ bà cụ cuối tuần dọn hàng, rửa chén bán cho thuê đám cưới hay sau này chở gạo đi giao cho khách hàng.

Hôm trước đọc trên trang nhà của BBC World có mẩu tin nhỏ, cho biết 50 quốc gia trên thế giới sẽ họp mặt tại Âu Châu để bàn về chính phủ mới của Hoa Kỳ, tuyên bố ngưng đóng góp tiền giúp các nước này kế hoạch hoá gia đình, nói cách khác là giúp họ chơi líp ba ga nhưng không được đẻ con. Chơi nhưng không sợ con rơi. Cái này thì quá sướng, chơi không sợ bị phiền nào , lo âu gì cả.

Tò mò mình đi tìm tài liệu đọc thì mới biết là sau thế chiến thứ 2, thế giới được phân chia thành hai khối tư bản và cộng sản. Hoa Kỳ sợ các nước nghèo, thuộc vùng ảnh hưởng của mình đẻ nhiều nên nghèo thì đâm ra có khuynh hướng thân cộng sản nên mới giúp, viện trợ các chương trình kế hoạch hoá gia đình, nói trắng ra là ngừa thai để phụ nữ khỏi đẻ. Đi viếng Á Căn Đình, Chí Lợi, Honduras, Guatemala, Peru,..thì mình có hỏi dân địa phương thì họ mới nhận ra sự việc. Lý do kế hoạch gia đình của chính phủ họ. Được Liên hIệp Quốc tài trợ nhưng nói chung thì nghèo vẫn nghèo vì mấy thằng quan cai trị ăn hết tiền được Liên Hiệp Quốc tặng. Mình nhớ mấy thùng dầu, sữa,…khi xưa thấy in trên mấy thùng dầu ăn, do nhân dân Hoa Kỳ thân tặng nhưng vãn phải bò ra chợ mua.

Mình nhớ hồi nhỏ, nghe trộm người lớn nói về vòng xoắn, phương pháp Ogino gì đó nhưng không dám hỏi vì có lần hỏi là bị ăn tát nảy lửa, bảo con nít không được xía vào chuyện người lớn, giết chết cái óc tò mò của mình từ dạo ấy. Nghe bà cụ mình kể là mấy bà hàng xóm, vợ công chức cũng có theo kế hoạch hoá gia đình, chơi thì được nhưng cấm đẻ. Mình thấy mấy bà này lên nhà mình thì thò gì đó, sau này mới hiểu họ đặt vòng xoắn bú xua la mua nên ngưng đẻ trong khi mẹ mình thì cứ năm một. 

17 năm trời sinh sống tại Đà Lạt, hình ảnh mẹ mình là chữ “hảo”, 好 người phụ nữ và đứa bé. Mẹ mang bầu liên miên, hết bể bầu thì độ một tháng ở cử xong là nghe có bầu lại. Bác Thanh, cô mụ của nhà bảo sanh Hiền CHi, đường Phan Đình Phùng với cô Tuý, nói với mình tại Cali, mẹ mày nói có làm chi mô. Ông già mày chích một cái là dính bầu. Sau này lấy vợ cũng nghe vợ kêu chuyện đàn bà, đừng có xía vào. Nhỏ có mẹ lớn có vợ nên mình quen không tò mò tọc mạch chuyện đàn bà nên hay bị vợ la, kêu sao anh vô tình.

Hoa Kỳ dùng Liên Hiệp Quốc để thi hành những chương trình kế hoạch hoá gia đình tại các quốc gia được xem là thế giới Tự Do nhưng không được sinh đẻ. Mình nhớ dạo được học bổng của công ty Nestlé, để học chương trình phát triển đệ tam thế giới tại đại học Bách Khoa Lausanne thì chương trình có dạy phần kế hoạch hoá gia đình, giúp người dân để tâm trí vào sản xuất thay vì tốn tiền nuôi một đàn con, phản định hướng kinh tế thị trường, không theo đúng quy trình sản xuất dân nghèo cán bộ giàu. Nghe nói họ bỏ thuốc trong nước uống để phụ nữ không cấn thai hay đàn ông bị cắt ống dẫn tinh,… kinh. Nhớ có lần xây nhà cho một ông mỹ trắng và bà vợ thứ 2 người Phi. Một hôm đến nhà thì tình hình gia cang khá bùng nổ như tại địa đạo Gaza. Ông chồng kêu tao đã cắt ống tinh trùng rồi mà không hiểu sao mụ vợ lại dính bầu. Mình chỉ biết nói là Thượng Đế cho bao nhiêu nhận bấy nhiêu. Amen

Lúc đầu xem tưởng ở Quảng Tri, hóa ra bên Lào họ dùng vỏ bom không nổ để làm hàng rào. Trâu bò gì cũng không dám hút vào hàng rào.

Kinh tế gia Thomas Mathus, trong cuốn sách "The Principle of population", báo động về nạn nhân mãn sẽ khiến nhân loại thiếu hụt lương thực, đưa đến ngày tàn của nhân loại. Ông có nói những người có con nhiều nên nghèo cho nên không bao giờ giàu. Họ là những phần tử kinh tế không đem lại lợi ích cho đất nước. Ông Darwin, cha đẻ của thuyết tiến hoá cũng lên án vấn đề sinh con bầy cháu đống, cho rằng các người nghèo đẻ con như những con súc vật, không bao giờ tiến xa về mặt tri thức hay kinh tế. Bà cụ mình có mang đến 13 lần, sinh được 11 người, xẩy thai 2 lần hay 3 lần. Kinh! Hèn gì nghèo là đúng. Đâu có thì giờ bồi dưỡng tri thức. Cứ tính đi: bà cụ sinh ra 7 cô con gái, cứ tính tiền mua băng vệ sinh mỗi tháng là nghèo rớt mồng tơi. Nuôi con gái tốn gấp 3 lần con trai.

Ông Ben Franklin, một trong những nhà cách mạng Hoa Kỳ, nói dân số Hoa Kỳ sẽ gia tăng gấp đôi mỗi 20 năm nên người ta tiên đoán là năm 2050, thế giới sẽ có 9 tỷ người. Trớ trêu thay là các khoa học gia tính lại là dân số trên thế giới sẽ giảm thay vì gia tăng như đã tiên liệu. Không những các nước giàu mà ngay các nước nghèo cũng lâm vào tình trạng thiếu hụt nhân số vào năm 2050. Ngoại trừ xứ Ấn Độ.

Đó là vấn nạn của một quốc gia nói chung cho thế giới. Pháp quốc, trước cuộc cách mạng 1789, dân số tương đương với Nhật Bản nhưng ông thần Napoleon đem nướng biết bao nhiêu lính ở các chiến trường nhất là ở Nga Sô. Từ đó nước Pháp thiếu người sản xuất nên bắt đầu xuống, dân số chỉ còn phân nữa Nhật Bản ngày nay.

Có lẻ vì vậy mà người Pháp hay có bồ nhí vì lính Napoleon chết nhiều quá nên người còn lại phải giúp đàn bà giải quyết sinh lý. Mấy bà vợ phải làm ngơ như những người tiền vệ của đạo Mormon, khi Tây tiến thì đàn ông chết nhiều hơn đàn bà nên Chúa cho phép đàn ông của đạo này lấy được nhiều vợ và khuyên các bà vợ, tuy là khác giống nhưng chung một chồng nên phải thương yêu lẫn nhau. Năm ngoái đi viếng công viên quốc gia Yellowstone, đồng chí gái rủ mấy bà bạn không chồng hay bỏ chồng ở nhà đi theo. Mình lái xe cho 9 mụ đàn bà. Khi xe ngừng thì có người hỏi mình có đến 9 bà, mình nói là theo đạo mormon, khiến họ biết nổi khổ của mình. Nghe 9 mụ đàn bà nói trong xe, địt trong xe. Kinh

Các chính phủ trên thế giới được Hoa Kỳ trợ giúp tài chánh để thực hiện các chương trình kế hoạch hoá gia đình, thường sử dụng chương trình này để triệt sản các sắc dân thiểu số như các bộ lạc ở trên các dãy núi Andes hay vùng Amazon... Hay nói đúng hơn là khởi màn diệt chủng có kế hoạch mà không sợ bị lên án như Hitler ở thế kỷ trước. Không biết thời Việt Nam Cộng Hoà có bị dính vào vụ này không vì lực lượng Fulro làm loạn.

Thực hiện các chương trình này vô hình trung đã vi phạm quyền làm người theo tiêu chuẩn ngày nay. Nhiều chính phủ như Ấn Độ vào những thập niên 70 đã áp dụng triệt để, ai không chịu giải phẫu để ngưng đẻ là bị kéo xập nhà. Nhìn tấm hình chụp các bà ấn độ nằm dưới đất bên cạnh có ông chồng ngơ ngác, không biết chuyện gì xẩy ra thì thấy bất nhân. Mấy ông thầy fakir dạy kamasutra gì đó, với hình ảnh các tư thế đứng ngồi, cỏng nằm đủ trò nay lại cấm họ đẻ. Chán Mớ Đời  

Đọc tài liệu thì được biết bệnh thành tích của cộng sản tầu, các cán bộ nông thôn bắt phụ nữ phá thai nhất là giải phẫu để bị triệt sản, để thực hiện chương trình trai hay gái chỉ một mà thôi. Nhiều người có thai 8,9 tháng, chưa bao giờ sinh nở nhưng không có tiền chạy chọt là cán bộ cho vào bệnh xá, khi tỉnh dậy mới biết mình không còn khả năng làm mẹ nữa. Ngồi khóc rồi bệnh trầm cảm đến.

Đọc báo Việt Nam kể có cô gái nào mới 21 tuổi đã nạo thai 12 lần đến khi lấy chồng, muốn có con thì trứng không đậu nữa. Các nhà thương thay nhau nuôi lợn chóng lớn nhờ cho ăn nhau của những phụ nữ bị bắt triệt sản hay phá thai.

Lý do mà các chính phủ lo sợ là nạn nhân mãn sẽ làm nước họ nghèo, gây xáo trộn xã hội chính trị do đó các nước này thi hành tới nơi tới chốn những đề nghị của Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, họ cũng có những chương trình này nhắm vào các cộng đồng thiểu số như da đen, mễ,… có người cho là kỳ thị chũng tộc vì họ khuyến khích phụ nữ da màu phá thai hơn là da trắng.

Không có tài liệu nhiều nên không dám nói nhưng theo vài trí thức người da đen thì họ nói là kỳ thị chũng tộc nhằm không cho dân số của các nhóm thiểu số gia tăng. Gần đây ông tờ rum nói sẽ cắt ngân sách của các chương trình kế hoạch hoá gia đình khiến nhóm cấp tiến chửi bới nhưng ít ai nghĩ đến nguồn gốc về sự thành lập các tổ chức này có quy trình. Họ muốn triệt sản phụ nữ, để khỏi gây gánh nặng cho chính phủ, chớ chẳng phải vì Nữ Quyền nữ Lợi gì cả. Được cái là họ cho mấy bà kêu gọi nữ quyền vớ vẩn cho có vẻ dân chủ. Ngày nay ở Cali, phụ nữ dù 13 tuổi, cấn thai thì được phép phá thai không cần đến sự chấp thuận của bố mẹ hay người giám hộ. Cho nên mình chỉ cười khi nghe mấy bà đòi giải phóng phụ nữ đủ trò. Đó là một trong những phương cách của chương trình giảm sinh đẻ nhiều.

Đó là chuyện khi xưa, nay thì họ lại khuyến sinh để vì hậu quả của việc để ít. Nên mới thấy các phòng trào chống phá thai ra đời, để cãi nhau với đám kêu thân thể tôi thuộc quyền của tôi. Muốn phá thai lít ba-ga, không thằng tây nào đụng đến được các chính phủ tạo dựng trước đây nhằm ngăn ngừa sinh đẻ, cho phép phá thai. Kinh tế hết.

Ai cũng biết là ngân sách hưu trí của Hoa Kỳ sắp bị phá sản nên họ tìm cách khuyến khích sinh đẻ. Cách nhanh nhất là cho di dân lậu vào đi làm đóng thuế để nuôi người Mỹ già. Khi chính phủ làm điều gì, tuyên bố điều gì thì không nên tin, phải mò cho ra lý do chính. Chính phủ lúc nào cũng dắt dư luận vào chỗ nào khác với giới truyền thông đưa tin.

Dạo mình đi làm ở New York, báo chí ca ngợi chương trình chống tội phạm của thị trưởng Rudy Giuliani đã làm giảm rất nhiều tội ác. Tiếng tăm ông này lên như diều, nay bị phá sản. Trên thực tế, lý do mà tệ nạn, tội phạm giảm tại thành phố New York là vì trước đó 20 năm, người ta ban hành luật cho phép phá thai và các chương trình kế hoạch hoá gia đình. Giúp trẻ em sinh ra vô thừa nhận ít đi vì các bà mẹ đơn thân, ít học phải đi làm mấy job tăng ca nên không có thì giờ dạy dỗ con cái, khiến trẻ em lêu lỏng vào con đường tội phạm. Như một sự tình cờ, các phụ nữ da màu được khuyến khích rất nhiều về việc phá thai. Kêu gọi nữ quyền bú xua la mua.

Thông thường mỗi cặp vợ chồng phải sản xuất 2.13 người con thì mới giữ bình quân dân số vì có người không có con hay con mất khi còn trẻ. Sau khi lãnh 2 trái bom nguyên tử, Nhật Bản tuyên bố đầu hàng vô điều kiện và để hồi phục lại nền kinh tế của họ, chính phủ Nhật Bản đã khuyến khích dân chúng bớt có con, để lao động giúp phát triển, phục hồi kinh tế Nhật Bản. Ngày nay, nước này lâm vào tình trạng là người già bắt đầu đông hơn giới trẻ lao động. Vấn nạn này đều xẩy ra tại các nước phát triển Tây Phương mà trong tương lai gần tới sẽ gặp phải.

Các nước tây phương có hệ số sinh sản dưới 1.30 mà Nhật Bản và Ý Đại lợi có dưới 1.0, ít nhất khiến kinh tế của các quốc gia này sẽ lâm vào tình trạng Giảm Phát (Deflation), hiện tượng trái ngược với Lạm Phát (Inflation). Thông thường chính phủ lúc nào cũng muốn lạm phát, một quy trình để ăn cướp tiền của dân. Mình mới xem một phim tài liệu về Nam Hàn, tỷ lệ sinh con của họ là 0.8, ít nhất thế giới. Vào mấy tiệm ăn đại hàn ở Cali, thấy họ mua người máy bên đại hàn đem sang để đem thức ăn ro cho thực khách.

Chính phủ Trump hay đảng Cộng Hoà kêu gọi cúp ngân sách cho các chương trình phá thai, có lẻ người Mỹ đang tìm cách lật lại trào lưu dân số Hoa Kỳ đang thiếu hụt, đúng hơn là người Mỹ trắng chớ dân Mễ, da màu thì bề trên cho bao nhiêu thị nhận bấy nhiêu. Tuy ít hơn như các nước giàu có trên thế giới nhờ di dân. Ngày nay người ta mới nói đến "thêm người thêm của" vì nếu không có người lao động đóng thuế thì những chương trình xã hội về y tế, an sinh coi như đi đoong.

Thấy người Tàu di dân lậu sang Hoa Kỳ qua ngõ biên giới. Mình không biết có phải chương trình của chính phủ Trung Cộng, tương tự các chính phủ nghèo khác, cho người dân sang Hoa Kỳ làm việc gửi tiền về nuôi gia đình vô hình trung giúp xứ sở họ về mặt kinh tế. Đọc báo, được biết người Việt ở hải ngoại gửi hàng năm về Việt Nam hơn 10 tỷ đô la. Kinh

Trung Quốc với chế độ một con cũng sẽ lâm vào cảnh này. Khi xưa 6 người lao động nuôi một người về hưu nhưng vào năm 2050 thì một người đi làm sẽ nuôi 6 người. Chính phủ Nga trả tiền cho mỗi gia đình $9,500 khi sinh con, bà mẹ sẽ lãnh 40% tiền lương trước khi có con để ở nhà nhưng ít ai chịu lãnh tiền để đẻ và phụ nữ Nga không chịu đẻ sẽ nói vào bài khác. Trong 20, 30 năm tới Nga sô sẽ mất đi 1/3 dân số của họ. Ai sẽ đóng thuế để nuôi người già, ai sẽ ra mặt trận nếu nước họ bị tấn công. Ý đại Lợi trả 12,500 Euro cho ai sinh con nhưng rất ít người muốn có con dù muốn có tiền. Trong cuộc chiến Ukraine, không biết có thật hay tuyên truyền, nghe kể là lính nga chết như rạ, kiểu lính của Napoleon khi xưa. Trong tương lai sẽ có vấn nạn nhân mãn. Nay đã đẻ ít rồi mà còn đi lính thì hơi mệt.

Hoa Kỳ ngày nay có 40% trẻ em là con ngoại hôn của những bà mẹ đơn thân. Ngừa thai được xem là một thành công của nữ quyền nhưng có lẻ đó là món quà quý giá nhất dành tặng cho đàn ông. Trước những thập niên 60 thì phụ nữ mỹ được phỏng vấn là lần đầu có sex thì đa số nói là đêm tân hôn nhưng sau khi được phép phá thai, uống thuốc ngừa thai theo kế hoạch hoá gia đình thì họ có thể làm tình với nhiều đàn ông trước khi lập gia đình. Đàn ông dựa vào nữ quyền, thay vì chịu trách nhiệm cưới cô gái dính bầu, lại chạy làng khi người bạn gái cấn thai gây bao nhiêu hệ luỵ của gia đình và xã hội.

Người ta thấy trẻ em lớn lên sống chung với cha mẹ thì có nhiều khả năng học cao, thành đạt hơn các học sinh lớn lên với người mẹ hay người cha đơn thân. Ngày nay nhà tù ở mỹ có số tù nhiều nhất thế giới. Đa số có cha mẹ ly hôn hay là con ngoại hôn.

Cho sự sống còn của gia đình hay dân tộc, người ta cần phụ nữ sinh sản nhưng với cái đà, ngôn ngữ, tư duy ngày nay thì các giá trị văn hoá đạo đức gia đình từ ngàn xưa từ từ biến mất để thay thế bởi chủ nghĩa cá nhân. Từ bao thế kỷ gia đình được xem là rường cột, cơ bản của xã hội đất nước mà ngày nay tất cả giá trị của mái ấm gia đình được xét lại hay từ bỏ dần dần thì quốc gia sẽ không chóng thì chày sẽ bị thôn tín bởi các nước láng giềng.

Ý Đại Lợi bán các căn nhà ở vùng quê hẻo lánh với gái 1 Euro để tìm cách trung tu các nhà cửa bị bỏ hoang vì không có người thừa kế. Nhật Bản có đến 16% nhà cửa ở thôn quê bị bỏ hoang vì không có người thừa kế. Mình hỏi gai đình bạn ở La MÃ là căn nhà của gia đình họ ở Pretare, mà mình có dịp đến chơi hai lần ra sao sau động đất. Họ cho biết là bỏ luôn vì không có tiền làm lại. Hai chị em có hai đứa con mà kinh tế cũng không khá lắm vì theo âm nhạc. Dạy piano tại gia.

Hôm trước xem một phim tài liệu về Ấn Độ, người nghèo cứ nghèo mãi. Vì bệnh tật, đau ốm chết sớm. Chồng chết thì vợ chới với, con gái hết lấy chồng vì không có của hồi môn. Không biết đó là cách giảm nghèo nên họ bắt phụ nữ phải có của hồi môn mới được đi cưới hỏi. Lấy cô vợ không có của hồi môn, đem về thì lại thêm miếng ăn đói cả đời.

Kế hoạch gia đình do Hoa Kỳ đề xướng để kéo các nước nhỏ theo mình trong cuộc chiến ý thức hệ của thế kỷ trước, không ngờ gậy ông đập lưng ông, đã đưa đến đủ trò, gây xáo động nền an ninh xã hội với những phong trào Hippie, nữ quyền,…, làm đổ vở gia đình truyền thống, sẽ đem lại nhiều khó khăn cho Hoa Kỳ trong tương lai gần đây. Có dịp mình sẽ bàn rộng hơn vì ngày nay nhìn lại 42 năm sống ở xứ người, thấy nhiều trò mình đã trải qua không phải tự nhiên mà do chính phủ đề xuất. Mình như những con bò đội nó khác, theo đuôi nhau vào lò sát sinh.

Theo thống Kê thì Hoa Kỳ có đến 50% cuộc hôn nhân lần đầu đỗ vỡ, còn Việt Nam nghe nói ngày nay lên đến 25%. Kinh

Nhs