Tinh hoa cổ truyền bị thất truyền-4000 năm

Tin tức hôm qua cho hay có 5 du khách đi viếng vùng Patagonia, phía Nam Mỹ mà mình và đồng chí gái có ghé ngang xem khi đi Antarctica và Nam Cực. Rất đẹp! Tính sang năm bò đi nguyên cả khu vực này thì được tin có mấy người bị bão tuyết nên chết trên đường đi. Mùa này là mùa gần mùa hè vì Nam Tây Bán Cầu. Ở Yosemite hôm kia cũng có mấy người leo núi gặp vấn đề. Phải đợi 6 tiếng đồng hồ để nha kiểm lâm phái người đến cứu. Nên chắc hết muốn đi nữa.

Đồng chí gái ở Nam Cực vào mùa hè, tuyết rơi như nước mắt thêm lạnh nhưng là một trong những điểm đến để lại nhiều kỷ niệm.

Khi đi Nam Cực, dù là mùa hè ở khu vực đó nhưng lạnh ná thở, bận mấy lớp áo quần, vẫn còn lạnh. Trên tàu ấm nhưng khi đổ bộ lên bờ thì phải bận đồ ấm, lúc đầu có thể nóng nhưng có lúc thời tiết có tuyết rơi hơi lạnh. Nên hai vợ chồng phải trùm toàn thân.

Cứ tưởng tượng Bắc Cực hay Nam Cực, nơi chỉ cần một lỗi trang phục cũng có thể khiến chúng ta chết cóng chỉ trong vài phút, không như Tiểu Long Nữ, nằm ngủ trong hang lạnh. Nơi mà hơi nước biển ở nhiệt độ -40°F (-4°C) có thể giết chết chúng ta trước khi trở vào bờ. Hôm qua mình xem phim tài liệu ở thành phố lạnh nhất thế giới. Người dân lấy đá nấu nước sôi để uống trong ngày hay tắm rữa. Nam Cực không có người ở ngoại trừ những khoa học gia. Có anh chàng người Việt mình quen khi xưa học cao học ở Princeton, đi làm ở vùng này mấy năm trời. 

Tháng vừa rồi khi mình đi bộ ở Ý Đại Lợi, băng rừng vượt suối thì ông trời cắt cớ, mưa rơi nên phải bận áo mưa. Loại này mình phải mua ở REI cho chắc ăn. Lý do là khi leo Kilimanjaro, mình cần loại Gore-Tex. Để nước không thấm và hơi trong người có thể toát ra ngoài nếu không là ngọng.

Nghe nói người dân bản địa Bắc Cực đã phải đối diện với một thách thức kỹ thuật bất khả thi để tồn tại: tạo ra loại vải có khả năng ngăn nước đóng băng RA NGOÀI trong khi mồ hôi cơ thể THOÁT RA. Bởi vì ở Bắc Cực, mồ hôi bị giữ lại cũng nguy hiểm như nước biển. Cả hai đều gây hạ thân nhiệt, đều gây tử vong. Theo mình hiểu là khi người nóng thì các lỗ chân lông nở ra mà nếu để lâu thì khí lạnh có thể theo các lỗ chân lông bị hở, chui vào cơ thể của mình khiến bị đau, cơ thể lộn xộn. Do đó ở Bắc Âu, ai chơi sauna xong là chạy ra ngoài nhảy xuống hồ ngay để cơ thể tự bảo vệ, khép các lỗ chân lông ngay. 

Hồi còn sinh viên, mình hay bị đau sau khi đá banh vào chủ nhật. Lý do là phòng mình không có phòng tắm nên không tắm được mà mùa đông thì lạnh. Còn khi đá banh cho trường đại học thì đá xong vào phòng tắm ngay nên không bị lạnh, nói như người Việt là trúng gió. Nay mỗi sáng sau khi tập ở Đông Phương Hội mình phải tắm để tránh bị cảm cúm.

Khoa học hiện đại đã "giải quyết" vấn đề này vào năm 1969 khi ông Bob Gore phát minh ra Gore-Tex, một loại màng tổng hợp mang tính chất rất cách mạng với các lỗ chân lông siêu nhỏ. Quá nhỏ để các giọt nước có thể lọt vào. Đủ lớn để hơi mồ hôi thoát ra. Như trườn thợ mình bận khi trời mưa, không nóng lắm để chảy mồ hôi như loại mình thường dùng. Nó đã thay đổi y phục ra ngoài trời.

Áo Parka khi xưa được may bởi ruột cá, gấu,…

Đọc tài liệu thì khám phá ra những người thợ may bản địa đã mặc chính công nghệ này trong 4.000 năm qua. Người Inupiat ở Alaska. Người Yupik ở Siberia. Người Inuit ở Greenland. Vượt qua hàng ngàn dặm, họ đã tự mình khám phá ra cùng một giải pháp: ruột hải cẩu, ruột hải mã, ruột cá voi. Thậm chí cả ruột gấu.

Đây không phải là những công cụ sinh tồn thô sơ. Chúng là những kiệt tác của kỹ thuật dệt may. Ruột động vật có vú có cấu trúc màng tự nhiên hoạt động giống như Gore-Tex của tự nhiên. Bề mặt ngoài đủ dày để ngăn mưa và hơi nước biển. Bề mặt bên trong có các lỗ chân lông siêu nhỏ giúp hơi nước thoát từ mồ hôi của chúng ta.

Giọt nước không thấm vào. Mồ hôi thoát ra ngoài. Khả năng chống thấm nước thoáng khí hoàn hảo.

Nhưng sự xuất sắc trong kỹ thuật không chỉ nằm ở vật liệu mà còn ở kết cấu. Những người thợ may (hầu hết là phụ nữ, được kính trọng sâu sắc vì chuyên môn của họ) sẽ lấy ruột từ những con vật mới bị giết. Làm sạch chúng thật kỹ lưỡng vì bất kỳ mô nào còn sót lại sẽ làm mục vải. Giặt chúng nhiều lần trong nước biển Bắc Cực. Sau đó, thổi phồng chúng như những quả bóng bay trong suốt và treo chúng lên để khô trong điều kiện nhiệt độ dưới 0 độ C.

Khi khô, ruột trở nên mỏng, như giấy, một vật liệu cực kỳ bền. Một chiếc ruột có thể dài tới 1,8-3 mét. Sau đó là sự thành thạo thực sự: khâu chống thấm nước. Các đường may thông thường bị rò rỉ. Vì vậy, những người phụ nữ này đã phát minh ra các kỹ thuật chuyên biệt - khâu các dải chồng lên nhau một cách chính xác, sử dụng chỉ gân, phủ dầu bảo vệ đường may. Mỗi mũi khâu đủ chặt để chống rò rỉ, đủ giúp người bận có thể cử động.

Một chiếc áo parka đơn lẻ sử dụng ruột của hàng chục con vật. Hàng ngàn mũi khâu riêng lẻ. Hàng tháng trời làm việc. Những bộ quần áo chỉ nặng 85 gram , nhẹ hơn cả điện thoại thông minh và  có thể giúp thợ săn khô ráo qua nhiều giờ đồng hồ dưới những cơn bão Bắc Cực và hơi nước biển. Ánh sáng chiếu qua chúng như kính mờ. Một số thợ may đã thêm các dải nhuộm, tạo ra các họa tiết biến đồ dùng sinh tồn thành tác phẩm nghệ thuật có thể bận được.

Đối với một thợ săn kayak, những chiếc áo parka này thiết yếu như chính mái chèo. Một con sóng vỗ vào mũi thuyền với trang phục thông thường đồng nghĩa với cái chết trong vài phút. Chiếc áo parka ruột chính là sự khác biệt giữa sự sống và chết đuối trong nước băng giá.

Trong 4.000 năm, kiến ​​thức này được truyền từ mẹ sang con gái. Từ thợ may bậc thầy sang thợ học việc. Các kỹ năng được lưu giữ thông qua thực hành, nhu cầu thiết yếu và sự thật đơn giản rằng sự sống còn của gia đình bản địa, phụ thuộc vào khả năng may quần áo phù hợp.

Rồi thế kỷ 20 đến. Vải tổng hợp được phát minh, rồi Áo mưa cao su, Nylon, Gore-Tex. Vật liệu chúng ta có thể mua thay vì tự làm. Vật liệu không đòi hỏi nhiều tháng lao động lành nghề. Ngành sản xuất áo parka ruột gấu truyền thống sụp đổ. 

Vào cuối những năm 1900, những người lớn tuổi còn nhớ các kỹ thuật này đang dần mai một. Thay vào đó, những người trẻ tuổi học các phương pháp phương Tây. Các kỹ thuật đường may chống thấm nước, các mẫu khâu đặc trưng, ​​bí quyết chuẩn bị ruột gấu tất cả gần như đã thất truyền.

Ngày nay, các cộng đồng bản địa trên khắp Bắc Cực đang đấu tranh để khôi phục lại kiến ​​thức này. Những người lớn tuổi dạy cho thế hệ trẻ. Các bảo tàng lưu giữ tư liệu về trang phục lịch sử. Các nghệ sĩ thử nghiệm để tái tạo các phương pháp đã thất truyền.

Năm 2022, một người lớn tuổi Sugpiaq ở Cordova, Alaska, đã dẫn dắt các nghệ sĩ tạo ra một chiếc áo parka ruột gấu, một trong những chiếc áo đầu tiên được sản xuất sau nhiều thế hệ. Họ đã dành nhiều tháng để học lại các kỹ thuật chuẩn bị, giải quyết vấn đề khi kim hiện đại không hoạt động như kim xương truyền thống.

Đây không chỉ là việc lưu giữ lịch sử. Điều này thừa nhận rằng những người "nguyên thủy" là những kỹ sư tài giỏi đã hiểu được các nguyên tắc chống thấm nước thoáng khí hàng nghìn năm trước khi các phòng thí nghiệm của chúng ta "phát hiện" ra chúng.

Tương tự y khoa cổ xưa bao nhiêu ngàn năm đến thế kỷ 20, thiên hạ ùa theo tây y và quên hết các kiến thúc được lưu truyền từ thầy qua học trò hay từ cha mẹ qua con cái. Nay người Mỹ bắt đầu tìm lại các phương thuốc để giúp họ vượt khỏi vấn nạn, nuôi bệnh của nhà thương, bác sĩ cũng như các công ty dược phẩm. Tuần trước, có ông than là bà vợ bác sĩ quyết định bỏ nghề y sĩ vì cứ bị nhà thương bắt làm theo quota, cho bệnh nhân uống đủ trò để công ty kiếm tiền. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ nông dân trở thành Picasso

 Từ nông dân trở thành Pablo Picasso của Trung Hoa

Có câu chuyện khá lý thú, đọc trên báo của người Tàu về một nông dân, chả học hành gì cả, bổng nhờ internet trở thành Picasso của xứ Trung Hoa. Mình ghi lại đây cho thấy cuộc đời, nhất là trong một xã hội như Trung Hoa, mà ông thần vẫn đấu tranh tư tưởng với láng giềng, xã hội nhỏ bé của làng ông ta suốt 27 năm trời để rồi, thần Internet biến ông ta thành một Van Goh của thế kỷ 21. Nay tiền vô như nước.

Anh chàng này sinh ra tại một làng ở miền trung của Trung Cộng, tên Xiong Quinghua. Con nông dân nhưng anh ta chả bao giờ đụng tới cái cuốc hay cái xẻng từ 20 năm qua. Anh ta chưa bao giờ học vẽ, và nghỉ học vào năm học đệ nhất cấp, lúc 16 tuổi. Anh chàng có cái đam mê là vẽ từ bé nên chả học hành gì cả nên học dốt, nên phải ở nhà. Ông bố đồng ý cho anh ta vẽ, và nuôi ăn.

Đến tuổi lập gia đình vì ở làng trai gái lập gia đình sớm. Có cô trong làng nhất trí cho anh ta đăng ký quản lý đời em nhưng dỡ chứng, gần ngày cưới cô ta xù anh chàng, kêu không nghề ngỗng, không chịu làm ruộng thì lấy gì nuôi tôi nên sugar you you go, sugar me me go. Thế là anh ta Chán Mớ Đời nên lại lao vào phòng, vẽ điên lên bao nhiêu bức tranh. Trai gái trong làng chê anh ta nhưng có một cô lại điên điên nhất trí, lấy anh ta để nuôi anh ta vẽ đến mãn đời.

Vấn đề là sau khi đứa con ra đời, anh ta nghĩ cần kiếm công ăn việc làm để nuôi con nên, đến Bức kinh để kiếm việc ở trong một xưởng vẽ chuyên vẽ các tranh hoạ của hoạ sĩ nổi tiếng để bán. Nhưng anh ta không chịu nên bị đuổi cổ. Đành quay về cố hương. Rồi con khát sữa quá, vợ anh ta kêu đi kiếm việc nhưng cuối cùng vẫn không chịu ràng buộc làm tôi mọi cho thiên hạ nên lại trở về ăn bám vợ, mặc kệ thị phi của xóm làng. Vụ này thì mình có trải nghiệm, bị bạn bè đồng chí gái và họ hàng cười chê, kêu ăn bám vợ. Đời không gì hạnh phúc khi được vợ đi làm nuôi. Chỉ cần lỳ một tí là qua cửa ải. Thiên hạ chê riết cũng chán.

Ông thần này được internet phán là Picasso của nước họ vì vẽ không giống ai. Lại chả có bằng cấp nên không được gọi là hoạ sĩ nhân dân nên xóm làng cứ cười chê khi thấy anh ta. Họ đem anh ta ra làm đối tượng khi la con, chửi con.

Có lẻ người duy nhất trên đời ủng hộ anh ta là cô vợ điên khùng, tên Fu Aijiao lấy về để nuôi chết bỏ. Được xóm làng mệnh danh là tên ăn bám váy vợ.

Bà vợ kêu xóm làng chê bai, dè biểu ông chồng, bà ta chỉ biết tìm một nơi vắng vẻ để khóc cho vơi đi những nhục hình, đời tôi đó em xem có gì đâu….

Rồi một ngày tối trời, ông thần gặp lại một người bạn học cũ. Ông này học hành về hội hoạ này nọ. Ông ta kêu hồi bé hay thích tranh của ông Chingua, và hỏi người bạn học cũ có còn vẽ không. Anh chàng này sợ bị chê là ăn bám vợ nên ngập ngừng trả lời là còn. Ông thần bạn học cũ kêu cho tao xem tranh mày vẽ ra sao. Thế là chạy lại nhà ông thần nông muốn làm hoạ sĩ. Xem xong ông thần buồn đời kêu cho tao chụp hình mấy tấm tranh này, có cả ngàn tấm từ 28 năm qua. Sau đó ông ta tải lên trang nhà về tranh thì độ vài tháng sau, anh ta gọi cho tên nông dân là thiên hạ thích tranh của mày, họ kêu mày là Picasso của Trung Cộng. Nghe sướng tai nhưng không có internet, anh ta phải chạy ra phố, vào cà phê internet để xem thiên hạ bình luận đủ trò. Sung sướng cười hoài dù chả có tiền.

Dạo này có một cô hoạ sĩ ở Việt Nam, mặt mũi rất xinh, viết bài chửi tên nhà báo, không biết vẽ mà cứ thở ra tranh khiến  mình nhớ đến ông Bùi Bảo Trúc, khi xưa viết rất là hay, những từ ngữ, sáo ngữ ông ta dùng, đọc rất mê nhưng nếu ngẫm lại thì chả hiểu gì cả. Hôm trước đọc trên báo Việt Nam, có người hỏi kiến trúc sư có thổi thơ khi thiết kế nhà cửa,… mình tính còm nhưng sợ tạo khẩu nghiệp.

Thế là có một bà bò lại nhà mua 5 bức tranh giá 1,000 nhân dân tệ cho mỗi tấm . Thế là lần đầu tiên trong đời ông ta làm ra tiền. Rồi các phòng triển lãm thay phiên mời ông ta đưa tranh cho họ triển lãm, có tấm bán gần 2 triệu nhân dân tệ, cứ chia cho 8 là ra số tiền bằng mỹ kim. Thế là anh ta vinh quy bái tổ, mua xe gắn máy chở vợ đi trước, xe chàng theo sau.

Họ kêu anh ta ra thủ đô để phát triển nghề nghiệp nhưng anh ta từ chối, anh ta muốn ở lại quê nhà như bảo tồn một nền văn hoá cổ đại đang dần dần bị kỹ nghệ mới tàn phá và thay đổi quá nhanh chóng.

Mình thì ngược lại ông thần này, khi xưa làm thợ vẽ thấy khó nuốt, bị thiên hạ chửi kêu ăn bám vợ nên về làm nông dân, cũng đói, được cái là ăn được bơ . Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nông dân sợ gì Nhất

 Nổi sợ nông dân

Từ ngày, trời khiến sao mình mua cái vườn bơ với mục đích chia lô bán đất nhưng không hiểu sao lại dính vào cái nghiệp nông dân từ 11 năm nay nên cũng có những lo sợ hàng ngày khi làm vườn. Nổi sợ nhất là bị bể ông nước, nổi sợ thứ hai là thiên hạ đột nhập vườn để ăn cắp bơ nhất là đồ nghề làm nông dân. Ăn cắp bơ thì xem như trái rụng hay coyote hay sóc ăn. Khi đi bộ ngang mấy vườn nho bên Ý Đại Lợi, thấy nho chùm mà không dám hái vì nhớ vườn mình cũng hay bị thiên hạ vào trộm.

Ống đồng $100 mỗi foot

Tuần này, vừa đi Âu châu về là bị một cú nhớ đời. Thằng con vô vườn gửi hình ảnh kêu ống nước ngoài đường có vấn đề, nước bắn tùm lum. Mình kêu nó dọn dẹp rồi hôm sau mình mình lên vườn nên đến nơi xem xét thì thất kinh. Lý do là có mấy tên nào tìm cách cưa ống nước bằng đồng để đem bán lạc xoong. Do đó nước bắn tùm lum, thằng con chưa trải nghiệm đời nhiều nên không hiểu sự vụ. Có lẻ mấy tên ăn cắp đang cưa ống nước thì thấy thằng con lại nên bỏ chạy.

Từ ngày vật liệu bằng đồng lên giá như điên khi mấy ông tàu thu mua khắp thế giới nên giá đồng lên như diều. Đưa đến nạn ăn cắp ống nước bằng đồng, bán lạc xoong. Ai ở Cali chạy xe trên đường lâu lâu thấy có cái chuồng sơn màu xanh bằng lưới sắt là để phủ cái “back flow” cho một chung cư. Mình bị ăn cắp ống đồng khi người mướn nhà dọn ra. Nên rất sợ để nhà trống.

Dấu tích họ cưa ống đồng mà mình sợ chúng ăn cắp nên sơn màu đen. Hên là họ dùng cưa cà chớn nên không cưa đứt ngay

Back flow bị xiêu vẹo vì họ cưa không đứt nên tìm cách bẻ cho gãy. gặp dân chưa chuyên nghiệp

Đào lên để thay thế ống bị cưa, sau đó nối với ống nhựa cho dễ làm. Thấy ống cũ bằng gan nên thay luôn vì lỡ bị bể sau này là khóc. Phải làm lại từ đầu

Thằng con hỏi mình lý do phải gắn Back Flow nên mình kể đây cho ai tò mò. Nước của thành phố, từ đường đưa vào vườn hay chung cư thường thành phố bắt làm một cái back flow để tránh nước trong vườn hay chung cư bị nhiễm nước dơ và chạy ngược ra đường. Trong trường hợp này cái back flow tự động khoá không cho nước dơ nhiễm vào ống nước của thành phố. Tương tự ở nhà, ống nước ngoài trời, thường phải gắn cái back flow trước vòi nước nên khi nước bị chảy ngược là tự động tắt để nước dơ của vườn không chảy vào hệ thống nước trong nhà. Đó là lý do, vì áp suất ống nước của vườn mình lên tới 100 psi nên cái back flow to dài, phải gắn ống bằng đồng để không bị hư hại vì ở ngoài trời mấy chục năm. Thêm áp suất của nước rất mạnh chỗ giao thoa, từ nước thành phố vào và nước trong vườn lỡ bị chảy ngược.

Mấy tên tính ăn cắp ống nước đồng và cái back flow, không hiểu sao, chắc bị thổ thần thổ địa chơi nên cưa chưa đứt ống nước, chúng lại tìm cách bẻ cho gãy nhưng không gãy. Chắc rằm này mình đem bông hoa vào vườn cúng thổ thần đất đai quá. Mình đi mua ống đồng để thay thì cứ mỗi foot (bộ) là $100, mà mất đâu 7 bộ, chưa kể mấy coupling và tiền công cho thợ. Thêm cái chuồng đậy lại và khoá.

Trong cái rủi thì cũng có cái may. Lúc sửa chửa lại thì khám phá ra tên thợ ống nước khi xưa, gắn hệ thống nước cho chủ cũ, sử dụng ống nước chất lượng kém, rẻ tiền nên khi mình mua cái vườn về thì bị bể ống nước hoài mất thì giờ nhất là khi mùa hè, nóng thì ống nước bể như điên, phải tắt nước sửa chửa thì không có nước tưới cây khiến trái rụng như lá mùa thu. Cứ vào vườn là phải đi xem chỗ nào bị ống nước bể để sửa chửa hay hệ thống tưới drip bị coyote cắn phá nên Chán Mớ Đời.

Ngoài ra hắn gắn các Coupling 90 độ khi đổi hướng nên sau vài năm, áp suất 100 psi rất mạnh sẽ làm bong keo dán của coupling nên bị bể ông nước. Mình bị nhiều lần, năm nào cũng bị. Nay đã thay hết. Kỹ thuật để tránh vụ này là dùng coupling hai cái 45 độ thì thành 90 độ. Tốn công và vật liệu nhưng ít khi bị bể ống nước vì khi nước chảy với áp suất 100 psi thì khi chuyển hướng 45 độ sẽ không bị khựng lại những khi dùng 90 độ. Rồi gắn thêm 45 độ thì ok. Không lo bị bể ống nước vào mùa hè. Mùa hè thường trời nóng nên vật liệu thay đổi theo khí hậu ên co giản khá nhiều sáng và tối nên dễ bị bể ông nước nếu khi mở nước. 

Cuối cùng có người mách mình là chính phủ có chướng trình giúp nông dân nghèo, thiểu số, thậm chí có chương trình giúp nông dân di dân lậu. Kinh. Mình nộp đơn xin hổ trợ, chính phủ cho 50% ngân sách, mình có tay nghề, biết thợ làm nên xem như bỏ công làm lời đủ vốn của chính phủ cho. Thay vì làm hệ thống drip, mình làm hệ thống tưới bằng ống nước ngầm luôn nên coyote cắn không được nên chúng Chán Mớ Đời không thèm cắn ống vòi nước nữa nên giảm bớt vụ sửa chửa hệ thống tưới. Có thời giờ để làm chuyện khác, nâng cấp vườn như làm thêm đường trên cao để dễ xe có thể lên đó chở bơ xuống thay vì bắt thợ hái khiêng xuống từ đồi cao.

Chủ trước thuế lập hệ thống tưới drip du nhập từ Do thái. Họ sử dụng vòi nước nhưng loại này lâu ngày ngoài trời dễ bị bể lắm thêm mấy con coyote, khát nước đến cắn hay mấy con sóc. Mình mất thời gian để sửa chửa và tốn tiền nên khi thết lập lại hệ thống tưới, mình chơi ống nước ngâm luôn cho khoẻ đời Cô Lựu.

Để giải thích về tên thợ ống nước của chủ trước, thiết kế hệ thống tưới khi xưa, hắn ăn gian nên gắn toàn ống nước loại rẻ tiền và mỏng. Thường người ta dùng ống nước schedule 40, độ dày rất tốt, nay họ có schedule 80 độ dày gấp 2 lần màu xám, tên thầu khoán của chủ cũ, dùng schedule 25, rất mỏng cho các hệ thống tưới ở nhà thiên hạ nên ống nước bị bể hoài vì áp suất của vườn lên đến 100 PSI. Hắn có cho mình giá để hắn làm lại thì mình chạy làng. Mình phải nhỏ nhẹ với hắn vì hắn có chân trong hội đồng phê duyệt của Quận riverside cho mình tiền. Được tiền rồi thì mình tự làm với mấy người thợ quen.

Mình có cái may là có nhiều người chả biết từ đâu hiện ra khi mua cái vườn. Họ đến giúp như đem đất vào đường để lấp mấy chỗ bị trũng, đem mulch vào để rải lên vườn, và mấy con đường. Trồng thanh long thì họ đổ mấy cột xi măng miễn phí đem lại cho rồi trồng cho mình. Chắc nhờ cái đức của đồng chí gái. Vợ mình thì hiền lành, ai hỏi để giúp. Ngược lại thì có nhiều người vào vườn ăn cắp trái bơ, lâu lâu đi vòng vòng thấy thiên hạ hái mấy bao to đùng sẵn bơ cho mình đem về. Có lẻ họ hái xong rồi dấu để đi làm về ghé lấy nhưng rồi quên chỗ nào hay họ muốn hái dùm cho mình.

Hôm qua, hai cha con và ông thần hay giúp mình và thợ ông ta đến phụ mình sửa chửa lại hệ thống nước từ ngoài đường vào Back flow rồi MAster valve. Cứ chạy đi mua ống đồng là thấy xót của. Trong cái rủi có cái may. Lý do là mình phải đổ xi-măng để gắn cái lồng bằng sắt có khoá để thiên hạ không cắt ông nước được. Khám phá ra tên thợ ống nước của chủ cũ, thay vì gắn ống đồng, hắn gắn ống bằng gan, sau mấy chục năm thì hơi bị mục. Mình nhớ lúc mới mua có kêu thợ thay một phần ống bằng gan vì bị bể. Phải chạy đi mua ống bằng đồng nữa thêm $700 nữa. Nếu không thay thì trong tương lai bị bể ống gan nước là ngọng, phải đập phá xi măng, xây lại từ đầu nên cứ thay hết cho xong một đời nông dân. Đời nông dân có nhiều bể khổ lắm, các bác đừng có mơ tưởng về hưu làm vườn.

Làm xong trời tối như mực, lái xe về nhà là 9 giờ tối, tắm rửa xong là lên giường. Đời nông dân có nhiều điểu lạ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ phá sản đến tỷ phú

Từ phá sản đến tỷ phú

Từ ngày trở về đời nông dân, xa lánh Thành Đô thì lại khám phá nhiều điều lạ. Mình dự định mua cái máy cày, không phải loại để cày bừa đất mà loại có thể sử dụng để đào lỗ trồng cây, đào mương, cày đường nhỏ. Có nhiều loại sản xuất của nhiều nước như Hoa Kỳ, Trung Cộng, Nhật Bản và Đại hàn. Thêm chính phủ Cali bắt năm 2035 phải chạy xe máy cày điện chớ không cho xe dùng diesel nên nông dân Cali bán rẻ khiến mấy ông thợ mình quen chạy đi mua xe cũ, chở về Mễ bán kiếm lời. Vườn mình thì không có điện vì mình là dân écolo cực đỉnh, hà tiện mệt thở nên do dự chưa biết mua loại gì. Có xe này thì làm việc nhanh chóng chớ xúc bằng tay kiểu Việt Nam xưa là Tết congo mới xong. Mình mướn người có xe đem tới rồi trả tiền cho họ để cày thêm một con đường nhỏ trên đồ nối cái vườn để hái trái và chăm sóc vườn tiện hơn. Nhưng có lẻ trong tương lai cần mua một chiếc.

Trước kia muốn làm việc, sửa chửa ống nước là phải bò lên dốc từ đường đất có nơi cả 100 mét.  Mệt đứ đừ, nay với đường mới chỉ mất độ xa nhất là 30 mét nên đỡ hơn cho tên nông dân già. 

Hoa Kỳ có công ty nổi tiếng mang tên John Deere có từ lâu đời. Buồn đời mình tìm tài liệu về sự thành hình của công ty này thì thất kinh. Lý do là người sáng lập công ty này khi xưa phá sản, xù nợ bỏ xứ ra đi, rồi đột phá tư duy làm cái lưỡi cày cực chất và khởi nghiệp từ lưỡi cày và ngày nay công ty này có giá trị trên 100 tỷ. Kinh

Để mình tóm tắt ở đây cho mấy bác xem, một nông dân không cần tham gia cách mạng, giết người cướp của có thể trở thành giàu có và mang lại lợi ích cho mọi người. 

Năm 1837, xem như chưa tới một thế kỷ, có một ông thợ lò rèn, tên John Deere, ở tiểu bang Vermont, te tua vì công việc không có, chủ nợ đòi nợ hàng ngày trong khi ở thành phố nhỏ, tiểu bang khỉ ho cò gáy thì khó kiếm tiền. Tiểu bang này ít người lắm, được cái là phong cảnh rất đẹp cho du khách chớ ở lâu thì Chán Mớ Đời 

Ông này có lò rèn nên mùa đông lạnh lẻo khiến bà vợ sản xuất được 5 đứa con mà tương lai khó nối nghiệp cha vì không có người đặt hàng.

Một hôm ngồi ngáp ruồi ông ta đột phá tư duy là nên đi theo dòng người Mỹ đi về miền viễn tây, “go west old man”. Thế là một công hai chuyện đi về miền Tây Hoa Kỳ trong chương trình của chính phủ Hoa Kỳ xâm lấn đất đai của người bản địa, đi tìm tương lai và xù chủ nợ luôn. Dạo ấy chưa có google để chủ nợ tìm kiếm. Thế là trong đêm tối, ông ta và gia đình biến mất khỏi thành phố buồn hiu.

Thế là ông John Deere ra đi đem theo đồ nghề làm thợ rèn đến vùng được gọi là American Frontier, một vùng kinh tế mới vừa được thành lập ở tiểu bang Illinois ngày nay. Nơi này đất rẻ người di dân đến đông nên thợ rèn có hy vọng có công việc làm ăn. Dạo ấy chưa có foods stamp hay các chương trình xã hội nên người Mỹ khi xưa đói thì lăn vô bếp. Chớ không có trò xuống đường biểu tình này nọ.

Không ngờ cuộc ra đi mở đường kiếm ăn của ông Deere đã thay đổi tất cả, đời ông ta và ngành nông nghiệp của thế giới. 

Lý do đất rẻ ở vùng này và màu mỡ chỉ tội có một điều là đất ngoài đồng rất tốt nhưng lại dính triết khác với đất ngoài đồng ở miền Đông Hoa Kỳ. Khi nông dân dùng lười cày khi xưa làm bằng gan để cày sới đất thì đất dính vào lưỡi cày như keo. Cứ cày vài bước lại phải ngưng để cạo bùn khỏi lưỡi cày. Nếu không lưỡi cày sẽ bị gãy nếu bị kéo mạnh tay. Chán Mớ Đời 

Do đó cày sới rất chậm và mất nhiều công cho nông dân. Đất vùng này màu mở nhất Hoa Kỳ nhưng nông dân không sử dụng được hoàn toàn. Nhìn sự khó khăn của nông dân vùng này, ông Deere chợt giác ngộ cách mạng, nhớ các lưỡi cưa của vùng Vermont, làm bằng thép bóng loáng cắt gỗ như máy cưa không bị dính vào lưỡi cưa. Thế là ông ta tìm kiếm, khám phá một lưỡi máy cưa cũ bằng thép nên đem về bỏ vào lò rèn, đập hun sắt cho cứng rồi tạo ra lưỡi cày bằng thép lán cón. Sau đó ông ta gắn lưỡi cày này vào khung bằng gỗ và lược cày đất màu mỡ như dao cắt bơ Bretel. Thế là ông ta thành công tạo một lưỡi cày bằng kim khí khác.

Nông dân sử dụng lưỡi cày này không phải ngừng để cạo đất bùn, không bị gãy như loại lưỡi cày bằng gan. Thế là tiếng lành đồn xa, các nông dân từ xa bò lại đặt hàng, lưỡi cày này không cần phải chùi rửa gì cả, không gãy, khiến công việc cày cấy nhanh chóng khiến ông ta làm việc như điên, không kịp sản xuất cho kịp nhu cầu của nông dân trong vùng. 

Năm 1838, ông ta bán được 3 lưỡi cày, 4 năm sau thì bán được 100 lưỡi cày đến năm 1857 thì sản xuất được 10,000 lưỡi cày mỗi năm. Vấn đề là ông Deere không chỉ sản xuất lưỡi cày mà ông ta rất quan tâm đến chất lượng của sản phẩm của ông ta. Đó là tư tưởng của sản phẩm của người Mỹ là chất lượng nên giá thành rất đắt. Ông ta tìm cách phát triển về lưỡi cày, làm cho tốt hơn với các loại thép khác.

Lưỡi cày của John Deere đã thay đổi ngành nông nghiệp Hoa Kỳ, đã giúp vùng Great Plains có thể trồng trọt được, đã giúp phát triển ngành nông nghiệp và khiến nông nghiệp Hoa Kỳ trở thành nồng cốt trên thế giới. Ngày nay, công ty này có đến trên 83,000 nhân viên khắp thế giới. Hình như họ đã rút các nhà máy sản xuất khỏi Trung Cộng , có lợi tức trên 50 tỷ hàng năm. Mình thấy nhiều mẫu xe của Trung Cộng tương tự như của John Deere.

Ông Deere không phát minh ra lưỡi cày nhưng làm cho nó tốt hơn bằng cách chế biến một loại kim loại khác là thép . Ông ta thấy vấn đề và tìm cách cải tiến và chú tâm vào chất lượng nên khách hàng tin tưởng khi mua. Cứ thấy xe máy cày màu xanh là biết của John Deere. Kẹt cái là ngày nay đồ Trung Cộng rẻ, hay sản phẩm của Nam Hàn và Nhật Bản cũng rất tốt nên khó chọn lựa. Nếu ai yêu nước thì mua đồ sản xuất tại Hoa Kỳ. Mình thì khi xưa ham rẻ mua đồ Trung Cộng nhưng với thời gian thì nghĩ mua đồ Nhật Bản cho chắc ăn.

Vụ chính phủ Cali và Biden chơi kiểu bắt máy cày chạy bằng điện là ngọng, có thể chạy bằng khí ga thì được như xe buýt chớ xe máy cày mà chạy bằng điện là khó. Thí dụ mình có máy cưa cây bằng điện nhưng cưa không nhanh và mạnh như cưa chạy bằng xăng hai thì. Chính phủ lại chơi cha bắt mua cưa bằng điện nay máy cày bằng điện thì cày cái gì . Cho thấy mấy ông thần ra luật vớ vẩn, chả bao giờ đi cày một ngày nên chả hiểu gì cả. Chỉ có nông dân là khổ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Người Nhật láng giềng triệu phú

 Người Nhật láng giềng triệu phú 

Hôm nay đọc một tin ở Nhật Bản kể về người quét đường tên Koichi Matsubara, 56 tuổi. Mình đoán là không có vợ con vì khi có vợ thì khó mà thực hiện sự nghiệp như ông ta. 

Tin cho biết hàng năm ông ta có lợi nhuận trên 30 triệu yen ($203,000) từ tiền thuê nhà và các đầu tư khác nhưng ông ta chọn làm việc bán thời gian nghề hốt rác quét dọn trong một chung cư tại đông kinh. 3 ngày một tuần và mỗi ngày 4 tiếng đem lại cho ông ta lợi nhuận 100,000 yen ($680) mỗi tháng. Ông ta cho biết đi làm để giúp ông ta khỏe mạnh, đầu óc bớt lộn xộn hơn. 

Ông Matsubara lớn lên với người mẹ đơn thân và tiết kiệm tiền lương từ khi làm nhân công cho một xưởng. Ông ta để dành được 3 triệu yen ($20,000) để mua được căn hộ cho thuê đầu tiên khi thị trường địa ốc Nhật Bản banh ta lông 30 năm về trước. Ngày nay ông ta làm chủ được 7 căn hộ ở Đông Kinh và có mua cổ phiếu. 

Tuy có thể sống thoải mái nhưng ông ta vẫn sống bình thường không xa hoa, không đổi điện thoại mới, bận áo quần cũ. Ông ta cho biết là chỉ muốn có việc gì để làm hàng ngày giúp ông ta khỏe mạnh. 

Mạng xã hội Nhật Bản yêu thích lối sống của ông ta, cho rằng ngay một người quét dọn chung cư  có thể trở thành triệu Phú. 

Ông thần này đi ngược lại với văn hóa Nhật Bản, quản lý tài sản trong im lặng không ai biết đến, sống cuộc sống bình thường không phô trương biết bố mày là ai không. 

Mình gửi cho mấy đứa con để chúng học hỏi. Có nói chúng đọc 2 cuốn sách “the millionaire next door” và “the millionaire mind” cùng tác giả là giáo sư đại học Georgia tên Thomas Stanley. Ông ta bỏ mấy chục năm phỏng vấn các nhà giàu triệu phú để hiểu được tư duy và cách sống của họ, trở nên giàu có. 

Cuốn đầu tiên là người hàng xóm láng giềng rất hay say đó cuốn thứ hai nói đến tư duy đầu tư cho tương lai ra sao. Chỉ cần hai đứa con hiểu được hai cuốn này là mình mừng.  Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn