Showing posts with label Ăn và chơi. Show all posts
Showing posts with label Ăn và chơi. Show all posts

Thực phẩm siêu chế biến

 


Hôm nay, đọc một bài trên báo, kể về giáo sư Barry Smith, từng làm việc cho các công ty đa quốc gia thực phẩm biến chế. Sau này ông ta ngưng tiêu dùng các thực phẩm này khi khám phá ra những nguy cơ ultra-processed foods, (thực phẩm siêu chế biến) có thể mang lại cho sức khoẻ. Giáo sư Barry Smith, giám đốc đại học Luân Đôn, phân khoa triết học, cho biết trước đây ông ta có làm việc cho các công ty thực phẩm như Kellogg’s, CoCa-Cola, Ferrero và tiêu thụ độ 30-40% các thực phẩm UPF trong các bữa ăn hàng ngày.


Theo một bài báo nghiên cứu năm 2024 của Northeastern University's Network Science Institute, thực phẩm UPF chiếm 73% nguồn cung cấp thực phẩm của Hoa Kỳ, bài nghiên cứu này chưa được bình duyệt bởi các đồng nghiệp. Những thực phẩm siêu ngon miệng này chứa tỷ lệ chất béo trên carbohydrate hoàn hảo, khiến khách dùng gần như không thể ngừng ăn chúng.

Ông nói: “Đây là những thực phẩm mà cơ thể của chúng ta thèm khát đến mức làm chậm cơ chế cảm giác no của chúng ta”. Nhớ khi xưa, có lần mua mấy hộp chip khoai Tây chiên, ngồi ăn từ từ đến hết mấy hộp. Kinh. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Food vào năm 2023 cho thấy rằng bữa ăn càng có nhiều thực phẩm ngon miệng thì những người tham gia có xu hướng ăn càng nhiều calo.


Ông Smith bắt đầu cắt giảm UPF vào khoảng năm 2020 sau khi đọc  cuốn sách của Chris Van Tulleken, tác giả cuốn sách bán chạy nhất “Ultra Processed People” (Những người siêu chế biến), cuốn sách làm sáng tỏ tác hại của việc chế biến thực phẩm công nghiệp.


Ông Smith nói: “Họ (các công ty đa quốc gia) muốn tìm hiểu từ tôi tất cả các thủ thuật cảm giác và sự tấn công của các giác quan của chúng ta diễn ra trong quá trình sản xuất thực phẩm và định dạng thực phẩm khiến chúng ta tiêu thụ, ham muốn, thèm những thực phẩm này”.

Nó khiến ông ta nhận thức rõ hơn về các mối quan tâm về sức khỏe (một nghiên cứu được công bố vào tháng 2 trên tờ The BMJ đã liên kết UPF với nguy cơ cao hơn cho 32 vấn đề sức khỏe, UPFs to a higher risk of 32 health problems, bao gồm bệnh tiểu đường loại 2, trầm cảm và bệnh tim mạch) và suy ngẫm về đạo đức công việc của ông ấy.

Các công ty thực phẩm mướn các khoa học gia để giúp họ làm những thực phẩm mà người tiêu dùng thèm muốn liên tục, ngược lại những người chuyên gia này lại không đụng tới các món ăn do họ sáng chế. Tìm hiểu về các thức ăn siêu chế biến, ông ta càng hết muốn ăn nên ông ta ngưng hoàn toàn ăn các loại thức ăn này. 

Giáo sư Smith đưa ra 3 điều đã giúp ông ta sau khi từ bỏ các thức ăn siêu chế biến. Ông ta cảm thấy khoẻ mạnh, vui tươi hơn, không muốn ăn nữa khi đã no nhất là giảm cân dù ông ta không có ý định. Ông ta tin rằng trước đây, ông ta bị nghiện thức ăn siêu chế biến, thay vì yêu thích thực sự các thức ăn này. Chỉ khi ngưng ăn thì mới khám phá ra không cần ăn quá nhiều.

Xem như muốn giảm cân, người ta mua các thực phẩm này để ăn nhưng lại ăn các hóa chất khiến chúng ta ghiền nên ăn nhiều, càng nhiều calories, hoá ra béo phì trái với kết quả mong đợi.

Giáo sư Smith cho biết đọc, tìm hiểu các nhãn hiệu về thực phẩm giúp ông ta lựa chọn các thức ăn ít bị chế biến. Ông ta cho biết là nhiều khi có những thức ăn, nghĩ là tốt như một lon đậu, có thể chứa các tố chất độc hại. Ông ta phải tìm các loại hữu cơ để tránh các độc tố này. Vấn đề là ông ta là giáo sư, hiểu rõ về các hóa chất độc hại còn nông dân như mình thì ngọng.

Nhất là mua thức phẩm cũng tùy thuộc vào khả năng tài chính nữa. Mình có xem một chương trình về bệnh tật, họ phỏng vấn, ông chồng bị tiểu đường nhưng phải mua hamburger giá $0.99 trong khi một hộp rau giá $2.99. food environment and socioeconomic status.

Giáo sư Smith cho biết chúng ta cần lựa chọn để thay thế thực sự ngon miệng. Là một giáo sư về giác quan, quan tâm đến trải nghiệm nếm thử đa giác quan, ông ta nói "Mọi thứ trông như thế nào, mùi như thế nào, cảm giác trên ngón tay, thậm chí cả âm thanh của thức ăn khi nhai thứ gì đó hoặc khi lắc thứ gì đó. Tất cả những điều đó là một phần của trải nghiệm nếm và ăn ."


Ông nói: “chúng ta sẽ không thuyết phục mọi người tránh xa thực phẩm chế biến sẵn bằng cách nói với họ rằng nó không tốt cho họ”.

Trong đời sống hiện nay, chúng ta bận rộn với công việc. Thức ăn nhanh và siêu chế biến rất rẻ và tiện dụng. Chỉ cần bỏ vào lò vi sóng , mấy phút sau là chúng ta có một bữa ăn. Được cái là người Việt mình ở Hoa Kỳ, ít ai ăn thức ăn Mỹ hàng ngày. Vẫn thèm thức ăn Việt Nam. Mình rất sợ ăn mấy chả giò bán đông lạnh trong các siêu thị Á châu vì cũng được chế biến khiến mình ghiền. Tốt nhất là tự nấu cho chắc ăn.

Xưa kia, con cái còn ở nhà, bận nên cứ vào siêu thị gần nhà hay Costco, mua hàng loạt các thức ăn đông lạnh, đem về chứa ăn cả tuần. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thức uống không tốt cho cơ thể

 Thức uống không tốt cho cơ thể


Mình khám phá một việc là các tin tức hay bài báo được đăng đều cần phải được xem lại tác giả viết ra có mục đích gì. Đa số là để quảng cáo cho một sản phẩm nào đó. Nào là ăn trái cây loại này hay đậu gì đó sẽ làm bổ óc, giúp trí nhớ này nọ. Hay uống rượu mỗi ngày sẽ làm cho thông nghẹt cholesterol, nói chung là bú xua la mua. Sau này mình có xem một phim tài liệu thì khám phá ra các bài viết này đều do các công ty thực phẩm trả tiền cho các chuyên gia, nghiên cứu. Họ kêu phóng viên viết lại, bỏ mấy điều tiêu cực ra, giúp họ bán sản phẩm như tôm tươi. Có lần mình xem phỏng vấn một khoa học gia, hỏi rằng sao biết sai mà vẫn viết và ký tên. Ông ta nói không viết thì đói à, cạp đất mà ăn sao. Có nhiều người về già, bị lương tâm dằn vặt nên viết bài kể đủ trò.


Mạnh tử có câu” Tận tín thư bất đắc như vô thư” có nghĩa là đọc sách mà tin cả vào sách thì thà không có sách còn hơn! Tương tự thiên hạ cứ mở mồm là kêu “có thực mới vực được đạo”. Thực ở đây là “thực chứng “ chớ không phải ăn. Nghĩa là cái thực đó được chứng minh thì mới thuyết phục được. Thiên hạ cứ rung đùi, gặm cái chân gà rồi kêu có ăn mới thành đạo được. Đạo ăn. Chán Mớ Đời 


Trước đây, đi ăn cơm nhà thân hữu, mình thấy mấy ông bạn uống bia heineken ngồi đưa chai lên cụng, kêu dô dô như mấy phim võ hiệp tàu. Mình không biết lý do người Việt hảo bia Heineken vì ở Hoa Kỳ có rất nhiều loại bia. Người Mỹ không uống heinenken nhiều. Độ mấy năm trở lại thì mấy ông thần này lại uống rượu đỏ. Đưa ly lên cao, lắc lắc, đưa mũi ngửi như một sommelier của Tây, nhâm nhi rồi gật đầu kêu ngon. Có lẻ nay gia cảnh khá khá nên bắt đầu tập theo giai cấp của người da trắng. Có lần mình ra Traders Joe mua rượu một chai giá $2.5 về thấy mấy ông uống khen ngon nức nở, kêu ngon hơn mấy chai mua đem lại từ Costco. Mình vốn dòng keo kiệt nên chỉ mua rượu rẻ. Ai đến nhà mình thì chỉ được uống rượu rẻ tiền. Bác nào muốn uống rượu tốt ngon thì đem lại. Mình không uống rượu nhưng có sinh sống bên Tây 10 năm nên cũng biết chút gì về rượu.

Gần đây, tiến sĩ Robert Love, một chuyên gia về thần kinh, chuyên phòng bệnh alzheimer, nói về 3 loại thức uống mà chúng ta thường nghe là rất tốt cho thần kinh não bộ. Đó là cà phê, nước ngọt thể thao (sport drink) và rượu đỏ. https://www.fox21news.com/business/press-releases/ein-presswire/666891752/new-research-neuroscientist-reveals-that-alzheimers-can-be-prevented/


Rượu đỏ

Tiến sĩ Love cho biết ông ta rất thích uống rượu đỏ. Mặc dù rượu đỏ được ca tụng như có nhiều điểm tốt cho sức khoẻ. Điều họ hay nhắc đến là chất resveratrol, trong hột và vỏ của trái nho, giúp chống bệnh tiểu đường, cholesterol này nọ. Nếu cần thì chúng ta có thể mua các chất bổ sung này rồi uống. Rẻ hơn là uống rượu vì phải uống bao nhiêu chai rượu traders Joe mới đủ. Ngoài ra, ngày nay họ dùng hormone để xịt cho trái không có hột và sa trái nên rượu khó có chất resveratrol. Chưa nói đến vấn xịt thuốc sâu. 

Mình đi seminar, các công ty bán các loại thuốc này nhiều như quân Nguyên. Họ tiếp thị xịt loại thuốc này sẽ giúp hoa đậu trái nhiều. Các loại trái như dưa hấu, quýt, nho,…không có hột là đều được xịt loại thuốc này để không có hột, giúp người mua ăn thích.

Tiến sĩ Love này cho biết là khi uống rượu đỏ thì cảm thấy vui vẻ, ngon miệng khi ăn, phấn chấn, và có nhiều nghiên cứu cho thấy rất có thể lợi về sức khoẻ của tim mạch. Vấn đề là các nghiên cứu cho biết chắc chắn là rượu và cồn gây thiệt hại đến vi khuẩn ruột, gây hại cho lá gan, và gia tăng các bệnh viêm. Người Á đông mình hay bị viêm gan mà uống rượu nữa là xem như châu về hợp phố.

Uống rượu có thể gây nguy hại đến đường ruột, liên kết với sự hoạt động của não bộ và cơ thể. Ngoài ra còn khiến chúng ta mất ngủ và trí nhớ. Mình nhớ có anh bạn Tây, học chung ngày xưa, kể có lần anh ta đi chơi, ăn uống rượu hơi nhiều. Sáng ra anh ta khám phá đêm qua ngủ với một cô gái xấu xí. Anh ta không hiểu sao có thể cả gan ngủ với cô này, to béo xấu xí, nên xách quần chạy mệt thở. Ông tiến sĩ kêu chúng ta không nên uống nhiều rượu quá. Nếu thèm thì 1 hay hai lần mỗi tuần và tối đa là 1, hay 2 ly. Cái này khác với nhiều bài báo nói về mỗi ngày phải uống rượu đỏ. Mình có anh bạn, khi xưa uống bia, nay kêu đi làm về là làm nữa chai rượu đỏ. Anh này thì to béo, 3 cao 1 thấp nhưng tin uống rượu là tốt.

Hôm qua, mình đi dự tiệc đại hội Thiếu Sinh Quân, thấy mấy ông uống rượu, tay cầm chai rượu mạnh đi chào bàn. Kinh

Nước xuống này khi xưa mình mua hàng thùng để dành cho con uống khi đi bơi

Nước uống cho thể thao

Khi xưa, con mình đi bơi nên hay mua nước ngọt loại powerade này nọ để cho con uống vì huấn luyện viên nói cũng như thấy phụ huynh khác mua cho con họ uống, sợ con mình thèm. Cứ thấy khuyến mải là mua dự trữ cho con. Theo tiến sĩ Love, các loại nước uống này có rất nhiều đường nhân tạo và đường, sẽ làm hư hại não bộ của chúng ta. Tiêu thụ đường gây nhiều độc hại cho sức khoẻ như bệnh béo phì, bệnh tháo đường, mất trí mà người ta gọi là bệnh tháo đường loại 3. Người ta sợ đường nên uống cà phê hay ăn oatmeal bằng các loại đường hoá học nhân tạo, không có calories nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng về đường ruột và trí nhớ. Ông Love cho biết nên uống nước và nước dừa để giúp cơ thể chúng ta không bị thoát nước, không bị đường gây tai hại cho cơ thể.


Cà phê 

Chúng ta thường nghe hay đọc bài nói về uống cà phê giúp não bộ bú xua la mua. Mỗi ngày, người Mỹ uống trung bình từ 5-7 ly cà phê. Thường họ không uống không mà lại pha thêm đường. Thế là hỏng. Ông Love nhắc đến cà phê bình thường, (không hữu cơ). Loại cây nào sợ bị sâu ăn nên nông dân xịt thuốc sát trùng. Các hoá chất sát trùng sẽ gây tai hại, phá huỷ các neurons, các tế bào não bộ giúp liên lạc. Ông ta khuyên là uống cà phê nên uống cà phê hữu cơ và được rang rất nhẹ vì vẫn giữ được các antioxidant, giúp cho thần kinh. 

Nhớ năm nào đi Thổ Nhĩ Kỳ, mình có ra chợ cà phê mua một ký về làm quà và uống thử. Thổ Nhĩ Kỳ không trồng cà phê nhưng nhập cảng từ các nước khác. Lý do là khi xưa đế chế Ottoman, khởi đầu buôn bán, uống cà phê đầu tiên, sau đó du nhập vào Âu châu nên nổi tiếng từ đó. Họ chỉ mua của các xứ khác rồi rang bán mượn đầu heo nấu cháo. Mình thấy họ không rang đen nên cà phê của họ màu nâu nâu thay vì đen như mực tàu như cà phê Việt Nam hay ba Tây.

Vấn đề làm sao chúng ta biết là nhà vườn không xịt thuốc sâu và hữu cơ. Nếu vậy phải trồng loại Non GMO, thường nhà vườn vẫn xịt thuốc sâu đủ trò, chỉ khi nào trước khi hái độ 2 tuần thì họ ngưng xịt để thử nghiệm trước khi bán cho công chúng.

Có một loại nước uống mới mà mình thấy ở Việt Nam, Phi Luật Tân hay các xứ khác được ưa  là mấy lon Bò hÚc (Red Bull). Giới trẻ thích uống loại này lắm. Có nhiều đường và Cafeine rất nhiều.

Cho thấy khi đọc tài liệu hay bài báo nói về thức ăn thức uống, chúng ta phải cẩn thận. Không nên tin liền. Cần tìm thêm tài liệu để có một cái nhìn tổng quát rồi quyết định sử dụng hay không tuỳ ý thức của mình. Bắt chước Mạnh Tử, đặt lại câu hỏi có  đúng không. 

Thân hữu hay kêu mình sống không biết hưởng thụ vì không uống rượu, tứ đổ tường này nọ. Vấn đề là những thân hữu này không leo đồi nổi. Họ đến vườn mình, chỉ leo có cái dốc nhỏ đã phải ngồi thở như điên. Hôm qua, đi dự tiệc, mình đến chào mấy người ngồi chung bàn, có một anh bắt tay mình rồi hỏi vui vẻ như người thân tình. Mình thì ngớ ngớ, bà vợ anh ta hỏi quen à. Anh ta nói thầy dạy khí công mà sao không biết. Lúc đó mình mới ngờ ngờ nhận ra. Đi ăn tiệc thì thấy bận đồ vía còn khi đi tập thì bận đồ tập khó nhận ra, nhất là từ khi covid không còn gặp anh ta. Anh ta nói với mấy người ngồi chung bàn. Tập 2 tiếng đi mát xa mất 3 ngày.

Tùy theo nhân sinh quan của mỗi người, ăn uống tuỳ theo sở thích nhưng không nên tin tưởng hoàn toàn các tin tức nghe hay đọc. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn  

Mỗi ngày cần uống bao nhiêu nước để giảm cân

Đi chơi ở công viên quốc gia Yosemite, thấy một chị bạn bị thiếu nước, dù mình đã dặn mang theo nước nhiều vì trời nóng. Cuối cùng chị ta leo lên thác nước, mình tưởng để chụp hình, hoá ra để múc nước suối uống. Mình đoán phụ nữ sợ phải đi tiểu nên tự hạn chế uống nước trong khi trời nóng như lò pizza. Tuần rồi có một chị gốc Việt, ở San Diego, đi leo núi để gây quỹ từ thiện, trời nóng, lại mang ít nước, cuối cùng qua đời. Cho thấy nước rất quan trọng cho chúng ta hàng ngày. Vấn đề là uống bao nhiêu trong ngày cho đủ. Khá phức tạp.

Mình nghe người ta nói mỗi ngày phải uống 2 lít nước nhưng không hiểu tại sao. Lý do là mỗi cơ thể mỗi người mỗi khác. Buồn đời, mình mò tìm tin tức để đọc. Trước đây có một ông bác sĩ gốc ba tư viết cuốn sách kêu chúng ta không bị bệnh mà vì khát nước. Thấy cũng đúng vì mỗi lần đau, mình nghe lời ông ta, cứ uống nước ấm nhiều thì hết bệnh. Chả cần thuốc thang gì cả. Chỉ nhịn đói rồi uống nước để giảm cơn sốt, và bình thường hóa nhiệt độ trong người. Mình có kể về cuốn sách này rồi. Ai buồn đời thì mò trên bờ lốc. Nay đọc cuốn “the water cure” của ông Vincent Priessnitz, được xem la cha đẻ của Môn hydropathy, chữa bệnh bằng nước.

Vào đầu thế kỷ 19, người Mỹ ít uống nước. Mình đoán là nước không được thanh lọc như ngày nay, còn người Tàu hay uống nước nóng là vì nước đun sôi sạch sẽ hơn. Nhớ khi xưa, ở nhà, sáng mình nấu nước sôi rồi bỏ vô bình thuỷ. Lấy cái phểu, bỏ bông Gòn để lọc các chất bẩn trong nước. Sáng dậy, mấy người em lấy nước sôi trong bình thủy, pha sữa uống ăn với bánh mì.

Ngày nay, người ta uống nước nhiều hơn xưa, thậm chí nước bán nhiều hơn là nước ngọt. Vào siêu thị thấy nước đắt hơn CoCa cola. Bên Tây nước chai đắt hơn là rượu uống khi ăn cơm. Vin de table. Chán Mớ Đời 

 Chúng ta cứ nghe nói là uống nước sẽ giúp sức khoẻ tốt hơn, giảm cân, tránh bệnh ung thư và da đẹp. Vấn đề là không biết rõ cội nguồn của những tin tức này. Chúng ta thường nghe mỗi ngày uống 8 cốc nước theo phương thức 8x8: kêu gọi chúng ta uống 8 ounce hay 240 mL cốc nước, tổng cộng 2 lít nước. Vấn đề là các khuyến cáo này chưa được khoa học kiểm nghiệm. Cơ thể mỗi người khác nhau, khí hậu, môi trường có ảnh hưởng.

Tại sao các tin tức về uống nước thường nhật không nhất định. Có lẻ vì năm 1945, sau chiến tranh, US Food and Nutrition Board of the National Research Council khuyên người Mỹ uống một millilitre nước cho mỗi calorie thực phẩm tiêu thụ mỗi ngày, tương đương với 2 lít nước cho phụ nữ với 2,000 calories và đàn ông 2.5 lít nước cho 2,500 calories ăn vào mỗi ngày. Không những nước, mà những gì có gần 98% chất lõng. Vấn đề đó là tiêu chuẩn cho người Mỹ to lớn, chớ một phụ nữ nhỏ bé người Việt mà ăn 2,000 calories mỗi ngày là béo trùng trục như chơi.

Hôm qua ra bolsa, thấy người Việt nay cũng béo to như người Mỹ. Thất kinh.

Theo nghiên cứu ngày nay cho biết, chúng ta nên uống từ 1.5 đến 1.8 lít nước mỗi ngày. Thay vì uống theo 8 cốc nước 8 ounce chúng ta nên uống theo nhiệt độ và hoạt động mỗi ngày. Một điểm là người Mỹ hay uống nước hay nước ngọt với đá lạnh. Không tốt cho cơ thể nhất là sau khi ăn hamburger, với phô mát này nọ. Lý do là nước lạnh sẽ làm phô mát hay chất dinh dưỡng trong bao tử đông lại, làm khó tiêu. Ở Thuỵ Sĩ, khi người ta ăn fondue thì không bao giờ họ uống nước lạnh mà uống rượu nóng, quên tên. Lâu quá rồi. Họ giải thích là uống nước lạnh vào sẽ khiến phô mát đã được chảy ra vì được nấu nóng lên sẽ khô đặt lại, làm hại bao tử, khó tiêu. Mình có xem một video, họ giải thích cái ly nóng, rồi tự nhiên bỏ mấy cục đá lạnh vào thì khiến nhiệt độ thay đổi nhanh chóng và làm vỡ cái ly pha lê. Bao tử mình cũng vậy, đang ở độ 100 rồi chơi đá lạnh vào thì sẽ gây khó chịu và lâu tiêu. Lâu ngày có thể gây nhiều tai hại về sức khoẻ.


Năm 1974, trong cuốn Nutrition for Good Health, 2 tác giả Margaret McWilliams và Frederick Stare, khuyên người lớn uống mỗi ngày 6 đến 8 cốc nước, cả nước trái cây và rau cải, cà phê và nước ngọt. Thậm chí bia. Mình lại đọc đâu đó là rượu bia hay cà phê không tính vì khiến đi tiểu nhiều, nhất là rượu làm chúng ta mất nước nhiều vì khiến cơ thể nóng lên và có thể sẽ làm toả nhiệt ra ngoài để cân bằng nhiệt độ cơ thể.


Nước rất quan trọng cho cơ thể chúng ta. Chiếm khoảng 2/3 trọng lượng cơ thể, nước giúp mang chất dinh dưỡng và chất thải đi khắp cơ thể, điều chỉnh nhiệt độ, hoạt động như chất bôi trơn và giảm xóc trong khớp và đóng vai trò trong hầu hết các phản ứng hóa học xảy ra bên trong chúng ta. Mình uống nước ấm, bắt chước người tàu. Lý do là nước ấm vào cơ thể không làm giảm nhiệt độ đột ngột trong cơ thể nhất là khi lớn tuổi.


Trong cuốn sách về nước, hình như ông ta viết cuốn thứ 2 về Cholesterol, kể là người trung đông giàu có, hay sang Hoa Kỳ để được ông ta chữa bệnh. Lý do là ít uống nước vì trong vùng sa mạc nên cholesterol không được lưu chuyển trong cơ thể nên hay bị nghẹt mạch máu. Ông ta giải thích là khi uống nước đều đặn thì sẽ làm các tế bào mạch máu nở ra, giúp máu lưu thông dễ dàng hơn.

Chúng ta liên tục mất nước qua mồ hôi, tiểu tiện và hơi thở. Chúng ta cần uống nước hàng ngày để có đủ nước giúp cân bằng cơ thể tốt và rất quan trọng để tránh mất nước. Đi chơi ở công viên quốc gia Yosemite tuần vừa rồi, trời nóng nên cơ thể mất rất nhiều, nên cần uống nước nhiều hơn. Các triệu chứng mất nước có thể được phát hiện khi chúng ta mất từ ​​1-2% lượng nước trong cơ thể và tình trạng sức khỏe của chúng ta tiếp tục yếu đi cho đến khi cơ thể được bổ sung đủ chất lỏng. Trong một số ít trường hợp, tình trạng mất nước như vậy có thể gây tử vong. Dạo này, mình mua băng dán miệng để ngủ, giúp mình chỉ thở bằng lỗ mũi khi ngủ thay vì thở miệng nên sáng thức giấc không bị khát nước vì hả mồm trong khi ngủ, đặc biệt không thức giấc đi tiểu trong đêm.


Mình đọc nhiều tin tức như là tối trước khi đi ngủ không nên uống nước vì sợ đi tiểu đêm này nọ. Làm sao cơ thể có đủ nước khi mình ngủ suốt 8 tiếng. Có người khuyên là sáng thức giấc nên uống một ly nước ấm. Cái này thì có lý vì sau 8 tiếng đồng hồ, nằm trong chăn, cơ thể mất nhiều nước nên cần uống nước khi thức giấc. Nước ấm để tránh các tình trạng lộn xộn xảy ra khi nhiệt độ cơ thể bị thay đổi quá nhanh.


Nhiều năm qua, chúng ta nghe tin tức không có căn cứ xung quanh quy tắc 8x8 đã khiến chúng ta tin rằng cảm thấy khát có nghĩa là chúng ta đã bị mất nước ở mức nguy hiểm. Nhưng các chuyên gia phần lớn đồng ý rằng chúng ta không cần nhiều chất lỏng hơn lượng chất lỏng mà cơ thể chúng ta báo hiệu khi cơ thể ra tín hiệu.

Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy có một số lợi ích quan trọng để tránh ngay cả giai đoạn đầu của tình trạng mất nước ít. Ví dụ, một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng uống đủ nước để tránh mất nước nhẹ sẽ giúp hỗ trợ chức năng não. Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy việc cung cấp đủ nước cũng có thể làm chậm quá trình lão hóa và giúp tránh các bệnh mãn tính như bệnh tim và phổi. Nhiều người trong chúng ta thường bị mất nước nhẹ và không nhận ra điều đó. Hình như mình có đọc đâu đó, nói rằng người bị bệnh tháo đường, hay bị khát nước. Trên BBC, có tường trình về hiện tượng mất nước khi trời nóng, làm não bộ chúng ta bị lộn xộn. Có ông thần nào bên Mỹ, buồn đời bay về Việt Nam, đi bộ với Phật sĩ Mình Tuệ, lăn đùng ra chết. Ông Minh Tuệ kể là phải tập ăn một ngày một bữa, đi bộ trong vòng 6 tháng trước khi bắt đầu cuộc hành trình của ông ta từ 5 năm qua.


Một số nghiên cứu cho thấy tiêu thụ chất lỏng có thể giúp kiểm soát cân nặng. Brenda Davy, giáo sư về dinh dưỡng, thực phẩm và tập thể dục của con người tại Viện Bách khoa Virginia, đã thực hiện một số nghiên cứu về mức tiêu thụ chất lỏng và cân nặng.


Trong một nghiên cứu, bà ta chia các người tham gia cuộc nghiên cứu vào một trong hai nhóm. Cả hai nhóm đều được yêu cầu tuân theo chế độ ăn uống lành mạnh trong ba tháng, nhưng chỉ một nhóm được yêu cầu uống một cốc nước 500ml nửa giờ trước khi ăn mỗi bữa. Nhóm uống nước giảm cân nhiều hơn nhóm còn lại. Có lẻ uống nước nhiều trước khi ăn khiến đầy bao tử. Lại gây đến vấn đề là làm sao bao tử có thể nghiền nát thức ăn vì nước nhiều sẽ làm loãng các chất Acid được sử dụng để làm nghiền nát thức ăn. Ai cũng khuyên là không nên uống nước liền sau khi ăn cơm, để giúp tiêu hoá nhanh chóng.


Cả hai nhóm cũng được yêu cầu đi bộ 10,000 bước mỗi ngày và những người uống cốc nước tuân thủ điều này tốt hơn. Bà Davy đoán điều này là do tình trạng mất nước nhẹ khoảng 1-2% là khá phổ biến và nhiều người có thể không nhận ra khi điều này xảy ra và ngay cả mức độ nhẹ này cũng có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và mức năng lượng của chúng ta. Để làm tính xem. Mình cân nặng 155 cân anh. 2% của 155 là 3.1 cân anh. Xem như đi bộ 10,000 bước độ 5,000 thước là trung bình tuỳ theo khí hậu và con đường lên xuống dốc thì chúng ta mất độ 3 cân anh hay trên 1 kí lô.

Mất nước trông như thế nào?

Mất nước có nghĩa là chúng ta đang mất nhiều chất lỏng hơn lượng nạp vào. Theo NHS, các triệu chứng mất nước bao gồm nước tiểu màu vàng sẫm; cảm thấy mệt mỏi, choáng váng hoặc chóng mặt; bị khô miệng, môi và mắt; và đi tiểu ít hơn bốn lần một ngày. Nhưng triệu chứng phổ biến nhất? Đơn giản là cảm thấy khát. Mình để ý khi thiếu nước, đi tiểu thì hơi bị rát rát. Khi làm vườn, quên uống nước thì biết là thiếu nước.


Barbara Rolls, giáo sư về tiêu hóa của con người tại Đại học Pennsylvania, nói rằng bất kỳ sự giảm cân nào liên quan đến nước uống đều có nhiều khả năng đến từ việc sử dụng nước thay thế cho đồ uống có đường.


"Quan niệm cho rằng uống đầy nước trước bữa ăn sẽ giúp giảm cân là chưa được xác lập rõ ràng và lượng nước tiêu thụ sẽ tự thoát ra khỏi dạ dày rất nhanh. Nhưng nếu chúng ta tiêu thụ nhiều nước hơn thông qua thực phẩm ăn vào, chẳng hạn như súp." , điều này có thể giúp chúng ta no vì nước liên kết với thức ăn và lưu lại trong dạ dày lâu hơn". Ở Pháp mình nhớ người Pháp hay ăn súp vào buổi tối, trước khi ăn món chính. Nhưng khác với Hoa Kỳ là các phần ăn rất nhỏ, không nhiều như ở Mỹ.


Một lợi ích sức khỏe khác được cho là của việc uống nhiều nước hơn là làn da được cải thiện và được dưỡng ẩm tốt hơn. Nhưng vẫn thiếu bằng chứng cho thấy cơ chế khoa học đáng tin cậy đằng sau điều này. Nếu dựa theo cuốn sách của bác sĩ người ba tư, tên dài dòng lắm, thì khi uống nước đủ, các tế bào sẽ được giãn nỡ thay vì khô khan như người thiếu nước.


Chúng ta có thể uống quá nhiều nước?

Nếu chúng ta đặt mục tiêu uống 8 ly nước mỗi ngày sẽ không gây hại gì cho bản thân, nhưng chúng ta tin rằng cần uống nhiều nước hơn mức cơ thể báo hiệu đôi khi có thể trở nên nguy hiểm. Tiêu thụ quá nhiều chất lỏng có thể trở nên nghiêm trọng khi nó làm loãng natri trong máu. Điều này tạo ra tình trạng sưng não và phổi, khi chất lỏng dịch chuyển để cố gắng cân bằng nồng độ natri trong máu. Chúng ta không thường nghĩ đến điều đó, nhưng uống quá nhiều chất lỏng có thể nguy hiểm. Vì vậy khi đi bộ lâu hay leo núi, người ta uống nước nhiều, cần bổ sung thêm các chất khoáng vì nước sẽ thải đi các khoáng chất trong người.


Trong hơn một thập kỷ qua, bà Kipps đã biết ít nhất 15 trường hợp vận động viên tử vong do mất nước trong khi tranh tài thể thao. Bà ta nghi ngờ những trường hợp này một phần là do chúng ta không còn tin tưởng vào cơ chế khát của chính mình và chúng ta nghĩ rằng mình cần uống nhiều hơn mức cơ thể yêu cầu để tránh mất nước. Có bà người anh bị vào bệnh viện khi chạy Marathon. Lý do là uống nước quá nhiều, cứ nghĩ mình mất nước trong cơ thể nên bạn bè đưa nước cho uống, để rồi nặng bụng, thiếu chất natri, được đưa vào nhà thương. Leo núi mình thấy người Mỹ hay uống các chất bổ sung. Mình hay lấy chanh muối pha đem theo để uống.


Hugh Montgomery, giám đốc nghiên cứu tại Viện Thể thao, Thể dục và Sức khỏe ở London, cho biết: “Một người có thể đổ mồ hôi tối đa trong điều kiện nắng nóng nhất giữa sa mạc là hai lít trong một giờ, nhưng điều đó thực sự khó khăn”.


Khi chúng ta già đi, cơ chế khát tự nhiên của chúng ta trở nên kém nhạy cảm hơn và chúng ta dễ bị mất nước hơn những người trẻ tuổi. Đối với những người cảm thấy thoải mái hơn khi làm theo hướng dẫn chính thức thay vì khát nước, trung tâm y tế quốc gia của Anh quốc khuyên nên uống từ sáu đến tám ly chất lỏng mỗi ngày, bao gồm sữa ít béo và đồ uống không đường, bao gồm trà và cà phê. Có nhiều tài liệu mình đọc thì họ khuyên cà phê không được xem là nước, nên phải uống thêm nước. Lý do là cà phê có chất diurid khiến chúng ta đi tiểu nhanh. Khi uống trà hay cà phê thì một thời gian ngắn sẽ khiến chúng ta đi tiểu. Có thể chất caffeine khiến máu chạy về thận nhiều hơn, khiến chúng ta đi tiểu nhiều hơn. Đi tiểu nhiều hơn thì cơ thể cần nước nhiều hơn. Ngược lại mình có đọc là nếu uống cà phê không thì cà phê sẽ trở thành Alkaline, tốt cho cơ thể để bảo hoà các chất a xít tỏng cơ thể. Ở Nam Hàn, bệnh nhân nằm bệnh viện đều được cho uống nước có Alkaline để giúp mau bình phục. Họ có quảng cáo máy lọc Alkaline nhưng đắt, tốt nhất là mua một ống Alkaline rồi mỗi lần uống nhỏ vài giọt vào ly uống. 

Trusted Source


Họ khuyên uống cà phê không nên pha với sữa hay đừng vì sữa có chất a xít. Sẽ làm mất đi cái tốt của cà phê như giúp não bộ,…


Điều quan trọng cần nhớ là cơ chế khát của chúng ta mất đi độ nhạy khi chúng ta trên 60 tuổi - và các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện vào năm 2022 cho thấy các triệu chứng mất nước thường có thể bị bỏ qua. Rosenburg nói: “Một trong những sai lầm của quy tắc 8x8 là nó đơn giản hóa quá mức về cách chúng ta, với tư cách là sinh vật, phản ứng với môi trường mà chúng ta đang ở. Chúng ta nên nghĩ về nhu cầu chất lỏng giống như nhu cầu năng lượng, trong đó chúng ta nói về nhiệt độ cơ thể và mức độ hoạt động thể chất đã tham gia.”


Năm 2022, các nhà nghiên cứu từ Đại học Aberdeen ước tính lượng nước con người cần là từ 1,5 đến 1,8 lít mỗi ngày chứ không phải hai lít hay tám ly như khuyến cáo trước đây. Họ đã làm được điều này bằng cách cộng tác với các nhà khoa học từ 23 quốc gia khác nhau để đo lượng nước cần thiết để giữ cho con người đủ nước. Họ phát hiện ra rằng những người sống trong môi trường nóng ẩm và ở độ cao, cũng như các vận động viên, phụ nữ mang thai và cho con bú, cần uống nhiều nước hơn những người khác. Yếu tố dự đoán lớn nhất về lượng nước mà một người cần là lượng năng lượng họ đốt cháy. Xem như nếu chúng ta hoạt động nhiều, tiêu hao năng lượng thì càng mất nước trong cơ thể nên uống thêm nước. Còn bình thường, ngồi một chỗ, nhấn like thì ít hoạt động, tập thể dục thì không cần uống nhiều.


Hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng chúng ta không cần phải lo lắng về việc uống một lượng nước tùy ý mỗi ngày: cơ thể gửi tín hiệu cho chúng ta khi chúng ta khát, giống như khi chúng ta đói hoặc mệt. Có vẻ như lợi ích sức khỏe duy nhất của việc uống nhiều hơn mức bạn cần là lượng calo bạn tiêu hao thêm khi chạy vào nhà vệ sinh thường xuyên hơn.


Càng đọc tài liệu càng hoang mang. Người khuyên 2 lít nước hay 1.8 lít thì cũng không khác bao nhiêu. Khi đi tiểu mà thấy màu vàng là biết cơ thể thiếu nước. Mầu trắng thì xem như không thiếu nước. Một điều rất quan trọng là khi chúng ta lớn tuổi, thì sẽ mất dần cảm giác khát nước. Làm sao giúp chúng ta khi lớn tuổi, không quên vụ uống nước. Nhất là não bộ bắt đầu quên trước quên sau.


Trong một cuộc đi Việt Nam với phái đoàn y tế. Một anh bạn kể là vị bác sĩ ngoại quốc quan sát, chẩn bệnh người Việt ở Việt Nam thì thắc mắc lý do phụ nữ Việt Nam ít uống nước nên áp huyết rất cao. Tại các nơi chẩn bệnh cho người nghèo, có để mấy bình nước. Phụ nữ có đến lấy nước cho con và chồng nhưng họ không uống. Anh bạn mới tìm hiểu thì khám phá ra tại Việt Nam ít có nhà vệ sinh công cộng nên phụ nữ ngại phải đi tìm nhà vệ sinh nên uống rất ít nước khi ra ngoài. Đàn ông con nít thì cứ đến mấy chỗ cấm đái bậy vô tư.


Mình có xem mấy video phỏng vấn Phật sỹ Mình Tuệ. Ông cho biết là phải tập ăn mỗi ngày một bữa suốt 6 tháng trời cho quen trước khi đi khất thực từ nam chí Bắc Việt Nam. Thấy ông ta cũng ít uống nước. Ai tặng mấy chai nước, ông ta chỉ lấy 1 chai, kêu nặng mang theo không nổi. Không biết ông ta uống được bao nhiêu bình nước mỗi ngày.


Đồng hồ đeo tay cũng có các ứng dụng như nhắc nhở chúng ta uông nước. Mỗi ngày quên nên lâu lâu đồng hồ bắn tin kêu uống nước. 

Lúc leo núi, lên cao thì khát nước dễ sợ nên phải mang theo nước rất nhiều. Thường mình mang 4 lít nước. Mình đang ráng tập leo núi không hở miệng, chỉ thở bằng mũi để bớt hao nước khi há mồm. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thánh Nữ đời em

 Thánh Nhơn của đời tôi


Hồi nhỏ, cứ rằm là mệ ngoại kêu mình đi chùa với mệ, để xách giỏ bông hoa và hương đèn cúng Phật. Dạo đó có hai chùa chính mà Mệ ngoại đi mỗi tháng là chùa Linh Sơn, cuối đường Hàm Nghi và chùa Linh Quang trên Số 4, cuối đường Hai Bà Trưng. Sau khi dâng trái cây thắp hương, trên bàn thờ, mình thấy mệ ngoại đến chào ông thầy trụ trì, nói chi rồi thấy mệ đưa cái phong bì mà mệ kêu mình lấy trong tủ, bỏ tiền trong đó cho thầy. Mình thấy tiền nhiều, nếu cho mình thì ăn quà cả tháng không hết nên hơi tiếc, không hiểu sao mệ không cho mình tiền lại đi cho ông nào đâu đâu lại không có tóc. Mình thấy ở chùa có tiền bỏ túi hay hay. Nghĩ sau này đi tu, khỏi cần đi học, cứ ngồi ở chùa, bong bong, có tiền xài của bá tánh.

Mình nhận tin nhắn của cháu ngoại ông Bùi Duy Chước, người làng Kế Môn như sau:


Sơn mến, xin cho Sơn biết thêm là đất ở mả thánh củ - Đà Lạt đã được ông bà Võ Đình Dung và ông bà Bùi Duy Chước tặng. Hai gia đình cùng di cư từ Thừa Thiên về Đà Lạt lập nghiệp. 

Nhắc đến những ngôi chùa Đà Lạt nổi tiếng, không thể không kể đến chùa Linh Quang. Ngôi chùa này còn có tên gọi khác là Linh Quang Cổ Tự hay Linh Quang Tổ Đình. Đây là ngôi chùa được xây dựng đầu tiên tại xứ sở ngàn hoa và cũng là nơi khơi nguồn cho nền đạo pháp tại tỉnh Lâm Đồng. Năm 1931, hòa thượng Thích Nhân Thứ đi từ Khánh Hòa đến Đà Lạt. Sau khi quan sát, tìm hiểu, ông đã chọn một khu đất trống trên ngọn đồi để dừng chân, lập nên một thảo am và gọi là “Linh Quang Tự”. Năm 1933, nhờ việc các tăng ni, phật tử cúng dường thường xuyên, thảo am đã trở thành Tam Bảo. Cho đến năm 1938, khi chấm dứt thời kỳ phong kiến, vua Bảo Đại đà ban sắc tứ cho chùa. Ông bà BÙI DUY CHƯỚC và con gái BÙI THỊ HIẾU cũng là một trông những ân nhân lớn của chùa Linh Quang Đà Lạt.

Xin gửi lời kính thăm Mệ.

Thân mến.

Lâm Quốc Dũng

(Con bà Bùi Thị Hiếu)


Nồi cơm của mấy mệ tỏa sáng 

Trong khi Mệ nói chuyện với mấy người trong bếp hay thầy trù trì mình thường chạy vòng vòng để xem có con nít để chơi thì không thấy con nít trên chùa. Có lẻ khuôn viên hai chùa thì mình thích nhất chùa Linh Quang. Không gian rất tĩnh mịch, chỉ nhớ là bình an. Sau này, mệ ngoại về Sàigòn sống với gia đình dì mình thì hết đi chùa Linh Quang đến khi về lại Đà Lạt sau 20 năm. Không khí chùa vẫn thanh tịnh như hồi còn bé. Rồi vài năm sau về mình có ghé chùa nhưng thấy xe buýt chở người hành hương đến tấp nập, thấy bán tùm lum trò, mất vẻ trang nghiêm của chùa khi xưa nên từ dạo đó mình không đến nữa khi về Đà Lạt. 


Nhớ có lần thiên hạ kêu Phật Bà hiện về trên Núi Bà, thiên hạ rủ nhau lên Núi lấy nước Cam Lồ chi đó đem về uống. Chùa Linh Sơn có tổ chức cho Phật tử đi hành hương. Mệ ngoại ghi tên rồi kéo mình đi theo xách giỏ bông hương cúng. Mọi người lên xe Chi Lăng do gia đình Phật tử mướn chạy lên Núi Bà. Đến nơi mình xách cái giỏ to nhất có hoa và hương đèn, đi trước. Mệ ngoại già nên đi chậm theo mấy bà đi sau. Lên tới đỉnh thì mình chả thấy Phật Bà đâu chỉ thấy cái trang nhỏ và có hai ông Phật tử, hình như một ông tên Hoằng thì phải, thắp hương nơi cái am. Hóa ra cái hình Phật Bà trên Mây là cái hình để nơi cái am với phía sau là sương mù như mây mà mấy ông thần thợ chụp hình Đà Lạt in ra để bán cho thiên hạ đầy chợ Đà Lạt. Sau đó thì mình đói thì khám phá ra trong cái giỏ không có ổ bánh mì hồi sáng mua. Chỉ toàn là hoa Huệ với nhang đèn. Phải đợi mệ ngoại lên thì mất cả tiếng sau mới được ăn bánh mì. 


Sau này lớn lên mới hiểu là dạo ấy Việt Cộng có chiến dịch chống quân đội Mỹ đổ bộ vào Việt Nam nên có chương trình chống phá. Đà Lạt thì quân đội mỹ sẽ thành lập đài radar trên núi Lâm Viên còn ở thành phố thì họ kêu ban đêm quỷ vào nhà để bắt con nít đi nên phải vẽ chữ Vạn hay Thánh giá trước cửa nhà. Có lần sáng mình ra sân chơi thì thấy ai đó ngang nhiên kẻ chữ Vạn trên cửa ra vào của nhà mình. Hoá ra là chiến dịch của Việt Cộng bài Mỹ Qua Việt Nam (ma quỷ nói lái thành Mỹ Qua). Dân ngu cu đen như mình thì tin như sấm. Có lần bước ra cửa vào sáng sớm lại thấy ai treo cái hình nộm của ông hcm trên cây Mimosa. Kinh

Có lần, mệ ngoại mình kêu mình và chị người làm đem bàn thờ xuống đường Hai Bà Trưng để cúng. Mình thấy mấy đứa dưới xóm Địa Dư chạy lại rinh trái cây để trên bàn thờ của hàng xóm nên đành ngồi canh bàn thờ. Sau này lớn lên mới hiểu là có vụ đàn áp Phật Giáo chi đó nên mấy ông thầy kêu phật tử đem bàn thờ ra đường để cho phóng viên ngoại quốc chụp hình cho rằng Việt Nam có đa số là Phật tử chi đó. Kinh. Nói chung tất cả đều do Việt Cộng giật dây.


Đà Lạt dạo ấy, ngoài chợ hay đường Hai Bà Trưng lâu lâu mình có thấy vài ông tu sĩ đi bộ, chân đất, ôm cái gì như đồ đựng bình trà nóng để giữ nhiệt ở nhà, có nắp đậy khiến mình thắc mắc, hỏi người lớn thì hay bị ăn tát và kêu ngu như bò khiến mình ngu lâu dốt bền. Ngày nay về Việt Nam, không còn thấy đồ đựng bình trà giữ nhiệt nữa. Hình như đang bằng tre sau này có làm bằng nhựa, phía trong họ độn rơm hay bông Gòn, chừa một lỗ tròn với một phần để cái vòi bình trà, sau đó cái nắp, cũng được đan và độn bằng rơm hay bông gòn đậy lại để giữ nhiệt. Mẹ mình bán hàng xén nên có bán bình trà, tách và cái bình này nên nhớ vậy thôi. 

Ai bảo đi tu là khổ được ăn ngày 3 bữa như vậy, chả phải nấu cơm, rửa chén, đi chợ lại được tiền xài. Xã hội cần những người tu để họ giúp khi lo lắng, nghèo khổ, đến chùa để được trấn an.

Hình như gọi cái giỏ bình trà. Cứ tết đến thì đem về một cái mới để ba ngày tết cho mới. Thường thì cái vòi hay bị mẻ khi rửa nhưng cứ xài, không chết thằng tây nào cả. Chỉ có tết thì phải đổi cái mới nhân tiện khách đến kêu đẹp thì nói ra chợ, bán lấy vốn. Còn bình trà thì tuỳ vì có hai loại do hai công ty Vĩnh Tường ở Phi Nôm, và công ty Thiên NHiên ở Cầu Đất hay Trạm Hành, lâu quá không nhớ. Mình có viếng thăm 2 lò đồ sứ này khi còn nhỏ đi với mẹ mình. Đồ sứ Vĩnh Tường thì đẹp hơn, có sơn màu còn THiên NHiên chỉ có sơn mực màu Xanh. Không biết hai lò này còn không hay đã bị xung vào Hợp Tác Xã sau 75. Hình như chủ là người gốc Tàu. Trên đường đi Hạ Long, họ có ngừng tại một địa danh tên Bát Tràng, nghe nói nổi tiếng làm đồ Gốm ở ngoài bắc. Mình thấy kỹ thuật thua hai công ty Thiên nHiên và Vĩnh Tường khi xưa. Ngày nay chắc khá hơn chớ năm 1995 về Hà Nội thì te tua lắm. Mình cứ tự hỏi Hà Nội 36 phố phường mà khi xưa, học việt văn kể về quê nội. Thua xa Sàigòn. Chán Mớ Đời 


Trở lại vụ ăn tát khi hỏi mấy ông tu sĩ đi ngoài đường, bận áo màu nâu nâu đỏ đỏ, sao họ không ở chùa như mấy ông thầy ờ chùa Linh Sơn hay Linh Quang, được mấy bà lên chùa nấu ăn ngon, rồi có mệ ngoại mình đưa bao thư. Hồi nhỏ mình hay hỏi vớ vẩn, đa nghi đa ngộ còn mình hay bị ăn tát nên sau này kiếm sách để đọc để khỏi bị ăn tát.

Thấy quảng cáo tiệm Hiệp Thạnh xưa khiến mình bùi ngùi vì mẹ mình vào Đà Lạt năm 1948, khi 15 tuổi, làm việc tại đây đến khi lấy chồng.

Tháng trước, về Đà Lạt có đến quán cà phê ở đường Yagout, xem mấy đồ cổ của một anh gốc Đà Lạt sưu tầm thì thất kinh vì thấy có cuốn lịch nhà sách MInh Thu cho thuê truyện lớn nhất Đà Lạt ở đường phan Đình Phùng. Cứ nghỉ học, cuối năm hay hè là mình đều chạy qua đây mướn sách về đọc. Mình có thể nói là sách của tiệm này mình đều mướn đọc hết, ngoại trừ truyện kiếm hiệp. Lý do là đọc sách rẻ hơn truyện kiếm hiệp. Truyện kiếm hiệp họ xé làm đôi để cho mướn trong khi sách đàng hoàng thì không bị chia làm hai.

Lịch hiệu sách Minh Thu

Lúc đó mới hiểu là có hai phái tu theo đạo Phật. Một theo đường biển từ Ấn Độ được truyền qua các nước đông NAm Á, tạm gọi là Nam Tông và một được truyền qua bên Tàu rồi du nhập xuống Việt Nam được gọi là Bắc Tông. Hôm trước, đồng chí gái hỏi mình tu theo Tiểu Thừa hay Đại Thừa. Mình nói tu theo phái Đổ Thừa. Nhà có hai vợ chồng nên có chuyện gì là cứ đổ thừa cho người kia. Xong om


Mình đoán là xứ Ấn Độ vùng của Phật Thích Ca khi xưa đi tu rất nóng nên đi chân đất, khất thực nên khi Phật Giáo được lan truyền qua đến các vùng Đông Nam Á như Nam Dương, Thái Lan,.. thì người dân địa phương vẫn tiếp tục đi khất thực trong khi Phật giáo được truyền qua Trung hoa thì xứ này mùa đông lạnh nên khó mà đi chân không khất thực. Có lẻ vì vậy mấy vị tu sĩ mới xây chùa để ở, trồng rau hái trái để ăn mà tu. Rồi từ từ thiên hạ lên chùa cúng dường để xin phật tổ cho họ mua may bán đắt nên các thầy chỉ cần tụng kinh, làm ma chay, được thiên hạ cúng dường, sống thoải mái, không cần trồng rau quả như trước đây.


Có anh bạn kêu là ông thầy trù trì ở Chùa Linh Sơn khi xưa là bà con. Anh ta kêu ông thầy này mà tu cái chi, ăn thịt cá mỗi lần nhà có giỗ khiến mình thất kinh khi nhớ đến vụ sinh viên học sinh tại Đà Lạt biểu tình, kéo vô chùa Linh Sơn cắm dùi đến khi cảnh sát dã chiến xâm nhập bắt đem lên xe. Mình có chị bạn khi xưa nhà ở ngay dốc từ Hàm Nghi chạy lên chùa Linh Sơn. Để lần sau về Đà Lạt, sẽ hỏi thêm chi tiết vụ này. Mình nhớ cứ chiều là mấy ông sinh viên, học sinh, lấy máy phóng thanh rồi nói tùm lum, kêu đêm ông Kỳ lên Đoạn đầu Đài gì đó. Một hôm, từ nhà mình ở Thi Sách, nhìn sang bên Chùa Linh SƠn, thấy thiên hạ la ó rồi xe nhà binh chở cảnh sát đặc biệt từ Trại MÁt lên, ngừng trước sân chùa thì cảnh sát rượt bắt đám biểu tình, lựu đạn cay bắn đùng đùng, khói mù mịt và từ đó tối chiều không nghe máy phóng thanh nữa. Buồn.


Đi Uzbekistan thì khám phá ra có chùa trên con đường lụa. Họ giải thích là Phật giáo được truyền qua Trung Hoa bằng con đường lụa. Cho nên mình không hiểu ông Đường Tăng khi xưa sang ấn độ thỉnh kinh qua ngỏ nào. Biên giới hai nước lúc đó thì trung hoa đâu có to lớn như ngày nay. Chắc đi qua bằng con Đường Lụa vì thấy còn di tích các chùa phật giáo tại vùng này. Bác nào có bản đồ con đường ông Đường Tăng đi thỉnh kinh thì cho em xin.

Xem bản đồ thì đúng là đi qua con đường lụa, thấy có Uzbekistan 


Mình có duyên với chùa khi sang Hoa Kỳ làm việc. Ở New York, có một hội gia đình Phật tử ở tiểu bang Connecticut mời mình vẽ cái chùa cho họ trên một ngọn đồi rất đẹp. Mình đọc sách về chùa Việt Nam rồi vẽ, ngày làm lễ đào móng , có 12 ông sư từ khắp Hoa Kỳ về dự, toàn là đại đức và thượng toạ. 1 tháng sau mình lên chùa lại thì không thấy ông sư trù trì, hỏi ra thì họ bảo ông sư kêu: có lỗi với đạo nên cuốn gói ra đi với người tình.


Sau này qua Cali ở thì chở mẹ vợ và đồng chí gái đi chùa ở San Diego thì ông sư trù trì, hỏi có phải kiến trúc sư vẽ cái chùa ở Connecticut, mình nói dạ. Ông ta xin điện thoại và mấy tháng sau gọi mình. Nói nay chạy lên Quận Cam khiến mình như bò đội nón. Chùa ông ta to đùng, nay lại ở cái nhà nhỏ nhỏ. Ông ta kêu lễ Vu Lan được cúng dường $75,000 còn tết thêm được $120,000. Đó là cách Đây 30 năm, nay thì nhiều hơn. Ý nói là có tiền để xây chùa. Mình kêu là có vợ con rồi, không vẽ chùa nữa vừa nghĩa bóng nghĩa đen. Thầy kêu thì thầy trả tiền. Mình trốn luôn. Đâu 2, 3 năm sau bố vợ mình qua đời thì ông thầy lại xuất hiện ở nhà thương. Việc đầu tiên là ông kêu mình đứng đó không chạy đi đâu cả. Tụng kinh cho bố vợ xong thì ông ta hẹn mình lại chùa. Để trả ơn ông mình đến chùa thì thất kinh. Thầy mướn ai xây chùa nhưng họ xù bỏ chạy. Mình đành kêu thợ lại làm cho xong rồi nói thầy trả thẳng cho thợ. Thành phố đến thanh tra thì mình có mặt, được duyệt xong. Thầy mừng quá vì 5 ngày nữa là lễ Phật Đản, có thể mở cửa chánh điện.


Gần đây, có một ông tu sĩ, đi khất thực khiến thiên hạ bàn tán, các du-tu-bơ, … bám theo ông ta cả ngày, thậm chỉ khi ông ta vào nhà vệ sinh để trục vong mà họ cũng bám theo khiến các siêu ngôi sao điện ảnh ca nhạc đều ganh tị.


Mình có xem mấy lần video của ông thần nào bò lên núi, phỏng vấn ông ta trong đêm tối trước đây thì thấy lạ. Khiến mình giác ngộ là đi khất thực thì gọi thầy tu hay Phật sĩ vì theo chân của đức phật, còn tu ở chùa như ông sư khi xưa, được mệ ngoại, già, không tiền, xin tiền mẹ mình để cho là thầy chùa.


Chắc phải về Việt Nam đi theo ông ta vài tháng để học cách bị chửi mắng và vẫn chúc phúc cho họ. Thật ra thượng đế kêu phụ nữ xuống trần gian để giúp chúng ta tu. Thấy ông ta khất thực, ngày ăn một bữa. Cái này mình cũng đã bắt đầu từ mấy năm nay, theo chế độ ăn uống Intermittent Fasting. Cuối mùa bơ nên bơ chín nhanh quá nên ngày mình ăn khá nhiều bơ trừ cơm.


Mình có anh bạn làm linh mục. Lâu lâu anh ta kể mấy chuyện đi viếng nhà của các con chiên thì thất kinh. Hoá ra các linh mục hay ông sư đều có công việc như một nhà tâm lý học, ngồi nghe bệnh nhân kể lể, nào là chán chồng con, chán vợ này nọ. Là một người hướng dẫn con chiên hay phật tử, giúp đệ tử hay con chiên vượt khỏi bể khổ trong đời sống thường nhật.


Trong đời sống tại Hoa Kỳ ngày nay, với áp lực con người bị stress rất nhiều, cần được một vị hướng dẫn tinh thần. Linh mục và thầy sư hay Iman rất cần cho xã hội. Đi gặp một bác sĩ về tâm lý phải trả tiền, còn gặp một vị lãnh đạo tinh thần thì dễ hơn, chúng ta nên cúng dường để nhà thờ, chùa có tiền để trả chi phí sinh hoạt tôn giáo. Còn cúng cho nhiều để mong được nhiều hạnh phúc hay Phước đức thì đó là chuyện khác, khó nói vì không biết. Cứ như thương lượng với chúa hay phật, con cúng cho nhiều thì Phật và CHúa trả lại cho con nhiều.


Có lẻ tu tại gia là khó nhất. Đang xem chung kết đá banh, hào hứng mụ vợ bò lại, kêu làm cái này cái nọ. Đồng chí gái không thích mình ở không vì có tư duy sợ “nhàn cư vi bất thiện” nên khi thấy mình là sai làm cái này. Cái nọ mà phải làm liền khiến mình nổi điên khi thấy cầu thủ đá lọt lưới.

Ngược lại thì đồng chí gái như một vị bồ tát. Đi vườn về đói bụng chưa biết nấu gì ăn thì mụ vợ đi về, kêu có mua thức ăn. Lâu lâu đi uống cà phê thì vợ cho tiền đi uống, cắt tóc, cạo râu. Xem như đồng chí gái là thánh nữ đời em. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn