Đường Phan Bội Châu

Khi chợ Cây (chợ Gỗ), tiền thân khu Hoà Bình bị cháy thì chợ Đà Lạt được chuyển tạm thời ra đường Phan Bội Châu không xa lắm chợ Cây bị cháy. Đường Phan Bội CHâu này khởi đầu từ bến xe Tùng Nghĩa, chạy vòng vòng xuống đường Võ Tánh, gặp đường chạy lên dinh tỉnh trưởng Đà Lạt Tuyên Đức.

Hồi nhỏ hóng chuyện người lớn thì nghe họ kêu tên đường này “đường Văn Võ Lên”. Tương tự đường Ma ri xanh Phúc, lớn lên mới hiểu là đường Phan BỘi Châu, và đường Duy Tân. Qua tây mới hiểu mấy con đường mà người lớn gọi Ma ri xanh phúc là đường Maréchal Foch, còn Văn Võ Lên là đường Phan Bội Châu,.. hồi nhỏ lấy làm lạ vì thường người ta gọi họ trước đến chữ lót như Võ Văn Lên. Hỏi người lớn thì bị ăn bợp tai nên ngu hoàn ngu đến sau này đi Tây mới mò ra.

Chợ ở đường Phan Bội Châu làm bằng tôn khi Chợ Cây bị cháy

Thời tây, đường này được gọi là Van Vollenhoven, tên của một cựu toàn quyền thuộc địa pháp. Mình rất ngạc nhiên, tên này thuộc dân xứ Hoà Lan hay Flanders bên Bỉ. Sau này, đọc tài liệu mới hiểu bố mẹ ông ta người gốc Hoà Lan nhưng có cơ sở làm ăn, di dân ở Algiers, Algérie, thuộc địa cũ của Pháp. Mấy người gốc Âu châu, sinh sống tại Algerie, thường được gọi Chân Đen (pieds noirs) như nhà văn hào Albert Camus, sinh tại Algerie nhưng khi đoạt giải Nobel thì được liệt kê là người Pháp. 

Tương tự mấy người sinh tại Nam kỳ, Cochinchine của pháp, được quốc tịch Tây như ông tướng Trần Văn Đôn, Nguyễn Văn Hinh, Bảy Viễn,… mình nghĩ bà hoàng hậu Nam Phương, cũng là dân tây vì sinh tại Nam Kỳ. Mình đọc đâu đó, tên được triều đình đặt cho vợ ông vua Bảo Đại là Nam Hương, nhưng ông thần thư ký viết sai thành Nam Phương. Ông Bảo Đại có ra chiếu dụ sửa lại nhưng cái tên Nam Phương dính cứng trong đầu người Việt. Nhạc sĩ Enrico Matias, gốc Do Thái và Berber, sinh tại Algerie nhưng khi xứ này dành độc lập từ người Pháp, phải trở về Pháp, nơi gia đình, cha mẹ ông bà chưa bao giờ đặt chân đến. Hơn 60 năm, chính phủ Algeria vẫn không cho ông ca sĩ này về thăm nơi sinh ra. Hận thù còn dài.

Ông Van Vollenhooven, xin vào quốc tịch Pháp, theo học trường thuộc địa (École coloniale) rồi được cử đi làm toàn quyền tại nhiều thuộc địa của Pháp tại A CHâu, Phi Châu. Sau này, thế chiến thứ 1 xẩy ra, ông ta về pháp, tham gia quân đội rồi chết tại chiến trường Val de Marne. Nếu mình không lầm thì ông Trần Trọng Kim có theo học trường này và ông Hồ Chí Minh có viết đơn xin theo học trường này nhưng bị từ chối. Buồn đời, ông ta xuống thuyền đi Tây. 

Nếu người Pháp cho ông Hồ theo học trường Bảo Hộ, ra làm thông ngôn cho người Pháp, thì có lẻ lịch sử Việt Nam đã thay đổi, tương tự trường hợp ông Võ Nguyên Giáp. Theo ông Vũ Quốc Thúc, bạn học của ông Gíap kể; ông Giáp bị người thầy Pháp đánh rớt, dù rất giỏi, hình như ông kiêu ngạo, không được đi du học bên Pháp như ông và ông Nguyễn Mạnh Tường. Buồn đời, ông ta đi theo cách mạng. Số ông ta là sát quân thay vì cứu người khỏi lao tù.

Chợ đường Phan Bội Châu. Mình đoán là chụp từ dãy nhà Đội Có, bến xe Đà Lạt 

Thời mình lớn lên tại Đà Lạt thì đường Phan Bội Châu đã gỡ bỏ cái chợ sau khi họ xây xong chợ Mới nên mọi dịch vụ buôn bán đều chuyển về dưới chợ Mới. Thế vào đó họ xây một dãy phố dựa vào sườn đồi của dinh tỉnh trưởng, còn phần bên kia đường được dời bỏ, như khu phố, phía trên nhà hàng La Tulipe Rouge, nhìn xuống phía sau chợ Mới. Nếu mình không lầm có cầu thang nhỏ đi xuống chợ khúc này.

Chợ Cây lúc chưa bị cháy. Ta thấy đường Phan Bội Châu, không thấy chợ tôn khi chợ Cây chưa bị cháy. Lúc này, bến xe ở trước mặt chợ, đối diện tiệm Vĩnh Chấn

Cách đây mấy năm, tình cờ khi làm việc với nhóm BNLV, về chương trình Masks Save Lives, tình cờ gặp một chị gốc Đà Lạt, cho biết là con gái của tiệm bán cà phê ở đường Phan Bội Châu, không nhớ tên gì. Dạo ấy mình không uống cà phê nên chưa bao giờ bước chân vào tiệm cà phê ở Đà Lạt. Chị ta là giáo sư đại học Pomona, đang pha chế một loại cà phê tại Hoa Kỳ để cung cấp cho người Mỹ. Chúc chị ta thành công. Trong vụ covid, mình có liên lạc với hai cô gái gốc Đà Lạt, nay là tiến sĩ tại Hoa Kỳ.

Đường Phan Bội Châu khúc sau chợ, có cái talus xây to đùng. Khúc này không thấy xây cất. Có cầu thang đi lên đường này nhưng chả ai đi cả vì chả có phố xá. Khá lắm là dân ở đường Võ Tánh đi thôi. Nay thì ôi thôi Chán Mớ Đời 

Mình chỉ nhớ đầu đường Phan Bội Châu, có tiệm bán xe gắn máy của dì Cháu, bà con, em chú bác ruột với mẹ mình. Có bến xe Tùng Nghĩa và quán hàng ăn. Hình như ai đi Thái Phiên, Trại Hầm cũng lấy xe tại đây. Có một cây xăng bị cháy năm Mậu Thân, khói đen đầy trời, từ nhà mình ở Hai Bà Trưng vẫn thấy. Thêm sau đó có tiệm phở Tùng, cạnh phở Bắc Hương có lần bị cháy, sau xây cất lại.

Tiệm phở Tùng lúc chưa bị cháy. Con gái của tiệm giò chả Mỹ Hương hay Quốc Hương kể cho mình biết là mấy tiệm này là của gia đình, sau khi phở Tùng bị cháy, bố mẹ tính xây khách sạn nhưng không ai chịu đầu tư cả.

Khách sạn Thanh Bình là của dượng Ngô Viết Thụ. Mình đoán lúc dượng thiết kế khu phố xung quanh chợ thì được mua một miếng đất đầu chợ. Sau này, vẽ để xây khách sạn sau hiệp định Paris, hoà bình đến rồi. Có ông Đàng hùn 835 cây vàng nhưng Việt Cộng vô thì mất hết. Tương tự ông Võ Quang Tiềm cũng sở hữu nhiều nhà rồi mấy ông Việt Cộng vào giải phóng mặt bằng hết. Ngay nhà ông Tiềm chỉ được ở phía sau. Phía trước họ lấy. Chán Mớ Đời 

Mình đang đọc hai cuốn sách viết về ông toàn quyền Paul Doumer mà người Việt hay tếu kêu thằng Đu-me. Báo chí tây khen ông này đã đem văn minh của pháp để khai trí dân của các thuộc địa của pháp. Ông ta kêu phải để người Pháp cai trị trực tiếp, ngược với toàn quyền tiền nhiệm, để cho người bản xứ cai quản các thuộc địa. Nhờ chính sách của ông ta giúp thu thuế người thuộc địa. Ai không đóng thuế thì bị tịch thu nhà cửa, ruộng nương giúp các ty sở thuế pháp thu được nhiều tiền nên sau này được bầu tổng thống Pháp. Ở chức vị được 18 tháng thì bị ám sát. Ông này có điểm hay thời đó là sinh ra con nhà nghèo, đi làm ban ngày, tối đi học thêm, đậu bằng kỹ sư đủ trò, lên làm được tổng thống. Cho thấy ông ta rất có chí, tham vọng nhiều. Khen chê thì tuỳ người.

Ngược lại chính sách này đã đưa đến sự chống đối của người dân bản xứ. Thay vì hợp tác như với chính sách của toàn quyền tiền nhiệm của ông, họ đã đứng dậy chống lại hành chánh thực dân sưu thuế quá nặng.

Các cuộc chiến vũ trang này đã đưa đến Điện Biên Phủ và Algerie. Cuộc chiến dành độc lập của người Algerie chết rất nhiều người cả hai bên, đưa đến chia rẻ trong quân đội Pháp. Có ông thần nào kêu là dân trường tây, từ bé đến hết trung học, nhưng ghét tây vì chính sách chia để trị của họ, để lại đau thương, hận thù cho các thuộc địa cũ của họ như Việt Nam được chia ra 3 kỳ,… lại khen Anh quốc đủ trò. Có người kêu vua Minh Mạng chia ra ba kỳ. Đây là lần đầu tiên mình nghe đến thuyết này. 

Nếu mình không lầm, Anh quốc trao trả lại độc lập cho Ấn Độ nhưng đã khiến xứ khổng lồ này bị nội chiến, hận thù , chiến tranh đến ngày nay. Nước này bị tách rời làm hai thành Pakistan, Ấn Độ, chưa kể vùng Kashmir, Sri Lanka,… nếu đi xuống Phi Châu thì càng te tua nữa.

Chính sách của ông toàn quyền tiền nhiệm thực hiện tương tự ngày nay tây phương, Hoa Kỳ đang áp dụng tại các nước trên thế giới và Trung Cộng đang theo bước chân của họ để thống trị toàn cầu. Cứ để thằng bản xứ ăn trên đầu ngồi trên cổ dân địa phương, đánh đập, đàn áp nếu họ không nghe lời. Cứ mượn tiền trả tiền lời, cho công ty của nước họ vào làm ăn, miền thuế,… khỏi cần phải đem quân đội đến chiếm đóng tốn tiền. Họ không mang tiếng đế quốc gì cả. Ai chống đối thì chính quyền địa phương bỏ tù ra côn đảo như thực dân ngày xưa. Chính sách của giới vua chúa, trưởng giả từ thời xưa còn ông Doumer, từ dân nghèo đi lên nên nghĩ phải giúp người dân bản địa đi lên, thậm chí người Pháp tại mẫu quốc tương tự cuộc đời của ông. Do đó mới thấy các chương trình vĩ đại tại Đông Dương như thành lập khu nghỉ dưỡng Đà Lạt với bao nhiêu tốn kém. Cuối cùng đường lối này nguy hiểm nên giới giàu có Pháp phải giết ông ta.

Các đường phố Đà Lạt lúc mới được thành lập đều mang tên các nhân vật lịch sử của pháp, ngoại trừ vài tên Việt Nam như Gia Long,…

Mình nhớ vài tên đường chính của thị xã Đà Lạt: đường Gia Long thời tây, đến thời Việt Nam Cộng Hoà đổi thành Lê Đại Hành. Không hiểu sao, họ lại dẹp tên ông vua này, người có công thống nhất Việt Nam.

Đường Đồng Khánh đổi lại đường Thành Thái. Mỗi lần đi xi nê ở rạp Ngọc Lan là phải đến con đường này. Đường Maréchal Foch đổi thành Duy Tân. Đường Annam, đổi thành đường  Hàm Nghi.

Đường mình sống hơn 12 năm là đường Hai Bà Trưng, vào thời tây được gọi là đường Pasteur. Sau này họ lấy đường Roume đổi tên thành Pasteur. Đường Roume, mang tên ông toàn quyền có tên khá dài Phillips Rose Roume de Saint- Laurent. Ông này chỉ cai quản các xứ khác nhưng có công với đàn áp các vụ nổi dậy chống thực dân Pháp tại các thuộc địa phi châu nên được đặt tên đường tại Đà Lạt.

Đường Elie Cunhac sau này được đổi thành Bà Triệu, ngay cầu Bá HỘ Chúc và Cường Để lên đến đường Yersin. Elie Cunhac, được xem là người cho chắn bờ để xây 2 hồ Lớn, hồ Nhỏ sau này, vào năm 1932 có trận lụt khiến cái đập của hồ Lớn bị vỡ, làm lụt khu dân cư người Việt nên người Pháp nhập hai hồ lại. Sau 1955, được đổi tên là hồ Xuân Hương. Khi người Pháp rút về, hội đồng thị xã Đà Lạt có ông Nguyễn Vỹ kêu gọi đổi tên đường thời pháp thành tên các danh nhân Việt Nam. Nay mình về Đà Lạt thì không biết mấy tên đường vì không biết họ là ai. Chỉ đoán là những người có công với cách mạng như Lê Văn Tám.

Thật ra hồ Xuân Hương đã khởi đầu đào dưới thời ông Labbé, đến thời ông Cunhac lên Đà Lạt làm việc thì tiếp tục đào thêm cho rộng hơn và hoàn thành. Mình có xem tấm bản đồ khi xưa. Ông này là người phụ đo đạt về trắc địa. Ông ta có chụp một tấm ảnh ở HUế nhưng không hiểu sao, lại được chú thích tại Đà Lạt, khiến mình đi tìm mỏi mắt mà không định vị được nơi nào bằng phẳng như tấm ảnh. Sau có đọc một bài viết của ông nào về Huế, thấy tấm ảnh đó.

Tình cờ mình vào bờ lốc của ông người Pháp, có tên là Cunhac nên tò mò đọc chuyến du lịch tại Việt Nam. Anh ta kể về người mẹ của mình, sinh sống tại đây và Blao. Anh ta đi lại con đường Auger (nay là Yagut), số 24 nơi mẹ anh ta có thời gian sinh sống khi đi học tại trường Couvent des Oiseaux. Rất cảm động, khi thấy người con đi tìm về nơi mẹ sinh ra tại xứ khác và lớn lên tương tự ông tây nào sinh tại Việt Nam, và sống được 10 năm tại Đà Lạt và Sàigòn. Viết cuốn sách về kỷ niệm thời bé.

Ông tây có họ là Cunhac, kêu là hậu duệ của ông Cunhac, có thời làm việc tại Đà Lạt, người cho đào rộng cái hồ Xuân Hương ngày nay. Ông này lo đo đạt trắc địa của chính phủ pháp.

Ông ta bò đến đường Auger nay là Yagut, nơi căn nhà của gia đình mẹ ông ta sinh sống. Thất vọng vì ngày nay, chủ mới xây phá lại. Thấy hai cột trụ to và cao thấy rất đẹp, được thế vào hai cột trụ bé bỏng, có miếng đất, họ xây luôn căn nhà nhỏ bên cạnh. Chán Mớ Đời 

Ông ta so sánh nhà thờ COn GÀ khi xưa, lúc mẹ ông ta làm lễ Communion, không biết tiếng Việt gọi là gì vì mình là người lương. Thấy hình bà sơ, mình nhớ khi xưa mấy bà sơ đội cái mũ to đùng này.

Ông ta ghé lại trường Couvent Des Oiseaux, nơi mẹ ông ta học tiểu học 

Nhà nguyện và nơi hình của gia đình làm kỷ niệm khi xưa, ông ta chụp hình để gửi cho bà mẹ xem

Ông ta vào xin bà sơ cho xem giấy tờ năm bà mẹ đi học 1942 nhưng không có ảnh của lớp năm đó. Hình ảnh mấy cô gái Đà Lạt, đi lễ, mình đoán trên cầu Ông đạo

Hình này cho thấy căn nhà ở Blao (Bảo Lộc), nơi ông ngoại của ông ta đến để lập nghiệp trồng trà. Căn trên là lúc mới đến, sau thì ở căn thứ dưới. 

Xem hình này thì mình nhớ đến ông ngoại mình, từ Huế vào Bảo Lộc, trồng trà. Em trai của ông ngoại mình làm quan nên có xin mấy miếng đất cho anh và em ở Bảo Lộc để trồng trà Nguyễn Đăng. Phía bên ngoại mình khi xưa, ở Bảo Lộc hết, nay vẫn còn vài người nhưng đa số con cháu là đi khắp nơi, Hoa Kỳ, Pháp, Úc,…

Nhà thờ nơi mẹ ông tây được rữa tội tại Bảo Lộc

Nhớ hồi nhỏ vào nhà ông Sáu, em ông ngoại, mình thấy treo da cọp mà ông ta săn bắn. Kinh. Về Sàigòn kỳ rồi, mình có gặp lại cháu ngoại của ông Sáu lần đầu tiên.

Thôi để ngưng ở đây, hôm nào buồn tình thì viết thêm về mấy con đường Đà Lạt xưa mang tên tây với lai lịch của mấy người được đặt tên cho đường. Đang viết lại kể chuyện ông tây đi tìm nơi chôn nhau cắt rốn của bà mẹ. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tiễn biệt chim đầu đàng Bút Nhóm Lửa Việt

“Mày và thằng Lâm còn có gì để bám vào. Tao không vợ con, không nhà cửa, không có gì để lo ngại cả. Chúa gọi tao ngày nào thì tao sẵn sàng lên đường”. Đó là lời anh bạn nói với mình khi báo tin bị ung thư cách đây mấy năm.

Mình thấy anh ta nói rất bình tỉnh, chẳng bù lại mình khi đi mỗ cục bướu. Trong khi chờ đợi kết quả khám nghiệm, xem bướu lành hay bướu ung thư. Mình phải đọc suốt 2 tuần lễ đợi chờ, 5 cuốn sách về ung thư để chuẩn bị tinh thần. May quá, bướu lành nên từ dạo đó, ăn uống điều độ như có tiếng chuông báo động, mách bảo mình.

Có lần anh ta đến viếng vườn mình với một linh mục khác, ở giáo phận cạnh vườn mình, cũng cho biết là bị ung thư khiến mình thất kinh. Trước đây, mình không có ý niệm rằng các người đi tu, kẻ thừa sai của Thiên Chúa, cũng bị ung thư như người đời. Sau đó đi ăn, nói chuyện thêm, mới hiểu họ có một niềm tin mãnh liệt về Thiên Chúa, là kẻ thừa sai của ngài, dọn mình, chuẩn bị về Thiên Quốc. Mình sẽ xuống Địa Ngục, không gặp lại họ. Chán Mớ Đời 

Hôm qua đi đám tang anh bạn, mình không dám đến gần linh cữu để xem mặt lần cuối. Thật ra, mình gặp anh ta 3 ngày trước khi anh được Chúa gọi về. Anh đến nhà với một linh mục khác vào lúc 9:15 tối, sau khi dự đám tang ai đó ở Quận Cam, để nhận quà của giáo dân ở Việt Nam, nhờ mình đem về, để gây quỹ giúp người nghèo. Cả ba nói chuyện về giúp đỡ người Việt sinh sống tại Ukraine, đang vào mùa đông, cần máy sưởi, đến các nạn nhân động đất ở Syria, bị tây phương bỏ quên. Họ cần Thổ Nhĩ Kỳ nên bao nhiêu trợ giúp nạn nhân dồn vào Thổ Nhĩ Kỳ, còn người Syria thì bị lãng quên. 

Cuối cùng hơn 10 giờ đêm, hai vị linh mục ra về, mang theo hai thùng bơ của vườn mình, cho tu viện. Lần trước anh bạn đến vườn mình, đem bơ về thì mọi người trong tu viện rất ưa thích nên mỗi mùa mình đều gửi tặng. Không ngờ, đó là hình ảnh cuối cùng của anh bạn, đem hai thùng bơ bỏ lên sau xe.

Mình hẹn gặp lại nhau ở tu viện Don Bosco, 3 ngày sau để bàn về mấy chuyện này, nhất là thiết kế và kêu thợ xây thêm khuôn viên của Hang Đá để làm lễ nhà thờ ngoài trời. 1 tiếng trước giờ hẹn, mình nhắn tin cho biết đang chuẩn bị lên Rosemead. Ai ngờ mở điện thoại ra thì được tin nhắn anh ta đã được Chúa gọi về.

Hôm qua, đến nơi để linh cửu của anh bạn, cho bạn bè, giáo dân thăm viếng, mình kiếm một chỗ riêng để ngồi, hồi tưởng vài kỷ niệm về anh ta, về những sinh hoạt đã đồng hành một đoạn đường đời suốt 35 năm qua.

Những ngày tháng, gây quỹ giúp tỵ nạn qua chương trình Chén Gạo Tình Thân, tổ chức biểu tình chống cưỡng bách hồi hương người Việt tỵ nạn tại các trại tỵ nạn ở Đông Nam Á, các buổi họp mặt, sinh hoạt giới thiệu văn hoá Việt Nam cho sinh viên gốc Việt và Mỹ tại các đại học vùng Đông Bắc, chưa kể các trại hè, giúp giới trẻ gốc Việt tìm về nguồn. Nếu không có những trại hè này thì chắc mình chả bao giờ đọc lại sách báo việt ngữ, thậm chí còn viết bài cho báo của Bút Nhóm Lửa Việt.

Nhớ đến những buổi gặp gỡ, hàn huyện với anh bạn, kể về những chuyện của giáo dân. Những câu chuyện của người khác được anh bạn kể, như những bài giảng ở thánh lễ, giúp mình nhìn lại mình, để sửa đổi tâm tính.

Tuần vừa rồi, mình dự một họp mặt tiễn một người bạn gốc đức về Thiên Quốc. Chỉ có đâu 20 người đến dự. Đa số là những người quen, bạn trong nhóm yêu thơ của người bạn. Nói về tài sản thì chắc chắn bà bạn gốc đức, giàu có hơn anh bạn của mình. Cuối đời, ngay con cháu không về tham dự, dù được nhận gia tài của bà để lại.

Bà bạn giàu có nhưng sống cô quạnh, con cháu không nói chuyện từ lâu. Con trai từ pháp về cũng bị bà ta đuổi ra khỏi nhà. Buổi tiễn đưa chỉ có mấy thi sĩ của nhóm bà ta, đến để đọc thơ. Ngược lại, anh bạn vừa qua đời, bạn bè khắp nơi, từ Pháp, từ miền Đông Bắc,… bay về, chưa kể giáo dân và các linh mục.

Hôm qua, rất đông người đến viếng linh cữu của anh bạn. Những người đã đồng hành với anh ta từ mấy chục năm qua, đến từ miền Đông Bắc và khắp Hoa Kỳ. Mình có gặp lại hoạ sĩ Vũ Đình Lâm từ Paris, người đã sát cánh với Bút Nhóm Lửa Việt từ đầu, vẽ các thiệp tết, báo Xuân,… anh ta sang Hoa Kỳ chơi để bàn với anh bạn về chương trình 117 vị thánh tử đạo Việt Nam.

Mình gặp cha bề trên của anh bạn. Cha nói sẽ tiếp tục ý tưởng, chương trình của anh bạn muốn thực hiện tại nhà dòng, trùng tu lại tu viện được xây cất trên 60 năm qua và phát triển thêm. Mình hẹn với anh bạn, đến để vẽ khuôn viên hang đá ở ngoài, và cho biết giá cả, xây cất để trình lên giáo phận. Không ngờ chưa gặp thì anh đã được Chúa gọi về.

Từ khi Covid xẩy ra thì tu viện được giáo dân vùng Los Angeles, chiếu cố đến nhiều vì có thể làm lễ ngoài trời, nơi hang đá, vì mọi người phải đứng cách nhau 6 bộ. Anh ta kể trước kia, mỗi tháng chỉ lo tang lễ 2 lần, nay thì mỗi tháng, anh bạn phải lo đến 63 tang lễ nên có tài chánh, có thể thực hiện giấc mơ của anh ta. 

Đêm cuối cùng gặp nhau, anh ta hỏi từ đây đến tháng 10 có đi đâu ngoài Hoa Kỳ nữa không. Mình nói không, sau tháng 10 thì có thể leo căn cứ đầu tiên của núi Everest. Anh ta hẹn liền để thiết kế công trình nới rộng khuôn viên Hang Đá, đã bàn trước đây.

Linh mục Phao Lồ, Nguyễn Hoài Chương

Minh có gặp và nói chuyện với cha bề trên của anh ấy. Nếu giáo phận vẫn muốn tiếp tục chương trình của anh bạn, mình sẽ cố gắng giúp giáo phận, thực hiện giấc mơ cho anh ta. Anh ta nói về chương trình này từ lâu nhưng thủ tục, quá trình xin phép giáo phận khá lâu.

Mình nhớ khi xưa, ở New York, cuối tuần, anh ta hay ghé nhà mình rồi kêu lên xe, chở đi lòng vòng, thăm các giáo dân. Có lần đến thăm một gia đình, bà chủ nhà hỏi mình là thầy hay cha để tiện xưng hô khiến mình thất kinh. Dạo ấy mình hay bận đồ đen khiến ai cũng tưởng là linh mục khi đi chung với anh. Anh ta kêu tao mà giới thiệu mày là linh mục là hết lấy vợ. Mày lấy vợ công giáo thì tao miễn phần học giáo lý hôn nhân. Từ đó mình gọi anh ta là Bố. Sau này thấy anh ta tự xưng qua i-meo là Bố Già.

Mình cảm ơn Bố Già, đã đồng hành với mình một đoạn đường đời từ 35 năm qua. Anh bạn thích nói chuyện với mình, lý do là có thể xưng tao gọi mày, khác với khi có mặt giáo dân.

Mình nhận được tin nhắn của nhiều người đã quen biết và đồng hành với Bố Già từ nhiều năm qua. Mình xin mạn phép chia sẻ 1 tin nhắn: 

“Trong tuần này tôi nhận được tin báo tang về Cha Chương ở trong Facebook feed của mình từ nhiều friend khác nhau. Điều này cho thấy hai nhận xét. Thứ nhất là một số Facebook friend mà tôi chưa hề gặp mặt nhưng cũng chia sẻ một mẫu số chung. Thứ hai là Cha Chương đã giao thiệp và quen biết rộng. Từ một linh mục dòng Mary Knoll đi phục vụ tại Nhật Bản cho đến nhóm Huynh Trưởng Thiếu Nhi Thánh Thể của tôi tại Houston, Texas. Quen biết và giao thiệp rộng là tính cách của những người dấn thân phục vụ. Họ biết một mình họ không thể nào cáng đáng được mọi công việc và có thể phát triển lớn nên giao thiệp rộng rãi để tạo ra một hệ thống, mạng lưới (network) và đặc nền móng để người khác thấy được tầm nhìn của họ và dùng sự hợp lực của nhiều người đóng góp công sức hầu làm được việc to lớn hơn. Giống như Mẹ Teresa thành Calcutta chỉ là một nữ tu nhỏ bé nhưng Mẹ nhận sự giúp đỡ của nhiều ân nhân để thực hiện công việc chăm sóc người nghèo của dòng.

Cha Chương lớn hơn tôi đúng một con giáp. Lúc tôi biết Cha thì tôi còn đang làm huynh trưởng trong Phong Trào Thiếu Nhi Thánh Thể Việt Nam tại hải ngoại. Tôi thì ở trong lứa tuổi hai mươi và Cha thì đã trong lứa tuổi ba mươi. Lúc đó Cha đã có mái tóc bồng bềnh như một lãng tử mà lại ăn nói hoạt bát như một nghệ sĩ nên nếu Cha không mặc áo dòng thì ít ai có thể nghĩ rằng đây là một linh mục. Cha xưng “anh” với các anh lớn hơn tôi. Các bạn tôi thì gọi cha bằng “Bố”. Tôi không ở trong nhóm trực tiếp liên lạc với Cha nên chỉ chào hỏi mà không có dịp nói chuyện. Lúc đó tôi có đọc tập san Lửa Việt do Cha chủ trương và thấy tờ báo rất phong phú. Tôi có ý định muốn cộng tác. Nhưng rồi bận rộn với cuộc sống nên tôi không có dịp thực hiện ý định và từ đó không còn cơ hội để liên lạc với Cha. Tuy nhiên nhóm Lửa Việt của Cha cũng mang lại một kỷ niệm không bao giờ quên trong quá trình trưởng thành của tôi.

Qua Lửa Việt tôi biết được các trại hè do nhóm Về Nguồn tổ chức. Năm đó họ tổ chức trại hè tại tiểu bang Kentucky. Tôi và các bạn mướn xe và lái 15 tiếng từ Texas đến Kentucky để tham dự trại hè này. Thời đó vì còn là trai trẻ và để tiết kiệm, chúng tôi thay phiên nhau lái xe thâu đêm để khỏi phải tốn tiền và thời gian ngủ lại nhà trọ. Ban tổ chức mời được ba diễn giả. Người đầu tiên nói chuyện với chúng tôi là nhà văn Phan Nhật Nam. Tôi không biết bao nhiêu trại sinh cùng lứa tuổi tôi biết tác giả của “Mùa Hè Đỏ Lửa”, “Dọc Đường Số Một”, “Tù Binh Và Hòa Bình” là ai. Nhưng riêng tôi, tôi đã đọc hết ba cuốn sách này. Tuy nhiên ông không kể chuyện đi lính hoặc viết văn của ông mà lại kể thời gian ông sống ở trong tù Cộng Sản. Trong thời gian 14 năm lao động ở trong tù Cộng Sản, ông đã áp dụng tinh thần Hướng Đạo sinh mà ông học được hồi còn trẻ để sống sót lao tù Cộng Sản. Hai người diễn giả còn lại không diễn thuyết mà biểu diễn nhạc cho chúng tôi nghe. Nghệ sĩ Nguyễn Đình Nghĩa thổi sáo và gõ đàn t’rưng rồi kể chuyện hồi nhỏ ông đã theo học thổi sáo như thế nào và ông đã sáng chế cách gõ đàn t’rưng như thế nào để đạt được âm thanh khác lạ. Người diễn giả cuối cùng là một bác sĩ mà tôi đã quên tên. Ông này chơi đàn bầu. Ông cũng giải thích về những tinh hoa và nghệ thuật của đàn bầu. 

Ở lứa tuổi hai mươi đó, tôi ngưỡng mộ những người viết lách, làm văn chương như Cha Chương hoặc nhà văn Phan Nhật Nam. Nhưng buổi trình diễn của hai người nghệ sĩ lớn tuổi lại đem cho tôi một ấn tượng sâu đậm hơn. Nó cho thấy tôi cần chọn một cái gì mà mình thích rồi phải cố gắng để trau dồi kiến thức, thực tập và rèn luyện để có được một trình độ cao rồi mới có hữu dụng. Phải chọn một thứ rồi trở nên thật là giỏi trong lãnh vực đó chứ không thể cái gì cũng muốn biết sơ sơ rồi cuối cùng không làm nên tích sự vì không đủ khả năng làm hơn những gì người khác đã thực hiện. Tôi chọn cho mình con đường nghiên cứu về văn hóa Việt Nam nên bao nhiêu năm tháng tôi đã dành thời gian để trao dồi kiến thức về văn hóa Việt Nam. Lâu lâu tôi lại nhớ về kỷ niệm trại hè Về Nguồn và buổi trình diễn nghệ sĩ Nguyễn Đình Nghĩa, nhắc nhở cho tôi tiếp tục kiên trì trong con đường mà mình đã chọn. 

Tôi chia sẻ kinh nghiệm cá nhân tôi để cho thấy khi chúng ta quan tâm và giúp đào tạo người trẻ, nó sẽ có những ấn tượng và ảnh hưởng lâu dài sau này. Những người như Cha Chương thật sự là giống như những người chăn chiên nhân lành. Họ thương yêu đàn chiên, biết nghe tiếng chiên và sẵn sàng dấn thân để tạo cơ hội cho đàn chiên là những con chiên non trẻ để giúp cho chúng nó phát triển một đời sống hữu ích cho xã hội. Có thể suốt đời của tôi sẽ không có đóng góp gì đáng kể cho văn hóa Việt Nam vì không phải hạt giống nào cũng có thể nào mọc lên thành một cây cổ thụ. Nhưng nếu chúng ta không gieo hạt giống thì làm sao có cây. Khi có cây mà chúng ta không vun sới thì làm sao có hoa trái nói chi tới nó phát triển đến trở thành cây cổ thụ. Thầy của tôi đã dày công phiên âm các tác phẩm Nôm cổ. Tôi hứa với Thầy của tôi là sẽ khai triển những gì mà ông đã bỏ công ra thực hiện. Việc này giống như thầy tôi đã bỏ công ra giết con gà để những người không biết giết gà như tôi có thể biến chế thịt thành những món ăn ngon miệng. Gia tài văn hóa cha ông để lại cũng chỉ có nhiêu đó, nhưng tùy theo sự hiểu biết của mình mà khai triển ra thành bao nhiêu biến hóa mới. Nhưng tất cả cũng phải bắt đầu từ hạt giống được gieo vào đất tốt. Xin cám ơn những người như Cha Chương và Thầy của tôi.”

Và

“My Dear Cha Chương,

There aren’t words to describe how much I will miss you and how grateful I am to have known you. From a young age, you have always inspired me from your incredible work with the poor to the way you were able to connect with people of all ages. I was never able to tell you this, but your hard work with Lua Viet Youth Association inspired me to attend physician assistant school. I always said to myself that one day when I am a PA I could go to Vietnam with you on a mission trip. I promise to do that still, but this time with you watching over me from heaven. You have been a role model to me since I was young and I was so blessed to have a teacher like you to guide me and enrich my faith. I will miss all your jokes, your inspirational yet funny homilies, and your kindness. Even though you’re not here anymore, I know that you’re up in heaven right now, looking over us and keeping us safe. Thank you for making the world a better place and for bringing such a bright light to the Catholic community. “

Có rất nhiều tin nhắn nhưng 2 tin nhắn trên đã nói lên thành quả của việc làm của các anh chị em của Bút Nhóm Lửa Việt, đã đồng hành với anh ta 40 năm qua. Giúp giới trẻ Mỹ gốc Việt, tìm về cội nguồn, hãnh diện về gốc gác của mình. Khi con cháu chúng ta tại Hoa Kỳ hay tại một quốc gia nào khác, hiểu được lịch sử, hãnh diện về cha mẹ, cũng như Việt Nam Cộng Hoà thì sẽ giúp con cháu chúng ta thăng tiến trong xã hội ở xứ người.

Mình nhớ các sinh viên gốc việt tham dự các sinh hoạt với anh chị em BNLV, đều cảm ơn những người đi trước, kể lại cho họ những gì thật sự xảy ra tại Việt Nam khi xưa. Họ sang Hoa Kỳ lúc còn bé, không hiểu gì về Việt Nam. Vào đại học thì thầy giáo, đa số thuộc thành phần thiên tả, chống chiến tranh Việt Nam. Mời người của Hà Nội đến nói chuyện,  rồi trình diễn “Múa rối nước” hay văn nghệ, sẽ thu hút các giới sinh viên gốc Việt theo họ. Hà Nội rất giỏi về tâm công trong thời gian chiến tranh Việt Nam, để thu phục giới trí thức tây phương ủng hộ họ. Họ nghiên cứu rất kỹ về Nguyễn Trãi.

Các anh chị BNLV mời các nhạc sĩ như giáo sư Nguyễn Thuyết Phong, dạy nhạc cổ truyền dân tộc Việt Nam tại đại học Hoa Kỳ, biểu diễn và giải thích nhạc cụ Việt Nam, tiếng sáo Nguyễn Đình Nghĩa và gia đình mà khi xưa, mình có nghe được một lần tại Đà Lạt. Mời bác Huỳnh Sanh Thông của đại học Yale nói chuyện về Truyện Kiều, giáo sư Nguyễn Quỳnh nói về hội hoạ Việt Nam,…

Hoạ sĩ Vũ Đình Lâm, tại Paris

Các sinh viên gốc Việt tham dự các sinh hoạt này, cảm thấy hãnh diện về văn hoá Việt Nam, không cảm thấy nhục nhã của con cháu Việt Nam Cộng Hoà, bị giới truyền thông thiên tả chửi bới thậm tệ. Khi họ thấy các người vượt biển tỵ nạn cộng sản, nên dám đồng hành cùng các anh chị em BNLV, tổ chức biểu tình, chống cưỡng bách hồi hương tại đại lộ số 5, nổi tiếng nhất của thành phố New York. Cảnh sát chận xe để đoàn biểu tình được  tự do đi trên đại lộ, phát truyền đơn, kêu gọi người Mỹ ủng hộ, nhận thêm người tỵ nạn cộng sản. Có các dân biểu Mỹ đến tham dự  và nhận mấy chục ngàn chữ ký của người Mỹ kêu gọi chính phủ Mỹ, chống cưỡng bách hồi hương, thu nhận thêm người Việt tỵ nạn cộng sản.

Cha mẹ sang đây, bận làm ăn, không có thì giờ giải thích về tỵ nạn cộng sản. Cứ nghe đến cộng sản là họ chửi nhưng không giải thích. Con cái đi học ở Hoa Kỳ, chúng chỉ phục khi được giải thích nguyên nhân. Người Việt sống về cảm tính nhiều hơn nhưng không quen giải thích do đó con cháu không phục. Thêm đi học thì tài liệu về chiến tranh Việt Nam, người Mỹ rất nhục vì thua cuộc chiến nên đổ lỗi cho Việt Nam Cộng Hoà. Kêu chính quyền tham nhũng, đủ trò vô hình trung khiến con cháu người Việt xem thường sự chiến đấu của cha mẹ khi còn ở Việt Nam.

Mình có thời đi học tại Paris, gặp nhiều giới trẻ gốc Việt, rất hãnh diện về cuộc chiến Việt Nam, kiểu David mà dám chọi Goliath nên họ được Hà Nội thu phục, mang danh Việt kiều Yêu nước.

Làm báo Xuân BNLV, gây quỹ giúp Tỵ Nạn

Nếu Hà Nội được lập bang giao là xem như thế hệ con cháu sẽ bị Hà Nội thu phục. Do đó giới trẻ gốc Việt, thậm chí người Mỹ cần được giải độc về sự thất bại tại Việt Nam. Phải thành thật với lớp trẻ.

Ngày nay thì dễ vì có rất nhiều giới trẻ đã sinh sống tại Việt Nam sau 75. Họ hiểu thế nào là cộng sản nên không cần giải độc nhưng vào thập niên 80, phải giả thích vì sao làn sóng người Việt vượt biên, thà chết trên biển cả, đến sống lây lất trong các trại tỵ nạn. Báo chí tây phương cứ đổ lỗi là tỵ nạn kinh tế. Ngày nay, vẫn có nhiều người bỏ nước ra đi, có thể chết ngạt trong các thùng trên xe tải, hay đi du lịch rồi trốn ở lại.

Con mình theo phái đoàn y tế về Việt Nam vào mùa hè, thấy cán bộ và gai đình đến dành chỗ cua người nghèo, để khám bệnh, và hiểu được lý do mẹ chúng phải vượt biển tìm tự do. Do đó, Hà Nội rất sợ các phái đoàn y tế đến Việt Nam chữa bệnh cho người nghèo.

https://youtu.be/iit7aKRh5js

Có lẻ giây phút mình cảm nhận được việc làm của anh chị em BNLV đúng, khi đọc tiểu luận của thằng con, xin vào đại học. Mình cho nó học chơi đàn bầu của Việt Nam. Cháu kể là khi nghe tiếng đàn bầu lần đầu tiên, nghe rất quen thuộc nên muốn học và tập đàn món đàn này. Đến khi cháu đánh thuần thuộc mới nhận ra bản thể của mình là người Việt.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Con ngựa thành Troy

Nhớ hồi nhỏ học bi kịch Andromaque của Jean Racine, nói về cuộc chiến 10 năm, những anh hùng thần thoại của Hy Lạp, thân phận đau buồn của Andromaque, vợ của hoàng tử Hector và cha chồng là vua Priam, đứng trên thành Troy, nhìn Achilles giết chồng, con rồi kéo lê suốt mấy ngày để trả thù cho người bạn Patroclus, bị quân đội thành Troy giết. 

Khi mình đi chơi, viếng Hy Lạp thì bao nhiêu chuyện thần thoại, được nghe kể hay đọc từ bé khiến óc tò mò của mình, bắt mình phải đi đến những địa danh, được kể khi xưa, nhất là con ngựa thành Troy. Thật ra thành TROY này ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Họ có làm con ngựa giã để du khách chụp hình toả nắng.

Mình khởi đầu cuộc hành trình từ Thessalonika, vùng Macedonia, quê hương của vua  Philip II, cha của đại đế Alexander. Cũng từ đây, ông Alexander đã chinh phục các vùng đất bao la, được xem là đế quốc đầu tiên của nhân loại. Mình và cô bạn mướn xe, chạy xuống từ từ, qua các thành phố như Sparta, đến Olympia, quê hương của thế vận hội, rồi đến thủ đô Athens. Từ đây mới đi tàu qua đảo Crete.

Đảo này, theo truyền thuyết, khởi đầu nền văn minh Minoan, theo tên của vua Minos. Tương truyền trên đảo này có một con quái vật có hình dáng đầu bò dáng người, ăn thịt người, tên Minotaur nên vua Minos, mới nhờ một kiến trúc sư, tên Daedalus xây một mê cung (labyrinthe) để nhốt con quái vật trong này. Lúc mình đến hòn đảo này thì có viếng thành Knossos, quá tuyệt đẹp dù xây cách đây trên 3000 năm, vẫn còn màu đỏ rất đẹp. Nghe nói Mê Cung là đây nhưng chỉ được xem viếng có một phần nhỏ. Mình phục dân của nền văn minh này vì mấy ngàn năm trước, họ đã hiểu sức nặng của mái nhà, đè xuống mấy cột trụ và sẽ có lực phản hồi từ dưới đất lên, sẽ làm gẫy phần giữa cột trụ, nên các trụ đá của họ xây thời đó, đã được làm to hơn ở giữa, giúp đứng vững đến hơn 3000 năm sau. 

Nghe kể, con của vua Minos bị giết hại ở Hy Lạp nên ông ta bắt mỗi năm, dân Hy Lạp phải cúng tế 7 cặp trai gái đồng trinh cho thần Minotaur do bà vợ của vua, giao hợp với con bò rồi có mang, sinh ra quái vật đầu bò thân người nên chỉ ăn thịt người. Có một anh chàng tên Theseus, dân Hy Lạp sang đảo Crete, quyết giết con quái vật để tránh dân Hy Lạp chết vô tội. Anh này tán con gái của vua Minos, để cô này đánh cắp cái bản đồ của Mê Cung tương tự Mỵ Châu đánh cắp cái nỏ thần cho Trọng Thuỷ. Anh chàng này lấy cái dây buột vào người rồi lần mò đi vào Mê Cung. Sau khi giết được quái vật thì mới lần theo sợi dây để ra khỏi mê cung. 

 Anh chàng Theseus sau khi công thành danh toại thì bỏ cô con gái của vua Minos để trở về Athens. Trước khi đi, ông bố của Theseus là vua Aegus dặn, nếu thắng được Minotaur thì cho khói trắng còn bại thì khói đen. Có lẻ đây là một hiệu ước của người Tây phương khi liên lạc với nhau từ ngàn xưa, khi chưa có Morse, điện thoại,...., vì khi người ta bầu được vị lãnh đạo tối cao của Thiên Chúa Giáo thì họ cũng cho khói trắng ra ống khói của toà thánh Vatican. Thủy thủ quên lời dặn hay gỗ bị ước nên làm khói đen khiến ông vua, nhảy xuống biển tự tử, do đó biển Aegean ngày nay được mang tên của vua này. 

 Viếng thăm nước Hy Lạp thì chỉ thấy toàn là núi đồi và biển. Người Hy Lạp trở nên giàu có nhờ họ biết đóng tàu bè, di chuyễn trên biển, buôn bán nên sung túc, tạo dựng được một nền văn minh tiên phong cho các nước Tây phương mà người ta thường gọi Địa Trung Hải là cái nôi của nền văn minh La-Hy. Dân chúng ngày nay, chỉ sống vào sản xuất dầu olive, du lịch. Ông Onassis, khi xưa giàu có nhờ có tàu để chuyên chở, buôn bán.

 Hồi nhỏ mình có coi ở rạp Hoà Bình, phim "La Colère d' Achille", kể chuyện một bà sinh con trai, rồi nhúng người con xuống dòng sông Styx để giúp con trai, có mình đồng da sắt để ra trận không bị chết nhưng vì bà ta nắm cái gót chân nên sau này, Achilles bị Pâris, nhắm cái gót chân, không phải da sắt, để bắn tên và hạ sát, do đó người tây phương hay dùng thành ngữ "gót chân của Achilles" để diễn đạt, ai cũng có cái nhược điểm.

 Ông vua thành Troy, Priam có đến 46 người con, trong đó có Pâris. Theo truyền thuyết, khi có mang Pâris, bà Hebuka, vợ của vua Priam nằm mộng, được thần linh báo là Pâris, sau này sẽ phá nát, gây sụp đổ đất nước này, và khuyên bà ta nên giết đi. Bà ta bỏ người con mới sinh ra trên núi Hia nhưng Pâris, được mấy người chăn cừu nhặt, đem về nuôi.

 Thành Troy, nay thuộc về nước Thổ Nhỉ Kỳ, thuộc vùng Tiểu Á (Asie Mineure) mà khi xưa học lịch sử, mấy ông Tây bà đầm giảng hoài mà chả nhớ đâu ra đâu, nằm gần eo biển của Biển Đen và biển Aegean, nơi giao thoa của các tàu thương, chuyên chở cái ruộng thóc từ các quốc gia xung quanh Biển Đen (Hắc Hải) và Agean.

 Lớn lớn một chút thì học văn chương Pháp, ông Tây có dạy về bi kịch "Andromaque" của Jean Racine. Mình chỉ nhớ mang mán là trong tiệc cưới của bố mẹ Achilles, có một bà thần nào, hình như Artemis, nữ thần chiến tranh, không được mời tham dự nên gửi một trái táo, để tặng người đàn bà đẹp nhất buổi tiệc. Có 3 nữ thần tại bửa tiệc, không ai chịu thua ai về sắc đẹp nên hỏi thần Zeus. Ông này tuy là thần nhưng cũng sợ làm phật lòng đàn bà nên từ chối khéo, chỉ tên chăn cừu Pẩris, đang ở ngoài đồng và nói hỏi tên chăn cừu. 

 Chuyện này xẩy ra 1400 năm trước Tây Lịch, đã nói đến trái táo. Mình không biết huyền thoại trái táo trong vườn địa đàng của thánh kinh, phúc âm sau Tây Lịch, không biết có dính dáng, bắt nguồn từ câu chuyện này. Ai biết cho em xin.

 Ba nữ thần này ra sức dụ dỗ tên chăn cừu, cho tiền bạc, uy quyền, cuối cùng tên chăn cừu thuộc loại mê gái như mình nên hắn nghe lời dụ dỗ của Aphrodite, nữ thần tình yêu, do đó từ Aphrodisiac xuất phát từ nữ thần tình yêu. Nữ thần này hứa sẽ cho hắn người đàn bà đẹp nhất thế gian, Helen. Xui cho hắn là khi hắn gặp Helen thì cô nàng đã lấy chồng nhưng hắn vẫn dụ dỗ cô này, bỏ chồng trốn theo hắn về thành Troy.

 Ông chồng bị cắm sừng, Melanaus, vua của vương quốc Sparta, nằm ở vùng Peloponnese ngày nay, kêu gọi người em là Agamemnon, một chiến tướng nổi danh rất tàn bạo, tiêu diệt kẻ thù hoàn toàn mà người tây phương khi nói đến từ Agamemnon để nói lên sự tiêu diệt tuyệt đối. Họ đem quân đi đánh nhưng gần 10 năm bao vây thành Troy, vẫn không hạ nổi. Ngày nay, người ta khám phá thành này có đến 9 lớp nên kỹ thuật chiến tranh thời ấy, không thể công phá được. Trong đoàn quân này, có Achilles là tướng giỏi nhất nhưng lại không ưa Agamemnon, nên không chịu ra trận, chỉ uống rượu nhậu như trong phim mà mình đã xem ở rạp Hoà Bình.

 Cuối cùng Patroclus, bạn của Achilles, lấy áo giáp của Achilles ra trận bị giết nên ông thần mình đồng da sắt này nổi điên lên, ra trận để trả thù cho bạn, giết hoàng tử Hector. Trong cuốn Andromaque, kể rất hay về Andromaque chứng kiến cảnh chồng chết và vua Priam đi xin xác con về để chôn.

 Cuối cùng, phá không được thành Troy, nên quân đội của Agamemnon rút lui, bỏ lại một con ngựa gỗ, đóng bằng gỗ của một chiến thuyền. Dân chúng trong thành mừng quá vì tưởng hết nạn can qua. Kéo con ngựa vào thành rồi ăn mừng cả đêm. Trong đêm tối, tàu của đội quân Agamemnon, trở lại, các binh lính núp trong thân con ngựa gỗ, chui ra để mở cửa thành và tàn sát thành này, bắt lại Helen. Pẩris lấy cung bắn vào gót của Achilles và giết tướng này.

Trong bi kịch của Andromaque của Jean Racine, dạo ấy học nhưng chả hiểu, sau này sang tây, đọc lại thì mới cảm được cái tình, lòng của bà này đối với chồng, hoàng tử Hector. Bà ta đang mang thai một người con của Hector, nên phải bấm bụng chịu để kẻ thù hiếp dâm, để cứu lấy đứa con. Thông thường khi xưa, sau khi đã chiếm một thành phố, đoàn quân chiến thắng sẽ giết hết đàn ông và hiếp dâm phụ nữ, bắt làm vợ.

Nguyên do là để trừ hậu hoạn, không có đàn ông chống trả, trả thù trong tương lai. Hiếp dâm phụ nữ, bắt làm vợ thì sau này con của họ sẽ không phản lại cha mình nên phụ nữ đang có mang là bị giết. Sau này vào cuối thế kỷ 20, khi đoàn quân theo thiên chúa giáo chiếm đóng Kosovo, họ đã giết người theo đạo hồi giáo không nương tay và hiếp dâm phụ nữ đến khi quân đội NATO, nhảy vào ngăn chận cuộc diệt chũng này. 

Các nước nhỏ khi xưa đã thống nhất, tạo dựng nước Hy Lạp ngày nay, đã tạo dựng một nền văn minh rất cao, với khái niệm Dân Chủ, với những triết lý khởi xướng bởi các nhà hiền triết như Plato, Socrates, Aristotle,... Ngày nay, nước Hy Lạp là một trong những nước nghèo nhất của Âu châu. Dân họ bị đô hộ trên mấy trăm năm bởi đế quốc Ottoman, do Thổ Nhỉ Kỳ ngày nay lãnh đạo. Khi mình viếng thăm năm 1983, nước này rất nghèo so với Âu châu. 

Các lịch sử gia hay tâm lý gia cho rằng, khi nền văn minh Hy Lạp lên tột đỉnh thì người Hy Lạp đâm ra bị bệnh tâm thần, họ cứ tự cho mình là nữa thần, nữa tục, có quyền uy, hằm bà lằn nên xã hội bớt tiến bộ. Họ cứ tự chế ra các thần thánh, anh hùng kiểu Lê Văn 8, Fan Đình Giót,.... Dạo mình ở Âu Châu, nước này nổi tiếng về bệnh đồng tính luyến ái từ thủa xưa, khiến tinh thần đấu tranh, chiến đấu không còn như những đội quân Sparta mà Hollywood đã kể trong cuốn phim "300", nói về lòng cảm tử, thiện chiến của 300 người lính Hy Lạp, chống lại đạo quân của Ba Tư.

Ngày xưa, học lịch sử với ông tây bà đầm, rất chán vì chả hiểu gì cả. Cứ nghe nói về nền văn minh nhân loại được xuất phát từ Tiểu Á (Asie Mineure), nền văn minh Mesopotamie, vùng có dòng sông Tigris, có thành phố Babylon mà ngày nay là các nước như Syria, Iraq, Kuwait, Ba Tư,... Học các tên xa lạ như Dorique, Ionique,..., sau này học kiến trúc thì mới được học lại lịch sử thì mới hiểu.

Khi sang Hy Lạp, đi viếng các đền, các nhà hát lộ thiên,.., mà khi xưa các bi kịch Hy Lạp thường được trình diễn thì mới thấy trí óc con người quả là tột đỉnh. Học trường tây nhưng chả hiểu gì lắm, mỗi lần ông tây bà đầm hỏi là cứ đực ra như ngỗng ị nhưng may, sau này sang Pháp lại học về kiến trúc nên mới được bồi dưỡng lại những điển tích, những huyền thoại của nền văn minh La-Hy.

Lấy kinh nghiệm của mình để xét lại các cụ ngày xưa, học chữ Hán. Mình hay nghe người ta nói sôi kinh nấu sử. Nghiệm ra là họ học chữ Hán, tương tự mình khi xưa học trường tây nên chỉ học sử của Tầu như mình học "nos ancêtres sont des gaulois". Cho nên cha ông mình có thể, thuộc lầu, rành về chuyện Tào Tháo trong Tam Quốc Chí, rành về Nhà Chu, Nhà Tần,.., hay Đông Chu Liệt Quốc,.... nhưng i tờ về lịch sử Việt Nam. Sau này hứng hứng, vớt lịch sử của người Hoa, cải biên lại của mình như họ Hồng Bàng, Vua Hùng, Thánh Gióng,....

 Ông Homer sinh vào thời người ta dùng mẫu tự của người thương buôn Phoenician nên hai tác phẩm Illiad và Odyssey được ghi chép để lại cho hậu thế, giúp ngày nay người ta hiểu thêm về thời đại cuộc chiến thành Troy. Có đi viếng xứ này với bao nhiêu núi non thì mới hiểu được tâm hồn của người dân Hy Lạp. Đầu óc của họ hơi bị lệch lạc, tự xem mình là nữa thần nữa người. 

Khi xưa, các giống dân Phoenician mà ngày nay là Lebanon, Syria, Do Thái, nổi tiếng là những con buôn rất giỏi khiến quốc gia của họ trù phú. Khi giao dịch buôn bán với các nước lân cận thì họ dùng mẫu tự để ghi chép và đối thoại. Tương tự ngày nay, anh ngữ rất được phổ thông khi giao tiếp với đối tác tương tự pháp ngữ được dùng vào thế kỷ 19.

 Ngược lại thì fong cảnh của xứ này quá đẹp nhất là các đảo. Mình nhớ lúc chạy ngang ngọn núi Parnassus thì ghé lại viếng, đột suất mướn đồ trợt tuyết. Ngọn núi chỉ có mình và cô bạn Alice, trượt tuyết từ trên núi xuống. La hét để xem thần Apollo và các Muse có xuất hiện. Những hòn đảo nhỏ được phết vôi màu trắng bên cạnh biển màu xanh khiến mình cứ mơ mơ được sống thời cuộc chiến thành Troy để xem các thần linh đánh nhau ra sao. 

 Hy vọng sẽ có ngày trở lại xứ này với vợ. (Năm vừa rồi đã đưa vợ đến đây)

Nhs

Biệt kích nhị trùng

Hồi nhỏ, mình hay sang nhà hàng xóm chơi, có anh trai đi biệt kích, nhảy toán. Mấy người em hay nghe nhạc và tin tức đài Mẹ Việt Nam, Gươm Thiêng Ái Quốc. Có lần trước rạp Ngọc Hiệp, mình thấy anh hàng xóm về phép Đà Lạt, bận đồ Việt Cộng, đeo Ak đi ngoài bến xe đò về khiến thiên hạ nhất là Tuần Cảnh, không dám chận hỏi. 

Mình không nhớ và hiểu nhiều về thời sự, chỉ nhớ lâu lâu đài để nhạc truy điệu rồi giọng cô xướng ngôn viên kêu “sinh Bắc tử Nam”, khiến mình rợn tóc gáy. Giọng cô xướng ngôn viên rất nhẹ nhàng, giọng Hà Nội nghe rất êm tai.

Tưởng tượng mấy ông bộ đội, nằm bắt võng ở đầu Trường Sơn, đêm đêm nghe nhạc truy điệu. Ai ngờ sau 75, mình mới biết có một ông chú ruột sinh Bắc tử nam. Không ai biết mộ ở đâu, được cái bằng khen Liệt Sĩ để trên bàn thờ. Sau 75, thì lại có chiêu “sinh Nam tử Bắc”. Các người đi tù cải tạo ở miền bắc rồi chết ở đó, vợ con không biết mồ chôn ở đâu.

Mỗi lần nghe bản nhạc của tướng Lê mInh Đảo và một người bạn khi ở tù. Những chiều buồn trên đất Bắc, có nhớ về nam con nhớ mẹ hiền,… khiến mình lại nghĩ đến ông cụ ở tù 15 năm, 40 năm xa mẹ.

Ngược lại, đài Hà Nội có chương trình bằng tiếng anh, phát thanh cho lính Mỹ nghe, kêu gọi đào ngủ. Bà Trịnh thị Ngọ tên Hannah Hà Nội. Trên YouTube có phát các thu băng của mấy chương trình này. Tâm lý chiến song song với súng nổ ngoài chiến trận rất quan trọng.

Bà Trịnh Thị Ngọ, biệt danh Hannah Hà Nội, xướng ngôn viên trên đài Hà Nội bằng anh ngữ, kêu gọi lính Mỹ đào ngủ. Cô xướng ngôn viên của đài Gươm Thiêng Ái Quốc nghe nói chết trên đường vượt biển.

Đọc báo và sách của Hà Nội thì được biết nhiều bộ đội vào nam, đêm có nghe lén đài miền nam tương tự người miền nam nghe đài Hà Nội. Mấy người miền Bắc khen nhạc miền nam quá hay mà ngày nay người miền Bắc vẫn mê nhạc bolero xưa của miền nam. Có một ông đi tù 10 năm vì nghe nhạc miền nam. Sau khi ra tù thì khắp Hà Nội nghe nhạc vàng khiến ông ta chới với.

Trên đường Thi Sách, Dũng Đầu Bò, người Nùng, có mấy người anh đi Biệt Kích, lái xe jeep Mỹ, lâu lâu thấy về nhà, đeo súng khác với lính thường khiến mình cũng tò mò hỏi Dũng Đầu Bò nhưng hắn không trả lời. Nghe nói ở Đà Lạt, có anh chàng nào tên Sơn Beatles, đi Lôi Hổ bị bắt ở tù, sau 75, mới được thả về. Nói chung hồi nhỏ mình nghe nhiều huyền thoại về lính biệt kích, Lôi Hổ,.. Sau này nghe họ nói chuyện thì được biết họ không phải những người thấy trong xi nê. Họ chỉ lén lén núp quan sát rồi trốn về báo cáo. Chớ không như Rambo, chạy ra đánh lộn, bẻ tay bẻ cẳng đối phương.

Lâu rồi, mình có đọc cuốn Thép Đen, của ông Đặng Chí Bình (bút danh), mật danh là Athena. Một người gốc Bắc, di cư vào nam, được huấn luyện, rồi đổ bộ vào miền Bắc, trên vĩ tuyến 17, lén về Hà Nội để liên lạc với những phần tử chống đối chế độ. Sau khi đưa thư cho ông linh mục trong nhà thờ ở Hà Nội thì phát hiện ra bị công an theo dõi. Cuối cùng ông bị bắt và kể gặp trong tù những toán hay nhân vật gốc Bắc, được miền nam huấn luyện gửi ra Bắc hoạt động, đều bị Hà Nội bắt hoặc giết hết. 

Người chỉ huy các chuyến bay thả dù biệt kích là ông Nguyễn Cao Kỳ, từng lái máy bay chở các toán biệt kích nhảy Bắc. Kể ra phải phục ông này gan dạ vì máy bay cũ, bay thấp để tránh radar dễ bị bắn rơi. Hình như có ông phi công tên Phan Thanh Vân bị bắn rơi tại Bắc Việt, sau đó được người nhà ở Pháp bảo lãnh sang. Hình như đêm đó, ông Kỳ có nhiệm vụ lái chiếc máy bay định mệnh nhưng không hiểu vì lý do nào, bận nên ông Vân lái thế và bị bắn rơi. Xem như mạng ông Kỳ lớn. Hà Nội kêu là “giặc lái”. Chán Mớ Đời 

Sau này, ông Đặng Chí Bình khám phá ra ông cha ở nhà thờ là công an chìm của Hà Nội. Ai vào xưng tội, có tư tưởng phản động là đi tù. Thậm chí những người huấn luyện ông ta là người của Hà Nội, cài đặt vào chính quyền miền nam. Cho thấy tình báo Hà Nội rất mạnh tương tự các chính quyền cộng sản khác như Liên Xô, Cuba,…đã cài người vào Hoa Kỳ, Anh quốc, Đức quốc, Pháp quốc,… ngược lại họ khám phá ra các tay gián điệp của Mỹ rất nhanh khi xét lịch trình nhân viên của bộ ngoại giao Hoa Kỳ. Thi cử, ăn ở rất nghiêm trong khi nhân viên CIA mang sổ thông hành ngoại giao thì hành vi khác.

Có lần FBI phá vỡ hệ thống gián điệp của Cuba tại Hoa Kỳ. Chính quyền Castro, cho những gián điệp, được huấn luyện rồi vượt tuyến đến Hoa Kỳ, bằng tàu hay máy bay bà già rồi len lỏi vào các tổ chức chống cộng tại Miami,… Các tổ chức chống Cộng này, muốn biểu dương thanh thế nên mời các người vượt tuyến tham gia các hội nghị, tổ chức. Mấy tay trùm gián điệp này dụ dỗ người Mỹ gốc Cuba chống cộng về Cuba đánh phá, làm kháng chiến,…rồi bị bắt khi đặt chân lên Cuba, khiến Hoa Kỳ mất mặt. Ai hô hào chống cộng rất hăng say, cần phải cẩn thận, nhiều khi họ là người của Hà Nội, đóng kịch để lôi kéo người chống cộng...

Sau này, được giải mã là người chỉ huy, điều hành các toán biệt kích là người của Hà Nội. Trước khi lên đường, Hà Nội đã được tin địa điểm nhảy toán sẽ được thả xuống. Gần đây, thấy báo Hà Nội có đăng mấy vụ này nên tò mò mình đọc trên mấy tờ báo AN Ninh Thế Giới,…

Phạm Chuyên, bí danh là Ares, người đầu tiên được gửi ra Bắc. Bị bắt, làm nhị trùng giúp Hà Nội xỏ mũi CIA suốt 10 năm trời từ 1961-1970. Sau chiến tranh được Hà Nội vinh danh, tặng 2 huy chương 

Trong Thép Đen có nói đến một nhân vật có mật danh là Ares, người đầu tiên được cài đặt trở lại vùng Quảng Ninh, liên lạc vô tuyến về Phi Luật Tân, thay vì Sàigòn, đã bị Hà Nội bắt và tương kế tựu kế, Hà Nội cứ để ông này lâu lâu gửi tin tức, kêu gọi tiếp tế để Hà Nội dùng. Sàigòn và người Mỹ cứ tin tưởng là ông này vẫn còn hoạt động tự do. Ares là mật danh của ông Phạm Chuyên, được Hà Nội vinh danh, tặng 2 cái huy chương, kháng chiến hạng nhất, và Vì An Ninh Tổ Quốc, nhờ làm nhị trùng, lừa CIA và Việt Nam Cộng Hoà.

Hình ảnh chụp Pham CHuyên đang ngồi đánh truyền tin cho CIA tại Phi Luật Tân như ở phòng thâu. CIA bị lừa từ 1961-1970

Bản thảo để gửi cho CIA ở Phi Luật Tân

Dạo ấy các toán nhảy biệt kích đều do CIA lựa chọn và huấn luyện với sự cộng tác của Nha Kỹ Thuật, Việt Nam Cộng Hoà như trong đệ nhị thế chiến tổ chức OSS liên lạc với nhóm đấu tranh của ông Hồ, để đánh quân đội của thiên hoàng. Mấy người này hoạt động với tình báo Mỹ khi xưa trong thế chiến thứ 2, có ông William Colby, sau này làm đến chức cao nhất của CIA và chết mờ ám, chống Nhật Bản nên rành 6 câu về điệp báo của Mỹ. Ông Hồ sử dụng hình ảnh chụp với biệt kích của Mỹ để tuyên truyền, lấy điểm. Xem như tổ chức của ông được Hoa Kỳ ủng hộ. Trên thực tế, dạo ấy Liên Xô là đồng minh với Hoa Kỳ, chống trả Đức quốc Xã và Nhật Bản nên có giúp đỡ các tổ chức đấu tranh tại Việt Nam trong thời gian Nhật Bản chiếm đóng Đông-Dương.

Có một cuốn phim tài liệu kể về đời ông Colby, hình như do con trai thực hiện, có nói khá nhiều đến thời gian làm việc tại Sàigòn. Cuối cùng ông ta chết khi đi tàu ra khơi một mình. Không ai đặt câu hỏi về cái chết ông này. Chắc biết nhiều chi tiết có hại cho những người khác làm chính trị. Xong om

Không hiểu tại sao CIA cứ tiếp tục gửi người ra Bắc dù bị bể. Nhất là các hoạt động phá hoại của họ qua các toán biệt kích Đài Loan tại Trung Cộng bị thất bại, không rút kinh nghiệm mà cứ tiếp tục tại Việt Nam. Có lẻ mạng người Việt quá rẻ nên họ không đoái hoài đến. Chỉ cần trả tiền tử là xong trong khi họ được xếp trên khen thưởng. Mình nghe nói là biệt kích lãnh tiền tử trước khi làm Kinh Kha sang Tần.

Miền Bắc là một cơ cấu làng-nối-làng vô cùng hiệu quả về an ninh, không có chỗ cho kẻ lạ mặt. Rất khó cho người lạ xâm nhập. Khác với miền nam, nằm vùng rất đông. Mình nhớ có tên học chung, ở trọ ngay ngã ba chùa. Lâu lâu, hắn dẫn mấy tên nào ở đâu ra, mặt mũi rất cô hồn, lớn tuổi hơn mình. Nay nghĩ lại có lẻ hắn nằm vùng, nhà ở Tùng Nghĩa, khai gian tuổi lên ở trọ Đà Lạt. Thậm chí có mấy bà ngoài chợ, hay trên khu Hoà Bình là nằm vùng cho Việt Cộng, được khen là Tư Sản yêu nước hay gì đó. Sau đó cũng cho con vượt biển.

Dạo mình đi thi tú tài thì họ có bắt đi khám sức khoẻ, để nộp đơn. Nữ sinh thì được miễn vụ này nên đoán họ dùng chiêu này để thanh lọc dân nằm vùng vì đa số bị bệnh sốt rét. Phụ nữ cũng nằm vùng rất nhiều. Có một chị người làm, từ Quảng Ngãi vào làm cho gia đình mình, sau bỏ trốn. Nghe nói vụ nổ ở rạp Ngọc Lan, đúng hơn là khách sạn Ngọc Lan, thủ phạm là một cô học Yersin cùng niên khoá với mình tên Nguyệt Thu, sau 75 mới được phong tặng anh hùng cách mạng gì đó. Mình có gia đình hàng xóm trên đường Thì Sách, có người con trai chết trong vụ này. Hôm nào có dịp mình hỏi chị hàng xóm về vụ này để biết thêm chi tiết.

Theo báo Hà Nội cho biết thì Ares, tên thật là Phạm Chuyên. Từng theo kháng chiến, làm công an, rồi bất mãn vì bị lên án hủ hoá, trốn qua Lào rồi được chính phủ miền nam đưa về Sàigòn sinh sống như các người vượt tuyến dạo đó nhưng được tình báo Sàigòn liên lạc và huấn luyện để trở về Bắc làm nội tuyến. Báo Hà Nội, cho biết 1 ông, có bí danh là François đã kết nạp và huấn luyện ông Chuyên. Theo mình đọc qua cuốn Thép Đen thì nhân vật François này là người của Hà Nội, được cài đặt vào chính quyền miền nam. Ông này biết Phạm Chuyên trốn qua Lào rồi vào nam, nay dụ trở về Bắc. Nếu đúng như mình đoán thì chuyên án được Hà Nội thiết kế quá đẹp. Hình như Ngô Quyền có cho một ông hàng tướng, làm khổ nhục kế rồi trốn qua đầu Tào Tháo trong vụ đánh trên sông Xích Bích. Chán Mớ Đời 

Có một cựu biệt kích Việt Nam Cộng Hoà tên Vũ đình Hiếu, có dịch cuốn sách của người Mỹ viết về cuộc chiến bí mật tại Việt Nam, để lên tiếng sự bỏ rơi của người Mỹ đối với các biệt kịch đã được họ huấn luyện, nhảy ra Bắc và bị bắt ở tù bao nhiêu năm. Hình như nhờ vậy mà có một số cựu biệt kích được Hoa Kỳ cho di dân qua Mỹ. Chỉ nhớ mại mại như vậy. Ai biết rõ thì cho mình thêm tin tức để bổ túc.

Theo mình nghĩ khi đọc báo Hà Nội thì có lẻ họ sử dụng cuốn sách của ông HIếu rồi xào nấu định hướng theo ý họ muốn. Rảnh mình sẽ mua cuốn sách của người Mỹ viết và cuốn dịch của ông Vũ Đình Hiếu để đối chiếu.

Hà Nội kêu đã bắt ông Phạm Chuyên, rồi thuyết phục ông ta làm nhị trùng vì ông ta thương bà mẹ, sẽ không bắt người nhà ở tù,… nhưng nếu ông François, người huấn luyện ông Đặng CHí Bình, chắc chắn được Hà Nội thông báo về ông Phạm Chuyên, được Hà Nội đưa vào nam, ông François, kết nạp, huấn luyện đưa về Bắc lại để chơi CIA.

Lâu rồi, có xem hình ông tướng miền nam nằm vùng cho Hà Nội, tên Hạnh thì phải, về già sống gần nghĩa địa, nghèo xác xơ, không được Hà Nội nhớ công ơn cách mạng, khi nằm vùng, nhận chỉ thị của Trần Văn Giàu trong khi ông Phạm Chuyên được Hà Nội trao tặng 2 huy chương và có nhà ở riêng ở quê. Mình đoán kịch bản do Hà Nội dựng lên từ đầu. Họ tạo dựng Phạm Chuyên hủ hoá, trốn qua LÀo. Việt Nam Cộng Hoà đem về Sàigòn, sau khi hỏi cung và được an ninh Sàigòn, người của Hà Nội, thuyết phục về bắc. Nhất là trở lại quê của ông ta, khi mọi chuyện của ông hủ hoá, đều được cả làng biết.

Mình biết một bác, bố của một người bạn, kể cùng ông bố vượt tuyến từ Nghệ an, qua Lào rồi được đưa về Sàigòn. Đoán là thời sau 1954, có nhiều người sống tại miền Bắc, khổ quá nên vượt tuyến qua Lào nên Hà Nội có thể cho ông Phạm Chuyên, vượt tuyến, tạo ra những tin tức như bất mãn, bị trù dập, hủ hóa để đánh lừa an ninh miền Nam và CIA. Chỉ cần đăng tin trên tờ báo nhân dân, là an ninh của Sàigòn đọc. Thêm ông Phan và ông François lại nằm vùng của Hà Nội. Xem như người của Hà Nội, huấn luyện người Hà Nội để đưa ra bắc lại.

Nhạc sĩ Duy Khánh có kể là ông ta làm bản nhạc Xin anh giữ trọn tình quê vào đêm cuối ở Lào, theo chân đoàn văn nghệ Việt Nam Cộng Hoà, hát cho kiều bào tại xứ Lào. Nghe nói dạo ấy vùng phi quân sự khó trốn lắm vì bãi mìn nên đa số người ở trên vùng vĩ tuyến 17, chạy qua Lào hết. Cộng đồng người Việt ở Lào khá đông.

Nhà của Phạm Tuyên ở đến khi qua đời lúc 91 tuổi.

Tháng 11/ 1963, ông Diệm bị lật đỗ, ông Lê Quang Tung chỉ huy trưởng về an ninh, lực lượng đặc biệt dưới thời ông Diệm đã bị giết nên bao nhiêu vấn đề an ninh đều bị thất lạc, phải xây dựng lại từ đầu và nằm vùng có thể xâm nhập.

Nếu mình không lầm trong cuốn Thép Đen, ông Đặng Chí BÌnh kể có nhân vật tên François, và ông Phan đã huấn luyện ông Thép Đen và được biết sau 75 thì ông François này là người của Hà Nội. Khi bị lấy cung, họ đưa hình chụp ông ta và ông François tại Sàigòn. Địa chỉ chỗ ăn ở trong thời gian huấn luyện. Cho nên khó mà khai láo được. Sau này hồ sơ mật được giải mã thì ông François, tên thật là trung uý Đỗ Văn Tiên. Xem như bao nhiều người được mấy ông này (miền Nam) huấn luyện, Hà Nội đều có hồ sơ của họ.

Ông Phạm Chuyên được đưa ra Bắc thành công nhưng cách kiểm soát của Hà Nội rất nghiêm ngặt, nhất là Sàigòn gửi thuyền khác với dân trong vùng thường dùng nên gây nghi ngờ và bị tóm. Ông Thép Đen cũng kể khi thả người ra Bắc, đưa cho họ thuốc lá của Trung Cộng mà dân ngoài đó không dùng.

Sau 1949, CIA cũng giúp Đài Loan thả biệt kích Đài Loan vào Trung Cộng để tìm cách phá hoại nhưng đều thất bại, cuối cùng bỏ các hoạt động này. Buồn đời, họ dùng mấy ông Đài Loan này, để huấn luyện các toán biệt kích Việt Nam Cộng Hoà, vẫn đưa đến thất bại. Lý do là hệ thống an ninh của các chế độ cộng sản rất nghiêm ngặt. Anh phải báo cáo các hành vi của hàng xóm để có gạo ăn nếu không sẽ bị cúp sổ gạo.

Trích báo Tiền Phong: “Kỳ I: Chiếc thuyền lạ trên bãi biển và cuộc truy lùng "người trở về"

1. Một buổi sáng đầu tháng 4/1961, cũng như bao buổi sáng khác, ông Ngột, một ngư dân ở thôn La Khê, xã Tiền An, huyện Yên Hưng, tỉnh Hồng Quảng (nay là Quảng Ninh) cùng một bạn chài từ trong làng ra bến thuyền để đi biển. Nhưng khi qua đầm Thùa (thôn La Khê), hai người bất ngờ thấy có một chiếc thuyền nan có kiểu dáng rất lạ, không giống như của ngư dân vùng Hồng Quảng đang sử dụng…”

Thí dụ trên cho thấy CIA làm việc rất bất cẩn. Dùng thuyền khác với thuyền mà người dân đánh cá trong vùng sử dụng. Trong suốt gần 1 thập kỷ, Hà Nội dắt mũi CIA để báo tin giả, và tin là người của họ được thả ra Bắc thành công. Phạm Chuyên được xem là người đầu tiên được CIA cài ra bắc và được Hà Nội sử dụng, để đưa tài liệu giả để CIA thả các toán biệt kích khác để tiếp tế cho ông này và bị lọt lưới hết. Nay đọc bài Hà Nội mới biết ông Phạm Chuyên bị bắt sau khi đổ bộ thành công bằng thuyền do miền Nam chế. Gây nghi ngờ cho dân trong làng, báo cho công an rồi công an biên phòng,…cho người xuống theo dõi, thân nhân rồi còng đầu và thu phục làm nhị trùng.

Sau đó, chỉ đạo cho ông ta gửi tin tức giả cho CIA từ năm 1961 đến 1970 khi Hà Nội chắc được mấy người nằm vùng cho biết, Sàigòn và Hoa Kỳ nghi ngờ nên mới kết thúc chuyên án này cũng như mấy toán biệt kích khác bị bắt. 

Cũng có thể khi Hoa Kỳ bắt đầu đi đêm với Hà Nội, trước khi hoà đàm ở Paris, Hà Nội yêu cầu Hoa Kỳ ngưng các cuộc ném bom và phá hoại tại miền bắc nên chương trình nhảy toán bị đình chỉ. Khó biết vì người Mỹ không muốn nhắc tới chiến tranh Việt Nam. Bao nhiều phim ảnh về chiến tranh, Hồ Ly Vọng đều nói về thế chiến thứ 2, Hoa Kỳ toàn thắng nhưng về Việt Nam, A Phú Hãn,….đều lơ vì người Mỹ không thích xem phim thua trận.

Sàigòn muốn hồi hương Ares và mấy toán bị Hà Nội bắt, tiếp tục gửi tin tức nhưng Hà Nội đều bảo họ thối thát, khó khăn, đợi thêm thời gian. Cuối cùng chấm dứt, đưa ra toà để công khai hoá, lên án Hoa Kỳ và Sàigòn cho người xâm nhập đánh phá miền bắc.

Thấy trên báo Hà Nội . Theo mình thì sự thật khác hơn là những gì họ viết.

Báo Hà Nội cho biết là con trai của nhà văn Nguyễn Công Hoan, chỉ huy vụ phản gián này trong vòng 10 năm để lừa CIA.

Nghe kể có đến 22 toán biệt kích được thả xuống Bắc Việt để hoạt động. Cứ trung bình 7 người cho một toán là 154 người rồi. Trong chiến dịch Bravo, một trung tá không quân Mỹ bị bắn rơi, người Mỹ bỏ ra không biết bao nhiều người và máy bay bị rơi để cứu ông này. Nhờ một biệt kích Việt Nam, dẫn một biệt kích người Mỹ đi thuyền vào khu vực đóng quân của Việt Cộng, cứu ông ta. Mình có kể vụ này rồi. 

Đọc tài liệu của Hà Nội, cho thấy đa số các cuộc đổ bộ biệt kích miền Nam, đa số nằm ở vùng trên vĩ tuyến 17 như Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hoá,.. tháng vừa rồi mình ghé Quảng Bình thì thấy rất nhiều nhà thờ công giáo. Hỏi ra thì được biết 90% dấn số vùng này là người công giáo. Sau vụ 1953, cải cách ruộng đất đã khiến dân của mấy vùng này chống đối. 

Năm 1954, có trên 1 triệu người từ miền bắc, di cư vào Nam. Đa số các người chống đối Hà Nội, đều vào nam trong khi chỉ có 300,000 từ miền Nam tập kết ra bắc. Hà Nội để lại trong nam rất nhiều cán bộ để chuẩn bị đấu tranh tiếp như ông Lê Duẩn, Nguyễn Văn Linh,... 

Sau 54, họ cho người liên lạc gia đình những người tập kết để móc nối gây cảm tình với Hà Nội. Như trường hợp cô nào khi xưa, đã giúp CIA phá vỡ hệ thống gián điệp của Hà Nội tại Hoa Kỳ. Cô ta kể tưởng ông bố tập kết nhưng thật ra ông ta ở lại miền nam, làm bộ trưởng ngoại giao cho mặt trận. Tối nào cũng mở đài MTGPMN để nghe, để nghe giọng nói của ông bố. Điển hình tướng Dương Văn Minh có người em là DƯơng Văn Nhật, tập kết, rồi trở lại miền nam, vào nhà ông ta hay người thân để ở, móc nối với tướng Minh. Nghe nói an ninh Sàigòn bắt ông ta rồi thả vì sợ ông Minh giận.

Trích báo cand.com

Ngày 1/1/1970, Chuyên án BK63 chính thức kết thúc. Sau gần 10 năm thực hiện, chuyên án đã 13 lần vượt qua sự kiểm tra an ninh của trung tâm tình báo địch, cung cấp 307 tin giả, câu móc và bắt giữ hàng chục tên gián điệp biệt kích, thu giữ 1 tàu cùng hàng chục tấn vũ khí, khí tài hiện đại của trung tâm tình báo địch tiếp tế cho BK63. Số vũ khí này Bộ Công an đã giao cho Bộ Quốc phòng đưa vào chiến trường miền Nam đánh Mỹ. Không những thế, qua chuyên án, ta đã nắm được hầu hết âm mưu, biết trước hoạt động bắn phá của Không quân Mỹ trong chiến tranh leo thang phá hoại miền Bắc tại Quảng Ninh để kịp thời sơ tán nhân dân.

Trong khi đó họ cứ thả biệt kích Việt Nam Cộng Hoà xuống miền Bắc để bị bắt tại chỗ và đi tù mười mấy năm trời hoặc bị giết. Mạng người Việt quá rẻ so với người Mỹ. Chán Mớ Đời (còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn