Showing posts with label Lịch sử. Show all posts
Showing posts with label Lịch sử. Show all posts

Chúa đã bỏ loài người

Hình như có một bản nhạc có câu “Chúa đã bỏ loài người, Phật đã bỏ loài người…” mình nghe lâu rồi, thời còn ở Việt Nam, hình như do ca sĩ Khánh Ly trình bày. Hôm nay, đọc một nghiên cứu về tình trạng Nhà Thờ Ngày Nay. Họ cho biết con chiên bỏ nhà thờ đi hoang đàng hơi nhiều từ 75% (năm 2000) còn lại 63%, xem như 12% đã bỏ đạo đưa đến khủng hoảng về tài chánh cũng như tâm linh. Được biết là nhà thờ Hoa Kỳ mất trên 40 triệu con chiên từ 25 năm qua, xem như 1/9 dân số Hoa Kỳ. Tóm tắc lại đây những lý do, đã khiến người Mỹ bớt tham gia các sinh hoạt nhà thờ tại Hoa Kỳ.

Trong quá trình lịch sử tiến hoá của muôn vạn vật trên quả địa cầu, con người từ từ chiếm lĩnh, làm bá chủ nhờ bộ óc của họ. Không biết bao nhiêu triệu năm nhưng bộ óc ấy có khả năng suy nghĩ, nhất là tưởng tượng, và từ đó biết thuyết phục đồng loại. Đi Phi châu, thấy các mùa, thú vật phải di chuyển như thể khi xưa loài người di chuyển theo mùa. Con người khi xưa cũng thế nhưng nhờ có bộ óc đã ngưng lại và khởi đầu nghề canh nông. Rồi từ đó họ tưởng tượng ra các đáng tối cao, truyền đạt các suy nghĩ này và được một số đồng loại chấp nhận, tạo ra các tôn giáo cũng như Khoa học, đã dần dần thay đổi suy nghĩ con người và đời sống của họ. Các tư tưởng như các làn sóng mới đẩy các làn sóng cũ. Điển hình là ông Kha Luân Bố có suy nghĩ là đi tàu về hướng tây sẽ đến Ấn Độ, khác với su nghĩ của các người ở âu châu dạo ấy. Bất chấp các chỉ trích, ông ta xin tiền của triều đình Tây Ban Nha để đi và tìm ra Mỹ Châu.

Có lần mình quen một cô, gia đình là đạo gốc Công giáo từ NAm Định, mời về nhà. Bà mẹ cô ta kêu mình người lương, đã bỏ đạo nên phải trở về đạo khiến mình ngu lâu dốt sớm như bò đội nón. Mình có bao giờ theo đạo Công Giáo mà bỏ đạo. Từ bé đi chùa Linh Sơn và Linh Quang, qua tây thì quy y tại chùa Khánh Anh. Mình đưa tay lên thề là gia đình cháu 10 đời là Phật giáo, không có ai theo Công Giáo rồi bỏ đạo. Lần đầu cũng là lần cuối gặp bố mẹ cô ta. Sau này mới hiểu là người thiên chúa giáo gọi các người ngoại đạo là những người bỏ đạo, bỏ Chúa ra đi như các đứa con hoang đàng (prodigal son) nên họ kêu mình phải sám hối, trở về đạo. Sau này gặp cô nào công giáo là bỏ chạy trước vì biết kết cuộc.

Trước đây từ hơn 2000 năm qua, vào cuối tuần, nhà thờ là địa điểm hội tụ gần như tất cả các sinh hoạt cộng đồng của người Mỹ như con em họp mặt, học tập giáo lý, làm các việc phụng sự xã hội, nhà thờ và nghe mục sư giảng đạo. Trong xóm mình khi xưa, thấy mấy đứa bạn công giáo hay đi sinh hoạt thanh niên thánh thể chi đó ở nhà thờ bà sơ gần bệnh viện Đà Lạt, cạnh nhà xác. Ngày nay thì nhiều nhà thờ rất vắng lạnh như chùa Bà Đanh. 30% người Mỹ ngày nay, cho rằng họ không tin tưởng vào tôn giáo như thế hệ cha ông, tự xưng là vô thần. Mình không biết vì tiêm nhiễm, bị ảnh hưởng chủ nghĩa Mát xít hay vì đời sống kinh tế khả quan hơn các thế hệ đi trước nên con người không tìm về tôn giáo để cầu nguyện, giúp đỡ họ vượt qua số phận.


Cũng có thể thuyết tiến hoá của Darwin đã được giảng dạy trong trường công khiến con người. Không tin vào thượng đế sinh ra ông Adam và bà Eva. Người ta không tin vào đức mẹ đồng trinh. Ngày nay khi sinh nở người ta hẹn bác sĩ ngày giờ mổ thay vì rặn nên có thể nói khi xưa đức mẹ đồng trinh sinh ra ở bụng nhưng khoa học khi xưa có khả năng đó hay không. Đó là điềm nhiệm màu.


Nói chung là các nước tây phương đang chuyển mình thay đổi về tín ngưỡng. Có thể chúng ta đang tiến về một tôn giáo thiên nhiên với các phong trào bảo vệ môi trường mà chính chúng ta đã phá hoại một cách vô tư. Tuần này cô gái xứ Thuỵ Điển bị bắt mấy lần vì biểu tình bạo động gì đó ở âu châu, bên Đức quốc thì phải, mình chỉ lướt qua. Biết đâu 2000 năm sau, người ta viết sử nói về một cô gái được sinh ra tại Thuỵ Điển năm 2003. Cô ta tên Greta Thunberg tự nhiên giác ngộ, đi diễn thuyết về môi trường bị ô nhiễm, bị cảnh sát di động bắt bớ, bỏ tù. Trong tù cô ta cứ thuyết giảng nên họ thả cô ta ra. Con người và thiên nhiên là một, cũng một hệ sinh thái. Nếu chúng ta tàn phá môi trường thì sớm muộn gì cũng tự hại.


 Khi lên 15 tuổi, cô ta không thích làm bài tập ở nhà, muốn chơi pokemon nên đình công không muốn đi học và đứng trước cổng trường để biểu tình phản đối tàn phá môi trường… thế là học sinh khắp nơi trên thế giới bắt chước cô ta nghỉ học khi lo chơi game, quên không làm bài tập, lên tiếng bảo vệ môi trường. Tuần này, nghe nói bên Texas mưa đá làm hư hại một số đáng kể các tấm bảng năng lượng mặt trời. Khi chạy xe đến gần biên giới tiểu bang Cali-Nevada, thấy một rừng bảng thu nhiệt năng lượng mặt trời, tốn mấy trăm triệu, nay không sử dụng được. Chính phủ tiếp tục đánh thuế người dân để trả nợ mấy chương trình năng lượng mặt trời.


Nhớ lần chót về thăm âu châu, một anh bạn kiến trúc sư dẫn mình vào một nhà thờ ở Hoà Lan, được sử dụng làm một tiệm sách với các quán cà phê như Barnes & Noble ở Hoa Kỳ. Lại nghe nói nhà thờ phải bán tài sản để trang trải các chi tiêu vì ít con chiên sinh hoạt, đóng góp. Mình hơi ngạc nhiên vì nhà thờ được miễn thuế thu nhập, cúng dường nhưng công việc bảo trì rất tốn kém. Nếu con chiên không đi lễ thì làm sao có tĩnh tài.


 Mình có anh bạn linh mục ở trong một tu viện, cơ sở đều cũ kỹ vì xây cất từ năm 1955. Muốn trùng tu lại nhưng nhà thờ không có tiền, muốn giáo dân đóng góp, kêu gọi kiến trúc sư vẽ chương trình để gây quỹ. Tu viện cho biết là ngày nay ít có ai muốn đi tu nữa nên họ dồn về vài nơi khác trên đất Mỹ nhằm đào tạo một ít vị linh mục cho tòa thánh. Nếu không trong tương lai chắc sẽ đưa các linh mục tại các xứ nghèo trên thế giới qua Hoa Kỳ để hướng dẫn, lãnh đạo tinh thần cho người Mỹ. Tưởng tượng một vị linh mục gốc phi châu làm đức giáo hoàng tại toà thánh Vatican.


Đùng một cái COvid đến thiên hạ chết nhiều, cần làm lễ ngoài trời vì trong nhà thờ nhỏ và luật phải cách giãn xã hội 6 bộ anh nên thiên hạ đến tu viện làm tang lễ ngoài trời cách nhau 6 bộ thì mỗi tháng từ 2 đám ma lên đến 63 buổi lễ đám ma, nhà thờ được các tang quyến đóng góp nhiều nên có tiền để trùng tu lại nhưng không may ông linh mục được chúa gọi về thiên quốc sớm. Mình đoán là trong mùa covid, nhà thờ cũng như chùa đều làm ma chay nhiều hơn. 


Thế là mình không có cơ hội giúp nhà thờ. Mình muốn giúp nhà thờ, trùng tu lại, có nơi để các cặp vợ chồng đến tĩnh tâm, học hỏi lẫn nhau cách nhường nhịn nhau để sống đến răng giả trả nhớ về không. Vấn đề là mấy ông cha bề trên lớn tuổi thì theo kiểu cũ nên bắt phải xin phép họ đủ trò nên mình không muốn mất thì giờ. Mình kêu thợ đến đo đạc, dự kiến tiền bạc, thấy cũng không nhiều lắm vì mình không lấy công, định bỏ tiền túi ra làm cho lẹ vì đi chơi với vợ. Mình muốn làm phần ngoài trời mà vị linh mục muốn làm trước để gây quỹ mà phải xin phép, năn nỉ beef trên nên Chán Mớ Đời. Bỏ luôn.


Nghiên cứu cho rằng lý do chính là chính trị đang xen vào các nhà thờ khiến các con chiên cảm thấy không hồ hởi vì cãi cọ với các con chiên khác. Do đó các tín đồ tìm kiếm nơi khác để học tập về tâm linh. Gia đình anh em ban bè cãi nhau vì chính trị huống chi con chiên của chúa trong nhà thờ. Ông nuôi ong trong vườn mình đi nhà thờ nào ở dưới San Diego, ông mục sư nói gì về chính trị rồi ông ta nhắc lại cho mình. Dân tình càng ngày càng cá nhân hóa trong khi nhà thờ rất bảo thủ. Không cho phá thai mà dạo này ở bên tiểu bang Arizona họ cấm phá thai khiến mấy bà xuống đường kêu gào tự do sử dụng cái mu của họ đủ trò. 


Họ không biết là ở thế kỷ trước, sau đệ nhị thế chiến, các quốc gia thân tây phương đều theo chế độ, đẻ ít làm nhiều để tăng gia sản suất, phát triển kinh tế nên họ mới ra chiêu bài ngừa thai, phá thai, giải phóng phụ nữ. Ở các nước độc tài thì họ bắt theo chế độ 1 con, bắt phá thai đủ trò. Ảnh hưởng của ngừa thai đã khiến cả thế giới bị thiếu hụt dân số, không biết tương lai ai đi làm để nuôi đám về già. Ở Trung Cộng, hồi trước, hai vợ chồng, ông bà ngoại ông bà nội đi làm để nuôi một đứa bé, nay đứa bé lớn lên phải nuôi lại 6 người và con của họ. Ngày nay, tây phương thiếu dân số nên họ lại quyết định cấm phá thai. Còn tự do bú xua la mua thì cứ mơ suốt một đời.


Ngoài ra, kỹ thuật đã thay đổi cách sống của con người. Xưa kia người dân trong làng, trong phố đi nhà thờ để gặp gỡ thân hữu, nói chuyện. Ngày nay với Internet, người ta không cần phải đến nhà thờ để ụ họp mà lên mạng câu view lai chim, đủ trò. Chúng ta có thể nói chuyện hay than gia một cuộc phát sóng mà khắp thế giới người ta có thể xem trực tiếp.


Năm ngoái mình thăm viếng các nước hồi giáo thì khám phá ra một giai cấp lãnh đạo tôn giáo, được cử đi học tại các trường tôn giáo, rồi sau khi học xong trở về làng hay thành phố của mình thì sẽ được làm quan về tâm linh, quyền uy rất cao, giàu sang nên họ ra sức để củng cố quyền lợi giai cấp của họ. Xem ra thì tôn giáo nào cũng tìm cách củng cố quyền lợi của giới lãnh đạo tinh thần.

Từ ngày mình mua cái vườn bơ thì để ý đến thiên nhiên rất nhiều. Ngày nào cũng xem tin tức thời tiết, gia nhập các ứng dụng về thời tiết ở Cali để xem mưa thuận gió hoà. Mới hiểu lý do khi xưa người ta thờ thần thờ đủ thứ vì họ không biết khi nào mưa gió, bão tố đến hay hạn hán. Mình dùng các ứng dụng để xem để tưới vườn nên muốn có trời mưa nhưng không lo ngại lắm về hạn hán tại California vì sử dụng nước của thành phố thay vì suối hay sông hồ. Ở Peru hay Mễ tây Cơ nghe nói hạn hán, các nhà nông giàu có, họ làm các chương trình thuỷ lợi, hút hết nước của dòng sông khiến cạn queo cho những người nông dân nhỏ hơn. Mà mỗi cây bơ trung bình cần 275 gallons nước mỗi tuần.


Nếu không có những tin tức qua các ứng dụng thì chắc mình cũng phải cầu nguyện thượng đế tè mỗi ngày cho mình khỏi tưới nước, đỡ tốn tiền nước. Hôm trước, gặp anh bà con, hỏi về bạn thân anh ta cũng là bác sĩ, về hưu từ Virginia sang Cali, mua một cái vườn bơ, rồi vài năm sau ôm đầu máu bỏ chạy qua Las Vegas ở. Lý do là tiền nước rất cao, lại hạn hán mấy năm trời không mưa. Giá bơ thì bán theo thị trường Mễ tây cơ nên rất hạ. Lỗ học gạch. Mình may là dùng nước của thành phố giảm cho mình 50% nhưng cũng làm mình xất bấc xang bang. Mỗi tháng $4,000 tiền nước. Chỉ ráng kiếm đủ sở hụi, đợi ngày bán căn vườn.


Trong nổi khốn cùng, người ta chỉ biết quay về cầu nguyện ơn trên, thượng đế giúp họ. Có chị bạn học cũ với đồng chí gái, kể là chở ông chồng lên Los Angeles khám tim. Đang đợi bác sĩ khám thì bổng nhiên anh chồng lăn ra xỉu khiến chị bạn chới với. Chị ta cầu nguyện khấn phật đủ trò nhưng ông chồng, ngoan cố nằm ngay đơ nên quay qua cầu nguyện Chúa thì đùng một cái anh chồng tỉnh dậy. Y tá đẩy vào phòng mổ để bác sĩ mổ tim. Xong xuôi về nhà, nhận được cái biên lai của nhà thương hơn 1 triệu đô khiến chị ta đứng tim. Cầu nguyện thượng đế mỗi ngày thì may quá bảo hiểm đền. Từ đó vợ chồng chị ta trở về đạo không làm đứa con hoang đàng nữa. Mỗi lần gặp bạn bè là chị ta cứ kêu mọi người trở về đạo khiến một số không dám gặp vợ chồng chị ta lại.

Theo báo cáo của 2021 Pew Research Center thì 29% người sống tại Hoa Kỳ tự xưng là không tham gia tôn giáo nào cả, 6% theo các tôn giáo khác ngoài thiên chúa giáo như Phật Giáo, Hồi gIáo, Ấn Độ Giáo... Người tự nhận là con chiên thiên chúa giáo có đến 63% vào năm 2021, 10 năm trước (75%). Người thiên chúa giáo cho biết là ít cầu nguyện hàng ngày như bố mẹ họ khi xưa. Khi mình mới sang Tây, mỗi lần ăn cơm ở nhà bạn bè tây đầm thì gia đình họ đều đọc kinh trước khi ăn cơm, cảm ơn Thiên Chúa đã cho bữa cơm hằng ngày. Ngày nay, trước khi ăn cơm người ta cũng đọc kinh cầu nguyện thần iPhone, bằng cách chụp hình các món ăn, tải lên mạng để cho dân cư mạng biết là họ đang ăn cơm. Con xin cầu nguyện thần Facebook đừng cấm tấm ảnh này của con không vi phạm gì các điều lệ của cộng đồng. Chán Mớ Đời 


Mình có mấy ông anh vợ lấy vợ thiên chúa giáo nhưng không đi nhà thờ mà mấy bà chị dâu cũng ít khi đi ngoại trừ những ngày lễ lớn. Con cháu thì miễn bàn. Ngược lại chúng nói chuyện về sự tàn phá môi trường bú xua la mua nhưng cứ thấy chúng đều cầm ly nhựa của Starbuck. Chán Mớ Đời 


Nhiều người cho rằng lý do họ không tham gia các sinh hoạt nhà thờ vì tiền. Cứ mỗi lần đi lễ xong thì phải cho tiền, cúng dường cho nhà thờ. Họ tự đặt câu hỏi không biết số tiền này dùng để làm gì, phải cho bao nhiêu mới là đủ khiến họ cảm thấy bị ép buộc cho, làm tiền nên bỏ nhà thờ. Có nhiều người Mỹ kể cho mình là họ cho 10% lợi tức hàng năm cho nhà thờ. Nhà thờ tự động rút 10% tiền lương của họ mỗi hai tuần. Thật ra là gần 20% tiền lương vì họ phải đóng thuế 48% tước khi cúng nhà thờ.

Theo nghiên cứu thì tiền cúng nhà thờ năm 2021 là 135 tỷ đô la, xin nhắc lại $135 “tỷ” mỹ kim. Họ cho rằng nhà thờ nên chú tâm vào các sinh hoạt tôn giáo thay vì tiền bạc. Theo mình tôn giáo là một kỹ nghệ hái được nhiều tiền. Vì được miễn thuế. Ở vùng này có một nhà thờ kiếng do một ông mục sư người Mỹ tên Robert Schuler rất giỏi, mình có đọc cuốn sách của ông ta với câu nổi tiếng “tough time never last, tough people do”. Ông ta xây dựng một nhà thờ kính nổi tiếng khi mình còn sinh viên. Lần đầu tiên ghé Bolsa là mình chạy ra đây xem. Khi ông ta về hưu, truyền ngôi cho ông con. Ông thần này tự trả lương cho mình là 2, 3 triệu một năm và cô thư ký gần 1 triệu đô nên giáo dân Chán Mớ Đời bỏ đi nên phải bán nhà thờ và giáo dân công giáo người Việt mua lại. Theo mình thì nhà thờ này mà vào mùa hè là tốn tiền trả tiền điện cho máy điều hoà mệt thở còn mùa đông thì tiền sưởi cũng mệt thở. Nhưng có giáo dân trả nên cũng không lo.


Ngoài ra có những người chưa rời bỏ nhà thờ nhưng không đến nhà thờ. Họ chỉ cần nhấn nút là có thể thấy mục sư làm lễ tại nhà thờ được truyền hình trực tiếp. Họ thấy dễ dàng, khỏi mất thời gian di chuyển. Muốn cho tiền thì gửi còn không muốn cho thì không có người ngồi kế bên nhìn họ như ngầm hỏi sao cho ít vậy. Lúc mới sang Hoa Kỳ, mình rất ngạc nhiên là thấy nhà thờ giảng đạo trên truyền hình, 24/24 để cho ai đi làm khuya thì nghe giảng vào buổi sáng hay ngược lại. Muốn nghe giờ nào thì nghe. Chạy trên xa lộ 405, có chạy ngang khu vực nhà thờ này. Nghe nói người ta cho tiền nhiều lắm. Hình như có thời gian bị kiện tụng gì đó. Đi nhà thờ vài lần, mình thấy họ chuyền cái giỏ cúng tiền qua cho người ngồi bên cạnh. Có lần viếng thăm xứ Bỉ, mình có hỏi chị vợ anh bạn lý do không đi nhà thờ, chị ta kêu là đi nhà thờ thấy mấy bà ăn bận như đi dạ vũ, khoe khoang nên không muốn đi, tham dự trò chơi này.


Thường nhà thờ có thời khoá biểu nhất định nhưng không phù hợp với đời sống hiện đại khi mọi người đều bận rộn với công việc, trung bình người Mỹ làm việc mỗi tuần 43 tiếng nên cuối tuần họ chú tâm vào các sinh hoạt ngoại khoá của con cái vào cuối tuần. Ngày nay, chúng ta có thể đọc hay nghe thánh kinh tân ước hay cựu ước trên điện thoại thông minh hay vào gú gồ.

Cách đây 500 năm, ông Gutenberg đã phát minh ra máy in, đã giúp thay đổi nhà thờ qua in ấn các đòi hỏi của ông Luther đã thay đổi nhà thờ thiên chúa giáo ở phương tây. Ngày nay, với Internet và trí tuệ thông minh, người Mỹ thường chỉ trích nhà thờ chỉ lo bề ngoài mà không chú trọng đến bề sâu của vấn đề, đời sống ngày nay với những áp lực khó khăn. Điều đáng chú ý là càng ngày người Mỹ càng xa lánh nhà thờ nhưng người Mỹ bị bệnh về tâm lý lại gia tăng và nghiện thuốc an thần càng nhiều. Có phải tôn giáo giúp cân bằng tinh thần cho người bình thường. Khi chúng ta đau khổ nếu hướng về một đấng tối cao nào đó để cầu nguyện, có thể giúp chúng ta vượt qua những khó khăn như cha ông chúng ta khi xưa ở trong các tỉnh nhỏ, chỉ biết tìm đến nhà thờ để cầu nguyện. Khi cầu nguyện giúp chúng ta có niềm tin là đáng tạo hoá sẽ giúp chúng ta vượt qua gian khó hiện tại.


Có nhiều người cho rằng họ không phải vô thần mà mong muốn tìm kiếm giải đáp tâm linh ở một tôn giáo khác, có thể đáp lại những suy nghĩ, câu hỏi của họ. Chúng ta thấy người tây phương tìm về phương đông, học tập yoga, phật học,.. khi xưa, không có Internet, con người không di chuyển nhiều nên chỉ biết những gì xung quanh họ. Nay với Internet, người ta có thể du lịch tìm đến những nơi xa xăm, giúp họ trải nghiệm môi trường khác, khiến họ phải suy nghĩ lại đời sống của họ. Nhìn lại mình thấy chuyến đi của ban nhạc The Beatles khi xưa tại Ấn Độ đã giúp giới trẻ tây phương tìm về phương đông khác với các cố đạo đi khắp nơi để truyền giáo. Có lẻ cuốn sách gây nhiều ảnh hưởng do ông Hermann Hesse viết thái tử Siddharta.


Mình không hiểu lý do, chỉ nhớ là khi mình đọc nghiên cứu về Phật Giáo để vẽ ngôi chùa ở Connecticut thì khi đọc sách việt ngữ thì mình không hiểu gì cả nhưng khi tìm đọc tài liệu bằng ganh ngữ hay pháp ngữ thì lại hiểu. Ai hiểu vụ này thì cho em xin. Em chỉ đoán là quen đọc sách của người Pháp nên đầu óc chỉ hiểu theo cách suy luận của người Pháp đã dạy còn tiếng Việt thì lờ mờ. Chán Mớ Đời 


Cứ tưởng tượng một người ở Nghệ An, Quảng Bình bị quan tham chế độ phong kiến hà hiếp bao nhiêu năm, bổng nhiên có một ông da trắng đến ở chung, học tiếng Việt rồi rao giảng về một đấng tối cao, xem mọi người đều là bình đẳng, không có giai cấp, chủng tộc gì cả. Khi chết sẽ được về thiên quốc thay vì đầu thai làm con gà con heo,..


Có lần nói chuyện với một chị gốc Nam Hàn, chị ta cho rằng lý do chị ta trở về đạo thay vì theo phật giáo như bố mẹ. Chị cho rằng văn hoá triều tiên kiểu chồng chúa vợ tôi khiến chị ta không tin vào phật giáo, kêu nào là kiếp trước chị ta có nợ với ông chồng nên đời này phải trả là không đúng. Á châu thì như vậy nhưng tây phương cũng có vấn đề về niềm tin tôn giáo nên cũng bị khủng hoảng về mặt tâm linh. Họ lại tìm về Phật giáo nguyên thuỷ chớ không phải phật giáo đã được nung nấu, biến dạng bởi các nền văn hoá khác như trung hoa, Triều Tiên, Việt Nam,…


Đa số xem phần tâm linh là một cuộc hành trình cá nhân riêng tư, không dính dáng gì đến người khác. Họ tìm về thiền học, suy tư về đời sống cá nhân như Descartes đã nói: “tôi tư duy nên tôi hiện hữu”. Ngoài ra có một một số người thuộc loại chuyển đổi giới tính không được nhà thờ chấp nhận sự ước muốn giới tính của họ tạo nhiều vấn đề xã hội và cá nhân. Nếu nhà thờ chấp nhận đồng tính luyến ái thì tương lai sẽ ít có con chiên vì giới này ít muốn sản xuất con cái. Đi ngược lại nhưng điều răn của nhà thờ từ mấy ngàn năm qua.


Mình nhớ khi công chúa Carolina của Monaco muốn ly dị thì nhà thờ Vatican không cho phép nhưng ngày nay mình thấy vợ chồng theo công giáo bỏ nhau như thay áo. Qua Hoa Kỳ thì càng kinh hoàng vì có người ly dị đến 2,4 lần. Trò chơi hôn nhân nếu chán thì nhấn nút reset. Làm lại thay vì tiếp tục lời hứa khi cưới nhau là đồng tâm chịu khổ chịu cực vui buồn bên nhau. 


Ngoài ra có vài lãnh đạo tinh thần của nhà thờ đã tạo dựng các xì căn đan. Nghe nói có một ông sư nào ở Bolsa bị các cô gia đình phật tử xưa, kiện ra toà vì sách nhiễu tình dục của họ khi còn bé. Khi xưa, ở New York, gia đình phật tử ở COnnecticut mời mình vẽ ngôi chùa cho họ trên một ngọn đồi khá đẹp. Lễ đặt chân móng có nhiều vị thượng toạ, đại đức khắp Hoa Kỳ bay về dự. Một tháng sau mình lên chùa, không thấy thầy trù trì, hỏi ra thì họ cho biết thầy kêu có lỗi với đạo nên đã cuốn gói ra đi. Nhà thờ cũng bị kiện đền mệt thở, phải bán tài sản để trả. Người ta đặt câu hỏi lý do nhà thờ Để những vụ này xẩy ra lâu ngày. Mình có xem một phim tài liệu về xứ ba tây. Có một cố đạo rất giỏi gây quỹ cho nhà thờ và có tội ấu dâm nhưng nhà thờ làm ngơ vì cần tiền của ông ta.


Nói chung ngày nay, con người rất thiên về cá nhân hơn là cộng đồng như xưa. Họ không muốn làm mọi thứ với cộng đồng. Họ thích sống riêng rẻ, họ muốn tìm hiểu về tâm linh cho chính họ thay vì chạy theo đám đông. Ai nấy đều có một điện thoại nên họ tự tạo cho họ một thế giới riêng, ưa thích sống theo ý họ thay vì phải chịu dựng những người xung quanh, trong môi trường của họ đang sinh sống. 


Theo thăm dò thì đa số các người Mỹ sinh trước năm 1946 đi nhà thờ đều đặn còn người trẻ hơn thì ít. Họ kết luận nhà thờ cố bám vào quá khứ không thay đổi, cập Nhật hoá theo đời sống ngày nay. Hình như đức giáo hoàng đang thay đổi cho phụ nữ có thể giảng đạo. Nhà thờ tin lành có nữ mục sư giảng đạo rồi.

Từ 100 năm qua, cuộc sống đã thay đổi quá nhanh chóng với tốc độ của kỹ thuật nên con người không chịu sinh hoạt trong khuông khổ nhà thờ quá cổ điển.


Thay vì gõ đầu trẻ bắt học tập giáo lý, các bậc phụ huynh muốn nhà thờ sinh hoạt vui vẻ để lôi kéo giới trẻ. Làm sao để giới trẻ bỏ chơi game để đi nhà thờ, phải có những sinh hoạt vui nhộn, cộng đồng hiện đại thay vì cứ quỳ lạy chúa trên trời cho con lấy được người con thương để lấy rồi nó bắt con làm ô sin cho nó.


Ngày nay, cá nhân chủ nghĩa khiến con người không muốn làm theo người khác, họ muốn tìm hiểu về cá nhân điển hình như chọn giới tính thay vì được cộng đồng gán cho họ là phụ nữ hay đàn ông. Cali ra luật phải giảng dạy trẻ em tại tiểu học về giới tính và quyền quyết định lựa chọn. Người ta chú tâm đến chính mình. Khẩu hiệu của 3 chàng ngự lâm pháo thủ đã trở thành vô nghĩa, không được ưa chuộng ngày nay. Quân đội Hoa Kỳ đóng quân trên 773 căn cứ khắp thế giới, có vấn đề tuyển quân vì giới trẻ không muốn tình nguyện. Vào quân đội Hoa Kỳ ngày nay chúng ta thấy rất nhiều người di dân lậu để được thẻ xanh và hợp thức hoá tình trạnh nhập cư của gia đình họ.


 Cứ xem thiên hạ làm đủ cách để được người ta chú ý đến mình trong khi vào nhà thờ thì ai cũng gần như nhau, nhà thờ thì chú tâm vào tìm thêm con chiên thay vì chú tâm chăm sóc vào mỗi cá nhân. Điển hình, mình được bầu làm phó chi đó trong hội Toastmasters, mình phải chụp hình buổi họp rồi bỏ lên mạng của hội để hội viên chia sẻ với họ hàng bạn bè họ. Không hiểu sao nhưng từ 1 năm qua, số người tham dự hội gia tăng gấp 3 lần, phải kê thêm bàn. Người mới đến, phải tiếp đón họ cho họ cảm thấy không khí vui vẻ, không chia rẽ chính trị, đủ trò. Họ tham gia mà không có ai nói chuyện này nọ, cảm thấy lạc lõng thì sẽ bỏ đi.


Hôm nay đi ăn cơm với anh bạn. Anh ta có hùn hạp làm công ty taxi bên Maui. Cứ nói sang thăm anh ta vì 6 năm không gặp. Đùng một cái đảo này bị cháy. Anh ta đành dọn về cali nghỉ hưu luôn. Anh ta kể các thuyền đậu ở bến bị nổ cháy, xăng cháy trên nước, nhiều người nhảy xuống nước thì xăng cháy lan rộng giết họ luôn. Nghe nói có đến hơn 800 người mất tích. Kinh. Đặc biệt là có mấy nhà thờ không bị cháy dù xung quanh bị thiêu rụi. Anh ta kêu là trời đốt. Gió thổi mạnh, vùng này bị khô vì không mưa, dây điện ngã, chạm nhau nổ cháy lan với gió thổi 80 dậm một giờ. Anh ta dậy đi làm nhưng nghe đồn g nghiệp kêu là kẹt xe, xuống không được, còn mấy người kia, xe kẹt, không có chỗ quay đầu nên xe cháy rụi hết. Ông đầu máu chạy sống sống. Điểm lạ là nhà thờ không bị cháy. Mình tìm treen mạng thì kỳ lạ 

 https://www.newsnationnow.com/religion/incredible-miracle-maui-church-unscathed-fire/

Còn tiếp


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 





Quê vợ là Phố Cổ

Hôm qua, đồng chí gái kêu chở lên Rosemead dự tiệc hội ngộ người đồng hương Hội An. Có nhiều người từ Việt Nam và các tiểu bang khác bay qua. Dân sinh sống khi xưa tại Hội an có rất nhiều người gốc Minh Hương, nay họ ở vùng này nhiều vì biết tiếng tàu. Có lẻ vì vậy họ tổ chức tại vùng này cho tiện người đi thay vì ở vùng Bolsa. Văn nghệ hát hò tiếng Việt là chính nhưng xen kẻ các bài hát tiếng Hoa. Không biết họ hát tiếng gì, Phúc Kiến, Quảng Tây hay Quan Thoại. Nghe nói tại Hội An, có 3 họ Tẩy, Ngô và Trương (tục gọi là TAM GIA), vượt biển đến Việt Nam vào thời Mãn Thanh. Về Hội An, mình thấy có chùa Phúc Kiến. Mấy người lớn tuổi ở HỘi An giải thích cho mình đó là văn hoá khi xưa ở Hội An là như ri. Mình viết về Đà Lạt nhiều, để mò mò thêm về lịch sử Hội An rồi kể cho vợ nghe.

Ban tổ chức bỏ rất nhiều công, rất ấn tượng giúp người đồng hương tìm lại chút gì thân thương bỏ lại. Ngoài cửa ra vào họ đã làm các lồng đèn Phố Hội để thiên hạ chụp hình. Bên trong có cái phông Chùa Cầu, ghe sông Hoài và các hình ảnh Hội An thay phiên nhau chiếu trên các màn ảnh truyền hình, giúp mình tìm lại những hình ảnh đã viếng thăm quê vợ. Không khí rất ấm cúng. Mình không có dính dáng gì về Hội An, chỉ ăn theo diện mụ vợ nhưng vẫn thấy ấm lòng trong những tiếng cười chào hỏi nhau với giọng Quảng Nơm.


“Eng là rể Hợi Ơn?” Đó là câu hỏi đầu tiên của anh ngồi cùng bàn hỏi. Mình gật đầu nên anh ta tiếp “nhìn là tui biết liền”. Anh này học trường Trần Quý Cáp, học với cậu mụ vợ là Hồ Đắc Cần. Đồng chí gái là gốc Các Mệ nhưng bố vợ mình vào làm việc tại Hội An khi cô nàng lên 1 tuổi và sinh sống tại Hội An đến 13 năm mới vào Sàigòn. Lý do là an ninh. Đêm đêm, Việt Cộng từ bên kia sông bơi xuồng qua, ám sát các viên chức Việt Nam Cộng Hoà. Đồng chí gái kể là có lần sáng thức dậy, ra sau nhà có bờ sông, thấy cánh tay của ai trôi dạt vào nên sợ mệt thở. 


Ông ngoại đồng chí gái là dòng Tôn Thất, làm quan còn bà ngoại dòng Hồ Đắc. Một trong những sáng lập viên của chùa Diệu Viên ở Huế. Nay họ vẫn để hình của bà trong chùa.

Ông bố vợ lại thuộc dạng công chức cao cấp của Việt Nam Cộng Hoà, phó tỉnh trưởng tỉnh Quảng Nam nên mẹ vợ kêu xin đổi vào Sàigòn sau Mùa Hè Đỏ Lửa. May chớ nếu ở lại 75 thì hơi mệt với nằm vùng. Ở Sàigòn đến 1985 mới vượt biển, rồi định cư tại Hoa Kỳ. Do đó có thể gọi mình là rể nuôi của Hội An đồng thời rể Trưng Vương vì mụ vợ vào Sàigòn thì học Trưng Vương.


Mình nhớ gặp người quen đầu tiên của gia đình bên vợ gốc Hội An, là anh Thái Tú Hoà, trưởng ban hợp ca nhi đồng của Hội An khi xưa. Anh này tính tình dễ thương, hình như gốc Minh Hương. Vợ chồng mình hay gặp vợ chồng anh ta mỗi lần lên khu gần Los Angeles. Anh ta biết nhiều tiệm ăn chay rất ngon. Có lẻ người đã kéo đồng chí gái về với Hội An là chị bạn thân của đồng chí gái thời ở Phố Cổ, trong ban hợp ca thiếu nhi. Một hôm, đang ngồi làm việc tại nhà, điện thoại reo thì nghe đầu dây bên kia giọng Hội An rất nặng, hỏi cho gặp vợ mình. Nói chuyện hỏi thăm tin tức bạn xưa nên mụ vợ mới chịu về Việt Nam lại. Đi tìm lại vết chân xưa của Phố Cổ quê hương tôi. Nơi không có chùm khế ngọt mà chỉ có Cao Lầu và bánh đập.

Hình chụp thời tây từ máy bay bà già. Thấy toàn Hội An và con sông Hoài. Theo đồng chí gái thì trước năm 1975, phía bên phải là vùng tạm chiếm của Việt Cộng. Đêm đêm buồn buồn, họ bò xuồng qua sông, tìm đến mấy nhà công chức Việt Nam Cộng Hoà để giết để không ai dám làm cho chính quyền Việt Nam Cộng Hoà. Chuyện này tương tự ở Đà Lạt khi xưa, nằm vùng hay về giết trưởng Ấp hay khu phố trưởng, đặt chất nổ nhà ai không chịu cúng tiền cho cách mạng.
Bản đồ Hội An (Faifoo) thời Tây. Route coloniale No 1 là quốc lộ số 1 chạy vào Phố Cổ. Sông Hoài (rivière de Faifoo). Nhà đồng chí gái ở Phan Bội Châu, gần bờ sông, phía sau nhà là sông Hoài, hạ lưu của sông Thu Bồn.

Hội An khi xưa nhỏ và nghèo, nay được du khách chiếu cố về nét kiến trúc của phố cổ nên dân tình sống khá lên nhờ du lịch. Nhà cửa đa số làm thời Pháp, kiến trúc kiểu ở Nam Định. Nay nhà cửa tăng giá như điên, nghe nói cả triệu triệu đô không. Có người quen bên này cho thuê nhà ở Phố Cổ do bố mẹ để lại, khá bộn tiền, sống thoải mái. Các trung tâm nghỉ dưỡng thay phiên mọc lên như nấm ở Cửa Đại để tiếp du khách, vì muốn xem văn hoá, kiến trúc phố cổ. Mình có về đây ở mấy lần, biển đẹp.


Có một điểm khá độc đáo là ngày Rằm âm lịch, họ tắt điện hết, chỉ treo lồng đèn nên khá lạ, đưa du khách về thời xưa, chưa có điện. Đi bộ trong phố cổ khá lạ mắt. Ai muốn viếng thăm Hội An thì canh cho đúng ngày rằm ghé lại. Đi ngoài đường thấy các đèn lồng Hội An treo khắp nơi rất đẹp. Đồng chí gái có mua mấy lố về nhưng phong thuỷ không hạp nên mấy cây tre làm đèn lồng đều có rúm khô lại làm mất vẻ đẹp. Thấy đẹp nhưng đừng mua về Hoa Kỳ. Ở Việt Nam, nhiệt độ ẩm, khác với Cali.


Theo mình hiểu thì khi Chúa Nguyễn vào Nam, không biết nhờ ông Đào Duy Từ hay các quan khác gợi ý, mở cửa buôn bán với người ngoại quốc thay vì bế môn toả cảng như nhà Minh. Vùng này sởi đá không, khó mà sống Lạp ngập lụt. Nhà Minh bế môn toả cảng, không cho buôn bán trực tiếp với Nhật Bản và các nước khác nên người Nhật phải qua Việt Nam tại bến tàu Cửa Đại để buôn bán. Người tàu chở đồ xuống sông Thu Bồn, Hội An tạo thành 1 thương cảng phát triển rất nhanh. Nghe kể là có đến 80, 90 chuyến tàu hàng năm, ghé lại bán hàng rồi mua của người Việt chở về xứ họ. 

Mấy bà chụp hình tạo dáng là thời 60 năm về trước chùa Bà Mụ. Chị bạn gửi. Về hỘi An phải đi theo vợ nên không đi viếng mấy chỗ này được. Lần sau về, tìm cách đi riêng để tìm hiểu thêm. Kiến trúc khá kỳ lạ, khác với các chùa Việt Nam.

Thương thuyền đầu tiên đến Hội An mà người tây phương gọi là Faifo, Hoài Phố, vì con sông Hoài nằm bên cạnh, hạ lưu của sông Thu Bồn. Không biết cụm từ Hội-An, có phải đến từ sông Hoài nhưng phát âm của người địa phương thành Hội An. Ai biết rõ Hội An đến từ đâu thì cho em xin. Từ Phố Hoài đến Hội An. Đọc tài liệu của người tây phương viếng thăm vùng này khi xưa thì được biết tàu bè đến từ Chàm, Nam Dương, Nhật Bản, Trung Hoa và Phi Luật tân. Có người kêu thời nhà Nguyễn có một xã mang tên Hội An nên sau này cứ gọi Hội An. Thấy thuyết này không có lý lắm. “Hội” có thể người địa phương phát âm Hoài thành Hội. Còn An thì không biết từ đâu. Có thể là chữ Hoài, họ đọc tách làm hai “Họ Ai” biến thành Hội An với giọng địa phương.


Các thương buôn hay tu sĩ người Bồ Đào Nha đến Việt Nam trước tiên. Họ có chữ cái là H nhưng không có PH như người Pháp nên Phố, họ có thể phiên am ra thành Foo nhưng họ có chữ cái H nên Hoài ra Fai thì hơi lạ. Có thể dạo ấy người gốc Minh Hương hay người Nhật Bản ở vùng này nhiều hơn người Việt và cách phát âm của họ khác với người Việt nên ra chữ Fai. Mình đọc đâu đó lâu rồi, họ cho biết là người Tàu đọc Phố Biển hay Hải Phố nên người ngoại quốc mới viết là Faifoo. Nam Cali có tiệm ăn Faifoo, chuyên bán các món Hội An, em của một chị bạn làm chủ.


Sau này, người Pháp sử dụng hải cảng Đà Nẵng mà họ gọi Tourane khiến Hội An mất ảnh hưởng vào thế kỷ 20. Có lẻ tàu bè quân sự không vào đây được so với Tourane, rộng lớn. Mẹ mình vào Đà Lạt lập nghiệp, phải đi tàu từ Tourane đến Phan Thiết rồi mới đi xe đò lên Đà Lạt.


Sau này, Chúa Trịnh đem quân đánh phá nên người Tàu dắt nhau vào nam, cũng có thể khi nhà Nguyễn đánh chiếm xứ Cao Miên nên khuyến khích dân vùng này vào miền Nam, xây dựng Chợ Lớn sau này. Mình đọc tài liệu nhưng chưa hình dung sự việc rõ ràng. Ai biết thì cho em xin. Tổ tiên họ từ Trung Hoa chạy sang lánh nạn tại Việt Nam, rồi 12 đời sau, lại dắt nhau chạy qua Hoa Kỳ. Không biết mấy trăm năm sau, con cháu của mình có bỏ nhà bỏ cửa chạy đi đâu lánh nạn không.


Do đó mới có chiếc cầu do người Nhật Bản xây còn sót lại mà người Hội An gọi là Chùa Cầu. Qua năm tháng được trùng tu bởi người gốc Minh Hương nên có hơi biến dạng. Chiếc cầu này, tây gọi là Le Pont Japonais, hay Pont Couvert. Tây đặt tên con đường dẫn tới chùa Cầu là rue du Pont Japonais. Mình thấy tấm ảnh chùa này lâu lắm rồi, thời đi học bên tây nên khi ghé hội An thì việc đầu tiên là chạy ra đây xem.


Thời đi học kiến trúc, thấy hình ảnh của tây chụp ở Việt Nam là mừng lắm. Khi ở Việt Nam đâu có đi đâu, quê mẹ chỉ là văn chương, qua câu ca dao mẹ ru hằng đêm. Nên mò vào viện bảo tàng á châu là sung sướng, như tìm được những gì về Việt Nam.

Chùa Cầu thời pháp thuộc

Có điểm lạ có hai bức tượng con thú ngồi hai đầu cầu, hai đầu nổi nhớ. Một là tượng khỉ và một là tượng con chó, ngồi sau cái bát nhang. Tò mò mình hỏi dân ở đây thì không ai biết sự tích nên bắt chước ông NGuyễn Du, 100 năm trong cỏi người ta, cái gì không biết tra gú gồ. Theo truyền thuyết của người Nhật Bản thì có con thuỷ quái Mamazu đầu thì ở Nhật Bản, đuôi ở Ấn Độ Dương và thân thì ở Việt Nam. Mỗi khi cựa mình là gây động đất và thuỷ triều, sóng thần dâng cao nên người ta để thần chó và thần khỉ để trấn yểm con quái vật.
Theo thiên hạ giải thích về hai con thú này dùng để yểm con thủy quái. Mình đoán là do người Tàu mà ra chớ người Nhật Bản không tin phong thủy lắm. Tại vì cái chùa được xây sau này nên người Minh Hương mới nghĩ như vậy.

Theo mình hiểu lúc đầu, chỉ có chiếc cầu lợp bằng ngói để dân tình đi qua, có thể trú mưa nên người dân địa phương gọi là Cầu Ngói. Ở Huế có cầu ngói Thanh Toàn, ngoài bắc, mình cũng có thấy mấy chiếc cầu lợp ngói. Có dịp về Bắc, sẽ ghé thăm viếng. Nghe nói họ trùng tu lại. Về sau, người ta lập một đền thờ Phật trên cầu nên được gọi là CHùa Cầu. Ngôi chùa nhỏ được gọi là Bắc Đế Trấn Vũ, thờ một ông tướng tàu nào bên Tàu. Hàng năm họ cúng ông ta vào 20 tháng 7 âm lịch.

Đường chính trong Phố Cổ, tây gọi Rue du Pont Japonais. Nhà cửa được xây khá nhiều thời Pháp thuộc, mình thấy tương tự như các dãy phố ở Nam Định

Được biết là vào thế kỷ 16, Phố Hoài có hai khu vực riêng biệt; một khu vực người Hoa và một khu vực người Nhật, chia cách nhau bởi cái chùa Nhật Bản. Hình như sau này, quân của Nguyễn Huệ đến vùng này đốt cháy, cướp bóc khiến người Nhật Bản bỏ chạy về xứ, còn người hoa vẫn còn sống sót. 3 anh em họ Nguyễn, đọc đâu đó là hậu duệ của Hồ Quý Ly, chạy vào nam, xuất thân từ nghề thảo khấu, đánh phá cướp bóc ven biển này. Dần dần tiến lên làm vua. Mình có đọc một bài viết và xem mấy tấm tranh nói về vụ cháy ở Hội An thời đó do người Nhật Bản cư trú tại đây kể lại. Chỉ đọc lướt nên không nhớ đọc ở đâu.

Theo bản đồ này thì thấy Chùa Cầu băng qua con suối đến khu phố người Nhật còn phía bên này thì phố người Tàu. Mình có đọc tài liệu về Hội An. Hôm nào rảnh mình kể lại. Nếu có dịp đi lại Hội An mình sẽ lần mò tìm hiểu hơn về Phố Cổ, quê vợ. 
Đầu cầu đi vào
Cầu làm bằng gỗ rồi kết hợp thêm ngôi chùa nhỏ chỗ ông thần đứng, thờ ông tướng nào bên tàu. Hình này chắc chụp lúc sớm mai, lúc mình đi qua đây, du khách đông hơn quân nguyên.
Đây là bản vẽ, đo đạt lại. Thấy cầu gỗ, ở hai đầu là con linh ứng (khỉ và chó) để yểm cái gì đó, nối liền sau này ngôi chùa nhỏ. Nghe nói nay phải trả tiền để vào. 

Có lẻ vì vậy mà hậu duệ người Nhật Bản không còn tại Hội An, ngược lại người Hoa thì nhiều vì họ di tản, vượt biển khi Nhà Thanh lên ngôi. Họ được gọi là người Minh Hương, người có quê hương nhà Minh. Người nổi tiếng nhất ông Mạc Cửu ở miền Nam. Chạy sang Việt Nam, với tinh thần Phản Thanh Phục Minh. Nhà Minh đa số là người Hán nên ai theo phong trào này được ví như Hảo Hán, người Hán tốt. Theo những gì mình đọc thì nhóm kháng Thanh này bán thuốc phiện để gây quỹ làm cách mạng khiến người Tàu từ từ bị nghiện thuốc phiện đưa đến bị người tây phương chiếm đóng xứ Trung Hoa. Tương tự sau này dân kháng chiến ở Nam Mỹ buôn cocaine để gây quỹ. Làm tiền nhiều quá nên quên luôn vụ phục Minh hay làm cách mạng.

Hình từ Chùa Cầu
Chợ Hội An thời Pháp Thuộc. Ai đến Hội An đều nghe đến món ăn Cao Lầu. Lần đầu tiên mình ăn tại Hội An thì không thấy ngon như mì tàu. Sau này có mấy người bạn Hội An làm tại Hoa Kỳ thì ăn rất ngon. Mê luôn vì nhờ rau. Mấy người bạn kể về Hội An, họ chỉ mua cao lầu khô đem qua mỹ để dành ăn. 
Chú bé này chắc gốc Minh Hương vì tóc để như người Tàu.
Bến tàu ven sông Hoài. Đường Bạch Đằng
Hội An có rất nhiều người gốc Hoa nên nhiều nhà thờ của họ. Mình có thấy mấy nhà thờ tổ khi viếng Hội An. Người Việt cũng có nhà thờ tổ ở đây. Đền Hàng Cung (Chùa Ông) thờ Quan Công trên đường Pont Japonais
Chùa Bà Mụ. Về Hội An không thấy chùa này. Chắc phải đi đâu xa, không nằm trong phố cổ. Thấy cái tường có hình tròn khá lạ mắt.




Tấm ảnh này mình có trải nghiệm khi Hội An bị lụt, đi ghe ra tới nơi cao nhất Hội An, nhảy xuống ghe lên xe chạy mất dép ra phi trường Đà Nẵng. Hết dám về Hội An. Ai mua nhà ở Hội An thì nên kiếm nhà trên cao, không sợ bị lụt mà mua cả khi nước ngập thì hư nhà hết.

Họ cũng gây quỹ kháng chiến tại Việt Nam nên người Việt cũng bị nghiện thuốc phiện. Khi tây sang Việt Nam thì đọc tài liệu của họ được biết 55% người Việt dạo ấy nghiện thuốc phiện nên họ dành luôn phần bán thuốc phiện và rượu để bán kiếm tiền. Một mặt ru ngủ lòng yêu nước của người Việt luôn, không chống đối. Anh chống đối gì khi anh nghiện rượu và thuốc phiện, chỉ biết nàng tiên nâu và ba xị đế. Mình nghe kể ông Nguyễn Hải Thần, ở biên giới Việt Trung, hút thuốc phiện mệt thở, trong khi các đồng chí của ông đi quyên tiền chống tây ở Việt Nam, bị tù đầy,… không biết có phải tuyên truyền của Hà Nội nhưng theo lời kể của nhạc sĩ Văn Cao mà mình đọc đâu đó, ông ta là đại uý đặc công, được lệnh giết mấy đảng viên như Đại Việt, Việt Nam Quốc Dân Đảng. Ông có kể vào một nhà thuốc phiện giết ông nào, cũng chống tây nhưng mê thuốc phiện hơn. Xem hình của ông mình đoán việc khi xưa ông ta sát thủ các nhân vật đối lập, có ảnh hưởng về sau.


Mỗi lần về Việt Nam với đồng chí gái thì đều ghé thăm Hội An, để mụ vợ gặp lại bạn xưa. Lần chót về, có mẹ mình đi theo, bà cụ kêu đi chơi như chạy giặc. Lý do là về mùa mưa. Chiều xe chở về khách sạn trong thành phố. Mình thấy khách sạn gì mà đi vào cửa phải leo mấy bực thang độ 1.5 mét chiều cao. Sáng hôm sau mới hiểu vì nước dâng lên đến cửa. Muốn ra phố phải đi ghe ra. Từ lễ tân bước qua ghe rồi họ chở ra phố cổ khiến mình mới hiểu phim Áo Lụa Hà Đông, khi bà vợ hỏi đặt tên con là gì. Ông chồng nhìn quanh thấy toàn nước lụt nên bảo đặt tên Lụt. Mụ vợ như sống lại thời xưa nên khi ghe không chịu đi nữa thì đành xuống bộ, lội nước. Mụ đi giữa đường vì thường là nơi cao nhất của con đường trong khi mình dẫn mẹ già lội nước. Trời hành cơn lụt mỗi năm, cứt nổi lình bình chảy đầy Hội An. Kinh


Cuộc hội ngộ đồng hương Hội An trên 400 người vì nghe nói ban tổ chức có 400 quà cho mỗi người nhưng cuối cùng có nhiều người không nhận được. Có lẻ giờ chót nhiều người đến đông hơn dự liệu. Mình dân Đà Lạt nên nghe được giọng Quảng. Lý do là dân Thừa Thiên và Quảng vô Đà Lạt sinh sống đông nên dân Đà Lạt nói giọng hơi quảng quảng. Có chị bạn kể lấy chồng gốc Hội An. Chị ta gốc bắc kỳ nên khi ông chồng đưa về nhà ra mắt bố mẹ chồng gốc Vĩnh Điện. Chị ta cứ nhìn trơ trơ bố mẹ chồng tương lai khi họ hỏi khiến anh chồng phải thông dịch mệt thở. Đồng chí gái khen thức ăn ngon. Mụ vợ rất kén ăn, hay chê này chê nọ.

Nhóm đồng hương Hội An tụ tập mỗi tuần tại một quán cà phê ở Garden Grove. Đa số lái xe từ Los  Angeles xuống. Uống cà phê nói chuyện đời xưa, gặp ai mới và trẻ thì hỏi: “mi con ơi?”. Có anh chàng trẻ, di tản năm 75, tiếng Việt không rành, lấy một cô vợ nói đặc tiếng Quảng nên học tiếng Việt hơi khó. Mỗi lần dân Hội An gặp mặt nhau là thấy anh ta ngồi nhìn mọi người cười cười như mấy ông chồng mỹ lấy vợ việt. Ngay mình khi nghe họ dùng âm ngữ và danh từ riêng của vùng miền này cũng chới với huống chi người không rành tiếng Việt.


Không hiểu sao dân Hội An mà đồng chí gái quen, đa số hát rất hay nhưng họ không hát giọng Quảng. Họ hay tụ tập thay phiên mỗi nhà mỗi tháng để hát hò. Đa số họ rất hiền, nhẹ nhàng, sợ mình bị lạc lõng giữa rừng tiếng Quảng nên hay bắt chuyện, kể về Hội An giúp mình hiểu thêm về quê vợ. Đa số là gốc người Minh Hương nên họ rất thân thiện với nhau như mấy cái bang của người Tàu. Vợ mình nói hội Thừa Thiên mất tích luôn khi mấy người lớn tuổi qua đời. Khi xưa, mình hay đi xem ngày nhớ Huế, ăn cơm tàu vì tổ chức tại nhà hàng tàu, không có cơm hến, bún bò chi cả. Chán Mớ Đời 

Tôi về phố cổ Hội An

Một chiều đầu tháng ngập tràn nắng xuân.

Khách nơi xa lẫn khách gần

Cảnh quan đô hội níu chân từng người.

Trên sông cô gái mỉm cười

Con đò chờ đón đưa người qua sông.

Thu Bồn – dòng nước xanh trong

Còn in kỷ niệm trong lòng không phai

Ra về lưu luyến cùng ai!

Hội An phố cổ – nhớ hoài không quên.

(Tác giả: Đức Trung)


Tuần tới người gốc Đà Lạt có tổ chức ngày nhớ Đà Lạt. Để mai mình liên lạc xem có vé để đi dự.

Một số hình ảnh mình lấy từ trên Internet, vài tấm từ trang Nhạc Trịnh ở Việt Nam.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn