Showing posts with label love. Show all posts
Showing posts with label love. Show all posts

Kế mẫu là thiên thần

Hôm nay, trong cuộc họp toastmasters, có một bà Mỹ kể về người mẹ kế khá cảm động. Trong hai phút ngắn ngủi, bà ta đã vẽ người kế mẫu như một thiên thần. Mình có nhiệm vụ tải hình ảnh của hội lên facebook nên phải tải về trang cá nhân mình trước khi chia sẻ với trang của hội khiến có nhiều người hỏi mình hội này là gì.


Trong cuộc sống hàng ngày, người Mỹ phải nói chuyện trước đám đông vì công việc như trình bày dự án trước khách hàng hay đám đông hay tư nhân như đám cưới, chúc mừng trong các buổi họp mặt. Nhiều người đứng trước đám đông, đầu óc đi đâu mất, run rẩy không nói được chữ nào. Do đó họ cần những môi trường để thực tập nói chuyện trước công chúng. Tương tự có mấy ông cha giảng kinh thánh hay mấy ông sư giảng về phật pháp được phật tử ưa thích, ngược lại có nhiều người giảng thì giáo dân không cảm lắm và ít đi lễ của sư hay cố đạo.


Mỗi lần đi dự các buổi lễ của cộng đồng người Việt là mệt mỏi vì mấy ông mấy bà lên đọc diễn văn lâu dài, lập đi lập lại như mấy bà dạy chồng. Phải ngồi nghe và chỉ mong cho họ chấm dứt sớm để nhà hàng đem đồ ăn ra. Tương tự các buổi tiệc cưới.


Hội toastmasters do tư nhân thành lập, người Mỹ gia nhập hội toại thành phố của mình, để tập nói trước công chúng. Sợ nói chuyện trước công chúng là điều xẩy ra cho 99% người Mỹ. Đi làm mà phải lên phát biểu hay trình bày dự án,… khiến người Mỹ rất lo sợ. Do đó họ gia nhập hội này để học cách nói chuyện trước công chúng. Ngắn gọn, truyền đạt ý tưởng nhanh. Cái này là khó nhất trong ngành truyền thông. Mình chả bao giờ nói chuyện trước công chúng nhưng gia nhập để học hỏi thêm để đối chọi với đồng chí gái. Mình chỉ nói ngắn gọn trong 15 giây, rồi ngồi nghe đồng chí gái nói cả ngày. Mình rủ mụ vợ đi học cách nói ở hội này nhưng mụ không chịu, chỉ muốn tra tấn mình, bắt ngồi nghe đến khi mụ nói bữa thôi. Chán Mớ Đời 

Bà ta cho biết khi lên 9 tuổi thì bà mẹ qua đời. Ông bố không mất thời gian, sáu tháng sau, lại đăng ký kết hôn với bà mẹ kế. Hôm trước ghé thăm cặp vợ chồng Việt, chị vợ kêu tui làm giấy tờ để tiền bạc lại cho con vì tui chết trước, là ổng đi lấy vợ khác liền. Mình hỏi chị làm A, B trust hay A, B, C trust thì chị ta ngọng, nói không biết chỉ làm thôi. Mình kêu chị phải đổi qua ABC trust thì A là của chồng, B là của vợ, C là của con cái. Chị chết trước thì phần B của chị sẽ được chuyển qua phần C con cái, ảnh không rờ được. Khổ, chết rồi mà vẫn ghen thì làm sao siêu thoát.

Đàn bà lạ, hành hạ người chồng biết bao nhiêu năm khiến đàn ông chết sớm trước mấy bà vợ mà cứ sợ chết rồi chồng đi lấy vợ khác. Mình chết thì ai lo cho chồng, thôi để con khác nó gánh nợ dùm, cũng không muốn người khác lãnh nợ dùm mình. Chồng già là đủ bệnh, phải có người chăm sóc thuốc men. Chán Mớ Đời 


Khi trẻ, lấy nhau thì ít có đến 30 năm đấu tranh từng ngày, còn lấy ông chồng U70 thì chỉ có thay tả, cho uống thuốc mỗi ngày. Không có phụ nữ nào ngu dại, hoạ chăng ông chồng giàu nức vách.


Người thân kể lại thời gian sau khi mẹ qua đời thì bà ta bị trầm cảm, chán đời ít tiếp chuyện với ai. Từ từ bà mẹ kế đã giúp bà ta tin tưởng vào bà mẹ kế, và cố gắng thoát khỏi vòng càn khôn của bóng tối. Bà ta gọi người kế mẫu là thiên thần.


Mình nhớ sau khi xem phim “Les Valses dans l’ombre” ở rạp Ngọc Lan, ai nấy đều kêu được một bà mẹ chồng như trong phim như vậy là hạnh phúc cả đời. Nghĩa là mẹ chồng ở Việt Nam không được tốt?

Nghe bà Mỹ kể về kế mẫu nên mình tự hỏi lý do người Việt tại Việt Nam, rất khắc khe với con chồng, nàng dâu. Văn hoá người Việt có gì không ổn. Ở âu châu, Hoa Kỳ mình thấy 50% người Mỹ ly dị, hàng năm gia đình hội họp vào dịp lễ Tạ Ơn, con anh con em con chúng ta đề huề, họp mặt chung rồi đường ai nấy đi. Chỉ cãi vã khi chia gia tài. Nếu bố mẹ nghèo thì không có vấn đề này.


Mình hay nghe ở Việt Nam con hai dòng khó cảm thông. Ở mỹ mình thấy con anh con em đề huề. Mình có thằng cháu, khi con gái của bà kế mẫu chuyển bụng là kêu nó chở đi nhà thương, học Lamaze đủ trò. Lý do anh chồng bác sĩ đang làm nội trú ở tiểu bang xa. Thậm chí bố nó đã qua đời nhưng vẫn liên lạc với kế mẫu người Việt. Cho thấy tinh thần người Mỹ gốc Việt khác với văn hoá Việt Nam. Một người Mỹ gốc việt sống tại Hoa Kỳ không có cái nhìn như người Việt tại Việt Nam.


Mình nghĩ vấn đề là văn hoá tại Việt Nam. Hôm trước khi lên máy bay, có cô cháu, sinh viên ở Sàigòn, gọi điện thoại để gặp cậu Sơn và bà ngoại vì hôm trước bận thi nên không đi ăn chung với mấy người cháu khác học tại Sàigòn. Cô cháu đi với một anh bạn trai. Mình hỏi anh chàng thì được biết quê ở Bến Tre, thành đồng cách mạng, quê hương đồng khởi. Mình nói anh bạn trai, phải điều nghiên nhân thích trích dọc trích ngang cho kỷ. Lý do là ông ngoại của cô cháu là phản động, ở tù 15 năm. Sau này muốn làm giàu cần có đảng tịch mà lấy cháu phản động là chấm hết. Nghe mình nói, anh ta tái mặt, rồi nói nhỏ, chắc cháu không vào đảng. Mình nói chắc không, mình biết một người phấn đấu vô đảng cả chục năm nhưng không được vì lấy vợ con phản động, ngụy quân ngụy quyền.


Con nít ở Việt Nam bị nhồi sọ bởi những chuyện cổ tích điển hình như Tấm Cám nên khi lớn lên là có thành kiến mẹ ghẻ con chồng hay trọng bạn hơn vợ nhà qua câu chuyện Lưu Bình Dương Lễ….

Người ngoại quốc có câu chuyện Cendrillon hay Cinderella và các bản sao khác được xào nấu tuỳ văn hoá mỗi nước. Nói về câu chuyện kế mẫu và anh chị em cùng cha khác mẹ. Có lẻ khi xưa mấy ông học trường Tây, được tây đầm dạy về câu chuyện này, rồi dịch sang việt ngữ, thêm mắm muối cho đúng hương vị người Việt như Pot au feu thành Phở. Bựa thêm chi tiết giết chị hay giết em để làm mắm gửi cho kế mẫu xơi. Kinh


Từ từ với ảnh hưởng học từ bé qua mấy chuyện cổ tích Tấm Cám,… đứa bé lớn lên thấy ai hơn mình, may mắn hơn mình là đem lòng đố kỵ, tìm cách hãm hại, thay vì cố gắng noi gương theo họ. Hay bố mẹ có thêm người phối ngẫu là cành nanh, ganh tỵ nhau thay vì đùm bọc lẫn nhau.


Mình mua sách truyện cổ tích Việt Nam, maze in Việt Nam, đọc cho con gái bằng tiếng Việt rồi dịch ra anh ngữ truyện tấm cám Việt Nam khiến con gái mình kêu sao chị em với nhau mà tàn bạo, đối xử gian ác. Từ đó mình bỏ vụ đọc truyền cổ tích từ sách Việt Nam cho con. 


Mình có mua truyện Thuỷ Hử, Tam Quốc Chí bằng tiếng anh cho thằng con đọc. Nó thích Tam Quốc CHÍ nhưng kêu Thuỷ Hử hơi quái lạ vì cứ gặp nhau, chẳng biết đầu đuôi ra sao, mấy tên tàu cứ chửi nhau con bà mầy rồi nhảy vào đánh giết nhau. Kêu bạo lực không có lý do, nên mình cũng ngưng mua sách tàu như Kim Dung, bằng tiếng anh cho con đọc để cha con có thể nói chuyện về Tào Tháo, nói chung cho con nó biết chút gì về văn hoá đông phương.


Trở lại vấn đề mẹ ghẻ con chồng. Tại sao người Việt chúng ta xem như một định lý mẹ ghẻ phải ghét bỏ con chồng. Bà ta ghen với bà vợ trước đã chết, bắt con chồng làm việc nặng nhọc. Vấn đề là từ bé mà bị bắt  làm việc nhà thì lớn lên dễ thành công vì tháo vát hơn con cháu cứ ăn rồi đọc truyện, chơi bời. Có kinh nghiệm làm việc từ bé nên không mất thời gian như những đứa bé được cha mẹ nuông chìu, hy sinh đời bố củng cố đời con. Cứ để chúng học , học , học mãi như Lê-nín nói là hỏng. Làm làm làm, càng làm càng có kinh nghiệm còn sách vở chỉ là lý thuyết.


Mình đặt câu hỏi khi con gái kêu chuyện Tấm Cám Việt Nam quá gian ác. Giết chị, giết em rồi làm mắm gửi cho mẹ kế ăn. Khi xưa, đọc mấy truyện này, mình thấy bình thường. Có lẻ ở trong môi trường văn hoá việt mà hàng ngày cứ thấy hình ảnh Việt Cộng pháo kích dân làng như trường họp ở Cai Lậy. Họ canh đúng giờ ra chơi để nả vài viên hoả tiễn cho chết nhiều để khủng bố, không được cho con cháu theo học trường của mỹ ngụy.


Nay ở Hoa Kỳ, con gái được sinh tại đây nên xem như là người Mỹ, có chút chút văn hoá người Việt do cha mẹ truyền cho tại nhà, còn ra đường thì xử sự như người Mỹ với các bạn gốc á đông.


Con mình kể khi học Cinderella ở trường, cô giáo kêu bài học qua câu chuyện là phải tuyệt đối đúng giờ, tôn trọng thời gian vì nếu không sẽ có nhiều vấn đề xẩy ra như Cinderella vội vã rời nơi khiêu vũ nên mất chiếc giày, thương yêu loại vật….


Trong khi chuyện Tấm Cám, phiên bản của chúng ta là phải hại người chị hay người em cùng có máu huyết của bố, để được thành công, lấy được vua, giàu sang phú quý. Muốn giàu sang phải giết người dù người ấy là chị hay em mình. 


Người Mỹ dạy thương yêu loài vật còn người Việt dạy giết chim khi chim kêu lấy chồng tao. Trong khi ấy có những câu ca dao, kêu rằng bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy cùng khác giống nhưng chung một dàn. Sau 75, các binh lính miền nam được lệnh đầu hàng, Hà Nội lại bắt họ đi cải tạo, thay vì chung vai xây dựng lại những gì đổ vỡ trong cuộc chiến uỷ nhiệm. Đánh cho mỹ, cho Liên Xô và Trung Cộng để người mình chết.


Tại sao chúng ta có thể dạy con nít phải trả thù, người quân tử đợi 10 năm để trả thù,…thay vì cố gắng quên hận thù vì hận thù chỉ nuôi dưỡng hận thù. Tại sao chúng ta không viết những sách dạy yêu thương đồng loại, anh chị em con chung, con riêng đều thương nhau. Mình nhớ có đọc hồi nhỏ mấy cuốn sách Tâm hỒn cao thượng, của Edmond de Amicis do thầy cô kêu mua để đọc hay trong sách giáo khoa cũng có những câu chuyện nói về tình người. Sau này qua Ý Đại Lợi làm việc, mình có đọc lại cuốn này. 

Người bạn thân mới qua đời để lại nhiều tiếc thương

Tuần vừa rồi một người bạn lâu năm mới qua đời. Một người mình rất kinh nể. Có lần anh ta nói “mày và Lâm còn có gì để theo đuổi, có gia đình, con cái, muốn tậu căn nhà, tài sản, còn tao thì chả có gì để ước mơ cả, ngoại trừ làm kẻ thừa sai, bề trên kêu đi đâu thì đi đó để phụng sự giáo dân”.


Tuần rồi mình đi tang lễ một người bạn Mỹ quen, đúng hơn là tiệc mừng bà ta về đất chúa. Bà ta rất thành công về tài sản nhưng về gia đình thì không. Ly dị hai lần, có hai đứa con nhưng không nói chuyện với cô con gái từ lâu, có cháu ngoại cháu nội nhưng lễ mừng của bà ta, chỉ có một cô cháu nội tham dự và người con trai. Con gái và cháu ngoại chỉ lãnh gia tài từ xa.

Người bạn qua đời, rất giàu có, chỉ có người con trai và cô cháu nội về làm lễ, in những hình ảnh ảnh vá víu, cắm lên tường một cách vội vã như trả ơn gia tài để lại.

Trước khi bà ta qua đời mấy ngày, mình có gọi điện thoại, hỏi có muốn đi ăn mừng sinh nhật hay không. Lý do là suốt 20 năm trời, mình ăn sáng mỗi thứ 6 với bà và mấy người có nhà cho thuê. Bà ta quên mình, không nhớ là ai nên gọi cho thằng con. Thằng con trai kể là bà ta đuổi hắn ra khỏi nhà khi về thăm bà. Hắn ở bên Pháp. Con gái và cháu ngoại không về, chỉ lấy tiền của bà ta để lại. 


May bà ta có quen một nhóm thi sĩ nên họ đến để đọc thơ của họ. Lần đầu tiên mình ngồi trong một căn phòng có 20 thi sĩ, mỗi người đứng dậy đọc bài thơ của họ để mình vỗ tay dù chả hiểu gì cả. Sau đó họ tặng mình sách in các bài thơ của họ. Kinh.


Ngược lại anh bạn linh mục mới qua đời thì mình nhận tin và điện thư khắp nơi trên thế giới. Có người nói vị linh mục đã thay đổi đời họ và những người bạn của họ. Cuối tuần rồi, Anh bạn có ghé nhà vào lúc 9:20 tối, sau khi dự đám tang ai ở Quận Cam. Anh bạn ăn quýt vườn của mình và đem về hai thùng bơ vườn nhưng chắc chưa ăn đã qua đời.


Anh bạn linh mục qua đời để lại nhiều thương tiếc trong giáo dân lẫn người lương như mình. Còn bà bạn Mỹ qua đời, chỉ có mấy thi sĩ đến ăn và đọc thơ của họ còn con cháu không có mặt. Cô cháu nội kể là không có thời gian để quen bà ta vì ở tiểu bang khác khi cha mẹ ly dị.


Hai người bạn lâu năm qua đời, một người giàu sang nhưng sống trong cô quạnh, còn người không có gia sản ngoài tình thương yêu đồng loại nhưng lại được giáo dân quý mến, thay đổi đời của nhiều người. Giúp tỵ nạn khi xưa, nay giúp các em bị sức môi, bệnh tim, xe lăn,…. Mỗi tháng làm 63 cái tang lễ, tiễn người chết về đất Chúa, lại được mọi người nhắc đến và tiếc thương.


Hồi nhỏ nghe cải lương mỗi ngày trên đài Sàigòn tuồng Lưu Bình Dương Lễ. Hàng xóm có bà người nam, mê cải lương nên ngày nào cũng mở đài Sàigòn nghe cải lương nên mình nghe ké. Câu chuyện nói về hai anh bạn thân, một anh đậu còn anh kia rớt. Buồn đời, anh chàng làm quan mới kêu bà vợ tên Châu Long thì phải, đến nhà người bạn thi rớt, tình nguyện làm ô sin, đi buôn bán để giúp bạn của mình thi đậu. Hồi nhỏ, mình thấy hay hay kêu tên bạn rất có tình huynh đệ, hảo hớn,…


Về Việt Nam thấy các quán nhậu, đàn ông xúm nhau vô vô thì mình đoán, con trai ở Việt Nam được dạy dỗ câu chuyện tàu Lưu Bình Dương Lễ nên quý bạn hơn quý vợ. Đi làm ra là chạy đi nhậu với bạn bè, bỏ mặc vợ con ở nhà đợi cơm. Khác với người Mỹ, đi làm ra kẹt xe, cũng phải tranh thủ về nhà sớm để ăn cơm với vợ con. Nói cho ngay, phụ nữ Việt Nam nói dai nên nhiều khi đàn ông trốn ở quán nhậu đến say mới về.


Anh kêu vợ anh đi làm ô sin nuôi thằng bạn ăn học. Hóa ra anh xem người vợ là ô sin, là xưởng đẻ nối dòng cho anh. Muốn thay đổi cách sinh hoạt đàn ông Việt Nam, cần phải dạy từ bé những chuyện con trai phải chăm sóc gia đình, yêu thương vợ con,… thì lớn lên họ mới không đi nhậu. Quên mất lời người xưa nói: “nhịn thuốc mua trâu nhịn trầu mua ruộng”. Ngày nay có thể đổi Nhịn thuốc mua xe, nhịn rượu mua nhà. Đi nhậu bia thì làm giàu cho Thái Lan, đan Mạch, về sau già bị chai gan, vợ con lại tốn tiền nhà thương rồi chết. Vợ con nghèo, mắc nợ cả đời Đến đời sau và cứ như vậy thì không bao giờ giàu cả.


Bạn bè thì chúng ta có quyền chọn lựa, còn anh em thì không. Lỡ gặp anh em cùng cha khác mẹ hay cùng mẹ khác cha, chúng ta nên quên các định kiến của người xưa để nhìn nhau như con người với nhau, như bạn bè thì mới tránh những định kiến, không hợp thời mẹ ghẻ con chồng, hay vợ là ô sin, phải làm dâu, đủ trò. Như vậy gia đạo mới yên vui, xã hội mới khá được. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 


Nguyễn Hoàng Sơn 





Số 4 Đà Lạt Mậu Thân


Hôm nay, có ông thần gốc Số 4, Đà Lạt gửi cho mình tấm ảnh khu phố nhà anh ta sau cuộc tổng công kích Mậu Thân của Việt Cộng, để lại sau khi họ bỏ trốn. Họ đinh ninh là người dân Đà Lạt, sẽ đón, hoan nghênh họ như các mẹ nuôi chiến sĩ, ai ngờ họ đến đâu là thiên hạ bỏ chạy tới đó. Giận đời họ pháo kích như Đại Lộ Kinh Hoàng ở Quảng Trị năm nào.


Sau này, mình có nói chuyện với một mẹ nuôi chiến sĩ. Bà ta kể khi xưa, khuya nó về kêu đói quá, nấu cơm cho nó ăn. Nay mình lên xin nó cái giấy đi đường, nó kêu bỏ đó đợi. Ngày nay quốc gia mà trở lại, nó có núp ở trong quần tui, tui cũng đứng dậy, lột quần, rũ cho nó lòi ra để quốc gia bắt nó.

Chụp trên đường Ngô Quyền, thấy cái trạm biến điện, dây điện gì đều bị đứt hết. Nhà dì Ba ca bên tay trái, phía sau lưng người đứng chụp

Có lẻ cuộc tổng công kích này đã để lại dấu ấn rất sâu đậm trong ký ức của mình, khiến mình phải lớn nhanh khi thấy chết chóc xung quanh mình. Gần đây, mình có viếng nghĩa trang quân đội Việt Nam Cộng Hoà ở Biên Hoà. Thấy mồ mả những người lính trẻ, chết trận vào tuổi còn vị thành niên, mới 18, 19 tuổi.


Vừa nhập ngủ vì sinh trong Nam, được huấn luyện 6 tháng quân trường, tập bò , tập bắn để rồi ra trận, lãnh viên đạn nằm xuống, không hiểu lý do mình chết. Nằm chết như mơ?


Hay như chú của mình, sinh ngoài Bắc, đi bộ đội, xâm nhập vào nam, đánh cho Mỹ cút nguỵ nhào để rồi chết trên đường mòn Hochiminh. Nay gia đình không biết mồ mả ở đâu.


Tấm ảnh này đưa mình về 55 năm về trước, khi mình đi theo anh Hiệp, con dì Ba Ca lên Số 4, về lại nhà của gia đình anh ta, sau khi chạy giặc. Tan hoang hết ngoại trừ trái bom 100 cân anh, nằm sừng sửng trong sân của nhà.


Anh Hiệp kể; mấy ngày đánh nhau, mấy anh em, hợp nhau, đào cái hầm phía sau nhà, để trốn bom đạn. Đến mồng 3, hay mồng 4. Hết gạo nên dượng ba Ca kêu anh lên nhà trên, thỉnh mấy cái bánh tét trên bàn thờ để cả nhà ăn.


Tò mò, xem qua cửa sổ có gì lạ, bổng anh ta đờ ra, chạy vội xuống hầm ú ớ kêu dượng Ba Ca rồi chạy lên nhà. Dượng Ba Ca nhìn qua cửa sổ, thấy trái bom do anh Hiệp chỉ, miệng ú ớ. Thổ thần đất đai muốn gia đình anh ta sống nên không để quả bom nổ. Mình có thấy những hố bom khác trên số 4, khá to và sâu. Nếu quả bom nổ là xem như cả gia đình tiêu diêu.


Mình có thấy quả bom ấy nhưng không nhớ là bom Napalm hay bom thường. Mình chỉ thấy mấy cây mận, đào nơi vườn, bị cháy, dính mảnh foam của Napalm. Sau này quân binh cho người tháo gỡ bom sót lại trên Số 4.


Tấm ảnh chụp gần nhà Dì Ba Ca, kêu mệ ngoại mình bằng dì ruột. Gần đường Ngô Quyền gặp Hai Bà Trưng. Thấy trạm biến điện, gần phía sau chùa Linh Phong. Chuyến viếng thăm chớp nhoáng Đà Lạt vừa qua, anh bạn có chở mình chạy ngang đây, không có thì giờ ghé thăm gia đình mấy người con của dì Ba Ca. Mình có ghé thăm 1 lần khi về Đà Lạt lần đầu tiên vì ở lại nhiều ngày.


Mình không hiểu sao Đà Lạt lúc ấy, Số 4 lại bị bỏ bom nặng nhất. Có thể khu vực này có nhiều người nằm vùng. Mình nhớ ngay nhà mình, không nhớ lúc nào nhưng thấy Việt Cộng, đi bộ từng đoàn chạy về Số 4, sau khi Việt Nam Cộng Hoà phản công, đánh nhau ngoài khu Hoà Bình, khiến một cây xăng cạnh đường Phan Bội Châu bị cháy cùng với dãy phố photo Hồng Châu.


Dân chúng từ Số 4, chạy xuống đường Hai Bà Trưng, chạy vào trường Việt Anh và Văn Học. Nghe kể có người chạy vào trường Đoàn Thị Điểm hay Trí Đức để trú bom.


Xóm mình có hai gia đình từ Số 4 chạy xuống trú là gia đình ông Tư Thân, bán thuốc cho tiệm thuốc tây Nguyễn Duy Quang, đối diện rạp Ngọc Hiệp. Gia đình ông Tư Thân chạy xuống nhà bà Tước hàng xóm, bà con chi đó. Và gia đình dì Ba Ca, chạy đến nhà mình, ở trú cũng mất 5, 6 tháng. Thêm gia đình chú Nhị, chú Hai, hai người làm vườn cho vườn bà cụ.


Từ nhà mình có thể chứng kiến hai trận đánh: Việt Cộng xâm nhập vào nhà thờ Domaine de Marie, và Số 4. Xóm mình từ đường Thi Sách, nhìn lên thì thấy nhà thờ Domaine de Marie và xa xa về phía trường Đa Nghĩa là Số 4.


Có mấy ông Việt Cộng bò vào nhà thờ Domaine de Marie, có ông leo lên nóc chuông, rồi chỉa AK bắn cóc cóc mấy chiếc trực thăng, bay từ phi trường Cam Ly đến xóm mình thì bắt đầu bắn đại liên và phi đạn. Vấn đề là khi họ bắn trên khu vực xóm mình thì vỏ đạn lại rơi xuống xóm mình theo đường Parabol.


Lâu lâu lại thấy một trận mưa rào của vỏ đạn rơi xuống. Có lần mình thấy rớt xuống nhà mình, kêu lộp cộp. Sau đó phải bò lên, dùng foam ngâm xăng để trét các lỗ bị lũng để tránh dột nhà.


Sau này, ra hải ngoại, lâu lâu xem truyền hình, thấy mấy ông hồi giáo, cứ cầm súng bắn chỉ thiên khi reo mừng về chuyện gì đó là mình tự hỏi có bao nhiêu người bị thương sau đó. Đầu đạn được bắn lên thì đầu viên đạn đồng sẽ rơi xuống và ai xui sẽ bị lũng đầu.


Cứ mấy ông kẹ bắn cốc cóc thì sau đó trực thăng bay lại rồi ria vào nóc chuông nhưng mấy ông núp trong đó lại chạy đi đâu rồi. Đánh nhau kiểu này cũng mất mấy ngày. Có lần thấy chiến xa M113, chạy trên đường Calmette thì có ông thần Việt Cộng nào bắn B40 nhưng hên cho mấy ông thần trong chiến xa, bắn hụt khiến viên B40 bay xuống vườn của bà Bắc Kỳ mà mình và thằng Khánh ăn cắp buồng chuối của bà ta. Nghe cái bình thật lớn, cây chuối bay tá lả khiến đám con nít trong xóm và người lớn đứng xem, bổng thấy quan tài nên sợ, bỏ chạy vô nhà.


Chú Đức, em của chú Nghi, phòng trồng trăng Nguyễn Văn Nghi ở đường Mình Mạng, đang ngồi ngay cửa sổ trên lầu, nhìn lên Domaine de Marie, xem bắn nhau. Bổng bị một viên đạn ghim vào người. Nghe kể chú kêu tụi nó bắn tui tụi nó bắn tui rồi chở lên nhà thương băng bó.


Từ đó trong xóm, hết dám đứng xem đánh nhau. Mình cũng suýt bị vỏ đạn ghim vào đầu. Mình đang đứng dưới cây Mai, xem máy bay bắn, thả bom ở Số 4. Trực thăng, mở cửa, thấy rõ tên lính Mỹ, cầm đại liên bắn tạch tạch xuống Số 4 hay nghe cái sẹt, khói xịch ra phía sau trực thăng rồi 1 phi đạn hoả tiễn bắn lên Số 4 rồi một tiếng nổ. Hay máy bay bà già bay la đà rồi phạt một trái khó được bắn ra, khói bay lên thì khu trực cơ bay đến , lao xuống rồi khói đen, lửa bốc lên tiếp theo là tiếng nổ.


2 tên này lớn tuổi lạ mặt, mình chưa bao giờ gặp trong xóm, đi vào nhà mình, đứng bên cạnh xem máy bay dội bom. Bổng nhiên có một tiếng nói, hình như em mình kêu Má kêu vô nhà. Mình vừa bước vài bước, dưới mái hiên của nhà thì một trận mưa vỏ đạn đại liên làm cái rào xuống sân và mái tôn nhà mình. Mình nghe ai hét lên thì nhìn lại thấy 1 trong hai tên mới đứng cạnh mình xem máy bay, nằm dưới đất, máu ra xối xả rồi người đi chung với hắn dẫn đi đâu mất biệc. Hú vía! Thổ thần nhà mình linh, kêu mình đi vào. Từ đó hết dám ra sân xem bắn nhau.


Hình ảnh của tấm ảnh khiến mình nhớ lại cuộc chiến. Sau Mậu Thân, sợ Việt Cộng ban đêm về bắt đi bộ đội như dân trên Số 4 hay bị bắn nếu là công chức làm việc cho chính quyền như ông trưởng khu phố ở đường La Sơn Phu tử, mà mình hay ghé lại mỗi tháng mua gạo với sổ gia đình. Không ai muốn như ông Tăng Văn Danh, chết để có đường hẻm mang tên của mình.


Mình và ông cụ, tối tối ra phố ngủ ở nhà ông bà Phúng. Dần dần tình hình sáng sủa lại một chút, an ninh được vãn hồi với đồn nhân dân tự vệ, mới hết đi ngủ ở phố.


Rồi thấy xe nhà binh chở xác lính biệt động quân, chết bị phục kích trong Cam Ly, chở về nhà xác. Vợ con từ xứ nào lên nhận xác khóc. Chiều đi ngang nhà xác gần bệnh viện, thấy đèn dầu trong nhà xác với những tiếng hu hu của kẻ mất cha, mất chồng, mát con thấy thảm. Rồi một hôm được tin chú Nhị, làm vườn cho nhà mình đi lính Địa Phương Quân, chết. Thím Nhị đang có mang, ngồi khóc chồng. Lúc đó mình mới hiểu những ca khúc Da Vàng do Khánh Ly hát. Buồn chiến tranh.

Trạm biến điện biến mất nhưng dây điện thoại dày đặt, phía xa có hậu viên của chùa Linh Quang. Đi xuống một tí sẽ thấy bên tay phải cái đình.

Khi Việt Cộng rút lui thì mới biết các cuộc giết người với những nấm mồ tập thể ở Huế. Ngày nào cũng thấy chiếu trên đài truyền hình rồi Nhã Ca viết Khăn Sô cho Huế, được đăng hàng ngày trên báo.


Mình bắt đầu đặt câu hỏi về tương lai. Chết sớm khi đi lính, rớt tú tài đi lính chết. Đậu tú tài học lên địa học rồi đi lính chết. (Còn tiếp)


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 


Nguyễn Hoàng Sơn 

Vòi nước uống công cộng Wallace tại Paris

Hôm nay, 1 ông thần quen, đăng tấm ảnh chụp ở Paris khi xưa khiến mình thất kinh. Không phải hình của ông ta giữa Paris lạnh giá mà mình thấy lại hình ảnh thân thương của Fontaine de Wallace, phía sau. Mấy vòi nước để dân Paris, khát nước, ghé lại uống mà mình vẽ nhiều lần, thời đi học. Các vòi nước này xuất hiện nhiều nơi trong thủ đô Paris, để giúp người dân uống nước hay lấy nước từ muà Xuân đến mùa Thu. Mùa đông thì tắt, tránh bị đông lạnh, làm hư hại các đường dẫn nước. 

Thiên hạ chụp ảnh tạo dáng, ông này chả nhớ gì cả về Paris, kêu không biết dù chụp hình ngay bên cạnh. Đối với mình là hình ảnh đầu tiên, đập vào mắt khi mới đến Paris. Hai điểm cần nhất khi đi ngoài phố Paris là chỗ đi tiểu công cộng và nước uống khi khát.

Mấy chỗ này hay để như vậy. Khi hư, họ tháo mấy tấm lưới bằng sắt lên, leo xuống để sửa chửa mấy ông nước.

Dạo mình mới đến Paris, thấy mấy vòi nước phong ten này, mang tên một người Anh quốc, Wallace nên thấy lạ. Lý do là người Pháp không thích người Anh quốc, từ thời Nã Phá Luân bị thất trận, đúng hơn là cuộc chiến 100 năm, giữa hai nước, có chung một hoàng tộc, tranh dành ngôi báu. Ngày xưa, mấy ông tây bà đầm dạy về lịch sử của pháp đến mờ mắt, chả hiểu gì cả vì ở đâu đâu, không dính dáng gì đến Việt Nam.


Hè đi vòng vòng Paris để xem biết tình hình, khát nước thì ghé lại cái phông ten này, đem theo cái bình nước để hứng nước uống. Nhất là khi mình tập vẽ, cần nước để pha màu thuỷ mạc. Mắc tè thì có chỗ đi tiểu công cộng mà người Pháp hay gọi Vespasienne, hay Pissoir qua tên một hoàng đế la mã tên Vespasien, cha của hoàng đế Titus, nổi tiếng vì đánh thuế người la mã, đi tiểu nơi công cộng. Tuần lễ đầu tiên đến Paris, mình đi viếng vườn Lục Xâm Bão mà ông Cung Trầm Tưởng làm thơ. Đi vòng vòng thì mót đái, thấy cái pissoir này, chạy vào tè lần đầu tiên tại Paris phê luôn.


 Sau này, mình về Paris thì họ dẹp mấy chỗ này, bù vào đó là những cầu tiêu công cộng của công ty Decaux, bị hư hoài vì dân tình thích xã hội chủ nghĩa, không muốn trả tiền nên phá. Du khách đi kiếm chỗ đi tiểu phải hát Nắng Paris mà anh chợt nóng vì đi kiếm chỗ cho em đi tiểu. Vào tiệm cà phê thì phải mua cái gì trong khi ở Hoa Kỳ, hay mấy nước khác như A Căn Đình, CHí lợi mà mình đi chơi vừa qua. Mót tiểu thì chạy đại vào khách sạn, tiệm ăn, tè một phát rồi đi. Chủ vui vẻ chào hasta la vista.


Ông Richard Wallace, người Anh quốc, sống gần cả đời tại Paris. Ông ta cho tiền để gắn và đem nước miễn phí qua các vòi phong ten, đến cho người dân tại Paris vào thế kỷ 19.


Mình nghe tây kể là trong thời gian chiến tranh Pháp-Phổ 1870-1871 và thời La Commune (Công Xã). Hoàng đế Napoleon đệ Tam choảng nhau với ông hoàng xứ Phổ, Otto von Bismarck. Quân đội pháp bị thua xiểng niềng. Hoàng đế tây bị truất phế và đệ tam cộng hoà được thành lập. Khi bị bao vây, cư dân ở Paris, đói quá nên ăn chuột, chó mèo và mấy con thú ở sở thú Paris. Thời đại La Commune ở Pháp, ít được nhắc đến trong chương trình giáo dục lịch sử Pháp. Ông tây khi xưa dạy Sử-Địa, chỉ nói phớt qua đến khi mình sang Pháp, kiếm sách đọc mới lòi ra vụ này.


Sau khi truất phế hoàng đế Napoleon đệ tam, cháu của ông Bonaparte, dòng họ này cứ đem chiến tranh đến cho nhân loại như gia đình Bush. Người dân bầu quốc hội mới. Mấy ông  thần đại biểu muốn hoà đàm , không đánh nhau nữa, khiến dân Paris, nổi loạn do một số trưởng giả và công nhân, đứng dậy chống đối.

Ngoài ra, khi ông Baron Haussmann, đập phá các khu vực cổ để xây dựng các đường xá rộng hơn, để nhân dân nổi dậy thì có thể đem cà nông ra bắn, triệt hạ hết hầu để tránh một cách mạng 14/7 lần nữa. Khi người dân chống đối, lính, công an của vua Louis 16, đi lùng kiếm thì dân núp khắp nẻo đường của Paris, khó tìm. Nên hoàng đế Napoleon III, ra lệnh cho ông Haussman, phá bỏ các khu nhỏ bé để thành lập các đại lộ như ngày nay. Paris nay còn vài khu vực nhỏ bé như xưa. Họ gọi nhóm cách mạng, chống đối này là Les Communards de Paris. Cuối cùng thì nhóm nổi loạn này bị dẹp tắt.


Trong thời gian hổn loạn này, ông Wallace sống tại Paris và chứng kiến sự đói khát của người dân nghèo nên có ý định tự bỏ tiền, gắn những phong ten này khắp Paris để cho dân tình có thể lấy nước uống và dùng.


Khởi đầu, họ cho gắn 50 cái phông ten, làm bằng gan sắt, sơn màu xanh lá cây vào năm 1872, xem như 102 năm trước khi mình đến Paris, vẫn thấy và sử dụng. Nghe nói nay vẫn còn hoạt động ngoại trừ mấy chỗ pissoir, đi tiểu công cộng. Nghe nói sau này có đến hơn 100 cái.


Ông Wallace phát hoạ ra hình ảnh của phông ten, rồi đưa cho điêu khắc gia Charles-Auguste Lebourg, thực hiện mẫu cuối cùng.

Đi trên đường, hay thấy mấy chỗ đi tè công cộng, sơn màu xanh để hoà với thiên nhiên, cây cối.

Trong cuộc chiến với quân Phổ, và cuộc nổi loạn La Commune, các hạ tầng cơ sở của Paris bị phá hỏng, người dân không có nước uống, xài. Người ta múc nước từ sông Seine, kéo xe bò để bán cho dân Paris. Nước dơ vì bao nhiêu cống rảnh từ Paris đều chảy sông Seine như Đà Lạt chảy về suối Cam Ly. Do đó mà người Pháp ở Paris, bắt đầu uống rượu và bia để khỏi bị nhiễm độc khi quân Phổ bao vây và cuộc nổi loạn La Commune. Mình đọc tài liệu, kể khi xưa, mấy ông bán thịt, làm thịt ngựa, bò xong thì bỏ xương, da,… dưới sông Seine nên khá hôi tanh vào mùa Hè. Nhất là khu vực La Cité. Kinh 

Từ đó say rượu và nạn nghiện rượu đến với dân lao động mà nhà văn Emile Zola tả trong các truyện của ông ta. Ở Việt Nam, mình chưa bao giờ đọc Balzac, hay Emile Zola nhưng khi qua tây, bạn bè kêu mình nên đọc. Mượn thư viện về đọc thì khám phá ra mấy ông muốn làm cách mạng, chắc bị ảnh hưởng bởi mấy cuốn truyện này.


Ngày nay, uống rượu rất đắt chớ thời xưa, rượu được làm ra, rẻ lắm vì ít ai uống. Dạo mình ở Tây, trưa đi ăn cơm tiệm, bình dân, một carafe de vin (bình rượu) rẻ hơn một chai nước suối. Rượu thường thôi mà người Pháp gọi vin de table. Rượu chỉ để dành khi đi lễ nhà thờ. Nghe kể khi Paris bị bao vây bởi quân Phổ, lính vệ quốc đến mấy quán rượu để uống rượu khi khát vì nước sông Seine quá độc. Say quá nên bị quân Phổ đánh chết bỏ.


Có lẻ vì lý do này mà ông Wallace thương cảm, bỏ tiền ra thành lập một hệ thống cung cấp nước cho người dân thủ đô đến ngày nay, do Eau de Paris quản lý. Dân tây thì chém giết lẫn nhau, một người ngoại quốc bỏ tiền cung cấp nước miễn phí cho dân tây dùng. Chuyện đời khó hiểu.


Nhiều khi mình nghĩ nếu người Pháp không đô hộ Việt Nam, không dạy tinh thần pháp chửi bới nhau, tự cho mình là đúng, đánh nhau như người Pháp thì có lẻ người Việt không bị ảnh hưởng mấy ông tây, đánh nhau chí choé nhân danh Tự Do, Bác Ái và Công Bằng bú xua la mua. Từ 1945, đánh nhau tới 1975, nay vẫn tiếp tục trên mạng, với bò đỏ bò vàng. Chán Mớ Đời 


Có hai loại phông ten này, đứng trên các lề đường và gắn ở tường. Mình nhớ ít thấy loại gắn bờ tường. Lúc đầu mới thấy cái phông ten rất lạ vì có 4 tượng phụ nữ. Sau này học lịch sử nghệ thuật mới khám phá ra ông Phidias của Hy Lạp đã bắt mấy bà đội nóc nhà, nóc đình từ lâu. Ngày nay, ai đến viếng Parthenon Ở Hy Lạp, sẽ thấy vài tượng phụ nữ đội cái mái nhà của đền, bên tay trái của đền chính.


4 người phụ nữ tượng trưng cho 4 mùa; lòng tốt (mùa đông), giản dị (mùa Xuân), từ thiện (mùa Hè) và sự tỉnh táo (mùa Thu). Mỗi phụ nữ đều khác nhau. Tượng trưng cho lòng tốt thì được điêu khắc gia cho cong đầu gối trái, Giản dị thì cong đầu gối phải,.. theo mình thì điêu khắc gia tìm cách làm cho bức tượng chung đẹp, sau này dân tây hay giải thích vớ vẩn cho có vẻ trí thức.


Địa điểm mà người dân Paris thích nhất là chỗ đi tiểu công cộng, họ gọi pissoir, do động từ Pisser (đi tè). Họ còn gọi là Vespasienne cho có vẻ trí thức, nhắc nhở đến ông hoàng đế la mã tên Vespasien. Ông này là người đầu tiên, cho trang bị các chỗ đi tiểu ở nơi công cộng, để đánh thuế, kiếm tiền cho nhà nước.


Paris thì đi bộ mệt thở, qua các chặng Métro. Dạo mới sang thì mỗi lần đi métro thì phải mua vé. Sau này, mới có mấy thẻ mua đi hàng tháng, lên xuống chỗ nào cũng được, trước kia thì khá mắc. Mình không nhớ phụ nữ ra sao, còn trong công viên hay trên đường bộ hành, có những chỗ để khi buồn tiểu, ghé lại tè. Khi xưa, phụ nữ không đi làm, ít ra đường nên các chỗ đi tiểu chỉ được thực hiện cho đàn ông đứng tiểu. Sau này, phụ nữ đi làm nên có vấn đề cho họ. 


Có vấn đề mình không quen là họ cứ để nước chảy hoài cả ngày cả đêm để không làm mùi khai nước tiểu. Sau này thì họ dẹp mấy chỗ này, bù vào đó, họ gắn các cầu tiêu công cộng của công ty Decaux. Lúc mình sắp sửa rời khỏi Paris thì có công ty Decaux, thiết kế mấy nhà vệ sinh cho hai giới nhưng mình chưa bao giờ sử dụng.


Hôm nào rảnh mình kể chuyện đời xưa ở Paris.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo ăn bơ Sơn đen 


Nguyễn Hoàng Sơn 





Trung Cộng, bá chủ thế kỷ 21?

Từ khi Kissinger đi đêm với Bắc Kinh, bỏ Đài Loan, Việt Nam Cộng Hoà, lập bang giao và bán Coca Cola, MacDonald cho Trung Cộng, đã đưa xứ có nhiều dân số nhất thế giới lên hàng thứ 2 về kinh tế sau 30 năm khiến thế giới bàng hoàng nhất là tây phương, không ngờ đã tự xây cho mình một con ngựa của thành Troie. Giúp Trung Cộng móc cánh,…


Thế giới tây phương chợt nhớ đến câu của Nã Phá Luân: “quand la Chine se réveille, le monde tremble”. Họ đếm từng ngày xem chừng nào GDP của Trung Cộng sẽ vượt qua Hoa Kỳ, trở thành bá chủ thế giới về kinh tế. Ngày nay, người ta biến chiến trừng thành thương trường.


Hiện nay Trung Cộng có dân số đông nhất thế giới, kinh tế hàng thứ nhì, vũ khí hạt nhân đứng thứ 4. Trung Cộng là nhà máy sản xuất trên 60% sản phẩm mà thế giới tiêu dùng. Tương lai thế kỷ 21 sẽ thuộc về Trung Cộng như thế kỷ trước thuộc về Hoa Kỳ? Đó là câu hỏi mà ai cũng tự hỏi? Người thân cộng sẽ tin rằng Trung Cộng sẽ đứng đầu, dẫn dắt thế giới đại đồng Made in China.

Mình là người Mỹ nên cũng lo cho tương lai nếu Hoa Kỳ thua Trung Cộng. Cố gắng tìm hiểu để xem đầu tư ra sao để sống đến ngày mãn phần. Đọc tài liệu của các viện nghiên cứu tây phương thì họ cho biết là không. Thể chế quản lý, quyền lực trung ương sẽ không uyển chuyển để thay đổi đường lối phát triển kinh tế trong thời đại a còng. Chúng ta thấy họ phát triển về địa ốc, nhằm tạo dựng công an việc làm cho dân chúng, xây biết bao nhiêu thành phố, được mệnh danh là Thành Phố Ma. Mình thấy trên YouTube, có nhiều nơi mới xây hay chưa xong, đã phải đập bỏ.


Trung Cộng đang đánh tây phương với chính sách cô lập hoá Covid ở Thượng Hải vừa qua. Phong toả Thượng Hải, hải cảng lớn nhất của Trung Cộng, chuyên chở các sản phẩm được làm ra tại Trung Cộng, đi khắp thế giới khiến chuỗi cung ứng hàng hoá toàn cầu của thế giới bị khựng lại. Khắp nơi đều thiếu hụt các đồ phụ tùng xe hơi, nhà máy,…. Container bổng nhiên giá tăng gấp 10 lần. Cosco là công ty di chuyển hàng hải Trung Cộng đứng thứ 2 trên thế giới.


Vào Homedepot, có nhiều ngăn kệ thiếu hụt đinh vít, Sơn … Mình gửi xe cho dealer sửa. Họ phải đợi 36 ngày mới có đồ phụ tùng, họ phải cho mình mượn xe họ suốt 36 ngày miễn phí, dù tiền thay thế đâu $300 Và mướn xe tối thiểu là $55/ ngày. Làm khung cửa số phải đợi 10 tháng trời. Chán Mớ Đời 


Một công hai chuyện, ông Tập cật Bình ra lệnh phong toả Thượng Hải rồi đến Bắc Kinh để kiểm soát, loại trừ các thành phần chống đối trong đảng, để đạt số phiếu, được bầu thêm nhiệm kỳ hay như Mao Trạch Đông khi xưa, một hoàng đế của xứ này. Qua đại hội đảng xong với hình ảnh ấn tượng, nhân viên an ninh đưa ông cựu hoàng đế khác, đang ngồi ra cửa đại hội. Sau đó Trung Cộng mở cửa lại, cho hình ảnh lên truyền thông, nhiều người Tàu, đóng kịch, xuống đường, biểu tình vớ vẩn.


Các nước tây phương cho rằng hệ thống chuỗi cung ứng toàn cầu từ 30 năm bị khựng lại, như trong cuốn phim của ông hề Charlot. Các nước tây phương thức tỉnh, đang bắt đầu xây dựng lại một hệ thống khác chuỗi cung ứng khác, ít lệ thuộc vào Trung Cộng nhưng cần thời gian. Họ đầu tư, xây nhà máy tại các nước nhỏ khác như Việt Nam,… vấn đề là các nước này được Trung Cộng đầu tư nhiều. Hàng hoá sẽ được mang danh các xứ này nhưng cũng từ mấy công ty, nhà máy do người Tàu làm chủ. Điển hình thép Việt Nam, mật ong từ Việt Nam, một phòng thử nghiệm ở Berlin, Đức quốc báo cáo chỉ thấy toàn là phấn hoa của Trung Cộng….nghĩa là toàn đường hoá học.


Họ tin rằng Trung Cộng sẽ không bá chủ thế giới vì sự khủng hoảng dân số của họ. Hiện nay, dân số Trung Cộng là 1.4 tỷ người, xem như 17% dân số thế giới. Hôm trước đi chơi trên tàu, có ăn cơm vài lần với một cặp vợ chồng tàu, di dân qua Anh quốc với chương trình tương tự EB5 của Hoa Kỳ. 


Họ là những người sinh ra trước 1979, có hai cô con gái nên phải chạy qua Hương Cảng sinh sống rồi có tiền chạy qua Anh quốc. Tưởng tượng 1 người tàu sinh ra sau 1979 theo chế độ 1 con. Lớn lên, phải nuôi bố mẹ, ông bà nội và ông bà ngoại, và một người con trai hay gái xem như 1 người nuôi 7 người. Hai vợ chồng nuôi một con, bố mẹ chồng, bố mẹ vợ, ông bà nội chồng, vợ,… Xem như tương lai mù mịt, đóng thuế để nuôi mệt thở. Nhiều người có đến cả tá con nhưng đứa nào cũng nói nhau huống chi chỉ có một con trai độc nhất, phải lo nuôi bên vợ.


Trung bình Trung Cộng có tỷ lệ 105 con trai so với 100 con gái nhưng với chính sách một con. Các xứ tây phương thì 100 con gái cho 101.68 con trai. Lý do là người Tàu thích con trai hơn từ xưa. Có nhiều gia đình giết con gái để có thể mang thai đến khi sinh con trai nổi dòng chi đó. Mình có xem một phim tài liệu, nói về chế độ 1 con, có nhiều cảnh họ quay và kể nhiều người ở nông thôn có thai nhưng phải dấu rồi một ngày đẹp trời, gần 9 tháng, cán bộ trong huyện đến nhà, đem lên bàn mỗ, phá thai. Đưa đến phong trào nuôi con nuôi tàu niều lắm. Nay số con nuôi này trở về Trung Cộng để tìm lại cha mẹ ruột khá nhiều.


Hậu quả đưa đến ngày nay là tỷ lệ trai gái là 120 trai cho 100 gái, cho thấy tỷ lệ sinh sản càng ngày càng giảm nữa. Tình trạng trai thừa gái thiếu đưa đến những cuộc khủng hoảng xã hội, chưa kể áp lực của mấy đứa trẻ từ bên nội, bên ngoại, mong đợi trở thành bác sĩ, kỹ sư,… sau 75, ở hải ngoại có tình trạng trai thừa gái thiếu vì đa số đàn ông con trai đi vượt biển, tìm đường cứu gia đình. Đi làm kiếm tiền gửi về nuôi gia đình. Hải tặc khiến người Việt ít cho con gái đi. 


Có hỏi cặp vợ chồng gốc tàu, dân Anh quốc về chính sách 1 con của Trung Cộng được ban hành từ năm 1980 và chấm dứt năm 2019, xem như 40 năm, 2 thế hệ. Mình nhớ năm 1995, về Hà Nội dự hội thảo phát triển Việt Nam. Có gặp một cán bộ về dân số. Ông ta cho biết Việt Nam bắt chước mô hình phát triển của Trung Cộng nhưng thay vì 1 con, họ cho phép 2 con với khẩu hiệu “trai hay gái chỉ hai mà thôi”. Đó là cái may cho Việt Nam nhưng 2 con chưa đủ vì theo dân số học phải cần 2.1 con vì có những đứa bé chưa đến 18 tuổi đã lăn đùng ra chết Hay đổi giới tính.


Tại sao không sử dụng 2.0 để thay thế hai vợ chồng. Lý do dùng 2.1 vì có người chết sớm, hoặc không lập gia đình. Việt Nam nay tuy theo chế độ 2 con nhưng đọc đâu đó báo chí Việt Nam, cho rằng dân số Việt Nam già đi và tương lai sẽ bị lộn xộn nhưng không te tua như Trung Cộng.

Hiện tại các quốc gia trên thế giới có gặp vấn đề thiếu hụt dân số rất nhiều như Đức quốc, Ý Đại Lợi, Nhật Bản,…. Sau thế chiến thứ 2, các nước này muốn phát triển lại xứ sở của họ nên khuyến khích phụ nữ đừng đẻ, hô to khẩu hiệu “my body my choice” đủ trò. Đó là chiến lược của chính phủ đưa ra, đưa tiền để đẩy mạnh phong trào ngừa đẻ. Lý do là thêm người thì không có người nữ, lao động sản xuất. Tất cả dành cho sản xuất, phát triển, xây dựng một tương lai mới. Các phương pháp ngừa thai như Ogino-Knaus được ban hàng, khuyến khích và phá thai. 


Dạo ấy, trong xóm, Mẹ mình và mấy bà hàng xóm hay họp để bàn tán vụ ngừa thai. Bà cụ mình thì sợ bệnh hoạn, không ai nuôi con nên không tham gia trong khi 2 bà kia tham gia nên ngưng đẻ từ đó, bà cụ mình thì cứ năm 1. Từ đó cho tới nay dân số già đi mà người dân không muốn sinh con. Đức quốc, Nhật Bản, Ý Đại Lợi đều có tỷ lệ 1.1 vê sinh sản.


Hôm đi Antarctica, có xem phỏng vấn trên đài truyền hình pháp France 24, các cô gái ở Trung Cộng. Các cô này kêu không muốn có con, vì muốn thực hiện giấc mơ, sự nghiệp của họ. Họ chỉ muốn nuôi con chó hay con mèo cho vui nhà. Theo tin tức đọc thì tỷ lệ sinh sản ở Đức quốc là 1.1, Ý Đại Lợi tương tự cho nên các kinh tế gia cho rằng các nước này xem như tự diệt trong thế kỷ 21. Viết đến đây mới nhớ là bạn bè mình ở Ý Đại Lợi, Đức quốc, Thuỵ Sĩ đều có một con. 


Nhớ ở tây thời tổng thống Chirac có ra chương trình chính phủ cho tiền, khuyến khích đẻ thêm con. Tây con không chịu đẻ, nuôi chó, chỉ có tây đen và tây hồi giáo là đẻ, nay về Pháp, chỉ thấy tây đen, tây rệp nhiều. Nhất là ở Anh quốc, về lại xứ mưa dầm mưa dề, đi mấy đại lộ lớn như Oxford,…thấy toàn người Anh quốc, gốc ấn độ, Pakistan,… các đội cầu đá banh cua ra hay Anh quốc toàn là dân da màu.


Tre già nhưng măng không mọc là ngọng. Tỷ lệ sinh sản như 1.8, thấp hơn tỷ lệ 2.1 để giúp dân số bình quân. Ngày nay người ta sống dai hơn xưa. Ở Nhật Bản số người sống trên 100 tuổi cao nhất thế giới. Chính phủ, con cái, những người trẻ đi làm, phải đóng thuế nuôi những người già. Mình xem một phim tài liệu về Nhật Bản, có bà kêu là từ 10 năm nay, hai vợ chồng không giao cấu với nhau.


Vấn đề ngày nay, trai gái không bình thường như xưa, kiểu âm dương. Thật sự trước đây cũng có nhưng ít ai biết như trường hợp ông thi sĩ nào được lãnh đạo bố trí lấy một bà đạo diễn. Đêm tân hôn, cô dâu nằm trên giường đợi chú rể khai hoả thần công, trong khi ông này lại ngồi làm thơ. Chán Mớ Đời 


Trai thích trai, gái thích gái nên sẽ giảm tỷ lệ sinh sản. Cho nên Trung Cộng đang trải qua giai đoạn khủng hoảng về dân số. Người ta cho biết ảnh hưởng dân số lên GDP qua phương trình L x h = GDP. L là labor, lao động sản xuất và h là hour, thời gian làm việc. Chúng ta nhân số lao động cho số thời gian làm việc sản xuất để biết GDP.


Nếu một mặt dân số suy giảm, mặt kia lại già nua thêm, đưa đến các thời gian sẽ bớt hiệu lực vì phải lo cho chăm sóc người già. Sẽ không giúp phát triển ngành sản xuất, tăng trưởng kinh tế.


Ngày nay, Trung Cộng có trên 160 triệu người già trên 60 tuổi, xem như 40% dân số Hoa Kỳ. Người ta dự đoán vào năm 2040, con số này sẽ lên hơn 250 triệu người với nhiều người trên 80 và 90 tuổi. Về già người ta có khuynh hướng trả nhớ về không, bị Parkinson. Trung Cộng sẽ cần hàng trăm triệu người trẻ để chăm sóc cho số người này. Nhật Bản đang dự định dùng người máy để làm dịch vụ này. Họ bắt đầu mướn công nhân từ Phi luật tân, Việt Nam, các nước láng giềng để lo cho người già vì rẻ hơn mướn người Nhật Bản.


Dân số giảm và người cao tuổi gia tăng sẽ giảm sản xuất và GDP sẽ giảm. Họ tiên đoán vào năm 2100 nghĩa là 77 năm nữa, dân số của Trung Cộng sẽ còn 754 triệu, hay phân nữa ngày nay. Cứ tưởng tượng nếu còn sống đến viếng Trung Cộng, chỉ thấy 50% dân số ngày nay, nhà cửa bỏ hoang, không ai thèm ở. Mình xem video, Trung Cộng cho đập bỏ các chung cư xây xong không ai ở, bị hoang phế.

Nhà bỏ hoang ở Nhật Bản, gọi Akiya

Trường hợp này đang xẩy ra tại Nhật Bản, các làng mạc, tình nhỏ, nhà cửa cho không, bị bỏ hoang, không ai nhận, người ta gọi  (akiya. Tương tự ở Ý Đại Lợi, có nhiều làng kêu gọi bán căn nhà với 1 Euro với điều kiện phải sửa sang lại. Hiện nay, Nhật Bản có 62.4 triệu căn nhà, và 8.49 triệu căn nhà bị bỏ hoang xem 14% căn nhà bị bỏ hoang. Con số này càng ngày càng gia tăng.


Lần vừa rồi, mình ghé thăm La MÃ với đồng chí gái, gặp lại mấy người bạn ý. Mình hỏi căn nhà ở làng Pretare của ông bố mà mình có đến chơi một lần, bị tàn phá vì động đất, nay đã sửa sang lại chưa. Họ kêu chưa vì không có tiền là một, hai là ít ai về đó ở. Khi xưa, đi làm ở Ý Đại Lợi. Cuối tuần thiên hạ, thích về quê chơi cuối tuần, hoà nhịp vào thiên nhiên. Nay giới trẻ có Internet nên không cần đi xa, cũng hoà nhịp vào dân cư mạng. Họ hỏi mình muốn căn nhà đó thì họ cho để mình sửa chửa lại. Từ chối ngay. Xa lắc. Khi xưa, đến đây chơi, mình nói với họ ước gì một ngày nào đó, có một căn nhà như vậy để cuối tuần về chơi. Nay họ cho không cũng không dám lấy.


Nhớ đến đế chế La MÃ khi xưa. Lúc đầu bị mọi phía bắc đánh chiếm, đốt sạch nhưng họ vẫn xây dựng lại đế chế kéo dài đến 8 thế kỷ. Đế chế này tàn lụi khi bị đội quân Attila chiếm đóng. Người dân La MÃ không có sức, hay ham muốn xây dựng lại và từ từ đế chế này tàn lụi. Mấy người bạn mình, bỏ căn nhà của tổ tiên, nơi ông bố sinh ra đời, không xây dựng lại. Trường hợp cá nhân như vậy, mà toàn dân xứ này cũng có ý định như vậy thì khó mà tương lai sáng sủa.


Với chính sách một con, Trung Cộng tự làm mồ chôn tập thể cho nữa dân số của họ mà thế giới chưa từng thấy. Các nền văn minh như Inca, Aztecs,…bị chôn vùi vì bệnh hoạn của người tây phương đem sang. Tưởng tượng vào cuối thế kỷ này, ai đi du lịch ở Trung Cộng, phân nữa thành phố bị bỏ hoang và người già. Cho thấy sự nguy hiểm khi xây dựng, phát triển đất nước mà không có tiếng nói của người chống đối công trình, nói lên những lợi hại đem đến. Tinh thần gia tưởng sẽ không giúp gia đình thăng tiến vì không có tiếng nói khác, cái nhìn về sự lợi hại.


Mình có mua cổ phiếu của vài công ty Trung Cộng đầu tư vào hệ thống phúc lợi của họ. Hiện tại có 456 triệu người Tàu được bảo hiểm do công ty trả và 542 triệu bảo hiểm bổ sung ở nông thôn nhưng vẫn có một số khá cao hàng trăm triệu người không có bảo hiểm y tế và hưu trí. Họ cho biết vào năm 2035 thì quỹ hưu trí sẽ hết tiền. Mình đang suy tính chừng nào sẽ bán cổ phiếu Trung Cộng. Tài liệu mình mua về đầu tư, kêu mua thêm cổ phiếu của hai công ty Trung Cộng, xuống te tua mấy năm vừa qua. Nay chỉ số cho thấy có thể mua lại. Đành mua thêm 200 cổ phiếu cua mỗi công ty.


Ngoài ra, Trung Cộng có vấn đề môi trường bị tàn phá, huỷ hoại trong cuộc chạy đua làm nhà máy sản xuất cho thế giới. Những gì các chính phủ tây phương cấm vì đã bị ô nhiễm trước đây, họ đem qua Trung Cộng ngay cả rác rưỡi.


Các tàu chở hàng từ Trung Cộng đến các nước tây phương, khi về thì các container trống nên họ giác ngộ cách mạng, sao không chở đồ phế liệu của tây phương về để họ tái sinh, đỡ phí tiền chạy tàu về. Thế là Trung Cộng bao thầu rác của thế giới. Mình có xem vài tấm ảnh của người ta chụp lén đưa lên mạng. Các dòng sông đen xì vì phế thải từ nhà máy, dơ bẩn hơn Kinh Nước Đen của Nguyễn Thuỵ Lọng.


Nay thì họ giác ngộ cách mạng lần thứ hai, không nhận đồ phế thải của Hoa Kỳ nữa nên người Mỹ bắt đầu có vấn đề thải rác. Mình có kể vụ này rồi. Có lẻ quá trễ.


Dạo mình viếng thăm Trung Cộng, đến Bắc Kinh thấy trời toàn là khói đen dù họ đã ra lệnh phân nữa xe, bản số xe số chẳng số lẻ, thay phiên nhau ra đường theo ngày. 40% đất trồng trọt bị tàn phá, đất đang bị sa mạc hoá. Ngoài ra các dòng sông bị cạn vì họ cho xây cái đập Tam Hiệp. Nay đang tính xây thêm mấy con kênh để dẫn nước đến sông Hoàng Hà. Kinh 


Nguy hiểm cho các nước Đông Dương, Trung Cộng chận nước ở thượng nguồn của dòng sông Mekong. Phù sa, nước không xuống được khiến song này hấp hối ở hạ lưu.


Khi xây dựng, kiến thiết đất nước, thế kỷ 20 cho là phải cơ giới hoá, các hình ảnh nhà máy sản xuất là cốt yếu nên thiên hạ cứ xây dựng nhà máy để rồi tàn phá môi trường. Chúng ta tự xây môi trường tự chôn mình. Tưởng tượng, vài chục năm nữa, dân tình bị ung thư vì môi trường. Nhà nước phải chi tiền biết bao nhiêu, hay con cháu phải nai lưng ra trả. Nghèo hoàn nghèo. Đó là hậu quả của sự phát triển không có viễn kiến. Ăn xổi chủ nghĩa.


(còn tiếp)


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 


Nguyễn Hoàng Sơn