Thuế Trump cho năm 2025

 Đi Âu châu 4 tuần lễ, ít sử dụng điện thoại nên ít lên mạng đọc tin tức. Lý do là đi bộ trong ngày, cần chuyển qua chế độ Máy Bay để tiết kiệm pin của điện thoại dù có đem theo cục pin nặng chìn ình. Tùy theo chặng đường có thể mất từ 6 đến 8 tiếng đi bộ. Điểm hay là ít vào mạng xã hội, ngoại trừ tải hình ảnh đi bộ trong ngày cho vợ con xem vì Wifi rất yếu mà gửi qua iMessage của điện thoại thì không gửi đi được. Chả hiểu tại sao. Có lẻ dùng eSim của Ý Đại Lợi.

Hình ảnh ấn tượng tại phi trường khi một người lính đang đợi chuyến bay, xem qua điện thoại hình ảnh vợ sinh ra đứa con tại nhà thương 

Về nhà thấy phe chống Trump và phe ủng hộ Trump không có ai nhắc đến vụ thuế má của chính quyền Trump, gây ảnh hưởng rất nhiều cho các gia đình tại Hoa Kỳ. Nên mình tóm tắc lại đây cho ai muốn tìm hiểu thêm và bớt thì giờ chửi nhau vì chả có lợi gì cả. Đi hành hương 325 km, mình giác ngộ một điều là lòng biết ơn là ký ức của con tim. Còn chửi bới chỉ tạo nghiệp cho con cháu mình lãnh sau này.

Theo mình hiểu thì chương trình thuế mới của chính phủ Trump sẽ khiến độ 40% gia đình, có khả năng không đóng thuế liên bang cho năm 2025. Còn tiểu bang thì tuỳ tiểu bang như Cali thì đóng gần 10%. Anh không thích đóng thuế tiểu bang thì dọn qua Florida vì ông thống đốc bên đó đang tìm cách ra luật, không đóng thuế điền địa để kêu mấy người già dọn qua đó ở để vui đùa với giông bão hàng năm.

Đừng có dại mà chạy sang Texas vì thuế điền địa bên đó trên 3% dựa và trị giá của căn nhà. Lý do đó mà nhà cửa ở tiểu bang Texas không lên giá như ở Cali. Cali có luật 13 (proposition 13), chỉ cho phép thành phố đánh thuế điền địa, được tăng lên tối đa 2% mỗi năm. Điển hình một người mua căn nhà cách đây 50 năm và một người mới mua một căn y chang, cùng trong khu vực và thành phố. Thí dụ 1 triệu đồng giá bây giờ. Người mua cách đây 50 năm, giá độ $50,000 thì đóng thuế năm đầu tiên là $601.93, mỗi năm thành phố hay quận chỉ bắt lên tối đa là 2% của số tiền là $601.93 thì sau 50 năm, chỉ đóng đại khái độ $1,634.85/ năm trong khi người mới mua phải đóng thuế 1.2% trên giá 1 triệu đồng, tối thiểu phải đóng $12,000/ năm cộng thêm ba cái vụ gì mà mấy tên dân biểu cộng vào thì lên đến 1.8% là $18,000. Vì lý do đó mà bà Betty ở nàh to đùng, bạn bè rủ ở Mobile home trong khu của họ vì già họ muốn cho gọn nhưng bà ta không thể dọn đi. Vì tiền trả thuế đất lên tới $1,500/ tháng hay $18,000/ năm.

Có chị bạn khi xưa, bán nhà Cali chạy qua Texas, nay muốn về hưu ở Cali thì rên bán nhà bên Texas chạy về Cali, không mua được 1/2 căn nhà nhỏ nên kẹt cứng bên đó. Còn không thì mua được một căn hộ. Hôm trước mình gặp một chị ở Mobile home khu bôn sa, nói là mỗi tháng trả tiền mướn đất đến $2,500/ tháng. Kinh

Anh đóng thuế căn nhà mỗi năm là $18,000 nghĩa là mỗi tháng $1,500. Anh phải làm $3,000, đóng thuế liên bang và 10% tiểu bang xem như 50% còn $1,500. Cứ trích $36,000 lương mỗi năm để trả tiền thuế điền địa. Do đó các tay mua nhà cửa đều dùng một cách đặc biệt để mua nhà để tiếp tục đóng thuế của người chủ trước như vụ bà Betty là trả $1,684/ năm thay vì $18,000/ năm.

Các bác chống chính phủ Trump khoan chửi bới vì thật ra dưới thời Bác Biden, vào năm 2022, có 40% gia đình Mỹ không đóng thuế liên bang, nghĩa là $0. Trong khi chính sách thuế vụ của chính phủ Trump mới, có thể giúp nhiều nhóm, có nghĩa là chúng ta nếu hội đủ được những điều kiện của luật thuế vụ mới, có thể thấy thuế phải đóng là $0. Để em cố bình dân học vụ vì tối em đọc tài liệu về thuế vụ để ngủ trong 5 phút.

 

Luật của One Big Beautiful Bill Act (OBBBA) mà ông Trump vừa ký vừa qua khiến các người chống ông ta chửi bới đủ trò còn mấy người ủng hộ thì hoan hô dù ít ai đọc các chi tiết như em nói. Tối em hay đọc tài liệu về thuế vụ để ngủ, chả cần uống thuốc ngủ hay tập thiền định như mấy ông bác sĩ hay các thiền sư dạy trên mạng. Bác nào khó ngủ nên thử làm theo cách em từ 30 năm nay. Đọc chưa tới 1/2 trang là đã ngủ rồi.

Luật này hổ trợ các người lớn tuổi, về hưu như em và các nhân viên làm nhà hàng hưởng được tiền boa (tip) nhất là ai làm tăng ca và những người có con. Chắc là để khuyến khích người sắc tộc thiểu số sinh đẻ thêm vì người Mỹ da trắng thì vướng vào cái bệnh không muốn đẻ với khẩu hiệu cơ thể tôi là do tôi quyết định, thêm chuyển giới bú xua la mua. Để tránh trường hợp thiểu số đẻ nhiều trong tương lai sẽ lãnh đạo xứ Hoa Kỳ nên họ dẫn độ về nước di dân bất hợp pháp.

Lấy thí dụ Thị Nở và Chí pHèo đi làm có lợi tức chung là $100,000/ năm và họ có 2 đứa con dưới tuổi 13. Họ được khấu hao được $31,500 (standard deductions), $6,800 bỏ vào 401(k), $6,800 cho bảo hiểm y tế, và $1,200 cho Health Flexible Spending Account (FSA) và $3,000 cho việc để con ở nhà trẻ hay đợi mình sau khi tan học từ 2 giờ chiều đến 6 giờ  chiều trước khi mình đi làm về để đón con. Ai sang hơn thì nên làm quỹ giáo dục nhất là đóng tiền quỹ bảo hiểm y tế, càng nhiều càng tốt. Rồi đầu tư trong cổ phiếu thị trường chứng khoán thì khi về hưu, tiền lên như điên. Em khi xưa ngu, đóng lại sau khi hai đứa con học xong, mình có thể sử dụng tiếp tục trương mục này cho cháu ngoại cháu nội sau này, không bị đánh thuế khi rút ra. Còn quỹ sức khoẻ cũng vậy, về già dùng tiền này đóng các phần Medicare, không phải đóng thuế. Thí dụ, em về hưu lãnh tiền an sinh xã hội, mỗi tháng họ vớt em mấy trăm cho Medicare tỏng khi em có thể dùng quỹ bảo hiểm y tế đã để dành khi xưa, đầu tư cổ phiếu thì nay có thể rút ra đóng cho Medicare, hay thuốc uống mua này nọ. Và được cái không phải đóng thuế.

 Nếu bác nào không biết thì có chương tình giúp người về hưu đi các trung tâm thể tho, gym, tập này nọ cho sức khỏe miền phí. Khi xưa vợ em còn đi làm thì công ty trả tiền cho hai vợ chồng đi LA Fitness. Mỗi năm họ trả tiền đâu $300/ năm. Em thương lượng khi xưa nên chỉ đóng có $150/ năm cho một người. Nay thì vẫn đi LA Fitness hay muốn ghi danh các chỗ khác thì Medicare trả hết. Chỉ đưa thẻ Medicare cho LA Fitness hay trung tâm thể thao nào khác, họ ghi tên mình rồi lấy tiền của Medicare. Chương trình Silver Sneakers.

Ngoài ra Thị Nở và Chí Phèo có thể làm tăng ca để mua cái ví Louis Vuitton, có thể miễn thêm $10,000. Cho nên làm tăng ca, ráng đủ $10,000 vì nếu hơn là đóng thuế mệt thở.

Chung nhau thì họ được miễn đóng thuế lợi tức số tiền tổng cộng là $40,640, nên chỉ đóng thuế lợi tức liên bang trên số tiền ($100,000 - $40,640 ‎ = $59,360.00) . Họ chỉ trả thuế liên bang $4,400. Ngoài ra Thị Nở và CHí Phèo còn khấu hao được $2,200 cho mỗi người con maximum child tax credit, năm ngoái chỉ được $2,000, xem như được thêm 10%. Họ có 2 đứa con nên $2,200 x 2 = $4,400. Lấy số này trừ cho $4,400 phải đóng thuế xem như họ không phải đóng thuế một xu.

Tương tự một cặp vợ chồng như em và đồng chí gái trên 66 tuổi, có lợi tức chung AGI (adjusted gross income ) được $96,000, có thể giảm thuế lợi tức liên bang được $34,700. Nhưng  OBBBA cho phép các người cao niên được khấu hao thêm $6,000 cho mỗi người hay $12,000, nên họ chỉ bị đánh thuế lợi tức trên $50,000.

Thường là $50,000 là lấy ra từ tiền lời 401(k) của chúng ta để dành và đầu tư trong thời gian đi làm, nên được 0% thuế. Do đó các cặp về già nếu lấy tiền từ quỹ hưu trí đủ $50,000 không bị đánh thuế. Bác nào chống Trump, không bị đóng thuế thì tính ra tiền phải đóng dưới thời bác Biden, đem nộp ủng hộ quỹ bầu cử cho bác Kamala vì nghe bà ta tuyên bố sẽ ra tranh cử lần nữa. Để dành lại toà Bạch Cung nếu không đám cộng hoà sẽ xin tiền đám tư nhân để trung tu lại để có cái là quê đề tên suốt đời. Khi đã giác ngộ cách mạng thì nên thở thành ngọn đuốc cách mạng hy sinh vì lập trường cách mạng như anh hùng Lê văn tám.

Về hưu thì đa số chúng ta nhận tiền an sinh xã hội nhưng chúng ta phải lấy tiền trong quỹ hưu trí ra vì nếu không đến năm 70.5 tuổi mà không lấy sẽ bị phạt. Lý do là chính phủ cho trừ thuế khi xưa để nuôi con heo mập để thịt khi về hưu nên các bác tìm cách chuyển qua Roth-Ira để sau này rút ra xài không bị đánh thuế. Em để phần này bằng anh ngữ để các bác ở Hoa Kỳ tham khảo. Vì chỉ có hiệu lực đến năm 2028, khi ông Trump về vườn. Nếu tất cả tiền quỹ hưu trí được chuyển qua Roth-Ira thì bác Kamala lên thì có đánh thuế tan nát mình vẫn không sợ, rút tiền ra.

• Deduction amount: $6,000 for each individual aged 65 or older. This means a married couple with both spouses qualifying could claim an additional $12,000.
• Eligibility: To get the full deduction, your modified adjusted gross income must be below $75,000 for single filers or $150,000 for married couples filing jointly. The deduction is phased out for those with higher incomes.
• How it helps: For many low- and middle-income seniors, this new deduction is enough to lower their overall taxable income to the point that they no longer owe federal tax on their Social Security benefits.
• Important note: This deduction is temporary and is set to expire after the 2028 tax year unless extended by Congress. 

Khoan tung hô bác Trump đã vì có nhiều khúc mắc như sau. Chúng ta có thể nằm trong tax bracket mà em mới bình dân học vụ trên, không đóng thuế liên bang ($0) nhưng nếu còn đi làm thì vẫn phải đóng federal payroll taxes , thuế tiểu bang như Cali là 10%, thuế bán mua như mua cái gì thì cũng phải đóng thêm 8.75% ở quận Cam, ở Los Angeles thì cao hơn. Luật thuế của chính phủ Trump mới ban hành chuyển trách nhiệm chi tiêu từ liên bang sang tiểu bang và thành phố nên có thể trong tương lai, các quận hay thành phố sẽ giảm cắt các dịch vụ hay đánh thuế cao hơn để giảm bớt chi tiêu. Lý do đó mà có nhiều người ở tiểu bang Cali chạy lên tiểu bang Oregon để mua đồ không thuế. Ở Cali chỉ có vào các siêu thị mua đồ là không bị đánh thuế nên đồ ăn nên chạy vào đây. Có mấy siêu thị tàu và đại hàn mở nhiều dạo này để bán thức ăn, không bị thuế.

Điển hình là trong thành phố của em ở, cách đây mấy năm họ ra công phiếu để xây thêm trường học cả mấy tỷ đô, em chống không bỏ phiếu vụ này nhưng vẫn được thông qua vì Cali có đến 70% cử tri của Đảng Dân Chủ. Nay lại khám phá ra họ cắt một học khu, gom vài trường chung lại vì thiếu học sinh.Nngười Mỹ đẻ ít lại và trong tương lai, họ đuổi di dân về xứ thì càng ít trẻ em đi học. Theo em hiểu là ai nhập cư lậu ở Hoa Kỳ đều tìm cách sinh ra một đứa con vì được quốc tịch Hoa Kỳ ngay và khó có thể dẫn độ bố mẹ về xứ, để lại đứa con có quốc tịch cho ai nuôi. Do đó họ đẻ như gà. Bên Hy Lạp, họ mới cho đóng cửa 700 ngôi trường học vì không có học sinh. Trong tương lai Âu châu và Hoa Kỳ sẽ đi vào con đường này. Cho nên không mua trái phiếu của giáo dục. Có thể trong tương lai sẽ có luật được phê chuẩn là không được quốc tịch nếu cha mẹ là di dân. Để tránh nạn du lịch sang Hoa Kỳ để đẻ như người Tàu hay di dân lậu tìm cách sinh con ngay để được ở lại, lại được lãnh tiền trợ cấp đâu $400-$500 một tháng để chăm sóc con cái.

Nên nhớ câu khẩu hiệu của tổng thống Clinton khi ra tranh cử. “It’s the economy Stupid”. Tất cả đều là kinh tế cả. Dân chủ hay Cộng Hoà đều như nhau. Ai lên cũng đuổi di dân bất hợp pháp cả. Ai buồn đời thì lên YouTube tìm bài diễn văn của tổng thống Clinton đọc trước quốc hội, kêu ai di dân bất hợp pháp bị đuổi về. Thôi để em tải đây. Dân CHủ hoan hô ông tổng thống đẹp trai này trong khi Cộng hoà thì kêu  dân Chủ không có trái tim này nọ. Ngày nay thì ngược lại. Chính ông Clinton, bắt những người ăn Welfare đi làm lại hay tìm việc nếu không bị cắt. Cứ gặp cán bộ xã hội chúng chửi tiếc nên bỏ. Mẹ có ông thợ ăn trợ cấp foods Stamp, đi làm chui, được lãnh Housing sau cứ bị lên gặp cán bộ hạch sách, hỏi đi kiếm việc chỗ nào này nọ, Chán Mớ Đời họ bỏ welfare luôn, mua nhà này nọ. Em có giúp vợ chồng ông ta thương lượng với chủ nhà mua lại.

https://youtu.be/1IrDrBs13oA?si=ou5_j_GxmZEVPVjH

Ngoài ra, chính phủ Trump cắt giảm thuế lợi tức nhưng lại nâng thuế quan, các đồ nhập cảng. Hôm em ở Ý Đại Lợi, thì đọc tin tức cho biết vào năm 2026, nghĩa là năm tới , mỗi người Mỹ có thể phải tốn thêm $2,800/ năm vì giá cả tăng giá nghĩa là mỗi tháng tốn thêm $233.33. Đi ăn tiệm ở bôn sa thấy đắt quá. Em đi Âu châu thấy ăn uống ngon mà giá chỉ phân nữa bên Hoa Kỳ. Nên cứ mỗi năm mua vé máy bay $200, bay qua Âu châu ăn cho đã thèm, còn trong năm ăn mì gói. Ai buồn đời thì đọc các đường dẫn dưới đây thay vì lên mạng chửi bới để khẳng định ta đây là ủng hộ Trump hay chống Trump. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

https://taxpolicycenter.org/fiscal-facts/who-will-pay-no-federal-individual-income-tax-2025

https://www.irs.gov/taxtopics/tc409

Âu châu có gì thay đổi

 Âu châu có gì thay đổi

Về Paris kỳ này, sau chuyến đi bộ hành hương 325 cây số suốt 15 ngày ở Ý Đại Lợi, nên tà tà vì năm ngoái về Paris có đi viếng lại những chỗ mình muốn viếng. Cốt để gặp lại bạn học khi xưa ở Đà Lạt, thăm em út và Paris để ôn lại chuyện xưa. Cái thú về già là tìm lại những ký ức một thời với thân hữu. Như nhìn lại các khúc phim xưa với tốc độ chậm.

Tiệm ăn MacDonald ở Paris. Khi xưa mình ở Paris chỉ có hai tiệm; một ở Champs elysees và một ở đường wagram, nay thì khắp nơi

Có một điểm mình thấy ngày nay, du khách trẻ đi du lịch kiểu Instagram hay Tik Tok như để “check-in”, chụp hình để tải lên mạng câu view thay vì tìm hiểu lịch sử, văn hoá sở tại. Họ đi ăn cũng dựa vào gú gồ, xem mấy sao này nọ, đứng đợi xếp hàng mấy tiếng đồng hồ để vào các nhà thờ hay viện bảo tàng để quay video tải lên mạng. Ăn xong lại phê bình cho mấy sao như các nhà chuyên nghiệp về ăn uống như Gault et Millau. Khác với khi xưa, du khách ít hơn, ai cũng sử dụng Guide Vert của Michelin để tìm hiểu về lịch sử của thành phố, các nhà thờ, kinh tế và các nhân vật của thành phố,… giúp du khách hiểu được và yêu mến thành phố. Họ đi qua các con đường trong thành phố, viếng các di tích lịch sử. Ăn uống các món tại địa phương đẻ cảm nhận được không gian cũng như mùi vị của địa phương. 

Có lẻ du lịch ngày nay một cách phiến diện quá nhanh chóng. Vài tháng sau, ai hỏi hình họ chụp ở đâu, chưa chắc họ nhớ vì quá nhiều. Rồi khi memory của Icloud quá tải họ lại xóa hết. Như thể ngày nay họ ít đọc sách chỉ lướt mạng rồi chả nhớ gì cả. Trên xe lửa cũn như tỏng công viên mình thấy nhiều người đem sách đọc. Vào các tiệm sách thấy ngừoi ta mua sách đông như quân nguyên.

Ngoài ra mình còn thấy du khách đi từng đoàn như khi xưa đa số là du khách đến từ Nhật Bản. Nay du khách đủ loại giống dân, mỗi người đeo cái máy và máy nghe. Người hướng dẫn viên nói rồi máy tự động thông dịch hay đã có sẵn chọn tiếng mình nghe được. Sáng sớm còn thấy thiên hạ nghe, chăm chú nhưng độ 2 tiếng sau là thiên hạ oải, chả thấy ai nghe nữa. Cho thấy du lịch mà đi theo đoàn tour thì hơi mệt.

Lên mạng xã hội cứ thấy thiên hạ quay video tự sướng giải thích đi đâu, ăn cái gì, uống cái gì vì khi họ nói thì chắc chắn họ không thấy hương vị thấm sau vào tâm khảm.

Kỳ này ở Ý Đại Lợi, mình có dịp thấy tảng đá to trên núi đã truyền cảm hứng cho nghệ nhân Michelangelo để vẽ mấy bức hoạ trên trần nhà của nhà nguyện Sixtina ở toà thánh Vatican. Tình cờ thôi, vì khi đến thành phố Chiusi Della Verna, bổng nhiên thấy tấm bảng chỉ dẫn nói về tảng đá của Michelangelo nên tuy đừ cũng ráng đi bộ thêm mấy cấy số để xem. Có chị nào hỏi mình sao đi bộ, mình trả lời là già rồi, không dám lái xe ở Âu châu nên đi bộ cho chắc ăn. Mình hỏi thổ công Lyon là còn bằng lái xe của Tây khi xưa, anh ta cho biết vẫn còn sử dụng được. Lần sau qua Âu châu mình có thể mướn xe đi thay vì phải làm thêm bằng quốc tế đủ trò.

Porte Saint Denis, Paris 

Khác với khi xưa rất nhiều. Điển hình khi mình đến thành phố Pisa, nổi tiếng với cái tháp nghiêng năm 1976. Dạo ấy, ít du khách nên có theo đám bạn leo lên cái tháp này với cầu thang quay vòng vòng rất hẹp. Dạo đó không trả tiền gì cả. Ngày nay, du khách đông kéo theo các đám bán đồ dụ du khách đủ trò, cứ như cái chợ. Ai nấy đều đứng lấy tay làm dáng đẩy cái tháp để bạn bè chụp rồi đi.

Mình đoán ít ai đi du lịch, bỏ thời gian để đọc lịch sử cái tháp, suýt nữa bị tàn phá trong thế chiến thứ hai như chiếc cầu cũ ở Firenze. Quân lính đức dùng cái tháp này để quan sát quân đội đồng minh, đúng hơn là Mỹ. Tư lệnh của Mỹ gửi một thượng sĩ già đến đây trinh sát, gọi pháo binh bắn. Tới nơi ông thần này được chúa hiện lên hay sao, thấy đẹp quá nên không gọi pháo binh. Do đó ngày nay có đến 7 triệu du khách đến để nuôi thành phố này. Nếu không có cái tháp này thì có lẻ thành phố đã chết.

Năm 1998 họ gắn mấy tấm bằng chì vào phía bị nghiêng để kéo từ từ cái tháp bớt nghiêng lại.

Được cái là họ dùng chì để làm cho độ nghiêng của cái tháp này ít lại từ 5 độ, nay chỉ còn 3.5 độ. Mất 10 năm vào thập kỷ 1990. Khi xưa mình thấy nghiêng nhiều hơn ngày nay. Đọc lịch sử vè cái tháp này cũng hay vì bị bỏ dỡ công trình mất mấy chục năm giúp cái nền móng khô lại nên tiếp tục xây lên cao. Sau này sợ rớt luôn nên các kỹ sư tìm cách dùng mấy tấm chì to đùng buộc chặt vào một bên và từ từ làm giảm độ nghiêng.

Tương tự chiếc cầu cũ (ponte Vecchio) của thành phố Firenze, mà du khách đến là phải tới đó chụp hình tạo dáng, để bị móc túi. Chiếc cầu còn hiện hữu đến ngày nay nhờ ông tư lệnh quân đội đức, được cấp trên ra lệnh phá chiếc cầu để chận đường tiến của quân đội đồng minh nhưng ông ta là người có học, không phải nông dân ngu lâu dốt bền như mình nên cãi lời cấp trên, không cho phá. Nay người Ý Đại Lợi, làm tấm bảng để vinh danh ông ta, kẻ thù chiếm đóng xứ họ, đã không vâng lệnh cấp trên, bảo tồn cái đẹp của xứ họ. May là gặp người Mỹ và người đức nên họ không bắn xập chớ gặp người cộng sản như liên Xô là bắn nát hết. Mình có kể vụ này rồi.

Bảng khắc trên Cầu Cũ tại Firenze, ghi nhớ ông người đức tên Wolf, đã cãi lệnh cấp trên không cho nổ mìn phá cầu. Cho thấy khi người ta cảm nhận được cái đẹp, văn hoá thì sẽ không có khả năng tàn phá mà tìm cách giữ gìn.

Hôm ở Lyon, ông thần thổ công Lyon, dẫn mình đi ngang một cái chợ cũ, nay là nhà thờ Tin Lành, khiến mình nhớ đến bức tranh “la bataille de Saint Barthélemy “ kể về sự tàn sát giữa người theo Công Giáo và người theo Tin Lành tại Pháp khi xưa mà khi xưa ông Tây bà đầm cứ bắt mình học về lịch sử, nói về Les Huguenots bú xua la mua thêm mình là người lương nên chả hiểu thằng Tây con đầm nào cả. 

Văn phòng của công đoàn lao động Force Ouvriere tại Paris

Khi xưa ít thấy các nhà thờ tin lành ở Paris

Les Huguenots là tên gọi những người theo đạo Tin Lành của pháp khi xưa. Họ theo giáo phái của ông Jean Calvin. Sau này bị người công giáo đứng đầu là vua Louis 14 đánh giết tàn sát khá nhiều, bỏ chạy sang các xứ lân cận theo đạo Tin Lành như Thuỵ Sĩ, Hoà Lan, Anh quốc,…và châu Mỹ. Làm thất thoát khá đông những người tài giỏi của Pháp quốc. Thường dân có học thì họ không tin tuyệt đối, đặt lại vấn đề cho hợp với thời đại nên bị gọi là phản động, khi bị tàn sát, họ bỏ chạy trốn.

Ông thổ công Lyon, dẫn mình đến nhà thờ chỉ mấy cái tượng nhỏ ở bên ngoài, và giải thích lý do các đầu của mấy cái tượng bị bể hay biến mất. Lý do là công giáo và tin lành trong cuộc chiến tôn giáo mà khi xưa ông Tây bà đầm bắt mình học dù chả hiểu gì cả về La guerre des religions. Họ đốt nhà thờ nhau nên sau đó họ đột phá tư duy là quá ngu, tại sao phải đốt nhà thờ, tốn tiền xây lại, nên chỉ bắt thang đập mấy đầu tượng là xong. Mình có kể trong chuyến đi Lyon với thổ công tại đây. Mình có chụp hình với anh ta làm kỷ niệm. Cuộc đời quen nhau trên mạng rồi gặp nhau ngoài đời vài tiếng đồng hồ rồi lại giả từ, không biết bao giờ gặp lại.

Tình hình kinh tế và chính trị tại Pháp quốc hay Ý Đại Lợi ngày nay rất bết. Nhớ dạo mình ở pHáp, họ ra chương trình cho về hưu sớm. Lý do là để có chỗ trống trong công ty, mướn giới trẻ làm việc vì thất nghiệp khá đông. Bây giờ người Pháp không chịu chết sớm như hồi họ ra lệnh cho về hưu đâu 60 tuổi. Điển hình bà mẹ nuôi đầm của mình nay hơn 100 tuổi và đầu óc minh mẫn. Bà ta không ngờ là vẫn còn sống lâu sau khi ông chồng qua đời.

Nay đánh thuế quá dân có tiền không muốn đầu tư, nghe lời ông Trump, đem tiền qua Mỹ đầu tư. Ở Pháp, mình để ý các tiệm nhỏ đóng cửa khá nhiều, đề bảng cho thuê đầy. Ở Paris đi đến mấy chỗ du khách viếng thì tấp nập, tiệm ăn, tiệm bánh đủ trò, còn đi xa xa một tí thì tình hình rất oải như khi mình ghé khu Montparnasse, họ đóng cửa Les Galleries De Lafayette. Khu xưa đông đúc, nay thì Chán Mớ Đời, Graffiti đầy nơi.

Nhà thờ ở Florence, lúc đầu được xây bằng gạch, được lót đá Cẩm thạch vào thế kỷ 19.

Về chính trị thì cũng như ở Hoa Kỳ, cử tri mà ghét ông tổng thống đương nhiệm thì chửi bới, kêu “Sale Con”, họ tạo dựng cắt xén các video để chỉ ra ông Macron là ngu dốt này nọ. Hoa Kỳ có 2 Đảng chính thức mà còn lộn xộn, đóng cửa này nọ huống chi ở pháp có cả 7, 8 Đảng lớn và Tây đầm là thầy truyền đạt cái tính hay chê bai cho người Việt nên ai cũng chửi bới hết, tự xưng là Jeanne d’Arc ngày nay.

Cho thấy người dân thậm chí người di dân có quyền chửi bới, chửi tổng thống đương nhiệm là ngu dốt này nọ, không bị gì. Đó là tự do ngôn luận chớ ở các xứ độc tài nơi họ phải bỏ nước ra đi mà chửi lãnh đạo ngu dốt là đi tù mọt gông.

Tình hình kinh tế khó khăn và mình nghĩ trong tương lai sẽ có một chính phủ mạnh bạo lên nắm chính quyền như thời chính phủ Vichy. Xã hội nước pháp bây giờ cũng phức tạp. Sau đệ nhị thế chiến, Hoa Kỳ giúp nước pháp xây dựng lại nền kỹ nghệ nên cần nhân công. Do đó họ đem thợ thuyền từ các thuộc địa cũ ở phi châu sang làm việc. Rồi mấy ông này đem vợ con sang nên tấm tranh xã hội, chủng tộc của pháp khá ly kỳ. Mình để ý trong xe điện, lai Á châu có, lai đen có, lai rệp có lại thêm có nhiều bà che mặt che mày hồi giáo. Bửa ăn đầu tiên tại Paris là món Tagine của Maroc. Mình rất thích xứ Ma-rốc này. Tính sang năm dẫn đồng chí gái đi lại xứ này và Tunisia.

Lại nghe các nước Bắc Âu bắt đầu kêu mọi người phải tuân thủ theo văn hóa của xứ họ, không còn tôn trọng các nền văn hoá khác như xưa. Hòa Lan là một nước theo mình rất tôn trọng sự khác biệt, cấp tiến mà nay chính phủ cực hữu kêu gọi tống cổ người di dân ra khỏi nước. Mình nghĩ trong tương lai Liên Hiệp Âu châu sẽ đuổi dân ngoại quốc không có quốc tịch về nước. Để xem hết nhiệm kỳ của ông Trump, vụ dẫn độ, và nhập cư bất hợp pháp từ biên giới có hiệu lực hay không. Họ bắt đầu bắt du khách phải ghi danh trước khi nhập cảnh qua ETIAS để biết du khách có trở ra hay không khi quá hạn nhập cư và sẽ tìm cho ra vì ngày nay các camera đều được gắn khắp nơi, dễ nhận diện. Anh ở lậu là sẽ bị tóm ngay.

Bên Nhật Bản mới bầu người phụ nữ đầu tiên làm thủ tướng, cho thấy vật đổi sao dời. Bà này lại cực hữu, thành lập một bộ trục suất các di dân lậu hay không đàng hoàng. Có một bà bộ trưởng lai da trắng, chuyện lạ ở xứ Nhật Bản. Cho thấy thế giới đang chuyển mình, có cái nhìn về di dân dưới một nhãn quan khác. Các khó khăn về quỹ hưu trí và bảo hiểm sức khoẻ vì người già sống lâu thêm dân số giảm nên lòng bác ái cũng bay theo cánh chim biền biệt.

Nói chuyện với bạn bè thì khám phá ra tình hình như xưa. Nghĩa là nhập gia tuỳ tục. người Việt sống ở Âu châu, bị ảnh hưởng không gian chính trị của nước sở tại. Khi xưa, khi mình sang pháp thì có đến 25% người Pháp bầu cho Đảng Cộng Sản, nay chả nghe ai nói đến xây dựng thiên đường cộng sản nữa. Hôm trước đi ngang trụ sở một công đoàn lao động Force Ouvriere đẹp như Tây, sang trọng. Các chính trị gia cánh tả, cấp tiến vào ăn cơm ở tiệm sang trọng Mâtillon và tự xưng đại diện, lên tiếng đấu tranh cho người nghèo, thợ thuyền. Họ gọi “la Gauche Caviar”.

 Dạo đó, người Việt hay sinh viên gốc việt cũng bị lôi cuốn vào các môi trường chính trị tại nơi mình đi học nên cũng theo cộng sản, chống chính phủ Việt Nam Cộng Hoà, tự xưng Việt kiều yêu nước bú xua la mua. Nay cũng vậy có người chống Macron, người bầu cho Le Pen , người bầu cho Écolo, bú xua la mua. Cũng có người ủng hộ Trump và chống Trump. Cũng chửi nhau trên mạng xã hội như khi xưa, sinh viên Việt Nam đánh nhau ở Maubert. Chán Mớ Đời 

Vấn đề là nếu phái cực hữu lên thì số phận người Việt dù có quốc tịch Tây sẽ ra sao. Nhất là giới về hưu, Tây kêu hết tiền nuôi người già. Hôm qua xem phỏng vấn ông Macron, ông ta kêu người về hưu phải thắt lưng buột bụng. Họ chỉ ông ta đeo cái đồng hồ giá 70,000 Euro. Chả có ông Tây bà đầm nào muốn giảm tiền hưu trí, thế là ngọng. Qua Âu châu thấy có phong trào ủng hộ Palestine, chận đường, chận xe lửa. Mình đi xe lửa tốc hành mà bị chận mất 15 phút. Đùng cái ông thần Trump làm sao đó khiến hai bên ngưng bắn, thả con tin nên hết trò chận xe lửa, xa lộ. May quá, bay về Cali được.

Nhưng có lẻ chuyện hy hữu là cựu tổng thống Sarkozy bị giam ở tù về tội tiền nong bài cử chi đó, lấy của Khadafi. Mình không rõ lắm vì không theo dõi. Chỉ biết là chính ông ta, khởi đầu cho phản lực cơ Oanh tạc Libya khiến dân chúng nổi dậy, kéo cổ ông thần Khadafi ra khỏi ống cống và giết luôn. Diệt khẩu nhưng chắc oan hồn ông Khadafi trở lại chỉ chỗ dấu này nọ.

Mình nhớ thời sinh viên, có tham gia nhóm giúp vận động cho ông Sarkozy đắc cử thị trưởng thành phố Neuilly sur Seine, vì ông ta lấy con gái bà Perry, bạn của bà mẹ nuôi đầm của mình. Hồi đó có ông Michel Poniatowski, bộ trưởng của tổng thống Giscard D’Estaing, ủng hộ ông thần này. Mình đi nghe rồi dán truyền đơn bú xua la mua. Sau này mình sang Hoa Kỳ, lại nghe ông thần ly dị để lấy vợ đẹp hơn. Nay lại đi tù. Khóc khi nghe bà vợ trẻ kêu đừng xa em đến nay khi bóng anh vào Santé. Thấy cũng tội, một thời tiền hô hậu ủng, làm cha ông Tây bà đầm nay phải vào tù nhưng nhà tù ngon lành. Anh ta nói là đem theo cuốn thánh kinh để tìm về thiên chúa.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn

Các cuộc đánh cắp viện bảo tàng Louvre

 Các cuộc đánh cắp tranh và nữ trang tại viện bảo tàng Louvre

Mình về lại nhà thì sáng hôm sau mở tin tức thì được biết có cuộc đánh cắp vật trưng bầy tại viện bảo tàng Louvre ở Paris. May quá nếu không ở quan thuế chắc sẽ bị xét hành lý nhiều. Khiến du khách đã mua vé trước không được vào vì họ phải điều tra. Ngày nay ai muốn viếng viện bảo tàng, hay nhà thờ danh tiếng, cách tốt nhất là trả thêm tiền để mua vé trước. Ở Florence, mình thấy du khách xếp hàng mấy tiếng đồng hồ để vào thánh đường của thành phố, không phải để cầu nguyện mà phải trả 30 Euro để chiêm ngưỡng nghệ thuật. Khi xưa nhà thờ mướn các nghệ nhân vẽ hay điêu khắc các tượng trong thánh kinh để đề cao thiên chúa nhưng ngày nay, người ta vào nhà thờ không để tôn vinh thiên chúa mà tôn vinh các nghệ nhân. Chán Mớ Đời 

Phòng triển lãm Appollo nơi trưng bày các nữ trang bị đánh cắp

Theo tin tức thì nhóm ăn cắp nữ trang của dòng họ Bonaparte (hoàng đế Nã Phá Luân), chỉ mất có 4 phút để đánh cặp rồi chuồng đi bằng xe gắn máy. Mình đi ngoài đường ở Paris thấy đầy camera an ninh khắp nơi mà mấy ông Tây coi về an ninh chắc đang ăn cơm nên quên để ý trên màn hình. Một trong những nữ trang có một sâu chuỗi của vợ thứ 2 của ông hoàng đế nướng hơn 2 triệu lính, được ca tụng là một hoàng đế vĩ đại, mà đến ngày nay, nhiều người Pháp vẫn định ninh là ông ta đã thắng trận Waterloo, ở Bỉ.

Rất tiếc mình không ở pháp để nghe người Pháp chửi thề và tự hỏi làm sao các tên bịt mặt này lại có thể ăn cắp ban ngày trong vòng 4 phút. Hệ thống báo động ở đâu. Mình đoán là có nhiều đồ quá nên chả có tiền để gắn báo động mỗi thứ.

Để giải thích những gì mình đã chứng kiến ở Paris khi đi thăm người quen. Ngoài cửa, có mật mã để bấm trước khi vào chung cư. Không có mật mã thì phải bấm hay gọi điện thoại người ở nhà, căn hộ để họ mở. Sau khi vào thì cửa đóng lại thì mới gọi để mở cửa tiếp theo.

Bên Tây khi xưa có một tên đạo chích danh tiếng mà mấy năm trước, có một phim bộ ra đời kể lại cuộc đời của hắn tên là Arsene Lupin. Nghe kể lại, mùa hè, tháng 8 thường thiên hạ đi nghỉ hè. Trong các chung cư sang trọng ở Paris đều có gác dan. Trong chung cư của mình có lần, một đám chở cái tủ đến, nói để giao cho một căn hộ đã đi nghỉ hè. Nên nhờ bà gác dan mở cửa căn hộ để họ khiêng cái tủ lên lầu vì thang máy quá nhỏ. Sau đó bà gác dan khoá cửa cẩn thận. Độ 1 tiếng sau, mấy tên này trở lại, kêu giao lộn địa chỉ nên phải lên khiêng cái tủ xuống lại. Khi gia đình này trở về sau 1 tháng nghỉ hè, phơi nắng thì thất kinh vì tiền bạc, đồ đạt quý giá không cánh mà bay. Hỏi bà gác dan thì được kể lại sự việc. Hóa ra là mấy tên ăn trộm, khiêng tủ vào căn hộ, có một tên nằm trong tủ. Khi bà gác dan khoá cửa thì hắn chui ra, và đi tìm kiếm vàng bạc nữ trang này nọ rồi chui vào tủ lại để đồng bọn khiêng ra xe lại.

Dạo mình ở pháp có vụ đào đường hầm để mở trộm lấy mấy két sắt trong ngân hàng. Sau này họ có đóng thành phim, mình có xem trước khi đi xứ khác.

Trở lại vụ đánh cắp nữ trang ở viện bảo tàng Louvre. Lâu đài Louvre được xây dựng từ thế kỷ 13 cho dòng họ vua, nói nôm na là hoàng cung. Gia đình vua ở khu vực được gọi là Palais Royal ngay đường Rivoli. Sau này, vua buồn đời xây điện Versailles để dời hoàng cung ra đó cho gần thiên nhiên hơn cho hợp với thời trang thời ấy, theo chủ nghĩa lãng mạn như ngày nay với chủ nghĩa Écolo, đi xe đạp để bảo vệ môi trường vì vườn Tuileries quá nhỏ bé và đầy cứt chó và phân người. Mình có kể vụ đi vệ sinh ở Pháp quốc thời gian đó trong hoàng cung. Thời đó chưa có nhà vệ sinh Decault nên mấy bà mấy ông đi dạo vườn thượng uyển Tuileries hay Versailles đều có mấy ông hầu, xách theo cái thùng để hốt cứt và được boa tiền. Từ đó người pháp có từ Pour Boire.

Buồn đời mấy ông Tây bà đầm, không biết gì làm nên đột phá tư duy, làm cách mạng, đem vua chúa ra chặt đầu. Chặt đầu không kịp nên họ chế ra máy chém đầu. Sau này bị sét rĩ nên họ đem qua Việt Nam, chém đầu mấy ông người Việt muốn bắt chước mấy ông Tây bà đầm làm cách mạng. Khi đám đông nổi dậy lật đổ chính thể phong kiến thì có nhiều người ái ngại là bọn dân ngu khu đen ăn trộm, ăn cắp đồ trong cung điện, lại mất công đem lên máy chém nên họ đột phá tư duy, kêu là của nhà nước, để cách mạng quản lý, không được đụng đến và biến điện Louvre thành viện bảo tàng. Dân ngu khu đen, nông dân như mình thì đâu biết gì là nghệ thuật, nhất là phải đóng tiền để vô xem nên chả ai vào ngoài đám thượng lưu, xúi nông dân như mình làm cách mạng. Từ đó viện bảo tàng Louvre ra đời cho đám nhà giàu, trưởng giả chiêm ngưỡng những gì chúng muốn có nhưng không được đụng vào vì các đồng chí sẽ kêu hủ hoá này nọ, lại cho đi tù. Như ông cựu tổng thống Sarkosy, nay được tống giam để làm gương. Ông ta tuyền bố vào tù đem theo cuốn kinh thánh để đọc.

Viện bảo tàng nhưng vẫn có những tên muốn sở hữu các hiện vật này nên kêu các tên đạo chích ăn cắp bán lại cho họ. Nên từ đó có nhiều vụ trộm cắp tranh hay nữ trang trong viện bảo tàng.

Mình nhớ khi xưa, mượn báo tuổi hoa của mấy cô hàng xóm đọc thì có kể vụ đánh cắp bức tranh Mona Lisa của nghệ nhân Leonardo Da Vinci. Tấm tranh này trước đây, chả ai thèm xem nhưng từ khi bị đánh cắp thì du khách vào viện bảo tàng, bắt buộc chen lấn đến xếp hàng để xem tấm tranh này. Cho thấy sự Hiếu kỳ quan trọng hơn là nghệ thuật. Ông Da Vinci này có vẽ nhiều tấm tranh nức nở nhưng ít ai xem, họ chỉ muốn xem La Jocombe, nổi tiếng vì bị đánh cắp chớ không vì nghệ thuật. Chán Mớ Đời 

Năm 1911, ngày 11 tháng 8, dạo đó dân Tây chưa được đi nghỉ hè vào tháng 8 nên trời nóng như điên và Paris không có máy điều hoà không khí. Tháng 7, tháng 8 là hai tháng nóng nhất nên người Pháp đi nghỉ hè, vì nóng quá chả làm việc gì được.

Dạo ấy tấm tranh này được treo ở Salon Carré, ông thần di dân gốc Ý Đại Lợi, tên Vincenzo Peruggia, từng làm việc ở viện bảo tàng, đóng khung cho các tấm tranh, bận bộ đồ nhân viên của viện bảo tàng rồi bước vào vô tư như người Hà Nội. Thường thì các tấm tranh được treo trên tường nhưng lâu lâu các bức tranh có thể được dời đi tạm thời để chụp hình hay trùng tu. Nên khi bức tranh biến mất, không ai để ý vì phòng triển lãm này trưng bày nhiều thứ ít ai biết. Dạo ấy chưa có 72 triệu du khách đến Paris như ngày nay nên chả có thằng Tây nào đi xem tranh, viện bảo tàng. 24 tiếng sau khi ông thần Peruggia bước ra khỏi viện bảo tàng với tấm tranh thì tình cờ một ông thần đến trùng tư một tấm tranh khác được treo trong phòng, mới khám phá ra bức tranh không cánh mà bay. Ông ta hỏi khắp nơi thì chả có thằng Tây nào biết sự việc. Nếu chả có ai đến trùng tu thì chắc chả ai biết bị mất. Mình đoán chắc cũng có nhiều tấm tranh bị mất cắp nhưng không ai biết.

Tòa xét xử ông ái quốc người Ý Đại Lợi, đánh cắp tranh La Jocombe

Khi xưa họ chưa có video nên phát hoạ lại sự đánh cắp. Ông thần Peruggia vào gỡ tấm tranh xuống , lấy cái khung ra đem vào một góc phòng rồi quay lại lấy tấm tranh, cuộn dưới bộ đồng phục rồi đi ra vô tư.

Cuộc truy lùng kẻ đạo chích rất sôi nổi, ngày nào báo chí cũng đăng tin giật gân, thậm chí họ hỏi thăm nghệ nhân Picasso, lúc ấy chưa nổi tiếng. Lý do là ông này có mua đồ ăn cắp của viện bảo tàng trước đây nên đã trao trả lại lại cho mấy ông Tây bà đầm nếu không bị đuổi về Tây ban nha. Hay bị tố liên quan đến vụ đánh cắp tranh Mona Lisa.

Hai năm sau, hết tiền , chưa có hưu trí nên ông Peruggia buồn đời mới hỏi một viện bảo tàng khác để bán thì bị tóm cổ. Hóa ra ông ta để bức tranh trong căn hộ của hộ tại Paris. Ra toà, ông ta kêu là đánh cắp bức tranh vì lòng ái quốc, đây là tài sản của Ý Đại Lợi, tương tự mấy người Việt sang Nhật Bản ăn cắp kêu là tài sản Việt Nam bị người Nhật đánh cắp của Việt Nam đem về nước.

Thật ra là tấm tranh này được nhà vua Francois Ier mua năm 1518, khi ông Da Vinci vẽ tại Pháp quốc. Và từ đó tấm tranh này được nổi tiếng mà du khách đến Paris phải mất cả ngày để vào viện bảo tàng để chụp hình với nàng La Jocombe. Mình có xem tấm này lần đầu tiên năm 1976 khi học trường Cao Đẳng Quốc Gia Mỹ Thuật Paris, vào cửa miễn phí vì có thẻ sinh viên trường Mỹ Thuật. Sau này đi chơi với mấy cô đầm cũng hay dẫn vào đây vì không có tiền uống cà phê hay ăn uống.

Khi Đức quốc xã chiếm đóng Paris thì họ cũng muốn vớt hết tranh ảnh của viện bảo tàng một mớ. Nghe nói có ông Tây đã chở đi thoát được 1,800 thùng đựng tranh hay tượng,… từ đó có nhiều vụ đánh cắp tranh hay nữ trang như năm 1976, khi mình ở Pháp, có vụ đánh cắp một cái gươm của ông vua Tây nào đó quên tên. Và cái gươm này chưa tìm lại được. Đâu năm 1990 có vụ đánh cắp tranh của Augustus Renoir và các nữ trang thời la mã. Năm 1995 có nhiều vụ đánh cắp nữa và năm 1998 có tấm tranh Camille Corot bị đánh cắp ban ngày rồi biến mất luôn.

Thật ra có nhiều tranh ảnh và nữ trang bị mất cắp nhưng chính quyền không nói. Nghe nói năm 2021 có một bộ áo giáp mà một gia đình quý tộc phải hoàn lại cho viện bảo tàng vì khi ông bố chết, mấy đứa con đem bán thì khám phá ra là của đánh cắp. Chán Mớ Đời 

Dạo này tin tức bên Tây hàng ngày chắc chỉ bàn đến vụ này để khỏi nói đến ông Sarkosy bị ở tù hay thiên hạ chửi ông Macron. Hay vụ chính phủ pháp chưa ra đời. Đó cũng là cái may chính trị của Pháp quốc.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn