tốt như xe Tây

 Xe Tây tốt thiệt không

Hồi nhỏ, cứ nghe người lớn nói đồ này của Pháp là tốt như đồ Tây. Còn thì chê đồ Lô-can (local) như đồ sản xuất tại Việt Nam hay Chợ Lớn. Ai còn nhớ mấy bóng đèn chợ lớn, xài được vài ngày là cháy bóng. Hồi nhỏ chỉ thấy toàn xe hơi của Tây như Peugeot, Renault, Citroen như chiếc DS. Đà Lạt xưa có vài chiếc, hình như chủ rạp xi-nê Ngọc Lan và Ngọc Hiệp có chiếc này. Nhớ có cô bạn học, nhà có chiếc xe Peugeot 504, trước 75 Đà Lạt chỉ có vài chiếc. Thấy sang cực. Qua Tây thấy thiên hạ chạy Taxi với loại xe này.

Mình chỉ thấy thức ăn của Tây là cực đỉnh còn thì máy móc, đồ gì của Tây làm thì chán như con gián. Về Paris, cô em cho ăn foie gras ngon nức nở.

Sau Mậu Thân, bắt đầu thấy xe LaDalat, máy của Citroen, nhập cảng vào Việt Nam, rồi Việt Nam đóng thùng, ghế, này nọ như kiểu xe hàng và xe đò, họ nhập cảng máy móc De Soto và chassis rồi chế độ theo nhu cầu khách hàng. Còn xe Nhật Bản khi xưa mình nhớ có xe Datsun, nhà ông Hiển, hàng xóm có mua một chiếc. Nhà ông Quán hàng xóm có mua chiếc xe Peugeot 203, làm garage xôm tụ rồi đánh bài thua bán luôn. Nhà ông Duy, hàng xóm cũng xe Peugeot 203, còn ông Ngự thì xe Renault thì phải, loại có số xe, kéo cái cần. Còn nhà ông Địch thì chạy xe Traction đen.

Xe Ladalat của Citroen, ráp tại Việt Nam trước 1975

Đến khi sang Tây thì nghe Tây đầm kêu xe Tây “c’est de la merde “ khiến mình thuộc loại ngu lâu dốt bền lại càng ngu cực đỉnh. Cứ thấy xe taxi của Tây toàn là xe Mercedes của Đức quốc. Nói vậy chớ thời đó dân Tây vẫn chạy xe Tây, chỉ có vài tên mả ờ mới chạy xe Ý Đại Lợi, còn xe đức thì phải giàu. Mình có đi Saint Severs với bố tên bạn để săn pheasant vùng Normandie nên có đi ké xe Citroen DS, loại to mà khi chạy đường xa, cái nhíp hạ xuống, êm như xe Tây.

Năm ngoái đi Ý Đại Lợi, thì ngạc nhiên vì hai người bạn của mình chạy xe Tây, kêu xe ý te tua. Còn em mình và cháu mình thì chạy xe Nhật Bản và xe đại hàn. Chuyến đi vừa qua, mình thấy có nhiều xe BYD của Trung Cộng. Còn xe Mỹ thì chỉ nhớ khi xưa đi học, có một ông thầy, chạy xe Huê kỳ, Cadillac, không dám chạy vào Paris vì to không có chỗ đậu xe.

Nói cho ngay xe Mỹ khó bán cho Âu châu vì bị đánh thuế nghe đâu 100%, cho nên chả có thằng Tây con đầm nào mua cả, thêm tốn xăng, to kềnh càng. Nghe nói năm vừa rồi Chrysler bán được 187 chiếc xe Van , năm tới chắc đóng cửa tiệm. Mình chả thấy một chiếc xe bán tải Mỹ ở Âu châu. Âu châu đường hẹp, khó có chỗ đậu xe nên chả thằng Tây nào mua xe của Mỹ nay lại thêm trò bỏ xe hơi đạp xe đạp trở lại thời ông cố của Napoleon. Cho nên ông Trump có thương lượng xe mỹ không bị đánh thuế 100% thì cũng chả ai mua. Xăng bên Tây giá gấp hai lần Cali. Mình nói Cali vì giá mấy tiểu bang khác gần phân nữa Cali.

Qua Mỹ gần 40 năm nay mình thấy xe pháp đâu hai ba lần. người Mỹ kêu Tây làm rượu ngon nhưng xe hơi của họ thì Chán Mớ Đời.

Lý do không thấy xe pháp tại Hoa Kỳ. Thật ra các công ty xe hơi của pháp như Renault, Peugeot, và Citroen (ngày nay thuộc tập đoàn Stellantis), có tìm cách xâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ nhiều lần nhưng thất bại. Những thập niên 50-60 của thế kỷ trước, xe Renault 4CV và Dauphine nhưng không được người Mỹ ưa chuộng. Lý do là bị rét rỉ và không được tin cậy như người Pháp kêu “c’eét de la merde”.

Năm 1979, Renault chơi lớn mua AMC nên bán được xe nhờ liên kết với Jeep nhưng rồi Chrysler mua lại vài năm sau vì lỗ thêm Ngũ Giác Đài ngại một công ty ngoại quốc có cổ phần kiểm soát một công ty làm về quốc phòng AM General. Citroën đã rút lui khỏi thị trường Hoa Kỳ vào năm 1974 do các quy định về thiết kế cấm các tính năng như hệ thống treo thủy lực, và Peugeot cũng đã rút lui vào năm 1991 sau khi doanh số bán các mẫu xe như 405 thấp. Ngày nay, không có thương hiệu xe hơi Pháp chính thống nào bán xe mới tại Hoa Kỳ, ngoại trừ Bugatti siêu sang. Có dạo người Pháp liên kết với Nissan qua vụ ông Tây làm tổng giám đốc hai công ty xe hơi, rồi ông Tây sinh ra ở Li-băng buồn đời sao đó bỏ trốn khỏi xứ Nhật Bản. Mình có kể vụ này rồi. Ai buồn đời thì tìm trên bờ lốc.

Theo tài liệu cho biết lý do xe Pháp không được thông dụng tại Hoa Kỳ như xe đức hay Thuỵ điển. Xe pháp được thiết kế cho các đường phố nhỏ bé ở Âu châu. Mình có bằng lái xe Tây nhưng chỉ lái xe trong làng ở Normandie, một vài lần, và có mướn xe chạy một tháng trời ở Hy LẠp, Crete thì thấy lái xe ở xứ pháp rất khó vì kiếm chỗ đậu xe là một cực hình. Cách tốt nhất là mướn xe gắn máy chạy khi đi nghỉ hè còn mùa đông thì không nên đi Âu châu.

Mình mới đi Âu châu về, thấy xe bên đó nhỏ xíu, chạy tiết kiệm xăng nên chạy yếu, chạy trong thành phố nên xe được thiết kế, gọn gàng, nhỏ bé như Renault Clio hay Peugeot 208 còn bên Ý Đại Lợi thì Fiat 500. Được biết là xe LAncia, Alfa romeo, và Maserati của Ý Đại Lợi sẽ dẹp tiệm sang năm. Nisan thì cũng đóng cửa. Ngày nay xe điện của Trung Cộng chiếm 11% thị trường. Mấy ông tây bà đầm ở Âu châu rất thông minh, tuyên bố cái rụp là chơi xe điện mà chưa chuẩn bị gì cả nên ngày nay ngọng, xe tàu vào như điên. Nói chung dân Âu châu ngày nay, không muốn đi xe hơi nhiều, cứ thích đạp xe cho chắc ăn. Mình có thấy xe điện nhưng mà vui lắm, phải đem theo đồ cắm điện chớ không như ở Hoa Kỳ là cứ đậu xong cắm vào.

 Trong khi ở Hoa Kỳ thiên hạ chạy xe lớn SUV, xe bán tải. Nhất là về các tiểu bang khỉ ho cò gáy hay Texas, xa lộ to thiên hạ chạy toàn xe bán tải mà loại to 8 máy không. Tháng 6 vừa qua mình qua San Antonio, Texas mấy ngày thì thất kinh. Thấy thiên hạ to béo kinh hoàng, mấy bà đi khệng khạng chạy toàn xe bán tải GMC không. Có lẻ vì vậy mà người Mỹ không cảm thấy thoải mái chạy xe con của pháp trên đường liên tỉnh. Tưởng tượng một ông my hay bà Mỹ nặng 300 cân anh, ngồi vào chiếc xe Fiat 500.

Ngoài ra các tiêu chuẩn về an toàn từ National Highland Traffic Safety Administration (NHTSA) rất cao về an toàn, khí thải và đèn đuốc rất đắt cho xe nhập cảng. Xe Âu châu khó đáp ứng với tiêu chuẩn Hoa Kỳ nếu không phải thiết kế lại. Ngày nay, xe pháp bình thường phải trùng tu, theo luật Hoa Kỳ mới chạy được.

Ngoài ra cần một thệ thống hạ tầng cơ sở khắp Hoa Kỳ, để sửa chửa cũng như bán đồ phụ tùng và các trung tâm dịch vụ. Vụ này phải bỏ cả hàng trăm triệu đô mà các công ty xe hơi của pháp chưa bao giờ dám đầu tư để cạnh tranh lại với các xe Ford, GM, hay Toyota thậm chí xe đại hàn ngày nay. Nghe kể là trước đây họ dùng các người bán hàng không kinh nghiệm rồi xe chạy hư nằm đường không có Dealer để kéo xe về sửa chửa nên lời đồn nhanh, chả thằng Mỹ nào mua đồ Tây ngoại trừ rượu.

Các xe của pháp được nhập cảng vào Hoa Kỳ như Renault Dauphine và LE Car, được nổi tiếng về nằm đường, máy yếu, dàn xe bị rỉ sét, không có dealer để sửa chửa khiến khách hàng người Mỹ sợ không dám đụng dù cái Mark Tây rất hấp dẫn.

Do đó vụ xe điện Việt Nam madze in China, gắn hiệu Việt Nam đem sang Hoa Kỳ 999 chiếc bán không được nên cho thuê rồi cũng toang luôn là vì vậy. Xe điện với mazde Việt Nam mình có leo lên xem ở chỗ triển lãm. Mình sang Mễ Tây cơ thì cũng thấy xe điện liên kết với Trung Cộng, lên xe ngồi thì y chang xe điện Việt Nam đem qua Mỹ bán. Chỉ gắn cái tên khác thôi còn nội thất hay bên ngoài đều như nhau.

Ngoài ra thị trường xe hơi Hoa Kỳ cạnh tranh khốc liệt, với quảng cáo tiếp thị rất tốn, ngay các công ty xe hơi Hoa Kỳ còn chới với phải năn nỉ chính phủ Hoa Kỳ bơm tiền, không đánh thuế mới ngáp ngáp được. Các công ty xe hơi đại hàn, Nhật Bản phải đầu tư vào Hoa Kỳ dài hạn mới bán xe được.

Mình chỉ mê đồ ăn Tây, về Tây có 1 tuần lễ mà ăn mệt thở để bù lại 15 ngày đi bộ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

cung điện Tuileries tại Paris bị cháy

 Hôm trước kể vụ đám tang văn hào Victor Hugo, mình có kể khải hoàn môn Caroussel gần bảo tàng viện Louvre nhưng quên nhắc đến Palais De Tuileries từng được xây cất tại đây với vườn thượng uyển Tuileries. Tuileries là vì khi xưa chỗ này có nhà máy làm mái ngói. Vườn thượng uyển do ông kiến trúc sư nổi tiếng Andre Le Nôtre thiết kế. người Pháp họ đặt tên thấy lạ lắm, không biết tiếng Tây thì  nghe cao sang nhưng hiểu tiếng Tây thì họ đặt tên các nơi rất bình dân như người Đà Lạt đặt tên Lò Gạch, để nói đến khu Hoàng Diệu vì khi xưa có lò nung gạch. Hay La Grenouillère, Đầm Ếch mà người Việt gọi là Thuỷ Tạ tại Đà Lạt.

Đây là cung điện Tuileries khi xưa, sau bị dân Tây nổi dậy đốt phá nếu không thì chắc được nhập vào bảo tàng viện Louvre luôn. Được xây sau Khải hoàn môn Carrousel với vườn thượng uyển Tuileries bị che. Hình dưới la ngày nay, chỉ thấy vườn Tuileries.

Theo lịch sử thì bà hoàng hậu Catherine de Medici, lấy vua pháp tên Henry II, buồn đời sau khi ông chồng băng hà, kêu dân Tây xây cung điện này mang tên Palais De Tuileries vào năm 1564. Từ đó, cung điện này được nhiều ông vua Tây ở như Henry IV, Louis XIV và ông Napoleon I nên khi mình xem phim Napoleon, thấy ông ta ở lâu đài với Josephine thì ngạc nhiên vì đã bị cháy. Chắc họ quay lâu đài nào mình chả biết.

Đến năm 1682, vua Louis XIV dọn về điện Versailles mới xây cất ở ngoại ô Paris nhưng cung điện này vẫn nhộn nhịp vì quan lại ra vào. Khi cách mạng nổi lên, các tên nông dân như mình, nghe lời xúi giục của đám trí thức ở m ờ, vác cuốc chạy vào đây, kiếm vua Louis 16 và hoàng gia. Sau đó lôi vua ra chém đầu rồi thấy hoàng hậu Marie-Antoinette, buồn quá nên cũng đưa bà ta lên máy chém luôn. Ngày nay , người Pháp cũng thích Écolo đạp xe đạp về ngoại ô, thiên nhiên chơi nên có thể là dấu hiệu cho một cách mạng long trời lỡ đất sắp đến chăng. Thời bà Marie-Antoinette, buồn đời không biết làm gì, cho xây mấy chuồng dê để bà ta làm cô gái chăn dê, đi vắt sữa dê để hoà hợp, hiểu rõ về đời sống nông dân, dân quê chân chất. Dân tình đói quá, nổi lên đốt phá.

Tấm ảnh này được xem là tấm ảnh đầu tiên chụp tại mặt trận đang đánh nhau ở Sedan, nơi hoàng đế Napoleon III bị bắt sống.

Ông Napoleon I ở đảo Corse, đói quá gia nhập quân đội pháp, rồi buồn đời, tự xưng làm hoàng đế, chạy vào đây ngủ. Rồi hứng tình lên ông ta đem quân sang Nga sô để xem mùa đông Mạc Tư Khoa ra sao. Khi xưa ông Tây bắt mình học bài hoàng đế Napoleon ở Mạc Tư Khoa, ông ta lạnh quá nên đốt nhà cửa, điện Cẩm Linh cho ấm lòng rồi làm thơ kêu ở giữa Mạc tư Khoa bổng nhớ đến dòng sông Seine.

Tranh vẽ khi xưa, phía xa là cung điện Tuileries đã bị công nhân nổi điên lên đốt. Còn hình dưới là ảnh chụp ngày nay thấy xa xa Khải hoàn môn ở quảng trường Ngôi sao cuối đại lộ Champs Elysees.

Rồi ông Napoleon đệ tam, cháu của Bonaparte, buồn đời cũng bắt chước ông chú đem quân đi đánh quân Phổ. Thấy dòng họ Napoleon nên quân Phổ, hăng say bắt sống ông hoàng đế của Tây tại trận đánh Sedan năm 1871. Nghe tin này thì bảo vệ quân Pháp quốc, nổi điên nổi dậy mà người ta gọi “La Commune de Paris” mà khi xưa ông Tây dạy lịch sử bắt mình học mà chả hiểu gì cả. Dân tham gia La Commune htif người Pháp gọi là Communards.

Phần mình tô màu phía màu đỏ xanh dưới là địa điểm khi xưa của cung điện Tuileries

Chỉ nhớ là hoàng đế Napoleon đệ tam thua trận này, bị bắt sống, nhưng chính phủ Pháp ở Paris không chịu thua nên quân Phổ bao vây Paris, kêu hàng, trời lạnh quá nên họ đặt cà nông rồi bắn vào Paris chơi cho ấm người thế là chính phủ pháp đầu hàng, nhượng hai vùng Alsace và Lorraine giữa hai nước cho quân Phổ rồi 1945, khi quân đội đồng minh thắng quân đội của Hitler, nên Tây đòi lại hai vùng này.

Phần mình tô màu là địa điểm của cung điện Tuileries, phía trái là vườn Tuileries. Hình ảnh này khi mình ở Pháp, lúc chưa xây kim tự tháp, chỗ đi vào bảo tàng viện Louvre

Thế là đám trí thức xách động quần chúng, dân bần cố nông như mình chạy vào cung điện này, đập phá, chôm chỉa rồi buồn đời đốt luôn. Rồi thua trận thì phải đền nợ chiến tranh cho mấy ông vua Phổ nên không có tiền xây lại nên năm 1883, chính phủ pháp ra lệnh phá luôn tàn tích của chế độ cũ.

Barricade của commune de paris. Kỳ này, các đại lộ của Paris đã được thành lập nên họ vác cà nông đem ra bắn chí choé nên dẹp được loạn Commune de Paris sau 2 tháng. Chuyến đi vừa rồi mình có ghé Lyon thì được dẫn đi xem các con hẻm xưa còn tồn tại. Mà khi dân thợ thuyền dệt vải mà Tây gọi là Canut nổi khùng chống lại chính quyền, trốn vào mấy chỗ này khiến khó đàn áp như thời cách mạng 1789 ở Paris. 

Commune của Paris nắm chính quyền đâu 10 tuần lễ mà họ chém mấy chục ngàn người, mấy ông linh mục cho lên máy chém luôn. Mình học lịch sử nên sợ Cách mạng vì cứ giết người, đốt phá chả biết xây dựng gì cả vì toàn là dân ngu khu đen, nghe lời xúi dục. Đóng cửa trường của mấy ông cha bà sơ dạy. Bắt đầu chương tình giáo dục dân sự, không dính dáng gì đến chúa, Tây gọi là éducation laique.

Ảnh hưởng của Commune de paris rất mạnh đến ông Hegel và Karl Marx, vì dạo đó Paris có nhiều nhân công, lao động thêm tỵ nạn. Quân Phổ đánh banh ta lông lính Tây nên họ bỏ chạy về Paris trú. Vụ này rất quan trọng gây ảnh hưởng đến lịch sử của Pháp quốc và thế giới sau này nhưng kể lại thì dài quá. Hôm nào rảnh em kể tiếp. Hôm ở Paris, đi bộ lại mấy chỗ này với cô em khiến mình nhớ lại mấy vụ này. Khi xưa ông Tây dạy lịch sử Tây khiến mình ngu nên dốt bền. Nhưng khi sang pháp thì buồn đời mình phải đọc lại lịch sử của Tây. Lúc đó mới hiểu những cuộc nổi dậy như vậy mới đưa đến các chế độ cộng sản sau này. Chán Mớ Đời 

Tượng hoàng đế Napoleon I bị communards đập phá. Hôm qua được tung hô hôm nay bị đập phá. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thuế Trump cho năm 2025

 Đi Âu châu 4 tuần lễ, ít sử dụng điện thoại nên ít lên mạng đọc tin tức. Lý do là đi bộ trong ngày, cần chuyển qua chế độ Máy Bay để tiết kiệm pin của điện thoại dù có đem theo cục pin nặng chìn ình. Tùy theo chặng đường có thể mất từ 6 đến 8 tiếng đi bộ. Điểm hay là ít vào mạng xã hội, ngoại trừ tải hình ảnh đi bộ trong ngày cho vợ con xem vì Wifi rất yếu mà gửi qua iMessage của điện thoại thì không gửi đi được. Chả hiểu tại sao. Có lẻ dùng eSim của Ý Đại Lợi.

Hình ảnh ấn tượng tại phi trường khi một người lính đang đợi chuyến bay, xem qua điện thoại hình ảnh vợ sinh ra đứa con tại nhà thương 

Về nhà thấy phe chống Trump và phe ủng hộ Trump không có ai nhắc đến vụ thuế má của chính quyền Trump, gây ảnh hưởng rất nhiều cho các gia đình tại Hoa Kỳ. Nên mình tóm tắc lại đây cho ai muốn tìm hiểu thêm và bớt thì giờ chửi nhau vì chả có lợi gì cả. Đi hành hương 325 km, mình giác ngộ một điều là lòng biết ơn là ký ức của con tim. Còn chửi bới chỉ tạo nghiệp cho con cháu mình lãnh sau này.

Dạo này Khoa hướng dẫn mình cách xả thân để cơ thể không bị cứng, giúp mình có thể bình tĩnh khi đối phương tác động vào cơ thể tay chân, sẽ không chống lại lực của đối phương nhưng cơ thể cứ an tâm tự tại nhẹ nhàng đẩy lực của đối phương đi như hệ thống bơm hydolique . Tương tự trên mạng, thiên hạ chửi nhau như khi bị đối phương tác động vào cơ thể. Sẽ không bao giờ đạt được tâm thân đồng nhất.

Theo mình hiểu thì chương trình thuế mới của chính phủ Trump sẽ khiến độ 40% gia đình, có khả năng không đóng thuế liên bang cho năm 2025. Còn tiểu bang thì tuỳ tiểu bang, vì có tiểu bang không đóng thuế, có tiểu bang lại đóng như Cali thì đóng gần 10%. Anh không thích đóng thuế tiểu bang thì dọn qua Florida vì ông thống đốc bên đó đang tìm cách ra luật, không đóng thuế điền địa để kêu mấy người già dọn qua đó ở để vui đùa với giông bão hàng năm.

Đừng có dại mà chạy sang Texas vì thuế điền địa bên đó trên 3% dựa và trị giá của căn nhà. Lý do đó mà nhà cửa ở tiểu bang Texas không lên giá như diều kiểu ở Cali. Cali có luật 13 (proposition 13), chỉ cho phép thành phố đánh thuế điền địa, được tăng lên tối đa 2% mỗi năm. Mà nếu giá nhà hạ thì phải hạ theo. Mình mua căn nhà đầu tiên năm 1992, giá $179,000 nên đóng thuế theo 1.2% trị giá căn nhà đến năm 1995 thì giá nhà xuống $152,000 nên thuế được giảm xuống và sau đó lên lại 1.2% đến nay vì nhà cửa từ dạo đó hết xuống cái rụp.

Điển hình một người mua căn nhà cách đây 50 năm và một người mới mua một căn y chang, cùng trong khu vực và thành phố. Thí dụ 1 triệu đồng giá bây giờ. Người mua cách đây 50 năm, giá độ $50,000 thì đóng thuế năm đầu tiên là $601.93, mỗi năm thành phố hay quận chỉ bắt lên tối đa là 2% của số tiền là $601.93 thì sau 50 năm, chỉ đóng đại khái độ $1,634.85/ năm trong khi người mới mua phải đóng thuế 1.2% trên giá 1 triệu đồng, tối thiểu phải đóng $12,000/ năm cộng thêm ba cái vụ gì mà mấy tên dân biểu cộng vào thì lên đến 1.8% là $18,000. Vì lý do đó mà bà Betty ở nhà to đùng, bạn bè rủ ở Mobile home trong khu của họ vì già họ muốn cho gọn nhưng bà ta không thể dọn đi. Vì tiền trả thuế đất Mobile home lên tới $1,500/ tháng hay $18,000/ năm.

Có chị bạn khi xưa, bán nhà Cali chạy qua Texas, nay muốn về hưu ở Cali thì rên bán nhà bên Texas chạy về Cali, không mua được 1/2 căn nhà nhỏ nên kẹt cứng bên đó. Còn không thì mua được một căn hộ. Hôm trước mình gặp một chị ở Mobile home khu bôn sa, nói là mỗi tháng trả tiền mướn đất đến $2,500/ tháng. Kinh

Anh đóng thuế căn nhà mỗi năm là $18,000 nghĩa là mỗi tháng $1,500. Anh phải làm $3,000, đóng thuế liên bang và 10% tiểu bang xem như 50% còn $1,500. Cứ trích $36,000 lương mỗi năm để trả tiền thuế điền địa. Do đó các tay mua nhà cửa đều dùng một cách đặc biệt để mua nhà để tiếp tục đóng thuế của người chủ trước như vụ bà Betty là trả $1,684/ năm thay vì $18,000/ năm.

Các bác chống chính phủ Trump khoan chửi bới vì thật ra dưới thời Bác Biden, vào năm 2022, có 40% gia đình Mỹ không đóng thuế liên bang, nghĩa là $0. Trong khi chính sách thuế vụ của chính phủ Trump mới, có thể giúp nhiều nhóm, có nghĩa là nếu hội đủ được những điều kiện của luật thuế vụ mới, có thể thấy thuế phải đóng là $0. Để em cố bình dân học vụ vì tối em đọc tài liệu về thuế vụ để ngủ trong 5 phút. Ru em  ru em từng trang thuế vụ.

Xem như 40% người Mỹ hàng năm không đóng thuế dù dưới thời Dân Chủ hay Cộng Hoà. 10% người Mỹ giàu có, cứ nói là triệu phú trở lên thì họ không đóng thuế vì có chuyên gia thuế vụ và tài chánh lo cho họ. Xem ra chỉ còn 50% người Mỹ trung lưu là phải đóng thuế. Cho nên khi người ta kêu gào đánh thuế người giàu có nghĩa là đánh thuế 50% người Mỹ trung lưu đi làm mỗi ngày đóng thuế. Còn nghèo và giàu thì ở Hoa Kỳ không đóng thuế.

 

Luật của One Big Beautiful Bill Act (OBBBA) mà ông Trump vừa ký vừa qua khiến các người chống ông ta chửi bới đủ trò còn mấy người ủng hộ thì hoan hô dù ít ai đọc các chi tiết như em nói. Tối em hay đọc tài liệu về thuế vụ để ngủ, chả cần uống thuốc ngủ hay tập thiền định như mấy ông bác sĩ hay các thiền sư dạy trên mạng. Bác nào khó ngủ nên thử làm theo cách em từ 30 năm nay. Đọc chưa tới 1/2 trang về luật thuế vụ là đã ngủ rồi.

Luật này hổ trợ các người lớn tuổi, về hưu như em và các nhân viên làm nhà hàng hưởng được tiền boa (tip) nhất là ai làm tăng ca và những người có con. Chắc là để khuyến khích người sắc tộc thiểu số sinh đẻ thêm vì người Mỹ da trắng thì vướng vào cái bệnh không muốn đẻ với khẩu hiệu cơ thể tôi là do tôi quyết định, thêm chuyển giới bú xua la mua. Để tránh trường hợp thiểu số đẻ nhiều trong tương lai sẽ lãnh đạo xứ Hoa Kỳ nên họ dẫn độ về nước di dân bất hợp pháp.

Lấy thí dụ Thị Nở và Chí pHèo đi làm có lợi tức chung là $100,000/ năm và họ có 2 đứa con dưới tuổi 13. Họ được khấu hao được $31,500 (standard deductions), $6,800 bỏ vào 401(k), $6,800 cho bảo hiểm y tế, và $1,200 cho Health Flexible Spending Account (FSA) và $3,000 cho việc để con ở nhà trẻ hay đợi mình sau khi tan học từ 2 giờ chiều đến 6 giờ  chiều trước khi mình đi làm về để đón con. Ai sang hơn thì nên làm quỹ giáo dục nhất là đóng tiền quỹ bảo hiểm y tế, càng nhiều càng tốt. Rồi đầu tư trong cổ phiếu thị trường chứng khoán thì khi về hưu, tiền lên như điên. Em khi xưa ngu, đóng lại sau khi hai đứa con học xong đại học, mình có thể sử dụng tiếp tục trương mục này cho cháu ngoại cháu nội sau này, không bị đánh thuế khi rút ra. Còn quỹ sức khoẻ cũng vậy, về già dùng tiền này đóng các phần Medicare, không phải đóng thuế. Thí dụ, em về hưu lãnh tiền an sinh xã hội, mỗi tháng họ vớt em mấy trăm cho Medicare trong khi em có thể dùng quỹ bảo hiểm y tế đã để dành khi xưa, đầu tư cổ phiếu thì nay có thể rút ra đóng cho Medicare, hay thuốc uống mua này nọ hay tiền đi bác sĩ, nằm nhà thương này nọ. Và được cái không phải đóng thuế.

 Nếu bác nào không biết thì có chương trình giúp người về hưu đi các trung tâm thể thao, gym, tập này nọ cho sức khỏe miễn phí. Khi xưa vợ em còn đi làm thì công ty trả tiền cho hai vợ chồng đi LA Fitness mỗi tháng. Mỗi năm họ trả tiền đâu $300/ năm. Em thương lượng khi xưa nên chỉ đóng có $150/ năm cho một người. Nay thì vẫn đi LA Fitness hay muốn ghi danh các chỗ khác thì Medicare trả hết. Chỉ đưa thẻ Medicare cho LA Fitness hay trung tâm thể thao nào khác, họ ghi tên mình rồi lấy tiền của Medicare. Chương trình Silver Sneakers.

Ngoài ra Thị Nở và Chí Phèo có thể làm tăng ca để mua cái ví Louis Vuitton, có thể miễn thêm $10,000. Cho nên làm tăng ca, ráng đủ $10,000 vì nếu hơn là đóng thuế mệt thở.

Chung nhau thì họ được miễn đóng thuế lợi tức số tiền tổng cộng là $40,640, nên chỉ đóng thuế lợi tức liên bang trên số tiền ($100,000 - $40,640 ‎ = $59,360.00) . Họ chỉ trả thuế liên bang $4,400. Ngoài ra Thị Nở và CHí Phèo còn khấu hao được $2,200 cho mỗi người con maximum child tax credit, năm ngoái chỉ được $2,000, xem như được thêm 10%. Họ có 2 đứa con nên $2,200 x 2 = $4,400. Lấy số này trừ cho $4,400 phải đóng thuế xem như họ không phải đóng thuế một xu. Các bác nên khuyến khích con mình sinh con đẻ cái.

Tương tự một cặp vợ chồng như em và đồng chí gái trên 66 tuổi, có lợi tức chung AGI (adjusted gross income ) được $96,000, có thể giảm thuế lợi tức liên bang được $34,700. Nhưng OBBBA cho phép các người cao niên được khấu hao thêm $6,000 cho mỗi người hay $12,000, nên họ chỉ bị đánh thuế lợi tức trên $50,000.

Thường là $50,000 là lấy ra từ tiền lời 401(k) của chúng ta để dành và đầu tư trong thời gian đi làm, nên được 0% thuế. Do đó các cặp về già nếu lấy tiền từ quỹ hưu trí đủ $50,000 không bị đánh thuế. Bác nào chống Trump, không bị đóng thuế thì tính ra tiền phải đóng dưới thời bác Biden, đem nộp ủng hộ quỹ bầu cử cho bác Kamala vì nghe bà ta tuyên bố sẽ ra tranh cử lần nữa. Để dành lại toà Bạch Cung nếu không đám cộng hoà sẽ xin tiền đám tư nhân để trùng tu lại để có cái plaque đề tên suốt đời. Khi đã giác ngộ cách mạng thì nên trở thành ngọn đuốc cách mạng, hy sinh vì lập trường cách mạng như anh hùng Lê văn tám. Kamala thua thì chúng ta phải biến đau thương thành hành động cách mạng, nhịn ăn nhịn uống cà phê, để cúng vào quỹ tranh cữ cho bà Kamala để 3 năm nữa quyết đấu dành lại toà bạch cung thay vì chửi nhau bú xua la mua.

Về hưu thì đa số chúng ta nhận tiền an sinh xã hội nhưng chúng ta phải lấy tiền trong quỹ hưu trí ra vì nếu không đến năm 70.5 tuổi mà không lấy sẽ bị phạt. Lý do là chính phủ cho trừ thuế khi xưa để nuôi con heo mập để thịt khi về hưu nên các bác tìm cách chuyển qua Roth-Ira để sau này rút ra xài không bị đánh thuế. Em để phần này bằng anh ngữ để các bác ở Hoa Kỳ tham khảo. Vì chỉ có hiệu lực đến năm 2028, khi ông Trump về vườn. Nếu tất cả tiền quỹ hưu trí được chuyển qua Roth-Ira thì bác Kamala lên thì có đánh thuế tan nát mình vẫn không sợ, rút tiền ra.

• Deduction amount: $6,000 for each individual aged 65 or older. This means a married couple with both spouses qualifying could claim an additional $12,000.
• Eligibility: To get the full deduction, your modified adjusted gross income must be below $75,000 for single filers or $150,000 for married couples filing jointly. The deduction is phased out for those with higher incomes.
• How it helps: For many low- and middle-income seniors, this new deduction is enough to lower their overall taxable income to the point that they no longer owe federal tax on their Social Security benefits.
• Important note: This deduction is temporary and is set to expire after the 2028 tax year unless extended by Congress. 

Khoan tung hô bác Trump đã vì có nhiều khúc mắc như sau. Chúng ta có thể nằm trong tax bracket mà em mới bình dân học vụ trên, không đóng thuế liên bang ($0) nhưng nếu còn đi làm thì vẫn phải đóng federal payroll taxes , thuế tiểu bang như Cali là 10%, thuế bán mua như mua cái gì hay đi ăn tô phở thì cũng phải đóng thêm 8.75% ở quận Cam, ở Los Angeles thì cao hơn. Luật thuế của chính phủ Trump mới ban hành chuyển trách nhiệm chi tiêu từ liên bang sang tiểu bang và thành phố nên có thể trong tương lai, các quận hay thành phố sẽ giảm cắt các dịch vụ hay đánh thuế cao hơn để giảm bớt chi tiêu. Lý do đó mà có nhiều người ở tiểu bang Cali chạy lên tiểu bang Oregon để mua đồ không thuế. Ở Cali chỉ có vào các siêu thị mua đồ là không bị đánh thuế nên mua đồ ăn nên chạy vào đây. Có mấy siêu thị tàu và đại hàn mở nhiều dạo này để bán thức ăn, thịt heo quay, hủ tiếu,… không bị thuế. Em mua bánh mì Sandi hay cho thợ là vào chợ Mỹ mua, ổ to đùng với thịt và phô mát có $7, không phải đóng thuế 8.75% như ở ngoài tiệm.

Điển hình là trong thành phố của em ở, cách đây mấy năm họ ra công phiếu để xây thêm trường học cả mấy tỷ đô, em chống không bỏ phiếu vụ này nhưng vẫn được thông qua vì Cali có đến 70% cử tri của Đảng Dân Chủ. Nay lại khám phá ra họ cắt giảm một học khu, gom vài trường chung lại vì thiếu học sinh. Người Mỹ đẻ ít lại và trong tương lai, họ đuổi di dân về xứ thì càng ít trẻ em đi học. Theo em hiểu là ai nhập cư lậu ở Hoa Kỳ đều tìm cách sinh ra một đứa con vì người con tự động được quốc tịch Hoa Kỳ ngay và khó có thể dẫn độ bố mẹ về xứ, để lại đứa con có quốc tịch Mỹ cho ai nuôi. Do đó họ đẻ như gà. Bên Hy Lạp, họ mới cho đóng cửa 700 ngôi trường học vì không có học sinh. Trong tương lai Âu châu và Hoa Kỳ sẽ đi vào con đường này. Cho nên không mua trái phiếu của giáo dục. Có thể trong tương lai sẽ có luật được phê chuẩn là không được quốc tịch nếu cha mẹ là di dân. Để tránh nạn du lịch sang Hoa Kỳ để đẻ như người Tàu hay di dân lậu tìm cách sinh con ngay để được ở lại, lại được lãnh tiền trợ cấp đâu $400-$500 một tháng để chăm sóc con cái. Chưa kể foods stamps rồi Housing .

Nên nhớ câu khẩu hiệu của tổng thống Clinton khi ra tranh cử. “It’s the economy Stupid”. Tất cả đều là kinh tế cả. Dân chủ hay Cộng Hoà đều như nhau. Ai lên cũng đuổi di dân bất hợp pháp cả. Ai buồn đời thì lên YouTube tìm bài diễn văn của tổng thống Clinton đọc trước quốc hội, kêu ai di dân bất hợp pháp bị đuổi về. Thôi để em tải đây. Dân CHủ hoan hô ông tổng thống đẹp trai này trong khi Cộng hoà thì kêu dân Chủ không có trái tim này nọ. Ngày nay thì ngược lại, Đảng cộng hoà kêu đuổi cổ di dân về thì dân chủ kêu không có trái tim. Chính ông Clinton, bắt những người ăn Welfare đi làm lại hay tìm việc nếu không bị cắt. Cứ gặp cán bộ xã hội chúng chửi riết nên bỏ. Mình có ông thợ ăn trợ cấp foods Stamp, đi làm chui, được lãnh Housing sau cứ bị lên gặp cán bộ hạch sách, hỏi đi kiếm việc chỗ nào này nọ, Chán Mớ Đời họ bỏ welfare luôn, mua nhà này nọ. Em có giúp vợ chồng ông ta thương lượng với chủ nhà mua lại.

https://youtu.be/1IrDrBs13oA?si=ou5_j_GxmZEVPVjH

Ngoài ra, chính phủ Trump cắt giảm thuế lợi tức nhưng lại nâng thuế quan, các đồ nhập cảng. Hôm em ở Ý Đại Lợi, thì đọc tin tức cho biết vào năm 2026, nghĩa là năm tới , mỗi người Mỹ có thể phải tốn thêm $2,800/ năm vì giá cả tăng giá nghĩa là mỗi tháng tốn thêm $233.33. Đi ăn tiệm ở bôn sa thấy đắt quá. Em đi Âu châu thấy ăn uống ngon mà giá chỉ phân nữa bên Hoa Kỳ. Nên cứ mỗi năm mua vé máy bay $200, bay qua Âu châu ăn cho đã thèm, còn trong năm ăn mì gói. Ai buồn đời thì đọc các đường dẫn dưới đây thay vì lên mạng chửi bới để khẳng định ta đây là ủng hộ Trump hay chống Trump. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

https://taxpolicycenter.org/fiscal-facts/who-will-pay-no-federal-individual-income-tax-2025

https://www.irs.gov/taxtopics/tc409

Âu châu có gì thay đổi

 Âu châu có gì thay đổi

Về Paris kỳ này, sau chuyến đi bộ hành hương 325 cây số suốt 15 ngày ở Ý Đại Lợi, nên tà tà vì năm ngoái về Paris có đi viếng lại những chỗ mình muốn viếng. Cốt để gặp lại bạn học khi xưa ở Đà Lạt, thăm em út và Paris để ôn lại chuyện xưa. Cái thú về già là tìm lại những ký ức một thời với thân hữu. Như nhìn lại các khúc phim xưa với tốc độ chậm.

Tiệm ăn MacDonald ở Paris. Khi xưa mình ở Paris chỉ có hai tiệm; một ở Champs elysees và một ở đường wagram, nay thì khắp nơi

Có một điểm mình thấy ngày nay, du khách trẻ đi du lịch kiểu Instagram hay Tik Tok như để “check-in”, chụp hình để tải lên mạng câu view thay vì tìm hiểu lịch sử, văn hoá sở tại. Họ đi ăn cũng dựa vào gú gồ, xem mấy sao này nọ, đứng đợi xếp hàng mấy tiếng đồng hồ để vào các nhà thờ hay viện bảo tàng để quay video tải lên mạng. Ăn xong lại phê bình cho mấy sao như các nhà chuyên nghiệp về ăn uống như Gault et Millau. Khác với khi xưa, du khách ít hơn, ai cũng sử dụng Guide Vert của Michelin để tìm hiểu về lịch sử của thành phố, các nhà thờ, kinh tế và các nhân vật của thành phố,… giúp du khách hiểu được và yêu mến thành phố. Họ đi qua các con đường trong thành phố, viếng các di tích lịch sử. Ăn uống các món tại địa phương đẻ cảm nhận được không gian cũng như mùi vị của địa phương. 

Có lẻ du lịch ngày nay một cách phiến diện quá nhanh chóng. Vài tháng sau, ai hỏi hình họ chụp ở đâu, chưa chắc họ nhớ vì quá nhiều. Rồi khi memory của Icloud quá tải họ lại xóa hết. Như thể ngày nay họ ít đọc sách chỉ lướt mạng rồi chả nhớ gì cả. Trên xe lửa cũn như tỏng công viên mình thấy nhiều người đem sách đọc. Vào các tiệm sách thấy ngừoi ta mua sách đông như quân nguyên.

Ngoài ra mình còn thấy du khách đi từng đoàn như khi xưa đa số là du khách đến từ Nhật Bản. Nay du khách đủ loại giống dân, mỗi người đeo cái máy và máy nghe. Người hướng dẫn viên nói rồi máy tự động thông dịch hay đã có sẵn chọn tiếng mình nghe được. Sáng sớm còn thấy thiên hạ nghe, chăm chú nhưng độ 2 tiếng sau là thiên hạ oải, chả thấy ai nghe nữa. Cho thấy du lịch mà đi theo đoàn tour thì hơi mệt.

Lên mạng xã hội cứ thấy thiên hạ quay video tự sướng giải thích đi đâu, ăn cái gì, uống cái gì vì khi họ nói thì chắc chắn họ không thấy hương vị thấm sau vào tâm khảm.

Kỳ này ở Ý Đại Lợi, mình có dịp thấy tảng đá to trên núi đã truyền cảm hứng cho nghệ nhân Michelangelo để vẽ mấy bức hoạ trên trần nhà của nhà nguyện Sixtina ở toà thánh Vatican. Tình cờ thôi, vì khi đến thành phố Chiusi Della Verna, bổng nhiên thấy tấm bảng chỉ dẫn nói về tảng đá của Michelangelo nên tuy đừ cũng ráng đi bộ thêm mấy cấy số để xem. Có chị nào hỏi mình sao đi bộ, mình trả lời là già rồi, không dám lái xe ở Âu châu nên đi bộ cho chắc ăn. Mình hỏi thổ công Lyon là còn bằng lái xe của Tây khi xưa, anh ta cho biết vẫn còn sử dụng được. Lần sau qua Âu châu mình có thể mướn xe đi thay vì phải làm thêm bằng quốc tế đủ trò.

Porte Saint Denis, Paris 

Khác với khi xưa rất nhiều. Điển hình khi mình đến thành phố Pisa, nổi tiếng với cái tháp nghiêng năm 1976. Dạo ấy, ít du khách nên có theo đám bạn leo lên cái tháp này với cầu thang quay vòng vòng rất hẹp. Dạo đó không trả tiền gì cả. Ngày nay, du khách đông kéo theo các đám bán đồ dụ du khách đủ trò, cứ như cái chợ. Ai nấy đều đứng lấy tay làm dáng đẩy cái tháp để bạn bè chụp rồi đi.

Mình đoán ít ai đi du lịch, bỏ thời gian để đọc lịch sử cái tháp, suýt nữa bị tàn phá trong thế chiến thứ hai như chiếc cầu cũ ở Firenze. Quân lính đức dùng cái tháp này để quan sát quân đội đồng minh, đúng hơn là Mỹ. Tư lệnh của Mỹ gửi một thượng sĩ già đến đây trinh sát, gọi pháo binh bắn. Tới nơi ông thần này được chúa hiện lên hay sao, thấy đẹp quá nên không gọi pháo binh. Do đó ngày nay có đến 7 triệu du khách đến để nuôi thành phố này. Nếu không có cái tháp này thì có lẻ thành phố đã chết.

Năm 1998 họ gắn mấy tấm bằng chì vào phía bị nghiêng để kéo từ từ cái tháp bớt nghiêng lại.

Được cái là họ dùng chì để làm cho độ nghiêng của cái tháp này ít lại từ 5 độ, nay chỉ còn 3.5 độ. Mất 10 năm vào thập kỷ 1990. Khi xưa mình thấy nghiêng nhiều hơn ngày nay. Đọc lịch sử vè cái tháp này cũng hay vì bị bỏ dỡ công trình mất mấy chục năm giúp cái nền móng khô lại nên tiếp tục xây lên cao. Sau này sợ rớt luôn nên các kỹ sư tìm cách dùng mấy tấm chì to đùng buộc chặt vào một bên và từ từ làm giảm độ nghiêng.

Tương tự chiếc cầu cũ (ponte Vecchio) của thành phố Firenze, mà du khách đến là phải tới đó chụp hình tạo dáng, để bị móc túi. Chiếc cầu còn hiện hữu đến ngày nay nhờ ông tư lệnh quân đội đức, được cấp trên ra lệnh phá chiếc cầu để chận đường tiến của quân đội đồng minh nhưng ông ta là người có học, không phải nông dân ngu lâu dốt bền như mình nên cãi lời cấp trên, không cho phá. Nay người Ý Đại Lợi, làm tấm bảng để vinh danh ông ta, kẻ thù chiếm đóng xứ họ, đã không vâng lệnh cấp trên, bảo tồn cái đẹp của xứ họ. May là gặp người Mỹ và người đức nên họ không bắn xập chớ gặp người cộng sản như liên Xô là bắn nát hết. Mình có kể vụ này rồi.

Bảng khắc trên Cầu Cũ tại Firenze, ghi nhớ ông người đức tên Wolf, đã cãi lệnh cấp trên không cho nổ mìn phá cầu. Cho thấy khi người ta cảm nhận được cái đẹp, văn hoá thì sẽ không có khả năng tàn phá mà tìm cách giữ gìn.

Hôm ở Lyon, ông thần thổ công Lyon, dẫn mình đi ngang một cái chợ cũ, nay là nhà thờ Tin Lành, khiến mình nhớ đến bức tranh “la bataille de Saint Barthélemy “ kể về sự tàn sát giữa người theo Công Giáo và người theo Tin Lành tại Pháp khi xưa mà khi xưa ông Tây bà đầm cứ bắt mình học về lịch sử, nói về Les Huguenots bú xua la mua thêm mình là người lương nên chả hiểu thằng Tây con đầm nào cả. 

Văn phòng của công đoàn lao động Force Ouvriere tại Paris

Khi xưa ít thấy các nhà thờ tin lành ở Paris

Les Huguenots là tên gọi những người theo đạo Tin Lành của pháp khi xưa. Họ theo giáo phái của ông Jean Calvin. Sau này bị người công giáo đứng đầu là vua Louis 14 đánh giết tàn sát khá nhiều, bỏ chạy sang các xứ lân cận theo đạo Tin Lành như Thuỵ Sĩ, Hoà Lan, Anh quốc,…và châu Mỹ. Làm thất thoát khá đông những người tài giỏi của Pháp quốc. Thường dân có học thì họ không tin tuyệt đối, đặt lại vấn đề cho hợp với thời đại nên bị gọi là phản động, khi bị tàn sát, họ bỏ chạy trốn.

Ông thổ công Lyon, dẫn mình đến nhà thờ chỉ mấy cái tượng nhỏ ở bên ngoài, và giải thích lý do các đầu của mấy cái tượng bị bể hay biến mất. Lý do là công giáo và tin lành trong cuộc chiến tôn giáo mà khi xưa ông Tây bà đầm bắt mình học dù chả hiểu gì cả về La guerre des religions. Họ đốt nhà thờ nhau nên sau đó họ đột phá tư duy là quá ngu, tại sao phải đốt nhà thờ, tốn tiền xây lại, nên chỉ bắt thang đập mấy đầu tượng là xong. Mình có kể trong chuyến đi Lyon với thổ công tại đây. Mình có chụp hình với anh ta làm kỷ niệm. Cuộc đời quen nhau trên mạng rồi gặp nhau ngoài đời vài tiếng đồng hồ rồi lại giả từ, không biết bao giờ gặp lại.

Tình hình kinh tế và chính trị tại Pháp quốc hay Ý Đại Lợi ngày nay rất bết. Nhớ dạo mình ở pHáp, họ ra chương trình cho về hưu sớm. Lý do là để có chỗ trống trong công ty, mướn giới trẻ làm việc vì thất nghiệp khá đông. Bây giờ người Pháp không chịu chết sớm như hồi họ ra lệnh cho về hưu đâu 60 tuổi. Điển hình bà mẹ nuôi đầm của mình nay hơn 100 tuổi và đầu óc minh mẫn. Bà ta không ngờ là vẫn còn sống lâu sau khi ông chồng qua đời.

Nay đánh thuế quá dân có tiền không muốn đầu tư, nghe lời ông Trump, đem tiền qua Mỹ đầu tư. Ở Pháp, mình để ý các tiệm nhỏ đóng cửa khá nhiều, đề bảng cho thuê đầy. Ở Paris đi đến mấy chỗ du khách viếng thì tấp nập, tiệm ăn, tiệm bánh đủ trò, còn đi xa xa một tí thì tình hình rất oải như khi mình ghé khu Montparnasse, họ đóng cửa Les Galleries De Lafayette. Khu xưa đông đúc, nay thì Chán Mớ Đời, Graffiti đầy nơi.

Nhà thờ ở Florence, lúc đầu được xây bằng gạch, được lót đá Cẩm thạch vào thế kỷ 19.

Về chính trị thì cũng như ở Hoa Kỳ, cử tri mà ghét ông tổng thống đương nhiệm thì chửi bới, kêu “Sale Con”, họ tạo dựng cắt xén các video để chỉ ra ông Macron là ngu dốt này nọ. Hoa Kỳ có 2 Đảng chính thức mà còn lộn xộn, đóng cửa này nọ huống chi ở pháp có cả 7, 8 Đảng lớn và Tây đầm là thầy truyền đạt cái tính hay chê bai cho người Việt nên ai cũng chửi bới hết, tự xưng là Jeanne d’Arc ngày nay.

Cho thấy người dân thậm chí người di dân có quyền chửi bới, chửi tổng thống đương nhiệm là ngu dốt này nọ, không bị gì. Đó là tự do ngôn luận chớ ở các xứ độc tài nơi họ phải bỏ nước ra đi mà chửi lãnh đạo ngu dốt là đi tù mọt gông.

Tình hình kinh tế khó khăn và mình nghĩ trong tương lai sẽ có một chính phủ mạnh bạo lên nắm chính quyền như thời chính phủ Vichy. Xã hội nước pháp bây giờ cũng phức tạp. Sau đệ nhị thế chiến, Hoa Kỳ giúp nước pháp xây dựng lại nền kỹ nghệ nên cần nhân công. Do đó họ đem thợ thuyền từ các thuộc địa cũ ở phi châu sang làm việc. Rồi mấy ông này đem vợ con sang nên tấm tranh xã hội, chủng tộc của pháp khá ly kỳ. Mình để ý trong xe điện, lai Á châu có, lai đen có, lai rệp có lại thêm có nhiều bà che mặt che mày hồi giáo. Bửa ăn đầu tiên tại Paris là món Tagine của Maroc. Mình rất thích xứ Ma-rốc này. Tính sang năm dẫn đồng chí gái đi lại xứ này và Tunisia.

Lại nghe các nước Bắc Âu bắt đầu kêu mọi người phải tuân thủ theo văn hóa của xứ họ, không còn tôn trọng các nền văn hoá khác như xưa. Hòa Lan là một nước theo mình rất tôn trọng sự khác biệt, cấp tiến mà nay chính phủ cực hữu kêu gọi tống cổ người di dân ra khỏi nước. Mình nghĩ trong tương lai Liên Hiệp Âu châu sẽ đuổi dân ngoại quốc không có quốc tịch về nước. Để xem hết nhiệm kỳ của ông Trump, vụ dẫn độ, và nhập cư bất hợp pháp từ biên giới có hiệu lực hay không. Họ bắt đầu bắt du khách phải ghi danh trước khi nhập cảnh qua ETIAS để biết du khách có trở ra hay không khi quá hạn nhập cư và sẽ tìm cho ra vì ngày nay các camera đều được gắn khắp nơi, dễ nhận diện. Anh ở lậu là sẽ bị tóm ngay.

Bên Nhật Bản mới bầu người phụ nữ đầu tiên làm thủ tướng, cho thấy vật đổi sao dời. Bà này lại cực hữu, thành lập một bộ trục suất các di dân lậu hay không đàng hoàng. Có một bà bộ trưởng lai da trắng, chuyện lạ ở xứ Nhật Bản. Cho thấy thế giới đang chuyển mình, có cái nhìn về di dân dưới một nhãn quan khác. Các khó khăn về quỹ hưu trí và bảo hiểm sức khoẻ vì người già sống lâu thêm dân số giảm nên lòng bác ái cũng bay theo cánh chim biền biệt.

Nói chuyện với bạn bè thì khám phá ra tình hình như xưa. Nghĩa là nhập gia tuỳ tục. người Việt sống ở Âu châu, bị ảnh hưởng không gian chính trị của nước sở tại. Khi xưa, khi mình sang pháp thì có đến 25% người Pháp bầu cho Đảng Cộng Sản, nay chả nghe ai nói đến xây dựng thiên đường cộng sản nữa. Hôm trước đi ngang trụ sở một công đoàn lao động Force Ouvriere đẹp như Tây, sang trọng. Các chính trị gia cánh tả, cấp tiến vào ăn cơm ở tiệm sang trọng Mâtillon và tự xưng đại diện, lên tiếng đấu tranh cho người nghèo, thợ thuyền. Họ gọi “la Gauche Caviar”.

 Dạo đó, người Việt hay sinh viên gốc việt cũng bị lôi cuốn vào các môi trường chính trị tại nơi mình đi học nên cũng theo cộng sản, chống chính phủ Việt Nam Cộng Hoà, tự xưng Việt kiều yêu nước bú xua la mua. Nay cũng vậy có người chống Macron, người bầu cho Le Pen , người bầu cho Écolo, bú xua la mua. Cũng có người ủng hộ Trump và chống Trump. Cũng chửi nhau trên mạng xã hội như khi xưa, sinh viên Việt Nam đánh nhau ở Maubert. Chán Mớ Đời 

Vấn đề là nếu phái cực hữu lên thì số phận người Việt dù có quốc tịch Tây sẽ ra sao. Nhất là giới về hưu, Tây kêu hết tiền nuôi người già. Hôm qua xem phỏng vấn ông Macron, ông ta kêu người về hưu phải thắt lưng buột bụng. Họ chỉ ông ta đeo cái đồng hồ giá 70,000 Euro. Chả có ông Tây bà đầm nào muốn giảm tiền hưu trí, thế là ngọng. Qua Âu châu thấy có phong trào ủng hộ Palestine, chận đường, chận xe lửa. Mình đi xe lửa tốc hành mà bị chận mất 15 phút. Đùng cái ông thần Trump làm sao đó khiến hai bên ngưng bắn, thả con tin nên hết trò chận xe lửa, xa lộ. May quá, bay về Cali được.

Nhưng có lẻ chuyện hy hữu là cựu tổng thống Sarkozy bị giam ở tù về tội tiền nong bài cử chi đó, lấy của Khadafi. Mình không rõ lắm vì không theo dõi. Chỉ biết là chính ông ta, khởi đầu cho phản lực cơ Oanh tạc Libya khiến dân chúng nổi dậy, kéo cổ ông thần Khadafi ra khỏi ống cống và giết luôn. Diệt khẩu nhưng chắc oan hồn ông Khadafi trở lại chỉ chỗ dấu này nọ.

Mình nhớ thời sinh viên, có tham gia nhóm giúp vận động cho ông Sarkozy đắc cử thị trưởng thành phố Neuilly sur Seine, vì ông ta lấy con gái bà Perry, bạn của bà mẹ nuôi đầm của mình. Hồi đó có ông Michel Poniatowski, bộ trưởng của tổng thống Giscard D’Estaing, ủng hộ ông thần này. Mình đi nghe rồi dán truyền đơn bú xua la mua. Sau này mình sang Hoa Kỳ, lại nghe ông thần ly dị để lấy vợ đẹp hơn. Nay lại đi tù. Khóc khi nghe bà vợ trẻ kêu đừng xa em đến nay khi bóng anh vào Santé. Thấy cũng tội, một thời tiền hô hậu ủng, làm cha ông Tây bà đầm nay phải vào tù nhưng nhà tù ngon lành. Anh ta nói là đem theo cuốn thánh kinh để tìm về thiên chúa.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn