Xe Tây tốt thiệt không
Hồi nhỏ, cứ nghe người lớn nói đồ này của Pháp là tốt như đồ Tây. Còn thì chê đồ Lô-can (local) như đồ sản xuất tại Việt Nam hay Chợ Lớn. Ai còn nhớ mấy bóng đèn chợ lớn, xài được vài ngày là cháy bóng. Hồi nhỏ chỉ thấy toàn xe hơi của Tây như Peugeot, Renault, Citroen như chiếc DS. Đà Lạt xưa có vài chiếc, hình như chủ rạp xi-nê Ngọc Lan và Ngọc Hiệp có chiếc này. Nhớ có cô bạn học, nhà có chiếc xe Peugeot 504, trước 75 Đà Lạt chỉ có vài chiếc. Thấy sang cực. Qua Tây thấy thiên hạ chạy Taxi với loại xe này.
Mình chỉ thấy thức ăn của Tây là cực đỉnh còn thì máy móc, đồ gì của Tây làm thì chán như con gián. Về Paris, cô em cho ăn foie gras ngon nức nở.
Sau Mậu Thân, bắt đầu thấy xe LaDalat, máy của Citroen, nhập cảng vào Việt Nam, rồi Việt Nam đóng thùng, ghế, này nọ như kiểu xe hàng và xe đò, họ nhập cảng máy móc De Soto và chassis rồi chế độ theo nhu cầu khách hàng. Còn xe Nhật Bản khi xưa mình nhớ có xe Datsun, nhà ông Hiển, hàng xóm có mua một chiếc. Nhà ông Quán hàng xóm có mua chiếc xe Peugeot 203, làm garage xôm tụ rồi đánh bài thua bán luôn. Nhà ông Duy, hàng xóm cũng xe Peugeot 203, còn ông Ngự thì xe Renault thì phải, loại có số xe, kéo cái cần. Còn nhà ông Địch thì chạy xe Traction đen.
Đến khi sang Tây thì nghe Tây đầm kêu xe Tây “c’est de la merde “ khiến mình thuộc loại ngu lâu dốt bền lại càng ngu cực đỉnh. Cứ thấy xe taxi của Tây toàn là xe Mercedes của Đức quốc. Nói vậy chớ thời đó dân Tây vẫn chạy xe Tây, chỉ có vài tên mả ờ mới chạy xe Ý Đại Lợi, còn xe đức thì phải giàu. Mình có đi Saint Severs với bố tên bạn để săn pheasant vùng Normandie nên có đi ké xe Citroen DS, loại to mà khi chạy đường xa, cái nhíp hạ xuống, êm như xe Tây.
Năm ngoái đi Ý Đại Lợi, thì ngạc nhiên vì hai người bạn của mình chạy xe Tây, kêu xe ý te tua. Còn em mình và cháu mình thì chạy xe Nhật Bản và xe đại hàn. Chuyến đi vừa qua, mình thấy có nhiều xe BYD của Trung Cộng. Còn xe Mỹ thì chỉ nhớ khi xưa đi học, có một ông thầy, chạy xe Huê kỳ, Cadillac, không dám chạy vào Paris vì to không có chỗ đậu xe.
Nói cho ngay xe Mỹ khó bán cho Âu châu vì bị đánh thuế nghe đâu 100%, cho nên chả có thằng Tây con đầm nào mua cả, thêm tốn xăng, to kềnh càng. Nghe nói năm vừa rồi Chrysler bán được 187 chiếc xe Van , năm tới chắc đóng cửa tiệm. Mình chả thấy một chiếc xe bán tải Mỹ ở Âu châu. Âu châu đường hẹp, khó có chỗ đậu xe nên chả thằng Tây nào mua xe của Mỹ nay lại thêm trò bỏ xe hơi đạp xe đạp trở lại thời ông cố của Napoleon. Cho nên ông Trump có thương lượng xe mỹ không bị đánh thuế 100% thì cũng chả ai mua. Xăng bên Tây giá gấp hai lần Cali. Mình nói Cali vì giá mấy tiểu bang khác gần phân nữa Cali.
Qua Mỹ gần 40 năm nay mình thấy xe pháp đâu hai ba lần. người Mỹ kêu Tây làm rượu ngon nhưng xe hơi của họ thì Chán Mớ Đời.
Lý do không thấy xe pháp tại Hoa Kỳ. Thật ra các công ty xe hơi của pháp như Renault, Peugeot, và Citroen (ngày nay thuộc tập đoàn Stellantis), có tìm cách xâm nhập vào thị trường Hoa Kỳ nhiều lần nhưng thất bại. Những thập niên 50-60 của thế kỷ trước, xe Renault 4CV và Dauphine nhưng không được người Mỹ ưa chuộng. Lý do là bị rét rỉ và không được tin cậy như người Pháp kêu “c’eét de la merde”.
Năm 1979, Renault chơi lớn mua AMC nên bán được xe nhờ liên kết với Jeep nhưng rồi Chrysler mua lại vài năm sau vì lỗ thêm Ngũ Giác Đài ngại một công ty ngoại quốc có cổ phần kiểm soát một công ty làm về quốc phòng AM General. Citroën đã rút lui khỏi thị trường Hoa Kỳ vào năm 1974 do các quy định về thiết kế cấm các tính năng như hệ thống treo thủy lực, và Peugeot cũng đã rút lui vào năm 1991 sau khi doanh số bán các mẫu xe như 405 thấp. Ngày nay, không có thương hiệu xe hơi Pháp chính thống nào bán xe mới tại Hoa Kỳ, ngoại trừ Bugatti siêu sang. Có dạo người Pháp liên kết với Nissan qua vụ ông Tây làm tổng giám đốc hai công ty xe hơi, rồi ông Tây sinh ra ở Li-băng buồn đời sao đó bỏ trốn khỏi xứ Nhật Bản. Mình có kể vụ này rồi. Ai buồn đời thì tìm trên bờ lốc.
Theo tài liệu cho biết lý do xe Pháp không được thông dụng tại Hoa Kỳ như xe đức hay Thuỵ điển. Xe pháp được thiết kế cho các đường phố nhỏ bé ở Âu châu. Mình có bằng lái xe Tây nhưng chỉ lái xe trong làng ở Normandie, một vài lần, và có mướn xe chạy một tháng trời ở Hy LẠp, Crete thì thấy lái xe ở xứ pháp rất khó vì kiếm chỗ đậu xe là một cực hình. Cách tốt nhất là mướn xe gắn máy chạy khi đi nghỉ hè còn mùa đông thì không nên đi Âu châu.
Mình mới đi Âu châu về, thấy xe bên đó nhỏ xíu, chạy tiết kiệm xăng nên chạy yếu, chạy trong thành phố nên xe được thiết kế, gọn gàng, nhỏ bé như Renault Clio hay Peugeot 208 còn bên Ý Đại Lợi thì Fiat 500. Được biết là xe LAncia, Alfa romeo, và Maserati của Ý Đại Lợi sẽ dẹp tiệm sang năm. Nisan thì cũng đóng cửa. Ngày nay xe điện của Trung Cộng chiếm 11% thị trường. Mấy ông tây bà đầm ở Âu châu rất thông minh, tuyên bố cái rụp là chơi xe điện mà chưa chuẩn bị gì cả nên ngày nay ngọng, xe tàu vào như điên. Nói chung dân Âu châu ngày nay, không muốn đi xe hơi nhiều, cứ thích đạp xe cho chắc ăn. Mình có thấy xe điện nhưng mà vui lắm, phải đem theo đồ cắm điện chớ không như ở Hoa Kỳ là cứ đậu xong cắm vào.
Trong khi ở Hoa Kỳ thiên hạ chạy xe lớn SUV, xe bán tải. Nhất là về các tiểu bang khỉ ho cò gáy hay Texas, xa lộ to thiên hạ chạy toàn xe bán tải mà loại to 8 máy không. Tháng 6 vừa qua mình qua San Antonio, Texas mấy ngày thì thất kinh. Thấy thiên hạ to béo kinh hoàng, mấy bà đi khệng khạng chạy toàn xe bán tải GMC không. Có lẻ vì vậy mà người Mỹ không cảm thấy thoải mái chạy xe con của pháp trên đường liên tỉnh. Tưởng tượng một ông my hay bà Mỹ nặng 300 cân anh, ngồi vào chiếc xe Fiat 500.
Ngoài ra các tiêu chuẩn về an toàn từ National Highland Traffic Safety Administration (NHTSA) rất cao về an toàn, khí thải và đèn đuốc rất đắt cho xe nhập cảng. Xe Âu châu khó đáp ứng với tiêu chuẩn Hoa Kỳ nếu không phải thiết kế lại. Ngày nay, xe pháp bình thường phải trùng tu, theo luật Hoa Kỳ mới chạy được.
Ngoài ra cần một thệ thống hạ tầng cơ sở khắp Hoa Kỳ, để sửa chửa cũng như bán đồ phụ tùng và các trung tâm dịch vụ. Vụ này phải bỏ cả hàng trăm triệu đô mà các công ty xe hơi của pháp chưa bao giờ dám đầu tư để cạnh tranh lại với các xe Ford, GM, hay Toyota thậm chí xe đại hàn ngày nay. Nghe kể là trước đây họ dùng các người bán hàng không kinh nghiệm rồi xe chạy hư nằm đường không có Dealer để kéo xe về sửa chửa nên lời đồn nhanh, chả thằng Mỹ nào mua đồ Tây ngoại trừ rượu.
Các xe của pháp được nhập cảng vào Hoa Kỳ như Renault Dauphine và LE Car, được nổi tiếng về nằm đường, máy yếu, dàn xe bị rỉ sét, không có dealer để sửa chửa khiến khách hàng người Mỹ sợ không dám đụng dù cái Mark Tây rất hấp dẫn.
Do đó vụ xe điện Việt Nam madze in China, gắn hiệu Việt Nam đem sang Hoa Kỳ 999 chiếc bán không được nên cho thuê rồi cũng toang luôn là vì vậy. Xe điện với mazde Việt Nam mình có leo lên xem ở chỗ triển lãm. Mình sang Mễ Tây cơ thì cũng thấy xe điện liên kết với Trung Cộng, lên xe ngồi thì y chang xe điện Việt Nam đem qua Mỹ bán. Chỉ gắn cái tên khác thôi còn nội thất hay bên ngoài đều như nhau.
Ngoài ra thị trường xe hơi Hoa Kỳ cạnh tranh khốc liệt, với quảng cáo tiếp thị rất tốn, ngay các công ty xe hơi Hoa Kỳ còn chới với phải năn nỉ chính phủ Hoa Kỳ bơm tiền, không đánh thuế mới ngáp ngáp được. Các công ty xe hơi đại hàn, Nhật Bản phải đầu tư vào Hoa Kỳ dài hạn mới bán xe được.
Mình chỉ mê đồ ăn Tây, về Tây có 1 tuần lễ mà ăn mệt thở để bù lại 15 ngày đi bộ.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
