Hiển thị các bài đăng có nhãn Chốn cũ người xưa. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn Chốn cũ người xưa. Hiển thị tất cả bài đăng

Ôn nội mi là cha tau

Hôm nay, mình đi Huế để viếng thăm quê ngoại và quê vợ. Huế không xa Hội An nhưng mất gần 3 tiếng đồng hồ lái xe, xem như 6 tiếng đồng hồ khứ hồi. Nếu ở Hoa Kỳ thì chạy độ 1 tiếng đồng hồ nhưng giao thông ở Việt Nam rất nguy hiểm khi xe khách chạy vừa bóp kèn. Vợ gặp các bạn học khi xưa Hội An nên chỉ có mình đi Huế. Xe khởi đầu ra khỏi Hội An thì mình thấy bên núi Non Nước mà khi xưa mình đã viếng, leo lên động thì thất kinh. Ngày nay họ bỏ tiền xây cầu thang máy, trang trí như toà tháp phật giáo to đùng để lấy tiền du khách vô hình trung phá nguyên cảnh trí của khu vực này.


 Ngày nay cái gì được thương mại hoá làm tiền. Như mộ của ông Hàn Mạc Tử, được bốc mộ, đem lên cao, nói là để cho nhà thơ nhìn ra vịnh Quy Nhơn nhưng theo mình, để thương mại hoá nhân vật danh tiếng trong thi ca thế kỷ 20 này. Có chỗ rộng để thiên hạ lên cúng dường, lấy thu phí, bán đồ lưu niệm, ăn uống trong khi để ở nhà thờ thì không được ồn ào nhất là không được kinh doanh. Chán Mớ Đời

Ai đi Quy Nhơn thì nếu ghé mộ của Hàn Mạc Tử thì nên đi địa điểm cũ ở nhà thờ Quy Hoà. Chỉ có riêng mình ở chốn này. Ai thích thì bắt chước anh bạn thi sĩ, đợi trăng rằm đến viếng, ngồi lại bên mộ ban đêm nhìn trăng để ngâm Ai mua trăng tôi bán trăng cho.

Nhà thờ họ Nguyễn Đăng

Xe chạy ngang những khu nghỉ dưỡng mà mấy lần trước về có ngụ lại rồi đến Đà Nẵng. Mình thấy xa xa tượng đài Phật Bà mà khi xưa có ghé thăm 2 lần với gia đình. Trong thành phố, có chùa gì họ xây tượng đài Phật rất to cao. Phải chi họ xây đại học hay trường học thì tốt hơn nhưng mấy cái này thì không có tiền cúng dường, không theo định hướng kinh tế thị trường.

So với lần cuối mình về thì Đà Nẵng ngày nay phát triển rất nhiều, không đâu ra đâu. Người dân nói nhờ ông Nguyễn Bá Thanh vì thấy đường phố rộng rãi, thoáng hơn là ở Sàigòn hay Hà Nội. 

Nhưng nhiều công trình đang xây dỡ rồi bỏ đó như Quy Nhơn, Hội An, Sàigòn và Hà Nội. Mình thấy một dự án khu nghỉ dưỡng mà lần trước về, cũng thấy có xây vớ vẩn như để giữ đất để bán, nay vẫn vậy. Ngoài Hội An, mình thấy có một khu vực xây nhà cửa kiểu tàu, ná ná Việt Nam, ngói đã lâu bị bỏ hoang. Chả hiểu sao.

Bác tài chỉ một tòa nhà kính, kêu đó là trung tâm hành chính nhưng không làm việc được vì nóng quá. Xe chạy dọc bờ biển nên khá chậm. Mình có nhắc đến khu nghỉ dưỡng ở Đà NẴng mà gia đình ngụ lại. Họ xây theo kiểu âu châu nên toàn bằng kiếng, không phải loại 3 lớp như ở âu châu chống lạnh và nóng, cách nhiệt nên nóng kinh khủng phải mở máy lạnh 24/24. Tốn tiền điện mệt thở. Ở vùng nhiệt đới phải để ý đến khí hậu.

Mình có hỏi bác tài lý do các chung cư bị bỏ trống. Anh ta kêu là họ xây chung cư mà không có trường học, công viên, hạ tầng cơ sở. Về ở chở con đi học xa xôi, kẹt xe, mất thời gian. Phải công nhận là có rất nhiều khu vực đang xây rồi bỏ đó hay xây xong cũng chả có thằng Tây nào mua hay mướn. Thấy tội, nợ vây ngân hàng chắc khó trả.

Cửa chính vào nhà thờ, mình đọc là Quảng Lưu Đức. Để về nhà mình mò thêm

3 tiếng sau mới vào Huế. Điểm đến đầu tiên là nhà thờ họ bên ông ngoại mình ở làng Dưỡng Mong. Địa chỉ ở làng ở xóm 1, xóm 2,… xe chạy vào đến Xóm 5 thì chỉ còn cây cầu nhỏ, đứng lại, gọi điện thoại. Thấy một bà dắt xe qua cầu, kêu tuân theo luật giao thông. Nghe giọng Huế của làng ông ngoại. Hôm qua mình có gọi điện thoại cho chị giữ chìa khóa nhà thờ nhưng khi đến làng, nhờ ông tài xế gốc Nam Định gọi. Anh ta chả hiểu giọng Huế, bên kia đường dây nghe giọng bắc kỳ, không hiểu, kêu chi rứa chi rứa rồi cúp luôn, không bắt máy. Cuối cùng chắc chị ta nhớ mình dặn hôm qua nên gọi lại, kêu thằng con đem xe ra chở về nhà thờ. 

Nhà thờ mới được xây lại, toàn là bê tông nhưng họ Sơn phết như gỗ rất cổ điển. Ruộng nương của gia tộc bị mất hết sau 75, mấy năm trước các người trong gia tộc, đóng góp mua miếng đất nhỏ để xây nhà thờ họ để con cháu ở xa có thể về viếng thăm.

Nhà thờ bên Mệ Ngoại mình được làm lại năm 2020

Sau đó thì mình kêu bác tài chở lại quê bà ngoại, An Lưu bên cạnh. Cũng gọi điện thoại cho rể ông cậu nhưng cũng chi rứa chi rứa rồi cúp máy luôn nên phải mò. Đang chạy trên đường thì thấy một đám thanh niên kê bàn ngồi ngay đường nhậu vào lúc 11:00 sáng. Chỉ có xe gắn máy thì qua được còn xe hơi thì chịu. Hỏi họ về xóm 6 thì một ông kêu đi đường ni nè về Trùi, ông thì kêu đi xóm 7. Rồi một ông khác màu đỏ kè, chạy ra kêu khôn phải khôn phải mi nói sai về bên tê kìa. Cải nhau như ăn bún bò Huế cay.  

Cuối cùng chạy vào cổng xóm 7 thì mình không nhận ra con đường đã đi qua lần trước nên ghé lại hỏi. Ông thần hỏi nhà ông Luyện, ông Vọng thì mình nhất trí thì ông ta mới chỉ đường đi đúng. Tới nhà thì mình vào nhà thờ. Thấy cửa mở nên ngạc nhiên nên đi qua bên cạnh nhà ông cậu, em của mệ ngoại. Ông cậu này mình có gặp khi cậu 103 tuổi, khỏe mạnh minh mẫn sau đó thì qua đời. Bà mợ 93 đang nằm trên giường. Mợ kêu đau mấy hôm ni nên để cửa mở cho thiên hạ vào thắp hương. Sau đó mợ dẫn qua bên kia nhà thờ có hình ảnh của ông bà cố ngoại. Mấy ông kia đi thắp hương ở đâu chỉ thấy cô dâu ở nhà. Chỗ này mình có đến lần trước lúc đang xây dựng lại. Cô em dâu kêu mai giỗ ông cố ngoại nhưng mình vào Sàigòn, thôi lần khác vậy để gặp mặt bà con. Mấy ông bà già kêu cậu mợ, gặp xong là qua đời. Nên mình ít dám gặp người lớn tuổi. Chán Mớ Đời 

Bác tài kêu anh đi xa Việt Nam trên 51 năm mà vẫn nói được giọng Bắc và Huế. Mình nói thuộc đa hệ. 

Nhà của ông bà ngoại của đồng chí gái 

Cúng tiền đi chợ làm cổ cho ông cố xong thì kêu xe chạy qua nhà thờ họ của bên mẹ vợ ở Ao Hồ. Chỗ này mình có về lần đầu. Chỗ này trên nguyên tắc là do cậu ruột của đồng chí gái giữ nhưng ông đi cách mạng nên vợ con ở ngoài Bắc. Con trai đầu vào Nam, bán cho đứa cháu họ bên ngoại của vợ.


Đứa cháu bỏ tiền ra làm lại nhà thờ đẹp lắm, bằng gỗ như xưa, gia phả treo rõ ràng. Anh của mẹ vợ đông, trong đó có họa sĩ Tôn Thất Đào. Hóa ra đồng chí gái là hậu duệ của vua Minh Mạng. Ông ta có 34 hoàng tử. Ông ngoại đồng chí gái là thế hệ thứ tư từ Minh Mạng xuống. Khu nhà rất rộng và đẹp. Đứa cháu xây căn nhà to đùng bên cạnh nên mất một chút thiên nhiên của khi xưa. Xong thủ tục thắp hương bên vợ, mình cho bác tài đi thắp hương bên vợ. Bác kêu vợ em là gốc hUế nhưng vào Sàigòn lâu nên nói giọng Nam nên em không hiểu giọng Huế. Bác tài kêu làm đàn bà Huế khổ lắm, đất đai mấy người con trai chia nhau hết còn con gái trong gia đình chả có gì cả. Mấy người con trai không cho chút gì cả. Bên nội của đồng chí gái thì đã gửi tiền về rồi. Mấy ông chú vợ mà mình gặp khi xưa chết hết nên chả biết ai nói chuyện. Mấy ông con trai thì chả ai gửi tiền, chỉ có bà chị và đồng chí gái mỗi năm, gửi tiền về làm đám chạp, giỗ. Cho nên thời nay có con trai là mất con, nó lo bên vợ còn con gái thì lo mồ mả gia tiên. Chán Mớ Đời 

Đình của làng Thanh Quýt, mình đã kể năm ngoái khi đi Ý Đại Lợi, gặp anh bạn gốc làng này. Anh ta chưa về lại quê từ năm 1972. Bố mẹ được bảo lãnh sang Ý Đại Lợi, xem như gia đình ở Ý Đại Lợi, chỉ có họ hàng nên cũng không muốn về.

Sau đó lại mất 3 tiếng ngồi xe về Hội an. Đang đi bổng mình nhớ đến anh bạn ở Ý Đại Lợi. Anh ta du học năm 1972, đến nay vẫn chưa về lại quê anh ta là Thanh Quýt. Nên mình kêu bác tài chạy vào làng này, đến cái đình làng, chả có thằng tây quảng nam hay cải nào cả. Chụp hình gửi cho anh ta để có chút gì quê xưa. Bác tài hỏi muốn đi viếng nhà của Nguyễn Văn Trỗi, mình lắc đầu, đi về hội an. Mai vào Sàigòn.


Tối qua, mình có gặp bà con bên ngoại Nguyễn Đăng ở Sàigòn lần đầu tiên. Lần trước về thì có gặp 2 người em họ, nay gặp đông hơn. Theo mình được kể thì họ bên ông ngoại mình là thuộc hậu duệ của nhà Mạc. Sau sợ bị tru di tam tộc nên đổi tên qua họ Nguyễn, lấy chữ lót Đăng để con cháu sau này nhớ đến Mạc Đăng Dung. Khi xưa, chú ruột của mẹ mình, làm quan đến chức Thị Độc 侍讀, , có nhiệm vụ đọc sách cho vua, nên ai ở khu ấp Xuân An, Đà Lạt khi xưa chắc biết ông Thị Dụ, chú của mẹ mình. Sau này ông ta được cử vào Bảo Lộc để cai quản, ông ta mới kêu gia đình họ hàng vào Lâm Đồng, phát đất cho anh em họ hàng để canh tác trà. Nói nôm na một người làm quan cả họ được nhờ. Mình nhớ ông ngoại mình khi xưa trồng trà và mấy người em. Hiệu trà Nguyễn Đăng. Sau 75 thì mất hết đất nên đa số các gia đình chuyển về Sàigòn sinh sống hay có người đi ra hải ngoại. Nay chỉ còn một gia đình trù trì tại Bảo Lộc để giữ nhà thờ.

Ngồi nói chuyện thì mới khám phá ra bên ngoại mình, nhiều người theo chế độ đa thê, đa con đa cháu nên chả biết ai ra ai. Như ông Thị Dụ có đến 5 bà nên có nghe kể một người em nói chuyện với một người khác: “ mi biết ông nội mi là ai khôn? Ông nội mi là cha tau”. Chú cháu gặp nhau, hỏi ra mới biết con của người anh cùng cha khác mẹ nên hỏi như dân Huế xưa. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Đưa vợ về phố HộI


Sáng nay ra xe về Hội An thì trời mưa suốt đoạn đường từ Quy Nhơn đến Hội An. Bên Mỹ thì chạy độ 2 tiếng đồng hồ là đến còn ở Việt Nam tốc độ cho phép trung bình là 50 cây số hay hay 31 dặm một giờ. Có quốc lộ nhưng xe khách chạy quá nhanh nên tài xế cố đi đường trong nhiều nên chậm. Xe rời Quy Nhơn từ 8:00 sáng mà đến 4 giờ chiều mới đến.

Xe chạy qua các vùng giao tranh khi xưa như Mộ Đức. Không có thì giờ nên mình không ghé lại làng Mỹ Lai khi xưa. Mình kêu tài xế ngừng ở Quảng Ngãi, quê của vợ ông cậu để anh ta ăn cơm, nghỉ ngơi một tí. Ăn cơm bình dân quán bên đường nên đồng chí gái sợ không ăn. Mình ăn thịt heo luộc với mắm cái, đặc sản vùng này, nhìn con sông Trà Khúc nổi danh với những câu thơ mình đọc đâu đó. Vùng Quảng Ngải có kẹo mạch nha nổi tiếng nhưng cũng không có thì giờ nếm lại. 

Từ khách sạn nhìn ra

Mình giang hồ nhiều nơi trên thế giới nên ngày nay đi viếng mấy chỗ này mà mình được biết khi học địa lý hay lịch sử Việt Nam khi xưa, thấy không như mình mơ tưởng khi xưa. Như Quy Nhơn, thấy không có gì xuất sắc cả. Nếu so với Phi Luật Tân thì mình thấy họ phát triển nhưng vẫn giữ được vẽ đẹp thiên nhiên của biển rừng. Cách đây 20 năm mình đến Nha Trang thấy họ phát triển rất hay nhưng nay trở lại thì bú xưa la mua. 

Chạy vào khu 4 mà họ dự tính xây khu công nghiệp ở Quy Nhơn thì thấy nhà cửa đang xây bỏ hoang quá nhiều. Thị trường địa ốc bong bóng bốc hơi, không ai mua. Vụ này mình có thấy cách đây 30 năm ở bên Mễ Tây Cơ vùng nam của Tijuana. 

Bác tài gốc Nam Định ăn nước mắm còn mình thì ăn mắm cái. Mình hỏi bà Năm mắm cái làm bằng gì, thì được biết làm bằng cá cơm với muối để cả năm. Có rau sống nhưng mình không dám ăn chỉ thịt luộc và mắm cái chang canh tần ô. Khá ngon. Đồng chí gái nhìn mình ăn mà sợ. Mình nhắn tin anh bạn thi sĩ là cẩn thận đạp xe về Nha Trang theo con đường Cái QUan. Anh ta trả lời mưa rất thích. Anh bạn này đồng tuổi, chơi thể thao không uống rượu không hút thuốc. Anh ta nói ăn uống như Bồ vậy. Anh ta theo dõi mình viết về dinh dưỡng trên bờ lốc nên người khoẻ mạnh. Anh bạn này và một anh bạn khác lớn hơn mình 2 tuổi gốc Đà Lạt mà mình biết vì leo núi Kilimanjaro với mình là khỏe chớ đa số bạn cùng đều oải hết. 

Cuối cùng chạy con đường mới làm, gần bờ biển thấy nghĩa địa trên cát rất nhiều, chạy vào Hội An, nơi đồng chí gái sinh sống 13 năm trước khi vào Sàigòn. Xe về khách sạn Lasenta cho có vẻ Tây vì tên Lá Sen Ta. Kiến trúc sư thiết kế khách sạn rất đẹp thấy lá sen màu đen khắp nơi. Trời mưa đồng chí gái chả muốn đi đâu vì cô bạn kêu mệt nên nằm nhà. Hai vợ chồng xuống tiệm ăn của khách sạn. Cao lầu đây nấu rất ngon ăn với rau Trà Quế nổi tiếng vùng này. Chắc hôm nay bạn đồng chí gái hội ngộ trong khi mình sẽ đi Huế ghé thăm nhà thờ tộc bên ngoại và bên vợ. Tối về lại Hội An. 

Lấy dân làm gốc

Dân liệu cũng xong


Lần trước hai vợ chồng đến đây với mẹ mình, con gái đang học ở Hương Cảnh cũng bay sang. Gặp đúng lụt, chạy mệt thở vì nước vào khách sạn, điện nước tắt hết.  Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Du xuân với Mẹ sau 50 năm

 Du xuân với gia đình


Kỳ này về ăn Tết, cô em út kêu anh và chị Trinh cho cả nhà đi Nha Trang chơi. Mọi lần thì đi Đà Nẵng hay Hội An nhưng nay bà cụ hơi yếu nên đi Nha Trang cho gần. Răng mẹ mình ở tuổi 93 bắt đầu lộn xộn, nha sĩ kêu nhổ đeo răng giả nên người bắt đầu yếu. Ăn uống khó nhai. Cô em đặt phòng ở Hòn Tré, 3 nhà trong khu nghỉ dưỡng Mariotts. Thuê xe buýt to đùng chở đại gia đình xuống Nha Trang.

Ăn cơm xong, thay vì gọi xe đưa về nhà thì hai vợ chồng dẫn mẹ đi bộ cho tiêu cơm. Nhìn hình thì cảm thấy may mắn vì bằng tuổi này vẫn còn mẹ, được mẹ nắm tay dẫn đi như ngày xưa. Đi với hai người đàn bà quan trọng nhất đời mình.

Cô em ở phila, người gầy như con mắm, tuyên bố đến đây ăn cho mập. Khi xưa mình về lần đầu tiên, thấy bự con nhưng không hiểu sao qua Mỹ lại gầy như con mắm. Sáng hôm sau, cô em than, tối qua ăn nhiều lắm lên được 2 cân, sáng ra đi vệ sinh, hoàn lại số cân hàng ngày. Cô em kêu Chán Mớ Đời 


Mấy đứa cháu đi chơi ở thuỷ cung, khu giải trí VinPearl, đồng chí gái và cô em bên pháp về, đi tham quan khu nghỉ dưỡng, mình đợi mẹ ngủ dậy, dẫn bà cụ đi bộ ra biển. Tay nắm tay bà cụ đi ra biển, cảm thấy vui khó tả. Khi xưa, bà cụ dẫn mình đi qua đường, nhiều khi mình vùng vằng, không muốn bị nắm tay. Nay mình lại dẫn bà cụ đi bộ xem có chướng ngại trước mặt để tránh. Hạnh phúc đời người thật ra rất đơn sơ, như nắm tay mẹ già đi bộ, kể chuyện đời xưa. Cô em nói anh lấy xe lăn, đẩy đi cả Má mệt. Mình suy nghĩ khác, cứ cho bà cụ đi bộ, vì chân bà cụ dạo này teo lại, mất cơ bắp, không như xưa, khi đi chơi với mình ở Nhật Bản.


 Dạo sau này, bà cụ không đi tập dưỡng sinh hàng ngày nữa vì đêm tối, không có hàng xóm đến dẫn đi trong tối. 5 giờ sáng thì Đà Lạt còn tối mù mà không có đèn đường, lại cầm đèn pin rọi đường mà đi nhất là các hôm trời mưa, có thể ngã. Mình hỏi có tập ở nhà không, bà cụ kêu có nhưng mình đoán là không vì thấy chân mẹ teo nhỏ lại. Chắc mai mình sẽ hướng dẫn bà cụ tập Trạm Trang Công trong nhà cũng giúp khoẻ chân và đẩy hàn khí trong người ra. Thấy bà cụ hay ho nên mình nắm tay để xem.


Dạo sống với mình ở cali, ngày nào mình cũng bắt đi bộ, 2 cây số, chiều lại đưa đến Đông Phương Hội tập dưỡng sinh 2 tiếng. Khi mưa gió, bà cụ kêu thôi không đi, mình bận áo mưa vào rồi dẫn đi 2 dặm rồi về nên khi đi Nhật Bản, mỗi ngày lội bộ leo núi với mình đến 7, 8 dặm.


Sáng qua, trong khi cả nhà còn an giấc mình đi bài Thái Cực Quyền 8 thức được 63 phút. Mừng quá vì chương trình là đến cuối năm 2025 mà mồng 3 tết đã thực hiện được, vậy thì cuối năm, mục tiêu là 2 tiếng đồng hồ. Khoa đi được 3 tiếng đồng hồ, hôm trước, Khoa chỉ sơ sơ cách chuyển động trọng lực và thể lực, thấy chới với. Cái khó là mài hơi thở nên khá mệt, mồ hôi đổ như suối. Hôm nào mình kể lý do phải đi bài Thái Cực Quyền càng lâu càng tốt cho sức khoẻ.


Mẹ mình vui lắm khi thấy con cháu từ xa bay về ăn tết. Mẹ nói làm mẹ, ai cũng nhớ thương con cháu ở xa mà không biết làm sao. May ngày nay có điện thoại, internet nên gọi cho nhau mỗi tuần cũng đở nhớ. Gặp nhau thì quý hơn. Thấy mẹ ngồi nhìn con cháu sum vầy, chơi lotto, ăn uống, chọc nhau, mẹ kêu may quá khi xưa, sinh cả đàn con nay ngồi nhìn con cháu vui quá.

Ký ức mình là những điểm tích cực, còn mẹ thì nghĩ đến những tiêu cực ngày xưa. Mình khuyên mẹ không nên nhìn về quá khứ, hãy nhìn hiện tại mà sống. Mẹ không giàu nhưng được đi du lịch ở Pháp, bên mỹ mấy lần, thêm có thẻ xanh di trú ở Hoa Kỳ nhưng buồn nên bỏ về. Đi chơi ở xứ Cộng Hoà Dominique, ở Hoa Kỳ thì đi viếng thăm đến 12 tiểu bang. Mấy người em ruột của mẹ, di dân sang Hoa Kỳ, 30 năm rồi mà chỉ biết có Cali hay Bolsa. Còn á châu thì đi Trung Cộng, Nam Hàn, Nhật Bản, Mã LAi, Tân Gia BA, NAm dương, Thái Lan, Cam Bốt còn Việt Nam thì khắp 4 vùng chiến thuật, ngoài bắc khắp nơi. Mấy bà dì họ khi xưa, giàu có ở Đà Lạt như bà Tiềm đâu có được đi chơi như Má, ở khách sạn 5 sao, ăn đồ ngon vật lạ. Đừng có nghĩ tiêu cực, hãy nghĩ mình có phước, được con chăm sóc khi về già, vui chơi với con cháu. Nhiều người có tiền mà không được con cháu chăm sóc. Mẹ có dâu nhất là con rể chăm lo cho mẹ là tốt rồi.

Mẹ ở sảnh Mariotts

Mai lại xa mẹ như 51 năm về trước. Cả nhà trở về Đà Lạt trong khi mình và đồng chí gái ra Quy Nhơn, nơi mình có sinh sống vài tháng khi còn bé. Mẹ mình bị mật vụ của chính phủ Ngô Đình Diệm bắt, nên đem mình vào nhà lao vì mới sinh ra mấy ngày, đến khi ông cụ đi phép về, bảo lãnh ra và đem về Quy Nhơn, nơi ông cụ đóng quân. Cho yên một tí, vụ lùng bắt thì bà cụ vào lại Đà Lạt. Sau Quy Nhơn, hai vợ chồng về Hội An, phố Cổ, nơi đồng chí gái sinh sống 13 năm trước khi vào Sàigòn. Mình sẽ ra Huế, viếng thăm bên ngoại và bên vợ. Sau đó bay vào Sàigòn. Rồi đi Úc và Tân Tây Lan, thăm mấy người cậu dì bà con khi xưa ở Đà Lạt.

50 cái Tết xa nhà, năm nay mới được về ăn Tết với gia đình. Mình cảm thấy hạnh phúc, có mẹ bên cạnh và các em. Không khí lại như xưa thêm mấy đứa cháu thêm đồng chí gái đi bên cạnh cuộc đời trên 30 năm.


Con đi đâu, con về đâu

Cuộc đời của Mẹ là câu trả lời.


Mình may mắn có hai người phụ nữ tuyệt vời bên đời. Một người đã nêu gương cho mình đi suốt 51 năm qua xa nhà và người bạn đời, luôn luôn bên cạnh, không nề hà việc mình báo hiếu cha mẹ, đưa gia đình đi chơi xa. Có lần đồng chí gái nhìn mấy tấm ảnh khi đại gia đình đi Dubai. Kêu không tiếc tiền vì những hình ảnh này khó thực hiện lại. Nhớ lại thì thất kinh vì họ bố trí 3 hướng dẫn viên, có cả người thông dịch từ tiếng Việt qua anh ngữ cho mấy đứa con và cháu hải ngoại. Đúng là chuyến đi để đời.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mùa xuân bên mẹ sau 50 cái Tết

 Mùa xuân có mẹ


Sau 50 năm, mình mới ăn tết lần đầu tiên cùng gia đình tại Đà Lạt. Có nhiều cảm xúc khó tả. Vui nhất là còn bà cụ. Thấy con cháu tụ họp ăn uống, bà cụ kêu khi xưa đẻ con ra nhiều nên nay mới có nhiều niềm vui như ri. Vui quá. Nay mai, nhiều khi anh em ly tán trên thế giới cũng không sum họp như nay vì sức khoẻ vì nhiều lý do không biết trước. Sau này gia đình chỉ có hai con theo chính sách trai hay gái chỉ 2 mà thôi thì khi sum họp rất lẻ loi. Một trong hai đứa không về được là buồn, nhiều khi cả hai không về được vì công ăn việc làm. Đón xuân trơ trọi.

Cháu chơi lô tô, không còn đánh xì lác như thế hệ mình khi xưa. Còn thế hệ đổ sâm hường, chơi bài tới thì chết hết, còn mỗi mẹ mình.

Có người hỏi tại sao phải đợi 50 năm. Mình có về sau Tết nhưng khi tết thì ở Cali, có con, có cháu bên vợ. Thêm tết ta thì con cái đi học, vợ đi làm. Con mình, chúng nó ở xa cũng cố bay về dù đang ở âu châu hay á châu để tụ họp với anh chị cô cậu ăn 3 ngày Tết rồi đi lại. Cũng có không khí gia đình. Hy sinh đời bố củng cố đời con. Năm nay thì ăn tết sớm nên thiếu con gái và vài đứa cháu, vì chúng ở xa muốn về đúng ngày tết. Thôi thì về ăn tết với mẹ vì đâu biết ngày mai nên hai vợ chồng vác vali đi nữa. Vì mai đây nhiều khi không có sức khoẻ để về. Ở tuổi gần 70 rất khó đoán trước. Trước khi đi đã nghe tin một ông thần học chung khi xưa qua đời. Năm nay, vợ về hưu nên có thể khăn gói về Đà Lạt ăn tết.


Vui nhất là về bên mẹ, nhưng gặp lại họ hàng ở quê cũng rất cảm động. Thấy bà thím năm liệt giường, cô em dâu họ bồng bế tắm rữa trong khi ông chú ngồi ăn cực chất. Vẽ lên hình ảnh của văn hoá gia trưởng thôn làng ở quê nội. Thấy căn nhà thờ tổ được cô em xây lại rất khang trang, thoáng. Mình phục cô em, đơn thân độc mã về quê để xây nhà. Cô em này giỏi như bà cụ mình.


Nghe mẹ mình kể là khi mẹ mình về thăm quê chồng, trong khi ông cụ còn ở trong trại cải tạo. Mấy bà trong họ kêu đợi con miền nam ra đây, bà tẩn cho một trận. Bà cụ về quê, nấu ăn cho bà nội rồi làm đông sương, khiến cả làng ăn lần đầu tiên trong đời. Kêu cái bọn miền nam, cơ bản là xấu mà sao chúng nấu ăn ngon thế. Sau này mình có gửi tiền về để bà cụ cúng cho làng để xây cái cổng làng lại, bà cụ biếu tiền để trùng tu giếng Bồ Đề và làng có cấp đất nghĩa trang để mang hài cốt ông bà về một nơi. Khi xưa, họ chôn người thân trong ruộng, bò đi ngang đạp bể hết. 

Thiếu 7 đứa cháu ở hải ngoại và 2 rể

Mình nhớ chỉ gặp được 5 ông chú họ, 3 ông bên ngoại và 2 ông bên nội. Hai ông bên nội thì có mấy người con đi lao động quốc tế, gửi tiền về xây nhà to đùng. Có người em họ, kể đi lao động ở Đài Loan nhưng họ đuổi về vì lớn tuổi, dù thua mình 10 tuổi. Nay có 5 đứa cháu nội nên ở nhà trông cháu, vợ thì trông bà mẹ, nấu ăn cho ông bố, con đầu thì đi lao động quốc tế bên Nhật Bản. Thấy cũng thương vì tư duy nuôi con lớn để đi lao động quốc tế gửi tiền về nuôi gia đình, xây nhà cửa. Có lẻ vì vậy mà người ta khi xưa hay nói “thêm người thêm của”. Lần đầu gặp nghe hai vợ chồng kể mỗi ngày đi đổ bê tông cho thiên hạ. Khiến cô em mình kêu may quá, nếu bố không bị du kích truy lùng, chạy vào nam thì chắc số phận anh em mình cũng đi đổ bê tông. Có vấn nạn là đánh bài, hay cá độ ở làng quê nên cũng khổ cho dân. Cắm sổ đỏ mượn tiền bạc khắp nơi.


Mình có người em cô cậu, con trai của bà cô ruột, chưa bao giờ gặp mặt, chỉ có gặp cô em dâu, gốc Thanh Hoá, nghe nói đi lao động xây đường cao tốc bên Lào. Cũng tội lắm, lấy vợ để nhà chăm sóc cho mẹ rồi đi lao động quốc tế. Còn trẻ mới qua đời, chắc những năm tháng lao động ở rừng thiêng nước độc, gây bệnh tật. Về quê thì mới hiểu lý do người ta muốn cho con đi học. Nghe người khác kể học tới cấp 3 thì hết tiền, ở nhà đi may vá, cấy lúa hay cửu vạn rồi lấy chồng sớm. Sinh con, nay con cũng theo bước chân của mẹ, mới 50 tuổi đầu đã có 3 cháu ngoại. Kinh

Mấy cô cháu cực xinh, chưa đứa nào lấy vợ lấy chồng khiến bà cụ hơi lo

Khi ông cụ mình mất, về quê, gặp hai ông chú này thì chới với. Hai ông kêu nay bố mày qua đời thì tao thay thế bố mày làm cho sáng dạ sáng lòng khiến mình thất kinh vì phép vua thua lệ làng. Về kỳ này thì một ông chú họ nằm viện, nghe nói nằm viện nhiều hơn nằm nhà. Một ông thì khoẻ nhưng đầu bắt đầu lẫn. Chú kể là mỗi ngày đạp xe đạp hay lên xe buýt khắp Hà Nội khiến mình hơi lo. Có ngày chú đạp đi đâu không nhớ nhà về hay đi xe buýt không nhớ đường về thì con cháu đi tìm khó khăn. Thật ra ở thành thị thì họ hàng có thể không quan trọng lắm vì bán anh em xa mua láng giềng gần. Nhưng ở quê thì rất gần, gốc gác ai đều nhớ cả. Vẫn thân nhau như anh em ruột thịt. Gần tết là con cháu đưa nhau về nhà thờ họ, dâng mâm quả, thắp hương. Máu đào còn hơn ao nước lã.


Bên ngoại thì có ông chú mới qua đời. Bị thương khi vào nam đánh mỹ cứu nước, nhắc đến sự hãi hùng của chiến tranh. Con chú thì vào Lâm Đồng làm ăn khá lắm. Được biết 60% dân vùng Lâm đồng ngày nay là gốc gác ngoài bắc vào sau 75. Một chú khác thì nhà bên cạnh, trẻ hơn nên tư duy khác với mấy ông chú họ bên nội. Con chú học hành khá hết, làm việc cho công ty nước ngoài. Xem như hy sinh đời bố củng cố đời con nên con cháu nay khá lắm, xây nhà to như cái đình. Không cần phải đi lao động quốc tế. Tháng vừa rồi có bay qua mỹ làm việc, họp hành, nhưng bận quá nên anh em không gặp nhau được. Mình về quê thì chú em lấy xe ô tô chở đi xem chợ hoa, chợ Tạm vì họ đang xây lại chợ Quốc Oai. Ông chú này giúp mình tìm được thầu khoán, cũng bà con bên ngoại để xây nhà thờ tổ. Cũng trông coi dùm khi thợ thi công. Cô em họ thì được trả công. Thay vì đi làm xa thì ở nhà nấu ăn cho thợ làm nhà. Hình như bên ngoại có vẻ khá hơn bên nội, mình đoán là tư duy bên ngoại đi lấy chồng khác với thủ cựu bên nội. Về như cơn lốc nhưng qua những nhận xét, nói chuyện thì mình cảm nhận những gì người ta nói về tư duy ao làng.


Hôm qua mình nói chuyện người em rể, gốc Hà Nội. Người em kể là về quê, thì đụng độ với ông chú họ bên nội. Mời mấy chú lại ăn cơm. Buồn đời ông chú họ kêu đáng ra các cháu ngồi mâm dưới. Người em rể không đi đâu, nói nhà này là của bố mẹ cháu, cháu mời các chú đến dùng cơm thì nhà của gia đình cháu thì chúng cháu muốn ngồi đâu thì ngồi. Mình hy vọng tư duy ở làng thay đổi để theo kịp thế giới A Còng chớ cứ ngồi đó, kêu mâm trên mâm dưới thì con cháu không bao giờ khá được. Sinh con để đi lao động quốc tế, gửi tiền về xây nhà to đùng.


Cô em họ này khi xưa đi lao động ở Liên Xô được ba năm thì lạnh quá xin về để cậu em qua thế, xây nhà cho bố mẹ hoành tráng lắm. Sau đó vào nam, phụ buôn bán với cậu em mình. Về Đà Lạt mình hỏi muốn về bắc hay ở trong này. Cô em kêu ở trong này, mình nói để mình nhờ bà cụ kiếm cái sập cho cô ta buôn bán, sau này khá lên thì trả lại tiền sang sập lại cho mình. Mình nghĩ nếu cô ta buôn bán ở Đà Lạt thì sẽ nuôi được gia đình ở quê như mẹ mình khi xưa, nuôi em ăn học, và ông bà ngoại ở hUế. Đùng một cái cô ta về quê. Hỏi ra ông chú muốn gã cho ông già nào đó nhưng cô em không chịu. Nay ốm đau đủ trò vì hệ quả những năm tháng lạnh ở Liên Xô nhưng nay chắc đỡ rồi vì được giải phẫu nên khoẻ hơn lần trước mình gặp ở quê. Cô em trông cháu sáng sớm vì vợ chồng người em đi làm sớm, sau đó đi làm. Em mình nhờ cô em giữ chìa khoá, lo hương khói bàn thờ ông bà.

Cô em mang thịt bò filet mignon từ Hoa Kỳ về nấu phở cho đại gia đình ăn

Khi xưa, cứ nhận thư nhà là thấy xin tiền nên mình bàn với đồng chí gái nên để dành một số tiền rồi gửi cho bà cụ, mua sập mua bán cho mấy người em. Lý lịch ông cụ mình là phản động nên mấy người em đầu không được đi học đại học, dù đủ điểm hay dư điểm khi thi tuyển. Mấy người em có sập buôn bán nên mình hết nhận thư xin tiền, nay sung túc, có của ăn của để. Ông chú kêu cô em họ về quê, mất đi một cơ hội đầu tư thay vì cứ gửi con cháu đi cửu vạn ở ngoại quốc. Nay đến đời cháu.

Về Đà Lạt thì thấy mấy cô cháu đều cực xinh. Cô em từ Hoa Kỳ về cành nanh, kêu em về không ai qua hết, anh về là mọi người chạy qua. Cô em về sớm hơn nên mấy người kia còn lo mấy ngày cuối năm buôn bán. Còn mình về thì cận tết nên ai cũng nghỉ bán, đợi cúng ông bà. Một cô em ở pháp về thì cũng chịu khó đem bánh, đem rượu, sô-cô-la về cho mẹ và các em ăn Tết. Chúng lại nói bên này thiếu gì. Cho tiền mua khoẻ nhất. Khỏi phải qua hải quan, khiêng nặng. Mình về chả đem gì cả, hai lọ thuốc bổ và hộp sâm cho bà cụ. 

Cô em lặt bánh phở

Hôm mình về thì ăn tất niên ở nhà. Mình đâu biết là năm nay, ngày đầu năm là 29 tháng 1, không có 30 như mọi khi tính toán hơi lộn xộn. Mấy người em đặt các món ăn như chả ram về ăn thì mình không thấy ngon lắm vì dầu hơi nhiều nên ăn vài miếng chả ram rồi ngưng. Ngược lại hôm sau Ăn bánh tét, dưa món, chả thủ, giò với dưa cải mới làm cực ngon. Không như bánh tét gói ở Cali, làm từ lâu rồi bỏ đông lạnh, đợi gần bán, đem ra bán trong khi đây nấu trước 1 hay hai ngày nên ăn rất mềm, họ gói với lá dứa nên nếp đổi màu xanh lá dứa. Cô em kết nghĩa với cô em út mình có khiếu nấu ăn, gia đình cô ta làm rồi đem qua. Phải công nhận 50 năm rồi mới ăn lại hương vị bánh tét ngày xưa. Quá đỉnh. Ngoài quê thì họ ăn bánh chưng còn trong nam, Đà Lạt gia đình mình ăn bánh tét. Lần trước mình về quê sau tết, ông chú họ có cho ăn bánh chưng do nhà gói, ăn rất ngon. Ở cali mua về phải chiên mới ăn được.


Tối thì cô em ở phila nấu phở filet mignon. Tội, chịu khó mua thịt bên mỹ về nấu phở cho cả đại gia đình ăn. Lần đầu về thăm, cô em đem thịt bò steak Costco về nấu phở, cả nhà mê thịt bò của đế quốc, thích ăn bơ thừa sữa cặn. Nên sau này về thì đều đem thịt bò về nấu cho mẹ và gia đình ăn.

Chiều mọi người đến đông đủ, bận áo dài chụp hình với bà cụ. Thấy mẹ vui nên mình mừng lây. Thấy nụ cười của mẹ trên môi, sau một đời vất vả, vào Đà Lạt năm 15 tuổi, đi làm cho người bà con để giúp mệ ngoại nuôi em ăn học, rồi lập gia đình, sau 75 đi thăm nuôi chồng đến 15 năm. Nay mới có thời gian êm ấm ở tuổi hoàng hôn đời mẹ.

Đồng chí gái về nhà chồng tạo dáng

Mình may mắn là khi lo cho con cái xong xuôi thì còn mẹ để lo. Hôm trước nói chuyện với ông cậu họ, cậu tiếc là khi thành đạt thì người mẹ đã vắn số. Cho thấy phải có phước mới có cơ hội trả hiếu cho cha mẹ. Tương tự cha mẹ phải có phước lớn mới được con cháu báo hiếu khi còn sống. Vấn đề làm sao để tự tạo phước cho mình.


Mình về lại quê như tìm lại cái gốc cây đã sinh ra cái nhánh của mình. Như ông cụ chạy vào nam, như cây bị ai chiết đi một nhánh đem vào nam trồng rồi đến phiên mình được chiết nhánh đem qua Tây rồi Hoa Kỳ trồng. Nay mình trở về làng quê để xem cái gốc cây đã sinh ra mình. Mình thấy có nhiều nhánh tốt vì có ánh sáng mặt trời, cây lá xum xuê, được cắt tỉa theo phương thức khoa học. Có nhiều nhánh bị ánh sáng mặt trời che nên ò ẹp lắm. Thêm phân bón kiểu xưa nên khó thay đổi. Cho thấy cùng gốc rễ nhưng được ánh sáng mặt trời thường xuyên sẽ khiến nhánh đó mọc lên nhánh khá tốt, đâm trái tốt hay nếu được chiết đến phong thổ khác thì lại khác, bị ảnh hưởng phong tục tập quán, phân bón, lại tạo trái tốt hay xấu tuỳ phong thổ.

Mồng Một thì chỉ có vài người trong đạo Tổ Tiên Chính Giáo ghé lại chúc tết bà cụ, thắp hương. Mình thấy một anh chàng nhỏ tuổi hơn nhớ mại mại con của bác Tế ở ấp Xuân An. Chiều cả đại gia đình ăn Tân niên, phở do cô em nấu. Rồi màn lì xì cho các cháu đánh loto.

Cơm lam ở vùng người Rắc-lây mà nhạc sĩ Trần Tiến có nói đến trong bài Giấc Mơ Chapi. Gạo nếp được nấu trong ống tre, sau đó họ nướng một bên cho cháy cháy. Dùng một cây tre nhỏ như khi xưa, người ta ăn bánh bèo, để nạy cơm lam ra đĩa hay chén. Họ kêu ăn với gà nướng nhưng mình thấy ngon hơn với muối vừng. Ăn vì tò mò chớ cũng thấy không có gì ngon lắm.


Sáng nay thì đại gia đình mướn xe buýt to đùng, chở nhau xuống Nha Trang ở 3 đêm rồi mình chia tay gia đình chạy ra Huế. Về thăm quê ngoại.


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Trời mưa không thấy bóng Ba Vì

 

Hôm nay trời mưa ào ào chắc cả ngày ở Ba Vì hay còn được gọi là Tản Viên. Mưa trút cơn giận cuối năm, còn gì ông trời cứ xả ra hết để năm mới mọi gia đình đoàn viên. Mình tính đi bộ đến viếng đền thượng nhưng mưa chắc ngồi phòng nhìn mưa. Khi xưa, học việt văn có học về ông Nguyễn Khắc Hiếu, buồn đời kêu Sông Đà Núi Tản đúc lên ai? Nay mới có dịp đi viếng vùng này một cách ngẫu hứng không tính trước. 

Đỉnh Tản Viên nhìn từ nhà trọ

Hôm qua trên đường lên núi Ba Vì không thấy sông Đà, chỉ thấy quảng cáo hai bên đường giò đà điểu, nghe nói đặc sản vùng này. Đồng chí gái hỏi họ bán chân đà điều mình nói giò đây không phải bún bò giò heo mà là chả như người Huế gọi. Thấy họ bày bán trứng đà điểu hai bên đường. Thấy bảng hiệu thịt ngựa và thắng cố thì được anh tài xế giải thích là nội tạng của ngựa được gọi là thắng cố. Món này của người đồng bào thượng du như người Mường, Tày. Đọc theo âm tiếng Việt là thằng cốt, canh xương. Thấy họ bày thịt trên quầy hai bên đường bụi xe bay lêu bêu như khi xưa chạy xe trên đường Sàigòn - Đà Lạt thấy ở Định Quán khiến đồng chí gái ớn ớn. Đúng ra mình cũng có thấy tại Đà Lạt các hàng thịt bên lề đường sau khi ra khỏi phi trường Liên Khương. Thấy thịt chó đầy đường. Kinh


Vùng này nổi tiếng sữa dê và bò từ lâu năm và đà điểu. Ông Tản Đà Nguyễn Khắc Hiếu không nhắc đến trong thơ của ông ta. Chắc thời ông ta chưa có đà điểu. Còn sữa bò thì mình đoán là từ mấy ông tây mà ra. Họ nuôi bò ăn cỏ trên các đồi núi.


Thấy một chiếc xe khách bị công an chận lại thế là ăn Tết mất vui. Hai bên đường thấy dân từ Hà Nội chạy xe gắn máy đeo nhau về quê bận áo phông và áo mưa. Ngồi nói chuyện Cái Quỳnh, cô em họ kể khi xưa ở trong Đà Lạt phụ người em mình làm ăn, lần đầu tiên về Đà Lạt Đồng chí gái về có tặng cho cái áo phông khiến đồng chí gái ngọng vì không hiểu nên lại phải giải thích. 


Tới núi Ba Vì mà theo ông Quang Dũng kể trời xanh không thấy núi Ba Vì trong khi mình thì thấy trời mưa không thấy bóng Ba Vì. Lý do là trước khi đi, trời bổng đổ mưa thêm thời tiết báo là ngày mai mưa thế là ngọng. Đến nơi lấy phòng xong thì đồng chí gái kêu đói bụng nên xuống nhà ăn gọi phở bò Ba Vì trong khi đồng chí gái kêu cá chẽm nướng tre, cuốn bánh đa. Ăn rất ngon. Ăn xong hai vợ chồng đi rao rảo xem núi rừng Ba Vì nơi mà ông Paul Bert, một thời làm toàn quyền Việt Nam, khám phá ra khi còn làm kỹ sư. Khi người Pháp đánh chiếm Việt Nam, họ sai người đi thám hiểm để xem có địa chất hầm mỏ gì để khai thác như trường hợp ông Yersin thì khám phá ra cao nguyên Lâm Viên, đề xuất xây dựng khu nghỉ dưỡng cho người Pháp tại Đông Dương.

Cái lò than để hâm nóng xôi
Bình trà mà 50 năm rồi mới thấy lại nhưng thiết kế đẹp hơn
Tháng trước mình có kể về bình trà tàu, viết chữ tàu
Bình trà được làm tại Việt Nam nhưng người ở đây không biết từ lò gốm nào. Khi xưa bình trà của công ty Thiên nHiên, gần Đà Lạt tương tự như vậy, sơn màu xanh

Khu nghĩ dưỡng Melia nằm trong công viên quốc gia Ba Vì, nghe nói có 3 cái đền, nhưng đọc kỹ lại thì nghe nói họ tân trang làm lại hết nên chả muốn đến xem. Thêm trời mưa nên không muốn đi theo tour. Đọc mấy review của du khách ngoại quốc thì hết muốn đi viếng. Ở đây họ có xe đạp đường núi nhưng mưa nên hơi ngại vì trơn trợt.


Sáng ra thì trời mưa, đồng chí gái hỏi làm gì thì ngủ. Mình nói tên Thuỷ Tinh đang thức giấc, thấy tên Sơn Tinh, dậy sớm đi vắt sữa dê làm phô mát và dê thui đem lại mời nhà vua ăn sáng nên vớt được công chúa nên hắn tức vì đem hải sản đến dâng cho vua nhưng vì để lâu quá lại thời đó không có tủ đông lạnh nên bị thiêu hết nên vua kêu thối quá, gã cho tên Sơn tinh, cho ăn phô mát làm bằng sữa dê của vùng núi Ba Vì. Thuỷ tinh mất vợ nên buồn đời hắn làm mưa gió để cho người tình phụ chết theo với tên SƠn Tinh. Mưa thì đồng chí gái đóng vai công chúa của vua Hùng còn mình đóng vai Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen.


Thật ra khi người Pháp đến Đông-Dương thì họ gặp vấn đề địa lý, phong thổ nên bệnh tật rất nhiều. Mỗi năm phải cho công chức và lính về pháp nghỉ dưỡng hay Nhật Bản mà mình có kể, làm gánh nặng cho ngân sách. Do đó họ tìm các nơi có khí hậu khá khá một tí để xây khu nghỉ dưỡng cho công chức và binh sĩ của họ. Ngoài bắc thì họ khám phá ra Sapa, Tam đảo và Ba vì, ở cao nguyên thì Đà Lạt.


Hoá ra người Pháp đã đem hạt cà phê và cây Quinquinat từ Nam dương đến vùng Ba Vì để trồng ở cao độ 500 mét. Họ khuyến khích người Pháp đến đây lập đồn điền thì có một ông tây gọi là Marius Borel, một cựu quân nhân rồi ở lại vùng này, mua của chính phủ bảo hộ đâu 180 mẫu đất ở vùng này và nuôi bò và dê, trồng cà phê,… sau đó làm phô mát với sữa tươi, để chở về bán ở Hà Nội. Ông ta mướn phụ nữ vùng này làm việc khi hái cà phê vì lương rẻ hơn đàn ông. 


Sau này, người Pháp có xây dựng các khu nghỉ dưỡng ở vùng này cho quân đội của họ, nay chỉ còn phế tích. Dãy núi Ba Vì có nhiều ngọn núi như Tam đảo nhưng họ nói đến Tản Viên dù thấp hơn cả 300 mét cao độ so với Tam Đảo.


Mình ở trong công viên quốc gia Ba Vì, tại khu nghỉ dưỡng Melia. Phong cảnh rất đẹp, cứ như Đà Lạt khi xưa, sương mù giăng khắp lối. Cách thiết kế cũng rất hay, tiệp với phong cảnh của rừng núi. Đi mùa này thì thiên hạ lo tết nên ít du khách nên được tiếp đãi tận tình hơn. Ngày đầu thì hai vợ chồng ăn chiều món phở bắc rất ngon, đồng chí gái kêu món cá chẻm nướng trong ống tre, cuốn với rau và bánh đa. Rất ngon. Hôm sau ăn điểm tâm thì có món bún cá rất ngon, ngoài ra thì ăn thêm rau cải, phô mát nên khá no. Sáng hôm sau thì được ăn món phở gà, rất ngon. Tại đây đầu bếp giỏi nên các món ăn rất ngon, hương vị của miền bắc nhưng chắc phải đợi ghé khu nghỉ dưỡng Marriotts ở hÒn Tré ăn. Năm ngoái ghé lại đó ăn quá ngon. Đồng chí gái thuộc loại khó ăn mà phải khen.


Sáng nay, dậy sớm, ăn sáng xong thì ra phi trường Nội Bài độ 90 phút lái xe. Anh tài xế từ Phú Thọ lên đón, lấy 820,000 đồng trong khi xe của khu nghỉ dưỡng lấy đến 3 triệu. Còn taxi nội địa thì 1.2 triệu.

Chuyến đi này có vấn đề với giấy tờ. Đến phi trường làm thủ tục thì qua an ninh, họ kêu tên Nguyen mà sao lại in Mguyen. Thay vì Nờ lại thành Mờ. Thế là phải chạy lại quầy đổi boarding pass. Họ hỏi cô nào ở quầy nào làm thủ tục, mình nói cô nói 28 tuổi nhưng chưa có tình yêu, họ cười kêu chị Yến đấy, dẫn mình lại cô đánh máy sai. Chán Mớ Đời 


Lên Lounge Sông Hồng ăn bún mộc, nhắn tin cho anh bạn. Máy bay không trễ. Anh bạn học khi xưa này rất dễ thương. Cứ lần nào mình về thì anh ta đều đem xe xuống Liên Khương đón đưa về nhà. Rồi chở đi chơi. Anh ta kể là ông anh, bố mình và ba của anh bạn đi chung, đều bị bắt khi xưa vì cùng chung tổ chức. Bố mình bị lên án 18 năm trong khi bố anh đi chung thì chung thân. Sau này già họ đuổi về vì lao động không được.


Trên máy bay, mình phát hiện ra là hành khách là dân vùng Đà Lạt, Lâm Đồng rất nhiều. Đa số nói giọng bắc sơ tán. Trước 75, thì người ta hay nói đến 1 triệu người miền bắc di cư vào nam. Đó là cuộc di cư vĩ đại của người Việt vào thế kỷ 20. Trước đó thì có dân đi theo chúa Nguyễn vào nam, rồi sau này đi xuống miền nam. Nhưng có lẻ ít ai nhắc đến cuộc di cư âm thầm của người miền bắc vào nam sau 75. Đà Lạt ngày nay xem như 60% dân cư là thuộc thành phần người miền bắc sau 75. Khi xưa chỉ người ở ấp Hà Đông và Nghệ Tỉnh. Ở ngoài quê có vài gia đình họ hàng vào nam làm ăn. Mình không có thống kê nhưng chắc chắn là rất nhiều. Mình có một người em rể cũng di cư vào Nam sau 75 cùng gia đình. (Còn tiếp)


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn