Kết thúc một chuyến đi

Từ Sàigòn bay gần đến đông kinh, nhìn qua cửa sổ thấy ngọn núi Phú Sĩ trong ánh nắng bình minh vừa lố dạng. Nơi mình đã có dịp leo lên đỉnh núi với vợ con vào mùa hè. Chả có gì đặc biệt lắm, hình ảnh của Nhật Bản mà du khách nhớ đến tương tự thác Eiffel của Paris. Hình ảnh trên núi cao mà mình thấy được, đẹp nhất là khi leo đỉnh Kilimanjaro. Mọi người khởi đầu vào lúc nữa đêm, leo lên núi độ 4, 5 tiếng đồng hồ trong cái giá lạnh vào đêm trăng rằm. Từ từ ánh sáng bình minh hiện ra, thấy mây ở dưới và mặt trời ló dạng. Quá đẹp. Nhưng không có thì giờ ngắm, phải tiếp tục thêm 3 tiếng đồng hồ leo núi.

Núi Phú Sĩ từ máy bay

Có một hiện tượng mình thường thấy khi bay về Việt Nam. Du khách người Việt mang hộ chiếu Việt Nam hay sổ thông hành của Hoa Kỳ, ngồi xe lăn đi máy bay. Trước kia thường thấy mấy người lớn tuổi đi về Việt Nam hay đi Mỹ. Không rành anh ngữ, để biết đường đổi máy bay nên con cháu khai đau chân để hãng hàng không, cho người đẩy xe qua Hải quan và quá cảnh để khỏi lạc chuyến bay. Nay thì thấy toàn là nhưng người trẻ tuổi độ 40, 50, vác hai hành lý to đùng, đặt trên đầu gối nhưng khi ra phi cơ lại leo lên xe lăn ngồi, để nhân viên phi trường ngoại quốc đẩy cho sang. Có thể nhờ xe lăn để qua an ninh sớm hơn nhưng vẫn phải đợi. Người việt mình thông minh với những khôn vặt. Tên Mỹ đứng trước mình cứ lắc đầu, hỏi mình lý do họ ngồi xe lăn, trông rất trẻ, không bệnh hoạn, chỉ biết trả lời phải hỏi họ. Khi rời máy bay thấy độ 20 chiếc xe lăn với 20 nhân viên, xếp hàng đứng đợi ngay cửa máy bay. Mấy người trong gia đình đi ké qua an ninh nhanh chóng. Một người ngồi xe lăn, cả họ được nhờ. Công ty hàng không phải mướn thêm mấy người đẩy xe lăn cho các chuyến bay đến từ Việt Nam.

Máy bia hơi. Thấy một tên Nhật Bản, mở điện thoại ra rồi nói gì đó với app của hắn thì tự động cái máy bơm loại bia hắn muốn vào ly, bia được đựng dưới cái tủ. Mình thấy có 12 loại rượu nên đoán chắc có nhiều loại bia mà toàn chữ nhật nên chỉ đờ ra. Người nhật rất lo về vệ sinh, thêm ít người làm việc, tự động hoá các hoạt động về ăn uống. Phòng đợi cho ăn nhưng phải nói cho phục vụ viên những gì mình muốn ăn, họ đưa cho cái phiếu với con số, đi ra quầy, thì có người đưa cho một cái khay thức ăn mình gọi. Không như ở các xứ khác, để Buffet rồi ai nấy đến tự chọn mà dùng.

Rượu được khui ra và được gắn bới ống bơm, tự động ngừng khi bỏ cái ly xuống.

Thấy mấy ông cầm điện thoại siêu xịn, lại dán 2 lá bùa hay ấn đền Hùng phía sau điện thoại. Thấy ông người Việt kia đeo dây chuyền chắc nặng lắm. Mình nhớ khi đi Tây, bà cụ cho một cái vòng 1 lượng vàng, lỡ hết tiền bán để xài, đeo đã thấy nặng nay thấy ông này chắc phải 20 lượng quá. Trong Đông y người ta khuyên không nên đeo kim loại trên người vì sẽ chặn khí trong cơ thể chạy qua mấy vùng này, sẽ gây bệnh hoạn ở các vùng đeo kim loại. 

Đọc báo chí Việt Nam thấy 1 cán bộ ở Việt Nam rất giỏi và thông minh. Mình học sói đầu suốt 6 năm liền mới được cái bằng thạc sĩ. Bạn bè rủ học lên tiến sĩ nhưng mình ớn học. Đây ông thần này học trùng tu mà có đến 4 cái bằng đại học. Chắc chắn là thần đồng như Thánh Gióng, ăn nồi cơm là lớn cái vù. Mình không hiểu ông ta học 4 cái bằng mà sao bị bỏ tù.

Mình đưa bà cụ đến thăm một người dì bà con, chị em cô cậu với mẹ mình. Mới khám phá ra bên mẹ mình, mấy bà toàn dạng đô con, theo gia phả là hậu duệ của dòng Mạc Đăng Dung. Gặp cậu em bà con, cả đời chưa gặp mặt nhau. Mình chỉ biết cô chị ở Bolsa, lâu lâu anh em có gặp nhau. Ngồi nói chuyện rồi ăn cơm chung tại nhà, nghe anh ta kể về bên ngoại để biết thêm về gia tộc. Mình chỉ nhớ khi xưa, ông ngoại mình ở Bảo Lộc, có đồn điền trà, lâu lâu có xuống chơi nhưng rồi sau Mậu Thân, chiến sự càng ngày càng khốc liệt nên cũng không dám ra khỏi địa phận Đà Lạt. Sau 75 thì ông ngoại mình mất tích, chắc mấy người thù khi xưa, đi làm cách mạng về xử lý nên con cháu không biết ngày mô mà làm kỵ giỗ.

Bà con cũng biệt tăm, nay mò từ từ ra bên Mỹ, rồi về Việt Nam mò tiếp. Chỉ biết lần sau về, ráng ở lâu, để tìm họ hàng bên nội và bên Ngoại. Hôm ở nhà ông chú họ, nghe ông chú giới thiệu một người em bà con là mình chới với. Bà ngoại của anh ta là em ông nội và gì đó,… thôi cứ xem là bà con cho chắc ăn. Hỏi nguyên cả họ ra thì hơi mệt vì mình không hình dung hay biết ai cả. Lần sau về, mình sẽ dành thời gian đi thăm viếng bà con để hiểu thêm về gia tộc.

Hôm trước, có ông cậu bà con, bác sĩ bên tây, về Việt Nam hưu trí, nhắn tin. Mình hẹn sang năm về, ở lâu, cậu cháu có dịp nói chuyện. Hôm sau, người em họ gọi điện thoại, ghé lại khách sạn, đón đi ăn bún chả Sàigòn. Không thua gì Hà Nội. Về Hà Nội, cô em dẫn đi ăn bún chả ở tiệm Obama ghé lại ăn với ông đầu bếp tự tử vì thấy hình cô bồ ngoại tình, làm hai suất Obama nhưng không có uống bia.

 

Sáng đưa bà cụ ra phi trường về Đà Lạt rồi gặp chị đại diện BNLV tại Việt Nam. Chị ta kêu cha nhờ anh đem mấy thủ công nghệ tượng Chúa, tranh Đức Mẹ về cho cha. Nặng đến 27 kí. Phải mua thêm cái Vali. Mỗi lần đi chơi với đồng chí gái là cuối cùng phải mua thêm cái Vali. Kỳ này tưởng thoát, ai ngờ bề trên lại gọi. Về Cali, ông Cha ghé lại nhà lấy quà Việt Nam và hai thùng bơ xong thì mấy ngày sau được Chúa gọi về Thiên Quốc.

Cho vào Vali xong xuôi, mình mời chị ta đi ăn bún chả Sàigòn. Nói chung, ăn ở Việt Nam, mình cần ăn 2 suất mới no. Bò ra phi trường, ngồi đợi làm thủ tục lên máy bay. Thấy 2 toán bận y phục của mấy công ty ngoại quốc, không biết Nam Hàn hay Nhật Bản. Hóa ra là những thanh niên thanh nữ đi lao động quốc tế theo chương trình của Hà Nội, năm nay chỉ tiêu xuất khấu thêm nữa triệu người lao động ra nước ngoài. Tha hồ gửi ngoại tệ về cho nhà, khúc ruột nghìn dậm. Thấy thương họ vì xứ mình học xong không có việc còn xứ người có việc mà không có người. Họ ra đi lao động, gửi tiền về cho bố mẹ xây nhà, kiếm một số vốn về Việt Nam làm ăn sau khi hết hợp đồng. Thấy họ mình thương.

Xứ Phi luật tân có đến 13% dân số đi làm ở ngoại quốc, đi Trung Đông, mình gặp khá nhiều người Nam Dương đi xuất khẩu lao động hay trên máy tàu thuyền dương, đông người từ Bali phục vụ. Cho thấy xứ nào mà giới cầm quyền tham nhũng, không lo đến dân tình thì người dân phải tìm đường ra ngoại quốc lao động để nuôi gia đình và nuôi họ luôn.

Nghe kể, các cô gái Việt sang Tân Gia Ba, Mã Lai, đi khách rất nhiều. Mình nghe cô gì xịt thuốc độc giết anh trai của Kim thị ở phi trường, là một cô gái việt sang xứ hàng xóm đi khách. Thấy thương dân mình. Sau gần 50 năm độc lập tự do hạnh phúc, vẫn phải tha phương cầu thực mới độc lập tự do và hạnh phúc, như mấy chục người chết ngạt trong xe tải qua Anh quốc.

Cuối cùng thì quầy vé mở trước chuyến bay 3 tiếng. Lần sau về, mình biết vụ này, ra phi trường trễ độ 3 tiếng tước khi lên phi cơ. Cứ tưởng là như bên Hoa Kỳ, ra phi trường sớm rồi check-in, lên phòng đợi ăn uống. Các nhân viên hàng không Việt Nam làm thủ tục ra đứng trước quầy chào hành khách như kiểu người Nhật Bản. Mình thấy nhiều nơi tại Việt Nam đi vào cửa, thấy họ đứng xếp hàng chào khách như ở Nhật Bản nhưng chỉ sơ sơ không cúi sát người như người Nhật Bản. Cũng hay là khởi đầu, biết chào hỏi khách hàng thay vì hỏi biết bố mày là ai không.

Mấy người ngồi đợi nơi ghế như mình trước đây la ó trong điện thoại với người thân trong khi đợi các quầy mở cửa, bổng nhiên nhảy lên xe lăn, im lìm như người khuyết tật với một nụ cười ngầm tự hào khôn lanh hơn người. Chán Mớ Đời 

Bà cụ mình 91 tuổi đi với mình đâu có cần xe lăn, họ kéo thêm nguyên cả gia đình. Một người ngồi xe lăn cả họ được nhờ, qua an ninh nhanh chóng khỏi phải đợi chờ. Phải công nhận an ninh Hải quan của Việt Nam làm việc rất chậm, đợi mệt nghỉ. Ở ngoại quốc, họ có lối cho người sở tại và lối cho người ngoại quốc. Ở Hương Cảng, mình thấy, chả ai xét hỏi, cứ để sổ thông hành, quẹt vào máy, cánh cửa tự động mở ra mình đi. Ở Việt Nam thì người Việt hay ngoại quốc đều chờ như nhau nên đợi rất lâu. Nói chung thì có tiến bộ, mình qua hải quan xong thì ra cửa không có vụ xét hành lý như xưa. Mình bắt chước anh bạn nên làm thẻ global entry nên ra phi trường ở Hoa Kỳ, đi theo lối khác nên qua an ninh nhanh, và khi về Mỹ cũng nhanh. Chỉ quẹt nơi máy sổ thông hành là qua.

Rút kinh nghiệm ở Đồng Hới nên mình xem trên đầu, màn ảnh truyền hình có tên mình trong sổ phong thần khi máy rà hành lý phát hiện các vật nguy hiểm như pin điện thoại. Ở Đồng Hới, họ rà Vali của mình có cục pin chạc điện thoại nên không cho mình qua cửa khẩu. Phải chạy mệt thở trở lại phòng an ninh để lấy cục pin đem theo người mới lên máy bay được. Có tên ấn độ đi trước mình bị an ninh khi xét sổ thông hành kéo lại kêu ra phòng kiểm hành lý khiến mặt hắn xanh như đít nhái. Mình giải thích là hành lý có vấn đề, cứ an tâm.

Cuối cùng máy bay cất cánh vào nữa đêm rời Việt Nam sau khi vào phi trường từ 4 giờ chiều. Lần này bay đi mình cảm thấy vui vì trở lại Cali, quê hương thứ 2, khác với lần đầu tiên rời Việt Nam, lo âu không biết chừng nào mới trở lại Việt Nam. Mừng sắp gặp lại đồng chí gái. Đúng là xa mỏi mắt, gần mỏi miệng. Về nhà là đối chọi cho đầm thắm, tưới thêm cây hạnh phúc hai vợ chồng già.

Mình thấy trong khách sạn, nơi công cộng, giới trẻ ở Sàigòn, không nhường người lớn. Ra thang máy hay vào tiệm, họ tranh lấn với bà cụ khiến mình phải nói rồi họ đẩy cửa vào không cần giữ cửa để xem có người đi sau, khiến cánh cửa suýt đập vào mặt bà cụ. May mình thấy và đỡ được tấm cửa tự động khép lại mạnh. Về Việt Nam lại nhớ Cali, lối sống nhẹ nhàng ít tranh dành, để ý đến người xung quanh. 

Đà Lạt 5, 6 giờ sáng đã nghe karaoke ở nhà ông Hiển khi xưa, nay không biết ai ở, hàng xóm rống nhạc pháp đến tối thì phía sau nhà ông Ngần lại tụ họp nhậu nhẹt karaoke. Taxi chạy giữa đường quẹo lại, de xe bất chấp xe cộ hai bên rồi còn chửi thề những ai bóp còi. Xe chạy kẹt đường, nhưng họ cứ đậu, đợi ai bất chấp gây kẹt đường vì xe hơi phía sau không qua mặt được. Bóp kèn thì họ chửi thề. Mình không quen những cảnh này nữa. Như con cắc kè, ở đâu quen đó.

Đi ăn chay bao bụng ở Đà Lạt, thực khách dành giựt lấy thức ăn khiến nhà hàng cảnh báo nếu ăn không hết sẽ tính thêm tiền, yêu cầu lấy vừa đủ ăn. Ngay cả tiệm ăn chay. Đã ăn chay cho hiền mà cứ dành giựt đồ ăn, lại ăn cho đáng đồng tiền, lấy cho nhiều, vẫn tham lam. Mình nói không cần ăn chay vì mình nhịn đói còn lành hơn. Ở đường Phạm ngũ Lão có ông chủ rất trẻ từ Bắc vào lập nghiệp kêu có 4 tiệm ăn chay. Cho thấy giới trẻ ngày nay rất năng động, chịu khó làm ăn. Một điểm mừng, hy vọng cho Đà Lạt và Việt Nam mai sau.

Đêm cuối ở Sàigòn có đi ăn cơm với mấy người học chung khi xưa ở Yersin. Gặp lại Nguyễn Đình Tài, kể có hai cháu nội. Chúc mừng.

Lạ lần này về Việt Nam mình bị jet lag khá lâu cả mấy tuần luôn. Cứ 1 giờ sáng là dậy. Ngày cuối thì ngủ được tới 5 giờ sáng thì lại phải khăn gói lên đường. 

Quá cảnh tại Nhật Bản lại phải ngủ gà ngủ gật mấy tiếng rồi đi bộ mấy vòng cho đủ 4 cây số trước khi lên máy bay cho chân tay, máu huyết được lưu thông. Nhắn tin cho đồng chí gái đi đón mình. 

Tin tức Cali mưa thêm và một tin vui là bắt đầu năm nay hết 30 năm chu kỳ hạn hán của Cali nên mưa sẽ trở về miền nam Cali. Cả hai tuần nay không tưới vườn. Tháng trước mình chỉ trả $150 tiền nước thay vì $3,000 vì mưa nên ngưng tưới một tháng. Tháng tới này cũng vậy giúp trái to hơn. Hy vọng. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Gà đẻ trứng vàng

Sau khi giải thích cho cả lớp, bài học đầu tiên khởi đầu sự làm giàu là tiết kiệm, để dành 10% số tiền tạo ra, kiểm soát sự tiêu xài, loại bỏ tiêu pha những thứ không cần thiết cho cuộc sống. Từ từ Chí phèo thấy cuộc sống dựa trên 90% tiền lương cũng không có gì thiếu thốn, bù lại cái hồ bao càng ngày càng đầy ắp.

Sáng hôm sau, Chí Phèo hỏi các học viên có gì thắc mắc hay không. Ai cũng đồng ý với ý tưởng để dành tiền, bớt tiêu xài hoang phí. Thay vì đi ăn tiệm, ở nhà nấy ăn, vừa rẻ vừa có sự đồng cảm với vợ con. Chí Phèo nói tiếp.

Cuộc sống lứa đôi tỏng niềm hạnh phúc vô biên

Sau khi cắt bớt chi tiêu, mua áo quần tạo dáng, chúng ta dành dụm được một số tiền, chúng ta phải bắt số tiền ấy làm việc ngày đêm, làm nô lệ cho chúng ta, tiền lời của chúng mới giúp chúng ta làm giàu được. Tôi mất hết số tiền dành dụm đầu tiên vì đưa cho một người không biết gì về thương mại. Hắn là thợ mộc nhưng nghe ai nói mua xe cũ đem về Việt Nam bán lấy lời. Hắn đem xe về Việt Nam, không biết luật lệ gì cả nên khi bị bắt đóng thuế 200% là hắn ngọng, phải bỏ của chạy lấy người. Tôi mất hết số tiền để dành vì tin người không chuyên nghiệp. Đó là bài học đầu tiên tỏng cách làm giàu chọn mặt gửi vàng.

Không nản chí, tôi tiếp tục để dành tiền và đưa cho những người nấu bánh tét, bánh mức, bán chợ tết lời gấp bội nhất là họ gửi đi các tiểu bang khác bán nên tiền tôi để dành có khá hơn. Tiền trong hồ bao của các anh không làm các anh giàu có mà là lợi tức do tiền của các anh làm ra mới giúp các anh giàu có. Các anh phải xây dựng một nguồn lợi tức mà khi các anh đau ốm, suối nguồn lợi tức vẫn tiếp tục chảy về. Như khi xưa, thầy cô dạy chúng ta về câu chuyện gà đẻ trứng vàng. Chúng ta phải kiên nhẩn nuôi gà ăn no béo để đẻ trứng.

Từ từ các đồng tiền để dành của tôi sinh ra tiền, rồi tiền đó sinh ra tiền như con gà đẻ trứng, nở ra gà con rồi gà con đẻ trứng, nở ra gà cháu rồi đẻ trứng nở ra gà chắt,… cứ thế mà tôi giàu lên. Tôi dùng số tiền ấy để đầu tư khi có cơ hội, thần tài gõ cửa đến.

Một nông dân, sinh ra một người con trai. Hắn muốn cho con trai một số vốn 1 lượng vàng nên đưa cho một tên cho vay ăn lời. Bảo để dành đến khi nào người con trai lớn 20 tuổi thì sẽ lấy lại để giúp con lập gia đình,… khi người con đến tuổi trưởng thành thì tên nông dân đến hỏi tên cho vay ăn lời, số tiền 10 lượng vàng nay đến đâu. Tên cho vay kêu vì để trong vòng 20 năm nên tiền lời sinh ra tiền lời nên 10 lượng vàng nay thành tổng cộng 30.5 lượng.

Tên nông dân rất vui nhưng không cần tiền nên bảo ông cho vay tiền cứ giữ đó, khi nào cần sẽ lấy. Khi người con đến tuổi 50 thì người cha đi thăm ông bà, người cho vay trả cho người con 167 lượng vàng. Trong suốt 50 năm số tiền nhân lên gần gấp 17 lần. Từ 1 lượng vàng, nay người con có đến 167 lượng nhân cho $2,000/ lượng.

Tiền để dành, nếu không có thần tài gõ cửa thì cứ cho vay, lâu ngày cũng đẻ ra trứng để khi cần chúng ta có thể sử dụng khi về già. Ở Hoa Kỳ, đi làm họ có những quỹ hưu trí cho chúng ta để dành hàng tháng đến khi về hưu thì sẽ có một số tiền để tiêu xài chơi những ngày tháng không làm ra lợi tức.

Các anh bàn bạc với nhau, xem có cách nào khác để giúp tiền của các anh đẻ ra tiền để khi hữu sự, đau ốm, có thể sử dụng. Ngày mai cho tôi biết kết quả cuộc trao đổi. Nhớ là nói chuyện đàng hoàng, không phải dzô dzô. Nhịn thuốc mua trâu, nhịn trầu mua ruộng. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chuyện đầu năm 2023

 Đầu năm, đồng chí gái tổ chức đón giáo thừa tết Mỹ ở nhà. Trời mưa nhưng thiên hạ đến đông như quân Nguyên. Có nhiều người quen rủ thêm bạn của họ nên mình chả biết ai là ai. Cứ làm ô sin đi đổ rác, dọn dẹp trong khi đồng chí gái chụp hình toả sáng với mấy bà. 

Trời mưa, nên mọi người ở trong nhà, thay vì ra vườn, khiến mấy ông hút thuốc hơi chới với. Có anh chơi đàn, cứ lâu lâu hạ đàn xuống, tranh thủ chạy ra trước nhà, rít một hơi rồi chạy vào, cầm đàn Lý Thông tưng tưng đàn kêu tích tịch tình tang, ai đem công chúa lên hang, rồi chạy ra rít một hơi lại. 

Có cặp vợ chồng có tên khá vui tai, khi hợp tên của họ là bạn bè cười, chọc ghẹo. Chị vợ tên Lý, còn anh chồng thì tên Sinh, nên hai vợ chồng cứ giải quyết Sinh Lý cả ngày.

Đầu năm cẩn thận phải dơ chân trái lên cho đúng cách, khởi đầu bằng chân phải nếu không Chán Mớ Đời cả năm. 

Sáng ra, phải đi hốt tàn thuốc lá, bầy nhầy ngấm nước. Mình sợ nhất mấy ông hút thuốc lá và uống bia. Mỗi lần đồng chí gái tổ chức ăn uống, hát hò, mấy ông thường ở ngoài vườn. Hôm sau mình phải đi hốt tàn thuốc lá và chai bia rượu của họ dù mình cố ý để thùng rác và cái đĩa gạt tàn thuốc bên cạnh. Mấy ông xỉn nên chả nhớ gì cả. Mấy ông này thường được vợ cưng lắm, làm đồ nhậu ở nhà nên không quen thu dọn chiến trường, có vợ làm đầy tớ nhân dân. 

Mình không biết uống rượu nên không dám kêu đồng chí gái dọn dẹp. Hôm sau, có hai chị bạn ghé lại nhà, dọn dẹp dùm nên cũng nhẹ nhàng một chút. Có chị ở trên San Jose, đi theo bạn, ghé nhà, rữa chén bát, dọn dẹp mệt thở. Cô bạn hỏi mình có chén bát gì nữa không, đem ra cho cô bạn rữa luôn 1 thể.

Ngày 31, có ông thần quen qua mạng, gọi điện thoại khi mình đang lái xe trên đường về nhà. Ông thần bàn về kế hoạch năm 2023 bỏ vợ già, về Việt Nam kiếm em chân dài khiến mình thất kinh, khuyên ông thần, suy nghĩ lại. Một con vợ đã mệt, nay còn rước con vợ trẻ về thì chỉ có tử lộ mà Khổng Mình đã chỉ cho Phụng Sồ, Bành Thống, 1 đi không trở lại. Đang nói chuyện, ông thần chuyển qua, hỏi phải làm gì để chuẩn bị về hưu, kiếm chân dài bên Texas. Lý do là cổ phiếu trong 401(k) của anh ta xuống quá độ chân dài năm 2022.

Anh ta kêu nhà bên Texas rẻ, tính về hưu bên đó. Ông thần quên thuế địa ốc cao thêm quanh năm phải đốt lò sưởi hay máy điều hoà không khí. Khí hậu không như Cali, khi nóng khi thì lạnh. Cô giáo mình có nhà ở Texas, để trống, trả tiền sưởi và điều hòa không khí cho vui làng xóm.

Mình hỏi không đọc bài mình mớm từ khi đi Peru về, cho biết là chuyển tiền của 401(k) của đồng chí gái qua money market. Anh ta kêu có nhưng không để ý. Anh ta phải làm gì với 401(k) xuống thành 201(k). Mình nói đã dặn chuyển qua money market từ đầu năm mà anh ta không nhớ. Chán Mớ Đời 

Anh ta muốn để trong đó vì sẽ lên lại từ từ như sau 2008. Mình hỏi lên từ từ là mấy năm, 10 năm, 20 năm? Anh đã trên 6 bó, muốn về hưu, nghĩa là cần tiền bây giờ như đức giáo hoàng Phan Xít Cô kêu người nghèo không thể đợi. Mình hỏi nhớ Enron không? Sears? JC Penny? Phá sản. Anh cứ để đó rồi bay hết, thì chưa gặp em chân dài, mà 401(k) trở thành 101(k) hay 001(k) sẽ theo bước chân của Tuấn Vũ, hát đời anh cô đơn nên yêu ai cũng cô đơn.

Mấy tài liệu mình mua thì đều nói là chuẩn bị cho kinh tế suy thoái sau bầu cử 2022. Chính phủ mất dạy lắm, cứ xuống rồi họ bơm lên 1 tí nên thiên hạ không để ý. Như kiểu luộc con cóc. Nếu bỏ con cóc vào nồi nước sôi thì nhảy cái bực ra lại nên người ta cứ bỏ con cóc vào nồi rồi đun từ từ đến khi chín mềm. Thị trường chứng khoán cũng vậy cứ cho xuống rồi lên lại khiến thiền hạ mất cảnh giác, một ngày đẹp trời quay lại thấy đời tôi cô đơn.

Tốt nhất là chuyển hết qua tiền tươi rồi đợi. Bao lâu thì không biết. Mình may bán nhà ở cao điểm, nay đang chuẩn bị chuyển qua Opportunity Zone Fund, đợi mưa qua, trời lại sáng, chạy ra mua lại. Kỳ này có thằng con theo nên cũng vui.

Anh ta hỏi mình vậy mấy cổ phiếu về dầu hoả, năng lượng thì sao. Mình nói vẫn giữ và bắt đầu mua vàng lại sau bầu cử quốc hội. Chính phủ cầm cố đến sau bầu cử để lấy phiếu sau đó thì thả. Nếu không thì đảng Dân Chủ đã thua nhiều khiến mấy anh Cộng Hoà bị đứng hình như Từ Hải, khiến ông Trump hết gáy, buồn vui đời thị trường địa ốc. Nay thì thà như giọt mưa, đợi đến mùa bầu cử tới. Có bà nào thất cử ở tiểu bang Arizona, buồn đời, nhất quyết đi kiện, kêu là gian lận, bị toà án đuổi cổ ra, kêu làm mất thời gian, và tiền bạc của người Mỹ. Con người có tính tự kỷ, nghĩ mình là cái rốn của vũ trụ. Họ quên Không có mợ chợ vẫn đông.

Kết quả trong năm 2022

Anh ta hỏi mình có đọc thơ văn gì không mà thấy viết đều đều. Mình nói không. Mình chỉ đọc những gì giúp làm ra tiền. Mình đọc sách báo về tài chánh, còn thơ văn thì chịu thua vì không thực tế. Khi đi ăn uống ở nhà bạn bè, người quen, mình bị hụt hẫng vì không biết những đề tài mà họ tranh luận nên chỉ biết ngồi ăn.

3 ông này làm biết bao nhiêu người mất nhà mất cửa nhưng chả nghe báo chí nói đến. Mình đi Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan thì khám phá dân tỵ nạn chạy qua mấy xứ này trên mấy triệu người. Cựu tổng tư lệnh khối Bắc đại tây dương, Wes Clark kêu ông ta được triệu về ngủ giác đài và được cho thấy 8 nước mà Hoa Kỳ muốn chiếm đóng sau khi vụ đánh bom ở Nữu Ước. Ông ta ra tranh cử tổng thống nhưng không ai cho tiền cả.

Mới mua cuốn sách của Jim Rickards, cựu nhân viên tình báo CIA về vấn đề ngưng hàng hoá, phụ kiện từ Trung Cộng. Từ khi Covid xẩy ra, hàng hoá không luân chuyển vì tàu bè từ Trung Cộng ngưng rời bến. Anh ba tàu muốn chơi thiên hạ, quen xài đồ rẻ, sẽ gây ảnh hưởng cho kinh tế Hoa Kỳ. Lên tàu 11 ngày, tha hồ có thì giờ để đọc. Ông này kiếm tin tức khả tín, mình theo dõi ông ta từ lâu. Tin tức về chiến tranh Ukraine, lý do đủ trò trong khi truyền thông tây phương thì tuyên truyền đánh lạc hướng dư luận.

Mình khám phá ra 1 điều là không tin vào những thông tin miễn phí trên mạng. Tin tức đúng đắn thường phải mua vì người ta mất công tìm tòi và mua tin tức. Còn thông tin trên mạng miễn phí thường được các nhóm lợi ích trả tiền nhà báo để viết.

Nói như chị bạn đêm giao thừa, “Anh có mụ vợ giỏi nên anh khổ”. Chán Mớ Đời. 

Đầu năm, trời mưa nên chạy lên vườn xem mưa được bao nhiêu. Xem cái gauge thì thấy được hơn 1 inch, thế là tháng 1 này không phải tưới nước, đỡ tốn $3,000. Đi chơi đến cuối tháng về không phải lo tưới nước. Trung bình mỗi tháng mình trả độ $3,000 tiền nước tưới cây. Từ ngày mua cái vườn, mình khấn vái trời đất Cali mưa nhưng ông trời phụ lòng mình rất nhiều vì thận ông trời bị lộn xộn, không đi tiểu được.

Khi xưa, mình đi thầu xây cất thì cầu trời đừng mưa vì mưa thì phải che mái nhà cả nước chảy vào nhà, hư hại, đền cho gia chủ mệt thở, đến khi trở về đời nông dân thì lại cầu mưa thì trời cali hết vụ El Niño. Dạo ấy ông trời còn trẻ nên thận tốt, đi tiểu đều đều khiến bolsa ngập lụt, nay về già nên thận bị lộn xộn không điều tiết được. Chán Mớ Đời 

Đang chuẩn bị ngày mốt đi Chí Lợi, Á Căn Đình và Nam Cực. Cứ gọi là du xuân gần 3 tuần lễ, sẽ về kịp ăn Tết ta với con cháu, rồi lại lên đường đi Á Châu. Về lại cuối tháng 2, lo vụ hái bơ bán kiếm tiền rồi đi tiếp.

Câu hỏi của anh bạn khiến mình suy nghĩ mông lung. Đa số chúng ta đi làm, kiếm tiền, tiêu xài rồi khi về già, không tiền lương là ngọng. Anh bạn nói muốn nghỉ hưu vì sợ bị đột quỵ. 65 tuổi mà làm việc 15-18 tiếng một ngày. Chỉ trông cậy vào tiền an sinh xã hội và quỹ hưu trí. Nếu quỹ hưu trí xuống thì phải đi làm lại.

Khi xưa, mình mới sang Hoa Kỳ làm việc. Suốt 2 năm trời, không lấy hè, làm việc mỗi tuần 60-80 tiếng, không được trả giờ phụ trội. Đến khi mình xin phép đi nghỉ hè 1 tuần với một đối tượng thì tên xếp đồng ý. 24 tiếng trước khi đi, tên xếp kêu huỷ chuyến đi vì hắn cần mình. Mình hỏi ai trả tiền vé máy bay đã mua rồi. Hắn không nói nên mình đi. Đi về, hắn cho mình nghỉ việc. 

Thế là mình giác ngộ cách mạng sớm được mấy chục năm trước là cuộc đời, chỉ nên tin vào chính mình, không có thằng Tây con Mỹ nào quan tâm cho tương lai của mình. Chúng xài xong thì bỏ như vắt chanh. Chủ nghĩa tư bản không có tình nghĩa gì cả. Chỉ có chủ nghĩa tự lo, tự túc tự cuồng là đúng đắn nhất.

Từ đó, mình tìm cách làm việc cho mình. Mình bắt đầu đọc sách báo về làm chủ chính mình, lo về tài chánh, thuế má, hưu trí,… mình từ giả nghệ thuật, văn hoá, bú xua la mua, chỉ để ý những gì liên quan đến tài chánh. Cuối tuần thay vì đi nhậu, mình đi học bổ túc văn hóa trùng tu cho bớt ngu.

Mấy tên cố vấn tài chánh, lúc nào cũng nói ba phải là thị trường lên thì có xuống. Xuống rồi thì lại lên. Vấn đề là lúc mình cần tiền thì thị trường đang lên hay xuống. Khi mình về hưu mà nó xuống là mình ngọng. Rút tiền từ quỹ hưu trí, phải đóng thuế vì tiền đó đã được trừ thuế khi còn đi làm.

Hôm trước, nói chuyện với anh bạn về vụ thành lập một pháp nhân Family Limited partnership, anh ta nói tài sản dưới 11.2 triệu không bị đánh thuế. Anh này là đại gia thứ thiệt, mà chưa cập nhật hoá vụ này. Tiền chính phủ Hoa Kỳ in ra rã cho vụ covid thì phải lấy lại bằng cách đánh thuế nên ai có tài sản trên 5 triệu vào năm 2025 thì nên tìm cách binh khác.

Ông Fullerton qua đời, hai người con thừa kế gia tài hiện nay, phải tìm cho ra 2 triệu đô trong vòng 9 tháng để đóng thuế thừa kế. Nếu ông chết sau năm 2025 thì con ông ta phải đóng 6 triệu, hai người con chia nhau 50% của 5.2 triệu, xem như mỗi người mất đi 2.6 triệu. Chán Mớ Đời 

 Mình nói hiện nay 11.2 triệu nhưng 3 năm nữa thì chỉ còn 5.2 triệu. Mỗi năm anh chị chuyển cho con được $17,000 xem như $34,000 cho mỗi đứa. 3 đứa con xem như $100,000 năm. Kêu chúng lấy vợ chồng sớm, có cháu thì cho thêm $34,000. Mấy đứa con sẽ có tên trong FLP nhưng không có quyền gì cả, chỉ khi anh chị lăn đùng ra thì tự động chúng có thể thay thế anh chị rồi truyền qua đời con, đời cháu,… Chán Mớ Đời

Đọc bài về FLP.

Cảm ơn mấy bác chúc mừng sinh nhật của em.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Một năm tiễn những người bạn ra đi

Năm nay, mình đi chơi cũng nhiều mà đi đám tang, tiễn những người bạn già ra đi về đất Chúa cũng khá nhiều. Cảm tưởng như đã mất một thời thanh xuân nào đó. Những người bạn này, lớn tuổi hơn mình, vào hàng cha chú của mình. Cái hay là người Mỹ họ không quan tâm đến chơi với nhỏ tuổi hơn tương tự nay mình có vài người trẻ học nghề, kinh nghiệm của mình cũng như đang truyền nghề cho thằng con trai.

Cách đây 25 năm, mình tham gia một nhóm đầu tư về địa ốc, mỗi sáng thứ 6 họ đều gặp nhau, ăn sáng ở tiệm Coco hay Denny. Nhà hàng dành riêng 1 căn phòng để cả đám ăn sáng, chia sẻ những tin tức và kinh nghiệm của họ. Chỉ cần cho tiền boa hậu hĩnh là các phục viên vui vẻ. Ai có vấn đề gì thì đem ra bàn cãi để cùng nhau học tập, rút kinh nghiệm. 

Mình là ma mới nên chỉ ngồi nghe và ăn. Sau này mình không ăn sáng nên chỉ uống trà, bàn với họ về các tin tức liên quan để địa ốc tại Cali. Có quen vài nhóm khác, cũng gặp nhau sáng thứ 4 để ăn sáng. Qua những buổi ăn sáng từ mấy chục năm qua, mình học rất nhiều từ những người này nhất là những sai lầm của họ, phải trả giá cao, giúp mình tránh những lỗi lầm này.

Vấn đề là nhóm toàn là dân già nên từ từ nghe người này qua đời hay đau ốm, từ từ giã từ cuộc chơi. Thằng con mình quen với một nhóm trẻ khác, đi học về đầu tư nên cuối tuần, đi theo đám đó đến văn phòng ai, ngồi chơi Cash Flow, để tập như đang mua thật nhà cửa, thương lượng ra sao,… có lẻ lần sau mình sẽ theo nó chơi cho vui luôn tiện có thể cho ý kiến.

Năm nay, mình đi đám ma nhiều người trong nhóm khiến 1 nhóm giải tán. Khởi đầu là ông Mic, đến bà vợ rồi đến ông Jack rồi ông Larry và cuối tháng vừa rồi, mình gọi điện thoại cho bà Inge để chúc mừng sinh nhật thì vài ngày sau, bà không nhận ra mình, gọi người con trai. Hỏi thăm tình hình sức khoẻ của bà. Vài ngày sau, con trai bà ta cho biết bà đã qua đời.

Từ từ mình học được những trải nghiệm cuộc đời của họ như ông Jack Fullerton. Một huấn luyện viên thuỷ cầu, lương bổng không khá nên bà vợ bỏ. Buồn đời ông ta xuống San Diego đi câu cá như gặp biển động nên buồn đời không biết làm gì, có bạn rủ đi dự một seminar về đầu tư địa ốc. Từ đó chăm chỉ tiết kiệm tiền để mua nhà, nay qua đời để lại 15 căn nhà cho mấy người con.

Ông Jack Fullerton, người đã dẫn dắt mình trên con đường đầu tư, mới qua đời

Đến ông Mic, một thời du đảng, ăn welfare với vợ. Bị cán bộ xã hội hành lên hành xuống nên hai vợ chồng Chán Mớ Đời nên đi làm. Họ xài một đồng lương và để dành lương kia, được 2 năm thì mua được căn nhà. Sau đó thì mua nhà sửa lại bán rồi cho thuê. Chết để lại trên 50 căn nhà cho hai cô con gái.

Có chuyện vui do họ kể. Họ chỉ làm việc có 1 tuần lễ. Có lần họ bay lên Seattle chơi, gặp bạn bè rũ đi Alaska. Ông ta nói vợ ở lại chơi, ông ta bay về Cali, vì gần cuối tháng. Đến đầu tháng, ông ta lãnh tiền thuê nhà, rồi bay lên Seattle lại, rồi đi Cruise 2 tuần rồi bay về Cali, thâu tiền thuê nhà vào đâu tháng.

Ông Larry thì 19 tuổi đã xây nhà để bán. Sau học được 2 năm đại học rồi thi vào làm cai ngục nhà tù. Có ông bố thích nuôi gà, không thích làm gì cả còn bà mẹ thì mua nhà cho thuê. Khi bà mẹ chết, để lại 1 số tiền, ông ta cho vay rồi nhà xuống, người mượn nợ không trả tiền nhà, phải xiết nhà và bắt đầu nghề cho thuê nhà nghiệp dư. Lấy vợ được 2 năm, rồi ly dị, ở vậy đến cuối đời. Chết để lại 12 căn nhà cho cô cháu dâu, gốc Mường. Ông cháu tự tử nhưng cô cháu dâu vẫn tử tế, mời ăn cơm ở nhà vào dịp Tạ Ơn nên ông ta để lại gia tài cho cô này.

Ông Jerry, gốc Tiệp. Sau 1945, nước ông ta bị cộng sản xâm chiếm, ông chán làm nông dân nên trốn qua biên giới Áo quốc. Buồn đời nhớ cô bồ nông dân, đêm ông ta leo rào, vượt biên giới lại, nhảy về quê, vào nhà cô bạn gái, kêu thoát ly, không theo cách mạng, mà chạy theo bơ thừa sữa cặn của đế quốc. Bố mẹ vợ nhất trí, cho cô con gái thoát ly đi theo bơ thừa sữa cặn.

Đến Đức quốc, hai vợ chồng đợi giấy tờ đi Úc Đại Lợi. Lên tàu đi Úc thì ông thần Nasser, buồn đời, quốc hữu hoá con kênh Suez. Thế là tàu không đi đâu được. Hoa Kỳ hỏi muốn đi Mỹ nên ông bà nhất trí. Sang đây chịu khó làm việc trong tiệm làm bánh mì, để dành tiền, mua được 8 căn hộ cho thuê. Về già con gái nói để cô ta quản lý mấy căn hộ. Thế là cô ta vớt hết tiền đi chơi mệt thở. Chán Mớ Đời 

Bà Inge sang Hoa Kỳ năm 19 tuổi, bỏ lại quê hương, trước kia là nước đức, sau thế chiến thứ 2 thì Ba Lan chiếm. Làm ô sin cho bà dì rồi mua một nhà nghỉ cho người ta thuê tháng tuần để nuôi ong chồng tốt nghiệp tiến sĩ rồi một ngày đẹp trời ông chồng theo cô thư ký xinh đẹp. Bà ở vậy, bán nhà nghỉ để mua 20 căn nhà, lợi tức $50,000/ tháng trong khi ông chồng tiến sĩ, về hưu đói, xin tiền mấy đứa con để sống.

Có một điều mình thấy đa số những người về già, không vui về con cái lắm. Họ cố gắng làm việc nhiều để tạo nên của cải, tài sản vô hình trung đánh mất sự liên hệ với con cái. Con cái thì thấy bố mẹ làm việc nhiều, quên cả chúng nên không muốn theo đường của bố mẹ. Bố mẹ con cái không hoà thuận lắm.

Về đời sống lứa đôi, cũng te tua, ly dị, có lẻ vì làm việc quá độ. Vừa làm việc ở sở vừa theo nghiệp dư mua nhà sửa nhà cho thuê. Họ thành công nên nhìn con cái khác xa, so sánh với những gì họ đã trải nghiệm nên rất khắc nghiệt với con cái.

Làm quen với mấy người này, cuộc đời họ như những cuốn sách để mình học hỏi. Ông Jack nói mình nên bỏ thêm thời gian, chăm sóc gia đình. Thằng con có lần nói muốn học nghề mình nên từ đó mình bắt đầu dạy nó, cho nó quản lý từ từ nhà cho thuê. Có lẻ nó thấy mình đi làm ít giờ, bỏ thời gian lo cho mấy đứa con khi còn đi học ở trung học. Cứ đi làm nhưng 2 giờ chiều là mình ngưng, đi đón con, nấu ăn cho chúng rồi chở đi bơi, thể thao hay học đàn. Cuối tuần thì chở đi họp hướng đạo, bơi đua,… lúc nào cũng có mặt bên con. Có lẻ vì vậy mà nó muốn theo gót mình để vào con đường mua nhà cho thuê. Sang năm nhà xuống xuống nhiều mình sẽ giúp nó mua nhà.

Dạo này mình kêu nó xem các nhà mà chủ không ở, nghĩa là nhà cho thuê, không có nợ trong vùng Opportunity Zone, để liên lạc để mua. Nếu nó mua được nhiều nhà rẻ vào hai năm tới như mình năm 2009-2010 thì cuộc đời nó khoẻ, có thể về hưu non.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Giá trả cho nền độc lập

 Đi Dubai, Thổ Nhĩ Kỳ, Tanzania, Ai Cập và Jordan giúp mình có thời gian, cơ hội nói chuyện với người bản xứ và đọc sách báo về các nước này nhất là các nước dành độc lập sau đệ nhị thế chiến. Có người từ Guyana tự hỏi tại sao quốc gia của họ tương đương với Dubai, có dầu hoả nhưng sau 50 năm độc lập, Dubai, từ một nền kinh tế không đến 3 tỷ mỹ kim, đã tạo dựng một nền kinh tế gần 500 tỷ đôla. 1% lợi tức dầu hoả đóng góp vào GDP, 20% do du lịch, ngoài ra nhờ các dịch vụ, buôn bán nhờ vào hải cảng rộng lớn của xứ này. Dubai được xem là một trong những quốc gia giầu có nhất trên thế giới.

Dubai thường được xem là một làng đánh cá tương tự Guyana, cũng có dầu hoả nhưng sau 50 năm dành độc lập, Dubai trở nên một quốc gia giàu có, trù phú còn Guyana thì te tua. Theo mình thì Dubai, có một ông vua, có đầu óc cấp tiến, muốn cải tiến đất nước nên dễ dãi về các luật Sharia của hồi giáo. Không có nhân công để phát triển đất nước nên họ nhập cảng khối lao động đến từ Ấn Độ, Pakistan, Phi Luật Tân,…thậm chí từ Việt Nam.

Sau đệ nhị thế chiến, các nước âu châu được Hoa Kỳ giúp đỡ qua chương trình Marshall, đã phải nhập cảng nhân công từ các thuộc địa cũ hay Thổ Nhĩ Kỳ như Đức quốc, để phát triển nền kinh tế hậu chiến của họ. Dubai đã phải sử dụng chế độ này, mới thành công. Ngày nay, 90% dân số ở Dubai là người ngoại quốc đến lao động, làm giàu cho xứ sở này.

Khi xưa ở Châu Mỹ, họ phải đem nô lệ từ phi châu đến để giúp kinh tế mấy thuộc địa mới này, nếu không thì châu Mỹ la tinh hay bắc Mỹ không được như ngày nay. Dubai cũng đem người đến làm việc, được cái là họ trả lương hậu hỉ nên thu hút được người tài mà không có đất dụng võ ở xứ họ.

Lịch sử có khuynh hướng lập lại. Nếu như phong trào cực hữu của pháp hay Đức quốc, nói chung ở âu châu lên mạnh. Khi họ nắm chính quyền thì có thể họ sẽ ra các đạo luật như đuổi cổ mấy người Pháp, gốc Việt Nam, ả rập, Thổ Nhĩ Kỳ,…về xứ như thể vào những năm 1960, người Algerie, đuổi cổ những người sinh trưởng tại Algerie, về Pháp.

Dubai có trên 10 triệu người mà 90% là dân ngoại quốc, đến đây làm việc. Để rồi một vài thế hệ nữa, con cháu những người di dân, ăn vạ ở xứ này thì có biến động chính trị ngay. Trung Cộng đi mướn các khu vực ở các quốc gia bạn, đem người Tàu đến sinh sống, 100 năm sau, biểu họ trả lại đất, có khả thi hay không hay là có cuộc đẫm máu xẩy ra. Chúng ta thấy Hương Cảng ngày nay được Anh quốc trả lại cho Trung Cộng, người Hương Cảng tự xem họ độc lập, không dính dáng gì đến anh Trung Cộng. Trước khi Hoa Kỳ và các nước khác công nhận Trung Cộng là thành viên chính thức của hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc. Người dân Hương Cảng đâu muốn phục tùng Trung Cộng. Xem video trên mạng, thấy người dân Hương Cảng, chửi bới, miệt thị dân từ Trung Cộng sang (Main land)

Họ cho rằng có hai điểm quan trọng của sự phát triển quốc gia: nền chính trị và hệ thống kinh tế. Đọc mấy bài viết của người Tàu từ Trung Cộng, viếng thăm Đài Loan. Họ tự hỏi cùng nói tiếng quan thoại nhưng sao xã hội Đài Loan khác xa với Trung Cộng. Người Đài Loan viếng thăm Trung Cộng thì chắc chắn không muốn trở thành người Hán của Trung Cộng.

Mình có anh bạn tàu, kể về thăm quê ở vùng nào đó trồng trà. Anh ta lên xe lửa cao tốc mà chính phủ Trung Cộng quảng bá, tuyên truyền, hiện đại hơn xe lửa Nhật Bản. 1 tiếng sau, bước ra hành lang, anh ta thấy khạc nhổ của người Tàu ở trên xe lửa đầy, không dám, bước đi nữa. Đi xe lửa thường, người ta mở cửa sổ để khạc ra ngoài, còn cầu tiêu thì khỏi nói. Họ đợi ở ngoài lâu quá nên tè luôn trước cửa. Kinh

Dubai có nền quân chủ chuyên chế trong khi Guyana theo chế độ Dân Chủ tập trung. Nền quân chủ bảo đảm một nền chính trị vững chắc, thuận tiện cho sự làm ăn, đầu tư trong khi Guyana thì nền chính trị lộn xộn, tham nhũng đầy nơi.

Ngày nay 90% dân số tại Dubai là người di dân. Như Hoa Kỳ khi mới được thành lập, họ mua nô lệ từ phi châu, để bảo đảm lực lượng lao động sản xuất cho họ. Nếu không có nô lệ đến từ Phi CHâu thì Hoa Kỳ khó có được sự thịnh vượng như ngày nay. 

Dubai khởi đầu bằng xây dựng hạ tầng cơ sở hiện đại. Sang Dubai thấy phi trường, xa lộ rộng lớn giúp dân chúng di chuyển nhanh chóng. Nội mấy nhà ga nhỏ của các xe điện trên không đủ thấy đẹp. Ông vua của xứ này biết là dầu hoả có đó nhưng sẽ có một ngày sẽ cạn hết nên ông ta dùng dầu hỏa để đầu tư, tạo dựng một nền kinh tế lâu dài, không dựa vào dầu hỏa như các nước lân cận.

Nới lỏng sự khắc khe của luật Sharia của hồi giáo, Dubai cho phép người dân, du khách có thể ăn bận theo tây phương,… khiến các nước láng giềng bị các luật Sharia giam lỏng, buồn chán, chạy qua Dubai để được tự do trong những ngày cuối tuần, mua sắm, ăn chơi. Họ làm ra tiền mà không có gì để giải trí và 5 lần cầu nguyện thường nhật. Dubai trở thành thiên đường của các người giàu có trong khu vực.

Hôm ở Dubai, đồng chí gái thấy mấy bà bản xứ đi trong thương xá, bận toàn đồ đen từ trên xuống dưới, trừ hai con mắt đi nhìn đường mà đi. Đồng chí gái kêu họ chỉ có thể khoe được cái ví LV. Khi ăn họ vén cái màn che mồm lên để bỏ thức ăn vào miệng.

Dubai bắt chước Lý Quang Diệu, đã biến Dubai thành một Tân Gia Ba của Trung Đông, giàu có. Covid đến nhưng quốc gia chỉ đóng cửa có 3 tháng sau đó thì mở cửa cho du khách đến. Nếu không sẽ có bạo loạn. Hình như họ cho dân về lại nước họ mấy tháng.

Sau khi dành lại độc lập từ người Anh quốc, Guyana vẫn tiếp tục kỹ nghệ đánh cá. Năm 2019, kỹ nghệ đánh cá và nuôi cá lên đến 16 tỷ đôla nhưng hôm nay chỉ còn 7.7 tỷ đô la, xuống 52%. Nếu so sánh GDP Guyana với Dubai thì một trời một vược sau 50 năm. Cho thấy chính trị và kinh tế đi đôi với nhau.

Các quốc gia á châu như Tân Gia Ba, Đài LOan và Nam Hàn, Nhật Bản, khởi đầu họ cần một nền chính trị vững chắc để có thể thực hiện các chương trình cải cách kinh tế. Nhất là Đài LOan và Nam Hàn, bị áp lực của Trung Cộng và Bắc Hàn. Do đó họ cần một chính quyền độc tài để thanh lọc các phần tử thân cộng. Sau đó khi nền kinh tế khá rồi, quốc gia có được một giai cấp giàu có thì họ mới nới lỏng nền chính trị và dân chủ hoá xã hội như ngày nay. 

Mình nghe người lớn kể chuyện, có lẻ mật vụ của thời ông Diệm, đàn áp hơn thời đệ nhị Cộng Hoà, khiến bao nhiêu nằm vùng len lỏi vào các cơ quan của chính quyền và quân đội miền nam. Việt Nam Cộng Hoà cho phép đối lập trong quốc hội còn mấy nước như Nam Hàn và Đài Loan, lúc đầu không có sự đối lập.

Có hai thí dụ khác là Ấn Độ và Nigeria, 2 cựu thuộc địa của đế chế Anh quốc. Ấn Độ (dạo ấy có thêm Pakistan và Bangladesh). Khi người anh xâm chiếm hai xứ này, họ đem theo tôn giáo, kỹ thuật, nền hành chính và ngôn ngữ. Người Ấn Độ từ chối chấp nhận trở về đạo của người Anh quốc, ngược lại họ tiếp nhận kỹ thuật và văn hoá của người Anh quốc.

Người Ấn độ bắt chước người Anh quốc uống trà, giúp mẫu quốc làm giàu. Mình có tên bạn gốc Ấn Độ, hắn chửi Anh quốc như gì. Người Ấn Độ học tiếng anh, học đánh Cricket với giấc mơ trở thành người Anh quốc, kẻ cai trị mình. Tương tự người Việt khi xưa, bắt chước kẻ cai trị mình xổ tiếng tây, bận đồ tây, hút thuốc lá tây, học nhảy đầm như đám thực dân cai trị mình. Như vậy, họ tự xem mình thuộc giới cai trị, trưởng giả. Họ muốn tây hoá, tẩy sạch hết căn bản của tố chất việt của họ để được như người da trắng, đô hộ họ. Đó là cái nguy hiểm vì khi đã mất cái bản sắc Việt thì chúng ta sẽ bị lộn xộn, khủng hoảng căn cước, khó có thể tìm được một lối đi cho chính mình, chỉ vay mượn ở ngoại bang. 

Người Nigeria không học kỹ thuật của người Anh quốc, họ lại theo đạo của thực dân truyền giáo, họ sử dụng anh ngữ như ngôn ngữ chính của hành chánh và xã hội. Họ tự bào chửa là có nhiều bộ tộc và phương ngữ, nghe nói đâu trên 300 loại. Người Ấn Độ có trên 2,000 phương ngữ. Anh ngữ được sử dụng khá nhiều vì nhiều bộ tộc không hiểu nhau. Xem phim Ấn Độ, thấy họ phụ đề đủ loại tiếng chính được sử dụng tại xứ này.

Người Anh quốc, trước khi rời bỏ Ấn Độ, đã tìm cách chia 5 xẻ 7 xứ này khiến Ấn Độ và Pakistan, Bangladesh luôn luôn trong tình trạng đối nghịch, khó phát triển hoàn toàn. Theo mình hiểu thì văn hoá ở Ấn Độ còn giữ các giai cấp nên khó phát triển một cách rõ rệt. Kiểu xét lý lịch. Mấy người Ấn Độ, sang Hoa Kỳ, rất thành công, làm lớn trong các công ty Google, Pepsi, …

Nếu chúng ta nhìn bản đồ phi châu, sẽ thấy người tây phương chia cắt một cách vô lý. Họ cứ chia các biên giới theo đường thẳng, bất chấp sự khác biệt văn hoá giữa các vùng. Mình đoán là người tây phương cố tình, để gây xáo trộn, giúp họ làm ngư ông hưởng lợi. Từ khi các nước tây phương bị bắt buộc trao trả nền độc lập, chúng ta thấy chiến tranh, lật đổ đủ trò giữa các nước, bộ lạc với nhau.

Ở Á Châu, ông Lý Quang Diệu đã biết gom góp lại các người khác chủng tộc sinh sống lâu ngày tại hòn đảo này. Người Mã Lai, người Ấn Độ, người Tàu,.. tạo dựng một thể chế khiến mọi giới đều đóng góp, không bị kỳ thị, giúp đất nước này phát triển nhanh. Họ dùng anh ngữ để thống nhất các giống dân với nhau.

Lịch sử cho thấy các nước dành được độc lập thường sử dụng các chương trình do quan thầy thực dân cũ hay theo Liên Xô. Chỉ có những chính quyền vì dân, ít tham nhũng, không bị tây phương bẩy nợ thì mới phát triển nhanh chóng còn thì te tua, mắc nợ ngoại bang, dân tình khốn đốn. (Còn tiếp)

Nguyễn Hoàng Sơn 

Đi học cuối năm với con

 Sáng nay, hai cha con đi học. Thằng con tối qua, đi chơi về khuya nên sáng nay đến khách sạn vẫn còn ngái ngủ. Lớp này thường được tổ chức vào cuối năm để kiếm thêm khách hàng cho mấy tổ hợp làm thuế, bán nhà và luật sư. Mình đi khi xưa nhưng mấy năm gần đây thì không, nay dẫn thằng con đi học để cho nó học từ từ. Nói chung là họ cho biết các luật mới về thuế, bán nhà ra sao,…

Khi xưa, đi học ít thấy người gốc á châu, nay thì đông, nhất là họ dẫn con theo dù còn trẻ tuổi, dưới tuổi thành niên nên thấy là lạ. Sau khi ghi tên thì hai cha con ăn điểm tâm. Kệ cho con nó biết chút đỉnh rồi sau này chúng sẽ nhớ và tìm tòi thêm.

Khởi đầu, ông chuyên mua nhà sửa lại để bán, trung bình hơn 100 căn nhà mỗi năm. Ông ta cho thấy đồ thị địa ốc năm 2022 tương đương năm 2006, cho thấy năm 2008 sẽ lập lại trong nay mai. Cho thấy hiện nay số lượng nhà bán gia tăng so với 12 tháng trước đây. Theo mình biết thì dạo này ít người tái tài trợ lại nhà mình vì tiền lời tăng gấp đôi năm ngoái. Năm ngoái mua nhà lợi hơn mướn nhà, ngược lại năm nay mướn nhà rẻ hơn la mua nhà.

Mình có người chị dâu chuyên lo mượn tiền cho thiên hạ nay ngồi ngáp ruồi. Broker của chị rên trước đây mỗi tháng có mấy chục hồ sơ, nay chưa tới 2 cái. Không có người tái tài trợ lại nhà thì sẽ không có người tân trang nhà cửa thì kinh tế sẽ suy giảm.

Sau đó đến một bà chuyên lo về các Self-directed IRA, nói về đầu tư hay cho mượn tiền với quỹ hưu trí của mình. Self-directed IRA, khác với IRA thường. IRA thường thì chỉ có thể mua cổ phiếu hay mutual funds của Broker của mình như chúng ta thường sử dụng khi còn đi làm với công ty. 

Self-directed IRA thì mình có thể tự do đầu tư, không bắt buộc phải qua broker của mình. Mình có thể mua mua nhà, cho mượn tiền, … do đó ông Mitt Romney có thể nhồi tiền quỹ IRA lên mấy chục triệu với số tiền được đống hàng năm $2,000, nay thì lên đến $7,000. Bà ta cảnh báo là nên cẩn thận khi đầu tư vì có nhiều tên ma đầu dụ dỗ, khiến lòng tham cua mình nổ lên rồi tiền mất tật mang. Mình đầu tư vào cổ phiếu, cho vay lãi cao ngắn thời gian hay mua đất, khi bán không bị đánh thuế vì dùng Roth IRA.

Sau đó, hai vợ chồng CPA nói về sở thuế được cấp thêm tiền để mướn người làm để đi hỏi thuế thiên hạ. Có ông kể là nhận được thư của sở thuê nói ông ta nợ tiền thuế năm rồi đâu $1,100. Ông ta sợ không dám hỏi, chỉ viết ngân phiếu ngay cho họ để khỏi bị lộn xộn. Đó là extortion của chính phủ. Mình cũng nhận một lá thư tương tự. Theo người khai thuế của mình thì năm vừa qua, vợ mình được trả lại đâu trên $2,000 vì đã đóng quá nhưng theo lá thư thì bớt đâu $1,700 nên mình cũng ngậm họng. Đó là cách chính phủ Biden kiếm tiền từ nhân dân Hoa Kỳ. Mình thất kinh tưởng chỉ có mình nhận được lá thư này, ai ngờ có nhiều người cũn thưởng được diễm phúc này, khôgn một ai dám cả gan, viết thư hỏi. Chúng kêu xét hồ sơ thì khốn.

Sau đó thì có ông tây là accommodator khi bán nhà để đổi 1031 exchange. Ông ta nói đến những thay đổi luật lệ gần đây. Chính phủ Trump và Biden in tiền rất nhiều cho vụ cô lập hoá xã hội vì Covid nên nay cần tiền để trả tiền lời nên sẽ đánh thuế người Mỹ như điên vì mới ra thêm đạo luật về vấn đề này.

Cuối cùng một ông luật sư chuyên về luật gia đình và bảo vệ tài sản. Ông ta cho biết là bỏ nhà cửa và tài sản vào living trust, để tránh toà thừa kế nhưng không bảo vệ tài sản của mình nếu bị thưa kiện. Nếu mua nhà cho thuê với quỹ hưu trí mà nếu bị thưa kiện, nếu thua thì người kiện mình sẽ lấy căn nhà nhưng mình phải đóng thuê trên số tiền giá trị căn nhà. Do đó không nên mua nhà với quỹ hưu trí. Lý do là không được khấu hao về thuế. 

Ông này thì quảng cáo về LLC, công ty trách nhiệm hữu hạn nên doạ đủ trò nhưng không nói đến sự lợi hại khi dùng LLC và S Corporation. Chán Mớ Đời 

Sau đó thì giải lao để bà con có dịp uống trà hay uống coca và nước ngọt, đi từ thoải mái trước phần 2 là đặt câu hỏi. Phần này thì thiên hạ xếp hàng để hỏi, cứ kêu thí dụ một người bạn muốn làm cái này cái nọ khiến ai nấy đều cười. Đa số là người lạ vì mấy người mình quen thường tham dự mấy cái này trước đây thì không thấy xuất hiện. Nói chung là mấy CPA này lấy tiền khá đắt. Họ quảng cáo, trả tiền khách sạn sang như hIlton. Người làm thuế cho mình chỉ lấy có $250 trong khi họ lấy gấp 10 lần. Vấn đề là phải biết để nói người làm thuế của mình. 

Dẫn thằng con theo để nó học thêm chút đỉnh rồi sau này, nó sẽ mò học thêm. Phần này thì nó ngáp như điên vì thiếu ngủ đêm qua nên chắc chả nhớ gì cả hay hiểu. Xem như phần nhập môn tương tự mình khi xưa mới bò lại lần đầu, nghe thiên hạ nói toàn là những đại từ. Sau này thì khám phá ra họ mồ mình để bán dịch vụ cua thọ. Chán Mớ Đời 

Cuối tuần này mình bay sang San Juan, Puerto Rico để học một tuần 4 tên luật sư. Có tên luật sư CPA mình đi học cách đây 20 năm về làm sổ sách Quickbook. Nay hắn lấy $750/ giờ nên phải bò sang đây học vì có thêm 3 tên luật sư khác trong 1 tuần. Khi xưa hắn ở Ohio, nay dọn về San Juan để đóng thuế ít nhưng lại gặp Cuồng Phong. Chán Mớ Đời

Mình cos nói đồng chí gái là tháng này, chuẩn bị đi Puerto Rico, mình đi học trong ngày, mụ vợ đi shopping, tối lại thì hai vợ chồng đi chơi, có thể lấy thêm vài ngày ở đây sau khi học. Đồng chí gái tham gia một ca đoàn Trưng Vương gì đó nên phải chuẩn bị trình diễn hai tuần nữa nên mình đi một mình. Trên đường về, sẽ ghé lại thăm người bạn, hàng xóm khi xưa, mất tích từ khi anh chàng bị đôn quân, nay mới tìm lại được. Anh chàng định cư tại Houston, luôn tiện thăm vợ chồng chị bạn, gặp nhau tại hội ngộ với cô giáo việt văn ngày xưa.

Mình có đến Houston một lần, thời còn vui tính độc thân.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Toàn cầu hoá hay nô lệ văn hoá

 Năm nay, sao thiên di chiếu vào cung mệnh của mình nên đi ta bà hơi nhiều. Từ Peru đến Dubai rồi qua Thổ Nhĩ Kỳ, lên đỉnh Kilimanjaro xuống các Kim Tự Tháp ở Ai Cập và Biển chết của Jordan. Chưa kể mấy chuyến đi nội địa ở Bryce Canyon, Zion, Mammoth Lakes hay MOunt Whitney. Tuần tới lại lò mò sang Puerto Rico, rồi tháng 12 lại đi đâu bên Mễ Tây Cơ. Chán Mớ Đời 

Khi xưa, còn sinh viên tại Pháp, hè thì mình mang ba lô đi chơi khắp âu châu bằng quá giang xe, xe buýt hay xe lửa. Nói chung dạo ấy ảnh hưởng văn hoá của Hoa Kỳ không thấy xuất hiện nhiều, ngoài thiên hạ bận quần bò khiến cô bạn mỹ nói về Hoa Kỳ sẽ mua cổ phiếu Levis. Nước coca thì có thấy nhưng dân địa phương cũng ít uống.

Ngày nay thì dân sở tại mang giày Nike, quần bò, đội cap New York, nghe nhạc Rap, nói chung áo quần hàng hiệu Mỹ nhiều. Chỉ có điện thoại di động thì của Trung Cộng, có lẻ IPhone đắt tiền so với đồng lương của họ. Nói chung đi trên phố mấy xứ này, mình không cảm thấy khác biệt với Hoa Kỳ. 

Ngày nay, đi mấy nước đều thấy thiên hạ uống coca cola đầy, ăn Pizza Domino, Pizza Hút, còn các tiệm MacDonalds, Burger King thì mọc đầy. Sự khác biệt giữa mấy tiệm này ở các xứ này và Hoa Kỳ là dân sở tại xem như nhà hàng xịn, rất trân trọng, tiệm ăn trang hoàng hoành tráng hơn bên mỹ. Ở Cali, gần nhà có mấy tiệm Pizza Hut hay Domino, nhỏ xíu. Người dân gọi điện thoại đặt thức ăn rồi 15 phút sau ghé lại lấy hay kêu họ mang tới nhà. Ngược lại ở các xứ mình thăm viếng thì trang hoàng đẹp như thể ở Hoa Kỳ, vào tiệm ăn sang trọng.

Cho thấy sự toàn cầu hoá, khiến người dân các nước trên thế giới ăn uống như người Mỹ vô hình trung văn hoá ẩm thực mỹ đã toàn cầu hoá thế giới. Nghe nói tiệm ăn MacDonalds ở Champs Elysees, đông khách nhất xứ pháp. Khi xưa, bộ trưởng văn hoá của pháp, ông Jacques Lang kêu gọi chống lại sự hãm hiếp của văn hoá tư bản đang dãy chết. Kêu gọi cấm không được sử dụng từ ngữ anh ngữ trong sách báo Pháp.

Ngày nay, cháu mình ở pháp làm nhạc, viết bằng tiếng anh. Chán Mớ Đời 

Tiệm ăn Burger King trên đại lộ chính ở Istanbul. Bên trong rất sang trọng, chỉ ghé vào xem rồi đi ra

Lâu lâu mình có nghe hội thoại các chương trình tại Việt Nam thì khám phá ra người Việt tại Việt Nam, đúng hơn giới tinh hoa của Việt Nam, sử dụng tiếng anh rất nhiều trong câu chuyện của họ, trong khi mình thì tìm cách học thêm ngữ vựng Việt Nam. Tương tự thế hệ đi trước mình khi xưa, theo tây học, nói chuyện toàn xổ tiếng tây. Moi và Toi ỏm cù tỏi như moi đi xe lửa moi leo lên đầu toi, moi đái trên đầu toi,…

Dưới thời Pháp thuộc, các giới trí thức Việt Nam bắt chước văn hoá của kẻ đô hộ mình, học nhảy đầm, đọc sách tây, muốn bắt chước sống như người Pháp. Ngày nay tương tự, người Việt cũng nhảy đầm như khẳng định mình thuộc thành phần trí thức, trưởng giả. Nói chung người Việt tại Bolsa, không có gì để tiêu khiển, giải trí vào cuối tuần. Người Mỹ thì họ đi nghe nhạc ở hý viện, xem Opera, xem kịch,…nhưng không hợp khẩu với người Việt tỵ nạn. Khi xưa ở Pháp, nhảy đầm thường dành cho ngừoi bình dân mà họ gọi Bal Populaire khi có lễ ăn mừng cách mạng, 14 juillet nhưng người Việt mình lại đôn lên thành một loại tiêu khiển của giới trưởng giả.

Trong sự bành trướng của văn hoá mỹ, các nước e ngại, nhất là các nước độc tài. Họ đang tìm cách chống lại sự bành trướng của nền văn hoá mỹ tại quốc gia của họ. Như trong phim “invasion of the Body Snatchers", các người hành tinh kiểm soát và chế ngự cơ thể và bộ óc của con người trên địa cầu.

Các trí thức cho rằng sự mỹ hoá dưới dạng một văn hoá đế quốc như dưới thời đại La Hy, mà các công ty như Sony, Seagram, Bertelsmann,.. tuy không phải là công ty Mỹ, vẫn tiếp tục quảng bá các hình thức văn hoá của Mỹ.

Mình mở đài truyền hình địa phương để xem, thấy toàn là phim của Hồ Ly Vọng sản xuất. Khi xưa, ở Việt Nam, mình thích xem phim tây hay mỹ còn phim Việt Nam thì ít, người lớn chê phim Việt Nam, đồ lô-can. Mình nhớ ở Ma-rốc thấy dân tình mê BAy Watch hay khi xưa ở Pháp, người Pháp mê phim bộ Charlies’ Angels, Dallas. Báo chí trong tuần cứ hỏi về JR hay cô đào Fawcett.

Ngược lại người ta nhận thấy sự mỹ hoá, giúp người dân bản địa có tinh thần khai phóng, yêu văn hoá, tinh thần chống bạo quyền của văn hoá mỹ, bắt nguồn từ thời nước mỹ vẫn còn là thuộc địa của đế chế Anh quốc. Họ cho biết vào những năm 1950 của thế kỷ trước, văn hoá mỹ đã gây ảnh hưởng lớn cho giới trẻ tại Tây Đức, Pháp quốc,…đã giúp dân chủ hoá chính trị nước họ sau thế chiến. 

Tổng thống De Gaulle, sau khi bị ám sát hụt bởi nhóm OAS, đã cầm quyền rất cứng rắn, bỏ tù hết mấy ông tướng tá hay ai chống ông ta, khiến giới trẻ nổi loạn mà ngày nay người Pháp hay gọi Mai 68. Giới trẻ tại Hoa Kỳ, chống lại chiến tranh Việt Nam, bạo loạn, đốt giấy gọi nhập ngủ hay trốn qua Gia-nã-đại, tương tự ngày nay thanh niên Nga chống lại lệnh động viên của Putin, một số bỏ chạy qua các nước lân cận. Tương tự giới trẻ tại Nam Hàn và Đài Loan hay các nước Nam Mỹ, nổi loạn biểu tình chống lại chính quyền quân phiệt, giúp được sự dân chủ hoá đất nước họ.

Các chương trình như Simpsons đã giúp củng cố nền văn hoá mỹ trên thế giới với tinh thần chống lại quyền lực của chính phủ. Họ có thể chế nhạo tổng thống hay bộ trưởng, dân biểu,…biểu tượng của quyền lực. Mỗi thứ 7, mình đều xem chương trình Saturday Night Live, họ chế diễu các chính trị gia, tổng thống, đủ trò.

Văn hoá là một vũ khí rất nguy hiểm cho các chính quyền độc tài. Mình nhớ có xem cuốn phim Lỗ Ma ni, nói về một cô thuyết minh các phim mỹ và tây phương được đem lậu vào xứ này trong thời gian cầm quyền của Ceauscescu. Người dân trả tiền để xem lén tại nhà ai trong chung cư. Khi người ta xem các phim cấm thì thấy trong các siêu thị của tư bản dãy chết, thực phẩm để đầy, nhà cửa to lớn, xe cộ nhiều nên họ bắt đầu đặt lại sự thật về tuyên truyền của chính phủ và mất niềm tin và lãnh đạo để sau này họ xử tử hai vợ chồng ông lãnh đạo.

Có một anh gốc Tiệp trong chuyến leo núi Kilimanjaro, kể là bố anh ta, có dịp đi sang tây Đức thì khám phá ra siêu thị đầy nhóc thực phẩm, không phải xếp hàng như ở Praha nên mất niềm tin vào đảng, dù ông ta là đảng viên trung thành từ mấy chục năm qua, luôn luôn phấn đấu để trở thành một đảng viên tốt của xã hội chủ nghĩa.

Trong quá khứ, văn hoá được biểu hiện qua giai cấp ưu tú và giàu sang. Sách vỡ rất đắt, chỉ dành cho các giới quý tộc. Họ gửi con họ vào đại học để ngẩm nghĩ về cuộc đời, học tiếng la tinh hay tiếng Hy Lạp,.. nông dân như mình thì muôn đời, không biết đọc.

Văn hoá đại chúng (popular culture) mà người ta thường nói hay nhạc đại chúng (pop Music) thể hiện một loại văn hoá, xoá bỏ từ từ sự kiểm soát của nhà cầm quyền. Như phong trào Hippie được xuất phát tại Hoa Kỳ rồi lan tới các nơi trên thế giới, để nói lên giới trẻ chống lại sự sai khiến của nhà cầm quyền, tiêu biểu nhất là đại nhạc hội Woodstocks, tiểu bang New York. Họ kêu gọi không gây chiến tranh, yêu chuộng hoà bình. Trong ánh mắt của chính quyền mỹ hay các nước khác là sự nổi loạn, bất tuân quyền lực của họ là phản động. Như Mai 68, ở âu châu, tạo thành cách mạng văn hoá khiến tổng thống De Gaulle phải ra lệnh cải cách.

Chính quyền lúc nào cũng lo sợ sự bất tuân dân sự của quần chúng. Mình xem trên mạng đăng tải các cuộc biểu tình vì vật giá leo thang tại Đức quốc, Pháp quốc, Hoà Lan, Ý Đại Lợi,…thậm chí nhiều biểu tình chống ủng hộ Ukraine nhưng không được đài truyền hình chính truyền tải. Họ tìm mọi cách để loại trừ như ở Gia-nã-đại, các tài xế xe tải đình công gì đó, chính phủ khoá tài khoản, trương mục của họ trong ngân hàng thế là mấy ông này phải bỏ về.

Trong tương lai chính phủ sẽ không dùng tiền mặt mà chỉ cho sử dụng tiền trên mạng, để kiểm soát quần chúng. Nghe kể ở Trung Cộng, ai mà lộn xộn là không được mua vé xe, máy bay hay thực phẩm, khiến chúng ta sẽ không dám đối kháng lại bạo quyền. Ở tây phương chắc sẽ không như vậy nhưng họ vẫn có thể khoá tài khoản của mình là ngọng.

Cải cách văn hoá thì các sách cổ điển về thi ca không cần thiết nữa như khi mình học trung học, ông tây bà đầm bắt học thuộc lòng các bài thơ của Corneille, Racine, Moliere, dù chả ăn nhập gì đến đời sống cá nhân. Gặp các người trẻ ở mấy nước thăm viếng. Họ hỏi lý do mình muốn thăm viếng xứ họ, mình kể đọc thơ của Homer, nói về các xứ này khiến họ như bò đội nón, vì chưa bao giờ nghe đến thi hào Hy Lạp Homer. Họ chỉ biết Kim Kardashian hay Kay West,… Chán Mớ Đời 

Các tiểu thuyết trở thành văn chương của giới trung lưu, thậm chí các tiểu thuyết được đăng báo thành các feuilleton như Francoise Sagan hay Colette,… văn hoá được bình dân học vụ, quần chúng hoá. Đọc tiểu thuyết dễ hơn đọc Albert Camus. Ở phi trường, vào mấy tiệm sách, chỉ bán tiểu thuyết nhiều, còn sách về thương mại, lèo tèo vài cuốn.

Đầu thế kỷ 20, sự phát triển của văn hoá giải trí như xi nê, ca nhạc kịch, các công viên du chơi như Disneyland, nhạc được phổ biến qua các phương tiện truyền thông như radio và truyền hình, giúp thu hút thêm khán thính giả đến với văn hoá đại chúng, dần dần tạo ra một ngôn ngữ chung cho loài người trên thế giới. Ngày nay với internet, thế giới như được gần lại với nhau, không xa lạ, khác biệt.

Có thể nói văn hoá mỹ là hệ quả đầu tiên của cuộc cách mạng văn hoá đại chúng hiện nay trên thế giới. Hoa Kỳ là một xã hội đa chủng tộc nên gom đủ các chủng tộc trên thế giới và từ từ được mỹ hoá, đúng hơn là tạo dựng một văn hoá đa chủng tộc. Lấy thí dụ nhạc Rock, ảnh hưởng của nhạc người da đen, nhạc country của người Mỹ trắng, hay nhạc Mễ như bản nhạc La Bamba. Họ lấy giai điệu, một bài hát của người Mễ rồi biến tấu lại. Dù là tiếng Mễ nhưng người Mỹ vẫn thích.

Trước 75, có ban nhạc Phượng Hoàng làm nhạc lời việt với sự ảnh hưởng của nhạc Pop Hoa Kỳ hay nhạc sến mà nay người ta gọi nhạc Bolero, cũng bắt nguồn từ nhạc cải cách, ảnh hưởng của nhạc tây phương,…

Một người gốc da vàng được tiếp cận đến nhạc Jazz của người da đen hay một người da trắng có thể nghe nhạc Mariachi và uống Tequila của Mễ. Từ từ các văn hoá của nhiều cộng đồng được gom lại, tạo ra một văn hoá đa chủng tộc.

Có lẻ lý do đó mà văn hoá mỹ được bành trướng dễ dàng tại các nước Âu châu, á châu hay phi châu,…vì có ảnh hưởng bởi các chủng tộc khác nhau, di dân tại Hoa Kỳ.

Nếu chúng ta nhìn văn hoá mỹ được gom lại các nền văn hoá khác nhau của người di dân từ khắp thế giới theo sự phát triển của Hoa Kỳ. Các nước khác muốn phát triển cũng phải mượn các văn hoá khác để tạo ra cho chính mình một văn hoá mới. Phải có sự cọ sát, giao thoa giữa hai nền văn hoá mới tạo ra cái mới.

Điển hình, người Hy Lạp chinh phục, đô hộ người Ai Cập. Họ mạnh về quân sự nhưng về văn hoá thì không bằng người Ai Cập có nền văn minh khá cao, lâu đời hơn. Người Hy Lạp học hỏi nền văn minh của người Ai Cập, để tạo ra nền văn mình HY Lạp gây ảnh hưởng cho thế giới ngày nay. Họ vay mượn kiến trúc Ai Cập để tạo ra những đền thờ kiến trúc tuyệt mỹ mà 3,000 năm sau vẫn là tuyệt tác.

Đến người la mã vay mượn của người Hy Lạp với kỹ thuật của họ đã để lại cho nhân loại biết bao nhiêu công trình tuyệt mỹ. Người âu châu bắt chước người Hy Lạp và La mã để tạo ra các kiến trúc thời Phục Hưng,…và cứ như thế đến ngày nay.

Sự cọ sát các văn hoá đa chủng tại Hoa Kỳ đã kiến tạo ra một văn hoá đại chúng, gây ảnh hưởng trên toàn cầu từ 30 năm qua. Có lẻ các văn hoá tại nhiều quốc gia bị ảnh hưởng bởi văn hóa Mỹ nhưng trên thực tế, các nền văn hoá trên thế giới đang tự biến hoá như văn hoá Mỹ mấy chục năm về trước.

Có lẻ lo sợ mất bản sắc hay bị văn hoá mỹ đô hộ nên có nhiều nước đang tìm cách ngăn cản, kiểm duyệt trên mạng. Nguy hiểm nhất là tinh thần bất phục tùng chính quyền mà chúng ta thấy qua Mùa Xuân Ả Rập. Hoa Kỳ còn nhiều quyền lợi nên chưa để các chính quyền thân mỹ rớt đài. Các nhà đầu tư tây phương lo âu nên không dám tiếp tục đầu tư nên Trung Cộng nhảy vào. Mình thấy đâu đâu đều có dấu vết của Trung Cộng như điện thoại Xaomi, xe hơi tàu xuất hiện trên đường phố Ai Cập và Jordan hay Tanzania. Biết đâu một ngày nào đó người Ai Cập sẽ hát nhạc tàu. Văn hoá họ sẽ biến thể vì ảnh hưởng văn hoá người Hán. Mình đọc ở đâu đó, cách đây mấy chục ngàn năm, một số dân từ Ai Cập, đã di dân về đến á châu , nay là Trung Cộng. (Còn tiếp)

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tha phương cầu thực

 Ở Ai Cập, chỉ gặp người bản xứ trong các công việc phục vụ du khách nhưng khi qua Jordan thì gặp rất nhiều người gốc Phi luật Tân, gốc Nam Dương, đa số từ Bali đến. Hồi hè đi Thổ Nhĩ Kỳ, gặp 2 người đến từ Bali, Nam Dương, hỏi thì họ cho biết là từ khi covid dính xứ họ thì không có du khách nên phải tìm đường cứu gia đình, nên lặn lội tha phương cầu thực tại xứ người.

Nói chung thì mấy nước mình đến đều bị dính covid khiến ngành du lịch chới với. Ở Dahab, sa mạc Sinai của Ai Cập, khu nghỉ dưỡng cho cả ngàn người mà chỉ loe hoe độ 60 du khách mà phải trả chi phí cho mấy trăm người làm. Ở xứ Jordan thì đỡ hơn vì các địa danh mình đến rất nổi tiếng trên thế giới như Petra, và Biển Chết. Tại đây lại gặp toàn phục vụ viên đến từ Nam Dương và Phi Luật Tân.

Xứ nghèo, dân đông, lãnh đạo tham nhũng nên phải tìm đường tha phương cầu thực, kiếm chút vốn về xứ làm ăn hay gửi tiền về cho nuôi cha mẹ hay xây nhà báo hiếu. Nhìn hoàn cảnh họ khiến mình cảm thấy may mắn. Mình cũng tha phương cầu thực, được học hành nên có công ăn việc làm tương đối khá hơn, lại được một quốc gia khác cưu mang, cho vào quốc tịch nên có chốn để trở về, để gọi là nhà.

Ở xứ Jordan này, dân số độ 12 triệu người mà có đến 4 triệu người tỵ nạn từ các cuộc chiến lân cận như Syria, Yemen, Iraq … chạy qua làm kinh tế xứ này càng khốn đốn. 40-50% giới trẻ ra trường bị thất nghiệp nên cuộc sống không biết tương lai ra sao. Dân tình nói thầm với mình là thích ông vua cha đã qua đời hơn ông vua hiện thời. 

Dân Jordan đi tha phương cầu thực lên đến 600,000 với dân số có 6 triệu người chính gốc vì có đến 2 triệu người gốc Palestine đã sang xứ này vào những năm năm 1948, khi có cuộc chiến với người do thái. Lãnh đạo người Palestine kêu dân chúng bỏ đi qua ở tạm các trại tỵ nạn ở Lebanon, Jordan,…đợi họ đánh chiếm lại Palestine nhưng 80 năm sau, ngày trở lại quê hương  xa vời. Lãnh đạo của họ, ăn tiền cứu giúp kháng chiến, sống xa hoa, bỏ mặc họ bị giết chết khá nhiều.

10% dân số xứ Jordan phải tìm đường tha phương cầu thực để gửi tiền về nuôi gia đình là con số khá cao. Cứ tưởng tượng Việt Nam có đến 10 triệu người tha phương cầu thực như Phi Luật Tân có đến 12 triệu người tha phương cầu thực với dân số là 112 triệu người. Mình nhớ mấy chục năm về trước, viếng Hương Cảng lần đầu tiên. Buổi chiều chủ nhật, ra gần bờ sông, thấy mấy người Phi Luật Tân xa xứ, gặp nhau tại đây để chia xẻ món ăn hay cho nhau đọc thư nhà.

Mình may mắn, tha phương cầu thực tại Hoa Kỳ nên cuộc đời khá hơn những người tha phương cầu thực khác tại các nước như Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan. Mình có gặp 2 người Việt tại Dubai, 1 nam 1 nữ, cũng bỏ Việt Nam ra đi để kiếm tiền, xây dựng tương lai tại Việt Nam. Một anh kể là có hùn vốn mở hai tiệm ăn tại Việt Nam, 1 chị thì cho biết lương bổng đây cao hơn nên qua đây làm việc, kiếm tiền, không biết có lấy chồng hay không. 80% dân số tại Dubai là người ngoại quốc tha phương cầu thực.

Đây là hình ảnh khiến mình hết muốn leo núi để lên căn cứ thứ 1 của núi Hymalaya. Ngay xứ họ mà phải gánh nặng như vậy để du khách ngoại quốc như mình lên núi, chụp hình tạo dáng.

Cũng là người tỵ nạn nhưng mấy người Palestine, Yemen, Syria,.. phải sống trong các trại tỵ nạn, lây lất ở xứ Jordan này, cạnh biên giới để mong có ngày trở về quê cha đất tổ. Gần thủ đô Amman, thấy khu vực của người Palestine mà năm 1948, cha mẹ, ông bà họ đã bỏ xứ ra đi, đến đây sống lêu bêu trong các căn lều. Nay thì được chính phủ Amman cho phép, xây cất nhà cửa. Thế hệ thứ 3 đã sống xa xứ và có lẻ sẽ không có ngày trở về quê cha đất tổ.

Chạy xe trên quốc lộ, thấy bên kia biên giới là Do Thái, rất nhiều nơi xanh rì vì được khai thác trồng rau, trái cây. Bên Jordan thì chỉ là đá và cát của sa mạc. Có người kêu sao không bắt chước Do Thái để phát triển. Nói rất dễ. Con người không thích suy nghĩ nên họ hay phê phán. Đa số dân Jordan là gốc người Bedouin, du mục trong sa mạc nên tư duy khác, trong khi đó người do thái được viện trợ bởi Hoa Kỳ và người do thái trên thế giới, đầu tư.

Thứ nhất muốn phát triển xứ này phải tốn nhiều tiền. Xứ này không có dầu hoả nhiều như Saudi Arabia. Đất cằn cỗi. Thời tiết mình thấy nóng đâu 29, 30 độ C mà họ kêu là khí hậu tốt vì mùa hè lên đến 50 độ C ở nhiều nơi, nhất là vùng biển chết, nằm dưới mặt biển đến 400 mét.

người Việt tỵ nạn may mắn, được Hoa Kỳ và các nước khác cưu mang chớ cứ tưởng tượng, cả triệu người sống lây lất ở các trại tỵ nạn Pulau Bidong hay Phi Luật tân từ mấy chục năm qua.

Đúng là mình may mắn, chớ không tài giỏi gì cả. Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn 

FDIC là gì?

 Dạo mình mới sang Hoa Kỳ, vào ngân hàng là thấy tấm bảng to như nấm để chình ình, FDIC, (Federal Deposit Insurance Corporation). Hỏi bọn mỹ thì chúng kêu bỏ tiền trong ngân hàng thì phải lựa ngân hàng nào được bảo hiểm của FDIC thì mới dám gửi tiền nếu không có thể trắng tay, khiến mình thất kinh. Vấn đề là các ngân hàng có bảo hiểm của liên bang này thì tiền lệ phí khá cao so với những ngân hàng nhỏ hơn.

FDIC là một cơ quan độc lập bảo kê ngành ngân hàng, điểm quan trọng nhất là bảo hiểm tiền của người Mỹ bỏ vào quỹ tiết kiệm trong trường hợp ngân hàng bị phá sản hay thua lỗ. Ngoài ra, cơ quan này còn có trách nhiệm kiểm soát các hoạt động của các ngân hàng trên toàn nước mỹ để xem họ có làm ăn bất chính hay không. Cơ quan này không phụ thuộc vào Quỹ Dự Trữ Liên Bang.

Vào ngân hàng nào cẫng thấy mấy bảng hiệu này.

Ngoài ra cơ quan này còn kiểm soát các dịch vụ ngân hàng, đúng theo luật ngân hàng như Fair Credit Billing Act, Truth Social in Lending Act, cho vay không phân biệt chủng tộc, màu da, hay Fair Dept Collector Practices Act, xem họ có vi phạm lỗi lầm khi tìm cách lấy tiền lại của khách hàng,.. 

Trên thực tế thì vấn nạn này vẫn còn áp dụng. Người da màu, thường không có tiền, mua nha ở các khu vực kém an toàn thì không được ngân hàng cho vay. Nếu cho vay thì tiền lời cắt cổ. Hôm tước đọc báo, thấy một cặp vợ chồng da màu, thưa kiện vì ngân hàng định giá căn nàh của họ ít hơn hàng xóm mỹ trắng đến 30%.

FDIC có văn phòng chính ở Hoa Thịnh Đốn, có hội đồng quản trị gồm thành viên của Office of the Comptroller of the Currency và Consumer Financial Protection Bureau.

FDIC chỉ bảo vệ quyền lợi khách hàng của các ngân hàng còn các Credit UNion Bank thì có National Credit UNion Administration (NCUA) lo. Credit Union là những ngân hàng nhỏ, không vì lợi nhuận. Được thành lập với các công đoàn, để giúp cho thành viên của họ. Cho vay rẻ hơn các ngân hàng vị lợi.

FDIC bảo vệ tiền của người Mỹ bỏ trong ngân hàng mỹ như:

Trương mục cá nhân hay thương mại, trương mục tiết kiệm, MOney Market, Certificate of Deposit (CD) cashier Check, MOney Order do ngân hàng phát hành. FDIC không bảo hiểm các cổ thiếu, trái phiếu, những trương mục đầu tư.

Vấn đề là FDIC chỉ bảo kê mỗi trương mục tối đa là $250,000. Nếu bỏ hơn thì vẫn được trả $250,000 mà không phải đưa liền, tuỳ theo cơ quan này có tiền hay không nhưng chắc chắn sẽ trả. 10 tháng, 20 năm sau không ai biết.

Như mình đã kể về FED, ngân hàng có quyền cho vay 8-10 lần số tiền mà họ có dự trữ. Nghĩa là nếu mình bỏ tiền $1,000 vào quỹ tiết kiệm, hay CD, 1, 2 năm mới lấy. Họ cho mình 1% tiền lời thì họ có thể cho vay $8,000 -$10,000 tuỳ theo ngân hàng. Trước năm 2008, họ có thể cho vay đến 20 lần số tiền dự trữ nên khi màn đêm buông xuống thì banh xác hết.

Có anh bạn kể làm tiền nhiều quá trước năm 2007, nên bỏ vào ngân hàng. Khi thấy khủng hoảng tài chánh năm 2008, may quá anh ta lấy CD ra trong khi ông anh rể kẹt trong đó mấy trăm ngàn, và FDCI trả lại $250,000 trong vòng 18 tháng.

Do đó, ông Larry có $800,000 tiền tươi để mua nhà trước khi ông ta chết, bỏ vào 5, 6 ngân hàng khác nhau để lỡ bị lộn xộn, không mất vốn hết. Mỗi nhà bank, chỉ để dưới $250,000 thì khi khủng hoảng tài chánh thì có thể rút ra cả hai hay nhiều ngân hàng. Còn bỏ vào một ngân hàng hết thì chỉ được lãnh có $250,000 là tối đa.

Điển hình là nếu chúng ta bỏ vào ngân hàng $200,000, sữa bao nhiều năm, tiền lời lên $12,000 thì chúng ta có thể lãnh $212,000. Còn bỏ $250,000, lời $15,000 thì chỉ được lãnh tối đa $250,000 vốn của mình còn tiền lời thì đợi mai sau.

FDIC bảo hiểm các loại trương mục của các ngân hàng, thành viên của FDIC như sau. Mình để tiến ganh cho ai ở Hoa Kỳ biết:

• Checking accounts
• Savings accounts
• Money market accounts
• CD accounts
• Prepaid accounts, assuming certain requirements are met
• Self-directed retirement accounts, including IRAs
• Revocable and irrevocable trust accounts established at a bank
• Bank-held employee benefit plans that are not self-directed
• Corporation, partnership and unincorporated association accounts
• Deposit accounts owned by government entities

Các loại trương mục không được FDIC bảo hiểm như annuities, mutual funds, stocks and bonds, Government, municipal và U.S. Treasury securities (trái phiếu).

Ai tò mò thì lên trang nhà của FDIC để tìm hiểu thêm. Ai nấy nên chuẩn bị cho cuộc suy thoái vồ tiền khoáng hậu sắp tới sau vụ bầu cử vào tháng 11 này. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Suy thoái kinh tế 2023?

 Mình mới bán một khu đất nên phải kiếm nhà mua để khỏi phải đóng thuế, nên dạo này chạy xanh đít để kiếm nhà hay chung cư để mua. Lý do là mình chỉ có 45 ngày để chỉ định tối thiểu 3 căn hộ muốn mua và 6 tháng để sang tên.

Xem như mình đã bán hết những căn nhà và căn hộ ở những vùng không mấy an ninh lắm để mua lại những căn hộ ở khu khá khá một tí, còn dư chút đỉnh thì đợi cuối sang năm, chạy ra đi mua lại như năm 2009-2010. Sáng nay, đang làm vườn, có ông thần mướn nhà cũ gọi, kêu là chủ mới đến đưa giấy tờ báo phải rời khỏi nhà trong vòng 60 ngày, rồi một bà khác gọi khóc đủ trò. 

Ông này sinh ra đời, ăn tiền thất nghiệp nhà nước Anh quốc đến 73 tuổi mới được làm vua. Hy vọng ông ta sống lâu để trị vị dân Anh quốc. Mình chỉ sợ ông ta uống sữa quá date của bà vợ già hơn ông ta, lăn đùng ra.

Mình lấy tiền nhà rẻ vì đồng chí gái không muốn tăng tiền nhà. Kêu tội người ta, nay mình bán thì chủ mới lên giá như điên. Chủ mới kể căn mình mới lên giá đâu $1,200, chủ mới lên $1,400, căn $1,250 lên $1,700,… họ giờ cảm thấy mình hiền hoà, trước đây thì họ la réo. Vấn đề là không có chỗ thuê nhà. Nhà Cali rất hiếm để thuê. Cali cần ít nhất thêm 5.5 triệu căn hộ. Nay thành phố thích xây các chung cư vì có quản lý sống tại đó thay vì vài căn hộ, không có quản lý ở tại chỗ, không được chăm sóc bừa bãi.

Xem biểu đồ này khiến mình thất kinh vì đúng như thời điểm 2007. Từ đây đến cuối năm chính phủ BIden sẽ kéo dài tình trạng để mọi việc như cũ vì tháng 11 này là bầu cử, không muốn mất phiếu nên năm sau là rớt đài rất nặng. Nếu biểu đồ đúng thì sẽ xuống thấp hơn là năm 2008 rồi mới ngóc đầu lên lại

Hôm trước, mình hỏi người làm thuế cho mình, xem có ai muốn bán nhà thì bà ta nói một bà mỹ mình quen gọi. Bà này cho mật mã để vào xem căn nhà của bà, làm lại để bán nhưng đúng lúc tiền lời lên nên bà ta ngọng. Bà ta hy vọng mình ra tay nghĩa hiệp cứu giúp.

Mình bò đi xem mấy căn nhà với đồng chí gái. Tới khu giá nhà xung quanh độ dưới 1 triệu, bổng thấy nhà bà ta, to đùng như cái đình, hai tầng lầu, nằm ngay ngã 3. Kiểu ở Bolsa, thấy người Việt mình mua nhà rồi đập bỏ xây cái mới to lớn, gấp 2 xung quanh, để khẳng định mình là dân chơi Little Sàigòn, biết bố mày là ai không? 

Người ta khuyên mua một căn nhà nhỏ trong một khu sang trọng tốt hơn mua một căn to lớn trong một khu nghèo hèn. Mình có cô bạn kêu xây nhà 30 năm trước, đập căn cũ ra xây căn mới, gía tổng cộng nhà cũ và nhà mới lên đến 750,000 trong một khu có giá trung bình đâu $400,000. 20 năm sau cô ta bán để dọn đi xuống Bolsa thì bán căn nhà đúng $700,000. Xem như lỗ vì trả thêm nợ trong suốt 20 năm đâu $500,000.

Vào xem thì thấy rộng rãi nhưng mình gọi kêu chịu thua. Khoá cửa, kêu xin lỗi không ra tay nghĩa hiệp được. Bà này mình hay gặp khi đi seminar, hay đầu tháng đi ăn cơm với nhóm flipper. Flipper là người mua nhà cũ, rồi sửa xây mới lại để bán kiếm lời. Nhóm này làm tiền khi nhà đang lên như mấy năm vừa qua nhưng khi nhạc rock vừa hết thì họ chới với vì dính chấu với mấy căn đang xây sửa, khiến dang dỡ đời em, nhất là họ tham, đánh lớn như bà mỹ này.

Nhóm người này thường họ mua và sửa chửa nhiều khi cả 10, 20 căn nhà một lúc. Thiếu thợ là ngọng, khó kiểm soát chất lượng nên lỗ vốn vào mùa đông địa ốc. Trễ một ngày là phải trả thêm tiền thuế, bảo hiểm, tiền lời mượn của tụi cho vay cắt cổ. Cho nên nhiều khi không lời còn lỗ mà khi thị trường địa ốc thay đổi như hiện nay là chỉ biết đứng khóc, đừng bỏ em một mình, tốn tiền nhiều lắm.

Có một ông chuyên viên địa ốc kêu mình mua một căn nhà ở xứ khỉ ho gà gáy rồi bán lại và cho vay lại người mua. Họ không có Credit tốt. Mình kêu nhà đang xuống nên mình mua và bán theo kiểu “land contract”. Nghĩa là họ ở đó như người mướn nhà và trả mình 9.5% tiền lời, trả thuế nhà rồi sau 5 năm thì họ mượn tiền ai khác, trả lại mình.

Mình mua của chủ nhà đang cho thuê, với giá $175,000 rồi bán theo land contract cùng giá $175,000. Người mua sẽ đưa mình tiền đặt cọc $40,000, nợ $135,000 với tiền lời 9.5% cho 5 năm. Lý do mình không bán luôn vì khi thị trường xuống thì có thể nhà sẽ xuống, người mua buồn đời, sẽ không trả tiền lời. Mình phải làm thủ tục xiết nhà, tốn thời gian và tiền. Với land contract thì họ như người mướn nhà, chỉ cần làm thủ tục 3 tuần lễ có thể đuổi họ ra. Thay vì 6 tháng hay 1 năm. Mai mình chạy lên trên đó xem nhà ra sao. Đã mở escrow. Tuần sau, đóng escrow.

Lên đây có căn nhà trong hai khu vực. Vấn đề là người mướn nhà chưa dọn ra. Một người mướn nhà có 4 con heo và 4 con heo sữa. Họ nói sẽ bỏ lại khi dọn ra. Có bác nào muốn đem về làm thịt.

Năm 1923, một nhóm thương gia Hoa Kỳ, họp mặt tại khách sạn Edgewater Beach tại Chicago. Trong số đó có ông Charles Schwab, đứng đầu ngành sắt thép, Samuel Insull, Howard Hopson, công ty ga, Ivar Kreuger, ….25 năm sau, 9 đại xì thầu này kết thúc cuộc đời họ như sau: Schwab chết không có một cắt trong túi sau khi mượn tiền thiên hạ để sống, nói chung đa số mấy tài tài phiệt này qua đời, trong nghèo khó, điên rồ, hay tự tử, bị tù đày.

Ngày nay, người ta nói là đang sống trong thời gian thay đổi, chuyển tài sản như 100 năm trước khi kinh tế suy thoái nên mọi người đang chuẩn bị trong khi chính phủ phải tuyên truyền, trấn an người Mỹ. Hôm trước, gặp một ông chuyên viên bán nhà, ông ta nói kỳ này sẽ không như năm 2008. Vào ngân hàng thì họ cho biết Bank Of America, đang cho mượn tiền mua nhà, không cần đặt cọc, cứ như những năm 2006. Kỳ này banh ta lông, chắc BOA sẽ banh xác. Ai có tiền ở BOA thì nên chuyển bớt.

Mình đoán là năm 1929, có vụ khủng hoảng kinh tế, suy thoái lớn nhất lịch sử Hoa Kỳ ở thế kỷ 20. Kinh tế lên và xuống khiến mấy tay tài phiệt này bị trắng tay. Do đó mình hơi lo về cuộc suy thoái sắp đến của Hoa Kỳ. Kỳ này, không có Trung Cộng bảo kê, mua trái phiếu nữa vì Trung Cộng cũng đang lâm vào tình trạng này. Mấy hôm nay, nghe tin biến động ở Trung Cộng, Tập thị bị quản thúc tại gia bởi nhóm quân đội, không biết có đúng hay không.

Ngược lại, nghe kể khi ông Kennedy cha, ngồi để thiên hạ đánh giày. Bổng nhiên, nghe người đánh giầy bàn về cổ phiếu nào nên mua,… khiến ông ta thất kinh. Bán hết cổ phiếu, để dành tiền rồi khi suy thoái đến, ông ta chạy ra mua nhà cửa bán lạc xoong, khiến gia đình giàu có đến 3 đời rồi.

Mình đang suy nghĩ có lẻ nên đóng thuế để giữ tiền rồi sang năm nhà xuống chạy ra mua. Mua chung cư bây giờ thì sang năm mất công đi đuổi nhà, thiên hạ mất việc không có tiền, trả tiền nhà là mình ngọng tốn tiền luật sư, họ phá nhà phải sửa sang lại. Nghĩ đến số tiền ở phải đóng thuế khiến mình thất kinh. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn