Trăm năm chung một vườn Bơ

Hôm qua, buồn đời mở ứng dụng đã được cài đặt không biết tự bao giờ, tự động tính số bước chân của mình mỗi lần mình đi bộ hàng ngày, để xem hôm nay đi bộ trên vườn được nhiêu bao dậm. À nhớ rồi sau khi mua cái vườn. Vậy xem như mình mua cái vườn này đúng 11 năm vào ngày hôm nay. Bổng nhiên hiện lên số bước chân mình đã đi từ khi bắt đầu làm vườn khiến mình thất kinh. Thật ra nhiều khi đi bộ, mình không đem theo điện thoại cũng như đồng hồ đeo tay nên không có tự động ghi lại. Lý do là khi đi bộ với vợ mình không thích đem theo điện thoại vì muốn dành tất cả thời gian cho mụ vợ, vì hai vợ chồng chỉ có thời gian 3 dậm đi chung cho mỗi ngày. Lý do là đi bộ cứ 3 dậm là mụ vợ kêu mắt tè nên phải canh là vậy. Ra biển hay đi Đâu đều phải canh. Nay đồng chí gái mê tập đàn nên hai vợ chồng bớt đi biển hay đi bộ mỗi ngày trong khu vực.

Đọc cái này thất kinh

Mình đã đi từ ngày 22 tháng 9 năm 2016 đến hôm nay được 19,113,761 bước chân (7,843.2 dậm) sử dụng ứng dụng Pedometer++, xem như 12,548.80 cây số. Xem như gần 8.5 năm, trung bình mỗi năm đi bộ được 1,476.33 cây số hay là 123.03 cây số cho mỗi tháng hay trung bình 4.1 cấy số mỗi ngày. Xem ra cũng bình thường, không có chi là đặc biệt. Mà mình cũng cài đặt trung bình mỗi ngày phải đi 3 dậm. Có lẻ khi tập leo núi 3 ngày hàng tuần khi sắp sửa leo núi mới nhiều như vậy. Khi đi nhiều hơn, khi thì đi ít hơn vì có tập mỗi ngày nội công Hồng Gia và Thái Cực Quyền. Hay bơi mỗi tuần.

Ở trên San Jose, có một cặp vợ chồng gốc Đà Lạt, sáng nào hai vợ chồng đều leo núi. Hôm ghé lại nhà họ ngủ qua đêm, họ rủ leo núi nhưng đồng chí gái thức dậy không nổi vào giờ đó nên đành hẹn khi khác. Về Đà Lạt, lại nhận được tin nhắn của họ rủ đi bộ xung quanh hồ Xuân Hương nhưng cũng quá sớm cho đồng chí gái nên chịu. Đồng chí gái mà thức giấc, không có mình bên cạnh là mệt nên phải ở trong phòng, đọc sách đợi nàng thức giấc. Đi chỗ lạ là mụ vợ, yếu bóng vía, sợ đủ trò nếu ở một mình. 

Từ ngày mua cái vườn để chia lô bán, mình đi bộ mệt thở mỗi khi vào vườn. Tính chia lô bán nhưng không hiểu lý do, lại thích cái vườn vì mỗi lần vào đây mình thấy yên bình, hạnh phúc. Có người muốn mua nhưng lại tiếc nên thôi. Đợi vài năm sau, khi không làm nổi thì tính sau nhưng nay có thằng con đồng ý nối nghiệp làm nông dân nên để lại cho nó. Hít không khí trong lành, nghe tiếng chim, thấy rắn bò, sóc nhảy,… Cứ tính đi từ đầu vườn đến cuối vườn là 1 dậm, đi ngược lại là 2 dậm thêm dốc đồi nên mau oải lắm. Nhiều hôm đi tới lui cả 9 dậm. 

Lý do là mỗi khi vào vườn, mình phải đi vòng vòng xem có gì khác lạ như ống nước bị coyote cắn phá, thiên hạ ăn cắp bơ. Thường họ hái xong, bỏ vào trong thùng hay bao gạo để chỗ nào, lấy lá che lại hay để khơi khơi. Lý do nặng quá để khiêng, nên đợi kêu thêm người lại phụ hay có nhiều người hái buổi sáng rồi chiều đi làm về, ghé lại lấy thì mình đem về bán, khỏi mất công hái. Hay nhiều khi họ nghe tiếng động thấy mình đến nên bỏ chạy. Vườn rộng 20 acres nên không thể nào làm hàng rào được vì tốn tiền. So với số tiền bị mất bơ thì không đáng. Cho dù có rào đi nữa cũng bị mất trộm. Có vườn bơ gần vườn mình, rào dây kẽm gai đủ trò, thiên hạ cắt dây kẽm gai, de xe bán tải vào, rọi đèn pin hái, nhiều khi không nhớ để bao tải đựng bơ ở đâu. Quản lý sáng ra đi vòng vòng thấy, đem bán. Có báo cảnh sát thì họ cũng chả thèm điều tra. Ngay mình ở đó còn chưa bắt được vì quá rộng. 

Do đó khi đi tuần, thấy ống nước hư, lại phải đi bộ về nhà kho để lấy đồ nghề và vật liệu để sửa chửa. Cứ đi tới đi lui là hết ngày, bù lại thì có sức khoẻ. Nay mình có con ngựa sắt với cái rờ-mọt, kéo đồ nghề đi theo nên cũng khỏe. Con ngựa sắt là chiếc xe ATV mà thiên hạ dùng chạy băng đồi vượt suối. Hái bơ cũng bỏ lên xe rờ-mọt kéo, đỡ phải đi tới đi lui mất thời gian. Mình mua nhà, chủ nhà có hai chiếc này nên mình kêu họ tặng cho mình gây dựng tình cảm hữu nghị. Đem vào vườn sử dụng. Cũ người mới mình.

Con ngựa sắt và cái xe rờ-mọt

Tuần rồi mình có cho thợ đem xe máy cày, làm mấy con đường leo đồi để xe ATV có thể kéo đồ lên trên cao vì trước đây, phải đi bộ, đem đồ nghề lên khá châm nhất là khi hái bơ, vác mấy thùng bơ cả 100 cân đi xuống đồi là hơi mệt. Nay thì cứ cho thùng lên rồi thợ hái xong bỏ trong thùng trên đồi, rồi xe lên cẩu xuống hay mình đi sửa chửa ống nước cũng dễ. Để đầy đủ dụng cụ, đồ nghề, không phải chạy đi chạy lại kiếm. Được thêm có đường đi bộ dưới bóng mát của 1,200 cây bơ. Có một ông thần nào, về hưu, buồn đời, chạy vào vườn mình, hỏi có cần giúp gì không rồi mỗi tuần anh ta đến phụ giúp. Anh ta tự đi mua mấy các tag có số, rồi đi đóng mỗi số lên mỗi thân cây nên mới biết bao nhiêu cây trong vườn. Khi mua mình có đếm rồi nhưng sau này có trồng thêm. Lâu lâu anh ta đem thức ăn của vợ nấu vào cho mình đem về ăn với đồng chí gái. Chị vợ nấu ăn cực ngon. Muốn ăn bưởi quýt hay bơ thì cứ tự nhiên hái về cho vợ.

Khi xưa, mình chỉ làm cầm chừng, đủ vốn, đợi bán cho developers nhưng nay thằng con đồng ý theo nghề của mình nên bỏ thêm tiền sửa chửa lại và cải tiến, cập Nhật hoá với kỹ thuật ngày nay. Mình thay lại hệ thống tưới nước dùng ống nước schedule 40 để khỏi bị coyote cắn vì hệ thống drip của Do Thái được chủ trước sử dụng mau bị mục vì nắng. Mình mất thời gian mỗi ngày để sửa chửa. Nay thì khoẻ chỉ có lâu lâu phải thay cái đầu tưới. Bớt tiền và công sức bảo hành. Mình cho gắn hệ thống wifi trong vườn để ở nhà mình có thể dùng ứng dụng tắt mở hệ thống nước nếu thấy các thiết bị đo độ ẩm báo động cây ở khu vực nào cần tưới. Khi mình mua cái vườn thì chủ trước mướn một ông thợ, sáng ông ta đến vườn mở nước tưới khu vực này, đóng khu vực kia nên khá tốn nước vì mở 24 tiếng. Mình gắn đồng hồ tự động, chia thời khoá biểu, khu vực nào tưới mấy giờ rồi đến khu vực bên cạnh. Mình không cần phải vào vườn mỗi ngày, có thể đi chơi này nọ. Vấn đề là khi trời nắng nóng quá thì cần phải tưới thêm, hay trời mưa, không cần tưới thì mình phải chạy lên vườn. Do đó mình gắn hệ thống wifi để ở nhà ôm vợ, mở ứng dụng tưới hay tắt, không mất 2 tiếng đồng hồ chạy lên chạy về. Đi chơi mình mở ứng dụng ra xem rồi biết cần tưới hay không tưới. 

Hoa bắt đầu nở nên người nuôi ong đem các tổ ong mới đến. Họ làm mật ong nguyên chất không pha chế gì cả nên giá cả khá hữu nghị, đắt hơn ở Costco vì Costco cũng tốt nhưng cũng có pha nhưng ít hơn các chỗ khác bán.

Có ông Mễ đòi mua mật ong với cả tổ ong dù sáp ong chả bổ béo gì cả. Nhưng người nuôi ong không chịu làm vì mất thì giờ

Mấy cây bơ được chủ trước trồng trên 30 năm nên rất cao. Vấn đề là cây cao che hết ánh sáng mặt trời nên khiến chết nhiều cành nên không đâm trái, thêm các chất dinh dưỡng được cây hấp thụ dùng để nuôi thân cây nên trái nhỏ nên mình chặt cây thấp xuống để cây tự mọc mấy nhánh mới ra thấp hơn, cho nhiều trái to hơn trước đây, nên bán có giá hơn. Phải chịu khó không có trái 1 hay 2 năm nên phải chặt từng khu vực, năm nay là năm cuối cùng chặt hết các cây cao nên 2 năm nữa là xem bơ ra hoàn toàn trong vườn. Là vui vẻ cả nhà. Tỉa cây phải theo lời ông thợ là vào ngày rằm. Thấy cũng có lý vì cây tỉa vào ngày rằm thì sống lại, mọc nhánh nhanh còn không thì chết hay eo ọp mất hai ba năm mới sống lại được.

Cái duyên mua cái vườn giúp em tìm hiểu thêm về trồng trọt và sức khoẻ. Rồi cơ duyên lại đưa đẩy em leo núi. Nếu không leo đồi mỗi ngày tại vườn thì khó mà leo núi Kilimanjaro, Machu Picchu, Mount whiteney hay mấy chỗ khác. Em đang dự định đi bộ ở Bồ đào Nhà và Tây Ban Nha với thằng con tháng 9 này. Mỗi ngày đi 25 cây số. Sau vụ bơ bán xong em sẽ bắt đầu tập luyện. Mỗi ngày đi bộ trong vườn, sửa chửa hay cắt nhánh khô, dọn dẹp 10 dậm thì hy vọng trong vòng 3 tháng, hai cha con có đôi chân cứng cỏi để đi bộ trên con đường đến Santiago de Compostella.

Bác sĩ khuyên chúng ta đi bộ mỗi ngày trung bình độ 2 cây số. Để giúp điều hoà áp huyết, tim mạch lưu thông,… có vườn nên em không cần phải phấn đấu đi bộ gì cả. Phải lết vào vườn vì nếu không thì tốn nước, tốn tiền. Trung bình mấy năm đầu hệ thống tưới nước cũ nên cứ bị hư, chảy nước khơi khơi nên cực,  muốn bán. Nay với hệ thống tưới được thay mới nên khỏe đời, giờ chỉ cần chăm sóc cây, toả nhánh khô để có không gian cho nhánh khác ra trái là vui đời nông dân.

Do đó dạo này có mấy bác gửi tin tức cho em đọc nhưng không có thì giờ vì phải hái bơ bán. Em chỉ đọc tin tức làm ra tiền chớ tin tức chống trump hay bênh trump thì chịu. Không có thời gian để đọc thiên hạ chửi nhau. Người ta nói giàu nhờ bạn mà ngu cũng vì bạn. Đi chơi về, có anh bạn kêu Short Tesla thì em nghe theo và khi Tesla xuống thì em vui. Gửi cho anh bạn một thùng bơ. Cách đây mấy năm có anh bạn khác kêu mua cổ phiếu một công ty ở Gia-nã-đại, em nghe theo, rồi hai năm sau anh ta gọi còn giữ cổ phiếu này không. Em kêu 2 năm qua chưa xem. Mở ra thì thấy từ khi mua $126, nay lên $1,000 và anh ta kêu bán thế là em bán, tuần sau nó xuống te tua. Do đó em chỉ đọc tin nhắn của bạn bè nếu làm ra tiền còn mấy bác nào thương em, muốn bồi dưỡng thêm chính trị, trí tuệ cho cái não nông dân cho em thì em xin cảm ơn, mấy bác gửi tin tức làm ra tiền, đầu óc em không thích đọc dính dáng đến chính trị hay tri thức gì cả. Từ ngày lấy vợ, đồng chí gái đã cài đặt định hướng kinh tế thị trường trong não nông dân của em. Xong om

Mới tháng 3 mà rắn chuông đã ra rồi. Thường là tháng 6 trở đi.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nói chuyện với con

Hôm nay, hai cha con đi xem nhà ở xa nên có thời gian nói chuyện. Thằng con bức xúc vì chị họ làm cố vấn giáo dục, kêu là có thể bị sa thải với chương trình giải thể bộ giáo dục của chính phủ mới. Đợi thằng con nói cho xong mình mới trả lời.

Trong trường học, thầy giáo đều quảng cáo, ráng học thi đậu vào đại học, sau đó có việc làm tốt, khi về hưu, chính phủ hay hãng sẽ lo hết. Đó là tiếp thị của trường học nhưng trên thực tế không như vậy. Mình đi làm phải vắt hết não, lạng quạng chủ đuổi, rồi đi tìm việc khác. Do đó chúng ta sẽ không bao giờ kiểm soát, định đoạt về số phận, tương lai của chúng Ta nếu chúng ta làm công cho người khác xem như bán rẻ sức lao động để giúp chủ giàu. Vấn đề là chúng ta đi làm bỏ sức ra đủ để cho chủ không đuổi còn chủ cũng trả lương cho chúng ta vừa đủ để chúng ta không tìm chỗ khác. Chúng ta chỉ làm việc không bao giờ hoàn toàn hết khả năng của chúng ta.

Con thấy công ty danh tiếng Sears bị phá sản và nay đến công ty danh tiếng Macy cũng đóng cửa. Lý do là phải nuôi mấy nhân viên của họ hưu trí. Khi xưa, người ta định tuổi về hưu ở tuổi 65 vì người Mỹ chết trung bình ở tuổi 63.5, nghĩa là người Mỹ chết 18 tháng trước khi nhận được cái ngân phiếu hưu trí đầu tiên. Do đó người ta gọi là SCAM. Họ không tiên đoán là y khoa ngày nay giúp người Mỹ sống đến 75-82 tuổi, nghĩa là sống thêm 12-19 năm. Tiền nuôi mấy người về già rất đắt vì họ có vấn đề y tế, thăm viếng bác sĩ, giải phẫu,… thêm không sản xuất. Nói theo kinh tế thì nhóm này vô dụng. Vấn đề làm càng ngày họ càng nhiều mà thế hệ của con trên nguyên tắc là đi làm đóng thuế nuôi họ lại ít hơn.

Do đó các công ty tư đã chuyển trách nhiệm hưu trí qua cho nhân viên bằng cách thành lập 401(k) cho nhân viên. Vấn đề là ít ai để dành tiền hưu trí nên khi về già là ngọng. Chỉ mong cậy vào tiền an sinh xã hội, bị bắt buộc đóng khi đi làm.

Chỉ còn công chức làm cho tiểu bang hay liên bang là còn quỹ hưu trí do chính phủ liên bang, tiểu bang trả. Do đó họ tìm cách dẹp bỏ vụ này vì nuôi một người suốt 20 năm, không lao động rất tốn tiền nhất là phải trả 70-90% tiền lương cuối cùng cùng của họ.

Làm cảnh sát lương cao lắm mà về hưu lại phải trả tuỳ địa vị rất cao.

Cách tốt nhất là mình phải tự chủ, tự lo hưu trí cho mình. Không bao giờ chờ đợi vào ai cả. Mình là kiến trúc sư cho vận mạng, tương lai của mình thì sẽ không tu theo phái Đổ Thừa.

Theo ngân hàng BofA, năm 2024 chính phủ có 85% thêm công việc, 33% tiền chi phí của quốc gia, và suy thoái 6-7% ngân sách quốc gia. Chính phủ BIden, mướn thêm công chức để cho thấy có tạo thêm công ăn việc làm như 80,000 nhân viên sở thuế. Để câu phiếu. Đó là phồn vinh giả tạo.

Chúng ta nghe DOGE khám phá ra những ăn gian này nọ. Đó là cách dương đông kích Tây. Họ muốn lấy lý do để sa thải công chức vì Hoa Kỳ sẽ không kham nổi trả tiền hưu trí và bảo hiểm cho những người này về hưu. Không cắt giảm thì Hoa Kỳ sẽ phá sản như các công ty Sears, Macy, JC Penny,…

Thằng con hỏi vụ áp thuế với Mễ Tây Cơ và Gia-nã-đại và Trung Cộng,… thì sao. Mình nói là sau thế chiến thứ 2, Hoa Kỳ giúp các nước như Âu châu, Nhật Bản, …xây dựng lại để chống lại sự bành trướng của chủ Nghĩa Cộng Sản. Do đó các nước này phải bảo vệ sản phẩm của họ so với sản phẩm Mỹ nên được phép bán vào Hoa Kỳ ít thuế hay không bị áp thuế, ngược lại sản phẩm Mỹ bị họ đánh thuế như xe hơi là 100%, ngoài ra họ còn chơi thêm vụ TVA 20% là ngọng, khó bán ở Âu châu hay Nhật Bản. Tương tự bưu kiện gửi các kiện hàng từ Âu châu, Nhật Bản qua Hoa Kỳ rất rẻ ngược lại người Mỹ bán hàng qua Âu châu hay các nước khác thì rất đắt. Cứ xem Alibaba hay Temu. Như ở Việt Nam họ nhập cảng xe hơi vào, đánh thuế 200%. Một xe ngoại quốc nhập cảng vào Việt Nam, họ đánh thuế 200%, vì lý do đó em bố của Brian, bạn con, ở Việt Nam nhờ anh mua xe SUV Lexus chạy vài tháng để chuyển về Việt Nam, rẻ hơn vì áp thuế xe cũ rẻ hơn.

Thằng con có vẻ chưa hiểu nên mình giải thích thêm. Khi một nước nhỏ đang phát triển như Việt Nam, họ làm một đôi giày bán giá $20 trong khi đó một xứ bên cạnh như Cao Miên, sản xuất một đôi giày giống nhau nhưng gia công rẻ, họ chỉ bán $12 thì người Việt sẽ mua sản phẩm cao miên vì rẻ. Do đó muốn bảo về nền công nghiệp của nước nhỏ, người ta phải áp thuế hàng ngoại quốc để bảo toàn ngành công nghiệp mới chớm nở. Các nước đều áp dụng áp thuế cả chỉ có anh Mỹ là ít làm thôi. Ở Bắc Mỹ có hiệp thương NAFTA thời tổng thống Clinton, sau được chuyển lại thành USMCA, khiến cán cân Mậu dịch quá nhiều. Lý do là các nước khác đầu tư vào hai nước Gia-nã-đại và Mễ Tây Cơ để bán hàng sang Hoa Kỳ, ít thuế như xe hơi, khiến kỹ nghệ xe hơi của Hoa Kỳ banh ta lông cũng như các kỹ nghệ khác. Nay nghe áp thuế thì công ty Nissan dã bỏ ý định đầu tư thêm tại Mễ Tây cơ. Sang Mễ bố thấy xe điện của Trung Cộng đầy nơi. Từ từ sẽ được đem qua Hoa Kỳ giết kỹ nghệ xe điện Hoa Kỳ.

Khi xưa, bố ở Thuỵ Sĩ có xem đài truyền hình đức ngữ có phim bộ mang tên Heimat. Kể chuyện sau chiến tranh thì một ông anh cả trong gia đình biến mất. Gia đình khổ sở vì nhà cửa banh ta lông hết, phải gây dựng lại. Một hôm, ông anh cả về làng, cho biết là đang ở Hoa Kỳ. Ông ta đem đồ ăn , quần áo về cho gia đình. Sau thời gian nghỉ hè, ông anh cả về lại Hoa Kỳ. Mấy người em viết thư xin cái này, xin cái kia. Ông anh đi cầy mệt thở để giúp đỡ em út ở nhà mua nhà, này nọ như ông đạo diễn Jacques Tati, làm cuốn phim “mon oncle d’amerique “. Một hôm mấy người em ở nhà nhận được thư của ông anh cả, cho biết sắp lấy vợ và từ nay sẽ lo cho gia đình nhỏ bé của anh ta. Các người em viết thư thoá mạ, chửi bới, kêu người anh cả không có tinh thần trách nhiệm gia đình.

Đó là trường hợp của Hoa Kỳ ngày nay. Sau thế chiến thứ 2, Hoa Kỳ đứng mũi chịu sào, bảo vệ các đồng minh ở Tây Âu, Nhật Bản,… nhưng ngày nay thì Hoa Kỳ nợ như chúa chổm, không cáng đáng được nữa như bảo vệ các nước Âu châu nữa. Hiện nay có 120,000 binh sĩ Mỹ ở Âu châu, và 369,000 người Mỹ dân sự làm việc để nuôi  trang bị 120,000 binh sĩ Mỹ. Họ chửi Hoa Kỳ không giúp đỡ Ukraine. Người anh cả, lập gia đình thì phải lo cho gia đình nhỏ của anh ta, nếu sau này dư dã sẽ giúp còn hiện tại thì chịu. Hồn ai nấy giữ.

người Mỹ nợ ngập đầu nhưng người ta lại chửi phải đánh Puchin, đầu hàng. Ai cũng muốn đánh nhưng không muốn bỏ tiền

Hoa Kỳ dưới chính phủ nào cũng vậy, ông BIden, ông Obama, ông Bush,…đều biết là phải cắt giảm chi phí quốc phòng, bớt ngân quỹ NATO. Giảm các căn cứ quân sự trên thế giới. Bill Clinton sa thải rất nhiều công chức. Ông Obama cũng muốn giảm chi tiêu ngân sách chính phủ Hoa Kỳ nhưng không thực hiện được. Nay DOGE có AI nên hy vọng sẽ giải quyết vấn nạn này.

Vấn đề là chúng ta phải làm gì trước tình hình hiện nay. Bố luôn luôn đi ngược với số đông. Đa số người quen, dạo này lên mạng chửi bới nhau, bênh vực các lãnh tụ của họ. Họ chửi chính phủ mới làm thị trường chứng khoán xuống te tua thay vì họ “short” các cổ phiếu như Tesla mấy tuần lễ này thì họ làm giàu biết bao nhiêu tiền. Bao nhiêu người, thay vì chửi bới nhau, short cổ phiếu, thị trường chứng khoán. Họ hoan hô vỗ tay khi cổ phiếu Tesla xuống nhưng không ai nói phải short Tesla. Người nào biết sử dụng tin tức thì chắc chắn short Tesla, sẽ bỏ tiền vào túi. Đa số bọn giàu có, Dân Chủ hay Cộng Hoà đều short hết vì thị trường chứng khoán sẽ xuống đến 20% nếu theo đúng quy trình. Họ hoan hô vui mừng khi thấy cổ phiếu Tesla xuống nhưng họ quên một điều là ông Musk chỉ sở hữu đâu 12.8% cổ phiếu còn ngoài ra là người Mỹ sở hữu cổ phiếu của công ty này. Đa số các 401(k) đều mua cổ phiếu của Tesla. Nếu cổ phiếu công ty này xuống thì 87.2% người Mỹ sở hữu cổ phiếu Tesla sẽ nghèo đi với ông Musk. Có thể cả những người hoan hô vui mừng vỗ tay.

Khi bitcoin xuống 22,500 bố mua vì kinh tế gia Harry Dent khuyên, đến khi lên lại giá $70,000 thì bố bán. Lời được một chút rồi kệ lên xuống không quan tâm nữa. Nay đợi khi họ kêu mình mua cổ phiếu lại thì nhảy vào mua. Bố đâu dám nói ai vì sẽ bị chửi la ngu khi bitcoin xuống. Khi xưa, nhà xuống, bố chạy đi mua, thiên hạ chửi bố ngu, nói mẹ con sao không cản bố. Nay họ lại kêu bố may mắn vì mua nhà lúc xuống. Đàng nào họ cũng nói được. Ở đời nên cẩn thận nghe ai nói. Tốt nhất là trả tiền cho những chuyên gia để họ nói mình làm gì. Còn những người cứ bô bô, cái gì cũng biết thì nên tránh. Cho nên đừng bao giờ nghe ai ít lợi tức hơn mình. Tại nếu họ giỏi thì đã có tiền nhiều hơn mình.

Trong đời có 3 loại người: 1/ thực hành, 2/ đứng nhìn thiên hạ thực hành và 3/ là hỏi chuyện gì xẩy ra. Lúc nào mình cũng tìm cách đứng ở số 1.

Như con biết, đi seminar họ có nói con là cẩn thận về suy thoái kinh tế từ năm ngoái. Có lẻ vì bầu cử nên họ tìm cách giữ đến nay. Nhà cửa bây giờ có foreclosure nhiều, chính phủ đang làm đáo hạn nợ để tránh vụ này trước bầu cử. Có thể bây giờ. 40% các nợ thương mại năm nay phải đáo hạn nợ ngân hàng. Cách đây 7-10 năm thì tiền lời 3%, nay là 7% nên hậu quả sẽ nghiêm trọng. Không biết ra sao. Do đó năm ngoái bố phải chuyển cổ phiếu vào nơi an toàn, mua vàng và các công ty dầu hoả. Đợi thị trường chứng khoán xuống rồi tính sau. Tin tức từ năm 2024, cho biết mấy công ty đầu tư lớn đều bán cổ phiếu để giữ tiền tươi. Mình phải đọc tin tức như vậy để chuẩn bị cho chính mình. Mình theo dõi tin tức để giúp mình thay vì đi theo thiên hạ rồi nay họ kêu tiền 401(k) của họ xuống. 2008 đã cho thấy chúng ta không thể nào tin tưởng vào công ty mình làm việc như Enron. Nhiều người làm cho công ty này 30 năm rồi tiền hữu trí của họ bốc khói trong vòng 3 ngày.

Có thể đây là chính sách của chính phủ Trump. Làm cho thị trường chứng khoán xuống độ 20%, khiến dân tình nhảy vào mua trái phiếu của chính phủ vì Trung Cộng đã bán 20% trái phiếu Hoa Kỳ. FED sẽ giảm hạ tiền lời. Họ áp thuế để các công ty ngoại quốc đầu tư vào Hoa Kỳ. Áp thuế như vậy sẽ khiến người bán giảm giá trong tương lai. Ông Trump mới lên mà đã có mấy công ty lớn đã tuyên bố đầu tư vào Hoa Kỳ. Bây giờ chỉ cần quốc hội giảm thuế công ty xuống 15%. Là thiên hạ sẽ vào Hoa Kỳ đầu tư. Nộp 5 triệu đô la 

Một điều con phải kiểm soát cảm xúc của mình. Điển hình ông thủ hiến vùng Ontario, Gia-nã-đại, kêu ông Trump tuyên chiến áp thuế thì ông ta sẽ áp thuế điện bán cho người Mỹ gần biên giới. Rồi buồn đời ông ta tự huỷ hợp đồng với Starlink trị giá 100 triệu mà quên đọc hợp đồng là nếu hủy bỏ thì phải đền cho Starlink 40% trị giá hợp đồng. Lại mua của công ty Mễ Tây Cơ, mướn SpaceX phóng vệ tinh của họ lên không gian mà phải đợi vài năm nữa. Đầu tư thì không bao giờ để cảm xúc của mình kiểm soát hành động của mình.

Đi học thương lượng, người ta dạy bố phải tìm hiểu rõ vấn đề trước. Người ta lúc nào cũng đưa cho mình một cách giải thích khá hợp lý trong khi cái điểm chính thì họ dấu. Con theo bố nghe các chủ nhà nói là muốn giảm tiêu xài này nọ nhưng từ từ bố hỏi thì họ đều nói là có vấn đề trả nào ngân hàng. Những gì họ chiếu trình trên truyền hình chỉ là đóng phim, còn điều chính thì họ không nói. Mình phải mua tài liệu bên lề để hiểu vấn đề. Để rút kinh nghiệm đầu tư. Đừng bao giờ theo bên nào cả. Như vậy mình mới nhận định tình hình rõ hơn để có thể giúp mình trong cuộc sống. 

Tạnh mưa, đi hái bơ bán để trả tiền cho vợ mua sắm. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thẻ Xanh - Thẻ Vàng - Thẻ đỏ

Hôm qua, ông Trump họp nội các lần đầu tiên, sau khi các bộ trưởng được Thượng Viện phê chuẩn. Thấy khác với nội các của ông Biden, khi bà vợ Jill Biden ngồi đầu bàn, bàn thảo như tổng thống. Thấy ngoại trưởng Rubio và bộ trưởng quốc phòng ngồi hai bên rồi đến mấy ông bà bộ trưởng khác. Không thấy phóng viên, nhưng thấy ông Musk đứng nói chuyện, ông này không có một cái ghế để ngồi, trả lời câu hỏi của báo chí. Phó tổng thống Vance ngồi xa xa ông Trump, cũng lên tiếng bênh vực này nọ.

Điểm mình thấy vui là chính phủ không muốn thiên hạ vô Hoa Kỳ bằng cửa biên giới, vì nhóm cartel Mễ vớt tiền hết, nhưng ông ta cho phép người ngoại quốc vào Hoa Kỳ làm ăn sinh sống với điều kiện : trả 5 triệu đô la. Có bao nhiêu người trên thế giới có thể trả 5 triệu đô? Chỉ có dân giàu, đúng hơn là cực giàu. Mình nhớ có xem phỏng vấn một đại biểu quốc hội Việt Nam, cho biết bà ta có quốc tịch Malta, để dễ di chuyển âu châu. Trả đâu 1 triệu đô la. Mình có kể, ai muốn có passport của xứ Nevi, chỉ việc đầu tư mua nhà trên 500 ngàn đô là được.

Vào Mỹ cũng có chương trình EB-5, đầu tư đóng đâu từ 500 ngàn đến 800 ngàn tuỳ vùng, nay xem như dẹp bỏ vì nghe nói có nhiều lạm dụng. Nay kêu 5 triệu rồi thấy làm ăn khá khá thì tăng lên 10 triệu. Hôm trước đi ăn phở với anh bạn, di dân qua Hoa Kỳ theo diện EB-5. Anh ta cho biết 70% các chương trình này là lừa đảo vì khó thực hiện. Ai may mắn thì chương trình hoàn tất còn không thì cứ lừng khừng. Thật ra là Hoa Kỳ cho thẻ xanh ngay cho các người đầu tư nhưng con đường trở thành công dân Hoa Kỳ rất khó. Nay với chính phủ Trump thì con đường trở thành công dân Hoa Kỳ sẽ gặp khó khăn hơn.

Mấy năm trước, có vài người chuyên lo EB-5 cho người Việt tại Việt Nam, có dò hỏi mua cái vườn của mình để khách hàng của họ đầu tư, xây nhà cửa để sang sinh sống tại Hoa Kỳ. Nhưng cách họ mua hơi bấp bênh cho mình nên không bán.

EB-5 được quốc hội phê chuẩn năm 1990 nhằm kêu gọi đầu tư nước ngoài vào những khu nghèo, hay mới phát triển, để tạo công ăn việc làm. Mình khám phá ra qua mấy người bạn Ấn Độ là trên 50% motel tại Hoa Kỳ đều có chủ là người gốc Ấn Độ. Họ sử dụng EB-5, mua motel rồi sau 5 năm có thẻ xanh, quốc tịch là bán lại cho các người Ấn Độ muốn sang Hoa Kỳ. Cho dù có lỗ, họ vẫn cứ tiếp tục trả chi phí đủ khi nào được quốc tịch là bán lại giá cao hơn để thu lại vốn liếng. Nghe kể người Việt mình cũng mở tiệm ăn này nọ, rồi kéo mấy người Việt muốn sang Hoa Kỳ, dưới tính cách chủ bếp, quản lý này nọ nên lấy lại được nhiều vốn rồi cứ có giấy tờ xong là bán lại cho người quen ở Việt Nam. Do đó có nhiều nhà hàng ế như chùa bà đanh nhưng vẫn tiếp tục mở cửa.

Anh bạn sang Hoa Kỳ với chương trình EB-5, kêu may được người tốt, có chương trình đầu tư tốt nên có quốc tịch Hoa Kỳ sớm, còn nhiều người dù có thể xanh nhưng bị lừa đảo nên chương trình không thực hiện được nên lấn cấn việc nhập quốc tịch. Vấn đề là chương tình chỉ dành cho 10,000 đơn cho mỗi năm nên chưa được xem xét hết. Tính ra thì khó kiểm tra hết. Nhớ có dạo một ông người Việt nào ở Việt Nam trả tiền đâu gần một triệu để mua một thành phố nhỏ. Xem như bỏ 1 triệu để có thể xanh, vào quốc tịch Hoa Kỳ. Cũng rẻ và chắc hơn là đầu tư vào mấy chương trình địa ốc hơi phiêu lưu.

Anh ta cho biết, chương trình thẻ vàng thì chắc hơn, không lo vì trả thẳng cho chính phủ còn EB-5 thì giúp luật sư ăn hết mà chưa chắc được. Vấn đề là có bao nhiêu người có 5 triệu để trả vì thường họ phải có vài chục triệu mới dám bỏ 5 triệu khơi khơi để qua Hoa Kỳ.

Để xin chương trình EB-5 và Thẻ Vàng khác nhâu ra sao: sự khác biệt giữa chương trình EB-5 hiện tại và “Thẻ Vàng” (Trump Gold Card) mà Tổng thống Donald Trump mới đề nghị, theo những gì được công bố vào ngày 25/2/2025. Vì “Thẻ Vàng” vẫn chưa có chi tiết chính thức đầy đủ (dự kiến công bố sau hai tuần kể từ ngày 25/2/2025), dựa trên các phát biểu của Trump và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick để so sánh. Ông bộ trưởng này kêu có 250,000 người muốn vào Hoa Kỳ. Kiểu selling the dream.

Bảng tóm tắt sự khác biệt

Tiêu chí	EB-5	Thẻ Vàng (Trump Gold Card)
Chi phí	800.000 - 1,05 triệu USD (đầu tư)	5 triệu USD (phí cố định)
Tạo việc làm	Yêu cầu 10 việc làm	Không yêu cầu rõ ràng
Quyền lợi	Thẻ xanh, quốc tịch sau 5 năm	Thẻ xanh + lộ trình quốc tịch (chưa rõ)
Quota	10.000 visa/năm	Không giới hạn (1-10 triệu thẻ)
Quy trình	Phức tạp, lâu dài	Đơn giản, nhanh chóng
Mục đích	Kích thích kinh tế, tạo việc làm	Thu hút người giàu, giảm nợ quốc gia
Tính pháp lý	Được Quốc hội phê duyệt	Quyền hành pháp, có thể gây tranh cãi

Chương trình Thẻ Vàng của Trump khác biệt với EB-5 ở chỗ nó đơn giản hơn, đắt hơn, không yêu cầu tạo việc làm, và nhắm hướng đến việc thu hút người giàu có thay vì thúc đẩy đầu tư kinh tế cụ thể. Nhưng giới một gia đình 10 người hay 20 người vì đem theo con cháu thì tính ra cũng rẻ hơn là đóng $75,000/ người để đi từ Việt Nam sang Ecuador rồi dần dần đến Mễ Tây Cơ. Tuy nhiên, vì chưa có chi tiết chính thức, các khác biệt này chỉ dựa trên phát biểu ban đầu. Bác nào có thêm tin tức thì cho em xin để bổ túc.

Mình có quen một gia đình gốc việt, qua Hoa Kỳ với chương trình EB-5, sinh sống tại Cali khá lâu, con cái đều thành gia thất, đi làm nhưng nghe nói vợ chồng anh ta dọn qua Pháp vì chương trình EB-5 mà họ tham gia không hoàn thành, chưa được vào quốc tịch Hoa Kỳ nên phải định cư tại Âu châu. Vẫn có thể vào Hoa Kỳ vì đã có thẻ xanh. Nhưng tốt nhất vẫn phải có quốc tịch Hoa Kỳ mới chắc ăn. Chán Mớ Đời 

Có nhiều loại chiếu khán ngắn cho các công ty Mỹ để mướn các chuyên gia ngoại quốc như H-1B. Có rất nhiều người phản đối cho rằng là một sự lừa gạt, làm người Mỹ mất việc về công nghệ thông tin vì các công ty mượn người Ấn Độ sang trả rẻ hơn nên có lẻ trong tương lai sẽ bị loại bỏ. Xem như loại chiếu khán này là Thẻ đỏ.

Hôm nay đi ăn trưa với anh chàng chuyên cho thợ đến vườn hái bơ hàng năm. Anh này có xin chiếu khán cho mấy người Mễ sang làm việc cho nông dân ở Cali 6 tháng mỗi năm. Để hái bơ cho anh ta. Khi xưa anh ta sang lậu, gặp bà vợ trước đây cũng sang lậu rồi lấy ông Mỹ già nào, được giấy tờ xong là đá, lấy anh ta. Anh ta được thẻ xanh ngon lành nên vui vẻ nuôi 5 đứa con. Vài năm nữa già về Mễ sống vui vẻ cuộc dời. Con sinh tại Mỹ nên là người Mỹ. Anh ta kể bà vợ hết rồi, cứ vòi tiền nên anh ta chạy mất dép. Còn vụ mướn người bên Mễ qua tạm 6 tháng thì cũng dẹp luôn vì tốn tiền. Nào tiền ở trọ, tiền ăn, tiền trả cho cơ quan di trú này nọ rồi thêm chuyên chở. Không lời nên nay chỉ còn 10 người ở bên Mỹ, đa số là di dân lậu.

Có lần mình hỏi ông thợ mộc gốc Ý Đại Lợi, tại sao không mướn Mỹ trắng. Ông ta nói chúng lười lắm. Đi làm thì trễ mà đến 2 giờ chiều là chúng bắt đầu dọn đồ nghề để 3 giờ đột đi uống bia. Chưa kể lâu lâu khai bị này nọ, lãnh bảo hiểm. Trong khi Mễ thì làm giờ phụ trội đủ thứ, không kêu ca.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao áp thuế Gia-nã-đại và Mễ Tây Cơ

Nhớ khi xưa, có xem phim “ngày tàn của đế quốc la mã” (la chute de l’empire romaine) ở rạp xi-nê Hoà BÌnh, có Sophia Loren đóng. Cho thấy cái gì thịnh rồi sẽ suy như ai đó nói “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời”. Thế kỷ 19, Anh quốc là một đế chế tự hào là mặt trời không bao giờ lặn ở đế chế này nhưng rồi buồn đời Anh quốc tìm cách đánh đế chế Áo-Hung, và đế chế Ottoman. Tuy thắng nhưng đã làm giảm suy đế chế và đến thế chiến thứ 2, được xem là nhát chém tử thần khiến Anh quốc không ngất đầu lên luôn từ đó. Mình làm việc 2 năm tại Luân Đôn, sau này về lại thì thất kinh vì đất nước này quá thay đổi. 8 thành phố lớn, có thị trưởng theo đạo hồi giáo, điển hình Luân Đôn. Thậm chí một người gốc Ấn Độ làm thủ tướng. 

Tên nào chế hình này vui. Cho thấy tự do ngôn luận để xem có bị chận hay không. Trước khi ông Trump lên thì mấy hình như vậy đều bị chận. 

Lý do là quân đội được trải rộng khắp thế giới. Tiền để nuôi quân rất tốn, phân nữa ngân sách của đế chế. Do đó phải bỏ thuộc địa để lo cho dân. Tương tự các đế quốc khác như Pháp quốc, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,.. khi xưa, đế chế La mã tiêu đến 65% ngân sách đế chế cho quân đội thì hết tiền lo cho phúc lợi người dân nên bạo loạn nổi khắp nơi đưa đến suy tàn của đế chế.

Sau 75, nếu Việt Cộng không cho người Việt vượt biển thì chắc chắn người miền nam sẽ bạo loạn. Ông thủ tướng Tân Gia Ba viết thư cho bà thủ tướng Anh quốc để nói lên vấn đề. Hà Nội cho đi từ miền Bắc cũng như miền nam, bằng cách lấy vàng ra đi, mua bãi.

Thay vào đó, chúng ta thấy xuất hiện hai đế chế mới; Sô Viết và Hoa Kỳ thay thế ở thế kỷ 20. Được cái là hai đế chế này không trực tiếp đánh nhau nhưng xúi đàn em đánh nhau như chiến tranh Việt Nam, Angola, Nicaragua,… năm 1991, chúng ta thấy Liên Xô sụp đỗ vì nuôi lính khắp nơi tốn không biết bao nhiêu tiền, rồi phải sản xuất đồ chơi cho lính đánh nhau nên cuối cùng banh ta lông. Sau khi Sô Viết sụp đổ , có cả trăm quốc gia mới ra đời. Mình đang chuẩn bị đi 3 nước thuộc Liên Sô cũ, tên đọc không ra.

Mấy chục năm sau, Hoa Kỳ cũng bắt đầu hết hơi vì trải quân trên 80 quốc gia, có trên 777 căn cứ trại lính để nuôi. Mình có anh bạn làm cho quốc phòng, được gửi đi xem lại cấu trúc của truyền thông của các căn cứ Mỹ trên thế giới. Anh ta nói trong tương lai sẽ có những nơi không cần lính canh gác. Có dạo mình làm việc cho một công ty chuyên trùng tu các căn cứ quân đội Mỹ. Nếu tiếp tục thì một sớm một chiều Hoa Kỳ sẽ banh ta lông như các đế quốc khác trong lịch sử.

Do đó mình không đồng ý Hoa Kỳ tham chiến vào Ukraina hay bất cứ cuộc chiến nào khác. Đã sống ở Việt Nam, trải nghiệm Mậu Thân nên mình sợ chiến tranh. Bạn bè đi lính mấy tháng sau, xe nhà binh chở xác về. Hoa Kỳ nay nợ chồng chất, số nợ lớn hơn cả GDP do đó cần thắt lưng buột bụng, bớt chi tiêu. Quốc hội Hoa Kỳ hiểu rõ điều đó nhưng không một đại biểu nào dám lên tiếng cải tổ vì sẽ không được bầu lại. Muốn cải tổ thì phải cắt giảm chi tiêu, các phúc lợi của người Mỹ. Mình nhớ thời ở Việt Nam, gọi là Kiệm Ước, giá cả tăng muốn chóng mặt. Mẹ mình dạo ấy bán chui thêm gạo đường, mình đi giao hàng, chở gạo trên xe gắn máy, mà thấy giá cả lên vùn vụt, bao gạo hôm nay 1,000 đồng nhảy lên 1,500 tuần sau, nhất là giá xăng. Từ đó có vụ mua xăng trong chai pha đủ thứ bán lẻ ở ngoài đường.

Các con số đã cho thấy sự rút lui của Hoa Kỳ khỏi cuộc chiến Ukraine chỉ là sự cần thiết cho tài chính quốc gia. Những cam kết với ngoại quốc về bảo đảm an ninh trở thành khó thực hiện. Ngày nay kiến trúc tài chính toàn cầu đã thay đổi. Nếu chúng ta cẩn trọng xem quân đội Hoa Kỳ có căn cứ trên 80 quốc gia trên thế giới, không thể tiếp tục mãi mà các nước này không gia tăng ngân sách quốc phòng. Căn bản tài chính của đế chế đang lung lay. Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cao nhất thế giới. Có trên 100,000 binh sĩ trú đóng tại Âu châu để bảo vệ cho người Âu châu, họ chửi bới mình, xuống đường biểu tình này nọ.

người Mỹ bảo vệ  họ nhưng họ lại chửi mỹ 

Hiện nay có trên 166,000 binh sĩ Mỹ trú đóng ngoài nước Mỹ, và trên 290,000 người Mỹ dân sự làm việc cho quân đội tại hải ngoại. Xem như nuôi trên 456,000 người Mỹ tại hải ngoại, cho việc đóng quân, chưa kể các cựu quân nhân về hưu và bị bệnh này nọ.

Việt Nam đứng đầu thế giới về số binh sĩ trừ bị xem như ngân sách quốc phòng rất cao

Dạo mình ở Pháp thì người Pháp cứ chửi Mỹ dù biết bao nhiêu binh sĩ Mỹ đổ bộ vào bờ biển Normandie, chết như rạ để giải phóng Pháp quốc khỏi ách đô hộ của Đức quốc xã. Qua Ý Đại Lợi cũng tương tự. Biểu tình kêu Yankee go home. Rồi sau này sang Anh quốc làm việc, cũng thấy mỗi tuần người Anh quốc đi biểu tình chống Pershing đủ trò dưới thời bà Thatcher.

Cho nên ông Trump lên, phải tìm cách xù các vụ NATO, để cứu vãn tình hình tài chính cho nước Mỹ. Các nước Âu châu lâu nay có người Mỹ bảo vệ nên tà tà. Họ lên án chống Puchin xâm lược nhưng họ lại bỏ tiền ra mua dầu hoả và ga của Puchin là sao. Tại sao không mua dầu khí của Hoa Kỳ. Ai thấy tự nhiên nhưng đối với mình thì thấy không đúng. Một mặt anh Tây kêu gào Puchin xâm lược, đồ tể này nọ rồi kêu cấm vận, giam tiền của người nga đâu trên 250 tỷ trong các ngân hàng âu châu nhưng lại bỏ tiền, mua dầu khí Nga, hoá ra nuôi Puchin thì chừng nào mới đánh cho Puchin sụp, nga nhào. Theo tờ báo thiên tả của Anh quốc, năm 2024 Âu châu mua 22 tỷ Euro dầu khí của Nga nhưng chỉ cúng dường cho Ukraina 19 tỷ. Theo mình hiểu là Âu châu lấy tiền lời trên các tài sản của người nga để đưa cho Ukraine. Còn ông Zelinsky thì muốn Âu châu và Hoa Kỳ đưa tiền của người nga bị giam trong các ngân hàng Âu châu và Hoa Kỳ, để ông ta đánh Puchin. Nếu làm kiểu này thì bố thằng nào trên thế giới dám đầu tư vào Âu châu nữa.

Mình nghĩ ông Biden cũng muốn rút lui nên khi Puchin tấn công thì ông ta hỏi ông Zelinsky có muốn được di tản qua Mỹ hay không. Ông thần Zelinsky này kêu không, chỉ muốn đạn dược chớ không cần máy bay di tản. Thế là phải viện trợ đánh cho Puchin suy yếu rồi kêu hòa bình. Vì Âu châu vẫn cần dầu khí rẻ của Nga. Theo bài báo thì năm 2025, Âu châu vẫn tiếp tục mua dầu khí của Puchin nghĩa là họ họp nhau tại Anh quốc, tổng thống pháp lên tiếng đe doạ Puchin nhưng vẫn tiếp tục mua dầu và trả tiền cho Puchin tiếp tục xâm lược Ukraina. Âu châu chỉ giúp đỡ Ukrainian có 0.1% GDP của họ trong khi Hoa Kỳ chi viện trên 250 tỷ Mỹ kim từ 3 năm qua. Cho nên họ phải chửi Hoa Kỳ khi ông Trump kêu cho khai thác khoáng sản để lấy tiền về. Chỉ cho mượn. Còn mấy ông Tây bà Đầm giỏi thì viện trợ cho Ukraine, chỉ có 0.1%, nghĩa là 1/10 của 1%. Mà tiền này là tiền lời của người nga bỏ vào ngân hàng của Âu châu. Điển hình đội banh Chelsea của ông nào người Nga, bị ép bán mấy tỷ Mỹ kim, rồi họ cho ngân hàng Âu châu vay, lấy tiền lời đưa cho Ukraina chống lại Puchin, một mặt họ mua dầu khí của Puchin để đánh anh Ukraina nên mình thấy trò hề này cần chấm dứt.

Tổng thống Biden không dám nói sự thật vì sợ mất mặt còn ông Trump thì chả sợ thằng Tây nào cả. Kêu rút lui, không can dự vào nữa. Muốn hoà bình thì nói chuyện còn kêu tui bỏ tiền ra cho anh đấm đá với Puchin, không phải là chuyện của tôi. Thế là truyền thông nhảy vào đánh tơi bời hoa lá. Nhóm Âu châu đầu nậu họp mặt tuyên bố sẽ chi viện cho Ukraine. Thủ tướng Anh quốc kêu mỗi năm cho 2.5 tỷ, còn mấy ông Tây bà đầm khác thì chưa nghe tới. Nhưng tiền này nói cho oai nhưng trên thực tế là tiền lời của tài sản người nga ở Âu châu.

Cho nên khi nghe ông Zelinsky nói chỉ nhận đâu 1/3 số tiền của Mỹ viện trợ thì mình tin tưởng vì họ ăn tiền trên xương máu của người Ukraina. Ai buồn đời đọc bài báo của tờ The Guardian, Anh quốc, thiên tả về đề tài này.

https://www.theguardian.com/world/2025/feb/24/eu-spends-more-russian-oil-gas-than-financial-aid-ukraine-report

Hoa Kỳ muốn không bị vỡ nợ thì chỉ có cách là cắt giảm chi tiêu. Tiền nợ nhiều hơn tiền làm ra mỗi năm như một gia đình có lợi tức hàng năm là $200,000 mà tiêu xài $250,000 thì phải tìm cách giảm chi tiêu và dùng tiền dư để trả nợ. Chớ tiếp tục chi tiêu thì chỉ có phá sản. Không ai biết rõ hơn ông Trump về phá sản. 6 lần. Kinh

Năm 2024, ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ là $968 tỷ Mỹ kim, nhiều hơn 12 nước kế tiếp họp lại. Ngân sách quốc phòng của Nga gia tăng 227% từ năm 2000, và Trung Cộng gia tăng 566%. Mình mới xem chương trình về sự tái lập quân đội Nhật Bản ngày nay để đối phó với Trung Cộng. Dân số giảm vì không đẻ, kinh tế trì trệ nhưng phải gồng mình ra xây dựng quân đội để bảo vệ đất nước, lỡ anh Trung Cộng muốn đánh Đài Loan. Xem chương trình này mới hiểu vì Nhật Bản có mấy hòn đảo sát bên cạnh Đài Loan. Kiểu Hà Tiên và Phú Quốc cạnh Cao Miên. Nay họ đều xây căn cứ trên mấy hòn đảo này hết. Kinh. Ông Trump kêu Nhật Bản trả tiền để được bảo vệ hay anh Nam Hàn. Do đó họ phải tự lực cánh sinh, thành lập lại quân đội vì sau 1945, hiến pháp Nhật Bản không cho phép có một quân đội mạnh như xưa, tương tự Đức quốc.

Hoa Kỳ tuy không có một quân đội đông đảo nhưng chiếm 40% sự chi tiêu quân đội của thế giới với $877 tỷ. Trung Cộng đứng thứ 2 số 13% với $292 tỷ. Xem đường dẫn https://www.visualcapitalist.com/mapped-largest-military-budgets-2022/

Có anh bạn nay định cư tại Gia-nã-đại, kêu là không hiểu sao Gia-nã-đại, Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ đã ký hiệp thương USMCA nhưng tại sao Ông Trump kêu áp thuế hai xứ này dù hiệp thương này sẽ được xét lại năm 2026. Lý do là thâm thủng cán cân ngoại thương. 

Năm 2024, Hoa Kỳ nhập cảng $412.7 tỷ hàng hóa từ Gia-nã-đại và xuất cảng qua Gia-nã-đại là $349.4 tỷ hàng hóa xem như thâm thủng $63.3 tỷ mỹ kim. Gia-nã-đại xuất cảng năm 2024 là $777.9 tỷ, xem như 53% vào Hoa Kỳ. Còn thâm thủng với Mễ Tây Cơ lên đến $172 tỷ Mỹ kim. Trong khi đó gdp của Gia-nã-đại năm 2024 là 2, 515 tỷ và của Mễ Tây cơ là $1,821 tỷ. Mexico xuất cảng qua mỹ $505.8 tỷ trên tổng số $617.09 tỷ xuất cảng của xứ này. Hoa Kỳ nhập cảng năm 2024 là 4,111 tỷ Mỹ kim. Hoa Kỳ nhập cảng từ Gia-nã-đại chỉ có 0.1% tổng lượng nhập cảng hàng năm còn Gia-nã-đại xuất cảng qua Hoa Kỳ là 53%. 

Lý do này mà ông Trump tếu là Hoa Kỳ hỗ trợ Gia-nã-đại hàng năm 63 tỷ Mỹ kim, thôi thì sáp nhập vào Hoa Kỳ, thành tiểu bang thứ 51. Khiến truyền thông chửi bới, mấy chính trị gia Gia-nã-đại lên tiếng chửi bới, ký sắc lệnh cấm mua hàng Mỹ này nọ. Cuối tuần này, nghe nói người Gia-nã-đại lái xe qua biên giới Mỹ để mua đồ Mỹ như rượu. Còn xem Mễ Tây cơ thì hiểu ngay tại sao bà tổng thống Mễ, lên tiếng nói ngon lành lắm để vuốt dân Mễ nhưng tức tốc cho quân đội Mễ đến biên giới, bắt mấy chủ chốt băng Đảng ma tuý, dẫn độ qua Hoa Kỳ ngay.

Sáng nay thức dậy, lại nghe ông Trung Cộng áp thuế 100% đồ nhập cảng từ Gia-nã-đại. Để trả thù vụ Gia-nã-đại áp thuế xe sản xuất Trung Cộng. Mình không hiểu phía sau, Trung Cộng, Hoa Kỳ và Puchin có thoả hiệp ngầm hay không. Mình sang Mễ Tây cơ chơi thì thấy họ chạy xe điện của người Tàu rất nhiều. Y chang xe của Vin Fast, chỉ đổi tên Mễ. Nissan tuyên bố sẽ đóng cửa nhà máy sản xuất tại Mễ vì Hoa Kỳ áp thuế 25% thì lỗ.

Đi học về thương lượng, người ta chỉ mấy cách thương lượng. 1 trong các chiêu thương lượng là cứ nói một câu rất ngu, để đối tác mất thăng bằng, đặt lại câu hỏi về mình, có ngu đến cỡ nào. Mình thấy ông Trump đang sử dụng chiêu này. Kêu sáp nhập Gia-nã-đại thành tiểu bang 51 khiến ai cũng kêu ông ta ngu. Đâu phải muốn sáp nhập Gia-nã-đại là chuyện dễ, trưng cầu dân ý này nọ nhưng chiêu này sẽ khiến đối phương không biết đâu mà mò. Cứ chửi cho vui cửa vui nhà. Mình hay dùng chiêu này, khi đang thương lượng rồi khi không mình nói mình không hiểu vì tiếng anh ở trình đô I-ét-eo, xin giải thích lại. Thế là họ phải trình bày lại từ đầu.

Tình hình kinh tế có vẻ sắp bị lộn xộn. Nhà cửa ở FLorida, Tennessee, Texas đang xuống. Cạnh nhà có căn nhà rao bán từ trước giáng sinh mà đến nay chưa bán được. Có lẻ vì vậy họ đánh lạc hướng người Mỹ. Dạo này mình canh mấy tin tức về kinh tế nhiều hơn là đọc thiên hạ chửi nhau. Các cơ sở thương mại mượn tiền thường là 7 hay 10 năm phải tái tài trợ. Khi xưa thì nợ đâu 3.5% nay lên đến trên 8%. Cho nên nợ bị lộn xộn khi đáo hạn. May quá dạo đó mình muốn tái tài trợ vì rẻ nhưng nghĩ sao lại quên nên vẫn giữ tiền lời cách đây 20 năm.

Theo não nông dân của mình thì chính phủ Trump, sẽ tìm cách hạ thuế thương mại xuống 15% thay vì lần trước là 21%. Mình kêu con gái thành lập một công ty để kêu hãng làm trả tiền qua công ty vì hiện nay công ty chỉ trả 21% thay 38% theo cá nhân. Nếu xuống 15% thì xem như quá ít thì khắp thế giới sẽ chạy vào Hoa Kỳ đầu tư nên mới có chương trình Thẻ Vàng. Ai trả $5 triệu được vào, chỉ có ai muốn đầu tư vào Hoa Kỳ mới có 5 triệu. Sẽ giúp ngoại quốc đầu tư và các công ty Mỹ đầu tư lại tại Hoa Kỳ như Apple mới tuyên bố sẽ đầu tư 500 tỷ trong vòng mấy năm tới. Lý do là Âu châu đánh thuế công ty này mệt thở. Trước đây họ để văn phòng chính tại Ái Nhỉ Lan để được miễn thuế nhưng nay Âu châu kêu đánh mọi nơi nên rút về Hoa Kỳ. Tuần lễ đầu ông ta đã cho vài tỷ Phú tuyên bố sẽ đầu tư này nọ. Tiếp thị rồi để xem.

(Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn