Răng Xanh hay Thanh Nha

 Mình sử dụng điện thoại cầm tay từ lâu. Cứ mỗi lần mấy đứa con lấy xe mình đi thì rất bực mình. Chúng dùng Răng Xanh (Bluetooth) để liên kết với xe và để nghe nhạc của chúng từ điện thoại. Thế là mình phải đổi lại, sau này khám phá ra cách tự động nên bớt bực mình. Mình chế “thanh nha” xem có là lạ hay không.

Thật ra, ngày nay chúng ta sử dụng Bluetooth rất nhiều, nhất là tại nhà. Từ điện thoại không cần mở chỉ nhìn đồng hồ là thấy ai gọi, ai nhắn tin hay lướt mạng. Muốn mở garage từ xa, chỉ nhấn nút. Muốn mở Tivi là chỉ nhấn nút. Mở đèn, mở bình nước nóng, mở đèn,… đủ trò khiến mình chỉ ngồi và ngồi rồi nhấn nút là mọi chuyện hoạt động từ nấu cơm đến hút bụi… 

Mình mới mua cái monitor cho máy điện toán to đùng để khỏi phải dướn mắt khi sử dụng máy điện toán. Vừa xem được truyền hình, đủ loại. Tất cả đều liên kết. Mình đang tìm công ty sản xuất Bluetooth để mua cổ phiếu của họ. Ai biết thì cho biết vì tìm thử thì thấy bên tàu.

Ông này làm vua hai xứ nên huy hiệu trở thành Bluetooth như hình vẽ trên.

Mình đọc báo Việt Nam, nghe họ gọi là “răng xanh” khiến mình ngạc nhiên. Lò mò đi tìm lý do người ta gọi Bluetooth. Hoá ra là tên của một ông vua Đan Mạch tên Harald “Bluetooth” Gormsson, tiếng Đàn Mạch viết là Harald Blåtand Gormsen,. Ông này làm vua ở thế kỷ 10, trị vị được 28 năm. Sau này, ông ta có trị vị nước Na-Uy luôn, một cách yên bình, không bạo loạn.

Nghe kể ông này có cái răng xấu, hư màu xanh do đó người ta gọi vua răng xanh. Năm 1997, công ty Bluetooth về Wireless, lấy tên dựa theo cách ông vua này Harold Bluetooth đã thống nhất các bộ lạc của xứ Đan Mạch thành một vương quốc. Cái huy hiệu (logo) của công ty là sự hợp nhất chữ của mấy bộ lạc này khi xưa với hai ký hiệu của ông ta Bluetooth FM Color.png từ H () và B (). Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Đà Lạt phố cũ

Sáng nay đi với vợ xuống tiệm trái cây của anh bạn học cũ ở Phan Đình Phùng, có đi ngang chỗ này thì thất kinh nên tải lại bài viết lâu rồi.

Không hiểu tại sao, khi thấy hình ảnh Đà Lạt ngày nay trên mạng thì mình không thích xem. Ngược lại những tấm ảnh xưa, thì lại chú ý như để nhận ra trong ký ức, chuyện gì đã xẩy ra tại góc phố này. Mùa Tết, thiên hạ đi du lịch lên Đà Lạt, thấy cảnh tượng hải hùng, khách sạn hết phòng, thiên hạ cắm dùi bên cạnh hồ Xuân Hương, đi vệ sinh ngay đó, khiến mình thất kinh. Thấy thiên hạ quay video, rác rưởi do du khách bỏ lại sau lưng, chỉ biết Chán Mớ Đời.

I collected some old pictures of Đà Lạt. This picture (1989), showing Duy Tân Street. I did biking up to this hilly street. On the left, there is a street named Thu Khoa Huan, where a classmate used to live there. Also a house which Dalatois used to call “Japanese house” has been demolished after 1975, owned by one of my classmates.

Tấm ảnh này, được chụp trên đường Duy Tân, phía bên tay phải từ Khu Hoà Bình đi xuống. Tấm ảnh do một nhiếp ảnh gia người Nhật Bản chụp sau 1975, hình như năm 1989. Đây là góc ngã ba, Duy Tân và Thủ Khoa Huân. 

Con đường Duy Tân này, mình ít khi đi qua ngoại trừ năm đậu B.E.P.C., bà cụ mua cho chiếc xe đạp maze Chợ Lớn thì mình có đạp lên dốc này đều đều đến khi mòn thắng thì hết dám chạy vì bị té một lần, bỏ chiếc dép lên bánh xe để thắng. Có dạo học tư chị của tên học chung Lê Huy Hà, nàh đi xuống chút nữa, gần ngã ba Phan Đình Phùng.

Hôm trước, mình có kể tìm lại được anh bạn khi xưa. Hỏi anh ta nhớ NGuyễn Thị Ri? Anh ta cười, kêu mày còn nhớ à. Tao quên cha nó mất, mày nhắc tao mới nhớ. Số là dạo ấy, anh ta thích cô này học chung lớp. Một hôm, anh ta đến nhà mình, kêu đến nhà cô này, có một tên khác tên Trần Văn Hiệp thì phải, thích Nguyễn Thị Đức. Hai cặp này viết thư cho nhau rồi nhờ mình chuyển thư dùm.

Hôm ấy sau ăn trưa thì Huỳnh Kim Sang ghé nhà mình kêu đến nhà cô bạn học tên Ri. Cô này, gốc Phan Rang, lên Đà Lạt ở trọ trên đường Thủ KHoa HUân. Con đường này mình không nhớ có trán nhựa hay không vì xem ảnh chỉ thấy đá và đất. Chắc là thời bao cấp nên xuống cấp. Tại đây, có tên Hiệp đang đứng đợi dưới đường. Nhà trọ của Ri, ở trên đồi, phải leo lên mấy thang cấp mới bò lên được. Mình nghĩ là có trán nhựa, có thể sau 75, không được tu sửa nên chỉ còn đá và đất.

Thế là hai anh chịu đèn hai chị, ngồi nói chuyện với nhau, còn mình đứng xớ-rớ, không biết làm gì, bò ra sân, nhìn xuống hồ Xuân Hương. Phía đường Cường Để, ấp Ánh Sáng. Chỗ này, mà đứng xem ông phi công tên Toàn ở ấp Ánh Sáng, lái F5, lượn về chào hàng xóm, rồi mất đà bay xuống hồ Xuân Hương luôn. Mình vẫn còn nhớ hình ảnh đó. Lúc đó độ 10 giờ sáng, ra chơi. Đang đứng trên sân trường với Trần Thiện Tân thì thấy một chiếc phản lực cơ F5, bay từ hướng Cam Ly về, rất thấp rồi bổng nhiên mình thấy khói lửa đỏ bay lên như thời Mậu Thân ở khu Số 4.

Sau đó thì một tiếng nổ long trời, không thấy chiếc phản lực cơ bay lên. Trưa đó, CBMT, ghé nhà mình kể máy bay nổ ở cầu Ông Đạo, làm mấy người chết nên mình bò đi xem. Sau đó thì thấy mấy quan tài, để cạnh cầu Ông Đạo. HÌnh như người Việt kỵ đem xác người thân chết ngoài đường về nhà.

Căn nhà đầu tiên bên tay phải, nhìn xuống đường Duy Tân được thiết kế theo kiến trúc Nhật Bản. Dân Đà Lạt hay gọi là căn nhà nhật. Sau này mình về thì được biết một tên bạn học chung khi xưa, làm chủ. Hắn cho phá căn nhà nhật để xây thêm, rồi cho thuê để người ta mở tiệm cà phê chi đó, có mấy cái bàn trên đồi. Lâu lâu có chạy lên đường này vì ăn thông ra đường Trương Vĩnh Ký.

This one has been taken after 1975. Based on the legend, was taken in 1989. I believe when I went home in 1992, I didn’t see like that. May be my memories failed me. On the right, was a dancing restaurant. On the left, not in the picture was the Modern Hotel, where GI’s were renting during their time in Đà Lạt.

Tấm ảnh này, cũng được chụp sau 75, mình đoán là sau 1992, năm ấy chưa đập phá khu phố này. Dạo ấy chưa thấy đập phá dãy phố do ông Võ Đình Dung xây cất rồi cho thuê hay bán lại. Theo hình ảnh thì do Yurika, chụp ngày 3 tháng 6, năm 1989. Kể cũng lạ. Xem như mình nhớ lầm.

Phía trước thấy hai chiếc xe Peugeot, taxi của Đà Lạt xưa. Sơn màu đen và trắng. Cầu thang do kiến trúc sư Ngô Viết Thụ thiết kế. Bên tay phải là nhà hàng và vũ trường La Tulipe Rouge. Dân Đà Lạt gọi tulipe cho ngắn gọn. Theo chỉ thị của kiến trúc sư Thụ, thì mấy dãy phố ở khúc này, không được xây quá 2 tầng, sẽ che cảnh quan của hồ Xuân Hương nếu đứng tại KHu Hoà Bình.

Chủ nhân tiệm La Tulipe Rouge, làm theo các chỉ thị, ngược lại, đối diện cầu thang là khách sạn Mộng Đẹp, của ông thầu khoán Nguyễn Linh Chiểu, người xây cất chợ Mới Đà Lạt. Ông này chơi cha xây thêm 1 tầng, trái với quy định, khiến người Đà Lạt đứng trên khu Hoà BÌnh, không thấy hồ Xuân Hương, bị khách sạn này che mất. Chắc ông ta chạy chọt nên được tha. Sau này, cho lính mỹ mướn chắc giàu to. Đà Lạt có hai khách sạn cho mỹ mướn là Ngọc Lan và Mộng Đẹp. Khách sạn Ngọc Lan, có thời bị đặt chất nổ. Nghe kể một cô tên Nguyệt Thu, học Yersin là tác giả vụ này. Kinh

Mình có gặp lại dượng Thụ lần chót năm 1992 tại Sàigòn, khi về thăm Việt Nam. Dượng cùng tuổi với ông cụ mình, còn dì Cơ thì cùng tuổi với mẹ mình. Sau 75, dượng Thụ có đi cải tạo, ở nhà dì Cơ qua đời. Mấy người bà con an ủi mẹ mình, kêu ráng để nuôi 10 con, khi ông cụ bị tuyên án 18 năm tù. Kinh

Bà Võ Quang Tiềm với Mệ Ngoại mình là chị em bạn dì hay chú bác chi đó. Dì Tân, con gái của bà Dụ, chị của bà Tiềm ở trong xóm mình.

Chỗ đi lên cầu thang, thấy căn nhà của ông nha sĩ Trình, bố của thằng Hy, khi xưa học Yersin với mình. Mình có vào nhà này chơi vài lần.

This one showing the Vietnamese quarter before the 1932 flood which damaged the area. French government moved the down town up the Peace area nowadays. I could see the garrison of the first French soldiers in Đà Lạt, later they used ít as a prison, where my mother has been hold there for few months when she got caught by French police. 

Tấm ảnh này, mình chỉ thấy tấm chụp phần trước. Tấm này thì thấy rõ khu phố người Việt đầu tiên tại Đà Lạt. Cận cảnh thấy cái đập mà tây gọi hồ lớn (Grand lac). Thấy lỗ thoát nước qua hồ nhỏ. Thật ra hồ nhỏ là để xã nước vào mùa mưa, khi hồ lớn đầy tràn. Hình này chụp trước 1932, vì Thuỷ Tạ chưa được xây cất.

Hình này thấy chỗ thoát nước qua hồ nhỏ. Xa xa trước khu phố người Việt, có con đường nhỏ cũng là bờ kè của đê chận nước vào mua mưa. Sau 1932, khi lũ lụt đã phá huỷ khu phố người Việt thì người Pháp mới cho phá cái đập chỗ Thuỷ Tạ và xây cầu ông Đạo. Dời phố người Việt lên khu Hoà BÌnh. Ấp Ánh Sáng được thành lập năm 1952.

Bên tay phải thấy trại lính của Tây, sau này được đổi thành nhà Lao, nơi người Pháp nhốt mẹ mình, và vợ chồng chú Phấn, tiệm thuốc tây Minh Tâm, tại đây mấy tháng khi tham gia Việt Minh, bị bắt. Trước đó thì thấy đường Nguyễn Thái Học. Thấy con đường lên dốc khu Hoà Bình sau này, được gọi là đường Lê Đại Hành. Sau đó thì có thể đường Trương Vĩnh Ký, có mấy dãy nhà màu trắng. Lý do mình đoán là khu Hoà BÌnh được xây dựng bởi ông Võ Đình Dung sau này. Cũng nghe nói là có trường học, chắc là trường Đoàn Thị Điểm.

Mình có kể về khu phố người Việt đầu tiên tại Đà Lạt. Ai tò mò thì tìm trên bờ lốc của mình.

Phía bên tay trái thì thấy con đường nhỏ sau này là đường Trần Quốc Toản, chỗ ngã NĂm, có một trạm xăng Esso của bố mẹ tên Nam, học chung với mình khi xưa. Bên tay trái có con đường chạy lên KHo Bạc, chỗ đường Yersin, sau lưng khách sạn Palace. Con đường này, được nhiều người chụp cảnh các nữ sinh đi học với ánh nắng xuyên qua các rừng thông. Chỗ này, mình có xem diễn lại vụ đánh cướp xe Ngân Hàng của ông Nguyễn Tấn Đời.

Họ đem ông tài xế, chở tiền lên Kho Bạc, giữa đường thì bị chận cướp. Cướp lấy tiền xong thì đem xe bỏ dưới đèo Prenn. Trói cổ ông tài xế. Ông cụ mình kể ông thẩm vấn viên nào của ty cảnh sát, đem ông tài xế vô phòng, khệnh cho vài cái là khai hết. Họ còng đầu mấy tên ăn cướp, đem tiền về Sàigòn. Có thể là Việt Cộng nằm vùng tổ chức đánh cướp. Mấy ông kinh tài cho Việt Cộng mới dám nghĩ mấy vụ này. 

Mình có quen một chú đi tù chung với mẹ mình khi xưa. Chú kể khi xưa, làm ăn có tiền thì chú gửi vào kho bạc kiểu bên mỹ, họ mướn các hộp sắt trong ngân hàng để đựng đồ quý giá hay tiền bạc. Sau 75, bị dân nằm vùng trong kho bạc, chỉ điểm, bị đấu tố tư bản mại sản, kẻ thù của nhân dân. Đành xuống thuyền vượt biển.

Mình có thấy khúc đường Lê Quý Đôn, có căn nhà ngay góc đường Yersin. Mình đoán là nhà của mấy người Tây hay nhà biến điện từ Cam Ly chạy về. 

Phía xa xa, không biết có phải trường Petit Lycee. Lười đi lục tài liệu hay bài mình viết về ngôi trường này. Hai trường học đầu tiên được xây cất tại Đà Lạt: một là trường Đoàn Thị Điểm sau này dành cho người Việt và trường Yersin, dành cho người Pháp và con nhà giàu người Việt.

This picture brought back a lot of memories. I guess it has been taken after 1975

Hình này thì mình thấy hoài, mỗi lần đi bộ ra chợ. Trước rạp Ngọc Hiệp. Thấy cái xe bán bánh mì thịt làm ình nhớ lại, bà này với tiền của mình khá nhiều. Bánh mì lấy từ lò bánh mì ở đường Phan Đình Phùng mà gia đình mình mua hàng ngày cho mấy em ăn điểm tâm. Thấy cái ghế đẩu để kê thùng kem. Mình đoán của tiệm Thuỷ Tinh, đối diện rạp Xi-nê.

Hôm trước thấy trên mạng của dân Đà Lạt xưa, một ông thần nào ở khu vực này, kể rất rành rọt về các quán ăn xung quanh rạp Ngọc Hiệp. Ai tò mò thì vào đó đọc.

Thấy bên kia đường là trạm biến điện, trên đường Duy Tân, chỗ trường Đoàn Thị Điểm cũng có một trạm biến điện. Cầu thang này mình đi lại không biết bao nhiêu lần, mỗi lần ra phố. Thấy có tiệm bi-da Hồng Ngọc, vớt tiền của mình khá nhiều khi xưa, lại đây chơi banh bàn.

Mình không biết là hình chụp trước 75 hay sau 75 vì thấy mấy chiếc xe ca. Khi xưa, chỗ mấy xe ca đậu, là bãi xe taxi. Còn xe bán bánh mì thì mình nhớ ở ngay góc tiệm ăn Như Ý.

Chỗ này, mình và cô em kế có lần ngồi đợi bà cụ. Hôm ấy, bà cụ kêu ở nhà đừng có đi đâu, phá làng phá xóm, giỏi tối về mẹ dẫn đi xem đại nhạc hội Trần Văn Trạch. Cả ngày, mình chỉ ở trong nhà, không dám ra đường, sợ chị người làm mét bà cụ là không được đi xem Trần Văn Trạch, hát xổ số kiến thiết trên đài phát thanh.

Tới chiều, không thấy bà cụ về. Hai anh em mới dẫn nhau xuống cầu Địa Dư đứng đợi. Đợi hoài không thấy bò sang rạp Ngọc Hiệp, ngồi đợi bà cụ nơi lề đường, ngay chỗ chiếc Lambretta. Vẫn không thấy bóng mẹ dù thiên hạ đã vào rạp, nghe hát om xòm ở trong đến khi bà cụ từ đâu hiện ra, ôm hai anh em chạy về nhà. Bà cụ kể là ngày đó, người ta kêu ở lại để bốc thăm dãy hàng ở Chợ Mới Đà Lạt. Họ mới xây xong, và dời mọi người ở Chợ Cũ (rạp Hoà BÌnh sau này). Mẹ mình đi bốc thăm nên về trễ. Về nhà, không thấy hai anh em nên chạy khắp nơi để kiếm. Gặp hai đứa con mừng như điên, cười cười tỏng khi mình Chán Mớ Đời vì không được xem Trần văn Trạch.

Sau này, người lớn dọa đừng có đi đâu vì “mẹ mìn” thì mình không sợ. Lý do là đen như phi châu, dân Việt Nam thì thích da trắng. Thôi ngừng ở đây. Hôm nào rãnh kể tiếp mấy tấm ảnh mới lượm trên mạng.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Mật ong chữa bệnh

 Hôm nay, đi lấy mấy thùng mật ong cho mấy người bạn nhờ mua dùm từ ông mỹ nuôi ong. Có anh bạn ở San Jose, uống cà phê với mật ong của vườn mình, kêu thanh, đâm ghiền nên cứ lâu lâu, anh ta lại gọi. Mình chạy ra Xe Đò Hoàng, gửi lên cho anh ta.

Mấy người nuôi ong nói là mật ong nguyên chất trị bệnh rất tốt. Dạo này, đồng chí gái và mấy đứa con ho nên phải làm nước ấm, pha với mật ong và chanh cho cả nhà uống. Vỏ quýt được xem để trị ho nên mình hái từ vườn về, làm thử quýt muối xem sao.

Mình nói mật ong nguyên chất là vì ngày nay, họ pha rất nhiều để bán cho rẻ. Mật ong chúng ta mua ngoài chợ thì có mật ong nhưng đều được pha chế thêm để bán cho rẻ. Mình có xem một phim tài liệu của Đức, nói về mật ong. Họ lấy mật ong của Trung Cộng bỏ vào máy để thử nghiệm, cho biết bao nhiêu đường được thêm vào gần 90%.

Mật ong không bị hư nhưng nếu để lâu thì hay bị đặc lại. Chỉ cần bỏ vào lò vi-sóng 30 giây thì giúp làm lỏng lại. Đừng bỏ quá 30 giây.

Họ lại cho thấy xét nghiệm mật ong từ Việt Nam, cho thấy cũng pha chế và nhất là phấn hoa từ các vùng Trung Cộng. Họ cho đó là mật ong của Trung Cộng được đưa sang Việt Nam, đóng thùng để sản xuất qua âu châu và Hoa Kỳ. Trung Cộng hiện nay là nước sản xuất mật ong nhiều nhất thế giới tương tự tỏi. Tỏi Cali đều bị Trung Cộng mua hết, họ đem tỏi của Trung Cộng sang, được tẩy trắng và ngâm thuốc bảo quản để bỏ bịch. Do đó bác sĩ khuyên nên mua tỏi có rể bám vào chớ tỏi đã được rữa sách, bỏ bịch trong chợ Việt Nam là đã bị hoá chất tẩm, để giữ lâu khỏi bị mốc. Không nên ăn vì sẽ bị bệnh ung thư.

Ngày nay, người Mỹ tìm mua mật ong hoàn toàn hữu cơ, không pha chế. Ông nuôi ong chỉ lấy mình $30/ bình, trong khi mấy tên nuôi ong khác, bán ngoài chợ nông dân là $70/ bình. Người Mỹ mua như tôm tươi. Họ rất sợ đường nên dùng mật ong để nấu nướng, làm bánh nhất là các yếu tố trị bệnh của mật ong.

Mật ong là một chất lỏng và đặc do các đàn ong tạo ra, sau khi hút nhụy của các loại hoa. Tiêu hoá trong bụng rồi đem về tổ ong. Sẽ giúp khô lại để ăn và người cũng tiêu thụ luôn. Theo thống kê 2020, có trên 300 loại mật ong, tuỳ theo địa lý, loại hoa và thời gian ong hút nhuỵ hoa để tạo ra mùi và màu sắc.

Mình để ý mật ong của trái bơ thì màu đen và đặc hơn các loại hoa dại. Mật ong của bơ rất đắt vì ít nhuỵ. Ông nuôi ong rất thích để các tổ ong ở các vùng hoa dại như ở Blythe. Bù lại thì mật ong của bơ tốt hơn. Lý do là bơ có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể.

Mật ong gồm 75-80% là tinh bột (Glucose và fructose và lượng ít của 22 loại đường khác ) và 15-20% là nước. Ngoài ra, mật ong còn có: protein, phenol antioxidants, amino và các acid hữu cơ, phenolic acid, flavonoids, minerals, sinh tố, và các loại phytochemical khác. Mật ong có ít lượng niacin, Potassium, calcium và magnesium. Kinh


Người ta được biết là mật ong có những tố chất trị liệu như antioxidants, antibacterials, antifungicidal,… nhiều thứ, đọc không hiểu là loại gì nên không ghi lại.

Các thử nghiệm cho biết kết quả, khả năng trị bệnh của mật ong, đang được bàn cãi. Trước đây, người ta nghĩ mật ong không điều trị được bệnh tiểu đường nhưng gần đây thì nhận thấy dùng mật ong có thể giúp người bị bệnh tiểu đường kiểm soát được bệnh béo phì.

Theo FDA thì 5 muỗng canh mật ong độ 100 g sẽ có 61 calories, gồm: 

NutrientsUnitNutrientsUnit
Waterg17.1Vitamins
Total sugarsg79.7Tocopherol (E)mg0.06
MonosaccharidesVitamin Kμg1.6
Fructoseg38.2Vitamin Cmg2.5
Glucoseg31.3Thiamin (B1)mg0.01
DisaccharidesRiboflavin (B2)mg0.01
Sucroseg0.7Niacin (B3)mg0.15
Othersg5.0Pyridoxine (B6)mg0.2
TrisaccharidesPantothenic acidmg0.08
Melezitoseg<0.1Phenolic acids
Erloseg0.8Vanillic acidμg0.4
Othersg0.5Caffeic acidμg0.15
Undetermined oligosaccharidesg3.1Syringic acidμg0.6
Proteins, amino acidsg0.3p-Coumaric acidμg5.4
Lipidsg0.02Ferulic acidμg122.6
Organic acidsg0.57Ellagic acidμg4.42
Free acids (as gluconic acid)g0.433-hydroxybenzoicμg0.11
Lactone (as glucolactone)g0.14Chlorogenic acidμg0.15
Total mineralsg0.2Gallic acidμg0.38
Potassium, Kmg52Genistic acidμg0.13
Sodium, Namg10Flavonoids
Iodine, Img10Apigeninμg0.8
Calcium, Camg6Kaempferolμg0.53
Phosphorus, Pmg4Quercetinμg0.5
Magnesium, Mgmg2.0Rutinμg0.5
Floride, Fmg1.07Naringinμg0.3
Manganese, Mnmg0.5Naringeninμg0.2
Iron, Femg0.42Myricetinμg0.2
Copper, Cumg0.3Quercitrinμg0.1
Zinc, Znmg0.22Galanginμg0.04
Selenium, Semg0.02Hesperidinμg0.034

Tính chất kháng oxy-hoá: mật ong có rất nhiều kháng oxy-hoá, giúp các phân tử bị hư hại, bằng các tặng các electron để tái sinh. Các kháng oxy-hoá chính của mật ong là polyphenols (phenolic acids and flavonoids), sinh tố C, sinh tố E, enzyme như catalase, peroxidase.

Mật ong, có nhiều đường cho nên chỉ tiêu thụ số lượng ít. Khác với với đường, mật ong có rất nhiều các chất flavonoids và Polyphenol, có rất nhiều kháng oxy-hoá, giúp cô lập hoá các độc tố, và Free radicals. Giúp hạn chế các inflammation.

Mật ong giúp trị bệnh ho. Người ta có làm thử nghiệm; so sánh các loại thuốc trị bệnh ho (dextromethorphan), và antihistamine (diphenhydramine) với mật ong. Họ nhận thấy mật ong giúp trị ho tố thơn các loại trước kể trên.

Ngoài ra, mật ong còn giúp hàn vết thương, bị bỏng,.. các thí nghiệm cho thấy, mật ong có thể giúp phòng ngừa bệnh mất trí nhớ. Khi chúng ta bị stress sẽ làm hư hại các neuron và mật ong có chức năng chóng sự tàn phá các neuron của não bộ.

Chúng ta hay bị đau bụng, đau bao tử, mật ong giúp phòng bị thực quản, làm giảm các Glutathione và superoxide dismutase, bảo vệ lớp mucus. (Còn tiếp)

Em không có bán mật ong. Em chỉ lấy cho mấy người bạn. Bác nào cần mật ong nguyên chất của vườn em hay trong vùng Riverside thì liên lạc với cô cháu điện thoại: 714-766-9953


Nguyễn Hoàng Sơn 


Dùng thuốc trị bệnh cao mỡ có nguy hiểm?

 Hôm trước, chạy xe lên vườn, mình có nghe chương trình TED. Vì lái xe nên không thấy người nói và tên tuổi. Chỉ nhớ là một tiến sĩ khoa học. Ông ta cho biết là thử nghiệm trên 300 người dùng Statins, một loại dược phẩm để trị bệnh cao mỡ thì chỉ có một người thành công giảm số lượng mỡ trong huyết quản. Ngược lại, có đến 15 người bị phản ứng phụ. Ông ta hỏi có nên dùng loại dược phẩm này hay không vì xác xuất là 1/300 được giảm và 15/1 bị hệ ứng phụ. Hôm nay, nhớ lại vụ đó thì đi tìm video của ông này thì không mò ra vì không nhớ tên. Chán Mớ Đời 

Buồn đời, mình vào gú gồ thì khám phá ra cuốn sách: “Statins Toxic Sideline Effects: Evidence from 500 scientific papers”. Mua đọc thì thất kinh. Tác giả dẫn chứng 500 nghiên cứu khoa học từ khắp nơi trên thế giới, về hệ ứng phụ của thuốc chống cao mỡ, mà mỗi lần đi bác sĩ, cứ bắt mình uống.

Làm Bánh Mì cứng như đá

 Tuần rồi, buồn đời, mình làm bánh mì cho vợ con ăn. Làm với loại bột mì Whole Grain hữu cơ. Theo công thức thì chỉ để bột dấy lên men độ 1 tiếng. Sau 1 tiếng thì không thấy bột nổi lên như trong youtube. Chán Mớ Đời 

Nướng trong lò xong, đồng chí gái kêu cái này mà khỏ lên đầu như cục gạch. Mình nhớ có lần mua ổ bánh mì đen, nặng như cục gạch, lại đắt tiền, ăn cứng như đá mà thiên hạ gọi là bánh mì, làm theo kiểu khi xưa, không biến chế. Bổ nhất còn bánh mì ngày nay mua ở tiệm thì khỏi kể. Nhất là bánh mì ở tiệm Việt Nam. Được cái là “bánh Mì” Việt Nam nay rất nổi tiếng trên thế giới.

Mình làm lại nhưng hết bột nên đợi sáng hôm sau, tiệm mở cửa, bò đi mua bột. Tương tự, bột dấy lên hơn một chút, ăn đỡ cứng. Cuối cùng mình hỏi bà Mễ dọn nhà. Bà ta cho biết ở làng bà ta, ông bố làm bánh mì bán cho thiên hạ. Bà ta nói phải để lâu hơn. Mình làm lại để trong thố rồi dẫn thằng con đi xem nhà cho thuê, bị nghẹt ống cống. Mình đang dạy nghề cho thằng con.

Pain de campagne của mình cứng như đá. Vợ không dám ăn, sợ gãy răng. Chán Mớ Đời 

Mấy tiếng sau, về lại thì công nhận bột nổi lên to hơn nên làm từng viên nhỏ rồi bỏ vào cái khuông làm brioche để thêm một thời gian nữa đâu 8 tiếng đồng hồ. Bột dấy lên cao. Bỏ vào lò. Thơm ngát cả nhà. Mình thắc mắc, lý do sao phải để lâu trong khi ở tiệm bánh mì Bolsa thì họ bỏ có chút xíu. Lần này, mình làm brioche kiểu Ý Đại Lợi, mà khi xưa có mẹ cô bạn làm cho ăn. Bột mì nhồi với nước quýt. Cũng có thể trong nước quýt có chất đường nên làm bột nổi nhanh chóng. Cũng mất 8 tiếng.

Mình chợt nhớ có coi một video của ông bác sĩ Gundry, chuyên gia mổ tim, nói về chất men làm bánh mì và đường nên bò vào YouTube mò lại. Ông bác sĩ này để 4 chai có nước. Sau đó ông ta bỏ yeast, chất làm lên men vào mỗi chai có nước. Sau đó lắc lắc để hoà tan.

Chai thứ 1, chỉ có nước và chất lên men để làm bánh (kiểu mình làm bánh mì)

Chai thứ 2, có nước, chất lên men, và ông ta bỏ vào 1 muỗng đường

Chai thứ 3, có nước, chất lên men, và ông ta bỏ vào 3 muỗng đường

Chai thứ 4, có nước, chất lên men, và ông ta bỏ vào 2 muỗng đường

Sau đó ông ta lấy mấy cái bong bóng, đậy lên nắp chai rồi chờ sự phản ứng hoá học.

Kết quả cuộc thử nghiệm của bác sĩ Gundry. Qua ông này mà mỗi ngày mình uống một ly nhỏ dầu olive nguyên chất của Cali. Xem kết quả này cho thấy tiêu thụ đường hay chất ngọt vào cơ thể khá gây cấn vì không biết phản ứng hoá học ra sao.

Kết qua cho thấy: 

Chai thứ 1, bong bóng chả thổi phồng gì cả. Chất lỏng có nước và chất men, lên một chút. (Kiểu mình làm bánh mì cứng như đá)

Chai thứ 2, có hai muỗng đường, bột dấy lên trong chai. Bong bóng được thổi phồng lên

Chai thứ 3, có 3 muỗng đường thì bột dấy lên trong chai nhiều nhất, bong bóng phồng to nhất, thấy trong chợ.

Chai thứ 4, 1 muỗng đường thì bột dấy lên ít hơn chai có 3 muỗng đường, bong bóng được phồng lên ít hơn chai có 2 muỗng đường.

Hoá ra, mình không làm theo công thức của thiên hạ chỉ trên YouTube, là phải bỏ thêm đường vào. Do đó bột không dấy lên nhanh, phải đợi 8, 9 tiếng đồng hồ. Khiến đồng chí gái cười kêu, buồn buồn, đôi ai là lỗ đầu. Rượu của từ chất ngọt của nho mà tạo nên, sau này người ta bỏ thêm đường cho nhanh. Hay rượu nếp, chắc cũng phải bỏ đường vào. Chán Mớ Đời 

Khi ăn đường nhiều, chúng ta có thể mường tượng được là các phản ứng hoá học trong người, tạo ra chất hơi nên thiên hạ đánh rấm như điên. Không hiểu nếu mình ăn bánh mì mà người ta bỏ đường nhiều, có ảnh hưởng gì nhiều không khi đã vào trong cơ thể của mình. Hơi phì lên, nở thêm thì sẽ tạo thêm hơi. Hơi này có độc hay không? Bác nào có giải đáp thì cho em xin. Cảm ơn trước.

Mình ngu nên không hiểu, may nhớ vớ vẩn mấy tin tức xem trước đây mới hiểu lý do bánh mì của mình làm không hấp dẫn và nhanh như thiên hạ làm bán. Có một điều là bánh mì của mình nó lành, lại no lâu. 

Có dạo mình xem phim tài liệu nói về vùng Sardaigna của Ý Đại Lợi, được xem là một trong 5 vùng Xanh của thế giới, nơi người ta sống lâu nhất trên 100 tuổi. Thấy có cảnh mấy bà vợ làm bánh mì, nặng như cục đá cho 4 tháng trời để ông chồng đem theo lên núi ăn để chăn cừu. Tới mùa Xuân, là họ đem cừu lên núi để ăn cỏ non, hè đem cừu về.

Xong om

Có người còm như sau:

Bánh mì 🍞 cứng như đá để dành được lâu ăn với 🍜 súp ngon mà chứ người Tây ở các xứ lạnh vùng quê là họ làm bánh mì cứng nầy là bình thường.


Xem ảnh này, em phải mất một phút mới hiểu tâm trạng của bà này.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Tổng thống Carter được chữa trị ung thư trong vòng 3 tháng

 Cách đây hơn mấy năm, được tin cựu tổng thống Jimmy Carter bị ung thư não và gan nhưng sau này, không thấy ông ta qua đời dù đã trên 90 tuổi. Xác suất của người Mỹ lành bệnh ung thư sau khi được điều trị chỉ có 2.1%. Đùng một cái, 3 tháng sau, ông ta kêu là khỏi bệnh ung thư. 

Bác sĩ chữa bệnh cho tổng thống thường là những y sĩ số một Hoa Kỳ. Họ áp dụng phương cách chữa trị mới được khoa học khám phá. Họ dùng xạ trị và immunotherapy. Không biết tiếng Việt đọc làm sao. Chữa  hệ miễn dịch của bệnh nhân (liệu pháp miễn dịch).

 Đồng chí gái, mỗi lần ho cảm là cứ kêu bác sĩ cho trụ sinh để giúp mau lành bệnh. Trụ sinh vào giết các vi khuẩn tạo ra bệnh nhưng cùng lúc giết các vi khuẩn tốt, đánh phá các vi trùng lạ xâm nhập hệ thống miễn dịch. Về già hệ thống miễn dịch rất yếu nên mình phải dẫn đi ăn nhiều loại thức ăn của các chủng tộc khác để bồi đắp lại hệ miễn dịch. Cứ ăn thức ăn Việt Nam hoài thì hệ miễn dịch không mạnh lắm. Hoa Kỳ là một quốc gia có nhiều chủng tộc, có nhiều loại vi trùng lạ so với người Việt. Hằng ngày, mình giao dịch với nhiều chủng tộc nên cần phải có hệ thống miễn dịch đa dạng hơn là người sinh sống tại Việt Nam.

Đại khái theo mình hiểu, 3 cách chữa trị chính ung thư ngày nay là thuốc, xạ trị và giải phẫu. Khi người ta chữa theo xạ trị thì giết mấy tế bào ung thư và các tế bào bình thường khác. Kiểu bỏ bom thì giết Việt Cộng và dân lành rất nhiều vì Việt Cộng khi xưa, trà trộn, ẩn nấp trong dân. Cho nên, sau cuộc thả bom thì bình địa, cháy tan hết. Tương tự cơ thể, hệ thống miễn dịch của bệnh nhân cũng biến mất nên dễ chết. Do đó xác xuất người sống sót ung thư là 2.1% ở Hoa Kỳ và cao nhất là ở Úc Đại Lợi là 2.3%.

Đây bác sĩ của cựu tổng thống Hoa Kỳ đề nghị sử dụng xạ trị và immunotherapy. Nghĩa là bỏ bom giết các tế bào ung thư trong người xong thì thay thế vào một hệ thống miễn dịch mới. Nói bình dân học vụ bỏ bom xong thì đem cây cối đến trồng lại như xưa.

.

Họ dùng xạ trị để giết các tế bào ung thư. Các tế bào này sẽ tìm kiếm các tế bào miễn dịch. Bác sĩ mới cho vào cơ thể ông Carter loại pembrolizumab, một loại kháng PDP-1 để giúp hệ thống miễn dịch của ông ta kháng lại để tiêu diệt hoàn toàn các tế bào ung thư.

Sau 3 tháng chữa trị, ông tổng thống 91 tuổi sống nhăn răng và bác sĩ tuyến bố là ung thư đã hát bài Thuý đã đi rồi. Họ hy vọng là hệ thống miễn dịch mới của ông ta sẽ không bị các tế bào ung thư chống phá lại nữa.

Mình nghe bác sĩ William Li, cho biết ông ta sử dụng phương pháp này để chữa bệnh ung thư cho mẹ ông ta. Chữa bệnh theo phương pháp này, nghe nói rất đắt giá, gấp mấy lần cách chữa trị hiện nay. Hiện nay thì được biết là mỗi bệnh nhân ung thư thì nhà thương và bác sĩ vớt trung bình là nữa triệu đô la. Còn immunotherapy thì một năm chữa trị độ $200,000 trở lên.

Vấn đề là không phải ai cũng có thể được chữa theo phương pháp này. Có những bệnh nhân không chịu được cách chữa trị này. Lấy thị dụ người ta bỏ bom ở vùng đất lạnh có tuyết sau đó đem cây dừa của vùng nhiệt đới đến trồng thì khó mà lên. Do đó cũng phải tuỳ như ngày nay người ta dùng stem cell để chữa trị ung thư. Có cách nhịn đói như ở bên Đức quốc, nhằm chấm dứt sự tiếp tế dinh dưỡng cho tế bao ung thư nhưng ít ai sử dụng phương pháp vì bác sĩ không kiếm được tiền. Theo mình biết thì tại đại học USC, có một tiến sĩ người Ý Đại Lợi, theo phương pháp này.

Tốn nữa triệu để có 2.1% xác xuất hết bệnh ung thư hoặc là chơi immunotherapy thì ít nhất $200,000/ năm. Không biết bảo hiểm nào chịu trả. Ai tò mò thì vào trang nhà của trung tâm nghiên cứu ung thư, họ giải thích liên tu ti 30 ngày sử dụng immunotherapy.

Cách tốt nhất là ăn uống cẩn thận, tìm cách chữa bệnh từ thức ăn. Thức ăn được đưa vào mồm để gây ra bệnh (bệnh tòng khẩu nhập) thì chữa bệnh cũng từ mồm vào. Có cuốn sách nói về dinh dưỡng chữa bệnh của bác sĩ William Li khá hay. Mình có kể về vụ này 2 năm trước. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Cha mẹ sinh con trời sinh tánh

  Hôm nay, mình ghé thăm  studio quay hình của một anh bạn mà gần 30 năm mới gặp lại. Sau đó, cả hai ra quán ăn người bạn ở Bolsa. Ngồi ăn, chủ quán ghé lại chào, kéo ghế ngồi xuống, kể chuyện. Anh ta kể hôm trước, có người hàng xóm khi xưa ở Việt Nam, ghé lại ăn với hai người con.

Anh hàng xóm giới thiệu cô con gái và người bạn đời khiến anh ta như bò đội nón. Phải mất 10 phút, mới hiểu được chuyện đời nay. Anh hàng xóm chỉ cậu con trai là con gái, học MBA ra nhưng một hôm, viết thư cho bố mẹ rồi biến mất.

Lá thư kể là cô ta lại thích con gái nên không thể lấy chồng “đàn ông” như bố mẹ mong muốn. Xin bố mẹ thông cảm. Cả tháng sau cô nàng trở về thì cho biết là đã giải phẫu, uống thuốc để mọc râu quai nón như Sơn đen. Kinh

Sau đó lại giới thiệu một cô gái, kêu là bạn đời của con. Hỏi ra thì cô gái kia lại là con trai, nhưng lại thích ăn bận, chải chuốt như con gái, buồn đời cũng đi đâu đó giải phẫu, để biến mình thành bà Eva. Nghe tới đây là mình bắt đầu nổi máu phản động.

Mình kêu là cặp trai gái này, kiếp trước ở trên thiên đình, cắn phải quả bơ ở vườn bơ của Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen, bị bắt quả tang nên thượng đế mới đì xuống phố Bolsa. Khổ cái là đúng lúc nhà thương Garden Grove, có một bà người Việt đang sinh ra một bé gái nhưng hộ khẩu viết lộn là Adam nên nhập vào xác của cô bé gái mới sinh. Trong khi đó bà Eva, thì được thiên lôi chở đến bệnh viện ở Anaheim, đúng lúc có bà người Việt sinh ra một thắng cu tí. Thế là thiên lôi xin hộ khẩu cho bà Eva nhập vào người thằng cu tí.

30 năm sau, chúng gặp nhau nhưng vì không ăn bơ hữu cơ của vườn Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen nên cơ thể bị lộn xộn, DNA biến hoá tùm lum nên một bên là gái thì lại thích gái còn một bên trai lại thích trai nên rủ nhau đi Thái Lan, chuyển giới. 

Anh bạn 30 năm gặp lại thì cho rằng khi xưa, cô gái nằm ngửa, nay thì nằm xấp và anh con trai thì đổi chiều. Cô gái có râu nón vẫn thụ thai, anh con trai la đà thì vẫn đem súng lên nòng. Mặt mũi thay đổi nhưng nhân chi sơ tính vẫn làm. Xong om 

Đồng chí gái cứ rên về thằng con vì nó ít cãi mẹ nó, lại than phiền con gái hay cãi lại khiến mụ vợ không dám đụng đến vì tính nóng như lửa. Mụ cứ kêu con gái anh sao giống anh. Đồng chí gái cứ kêu mỗi đứa con, có một số phận riêng nhưng mụ cứ muốn xen vào cuộc đời của chúng. Mình thì khi nào chúng hỏi thì mới trả lời còn không thì không xen vào. 

Dạo này thằng con  hay hỏi mình về những vấn đề nó cần giải quyết thì mình sẵn sàng cho nó ý kiến hay giúp nó. Khi nó mới tuổi dậy thì, nó nghĩ bố nó không thông minh như đa số bạn của mình khi xưa. Lớn lên, ra đời, va chạm thực tế, nó bắt đầu hiểu cách hành xử của mình ở ngoài xã hội. Đi seminar, gặp mấy tên biết mình, họ nói và kể về mình như khi xưa bạn hàng của mẹ mình kể về bà cụ mình thì mình mới hiểu thêm về mẹ mình và kính phục mẹ mình khác với thời mới lớn, cứ nghĩ mình là ông trời con. Nhìn lại cuộc đời, mình thấy bị ảnh hưởng rất nhiều từ mẹ mình.

Mình quan niệm như người xưa hay nói: cha mẹ sinh con, trời sinh tánh. Chúng đủ lông đủ cánh thì để chúng bay về vùng trời bình yên hay năng động. Có thể chúng trở thành một con chim ó hay một con chim sẻ, tuỳ chúng định đoạt. Tạo sao phải muốn chúng theo ý mình.

Mình không thể nào xem con cái như cái cây bonsai, uốn nắn theo ý tưởng của mình. Làm như vậy, mình khống chế tự do, cấm cản chúng phát triển theo khả năng chúng. Có thể chúng sẽ khá hơn mình vì thích ứng với thời đại hôm nay thay vì tư duy theo lão làng như mình. Cứ xem gia đình mình, có đến 11, 12 anh em, cùng cha cùng mẹ mà lớn lên, mỗi đứa mỗi tính. Ăn cùng mâm, ngủ cùng giường, cùng DNA đấy. Lớn lên thì tính mỗi người mỗi khác nhau, ngoại trừ giọng nói. Anh em ở hải ngoại, không ai có quan niệm tương tự, chí hướng đều khác nhau dù được xem là cùng lò. 

Gần đây, mình có theo lớp chuyên về tâm lý giáo dục trẻ em. Để xem mình đã làm gì sai hay đúng khi nuôi con lớn lên. Hoá ra, trong một xã hội tự do thì khó lắm, ngoại trừ trong các chế độ độc tài, người ta cơ cấu con cháu của họ vào các chức cao lớn, dù không có tài năng. Bà này cho rằng chúng ta không thể nào, giáo dục để định đoạt tương lai, định mệnh của con chúng ta trong một xã hội năng động tây phương.

Cha mẹ, nghèo hay giàu, trẻ hay già hoặc ly dị hay sống chung, đều muốn, mong những gì tốt đẹp cho con mình. Ai cũng muốn con mình giàu có, học giỏi, hạnh phúc,.. sách báo về dạy con đầy tủ sách gia đình nhưng ít ai thành công. Điển hình bà giáo sư gốc tàu ở đại học Yale, nổi tiếng một thời, được thiên hạ gọi “tiger mom” (hổ mẫu). Viết sách dạy thiên hạ, giáo dục con đủ trò, kiếm được bộn tiền. Sau này, người ta tìm hỏi hai cô con gái ra sao thì rất thất vọng. Không liên lạc, gần như cắt đứt mọi liên hệ với bố mẹ.

Mình nghĩ sinh con ra, lành lặng chân tay, không tàn tàn khùng khùng là một đại Phước. Lớn lên, chịu khó học hành là Phước thêm nữa. Còn tương lai của chúng là do chúng tự tạo, mình khó gây ảnh hưởng được. Cứ tưởng tượng, nay mình về già, nhìn lại đời thấy tiếc là nghe lời bố mẹ học môn này thay vì học môn mình thích,… 

Mình nhìn lại thì thấy rất mãn nguyện về khi xưa, học kiến trúc,… nếu phải làm lại mình cũng sẽ đeo đuổi như trước rồi về già, làm nông dân như ngày nay. Mình hầu như đã thực hiện những gì mình mong muốn khi xưa, nên không cần con cháu phải thực hiện những gì mình đã không làm được.

Mình đang lo tổ chức một chuyến họp mặt gia đình mình tại Dubai vào hè năm nay. Con cháu và em út cùng bà cụ đi chơi 7 ngày tại Dubai. Xem như có thể lần cuối để bà cụ có thể gặp mặt con cháu khắp nơi trên thế giới vì đã 90 tuổi, không biết sau này còn có sức khoẻ để đi chơi. Mình sẽ đài thọ hết vì nếu không chả ai tham dự. Trước kia, về Việt Nam, mình cho mọi người đi chơi chung một chiếc xe khách ra Nha Trang hay Mũi Né. Nay thì chơi ở hải ngoại. Sau đó sẽ tổ chức bên gia đình đồng chí gái.

Mình thấy bạn bè, có người có con lớn, bị bệnh thiểu năng trí tuệ. Đi đâu, cũng phải dẫn theo, thằng bé lớn cứ như con nít, lâu lâu rú lên, chạy vòng vòng. Thấy thương! Do đó không đòi hỏi gì thêm về con cái.

Ai cũng kêu đời là vô thường nhưng mở miệng ra là bắt con học cái này, làm cái kia. Đồng chí gái cứ rên, kêu con bà này như thế này, con ông kia thế kia. Mình nói thì mừng cho họ, rồi đồng chí gái rên về mấy đứa con mình không giỏi như con thiên hạ khiến mình Chán Mớ Đời.

Cuộc đời là một cuộc chạy đua việt dã, chỉ khi về già, hưu trí mới biết được ai là hạnh phúc. Mình thấy khi xưa nhiều người giàu tiền giàu bạc, đi xe xịn, ở nhà khu cực đỉnh. Nay về già, không còn chi cả.

Đã kêu đời là vô thường, sao lại cứ muốn con mình bằng con thiên hạ hay hơn. Kệ mỗi đứa có mỗi cuộc đời. Tới đâu hay tới đó. Mình nói, kiếm vợ cho nó thì xong ngay. Con vợ nó bắt làm việc kiếm tiền thay vì tối chơi ngồi chơi game trên máy điện toán thì đâu có thì giờ đi kiếm bồ.

Khi xưa, mình cũng vậy. Đi tá hoá tam tinh, khắp nơi đến khi lấy vợ mới bắt đầu lo chuyện làm ăn, kiếm tiền mua sữa cho con. Từ nông dân lên kiến trúc sư, rồi xuống làm cu li nay thì làm nông dân nhưng vẫn vui vẻ cuộc đời, đâu cần phải có danh vị, tiền bạc. Ai hỏi làm nghề gì thì mình nói làm Nông dân.

Khi có con, mình đọc đủ loại sách giáo dục. Nào là dạy con theo kiểu cọp cái, chăm giữ bên cạnh, hay nuôi con theo kiểu gà đi bộ, cho chạy khắp xóm kiểu mình khi xưa. Bố mẹ đi làm, đi buôn đi bán cả ngày, để mình chạy chơi, phá làng phá xóm. Nuôi con theo kiểu thoáng của người Hoà Lan hay kỹ luật như người Đức. Nói cho ngay, mình không biết nuôi con theo kiểu nào mới đúng. Khi xưa, ở Việt Nam thì bố mẹ cứ khệnh mình khi bị hàng xóm mắng vốn. Mình cứ lo sợ là không làm tròn bổn phận người cha anh hùng.

Đến khi đọc cuốn sách nói về dạy con như tạo ra cánh bướm đập nho nhỏ rồi sẽ biến thành một trận cuồng phong là một sự điên rồ. Khi xưa, mình hay nghe nói đến câu chuyện người Tàu kể. Con bướm nho nhỏ, chỉ cần đập cánh nhẹ nhàng rồi sẽ ngăn cản bầu trời, thay đổi chiều gió, thuỷ triều, tạo nên cuồng phong tại vùng biển Trung Mỹ 6 tuần lễ sau. Sau này, lớn lên thì thấy mấy ông tàu cứ vẽ tô phản khoa học.

Cha mẹ, ai cũng muốn con mình trở thành những trận cuồng phong, như con bướm tạo những cánh quạt nhỏ nhỏ để dẫn đến các cuồng phong. Trên thực tế, cha mẹ thành đạt sẽ khiến con thành đạt? Cha mẹ nghèo khổ sẽ khiến con mình đói khát?

Mình gặp bạn bè, họ cũng đồng cảnh ngộ, kêu con họ cũng Chán Mớ Đời. Không chịu khó như họ khi xưa, đủ trò. Mình thì ngược lại. Mình thấy con mình, biết nhiều hơn mình vào tuổi chúng nó. Nếu có cái gì khiến chúng đam mê thì sẽ giúp chúng tìm được phương hướng để đặt ý chí, đam mê mà thực hiện. Vấn đề, làm việc quá sẽ bỏ bê gia đình như ông Paul Getty từng nói.

Thằng con mình biết là nếu mình không bỏ thì giờ chăm sóc hai đứa con. Nó từng so sánh bố mẹ tên bạn và  mình. Mình làm việc đến 2 giờ là đi đón con, chở chúng đi học ngoại khoá, đàn tranh, đàn bầu, piano,..bơi lội. Nếu mình không bỏ thì giờ thì nay mình có thể có nhiều chung cư cho thuê như bố mẹ một tên bạn, có cả trăm căn hộ cho thuê nhưng lại ít thời gian với con cái.

Người ta nghiên cứu theo dõi con nít từ bé đến lớn trong nhiều môi trường như anh em song sinh, anh em cùng cha cùng mẹ, để xem khi lớn lên, chúng có cùng chung một hệ quả về gia đình, xã hội,… lấy thí dụ, họ lấy hai anh em sinh đôi, đem người anh cho người hàng xóm nuôi và người em cho một người hàng xóm khác nuôi từ khi mới lọt lòng. Kết cục thì chẳng khác gì khi được nuôi cùng chung một nhà. Nghĩa là môi trường không định đoạt được sự thành đạt của con người.

Nếu giải thích theo Phật Giáo là cái nghiệp của mỗi người còn nói theo công giáo là do Chúa đã định sẵn. Người sinh ra trong một gia đình giàu có, chưa chắc khi lớn lên sẽ giàu có và ngược lại người sinh ra trong  một gia đình nghèo khó, chưa chắc lớn lên sẽ nghèo hoài.

Ngược lại, họ xem về cha mẹ, nuôi con rất chặt chẻ, kỹ luật, yêu con vô bờ, tương tự tương lai của chúng cũng không khác nhau. Người tây phương nghiên cứu về giáo dục gia đình để giúp họ nghiên cứu làm sao để đất nước họ giàu có hơn, ít tội phạm. Hiện nay người ta đang điều tra về ông con trai của tổng thống Biden. Người ta đưa ra nhiều lý do là ông con trai bị ma-tuý khiến đem cái laptop ra sửa mà quên lấy về. Sau này người ta khám phá các tài liệu về các vụ làm ăn, kiếm tiền ở trên thế giới. Ông ta dựa vào thế bố làm phó tổng thống để làm tiền cho mình và cho bố khi nghỉ hưu. Ông con trai tổng thống không bị ở tù trong khi con người khác nghèo thì bị ở tù khi sử dụng ma tuý vì được xem là phạm pháp.

Năm 2015, người ta xem kết quả thử nghiệm theo dõi 14 triệu anh em hay chị em sinh đôi trên 39 quốc gia. Họ xét 17,000 kết quả. Họ cho biết gien quan trọng nhưng không giải thích được hết. Môi trường cũng có ảnh hưởng nhưng kết quả vẫn không cho thấy chúng ta có thể dạy con theo ý muốn của mình để thành đạt sau này.

Nhiều người xem kết quả này cho rằng, cha mẹ dạy con không quan trọng lắm. Chúng ta có thể trở thành con người của chúng ta hôm nay, bất chấp ai nuôi chúng ta lớn khôn hay môi trường. Có lần mình đi mua nhà, gặp một ông mỹ, kể có hai thằng con, cho học cùng trường ở Villa Park nhưng một thằng trở thành luật sư còn một thằng bị nghiện ngập. Ông ta kết luận cùng môi trường nhưng khác loại bạn bè sẽ ảnh hưởng đến tương lai của con ông ta.

Người Việt mình hay nói gần mực thì đen gần đèn thì sáng. Chưa hẳn vì mình nhớ khi hỏi anh bạn thân đi học mua bán nhà cửa thì anh ta kêu anh ta biết hết. Chúng lừa mày. Mình tin anh bạn này vì anh ta sống ở mỹ lâu hơn mình trong khi mình mới sang Hoa Kỳ. Mình có cái tính là tò mò, có gì lạ mình đều bò đến xem thử thay vì nghe lời thiên hạ.

Khi xưa, bạn bè ở Texas hay Boston, cali, Denver, kêu mình đến chơi để họ giới thiệu cô nào. Mình cũng bò đi, bay máy bay, tốn tiền nhờ đó mới phát hiện ra mối tình hữu nghị của đồng chí gái. Mình bò đi học và đã thay đổi đời mình còn anh bạn thân, kỹ sư bị sa thải nay đi bán xe hơi từ 20 năm nay. Hôm qua, mình gọi anh ta để nhờ bán chiếc xe của thằng con, giúp anh ta kiếm chút tiền.

Mình xét một gia đình quen, con cái đầy đủ tại Hoa Kỳ. Nếu nói về gien thì mọi người trong gia đình, đều học hành, ra bác sĩ, kỹ sư,… nói về thành đạt thì lại khác. Ai cũng kêu một người trong gia đình sướng vì ăn trợ cấp chính phủ, không di làm gì cả. Ở Việt Nam, trước khi được mấy người anh bảo lãnh , người này được anh chị vượt biển, gửi tiền về giúp đỡ, ăn xong thì đi uống cà phê với bạn bè. Không đòi hỏi tiền bạc gì nhiều. Khi được đi định cư tại Hoa Kỳ thì lại thuộc diện H.O. Dù không đi tù ngày nào, được lãnh trợ cấp, Housing đến giờ.

Hôm qua, nói chuyện với bà cụ. Bà cụ kêu trong nhà, mấy cô con gái hay con dâu khi xưa ra chợ bán. Nay bỏ chạy hết, chỉ còn một cô em gái là trường kỳ kháng chiến, nối gót bà cụ buôn hàng xén như ông Hoàng Cầm kể về bên kia sông Đuống. Người về nhà bán cà phê, người đi bán vàng, người bán bánh căn,… Mấy người em mình ra hải ngoại cũng vậy, cũng sàn sàn, đi làm cho công ty nuôi thân. Không ai muốn tự làm chủ như mình.

Các nghiên cứu cho thấy, bất kỳ trường hợp nào, môi trường nào, người nào sinh ra đời, tương lai sẽ ra sao thì vẫn len lỏi, luồng lách để đạt được mục tiêu của mình. Còn tư duy chỉ muốn hưởng nhàn thì ở Hoa Kỳ, ở tây, ở phi châu hay ở Việt Nam vẫn tà tà, đợi sung rụng. Do đó, chúng ta không nên đổ lỗi là nếu tôi ở Hải ngoại, tôi sẽ thế này thế nọ. Họ đổ lỗi vì sống tại Việt Nam trong khi biết bao nhiêu người giàu có dù sinh sống tại Việt Nam.

Mình có anh bạn học cũ, kể là sau 75, không được đi học đại học nhưng vẫn cố học anh ngữ qua đài BBC hay VOA. Khi xưa, có học hội việt mỹ với mình. Đến thời Đổi Mới, Việt Cộng cần người biết tiếng Anh nên phải sử dụng anh ta. Anh ta cũng phấn đấu vô đảng, nay về hưu, cũng thuộc loại đại gia. Có anh bạn khác, bị bắt bỏ học y khoa, vì lý lịch gia đình, để cho cuộc đời xuôi dòng, hoang tàn trên tuổi xanh của mình. Hai người bạn học chung một môi trường, cùng lý lịch sau 75. Một người vẫn cố trở thành đại gia và một người buông xuôi rồi than cho số phận,…. Do đó ý chí rất quan trọng, định đoạt về tương lai của mỗi người.

Càng chới với hơn là cha mẹ có thể khiến con cháu lớn lên khác nhau. Có người thì cảm thấy được sự nâng đỡ, nhắn nhủ của người mẹ, giúp họ ít lo lắng, ngược lại cô em thì lại không thích được mẹ hỏi han. Người thì cảm thấy bố mẹ tốt khi hỏi về các bạn của mình, lại có đứa kêu bố mẹ hay xía vào chuyện chúng khi hỏi về bạn chúng.

Chúng ta có thể hướng dẫn một đứa con lớn lên, cư xử như chúng ta hay chúng lại làm trái ngược.

Nói vậy, không có nghĩa là cha mẹ là vô dụng, nhưng vai trò cha mẹ rất quan trọng. Vấn đề là vai trò của cha mẹ rất phức tạp và khó đoán trước. Cha mẹ có vai trò quan trọng nhưng không thể nào kiểm soát con đường đời của con mình cả. Có ông cán bộ nào trước khi chết, cơ cấu cho con ông ta làm lớn nhưng khi ông ta đi theo ông Mác thì vài năm sau, họ đuổi cổ con ông ta vì mất đạo đức cách mạng. Hay quan nhớn nào muốn cơ cấu con cháu của họ vào vì một người làm quan, cả họ được nhờ.

Chúng ta không bao giờ đỗ thừa cho bố mẹ về sự thất bại của mình. Theo thử nghiệm thì 90% người mẹ và 85% người cha, cảm thấy bị con đổ lỗi về sự thất bại của chúng. Đừng bao giờ nghĩ, chúng ta đã được đào tạo bởi bố mẹ mình. Thậm chí khi cha mẹ làm đủ tất cả, vẫn cảm thấy bị trách móc bởi con cháu. Chúng kêu nếu bố mẹ giàu có thì chắc đời chúng sẽ sướng hơn, ăn học, có cuộc sống tốt hơn.

Vấn đề là xã hội tây phương cũng như xã hội á châu, đều có từ ngữ “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời”, ngoại trừ các dòng họ lớn, họ biết xây dựng nền tảng gia đình như một quốc gia nhỏ, đưa những đứa con hay cháu quản lý gia sản dòng họ thay vì con trưởng hay con bà chính thức. 

Cứ lấy hoàng gia Anh quốc, họ không nhất thiết là để con trai đầu nối ngôi, con gái cũng có thể lên ngôi nên vẫn giữ gia sản của dòng tộc từ mấy trăm năm qua.

Có nhiều người bỏ tiền của để lo cho người con và bỏ bê mấy đứa khác. Đứa được chăm sóc lại không ra gì còn đứa bị bỏ bê lại thành công. Chúng ta thấy trong các gia đình, có nhiều người con lo cho cha mẹ, cuối tuần đến thăm, đưa bố mẹ đi du lịch thì bố mẹ không chăm sóc lắm, ngược lại đứa không đến thăm hay gọi điện thoại thì cứ tìm cách lo cho chúng. Có nấu món gì ngon cũng để dành rồi gọi đứa con vô tư đến lấy đem về.

Mình có một ông anh vợ như vậy. Mẹ vợ mình nấu món gì đều để dành cho anh ta, cứ gọi anh ta nhưng ít khi lại. Vợ anh ta cũng chẳng bao giờ đến thăm gia đình chồng. Ngược lại mấy người con khác, đến thăm, đem thức ăn,…đến, chở đi chơi thì bà không cho ăn. Chán Mớ Đời 

Họ có nói về các bậc cha mẹ, được gọi là “Dragon parents”, phụ huynh rồng. Bà Emily Rapp đặt tên này khi con bà ta bị bệnh Tay-Sachs . Bệnh này xảy cho 1 trên 5 triệu đứa bé. Đứa bé sẽ không bao giờ sống quá 4 tuổi. Những bậc cha mẹ biết con mình sẽ chết trong vòng 4 tuổi. Họ chỉ nuôi con cho hiện tại, cho giây phút hôm nay, không mong đợi gì mai sau như ý muốn của mình.

Có con là một cái phúc nhưng nuôi con theo bổn phận của chúng ta. Không nên áp đặt con mình quá vì sẽ có những phản ứng ngược. Cái đau nhất trong cuộc đời người là có con mà chúng không thèm nhìn, hay liên lạc với chúng ta vì những bất hoà về cách giáo dục của chúng ta đối với con cái.

Thời làm ruộng thì ít ai đi học. Người nông dân như mình sinh con ra để có người đi cày ruộng thêm, thêm người thêm của. Không tốn tiền nuôi ăn học, cũng không đòi hỏi chúng trở thành tiến sĩ hay lùi sĩ gì cả. Hay bác sĩ và cô sĩ, chú sĩ,.. Chỉ biết 10 tuổi là có thể ra đồng, đi chăn trâu, chăn bò rồi. Cái nhìn định đoạt tương lai của con mình rất hạn hẹp.

Ngày này thì đủ thứ. Con mới đầy tháng là đã bắt chúng bốc cây viết, cái iPhone hay iPad, hay bác Franklin,… do đó vấn đề nuôi con và giáo dục trở nên khá phức tạp hơn. Nếu bố mẹ chúng ta có ăn học cao thì chúng ta có thể dựa vào kinh nghiệm của bố mẹ để nuôi nấng con cái, còn không thì mình phải thử nghiệm, đi từng bước, nghe bạn bè hay người lớn chỉ vẽ.

Tuyệt đối, để con cái tự do hơn để chúng tìm ra phương hướng đi trong cuộc đời. Ngày nay, con cái chúng hiểu biết hơn chúng ta. Chúng tra gú gồ nên biết nhiều hơn. Miễn sao chúng vẫn nói chuyện, có gì quan trọng thì chúng hỏi mình là được.

Hôm qua, có vợ chồng nào hay đọc bài của mình, từ San Jose, ghé thăm vườn mình. Mình dẫn đi hái bơ cho có thú hái quả trên cây nhưng ông chồng kêu không đi nổi 20 mẫu. Lúc về hỏi mua 2 thùng mật ong nguyên chất của vườn. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn