Hôm qua, nhận được cú điện thoại từ Gia-nã-đại. Một anh chàng hàng xóm xưa, trên đường Thi Sách, kêu mới nói chuyện với Huỳnh Kim Sang, em bà con chi đó của anh ta, sau 20 năm mất liên lạc. Anh chàng này, có gặp lại cách đây mấy năm tại Quận Cam. Mình chỉ mại mại nhớ vì khi xưa không thân lắm. Anh chàng ở trong xóm của Mai Thế Lương, học trường Thanh Ngọc trên mình 1 vài lớp. Hình như gia đình của Mại Thế Lương mướn nhà của bố mẹ hắn.
Dạo ấy, mình học trường Thanh Ngọc buổi sáng, chiều thì học Yersin, được xe trường này đưa đón. Hình như có hai chiếc xe, một màu vàng và một màu xanh. Mình đi xe màu vàng. Có tên Mai Thế Lương này đi chung với một tên Thọ, lớn hơn vài tuổi. Nếu mình không lầm hắn có hai cô em gái tên Mai Thế Lan và Mai Thế Liên. Đến nhà hắn, thấy bàn thờ to đùng của ông bố bị Việt Cộng giết đâu dưới đèo Prenn. Sau này, gia đình hắn dọn đi đâu nên hết liên lạc. Có gặp lại hắn một lần trong đập Đa Thiện, Thung Lũng Tình Yêu trước khi mình đi Tây. Hắn cứ như tây, cởi truồng, làm Chử Đồng Tử nhảy xuống hồ vô tư. Chỉ tiếc là không thấy công chúa Tiên Dung đâu cả.
Xóm Thi Sách đoạn này cạnh nhà thương, mẹ anh chàng Phú bán ngoài chợ, quen bà cụ mình. Có vài người mình biết mặt nhưng không quen. Muốn đến xóm này thì phải đi ngang cư xá Pasteur. Dãy nhà này thì cửa chính trổ ra đường Hai Bà Trưng, nhưng phía sau thì đỗ về đường Thi Sách. Có một chị quen ở đây mà mình không biết, kêu là bạn học của chị Tâm, con bác Tô trên đường Thi Sách. Biết chị Mão, anh Toàn, Thằng Hiệp,… qua Cali mới gặp, sau này lâu lâu hai chị em lên đài truyền hình hội thoại của đài Little Sàigòn.
Mình xin điện thoại gọi nói chuyện với Huỳnh Kim Sang ngay, hiện định cư tại Houston. Nghe lại giọng anh chàng này khá cảm động, bặt tin hắn từ năm 1972, sau mùa hè Đỏ Lửa. Việt Nam Cộng Hoà đôn quân, anh chàng sinh 1955 nên không được hoãn dịch, phải lên đường. Có tên em họ của hắn, gặp mình kêu hắn có viết thư cho mình nhưng tên này lười đưa lại, quăn xọt rác.
Mình về lại Đà Lạt lần đầu tiên, có đi tìm anh chàng này, Nguyễn Đình Tài và Ngô Văn Thuỷ nhưng không gặp. Chỉ có Đào Văn Quý, gặp ông cụ mình, báo tin, đến nhà mình thăm. Sau này, về Đà Lạt, không thấy bóng dáng Quý đâu nữa. Ông cụ kêu dạo trước anh chàng chạy xe ôm, sau bị ngựa đá hay sao đó, người lênh bênh, đi làm bảo vệ đâu đó. Anh chàng này học rất giỏi, đậu Assez Bien tú tài tây. Sau 75, làm đủ thứ trò rồi chạy xe ôm nuôi vợ con. Nghe nói vợ bỏ hay sao đó. Gặp lại bạn thấy thương. Không ngờ cuộc đời cho hai người học chung trường, chung lớp, chung thầy nhưng kết cục lại khác nhau. Khó định nghĩa được hay định trước tương lai của mỗi người.
Cũng có thể định nghĩa về cái Duyên, hội đủ điều kiện. Mình sang Văn Học thì chơi với Hùng Con Cua và Nguyên. Có anh du học tại Gia-nã-đại. Hai tên này cũng muốn du học, theo gót chân của anh chúng nên mình cũng ké theo giấc mơ của chúng. Mẹ mình khi xưa làm ô-sin cho bà Phúng, mẹ của cậu Mạnh, du học bên Pháp. Năm 1973, cậu có về thăm Đà Lạt, đến nhà mình thăm mẹ. Cậu kể phục mẹ mình lắm nên giúp mình kiếm được học bổng đi du học bên tây. Cậu Nghị, con ông Đàng, mình có gặp một lần trước khi cậu đi du học, cũng giúp mình ghi danh đại học khiến mình được trời ị trúng đầu, đi tây. Bà cụ tốt với thiên hạ nên thiên hạ giúp mình đi du học. Tương tự sau 75, họ giúp mẹ mình, buôn bán nuôi con và thăm nuôi chồng ở trại cải tạo 15 năm.
40 năm sau, mới gặp lại Tài và Thuỷ nhờ liên lạc qua diễn đàn Văn Học Đà Lạt xưa. Thủy có cho mình số điện thoại của Sang nhưng liên lạc không được, chắc đổi số. Nay gặp lại qua điện thoại thì bao nhiêu kỷ niệm của hàng xóm khi xưa, tự đâu trôi về với vận tốc nhanh của dây cáp thay vì chế độ 3 Gờ.
Hồi bé, hắn học tư với anh Bình, con ông Khoa nên khi ra chơi, cả đám hay chơi bắn bi với nhau. Sau này lớn lên thì hắn học trường Đa Nghĩa nên ít gặp nhau lâu lâu có gặp mặt thì cười như chào nhau. Đến khi mình sang Văn Học thì ngày đầu vào lớp, mình thấy hắn nên hắn ra hiệu mình ngồi cạnh.
Quen hắn thì mình đang ngây thơ, chỉ thích tập võ hay chơi bóng bàn nay hắn rủ đi ngắm gái. Hắn có cô em học dưới một lớp thì phải, có mấy cô bạn học chung ghé nhà nên hắn tinh thông việc gái gú. Hắn biết cô nào ở đâu, tên gì. Một hôm, hắn ghé nhà, kêu đi chơi. Mình vác xe chạy vòng vòng với hắn. Sau đó, hắn kêu chạy về đường Hai Bà Trưng. Đến gần xóm Địa Dư, hắn kêu chậm chậm lại rồi chỉ sau lưng một cô gái đang đi một mình, ôm tập vỡ như Hoàng Thị Ngọ của ông Phạm Thiên Thư. Thật ra, nhìn phía sau, ai cũng là tiên nữ cả.
Hắn nói xem mặt cô gái. Mình chạy qua, ráng hết cam đảm, quay lại thiệt nhanh để xem cô nàng, sợ cô ta bắt gặp. Hắn hỏi đẹp không. Mình nói Duyệt. Dạo ấy, mình đã cận thị nhưng chưa đeo kính. Trông xa thì ai cũng là hoa Thiên Lý cả. Mình thấy cô ta đi vào chiếc cầu khu nhà ông Lào nên ngạc nhiên. Không ngờ có cô gái ở khúc này mà mình không biết. Nay phải nhờ một tên ở xóm khác chỉ. Chán Mớ Đời
Khi mình về Hà Nội, tham dự buổi hội thảo về phát triển Việt Nam, sau thời Đổi Mới. Có một bà trong phái đoàn thanh niên cộng sản Việt Nam, đến chào mình, tự xưng là người Đà Lạt. Kêu biết em gái của mình, bố mẹ của mình, và ở xóm Địa Dư, cạnh nhà ông Lào. Mình hỏi có phải em gái của một tên mình hay đá banh chung hồi nhỏ. Cô nàng kêu đích thị khiến mình thất kinh, suýt ngất đi trong sự hổn loạn tinh thần. Mình hỏi anh chàng nhớ cô này, hắn cười, kêu mày còn nhớ à. Chán Mớ Đời
Dạo ấy, hắn và một tên khác thích hai cô trong lớp nên cứ viết thư truyền cho nhau. Mình thấy chúng sao gan cùng mình. Dám nói chuyện với gái. Ở xóm mình, gặp mấy cô láng giềng, mình mở mồm không ra, cứ cúi đầu lủi nhanh.
Mình hỏi hắn còn nhớ Nguyễn Thị Ri? Anh chàng bật cười, kêu mày còn nhớ à. Mày nhắc tao mới nhớ. Mấy chục năm nay, quên mất tiêu. Dạo ấy, mình mới sang trường Văn Học, ma mới nên cái gì cũng lạ. Trong lớp 11B, có độ 20% là nữ sinh. Mấy cô được xếp ngồi phía trên bên tay phải của lớp, bên trái thì con trai và phía sau mấy bàn con gái là đực rựa. Nói chung, mấy cô là thiểu số nhưng mồm rất to. Có một bàn toàn là mấy cô, cứ cười nói rất ồn ào, ăn vụng trong lớp. Gà trống thì gáy còn gà mái thì tục tát để gây chú ý cho gà trống.
Đó là trong lớp, khi ra chơi, tương tự, mấy cô tóm lại từng tụ, mấy tên gom lại một đống, nói chuyện chi đó rồi có thằng bổng ré lên như bệnh thần kinh, rồi lén lén địa về mấy cô. Sân trường cứ như cái chuồng gà. Nay kể lại mới thấy những giây phút ấy quá ngây thơ, giúp mình còn chút gì để nhớ, hồi tưởng lại thời, khởi đầu hỏi ai biểu em là con gái cho đời anh te tua.
Hắn kể khi xưa, mày hay dùng mấy từ, câu rất lạ tai. Có lần đi sau một cô, mày nói câu … khiến cô ấy quay lại, chửi đồ mất dạy. Chán Mớ Đời . Sau này, khi viết tiếng Việt, bí chữ mình chế luôn cho khoẻ như khi xưa, nói tiếng Việt mình không biết từ vựng nhiều nên hay chế khiến tụi bạn đực ra, kêu hay hay dù mình hay chúng chả hiểu nhưng đại khái là hiểu ý mình muốn nói gì.
Trong số đó có Nguyễn thị Ri, gốc Chàm, từ Phan Rang lên học. Hết năm 11B thì mất tiêu, về quê lấy chồng hay vô bưng. Cũng có thể di tản qua trường Việt Anh. Lên năm 12B, một số rất đông học sinh, chuyển qua trường Việt Anh vì bộ Tam Sư, 3 ông thầy nổi tiếng dạy Toán Lý Hoá Đà Lạt dạo ấy, đầu quân qua trường Việt Anh. Có hai cô rất xinh, mất tích. Chán Mớ Đời
NGuyễn thị Ri và Nguyễn thị Đức như cặp bài trùng. Tên Sang và tên Hiệp, lớp 11A kết hai chị này, viết thư nhờ mình trao cho hai cô nàng. Tự nhiên mình được công tác người đưa thư. May mà không bị dính cái huông nếu không ra ngoại quốc đi làm cho bưu điện.
Học buổi sáng, chiều tên Sang này và em họ hắn tên Tuấn rủ mình đi đá banh ở sân vận động, với xóm kho bạc. Có tên Cường nhỏ nhỏ người nhưng đá khá hay. Có 2 anh em Nguyễn Mơ, Nguyễn Ước ở Cô Giang. Thành ở ngay xóm Giếng, trước khách sạn Mimosa, và đám học sinh Việt Anh… cả đám đá banh, trời mưa cũng đá, xỉn lầy, vũng nước cứ lăn ra đá. Cuộc đời thấy nhẹ nhàng.
Có hôm, hắn kêu mình không đi đá banh, đến nhà Nguyễn thị Ri, ở đường Thủ Khoa Huân. Cô này chắc nhà giàu vì ở trọ căn biệt thự to đùng hay là Việt Cộng nằm vùng không biết. Đứng đợi trước cổng thì thấy tên Hiệp 11A bò lại. Hoá ra hai tên này, viết thư hẹn hò với 2 cô kia, nhưng sợ sao đó lại kéo mình theo. Mình để hai cặp đả thông tư tưởng trong nhà. Mình bò ra sân sau, nhìn về hướng hồ Xuân Hương rất đẹp vì thấy luôn ấp Ánh Sáng và đạp cầu ông Đạo. Sau này, chúng hẹn hò ra sao thì không thấy rủ mình nữa. Mình lại bò đi đá banh.
Đùng một cái, Việt Nam Cộng Hoà ra lệnh đôn quân. Mình nhớ khuôn mặt của tên Sang này, cầm giấy gọi nhập ngủ rồi 2, 3 ngày sau. Hắn và tên em họ tên Tuấn, trong lớp có đâu 10% nam sinh, biến mất sau vụ đôn quân. Cả lớp đang vui đùa như trẻ thơ, bổng nhiên cảm nhận ra mình đã lớn, có trách nhiệm với đất nước. Bổng nhiên trở thành Phù Đổng, ra trận, không hiểu vì sao, phải học giết người.
Sang kể đi lính, vào chỗ khám sức khoẻ thì gặp tên Nguyễn Văn Vinh, bạn học chung lớp, đi Thuỷ Quân Lục CHiến, tước đó mấy tháng, bị thương, đang nằm viện. Hắn Chán Mớ Đời. Ngày đầu tiên nhập ngủ mà gặp tên bạn học đi trước hắn đâu trước khi vào học. Ra trận đầu tiên, bị thương. Mình thì không nhớ anh chàng này.
Học tập quân sự xong thì Sang được gửi đi học gở mìn, chất nổ, được biệt phái về phi trường Tân Sân Nhất. Ngày ngày đi tuần, xem có vật nào khả nghi, do mấy ông kẹ gài hay ai đó báo cho biết thì đến lần mò, gở. Không may thì cái đùng to lớn tiêu diêu miền cực lạc. Chiến tranh rất vô tình và tàn ác. Anh chàng kể chỗ ngày nay, Việt Cộng thành lập bảo tàng tội ác mỹ ngụy là nơi anh ta đóng quân. Anh ta thì đi gỡ mìn, chất nổ của đặc công Việt Cộng mà họ lại gắn tội ác mỹ ngụy.
Sau 75, thì bò về nhà. Đi làm thợ, lơ xe đò. Ngô Văn Thuỷ rủ ghi tên vào làm công nhân nhà máy gì đó. Một hôm cuối tuần đón xe về thì gặp ông cậu, đang lái xe tải. Ông cậu cho quá giang về nhà. Tối đó, thấy người lạ lên gác nói chuyện với ông cậu. Hắn bò lên gác, lén lén nghe. Sau đó, ông khách lạ đi đâu thì bò đi theo đến Rạch Giá. Ông khách lạ gặp anh của Sang, nói có thằng nào như công an, cứ đi theo ông ta. Ông anh kêu em tui. Ông anh tổ chức vượt biển nhưng không nói cho ai. Thế là hắn được lên tàu. Ra biển, thuyền chồng chành tưởng chết nhưng được tàu kéo vào bờ.
1 năm sau, định cư tại Hoa Kỳ, ở Houston. Cách đây, 20 năm, về Việt Nam một chuyến, có tên bạn giới thiệu cô cháu. Hắn bò về Cần Thơ gặp. Thấy nghèo quá nên lấy, đem qua Hoa Kỳ. Nay có hai mụn con. Chưa về hưu được vì con gái út mới 14 tuổi. Mình hỏi vợ chắc đẹp vì nghe nói gái miền tây đẹp như tây. Hắn nói không, đẹp thì nó đâu ở lâu ở dài với mình. Anh chàng có gửi hình vợ con thấy cũng hạnh phúc lắm.
Mình nghe hai anh bạn học cũ, kể chuyện vượt biển. Một anh thì khá hài hước, kể chuyến đi ra sao, một anh thì khá ly kỳ. Một anh thì tổ chức vượt biển, bị công an còng đầu, kêu lên Sàigòn, kiếm người về mua bãi. Một anh chàng thì cứ đi theo ông đầu nậu vượt biển. Có thể ông cậu muốn anh ta đi nên kêu đi theo ông này kiểu canh me. (Còn tiếp)
Nguyễn Hoàng Sơn
