Đóng thuế khi qua đời tại Hoa Kỳ

 Hôm trước, có chị bạn gọi điện thoại hỏi về thuế sau khi qua đời. Mình đang ăn cơm nên nói sơ sơ, nay viết xuống đây cho rõ. Người Mỹ gọi là “death taxes ”, để chỉ định hai loại thuế liên quan đến thừa kế. Thuế gia sản  (estate tax) được đánh thuế trên tổng số giá trị của gia sản, tất cả những gì người qua đời làm chủ như nhà cửa, xe cộ, nữ trang, tiền trong ngân hàng,… và thuế thừa kế (inheritance taxes), được đánh trên số tiền mà người thừa kế nhận được.

Ở Hoa Kỳ, có một điều chắc chắn cho người Mỹ bình thường là phải đóng thuế. Đi làm, đóng thuế, làm có tiền mua sắm, chính phủ đánh thuế trên số tiền mình mua sắm. Ở Quận Cam, nay đóng thuế 8.75% và Los Angeles là 9.75%. Do đó mua mấy đồ đắt giá như xe thì nên mua tại Quận Cam thay vì ở Los Angeles. Mua một chiếc xe gái $40,000, đóng thêm thuế 1% là $400. 

Thấy vậy chúng ta tiết kiệm, bỏ ngân hàng cũng bị đánh thuế trên tiền lời. Về hưu, không đi làm, lấy tiền để dành hưu trí cũng bị đánh thuế, tức quá lăn ra chết, cũng bị chính phủ bò đến cái hòm, đánh thuế cho những gì chúng ta để lại trần gian. Tưởng xong om, ai ngờ có nhiều tiểu bang, cho rằng con cháu của chúng ta không xứng đáng nhận tiền, gia tài, lại đánh thuế chúng. Thế mà ai cũng muốn vượt qua bao hiểm nguy, tốn bạc triệu đến xứ tư bản dãy chết này. 

Chỉ có mua thức ăn trong siêu thị thì không bị đóng thuế. Nếu mua thức ăn như sandwiches,..thì nên mua tỏng siêu thị, không phải đóng thêm 8.75%. Đó là dân ngu khu đen như chúng ta, còn tỷ phú thì không. Như ông Bloomberg, bỏ ra nữa tỷ đôla để tranh cử tổng thống, không ai bầu cả. Không đóng thuế mà chết đi gia sản để lại bạc tỷ cũng không đóng thuế. 

Gần đây, mình có người đại gia tại Việt Nam dọ hỏi mua cái vườn bơ của mình, để xây cất đầu tư theo chương trình EB-5 khiến mình ngạc nhiên. Họ giàu có tại Việt Nam, tại sao lại muốn sang Hoa Kỳ tìm bãi đáp an toàn.

Em chỉ kể thông tin, các bác đừng có tin em. Cần hiểu rõ thêm thì kiếm luật sư mà tham khảo thêm, đừng có kêu em. Em là nông dân, không biết gì. Đừng có tin em nhé.

Tóm lại gia sản để lại của người qua đời, trên nguyên tắc sẽ đóng thuế tài sản tuỳ theo thẩm định của chính phủ và người thừa kế sẽ đóng thuế trên tài sản thừa kế nếu lâm vào những trường hợp sẽ kể sau. Trust có thể sử dụng đúng loại, và thiết kế đúng, để tránh bị đánh thuế. Gia sản để lại, người thừa kế có thể bị đánh thuế.

Tài sản có thể bị đánh thuế hai lần. Lần đầu trên gia sản để lại và sau đó tiểu bang đánh thuế người thừa kế. Chính phủ liên bang không đánh thuế các người thừa kế nhưng có vài tiểu bang đánh thuế các người thừa kế gia tài như:

  • Nebraska
  • Iowa
  • Kentucky
  • Pennsylvania
  • New Jersey

Các người thừa kế, không phải lo ngại bị đánh thuế thừa kế nếu không cư ngụ trong 6 tiểu bang kể trên. 

Thuế Gia Sản (estate tax) : có 12 tiểu bang bắt đóng thuế gia sản: 

  • Washington
  • Oregon
  • Minnesota
  • Illinois
  • New York
  • Vermont
  • Maine
  • Massachusetts
  • Rhode Island
  • Connecticut
  • Maryland
  • Hawaii1 

Theo luật hiện hành thì gia sản mỗi người có trên $11.7 triệu (2021) , vợ chồng thì 23.4 triệu thì số thặng dư sẽ bị đánh thuế ở cấp liên bang. Mình hỏi chị bạn, gia sản của mẹ dưới 12 triệu thì không lo bị đánh thuế. Mình xem các tiểu bang đánh thuế thì may quá, chị ta và mấy người em không cư ngụ trong mấy tiểu bang này. Ngoài trừ ai ở Maryland.

Vấn đề là 4 năm nữa thì số tiền miễn thuế gia sản từ $11.7 triệu sẽ xuống còn 5 triệu (2026) khi Tax Cuts and Jobs Act (TCJA) hết hiệu lực. Ai có gia sản từ 5 triệu lên đến 12 triệu thì nên chết trước năm 2026.

Các tiểu bang Hoa Kỳ đánh thuế thừa kế. Xem chú thích

Có nhiều trường hợp, ai có tiền nhiều trên 5 triệu thì phải tặng cho một hội từ thiện chính thức tại Hoa Kỳ, để giúp bớt đóng thuế. IRS có danh sách các tổ chức từ thiện này trên trang nhà của họ. Nếu cho thì gia sản của người qua đời sẽ giảm bớt số tiền đóng thuế. Đa số chúng ta không sợ nhưng nếu chúng ta qua đời sau 2026, khi lạm phát gia tăng, căn nhà của các bác từ 1 triệu đô leo lên 2, 3 triệu là hơi mệt. Từ đây đến đó, các luật của ông Biden, tìm cách đánh thuế người giàu sẽ len vào.

Đảng Dân Chủ tìm cách đánh thuế mấy ông tỷ phú nhưng bị đánh dội ngược nên họ bỏ ý định đó, và sẽ đánh các người trung bình là khốn cho dân có nhà cửa chút chút, người Mỹ trung lưu. Do đó em đang tính nghiên cứu thêm về GRAT để xem sao. Hôm trước, đi leo núi với anh bạn. Anh ta kể mấy căn nhà của anh ta đều mua bằng tiền tươi khiến mình thất kinh. Cần phải bỏ một cái nợ, để trừ bớt gia sản. Thí dụ: gia sản trị giá 30 triệu mà nợ 10 triệu thì xem như tài sản để lại chỉ có giá trị 20 triệu, dưới số 23.4 triệu cho hai vợ chồng. Mỗi người được 11.7 triệu miễn thuế.

Đồng chí gái có chung tư tưởng với vợ chồng anh bạn, không muốn có nợ nần gì cả khi về hưu. Chán Mớ Đời 

Hiện nay, người Mỹ có quyền tặng tiền cho cơ quan từ thiện hay con cháu, $15,000/ người và mỗi năm. Kéo dài đến khi qua đời. Vào trang nhà của IRS để xem. Mình nhớ cô bạn người Mỹ khi xưa, đi chơi bên Hy Lạp với mình. Bà nội cô ta cho cô ta $10,000 mỗi năm để đi học đại học hay đi chơi để giảm bớt tài sản. Họ gọi là Gift Taxes.

Ngoài ra, chúng ta có thể chuyển lần tiền bạc sang cho con cháu từ từ mà không bị ảnh hưởng đến tài sản. Cứ rút $15,000 ra khỏi số tiền dư trên $11.7 triệu và năm 2026 là 5 triệu. Điển hình có 2 người con, lập gia đình, mỗi đức có 2 đứa theo chỉ tiêu “trai hay gái, chỉ hai mà thôi”. Tổng cộng 2 con, 2 rể hay dâu, và 4 đứa cháu. Tổng cộng 8 người hậu duệ thì cứ cho mỗi năm $15,000/ người. Tổng cộng $120,000/ năm. Trả tiền cho cháu đi học, cho con vay tiền mua nhà,… ai mà có độ 20 người con, cháu, rể và dâu là bay $300,000/ năm. 10 năm là được 1.2 triệu,…

Anh bạn hỏi bỏ tài sản vào Living trust vẫn bị đóng thuế. Chắc chắn rồi. Người ta làm Living Trust để tránh các trường hợp người dân từ đâu đến, tự nhận là có phần trong gia tài. Điển hình cô Anna Nicole Smith, cô này là vũ nữ, rất đẹp, được ông tỷ phú 89 tuổi mê, lấy làm vợ. 18 tháng sau, mỗi ngày được cô mớm sữa cho nên ông tỷ phú tiêu diêu miền cực lạc. Gia đình ông ta khám phá ra là ông ta chuyển tên người giám hộ gia tài là cô vũ nữ nên đưa nhau ra toà. Cuối cùng cô Smith này được mấy trăm triệu, thay vì mấy tỷ đôla. Làm vợ ông glà 87 tuổi được 18 tháng được mấy trăm triệu thì cũng ráng. Theo báo chí Luật Khoa thì được $449,754,134.00, sau 18 tháng mớm sữa cho ông già 90 tuổi.

Buồn đời cô này, thấy có tiền nhiều nên nhiều tên nhảy vào ăn có. Đùng một cái, cô này lăn đùn ra chết. Có cả chục tên đứng ra tự xưng là cha của đứa con của cô. Ra toà, khám DNA đủ trò. Nếu cô ta làm Living Trust, để lại di chúc, có người giám hộ, được chỉ định thì sẽ không lo vụ này.

Living Trust sẽ không phải qua toà án thừa kế (probate court). Các tài sản sẽ được chuyển nhượng cho các người thừa kế (living beneficiaries). Tránh được toà án thừa kế nhưng vẫn phải bị đánh thuế nếu lâm vào những trường hợp kể trên.

Có hai loại Trust:

Revocable Trusts: loại này có thể huỷ bỏ, thường người sử dụng loại này khi chúng ta đi làm estate planning. Loại này không trốn thuế được. Người thành lập TRUST này có thể huỷ bỏ bất cứ lúc nào. Họ có thể chuyển tài sản qua tên họ lại hay chuyển người thừa kế. Các lợi tức của trust đều được đánh thuế khi người thành lập Trust, làm thuế hàng năm.

Irrevocable Trusts: khi người thành lập Trust này thì xem như là không có quyền sửa đổi. Một khi đã giao chuyển tài sản vào đây thì không có quyền lấy lại như Revocable Trust. Họ phải kiếm một người giám hộ để quản lý cái trust này. Loại Trust này có thể tránh thuế tài sản nếu có nhiều tiền và sử dụng đúng khuông khổ cho phép.

Các quỹ hưu trí (Retirement Account): khi chúng ta qua đời mà có một quỹ hưu trí để lại cho con cháu. Chính phủ không muốn đợi 30 năm nữa để đánh thuế. Họ bắt con cháu thừa hưởng gia tài phải lấy ra để họ đánh thuế hàng năm. Còn nếu người phối ngẫu còn sống thì phải rút ra từ từ sau 70.5 tuổi.

Xin mở ngoặc: nếu bác nào cảm thấy còn sung sức, về Việt Nam lấy em chân dài nào trẻ hơn 40 chục tuổi. Đem sang đây, cô ta sẽ bắt chước Anna Nicole Smith, sẽ quần thảo các bác trong vòng 18 tháng để đưa bác lên thiên đàng trong tiếng hát Nghìn Trùng Xa Cách. Tiền hưu trí sẽ chuyển qua cô vợ 25 tuổi, cô này sẽ có đến 40 năm để rút tiền ra. Cô ta có thể ăn tiền an sinh xã hội của bác đến khi chết. Đại loại $2,700/ tháng đến chết. Thử làm tính nhé: khi bác qua đời, quỹ hưu trí có $100,000. Các bác ghi trong di chúc là không được rút ra, chỉ có thể rút ra khi cô vợ đến tuổi 65. Cấm lấy chồng lại trước 65 tuổi. Nếu lấy chồng trước thì tài sản sẽ cho Sơn Đen làm quỹ đen. Xong om

40 năm, tiền lời cứ tính đổ đồng 12% lời hàng năm, xem 40 năm sau, vợ chân dài của mấy bác sẽ có bao nhiêu? Cô vợ sẽ có 12 triệu. Trong suốt 40 năm cô ta không được lấy thằng khác, chỉ chăm sóc con cháu các bác để lãnh 12 triệu. Vẫn lãnh được an sinh xã hội của mấy bác hàng tháng, khỏi đi làm. Kinh

Các bác có thể chuyển tiền, tài sản cho người phối ngẫu đến 100%. Chỉ có người chưa phải công dân mỹ thì chỉ được lãnh $164,000/ năm (2022). Vì vậy mà con mấy bác sẽ chống đối việc bác về Việt Nam lấy chân dài.

Thuế tiền lời (Capital Gains Taxes): lấy thí dụ, các bác mua một căn nhà khi sang Hoa Kỳ, giá $200,000 đến khi bác chết thì trị giá căn nhà lên 1 triệu ở Cali. Trên nguyên tắc thì lời $800,000. Nếu bác nghe lời ai xúi dại, chuyển tên qua cho con cháu để lãnh Medicare,.. con cháu của bác bán căn nhà thì trên nguyên tắc là phải đóng thuế tiền lời trên 800,000 độ 33% ở Cali. Nếu các bác để giấy tờ đàng hoàng lại, chuyển tên qua living Trust, khi qua đời, con cháu sẽ hưởng quy chế mà thuế vụ gọi là Stepped up basis . Căn nhà giá trị 1 triệu sẽ được tính vào số tiền 11.7 triệu miễn thuế tài sản. Con cháu các bác có quyền bán mà không phải đóng thuế nếu cư ngụ trong những tiểu bang, không đánh thuế tài sản.

Thuế tài sản: trung bình thì số tiền hơn 11.2 triệu sẽ bị liên bang đánh thuế từ 18% đến 40%. Tiểu bang có thể đánh đến 16%. Chán Mớ Đời 

Đừng có hỏi em nhé, cứ ra bolsa kiếm luật sư mà hỏi.

Nguyễn Hoàng Sơn