Săn bắn Đà Lạt xưa

 mình có tải một số hình ảnh của Tây về Đà Lạt, quảng cáo cho việc săn bắn tại vùng cao nguyên khi người Pháp mới khám phá ra vùng này. Một trong những nguyên nhân khiến người Pháp thành lập thị xã Đà Lạt là môn săn bắn. Dân săn bắn thường là giàu có nên họ mới bắt đầu xây khách sạn Palace, khởi đầu cho sự thành lập, phát triển Đà Lạt sau này. Hôm trước nhìn lại thấy một khách sạn khác ngoái Asanti, để hôm nào tải lên đây  

Bìa sách hướng dẫn săn bắn Đà Lạt năm 1920

Quảng cáo súng săn của công ty Darne thành p[hố Saint Étienne bên pháp. Công ty này mình xét lại thì vẫn còn hoạt động, rất nổi tiếng về súng săn bắn.

Hình chụp ở ĐanKia, xe có tài xế người Việt còn ông Tây to đùng ngồi bên cạnh. Đặc biệt là cái ghế bành do hai người gánh để mấy bà đầm ngồi trên. Mình có tấm ảnh ngồi như vậy và 2 người Việt gánh mệt thở. Dạo đó bang đường chắc bằng tay vì người Pháp chưa cho đem xe máy cày lên 

Trên đỉnh Lâm Viên, LangBiang, thấy lều của ông Raymond Chagneau. Xem mấy tấm ảnh khiến mình nhớ chuyến đi leo núi Kilimanjaro và Machu Picchu, dân bản địa khiên vác đồ, nấu ăn cho mình trong khi mình chỉ có việc vác ba lô đựng nước uống. Làm thực dân được vài ngày. Có gian ác không vì người dân bản địa cần công ăn việc làm. Tiếng năm họ làm ruộng đến mùa thì đi vác đồ cho du khách, kiếm tiền nhiều hơn. Mình đoán khi xưa mấy người đi làm cu-lì cho tây có tiền bạc khá hơn làm ruộng. 

Hồi nhỏ lâu lâu mình thấy người ta cởi voi đi ngang đường Hai Bà Trưng, hình như voi của sở thú ở gần thác Prenn. Ai nhớ thì cho mình hay.

Xe và người thượng ở Lâm Viên năm 1925. Thấy loại xe này khá hơn chiếc trên

Hình ảnh này mình thấy khi còn nhỏ, người thượng đa số là người Mọi, ở gần thác Cam Ly, hay đem ngo hay vật dụng họ làm đem ra chợ bán. Người kinh hay lừa họ để mua rẻ. Được cái khi về, họ ghé lại tiệm thuốc Con Cua  uống rượu thuốc của tiệm này.

Mấy người thượng này không biết thuộc bộ lạc nào vì họ đi trên đường Nguyễn Trường Tộ sau này, thấy có mấy con heo rừng được đem ra chợ để bán. Vườn mình khi xưa ở Suối Tía hay bị mấy con này ban đêm ra ủi đất ăn khoai Tây 

Lều tạm chắc

Trại của người Pháp đi săn.

Thấy ho treo chân voi, da cọp. Mình nhớ khi xưa vào Blao, đến nhà chú của mẹ mình có thấy hình ông ta chụp hình với xác cọp. Cho thấy người Việt cũng bắt chước người Pháp mua súng đi săn

Con này chắc loại Nai rừng chắc

Hình ảnh Sàigòn khi xưa, có mấy ông thần đi bán dạo mấy bộ da cọp mà người Nam hay gọi ông 30

Mấy cái đầu này chắc trâu rừng. Mình chưa bao giờ thấy khi còn bé. Chắc Tây săn hết rồi về tây

Tên gọi Con-Minh chắc nói theo tiếng Việt nhưng chả biết gọi là con gì

Thấy 3 con voi nhỏ bị giết

Cứ thấy hình này là Tây muốn lên Đà Lạt săn bắn

Mấy cái lu chắc người thượng làm. Không biết họ có làm như người kinh

Thật ra có súng săn bắn mới giết được cọp chớ với mũi tên của người Thượng thì chắc bị cọp vồ từ lâu

Mấy phụ nữ thượng đeo gùi củi

Quảng cáo đi săn ở lại khách sạn Palace

Mình đoán ông Tây đi chụp hình để làm quảng cáo hay các bưu thiếp để bán cho du khách

Vài hình ảnh để mường tượng đến Đà Lạt khi xưa trước khi mình ra đời. Khi gia đình mình dọn về đường Hai Bà Trưng thì nghe nói trên khu vực Domaine De Marie, còn có cọp nhưng không thấy, chỉ nhớ có gặp vài con Nai chạy lòng vòng vài lần.

Từ từ mình tải mấy tấm ảnh về Đà Lạt xưa, hoang sơ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn