Mua hay không mua bảo hiểm

Dạo này, có nhiều người hỏi mình nhiều đề tài như kiểu đặt hàng, đành phải kể chuyện thêm, có mấy cuốn sách mới gửi mua mà chưa đọc. Thấy nhiều đề tài mà người Việt mình ở hải ngoại, quen lối sống ở Việt Nam nên chưa cập nhật hoá với đời sống ở Hoa Kỳ nên phải kể cho mọi người có cái nhìn khác một tí. Ai biết gì thêm thì bổ túc cho bà con học hỏi kinh nghiệm. Chán Mớ Đời

Có anh bạn hỏi có nên mua bảo hiểm nhà khi căn nhà mình đã trả hết nợ ngân hàng khiến mình ngọng. Thông thường, khi ngân hàng cho vay thì họ bắt người mượn tiền mua bảo hiểm để bảo vệ căn nhà của họ vì lỡ bị bị cháy hay gì đó thì có bảo hiểm hoàn lại tiền cho họ. Khi đã trả hết nợ ngân hàng, nhiều người nghĩ cần gì phải tốn tiền mua bảo hiểm.

Câu hỏi khiến mình nhớ đến cặp vợ chồng quen hàng xóm khi mới sang Cali. Một hôm, ông chồng về hưu, nói là nhà cửa ở Cali đắt quá, thêm bọn Dân Chủ cầm quyền, ra những luật lệ quái đản, rồi động đất nên dự tính dọn qua Florida, nhà rẻ ở cho khoẻ. Khi người ta đã muốn bỏ thì tìm đủ cách để viện chứng cho sự chọn lựa của mình.

Một hôm, được hai vợ chồng mời đến ăn cơm từ biệt, hẹn sẽ gặp lại ở Florida. Ông chồng hồ hởi, cứ xem mình là thánh sống, tài đức, thông minh kể bán cái nhà ở Cali, đem qua Florida, mua được 3 căn nhà to đùng. 1 cái nhà to gấp 2 ở Cali để ở còn hai căn kia cho thuê, thêm tiền an sinh xã hội, quỹ hưu trí nên cũng tạm ổn. Tiện tặn thì cũng sống thoải mái.

Năm sau, mình lại gặp họ, dọn về Cali lại. Hỏi ra thì mới biết là qua đó bị trận bão Hugo chi đó, 3 cái nhà bị gió bão thổi bay đi mất tiêu. Xui cho họ là không có mua bảo hiểm nên nhà bay chỉ còn đất mà khu bão mới qua thì xuống giá, chính phủ chưa giúp đỡ gì cả nên sợ bão lại mò về Cali, mua cái Mobile Home ở. Mình hỏi bộ bão hiểm không trả sao. Bà vợ nghe tới đó là nhảy lên như lên đồng, chửi ông chồng thậm tệ. Kêu ông chồng tiếc tiền vì bảo hiểm khá cao vì hay bị bão nên không chịu mua, nay trắng tay. Khác với dạo họ đi qua Florida, bà vợ cứ khen ông chồng thông minh, tính toán còn hơn Khổng Minh Gia Cát Lượng, nay trở thành Khổng Ngu Sâm Bổ Lượng. Chán Mớ Đời

Ở đời không ai có thể tiên đoán tương lai nên phải đề phòng những bất trắc “có thể” xẩy ra.

Có ông ở Florida, dạy mình mua nhà cho thuê. Ông ta dặn là đừng bao giờ mua nhà trong cùng một phố vì lỡ bị bão hay động đất là toi ngay. Kiểu người ta nói là không nên để hết trái trứng trong cùng một cái giỏ. Lỡ cái giỏ rớt xuống đất là bể hết trứng. Nhớ dạo có động đất ở thành phố Northridge, nghe nói có ông kia có hai trăm căn hộ bị xụp mà lại không có mua bao hiểm động đất đủ trò.

Nhớ lần đầu tiên mua nhà, bị bắt phải mua bảo hiểm khiến mình điên luôn nhưng nếu không mua thì ngân hàng không cho vay nợ nên mình hiểu nhiều người mua nhà, không muốn trả tiền bảo hiểm điển hình các người di dân từ Việt Nam, đem tiền tươi sang mua, lại không quen kiểu sống ở Hoa Kỳ nên không mua bảo hiểm và khi cái xui đến là ngọng.

Căn nhà là loại đầu tư lớn nhất của đa số người Mỹ trong cuộc đời họ, do đó chúng ta cần mua bảo hiểm để lỡ có chuyện không may xẩy ra thì còn được tiền đền bù.

Có lần người thuê nhà kêu mình đến vì có một căn phòng bị cháy xém. Mình chạy lại thì khám phá ra họ xem video phim tàu, rồi băng nhựa bị kẹt. Mình đoán là họ quay lại để đó khi đi làm nên không ai để ý nên cuộn phim video VHS bị nóng rồi chảy ra khói lên mù mịt. Hú vía, lỡ cháy mà họ ngủ mê vì thức khuya xem phim bộ là khốn cho mình.

Mình báo bảo hiểm thì họ cho người đến, dọn dẹp, đưa người mướn nhà ra khách sạn rồi cho người đến xem xét, giảm định trị giá sự hư hao để bồi thường. Đùng một cái thì nhận được thư của công ty bảo hiểm nói là mình quên trả tiền bảo hiểm tháng trước nên bò lên văn phòng đại diện nói chuyện tùm lum. May thay côngty bảo hiểm gửi một cái thư khác về bảo là mình có một tháng để trả tiền. Theo luật thì khi bảo hiểm mình hết hạn vì quên trả “renewal” thì trong vòng 30 ngày mình có thể trả tiền thì hợp đồng bảo hiểm vẫn hiệu lực. May quá, đưa cái thư ra thì bảo hiểm hết chối cãi, phải đền tiền. Nếu không phaỉ trả tiền cho người mướn nhà ở khách sạn mấy tháng, tiền nợ ngân hàng là ngọng. Từ đó mình ghi trong sổ ở máy điện toán là đúng tháng năm sau là tự động trả tiền căn nào để khỏi bị lộn xộn. Trả trước cả tuần.

Năm kia, có người nhờ mình sửa nhà cho họ vì người thuê nhà làm cái Lab để chế thuốc Meth bị cảnh sát bắt bỏ tù. May là họ có mua bao hiểm, đền đâu $150,000. Nhà bị kêu là chất hoá học ngấm vào tường nên phải tháo drywall ra hết, tháo gỗ, thay hết hệ thống sưởi và máy lạnh, nhà bếp, phòng tắm,.. gần như toàn bộ căn nhà. Nội tiền trả cho họ tháo drywall,…đi là $45,000. Nhà cửa ở Hoa Kỳ mà được xây trước năm 1978 là có chất Asbestos, gây ung thư nên khi hư hao là có khả năng bị chính quyền địa phương bắt dỡ hết drywall, tốn không biết là bao nhiêu tiền. Nếu không có bảo hiểm là ngọng.

Mình có quen một tên mỹ, hay gặp ăn sáng thứ sáu. Ông ta có căn nhà ở Diamond Bar . Có một cây cao được trồng sát hàng rào, rễ nó chui vô nhà hàng xóm, làm bể nức nền xi măng thế là bị kiện, ra toà. May có bảo hiểm đền cho hàng xóm đâu $150,000.

Năm ngoái, mình có tên quen gọi nói có người muốn bán nhà. Chạy lại xem thì có 3 căn ở Santa Ana thì tên mễ, con của chủ nhà kêu là ông bố mất nên bà mẹ không để ý giấy tờ. Cho thuê, nhà bị cháy mà bảo hiểm ông bố mua ngày xưa nên chỉ có $50,000. Nay cháy nhà bảo hiểm đền có $50,000 mà xây lại thì tốn $300,000. Đào đâu ra tiền thêm bà mẹ về hưu nên hỏi mình mua thì bán. Mình kêu ok mua, rồi xin phép xây lại. Xong om.

Do đó mua bảo hiểm là tốt nhưng phải mua theo giá sửa chửa xây lại theo giá thị trường. Nhiều người mua bảo hiểm giá 30, 40 năm về trước với số tiền xây cất đâu $150,000 mà nay xây lại thì tốn 4, 5 trăm ngàn là chỉ có ngọng nên chịu khó mua đắt một tí mà không lo sợ. Có dạo mình chuyên mua nhà bị cháy để xây hay sửa lại.

Ngoài mua bảo hiểm đề phòng khi cháy nhà hay mái dột, hư hao vì ống nước bể gây thiệt hại, người ta hay quên là căn nhà có thể đem lại nhiều rắc rối khác. Ai đi ngang nhà mình rồi bổng nhiên vấp cục đá, hay nền xi măng bị chỏng lên rồi té thì họ có thể thưa kiện mình đủ trò. Bạn bè đến nhà ăn uống, rồi họ uống rượu bia, lái xe về bị tai nạn, lại có thể thưa kiện mình vì tội bất cẩn, thấy họ say mà cứ để họ lái xe,… ở cái xứ này, đám luật sư có nhiều trò để kiếm tiền do đó chúng ta cần mua bảo hiểm, đề phòng bất trắc mọi thứ chớ không phải để chơi.

Mình có nghe kể một vụ kiện, một tên ăn trộm, leo nóc nhà của một cái tiệm, rồi theo cái skylight, loại cửa sổ trên trần nhà để có ánh sáng vào trong tiệm. Tên này mở cửa sổ rồi nhảy xuống đất, bị trật chân nên luật sư hắn kiện chủ tiệm. Đã đi ăn trộm còn thưa kiện nữa và toà xử tên ăn trộm thắng. Lý do là cửa sổ trên nóc nhà, chủ nhà làm không đúng tiêu chuẩn của thành phố và tiểu bang Cali ra quy định. Phải khoá lại.

Ở Cali này có mấy chục ngàn luật sư đói nên họ tìm cách xúi thiên hạ thưa kiện đủ trò để kiếm cơm nên phải cẩn thận, mua bảo hiểm để có gì thì luật sư của công ty bảo hiểm bảo vệ mình. Cách đây mấy năm có tổ hợp luật sư nào cứ đi thưa các tiệm nail người Việt để kiếm ăn hay một tên cứ đi thưa kiện các tiệm ăn mà cầu tiêu cũ, không đúng tiêu chuẩn Title 24 mới của Cali.

Lâu lâu trong khu nhà của mình cho thuê, thành phố mướn một đám đến mài nền xi măng của đường bộ hành vì xi măng lâu ngày bị rể cây làm chồi lên mặt đất, thiên hạ đi bộ có thể bị vấp té, thì thưa thành phố. Chạy ngang nhà nào mà có dấu hiệu nền xi măng bị chồi lên là mình viết thư báo cho thành phố ngay.

Mình mua cái vườn thì việc tiên quyết là mua bảo hiểm ngay vì lỡ bị cháy rừng thì ai đền, thiên hạ đi vào đây chơi bị té, rắn cắn, có thể thưa kiện mình nhất là thất mùa. Năm nay mình bị thất mùa vì năm ngoái có mấy ngày bị nóng quá độ nên trái nhỏ rụng gần hết nên hãng bảo hiểm gửi người xuống xem xét rồi gửi mình cái ngân phiếu gấp 20 lần số tiền mình trả hàng năm.

Có điểm mình ngạc nhiên là ở Cali, họ bắt buộc mua bảo hiểm xe cộ ít ra một chiều và cho người không có bằng lái hay bảo hiểm. Lý do là người di dân lậu, mua xe đi làm không có giấy tờ nên không mua bảo hiểm nên chạy mà đụng thiên hạ là bỏ chạy luôn, sợ cảnh sát bắt dẫn độ về Mễ. Đồng chí gái có lần chạy xe, bị tên nào đụng phía sau, ngưng lại thì tên này bỏ chạy luôn. Trường hợp mình đụng xe thiên hạ thì công ty bảo hiểm đền người bị mình đụng trong khi đó cái xe hay cái mạng của mình thì không mua bảo hiểm.

Cái này có cái nguy hiểm là nếu mình cho ai mượn xe hay con mình đụng ai là mệt. Lỡ người ta bị tật nguyền hay chết thì sẽ thưa kiện đủ trò, mấy triệu đồng thì toà sẽ phán, xiết căn nhà để trả tiền cho nạn nhân. Do đó mình cần phải mua bảo hiểm đủ phòng hờ đủ trò. Mình dặn con mình là không bao giờ cho bạn bè mượn xe vì lỡ chúng say rựou, lái xe đụng thiên hạ là ngọng. Lâu đó thì hồn ai nấy giữ. Luật sư chỉ kiếm thằng có tóc để thưa.

Tốt hơn nữa là đừng đứng tên mình trên giấy tờ xe và nhà, thoải mái cuộc đời làm vườn.

Ai làm ăn thì cần mua thêm bảo hiểm về Liabilities Insurance để phòng hờ cho mọi thứ. Chỉ mong là không có gì xẩy ra thôi. Mua nhiều nhiều độ vài triệu cho chắc ăn.

Xong om