Đàn bà (đẹp+xấu)

Nguyễn Hoàng Sơn

Hồi nhỏ, mình hay nghe người ta khen đàn bà đẹp, nào khuynh nước nghiêng thành như Bao Tự, Đắc Kỷ, Tây Thi, Chiêu Quân,.. nhưng không nghe ai khen đến đàn ông đẹp nào đội đá vá trời. Họ chỉ nhắc đến đàn ông xấu như Trương Chi, Chí Phèo, được cái là họ kêu có tật thì có tài như ông Trương Chi, người lái đò tuy xấu nhưng lại có tài thổi sáo đến nỗi công nương mê rồi tương tư nhưng khi gặp mặt thì cũng đuổi đi.

Có tài mà không đẹp trai thì cũng bù trớt.

Người Việt hay nói đến đẹp thì lại nói cái tai một vần với nhau như ông Nguyễn Du phán đoạn mở đầu của Kim Vân Kiều.

100 năm cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau...

Người ta đặt tên cho con bằng những cái tên xấu để ma quỷ không bắt đi. Trong văn chương, hội họa chỉ nghe đến đàn bà đẹp như trong Bích Câu Kỳ Ngộ thì có bức tranh hình cô gái rất đẹp hay tranh vẽ Nhị Kiều đến nỗi Tào Tháo mê mệt, đem quân đi đánh Đông Ngô để xem mặt hai chị em, vợ của Chu Du và Tôn Quyền, để bị thảm bại trên dòng sông Xích Bích. Mình có nghe nói đến tranh Tố Nữ là loại Pin Up ngày nay nhưng chưa bao giờ được xem.

Không những chỉ có Việt Nam mà ngay trong văn chương của Pháp mà mình học hồi nhỏ, Racine nói về Andromaque, vợ của hoàng tử Hector, đẹp lộng lẫy, nhìn Achille kéo xác chồng ngoài thành Troie hay hoàng tử Paris, em của Hector mê gái, rủ vợ của Amaggadon đi trốn, gây nên cuộc chiến trứ danh nhất lịch sử Hy Lạp. Leonardo di Vinci vẽ bức tranh La Jocombe hay Boticelli với những bức tranh Vệ Nữ. Trong truyện dân gian thì có "Beauty and the beast" nhưng mà tên này phải được trở thành người rồi Belle mới lấy.

Cái lạ là trong văn chương hay hội họa, không thấy ai nói đến đàn bà xấu để độc giả có thể dùng làm chuẩn. Thị Nở chỉ được nhắc đến để giải thích lý do phải làm cách mạng, nhưng họ lại cấm nói đến cái xấu của Trương Chi vì sợ hiểu lầm là Cách Mạng, xã hội chủ nghĩa tượng trưng tiếng sáo của anh chèo đò, nghe xa thì rất hay nhưng diện kiến thì sợ kinh hoàng. Bản nhạc Trương Chi của Văn Cao bị cấm. Cho nên xã hội không có một cái chuẩn để đo lường cô này xấu cỡ hạng thứ A, B, C,,..

Tên Trương Chi xấu như thế nào, có định nghĩa xấu ra sao. Chỉ tuỳ người đối diện, có ác cảm hay không.

Nam Cao tả Thị Nở như một phụ nữ rất xấu đến khi gặp Chí Phèo, một kẻ cùng đinh, nghèo và nghèo nên họ ngủ với nhau, có lẽ họ đến với nhau vì sinh lý hơn là yêu nhau. Có câu "trông xa lại tưởng Thuý Kiều, lại gần mới rõ người yêu Chí Phèo". Thị Nở không bỏ Chí Phèo vì nghĩ lại dù sao đã ngủ với tên cùng đinh rồi.

Trong văn chương tây phương thì có những huyền thoại về phụ nữ như Medusa, ai vô phước nhìn cô gái này thì bị hoá thành đá nhưng cô gái này lại đẹp, bị Poséidon hiếp dâm, rồi biến tóc cô nàng thành rắn, sau này bị vị thần Perseus chém đầu, rồi gắn cái đầu nơi cái khiên của nữ thần Athena, tượng trưng cho trinh nữ mà Sigmund Freud có miêu tả trong Das Medusenhaupt, cho là hình ảnh của sự lo sợ về sinh lý,...

Nói chung là Tây hay Ta đều không có định nghĩa về cái xấu của đàn bà, đàn ông mà khi đã không được định nghĩa thì dễ bị lạm dụng. Người ta nói xấu như ma, nhưng chưa ai đã thấy ma để định nghĩa, cứ kêu ma chê quỷ hờn.

Người xưa thì bảo cái nết đánh chết cái đẹp nhưng ngày nay biết bao người phụ nữ trẻ đẹp lại thông minh, giàu sang. Hỏi ca sĩ Taylor Swift, cứ mỗi lần cô ta bị thất tình là ra một tập nhạc, kiếm biết bao nhiêu triệu.

Ngày nay có thẩm mỹ viện nên đàn bà phụ nữ có xấu như Chung Vô Diệm thì chỉ đi tune-up, tân trang lại thì Thị Nở thành hoa hậu chân dài, ai biết được. Phụ nữ ngày nay mê phim Hàn Quốc vì các tài tử nam nữ đều được tân trang toàn diện hay chương trình của Kim Kadashian để xem cô ta bơm ngực, bơm mông ra sao.

Mình hay nghe thiên hạ nói: "vợ đẹp là vợ người ta", khuyên mình không bao giờ lấy vợ đẹp. Sau này lớn lên thì hiểu người ta ví von để thỏa mãn cái tự ái, mặc cảm vì đàn bà đẹp thì họ lấy chồng giàu có, thông minh chớ có ai dại gì đi lấy chồng nghèo như mình. Khi mình nghèo thì không bao giờ mơ tưởng đến lấy vợ đẹp cho nên mới có câu "vợ đẹp là vợ người ta".

Mình nhớ dạo sang Mỹ đi kiếm vợ thì tiêu chuẩn của người Việt phải là bác sĩ, nha sĩ mới được các cô mang về nhà, giới thiệu cho bố mẹ và gia đình di tản năm 75, như ai nói "phi bác sĩ bất thành phu phụ". Mình ế vợ mấy năm liền may là gia đình vợ mới đoàn tụ, bố mẹ vợ mới sang nên chưa hiểu tiêu chuẩn ở hải ngoại. Một ông anh họ vợ chê mình, bảo đồng chí gái để ông ta giới thiệu bác sĩ, một lần dang dở. Đám cưới, ông ta không tham dự, không bao giờ bước chân đến nhà mình rồi bỗng nhiên một ngày đẹp trời, ông ta mời đến nhà ăn cơm rồi hỏi có mấy cái nhà. Mình trả lời không nhớ nữa, chỉ nhớ năm ngoái mua được 8 căn thế là từ đó ông ta đối xử mình như thân tình dù không phải bác sĩ như ông ta.

Có người hỏi ông Aristote lý do những người đàn bà đẹp đa số lấy chồng chẳng ra gì, cực dốt thì được trả lời không có ai thông minh mà lại đi lấy một người đẹp. Khổng Minh được đề cao như một người đẹp, thông minh, tài giỏi lại đi lấy một người vợ cực xấu, A Nữu. Ông ta giải thích là vợ ông ta đẹp hơn các cô gái đẹp khác và giải thích như sau: «Ngồi trong sân vắng vẻ, tách trà như tâm tình của cô gái. Xuân qua thu lại, thế sự như mây. Người đời hay nói: rượu, thuốc lá, trà là ba báu vật của đàn ông. Tài nữ như thuốc lá, mỹ nữ như rượu nồng, còn phụ nữ xấu chỉ lặng lẽ như trà tỏa hương. So với hương trà man mác, vô luận khói thuốc đắng cay hay men rượu nồng nàn, đều thành dung tục. Song người đời lại say mê sự kích thích của rượu và thuốc lá, ít ai thư thái để tận hưởng vị thanh khiết của trà »\.

Có lẽ vì lý do đó, mình không hút thuốc lá, không uống rượu, và chỉ uống trà.