Đèn Sài Gòn ngọn xanh, ngọn đỏ
Đèn Mỹ Tho ngọn tỏ, ngọn lu
Anh về học lấy chữ nhu
Chín trăng em đợi, mười thu em chờ
Mình học mấy câu ca dao này khi xưa nhưng chả hiểu gì cả đến khi đậu tú tài, về Sàigòn, làm đơn xin đi Tây thì mới hiểu ngọn xanh, ngọn đỏ là đèn giao thông ở các ngã tư còn Mỹ Tho thì chưa bao giờ viếng nên chả hiểu chữ "Nhu" nghĩa là gì, có lẽ không xỉn, về nhà không đánh vợ. Dạo ấy không dám hỏi cô giáo sợ bị chửi ngu. Mình chỉ biết là gái Mỹ Tho rất đẹp vì sau này có gặp vài chị kêu là dân Mỹ Tho. Mình thích nhất là quán bán hủ tíu Mỹ Tho ở ngã tư Hàng Xanh. Sau này thì mới hiểu chữ “nhu” là biểu âm “nho” của người miền nam. Anh về học lấy chữ Nho. Cô gái nói tên nông dân như mình, không biết chữ Nho mà đòi theo tán gái Mỹ Tho. Bỏ làm vườn đi học thì 9 tháng 10 ngày cô ta sẽ đợi đẻ con cho mình hay đợi 10 năm tình cũ. Khi xưa, phụ nữ mê ai đi học lắm. “Chẳng tham ruộng cả ao liền, tham về cái bút cái nghiên anh đồ”. Khi xưa học ca dao tục ngữ với cô Liên mấy câu này nhưng chả biết học tiếng tàu với cái bút cái nghiêng ở đâu, để mình đi học, cho gái mê.
Nhớ dạo mới thi tú tài xong thì đám bạn học, đi Sàigòn hết còn mình thì đợi kết quả xong mới tính. Buồn chả biết làm gì, đi lòng vòng gặp những người lớn thêu dệt, nói chuyện Sàigòn, khiến mình đâm hoảng. Họ kể nào là xuống bến xe, bị móc túi ra sao, đi đường bị giựt đồng hồ thế này, bị bấm dây chuyền thế kia khiến mình thấy lo lo vì mình biết nhiều người chưa bao giờ đi Sàigòn, mà họ ăn đặc sản Quảng Trị, vẫn nổ tưởng chừng như họ chính là nạn nhân. Hề hề hề.
Hồi nhỏ, có lần ông cụ có dẫn mình về Sàigòn trong một chuyến đi công tác 3 ngày nên không nhớ gì lắm. Mình chỉ nhớ là ở nhà Ông Trẻ, trên đường Lê Văn Duyệt, Gia Định. Mình gọi Ông Trẻ vì ông cụ mình kêu bằng bác họ, hơn đâu 3-4 tuổi. Ông người trong họ, di cư vào Nam năm 1954, nhất quyết không vô đạo dù được nhà thờ hứa sẽ cho nhà và đất.
Trong nhà không có cầu tiêu nên mỗi lần đi cầu là phải đi ra ngoài, dùng cầu tiêu công cộng, leo cầu khỉ tương tự trong phim Slumlord Millionaire, chỉ khác là mỗi lần bom rơi là cá tra phóng lên tranh nhau.
Mỗi lần mình oanh tạc xuống là thấy hàng ngàn cái mõm cá bay lên táp táp, trông sợ chúng táp chim lắm. Kinh hoàng. Tối mà đi cầu thì phải đem đèn pin hay nến theo khiến không gian bập bùng khá quái quái điên điên thêm có cá tra táp ngày chưa đủ tranh thủ táp đêm. Người ta khám phá ra là cá tra bên nhà cầu nam thì to béo còn cá tra nuôi bên cầu tiêu nữ thì đói gầy. Cả hợp tác xã họp nhau mấy ngày mà không tìm ra câu trả lời. Cuối cùng có một tiến sĩ đột phá tư duy, khi quan sát là khi bên bên cầu tiêu nữ có hoạt động thì cá chỉ nhìn lên ngắm cái cô các bà, không táp kít như bên cầu tiêu nam, nên đói. Chán Mớ Đời
Mình nhớ ông cụ cho đi xe cyclo đạp và cyclo máy sơn xanh vàng như xe taxi hiệu Renault. Nghe nói dạo đó Sàigòn có đâu 6,500 chiếc xe cyclo. Chiếc cyclo này do một ông Tây, tên Pierre Coupeaud, sinh quán vùng Charente, Pháp, di cư sang Kampuchia, thuộc địa của Pháp, sáng chế ở Pnom Penh vào năm 1937. Năm 1939, ông ta đem qua Việt Nam bằng cách quảng cáo, cho hai người thay nhau đạp từ thủ đô Kampuchia sang Sàigòn, dài trên 200 cây số và tham gia cuộc chạy đua xe đạp ở Sàigòn. Thời đó, Tây hay cho tổ chức các cuộc tranh tài thể thao ở Đông Dương như vòng đua xe đạp Đông Dương với những ngôi sao như Phượng Hoàng Lê Thành Cát hay các cuôc đấu quyền anh với Minh Cảnh,..nhằm ru ngủ lòng yêu nước của thanh niên 3 xứ bảo hộ.
Đậu tú tài thì mình về Sàigòn, một thân một mình trên chiếc xe đò Minh Trung với những mẫu chuyện khét tiếng của những người dân Đà Lạt, chưa bao giờ đi Sàigòn hay có đi vài ngày kể, khiến mình ngồi xe đò cũng ớn da gà. Đến bến xe Sàigòn, thì mình thấy xe chưa dừng mà Thiên hạ chạy theo kêu mua kêu bán khiến mình càng hoảng hơn. Cuối cùng mình kiếm được một anh xe ôm nhờ chở về 113 Bà Huyện Thanh Quan, chỗ cây xăng chính phủ, địa chỉ của bà dì mà mình cứ lặp đi lặp lại bao nhiêu lần trong xe đò từ Đà Lạt xuống Sàigòn. Mình muốn nói sao cho thuộc, cứ như là nhà mình để cho tên xe ôm tưởng mình là dân Sàigòn. Về tới nhà bà dì, mừng hết lớn, vì trên đường đi, mình cứ sợ tên xe ôm, chở mình tới bãi vắng để trấn lột như những câu chuyện được Thiên hạ kể. Mình ở với bà dì vài ngày thì dọn về Hàng Xanh, nhà mệ ngoại thêm được bà dì cho mượn chiếc xe đạp mini.
Thằng em họ, con bà dì, rủ mình đi tham quan phố Sàigòn, kéo mình đi xi nê ở Mini Rex. Tụi nó nói có máy lạnh, mình ngồi trong rạp, cứ nghe tiếng máy lạnh xè xè từ trần nhà xịt ra hơi khói mà phải công nhận đã thật. Mình mua ghế nào thì vào rạp được chỉ đúng ghế chớ không như ở rạp Ngọc Lan hay Ngọc Hiệp, lúc mở cửa khán giả ùa vào như ong vỡ tổ, tranh nhau dành ghế la bai bải, đúng là dân Sàigòn văn minh thật. Ghế ngồi thì khá hơn mấy rạp ở Đà Lạt. Ngồi xuống thấy nó lún xuống, có nệm chớ không phải như ghế gỗ ở rạp Ngọc Lan, Ngọc Hiệp. Rạp Hoà Bình thì có ghế bọc da simili vàng đỏ xanh nhưng không bằng rạp này. Ở ngoài trời nóng kinh khủng, vô trong thấy mát rượi, khi nào về Đà Lạt tha hồ mà nổ với mấy tên đã nổ với mình trước đây về Sàigòn. Nói tới ghế rạp xi nê, ở Paris, trên đại lộ Champs Elysees, có một rạp khá to, khi ngồi xuống ghế thì từ từ nó lún xuống tuỳ theo độ nặng của người ngồi, êm không thể tả. Mình hay đi rạp này vì nhà ở gần khu này, có bán vé giá sinh viên, chỉ đi bộ 20 phút. Tháng 10 vừa rồi về Paris thì rạp này đóng cửa vì dân Tây hết đi xi-nê.
Thằng Nguyên cũng mượn người quen được chiếc xe đạp nên hai thằng lang thang ngoài Sàigòn dưới trời nắng. Hắn rủ mình đi gặp tên Dân đang ở nhà bà chị tên này, nếu mình không lầm ở đường Nguyễn Huệ, thời Tây gọi là Boulevard Charner. Tên này về Sàigòn, ở nhà bà chị trong một chung cư cao ốc thuộc loại cao cấp, có thang máy. Đà Lạt dạo ấy có khách sạn Thuỷ Tiên cao nhất Đà Lạt với 4 tầng lầu, còn ở đại lộ này mình thấy các toà cao ốc cao ngất tận trời xanh. Lần đầu tiên đi thang máy, mình hơi lo, hỏi thằng Nguyên đủ thứ, cái thang máy có bao giờ đứt dây cáp, cúp điện,.., làm tên này cười quá cỡ, bảo mình vừa dốt vừa ngu, không hiểu sao lại đậu tú tài, chắc trời ị trúng đầu mày.
Thấy thằng Nguyên ấn cái nút màu vàng, đâu một phút sau thấy có cái bóng đèn từ trên trời chạy xuống rồi nghe cái phịch. Tiếng cửa mở lục đục rồi cái cửa sắt được kéo cái rẹt rẹt rẹt, mình thấy hai cô con gái đẹp như tiên bước ra khiến mình há hốc cái mõm. Thằng Nguyên kêu gọi vào nhanh lên nên chạy vào. Thấy nó kéo cửa sắt lại, đóng cửa ở trong rồi bấm số trên cái bảng rồi cái phòng nghiêng qua nghiêng lại như có ai kéo lên thêm cái bóng đèn lắc lư khiến mình đâm hoảng, chắc ma nhát khiến thằng Nguyên cười như điên. Tên này về Sàigòn thường nên khôn hơn mình.
Lạ một điều là ở Đà Lạt, mình thấy tên Nguyên, tên Dân không có gì đặc biệt nhưng về tới Sàigòn, chúng bỗng đổi xác, trông chúng khôn lanh hơn mình. Thấy chúng bạo dạn, biết đủ thứ khiến mình cảm thấy đã ngu lại càng ngu to như tổ tiên của nước Đại Ngu khi xưa. Tên Dân dẫn tụi này ra tiệm Brodard ngồi uống nước, ăn bánh. Tiệm nằm ngay góc đường Tự Do mà thời Tây gọi là Catinat, tên của một chiến hạm đã có công đánh chiếm Nam Kỳ Lục tỉnh, sau này sang Tây thì được biết Catinat là tên một tướng danh tiếng của Pháp hình như thời vua Louis 14.
Ở Đà Lạt, khi mình có tiền thì hay đến rạp Ngọc Hiệp ăn xắp xắp và ăn đậu đỏ bánh lọt của hai ông Tầu còn không thì kéo đòn ăn bánh căng ở ngoài chợ, vừa bình dân học vụ, vừa rẻ. Lâu lâu, đi ngang qua tiệm Chic Shanghai ở khu Hoà Bình, cứ ước gì một ngày nào đó được vô đây ngồi như các đại gia của Đà Lạt thời đó. Lần đầu tiên được vô một tiệm sang trọng tên tuổi mà mình thường nghe hay đọc báo nói đến nên mình ngồi khúm núm, e dè sợ sệt như chị Dậu khi gặp các quan dê trong Tắt Đèn của Ngô Tất Tố. Trong khi tên Dân có vẻ đến đây thường xuyên nên ngồi gác chân, gác cẳng trông rất hoành tráng như đại ca Thay, khiến mình đã phục hắn lại càng ngưỡng mộ nó thêm bội phần.
Cả đám ngồi nghe tên Dân nói về Sàigòn, tiền bạc để ở đâu để khỏi bị móc túi, đeo đồng hồ thì đeo ngược lại để tụi cướp giật không chụp được cái đồng hồ vì nằm phía trong cổ tay..., mình như con chiên nghe cố đạo giảng đạo, cứ há mồm ra uống từng lời của nó. Hắn kể chuyện đi ngủ với gái ở Gò Vấp, địa danh mình chả biết ở xứ nào nhưng thằng Nguyên thì có vẻ thích kêu thằng Dân dắt đi. Lâu lâu hắn ngừng, lắc lắc nhẹ nhẹ ly nước, nhìn vào tận đáy ly như Mỵ Nương khi xưa nhìn cái chén làm bằng trái tim hoá ngọc của Trương Chi, rồi ngửa mồm lên trời uống cái ực như Huỳnh Thanh Trà trong Loan Mắt Nhung. Đặt cái ly xuống, hắn lại tiếp tục nói, bỗng nhiên có một tên đánh giày bò lại, hỏi hắn, có lẽ thấy hắn gác chân gác cẳng, có vẻ là đại ca của cả nhóm; anh đánh giày không thì hắn từ từ đưa lên cái chân mang dép cho thằng bé xem. Thằng bé đánh giày tiu nghỉu nhưng cố đánh cú chót, xin miếng bánh vì đói quá, sáng giờ chưa ăn thì tên Dân hất hàm đồng ý. Thằng bé vừa bước ra khỏi tiệm là thằng Dân bảo mọi người lấy bánh ăn mau. Cả đám chả hiểu gì cả, nghe lời tên này, tay lấy bánh ăn ngồm ngoạm tay kia bỏ túi thì đâu có 5-6 tên đánh giày mở cửa đi vào, chạy lại bàn xin bánh thì thằng Dân, miệng ngồm ngoạm, chỉ cái đĩa không, khiến mấy tên này bỏ đi ra không quên đm, đc cả đám.
Thằng bé đánh giày xin được miếng bánh, đi ra ngoài khoe mấy tên khác nên cả đám chạy vào. Thằng Vui, cũng dân Đà Lạt, cháu chồng của bà dì mình, gục gặc gục gật kêu thằng Dân khôn quá. Tên Lê công Vui này ở ấp Ánh Sáng, học THĐ, hình như nó xin đi Nhật vì có ông anh tên Lê Công Phú đi học bên ấy sau Mậu Thân. Mình nhớ có đến nhà chơi trước khi anh hắn đi du học. Bà mẹ tên Cháu, bán mắm ruốc ở chợ Đà Lạt mà nuôi con đi du học, khâm phục. Bà có đâu 10 người con, có một thằng tên Lê Công An, học Trần Hưng Đạo, qua Mỹ đổi tên lại thành Police Le, còn thằng em tên Vui đổi tên lại thành Happy Le nay đều ở bên Mỹ cả. Mình có gặp lại một lần đám cưới con bà dì mình là mợ của hắn. Khi xưa nhà mình ở Ấp Ánh Sáng, cạnh nhà bà Cháu, dì mình từ Huế vào Đà Lạt, ở với nhà mình thì phát hiện ra mối tình hữu nghị với cậu của mấy tên này.
Mình gặp tên Dân này có 1 lần ở Sàigòn sau đó thì hắn về Đà Lạt, ghi tên học chính trị kinh doanh. Trong mấy tên mình quen ở Đà Lạt, thì có 2 tên Dân và Đa được mình xếp vào hạng cao thủ, lanh lợi nhất trong đám quen, học chung, có lẽ hay đi Sàigòn, chung đụng với dân thành phố lớn nên so với dân Đà Lạt, cả đời chưa bước ra khỏi thị xã như mình thì hai tên này được xem là đại khôn lanh. Nay cả hai đều ở Hoa Kỳ, rất thành công. Mình cứ ước gì khôn lanh chỉ cần 1/3 của hai tên này.
Chả biết nó học ở đâu câu "gầy là thầy cơm", mẹ thằng Nguyên mời đám bạn của nó ở lại dùng cơm, hắn đẩn một phát 3 chén cơm rồi phán câu tục ngữ trên khiến mình nhớ đời trong khi mọi người chưa xong chén thứ nhất. Hôm trước, anh thằng Nguyên hứng đời, kể nhà hắn nghèo ở Đà Lạt khiến mình thất kinh. Mình ăn cơm nhà thằng Nguyên với thằng Dân biết bao nhiêu lần, mâm cơm lúc nào cũng thịt thà đủ thứ. Vào nhà bạn là biết nhà nghèo hay giàu, chỉ nhìn lên mâm cơm hàng ngày. Vào nhà thằng Hùng, bố nó là bác Lê Công Oai, chuyên gia bắt Việt Cộng nằm vùng của trung tâm thẩm vấn, thấy ăn toàn su luộc, chấm nước mắm dầm 1 cái trứng hột vịt. Nhưng nghèo nhất là năm đậu tú tài, mình xuống Phan Rang, đến nhà Trịnh Ngọc Dũng, ở quê, ăn cơm gạo mua với sổ gia đình, dỡ không thể tả, chỉ có cải luộc chấm với nước mắm. Không có hột vịt như nhà thằng Hùng.
Nhà hắn ở Tăng Văn Danh nên chiều chiều hay đứng xa xa trong hẻm để ngắm nữ sinh Bùi Thị Xuân tan trường. Hắn để Ý đến một cô tên Nhung ở đường Phạm Ngũ Lão. Cô này có cặp mắt đẹp không thể tả, chỉ điều người hơi đẫy đà. Cư xá công chức này có nhiều giai nhân dạo đó như Liên học Couvent sau này lấy thằng Đa, Hiền học Văn Học. Hắn với một tên Bắc kỳ khác, hay đứng dù mưa gió mỗi buổi chiều để nhìn cô nữ sinh Nhung mắt loan đi qua nhà rồi chạy xuống bùng binh Hải Thượng- Phan Đình Phùng đứng ngắm lần cuối.
Sau này lên đại học Đà Lạt, mình lại khám phá ra hắn là một thiên tài về ca nhạc, hắn đánh đàn thì thuộc loại thường, không nhuyễn như Nguyễn Đình Tài nhưng trời lại ị trúng đầu, biết làm thơ rồi phổ nhạc.
Đại loại nhạc kiểu Lam Phương nhưng phảng phất sinh viên tính đại loại như "tàn mùa mưa cũng tàn mùa hè, cùng nhau gặp lại giảng đường Spellman,.." Dạo ấy, tuổi 18 biết đánh đàn là Hot Boy mà hắn lại chơi thêm màn phổ nhạc như Đức Huy hồi còn bé nên được nhiều cô sinh viên để ý lắm. Sau này hắn rủ vài tên trên đại học thành lập đoàn kịch nói, hắn rủ mình đến họp thì thấy nhiều em chân dài nhất là có 2 chị em rất xinh. Họp hành chỉ thấy mấy tên đực rựa ngồi khen cặp đùi của hai chị em rồi suýt xoa u chau u chau, nước miếng tràn ra mép môi, nức nở đến khi hai chị em cô này đến trễ, kéo ghế ngồi thì chả có thằng nào đứng dậy, kéo ghế cho chị em Thuý Kiều ngồi, thằng nào thằng nấy câm như hến như bị bắt quả tang ăn vụng. Chán mớ đời! Hình như hai chị em này ở đâu trên đường Ngô Quyền. Mình chỉ gặp có một lần rồi mình đi Tây nên không nhớ tên tuổi gì cả.
Sau này lên đại học Đà Lạt, mình lại khám phá ra hắn là một thiên tài về ca nhạc, hắn đánh đàn thì thuộc loại thường, không nhuyễn như Nguyễn Đình Tài nhưng trời lại ị trúng đầu, biết làm thơ rồi phổ nhạc.
Đại loại nhạc kiểu Lam Phương nhưng phảng phất sinh viên tính đại loại như "tàn mùa mưa cũng tàn mùa hè, cùng nhau gặp lại giảng đường Spellman,.." Dạo ấy, tuổi 18 biết đánh đàn là Hot Boy mà hắn lại chơi thêm màn phổ nhạc như Đức Huy hồi còn bé nên được nhiều cô sinh viên để ý lắm. Sau này hắn rủ vài tên trên đại học thành lập đoàn kịch nói, hắn rủ mình đến họp thì thấy nhiều em chân dài nhất là có 2 chị em rất xinh. Họp hành chỉ thấy mấy tên đực rựa ngồi khen cặp đùi của hai chị em rồi suýt xoa u chau u chau, nước miếng tràn ra mép môi, nức nở đến khi hai chị em cô này đến trễ, kéo ghế ngồi thì chả có thằng nào đứng dậy, kéo ghế cho chị em Thuý Kiều ngồi, thằng nào thằng nấy câm như hến như bị bắt quả tang ăn vụng. Chán mớ đời! Hình như hai chị em này ở đâu trên đường Ngô Quyền. Mình chỉ gặp có một lần rồi mình đi Tây nên không nhớ tên tuổi gì cả.
Hắn muốn đóng vai Thành Cát Tư Hãn trong vở kịch của NCH, hắn say sưa nói về cách diễn xuất của mấy tên nào mà cả đời mình chưa nghe đến, đại loại phải tân hiện đại hoá nền kịch nói của Việt Nam cho theo kịp nghệ thuật sân khấu của thế giới, phải đem Phật Giáo và Thiền vào nền kịch nghệ đương đại, đi theo con đường của Hermann Hesse,... mình cứ như bò đội nón. Cả đời chưa bao giờ xem kịch, có xem tuồng cải lương Song Long Thần Chưởng ở rạp Ngọc Hiệp, thấy Út Bạch Lan đánh chưởng xì khói đầy sân khấu, nay lại nghe nói chớ không ca vọng cổ nên hơi lo. Mình đoán hắn rủ mình đi họp để có người nghe hắn nói chớ mình đâu có tài gì ngoài ăn.
Mình có một anh bạn, từng sống 19 năm bên Tây trước khi qua Hoa Kỳ. Có tính hay nói như tên Dân này. Ngồi ăn là anh ta nói từ đầu đến cuối. Tháng 2 vừa rồi, về Sàigòn thì có đi ăn với mấy bạn học cũ Yersin khi xưa thì gặp lại tên Dân này, nghe nói về Việt Nam làm việc, hay kiếm chân dài chi đó, không thay đổi cứ nói từ đầu đến cuối như xưa. Có cô bạn xưa, nói ông kể kể chuyện Mậu Thân ở khu Hoà Bình, chiếc xe Jeep bị bắn B-40. Bố tôi ngồi trong xe đó, và lăn xuống cầu thang chợ để tránh bị Việt Cộng núp trên Hoà Bình bắn. Hóa ra bố cô nàng là vị thiếu tá sống sót. Đời nhiều cái lạ, có lần có người Đà Lạt gửi cho mấy tấm ảnh thẻ học sinh Yersin thời xưa, mình tải lên mạng thì có cô bạn, gọi hỏi mình lấy hình của cô ta ở đâu ra khiến mình thất kinh. Đâu có biết là cô nàng vì thấy sinh trước mình 2 năm, thêm Tây đâu có viết tên bỏ dấu, đâu ngờ lại học chung niên khoá.
Trước con gái đẹp thì đâu dám hỏi sợ lộ cái ngu nhưng lâu lâu cũng phải gục gật, gục gà như gà mổ trúng con sâu làm như mình hiểu lắm, đã quán triệt vấn đề, cái vấn nạn của nghệ thuật Việt Nam, tuột hậu so với trào lưu thế giới. Mắt mình cứ nhìn trộm hai chị em nhất là cặp chân dài dưới bàn mà trước đó được nghe mấy tên này diễn tả. Mình lại khám phá những tên khác ngồi chung bàn cũng có những hành vi bất xứng trước Thành Cát Tư Hãn, cũng ngắm trộm hai giai nhân độc nhất của buổi giảng thuyết về Hoàng đế Mông Cổ. Hiện thực với hiện đại cứ nhìn cặp giò chân dài là quá hiện thực. Hề hề hề. Có một tên học năm thứ hai, có chiếc xe Lambretta hai bánh, dành chở hai chị em về nên mấy thằng chán mớ đời. Chưa kịp mơ đã thấy đau buồn, kéo mấy tên trở về với đương đại của đời sống.
Mình chả biết hay thích văn nghệ, kịch kiết gì cả nhưng nghĩ coi kịch thì chắc sẽ phải bán nước, chè,... Năm 12 B mình làm trưởng lớp, tổ chức với đám lớp 12 C làm văn nghệ, bán chè bán nước lời to nên mình tính sẽ hỏi thêm về vụ này để xung phong, đứng ra gánh cái quán quốc doanh này làm ra tiền. Làm cái gì ra tiền thì mình thích chớ đóng kịch nói, làm quân hô hoan hô đại hãn Dân thì mình cà lăm. Mình thuộc loại thời cơ chủ nghĩa nhưng họp được 1 lần thì mình nhận nghị định được đi du học nên về Sàigòn hôm sau. Tuần sau đi Tây. Sau này năm 1986, sang Mỹ chơi thì có ghé nhà tên Dân, có gặp người anh của Andrew Lâm, cũng dân học Yersin, ở lại vài ngày ở San Jose. Lúc thằng Nguyên chết, vợ nó nhờ mình báo tin cho thằng Dân nhưng không ai có số điện thoại của nó. Gia đình nó là hàng xóm với thằng Nguyên, nên mình chỉ biết tin của nó qua thằng Nguyên lúc còn sống.
Nhớ lần đầu tiên đi kiếm thằng Đa ở Sàigòn. Không nhớ nó ở nhà ai, hình như nhà thằng anh bà con tên Trần Văn Hoà, có thời học chung lớp Yersin, tập Vovinam với mình ở trường Nữ Công Gia Chánh. Có lần tên này bị mấy tên con nhà giàu vây đánh nhưng không thằng nào đánh nổi hắn. Nghe kể hắn nay rất giàu có ở Việt Nam.
Mình với thằng Nguyên đạp xe vô hẻm để kiếm nó, hai thằng mặt đều cúi gầm, đâu dám kênh kiệu, bỗng có ai kêu ê ê hai thằng kia đứng lại khiến hai thằng run rẫy, hồn vía lên mây quay lại thì thấy thằng Đa đang ngồi với một đám đầu trâu mặt ngựa. Hai thằng mừng hết lớn tưởng bị dân Sàigòn đánh hội đồng. Hắn rủ hai thằng đi chơi. Thằng này là ma xó chỗ nào nó cũng biết. Viết về cuộc đời thằng này thì cần ít nhất 3 tập. Hôm nào buồn đời mình sẽ kể về đời tên này từ Đà Lạt xuống Sàigòn sau 75 rồi vượt biển đến nay. Rất tốt với bạn bè.
Ngồi sau nó để nó đạp chạy vòng Sàigòn. Nhờ đi với nó vài lần mình bắt đầu định vị được vị trí của Sàigòn nên bớt lạc. Dạo đó ngu không mua cái bản đồ Sàigòn thì khỏe. Mình hỏi nó biết nha du học chỗ nào thì nó bảo mai nó ghé lại chở đi. Hôm sau nó ghé lại chở mình lên nha du học đâu ở đường Lê Thánh Tôn để mình xin hồ sơ du học và thủ tục cần thiết. Sau đó thì mỗi ngày nó đạp xe qua nhà mình chở đi chơi dạo Sàigòn.
Lâu lâu thấy cô nàng nào xinh xinh thì hắn đạp xe thục mạng, chạy bên rề rề hỏi chuyện. Có hôm gặp một cô, chửi thề bảo mới sáng sớm ra đường đã gặp cô hồn khiến hai thằng quê quá, đi uống nước mía. Đi chơi với thằng Đa thì hợp túi tiền hơn đi với thằng Dân, vừa bình dân vừa ăn chậm rãi, không sợ đánh giày chụp giựt. Thằng Đa ở Sàigòn vài tuần rồi về quê nội ở Long Xuyên chơi thêm trước khi về lại Đà Lạt ghi tên học Toán Lý Hoá. Còn mình thì về Đà Lạt lo hoàn tất hồ sơ xin du học.
Khi nhận nghị định được đi du học do Hùng Con Cua ở Sàigòn gửi lên thì mình về lại Sàigòn sáng hôm sau. Lần này thì mình biết đường biết xá nên không sợ sệt như lần đầu, kêu Bác tài đổ mình xuống Hàng Xanh, rồi đi bộ vô nhà Mệ Ngoại, đỡ tốn tiền đi xe ôm. Mình lại khám phá ra cách đi xe đò không tốn tiền. Đúng là đi đây đi đó cho biết đó đây, ở nhà với mẹ biết chừng nào mới khôn.
Trước con gái đẹp thì đâu dám hỏi sợ lộ cái ngu nhưng lâu lâu cũng phải gục gật, gục gà như gà mổ trúng con sâu làm như mình hiểu lắm, đã quán triệt vấn đề, cái vấn nạn của nghệ thuật Việt Nam, tuột hậu so với trào lưu thế giới. Mắt mình cứ nhìn trộm hai chị em nhất là cặp chân dài dưới bàn mà trước đó được nghe mấy tên này diễn tả. Mình lại khám phá những tên khác ngồi chung bàn cũng có những hành vi bất xứng trước Thành Cát Tư Hãn, cũng ngắm trộm hai giai nhân độc nhất của buổi giảng thuyết về Hoàng đế Mông Cổ. Hiện thực với hiện đại cứ nhìn cặp giò chân dài là quá hiện thực. Hề hề hề. Có một tên học năm thứ hai, có chiếc xe Lambretta hai bánh, dành chở hai chị em về nên mấy thằng chán mớ đời. Chưa kịp mơ đã thấy đau buồn, kéo mấy tên trở về với đương đại của đời sống.
Nhớ lần đầu tiên đi kiếm thằng Đa ở Sàigòn. Không nhớ nó ở nhà ai, hình như nhà thằng anh bà con tên Trần Văn Hoà, có thời học chung lớp Yersin, tập Vovinam với mình ở trường Nữ Công Gia Chánh. Có lần tên này bị mấy tên con nhà giàu vây đánh nhưng không thằng nào đánh nổi hắn. Nghe kể hắn nay rất giàu có ở Việt Nam.
Mình với thằng Nguyên đạp xe vô hẻm để kiếm nó, hai thằng mặt đều cúi gầm, đâu dám kênh kiệu, bỗng có ai kêu ê ê hai thằng kia đứng lại khiến hai thằng run rẫy, hồn vía lên mây quay lại thì thấy thằng Đa đang ngồi với một đám đầu trâu mặt ngựa. Hai thằng mừng hết lớn tưởng bị dân Sàigòn đánh hội đồng. Hắn rủ hai thằng đi chơi. Thằng này là ma xó chỗ nào nó cũng biết. Viết về cuộc đời thằng này thì cần ít nhất 3 tập. Hôm nào buồn đời mình sẽ kể về đời tên này từ Đà Lạt xuống Sàigòn sau 75 rồi vượt biển đến nay. Rất tốt với bạn bè.
Ngồi sau nó để nó đạp chạy vòng Sàigòn. Nhờ đi với nó vài lần mình bắt đầu định vị được vị trí của Sàigòn nên bớt lạc. Dạo đó ngu không mua cái bản đồ Sàigòn thì khỏe. Mình hỏi nó biết nha du học chỗ nào thì nó bảo mai nó ghé lại chở đi. Hôm sau nó ghé lại chở mình lên nha du học đâu ở đường Lê Thánh Tôn để mình xin hồ sơ du học và thủ tục cần thiết. Sau đó thì mỗi ngày nó đạp xe qua nhà mình chở đi chơi dạo Sàigòn.
Lâu lâu thấy cô nàng nào xinh xinh thì hắn đạp xe thục mạng, chạy bên rề rề hỏi chuyện. Có hôm gặp một cô, chửi thề bảo mới sáng sớm ra đường đã gặp cô hồn khiến hai thằng quê quá, đi uống nước mía. Đi chơi với thằng Đa thì hợp túi tiền hơn đi với thằng Dân, vừa bình dân vừa ăn chậm rãi, không sợ đánh giày chụp giựt. Thằng Đa ở Sàigòn vài tuần rồi về quê nội ở Long Xuyên chơi thêm trước khi về lại Đà Lạt ghi tên học Toán Lý Hoá. Còn mình thì về Đà Lạt lo hoàn tất hồ sơ xin du học.
Khi nhận nghị định được đi du học do Hùng Con Cua ở Sàigòn gửi lên thì mình về lại Sàigòn sáng hôm sau. Lần này thì mình biết đường biết xá nên không sợ sệt như lần đầu, kêu Bác tài đổ mình xuống Hàng Xanh, rồi đi bộ vô nhà Mệ Ngoại, đỡ tốn tiền đi xe ôm. Mình lại khám phá ra cách đi xe đò không tốn tiền. Đúng là đi đây đi đó cho biết đó đây, ở nhà với mẹ biết chừng nào mới khôn.
Đào Văn Sơn, đai đen Nhu Đạo, học trò của cậu Ân của mình, tập võ ở hãng cưa ông Xu Huệ với mình mỗi sáng, bảo thằng Quý em anh ta, phải như thằng Sơn thì ra ngoại quốc mới sống sót được, cỡ mày đi ngoại quốc chỉ ngồi khóc. Mình chả hiểu anh thằng Quý nói cái gì, mình chỉ đợi cơm chín là ăn. Thằng Quý đậu tú tài Pháp với mention Assez Bien, muốn xin đi Bỉ nhưng người quen bên đó không chịu bảo lãnh. Sau 75, nó bỏ học đại học khoa học Sàigòn, về Đà Lạt chạy xe ôm tới ngày nay. Mình về lần đầu có gặp lại nhưng mấy lần sau thì kiếm không ra. Dọn nhà.
Thằng Quý, nhà đường Tăng Bạt Hổ, ông bố có chiếc xe đò màu vàng chạy Đà Lạt Djiring hàng ngày. Hắn đậu Tú Tài thì về Sàigòn, học khoa học, ở với ông anh cũng sinh viên, nhà ở cư xá Thanh Đa. Chỗ này gần sông Sàigòn nên khá mát, mình có ghé thăm gia đình cô hàng xóm "Ừ trời mưa" đã dọn về Sàigòn hai lần cũng ở cách nhà thằng Quý một lô. Dạo đó khu này mới xây nên chả có phố sá gì cả, sau này mình về thăm Việt Nam lần đầu, có ghé lại thăm gia đình này thì tìm rất khó ra, tiệm ăn tấp nập xô bồ.
Bà dì của mình tịch thâu lại cái xe đạp, bảo mình không lau chùi xe nên thằng Quý nói để tao chở mày ra bộ nội vụ để làm sổ thông hành rồi toà đại sứ Pháp xin chiếu khán. Chạy qua khách sạn Majestic, có văn phòng Air France, có gắng máy lạnh mát rượi, hỏi xem các chuyến bay rồi hôm sau, đi xe đò miễn phí về Đà Lạt. Ngày đó là 25/12/1974 đến hôm nay là tròn 50 năm.
10 ngày sau, mình trở lại Sàigòn lần cuối bằng máy bay từ Liên Khương xuống Tân Sơn Nhất. Ngày hôm sau mình lên máy bay rời Việt Nam lần đầu và 20 năm mới trở lại thành phố ấy nay đã đổi tên.
Thằng Quý, nhà đường Tăng Bạt Hổ, ông bố có chiếc xe đò màu vàng chạy Đà Lạt Djiring hàng ngày. Hắn đậu Tú Tài thì về Sàigòn, học khoa học, ở với ông anh cũng sinh viên, nhà ở cư xá Thanh Đa. Chỗ này gần sông Sàigòn nên khá mát, mình có ghé thăm gia đình cô hàng xóm "Ừ trời mưa" đã dọn về Sàigòn hai lần cũng ở cách nhà thằng Quý một lô. Dạo đó khu này mới xây nên chả có phố sá gì cả, sau này mình về thăm Việt Nam lần đầu, có ghé lại thăm gia đình này thì tìm rất khó ra, tiệm ăn tấp nập xô bồ.
Bà dì của mình tịch thâu lại cái xe đạp, bảo mình không lau chùi xe nên thằng Quý nói để tao chở mày ra bộ nội vụ để làm sổ thông hành rồi toà đại sứ Pháp xin chiếu khán. Chạy qua khách sạn Majestic, có văn phòng Air France, có gắng máy lạnh mát rượi, hỏi xem các chuyến bay rồi hôm sau, đi xe đò miễn phí về Đà Lạt. Ngày đó là 25/12/1974 đến hôm nay là tròn 50 năm.
10 ngày sau, mình trở lại Sàigòn lần cuối bằng máy bay từ Liên Khương xuống Tân Sơn Nhất. Ngày hôm sau mình lên máy bay rời Việt Nam lần đầu và 20 năm mới trở lại thành phố ấy nay đã đổi tên.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét