Mình có thằng cháu và hôn thê đang kiếm nhà mua để xây tổ ấm và lên xe bông như trường hợp mình cách đây 30 năm. Kinh! Mau thật. 30 năm mà cứ như thiên thu. Cái khổ là dạo này tiền lời xuống thấp nhất lịch sử Hoa Kỳ nên giá nhà tăng, thiên hạ không bán nhà nên tình trạng gia cư ở Cali rất châm. Ông thống đốc tiểu bang hứa sẽ lo vụ thiếu thốn nhà cửa ở Cali nhưng đến nay, không thấy khả quan, thêm các đối thủ chính trị, tìm cách dìm ông ta nên mới có cuộc vận động lấy chữ ký bãi nhiệm ông ta.
Thằng cháu và cô vợ chưa cưới xem không biết bao nhiêu căn nhà, rồi không mua được vì mỗi căn nhà có đến 30 mấy người đòi mua, và trả thêm tiền. Nhà nhỏ xíu khoảng 1,200 sq.ft ở vùng Tustin, giá độ 1 triệu đô, mà ai nấy đều trả thêm mấy chục ngàn và vô điều kiện. Kinh
Thấy thằng cháu đi kiếm nhà bạc triệu khiến mình thất kinh, nói nó cẩn thận vì có thể nhà sẽ xuống như thời mình mới lấy vợ. Dạo ấy, mình mua căn nhà giá $180,000 ở vùng Bôn-Sa nên tương đối rẻ không như khu Tustin mà thằng cháu đang kiếm. 2 năm sau nhà trong khu đó bán chỉ có $130,000, xem như xuống $50,000 hay 1/3 giá tiền. Được cái là địa ốc, chỉ đợi một thời gian thì nó sẽ lên. Chỉ cần cho thuê để lấy tiền thuê nhà để trả tiền nợ ngân hàng là xong chuyện.
Vấn đề là không ai biết được ngày ai. Người tính không bằng trời tính. Em trai một cô bạn, có vợ làm địa ốc, kêu nhà sắp xuống nên bán căn hộ rồi đợi xuống để mua lại cho rẻ. Ai ngờ nhà không xuống lại cứ lên như diều khiến hai vợ chồng khóc như mưa ngâu vì không đủ tiền để mua căn khác.
Hôm qua, mình dự Seminar qua Zoom về địa ốc miền nam Cali nhất là vùng Inland Empire. Có ông tiến sĩ Christopher Thornberg, mà mình theo dõi khá lâu, rất chính xác về Cali. Thêm vài người khác ở vùng này. Mỗi năm phải đi mấy cái Seminar này để hiểu thêm về tương lai kinh tế của miền Nam Cali.
20 năm về trước, mình đi Seminar này lần đầu, nói chuyện với đám CEO của các công ty lớn đi tham dự, mấy ông tiến sĩ kinh tế gia nói về tương lai của vùng này thì thất kinh, chạy ra đây mua đất mua nhà mệt thở. Thiên hạ chửi quá sá, nay thì vùng này Amazon, các công ty lớn hàng đầu Hoa Kỳ ...bò lại nên tạo thêm 40,000 công ăn việc làm nên đi đâu cũng thấy xây cất.
Hôm trước, mình đang ngủ thì cứ bị mụ vợ đánh thức dậy. Mụ vợ ngủ không được nên cứ lấy điện thoại ra mò mấy căn nhà cho thuê, để xem giá nhà hiện tại bao nhiêu. Mụ lại không nhớ địa chỉ, cứ réo mình dậy. Mình thì kêu sáng mai phải dậy sớm đi vườn nhưng đàn bà thì họ bất chấp đến sức khoẻ người khác nhất là thằng chồng nhân dân như mình. Mụ kêu căn nhà đầu tiên mình mua nay lời to.
Mình mắt nhắm mắt mở kêu không phải, để anh ngủ khiến mụ điên lên, kêu mình giải thích. Thế là hết ngủ.
Mình nói dạo đả thông tư tưởng nhau, điều tra lý lịch trích dọc trích ngang thì xăng chỉ có 1 đô 1 ga-lông còn nay là 4 đô, xem như giá tăng gấp 4 lần hay 400%. 1 tô phở dạo ấy ăn tốn có 3.5 đô, nay lên đến $12. Đó là lạm phát cho nên mình chả giàu gì thêm. Tiền thuê nhà dạo ấy chỉ $1,100 nay lên đến $3,000/ tháng. Đó là lạm phát.
Chính phủ là bọn mất dậy, chúng chả làm ra đồng bạc nào cả, chỉ có đánh thuế và in tiền. Vụ cô-vi này, chính phủ in tiền cả 5 ức đôla để phát cho bà con. Chính phủ in tiền để trả nợ nhưng không làm ra tiền nên sẽ gây lạm phát để xù nợ. Mụ vợ cứ kêu không hiểu nên mình phải ngồi dậy, lấy giấy để giải thích.
Chính phủ cần tiền để xây cất hay làm việc gì thì kêu gọi nhân dân mua công khố phiếu, miễn thuế. Nhân dân ngu dốt nên nghe lời đóng hụi chết, mua công khố phiếu 30 năm. Thí dụ: mua $10,000 công khố phiếu thì 30 năm sau được lãnh $20,000 miễn thuế, nghĩa là không phải đóng thuế trong số tiền lời $10,000.
Cái mất dạy là muốn có $10,000, vợ phải làm ra $20,000 rồi bị đóng thuế đủ trò, mất 50%, chỉ còn $10,000.
30 năm về trước anh đi cua em, tiền xăng chỉ có 1 đô, nay lên 4 đô xem như gia tăng gấp 4 lần. Nếu mình đầu tư vào chỗ nào nó chỉ theo lạm phát thôi là nay mình có từ $10,000 lên đến $40,000. Lời $30,000, đóng thuế có 15% hay $4,500, còn lại $35,500, vẫn hơn tiền chính phủ kêu mua công khố phiếu được $20,000. Đọc báo có bà nào mua công khố phiếu của Việt Cộng khi xưa, đâu 750 đồng, để lập công cách mạng đến khi đi đòi ngân hàng thì họ không có tiền 750 để trả cho bà. Xem như từ 1 đồng mà 40 năm sau xuống giá kinh hồn nên không ai giữ tiền Uncle Lake cả, thích đổi thành tiền uncle Sam. Mệ ngoại mình kể khi xưa người ta đi chợ, gánh tiền uncle Lake đi. Kinh
Nếu đầu tư 30 năm qua với thị trường chứng khoán thì trung bình là 12%. Bỏ vào $10,000, tiền lời 12%, sau 30 năm được $359,496.41 vẫn hơn tiền mua công khố phiếu của chính phủ. Lấy thí dụ: mình mua căn nhà trước khi đám cưới $180,000, đặt cọc 20% là $36,000. Thay vì mua nhà mình đầu từ vào thị trường chứng khoán với 12% tiền lời hàng năm thì ngày nay được $1,294,187.09
Còn mua nhà $180,000 với $36,000 đặt cọc. Mình trung bình lãnh được tiền thuê nhà từ 30 năm là $1,750/ tháng vì lúc đầu chỉ có $1,100, nay $2,700. 1 năm là được $1,750 x12 = $21,000, 30 năm là $21,000 x 30 = $630,000 cộng tiền khấu trừ là $150,000, xem như $780,000. Giá nhà mà bán ngày nay là $750,000. Xem như $780,000 + $750,000 = $1,530,000.
Tóm lại bỏ $36,000 ra thì được sau 30 năm :
-Thị trường chứng khoán: $1,294,187.09
- Nhà cho thuê: $1,530,000.00
Vấn đề là thị trường chứng khoán mình không tài giỏi để biết công ty nào là Tesla, Apple, Amazon trong tương lai. Còn nhà cửa thì mình cứ nhắm mắt mua đại cũng được vì ai cũng cần có nhà ở nên an toàn hơn cho những người ngu lâu dốt sớm như mình.
Cái mất dạy khác của chính phủ. Họ gây ra lạm phát khiến trị giá lên cao dù thực tê thì không. Lấy thí dụ căn nhà mình mua cách đây 30 năm, giá $180,000, nay nếu bán thì $750,000. Nếu bán thì phải đóng thuế 20% tiền lời hay $150,000 xem như gần bằng giá tiền mình mua khi xưa, cho dù chính phủ gây nên lạm phạt. Cách này gọi là ăn cướp kiểu nhà quan.
Mình đang nói tới đây thì nghe tiếng mụ vợ ngày như gọi đò bên sông Hương núi Ngự. Chán Mớ Đời
Nguyễn Hoàng Sơn
