Mình ở cư xá của ty Công Chánh, ở đường Hai Bà Trưng, Đàlạt từ năm 1962 đến 1974 nên có nhiều kỷ niệm về thời còn bé ở khu này. Nhà mình nằm ở giữa đường Hai Bà Trưng và Thi Sách nhưng mình hay chơi với đám trẻ ở Thi Sách và Calmette hơn. Đám ở Hai Bà Trưng ít được bố mẹ cho chơi với mình, họ không cho mình vào nhà, chắc sợ cái mặt hơi gian gian, hay nhìn xung quanh của mình. Chán Mớ Đời
Ở trên đường Thi Sách thì mình chơi với mấy tên như Đinh Gia LÀnh, học Yersin rồi qua Trần Hưng Đạo, thằng Hiệp con ông Tô, Khánh Ù, con ông Phúc, thổi kèn cho đội quân nhạc kèn đồng của trường Võ Bị,… qua thằng Lành (Bi), nay ở tiểu bang Washington, Hoa Kỳ thì mình quen thằng Nguyễn Đức Vinh, bạn bè hay kêu Vinh Kennedy, ở đường Calmette, số 33 thì phải vì nhà nó là căn thứ 2, hay 3 đi từ góc ngã 3 Thi Sách và Calmette. Căn đầu tiên là một biệt thự rồi đến nhà bà nào quên tên rồi mới đến nhà thằng Vinh Kennedy.
Hình như hai tên này cùng đi hướng đạo Lâm Viên nên thân nhau. Tên này học trường Trần Hưng Đạo, em của nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang. Mỗi lần đến nhà hắn là thấy hắn tập đánh đàn. Lớn lên một chút thì mới biết ông anh của hắn nổi tiếng trong giới du ca.
Mình quen tên Vinh Kennedy học chung với anh bà con mình, tên Thành, con dì Ba Ca, ở trên số 4, thường được gọi là “Bồn Lừa” vì anh chàng này đá banh hay ở trường Trần Hưng Đạo. Mậu Thân thì gia đình dì Ba Ca từ Số 4, chạy xuống ở trú tại nhà mình nên mới quen biết nhau, đá banh với nhau.
Dạo ấy trong xóm có màn đánh bóng bàn, ở nhà ông Nghi, trên đường Thi Sách, có phòng nhổ răng ở đường Minh Mạng. Trước khi đi Tây, mình ra đây trám răng và nhổ răng đủ trò. Hai tên Lành và Vinh dạy mình đánh bóng bàn, rồi sau này mình hạ chúng hết. Anh Toàn con ông Tô, nghe nói vô địch đôi trường Trần Hưng Đạo, mình cũng hạ nốt. Chán Mớ Đời
Quen thằng Vinh Kennedy, mặt thằng này giống tây lai nên bạn bè kêu cái tên cúng cơm là Vinh Kennedy. Bố hắn làm chi ở nhà thờ Tin Lành ở đường Hàm Nghi. Quen tên này mới nghe đến Nguyễn Đức Quang, anh của hắn. Hình như mình chỉ gặp mặt anh chàng này có một hai lần ở nhà hắn. Tuy có gặp mặt một hai lần nhưng khi ai nói đến Nguyễn Đức Quang thì mình đều vỗ ngực kêu là hàng xóm khi xưa. He he he
Trong những bài của Nguyễn Đức Quang, có lẻ bài “Việt Nam quê hương ngạc nghễ” là mình hay hát với đám bạn ngày xưa và “người anh Vĩnh Bình” khi nhớ đến vụ ông cụ mình, bị du kích vây quanh nhà ở quê, để xử tử vì không theo họ, may ông cụ trốn thoát đêm đó nếu không thì Sơn Đen không có mặt trên dương thế. Chán Mớ Đời
Ta như nước dâng dâng tràn có bao giờ tàn
Đường dài ngút ngàn chỉ một trận cười vang vang
Lê sau bàn chân gông xiềng cuộc đời xa xăm
Đôi mắt ta rực sáng theo nhịp xích kêu loang xoang!
Ta khua xích kêu vang dậy trước mặt mọi người
Nụ cười muôn đời là một nụ cười không tươi
Nụ cười xa vời nụ cười của lòng hờn sôi
Bước tiến ta tràn tới tung xiềng vào mặt nhân gian!
(…) Ta khuyên cháu con ta còn tiếp tục làm người
Làm người huy hoàng phải chọn làm người dân Nam
Làm người ngang tàng điểm mặt mày của trần gian
Hỡi những ai gục xuống trỗi dậy hùng cường đi lên!
Có lần mình đang chơi trên đường Thi Sách với đám con NÍt thì có một ông sinh viên Võ Bị, bận đồ xuất trại vào cuối tuần, đi ngang rồi hỏi cả đám nhà của chị Lệ Khánh. Mình biết chị Khánh là con cậu Mân, không nhớ cậu Mân bà con chi đó bên ông ngoại hay mệ ngoại của mình nhưng chắc cũng loại xa vì không thấy đi ăn kỵ bên gia đình này. Cậu mợ hay ghé chợ thăm bà cụ mình khi đi chợ. Cậu Mân, hình như là phó trưởng ty cảnh sát Đàlạt thì phải, hay chạy chiếc xe jeep của ty cảnh sát. Nhiều khi cùng làng với mệ ngoại mình cũng có.
Cả đám kêu em biết, em biết rồi mình và thằng Đắc làm tài khôn, dẫn ông Võ Bị này lên đường Calmette, hình như nay Việt Cộng đổi tên Phạm Ngọc Thạch và nhà của cậu Mân, cách nhà Vinh Kennedy đâu 4 căn nhà, ở gần nhà dòng Domaine de Marie, nơi mấy bà sơ nuôi trẻ em mồ côi tây lai.
Mình và thằng Đắc thay nhau gọi chị Lệ Khánh ơi có người hỏi thăm thì một hồi sau, thấy chị mở cửa lầu trên ra đứng ở Ban-công, nhìn xuống. Thằng Đắc chỉ ông Võ bị rồi nói có người tìm chị. Mình không quên giây phút này. Khi ông võ bị nhìn thấy chị Lệ Khánh thì bỏ đi. Lâu quá mình không nhớ, đọc báo thì thiên hạ khen chị ta đẹp nhưng theo mình nhớ cái mũi của chị tẹt lét. Sau này nghe nói lấy chồng về Sàigòn thì phải. Mình chưa bao giờ vào nhà cậu Mân nên không rành lắm.
Lớn lớn, sang trường Việt thì được đám học chung nói đến tập thơ của chị Lệ Khánh “em là con gái trời bắt xấu”. Mình có mượn đọc cuốn tập thơ của chúng nhưng chả hiểu gì cả trong khi chúng chép lại theo để viết thư cho mấy cô trong lớp. Mình thấy thằng Sang viết thư cho gái, lấy cuốn tập mà nó chép theo đủ loại ra để lựa bài nào rồi viết nắn nót lại mấy câu thơ, thay lời để cho hợp với tâm trạng của nó đối với cô bạn học chung lớp:
Sang đứng đợi suốt chiều mưa chúa nhật
Lần sau nhé bận gì H cứ khất
Xin sẵn sàng đứng đợi vạn mùa đông
Bạn bè đi qua trao vội thiếp hồng
Sang vẫn mặc để chờ H trọn kiếp
Rồi hắn hỏi mình có hay không thì mình chỉ biết gật đầu như gà nuốt dây thung, miệng kêu u chau u chau, hay hay, thầm phục tên này, dám chờ đợi cô học chung lớp đến trọn kiếp. Kinh
Nếu mình không bị tiếng sét ái tình trong đời khi sang Hoa Kỳ chơi thì chắc sẽ không bao giờ mượn sách thư viện sách việt ngữ để đọc thì ngày nay tiếng Việt mình cũng trả nhớ về không. Nói tiếng Việt chắc cũng ngọng ngọng như con mình. Chán Mớ Đời
Mình ra thư viện gần nhà ở Luân Đôn, không ngờ họ có một tủ sách việt ngữ nên xem như nguyên năm đó mình đọc hết sách báo việt ngữ của thư viện này trong đó có cuốn “Thi Nhân Việt Nam” của ông Hoài Thanh. Có lẻ biết yêu nên mình bổng nhiên đọc thi ca thì thấy ngấm ngay đến khi lấy vợ thì chỉ biết tụng kinh Chán Mớ Đời.
Tối thứ 7 vừa qua, có mấy người bạn đến nhà chơi họp mặt, ngồi nói chuyện với mấy bà bạn thì mới khám phá ra họ cũng quên khá nhiều tiếng Việt như vợ mình. Mình cứ kêu vợ mình ở Việt Nam lâu năm hơn mình, học chương trình việt, tốt nghiệp đại học Việt Cộng mà lại quên tiếng Việt nhiều hơn mình. Hóa ra cái bệnh trầm kha của người Việt Hải ngoại.
Có chị bạn kêu “chánh địa” khiến mình buồn cười, nhắc chị ấy là “thánh địa” còn trong chùa thì phần chính là “chánh Điện”. Chị ta cứ nhớ mại mại nói lơi khơi lộn hai cụm từ với nhau. Cách tốt nhất để học tiếng Việt lại là đọc sách việt ngữ.
Nói vậy chớ, mình đọc thư của cậu Võ Quang Tri, con ông Võ Quang Tiềm thì cậu này viết tiếng Việt còn rành hơn mình dù đi tây vào lúc còn học trung học. Xem như học trường Tây, ở bên Tây từ bé đến đại học, ở bên tây hơn 60 năm mà viết tiếng Việt rất chuẩn. Kinh
Nhs
