Chuyện tình xứ ba tư

 

Nhớ dạo ông tướng Wes Clark, cựu tổng tư lệnh NATO, khi ra tranh cử tổng thống có kể là sau vụ khủng bố 9/11, ông ta được gọi về ngũ giác đài để họp. Sau đó có một ông tướng khác kêu ông ta vô văn phòng và cho biết chương trình đánh 7 nước tại trung đông. tuần này xứ Ba Tư là nước thứ 7 ăn bom của Hoa Kỳ sau 24 năm. 


Hình ảnh của xứ ba tư là sự chống cự lại chế độ tân thực dân của Tây phương. Ba tư từng bị Anh quốc chiếm đóng và khai thác dầu hỏa. 

Sau thế chiến thứ 2, Anh quốc trao trả độc lập khiến người ba tư vui mừng ca tụng dân chủ tự do mà họ học từ người Tây phương. 


Họ đi bầu, bỏ phiếu cho thủ tướng Mossadegh. Ông này buồn đời quốc hữu hóa các mỏ dầu hỏa của british petrolum. Cho rằng tài nguyên của người dân ba tư, dùng tiền này để phát triển kinh tế nuôi dân. Thế là Anh quốc và Hoa Kỳ nổi điên kêu cia lật đổ chính quyền dân sự được người dân bầu đàng hoàng như Tây phương đã dạy bảo. May là không giết ông ta như ông Diệm. 

Không biết có thiệt không nhưng thấy trên mạng. Nếu có thì chắc ở ngoài xứ ba tư

Thay vào đó họ đem ông Pavlavi về lên ngôi vua. Ông này tạo dựng một chính thể sắt đá có mật vụ kiểm soát, độc tài. Từ đó mầm móng chống đối chế độ lan Tràn đến khi ông ayatolah Khomeini lưu vong tại Pháp quốc cứ đọc diễn văn gửi về nước kêu gọi lật đổ ông vua. Dạo ấy mình ở Paris nên ngày nào cũng nghe báo chí nói về ông cố đạo gốc Ấn Độ này. Khi ông shah bỏ chạy thì mình có quen vài sinh viên ba tư. Có một cô học dưới mình hai lớp hồ hởi kêu sẽ về nước tham gia cách mạng. Sau này không thấy cô ta xuất hiện nữa. Chắc tại đeo khăn mặt nên mình không thấy nữa. 


Họ chống đối chế độ hà khắc để thay thế một chế độ khắc nghiệt hơn. Chế độ mới sợ bị lật đổ như họ đã từng làm nên đàn áp vô tư. Khi xưa có người chống đối chính phủ Việt Nam Cộng Hoà để rồi chưa kịp vui mừng sau 75 lại hát buồn vào hồn không tên. 

Có câu chuyện một con chim nằm trong tổ trên cây. Buồn đời cựa quậy làm sao rớt xuống bãi cứt bò. Chim kêu thúi quá thúi quá thì có con sói bò lại, lượm con chim bỏ vào miệng. Tây nói “quand tu es dans la merde fermes ta gueule »


Nhớ ở Georgia có gặp hai cô xứ ba tư đi chơi du lịch ăn bận đồ rất Tây nên hỏi. Họ kêu ở phi trường thì họ bận đồ che mặt hết nhưng khi lên máy bay thì các phụ nữ thay phiên nhau vào nhà vệ sinh thay đồ Tây phương bận đồ cho đã chớ che mặt che đủ thứ làm sao đàn ông phát hiện sắc đẹp của mình mà mê làm ô sin. 


Cái đau là Pháp quốc cho ông Khomeini lưu vong, bảo vệ đến khi ông ta lên ngôi thì bù trớt chả ăn được gì cả. Từ đó ông ta thành lập một chế độ hồi giáo khắc nghiệt. Tiền bán dầu hỏa thay vì phát triển kinh tế ông ta lại cung cấp cho các nhóm hồi giáo quá khích súng ống. Gây lộn xộn khắp nơi. Ông cựu thủ tướng baktiah lưu vong tại pháp cũng bị giết tương tự ông thi sĩ quên tên chỉ trích cũng bị ám sát mấy lần không chết dù bị chột mắt. 


Từ từ các thủ lãnh các xứ có dầu hỏa ở trung đông chống lại Tây phương đều được đưa lên thiên đàng nơi có 72 trinh nữ đón chào như sadam hussein, khaddafi còn ông Assad thì chạy thoát qua nga làm bạn với Puchin. Anh Cuba cương quyết chống đế quốc từ bao nhiêu năm qua, nhưng có lẻ cũng sắp hết thời vì nghe nói đâu họ tìm ra túi dầu hỏa ngoài khơi Cuba to đùng. Hay anh Chavez của xứ venezuela có dầu lửa là bị đì nếu không nghe lời. Tương tự Bolivia. 


Xứ ba tư làm nhục Hoa Kỳ trong vụ bắt giam con tin chiếm đóng tòa đại sứ Hoa Kỳ tại teheran không nhớ bao nhiêu ngày. Nay nhờ do thái đánh dùm. 


Mình thấy họ rêu rao tự do dân chủ nhưng khi thực thi mà ngược lại quyền lợi của họ thì a Lê hấp họ cho đi Tây. Như trường hợp ông Diệm. Thiếu gì người vì quyền cá nhân bán nước cầu vinh. Ngu dốt nông dân như mình mà cho tiền nhiều nhiều kêu phải đàn áp ngay. 

Đi chơi ở Trung Á khám phá các lãnh tụ đều được bầu làm tổng thống cả đời. Đi đâu cũng thấy hình cha già dân tộc khắp nơi ngoại trừ nhà vệ sinh. Chán Mớ Đời 


Dạo này thấy đánh nhau đủ trò như ấn độ và Pakistan, cao miên cũng hăm he bắt Thái Lan ăn mắm bò hóc. Rồi xứ ba tư. Trật tự thế giới đang thay đổi từ khi liên Xô sụp đỗ. Thiên hạ đổ xô đi mua súng đạn của Hoa Kỳ và do thái. 


Cho thấy chúng ta sống với cảm tưởng tự do nhưng trên thực tế là không, vì bị định hướng nhồi sọ từ bé. Nay đọc tin tức trên mạng lại càng bị định hướng đủ trò. Mình phải đọc tin tức nhiều nơi để có cái nhìn ít mờ mịt hơn.


 Do đó chúng ta cần những trang như wikileaks để hiểu rõ những gì nhà cầm quyền định hướng chúng ta. Thay vì xúm nhau lại chửi bới nhau giúp họ làm tiền. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao Karzachstan


Từ khi liên sô xụp đổ ra thì có rất nhiều nước trong khối liên sô tự giải phóng dành lại độc lập. Nói chung là liên Sô không nuôi nổi các xứ chư hầu nên tụi bay tự túc tự cường. Đa số các nước này mang tên rất khó đọc, đa số có chữ cuối là “Tan” hay “Stan”. Có nghĩa là đất theo anh ngữ là “land” như England, Ireland, Holland, Scotland,… người Ấn Độ không gọi nước họ là India mà Industan. Mình đoán là khi bị Anh quốc chiếm đóng nhà cầm quyền thuộc địa gọi là India chắc cho dễ đọc. Hay không muốn gọi industan cho rằng nằm ngoài đế quốc. 

Đồng chí gái với con ó


Từ Dushanbe , Tajikistan tụi này bay qua Almaty thành phố lớn thứ hai của Karzachstan sau thủ đô Astana. Có đến 1.6 triệu dân. Xe đón tại phi trường đưa về khách sạn. Mụ vợ kêu ở đây đẹp và sang hơn Hyatt ở Tajikistan. Cách họ xây như Hyatt ở san Francisco có atrium rộng lớn. Nhưng trang trí đẹp hơn. 


Sau đó thì đi ăn dù không đói. Xứ này khi xưa toàn là các bộ lạc du mục nomads nên họ sử dụng ngựa rất nhiều nên họ ăn thịt ngựa. Họ tự nhận là con cháu của Thành Cát Tư Hãn nên nhiều nơi cứ gọi địa danh với Huyền thoại của đại đế Mông cổ này. Họ gồm nhiều bộ lạc du mục mai đây mốt đó đến khi đế chế sa hoàng xâm chiếm, bắt họ canh nông mới chịu ở yên một chỗ. Ngày nay ở các làng mạc vẫn có nhưng người nuôi ngựa, cừu dê đến mùa Xuân tuyết tan thì họ đem lên núi ăn cỏ mấy tháng rồi đến mùa thu thì đưa xuống, bán làm thịt. Gọi là du mục chiều dọc, không đi đâu xa chỉ lẩn quẩn trong vùng. 


 Khi xưa ở Tây mình hay ăn thịt ngựa vì rẻ nhưng thịt mềm lắm và ít mỡ. Lâu lâu mua miếng thịt ngựa về chiên với bơ ăn với bánh mì. Kêu món thịt ngựa với dồi ngựa và xúp rất ngon. Có loại bánh bột mì chiên như bánh tiêu của người Tàu nhưng rất nhỏ.

Ăn xong thì đi bộ cho giãn chân vì cả ngày ngồi máy bay và phi trường đợi. Tại phi trường đợi 3 tiếng nên cứ đi tới đi lui cũng được 2 cây số. Thành phố ở đây to rộng và phát triển hơn Tajikistan. Mua sắm trả bằng ApplePay được chỉ đổi tiền để khi chạy lên núi sa mạc thì mua sắm gì nếu cần. Đâu đâu cũng thấy gắn các camera nên dân tình chạy xe cũng sợ bị phạt nguội. Ở Hoa Kỳ có trang bị mấy vụ này nhưng ít lộ liễu hơn. Một mặt để kiểm soát người dân. 


Xứ này phát triển hơn các xứ bên cạnh vì có dầu hỏa nên xăng ở đây độ hai đô/ lít nhưng họ chỉ bơm dầu bán chớ không lọc dầu này nọ. Còn ở Tajikistan thì giá gấp đôi. Tiệm ăn cũng mới xây theo kiểu tân thời. Xe chở tụi này là Toyota sequoia chỉ sản xuất tại Hoa Kỳ nên người dân vùng này thích mua xe này từ Hoa Kỳ. Chạy bền. Bác nào muốn làm giàu kiếm xe Toyota cũ đem qua đây bán. Họ chuộng xe từ Cali vì hệ thống nhả khói rất tốt. 


Sáng hôm sau, sau khi ăn sáng thì xe đến đón. Họ mua cái bánh nhỏ gắn cái nến chúc mừng sinh Nhật đồng chí gái khiến mụ vợ cảm động. Có cả chủ công ty đến chúc mừng. Bà ta ở Astana nhưng đến để tìm cách phát triển thêm các tuyến đường nên ghé lại chào. Dân xứ này khác với với Tajikistan. Người Tajik tương tự người ba tư, có cùng văn hóa như người Tàu và người Việt, lai tùm lum trong khi người Kazakhstan thì trông giống như người Mông cổ. Họ cũng đạo hồi nhưng theo phái Sunnite nhưng không nói tiếng ả rập vì kinh thánh của họ được dịch qua tiếng Kazakhstan. Trông họ như người Mông cổ chắc kiểu này phải tìm đường viếng xá đại Mông quá. 

 XE chạy hai tiếng dừng lại một chỗ kiểu Định Quán. Họ cho ăn một loại mang tên samsa mà người Ấn Độ gọi samosa còn Tây Ban Nha gọi là empanada. Bỏ nhân là thịt cừu và mỡ. Họ có cái lò tròn để nướng nóng hổi ăn vô mỡ chảy đầy miệng. Phải công nhận lần đầu tiên ăn empanada ngon như vậy. Một cái một đô khá đắt cho dân xứ này. 


Sau đó chạy thêm hai tiếng đến gần công viên quốc gia. Ghé homestay để ăn trưa sau đó chạy đi chơi viếng công viên quốc gia rồi đến chỗ ngụ qua đêm cũng homestay nhưng rộng lớn hơn. Để hành lý, rữa mặt xong thì chạy vào công viên quốc gia cũng mất cả tiếng mới đến chỗ leo núi. Vùng này là thảo nguyên nhưng khi không có mấy cái đồi núi đủ loại màu như ở vùng Arizona hay Utah. Công ty du lịch cho biết là thường trên đường đi họ thích đạt các nhà homestay nấu ăn các món ăn địa phương, tiện hơn không mất thì giờ vì vaof tiệm ăn phải đợi chờ. Đây họ dự tính mấy giờ đến là du khách có ăn liền rồi lên xe chạy tiếp. 


Tụi này leo lên núi đi được 5 dặm xuống lại thì thấy có nhà vệ sinh hoành tráng lắm như bị khóa cửa, họ chỉ cho cái nhà vệ sinh bằng gỗ bên cạnh. Hỏi ra mới biết cán bộ cho người quen xây mấy nhà vệ sinh có năng lượng mặt trời hoành tráng lắm nhưng được thiết kế theo kiểu ở thành phố. Đây ở sa mạc tìm đâu ống nước để câu đến thế là khóa lại để dàn cảnh cho đẹp. Chán Mớ Đời 

Sau đó thì chạy về homestay khiến mụ vợ lo vì phải ra trước cổng 7 giờ chiều nhưng trên thực tế là mặt trời lặn. Về homestay tắm rữa bỏ áo quần giặt xong ăn cơm tối dù không đói lắm. Mình thấy mấy cục sữa khô mặn mà thấy họ bán chỗ xe dừng ăn samsa. Họ làm bằng sữa pha với muối rồi phơi khô rồi bò viên nhiệt để các người du mục hay chăn cừu trên núi đem theo ăn cho có khoáng chất. Mình uống nước nhiều thêm leo núi nên ăn thấy mặn nhưng cũng phải ăn thêm mấy viên vì cơ thể cần. Vùng này họ ăn ớt cay. Ăn xong về ngủ tới sáng. 


Hôm nay là ngày dài chạy ná thở đi đến đồi cát trong công viên quốc gia được gọi là singing dunes, những đồi cát hát reo . Ngạc nhiên không hiểu sao nhưng cũng bò lên độ cao khá dốc. Mụ vợ rên thở như đồng chí gái mình nắm tay kéo đi mất cả tiếng mới lên tới đỉnh cũng cả dặm. Sau đó hỏi hướng dẫn viên đi xuống ngã nào thì anh ta kêu ngồi xuống rồi lết xuống núi. Lúc mình kéo chân lết xuống thì sự và chạm của cát và lực của chân tạo ra làn sóng tùy theo nhanh hay chậm tạo ra tiếng ù ù mà người dân sở tại gọi là tiếng trách móc của lính Mông Cổ khi xưa được chôn tại đây. Mình có đến đồi cát ở Utah và Phan Thiết nhưng phải công nhận đồi cát này quá đẹp và cao nhất. Có hai dãy núi hai bên tạo ra một thung lũng khiến cát của các núi bên cạnh bay theo và tấp lại đây. Mình đọc tài liệu thì cho biết đỉnh của đồi cát độ 300 mét cao độ xem như phải bò lên 1,000 anh bộ. Lết xuống thì nhanh độ 15 phút là xong. 




Sau đó chạy ra khỏi công viên quốc gia đến tiệm ăn uygur nằm Sát biên giới Trung Cộng. Thấy xe tải chạy qua biên giới rất nhiều. Vào tiệm ăn mấy món đặc sản của vùng này rất ngon. Món mì sợi làm bằng tay, ngồi cạnh tấm kính ngăn nhà bếp thấy trong bếp làm đồ ăn. Có hai đầu bếp chính và những người làm mì sợi hay phụ đầu bếp. Có mấy bà làm bánh mì, nấu cơm. Họ cho biết thứ 6 trưa từ 12 đến 2 giờ thì đầu bếp đi cầu nguyện ở nhà thờ hồi giáo nên chỉ có mấy bà nấu ăn mấy món Tây phương nên ít ai đến. Tiệm này được dân địa phương đến ăn đông như quân Karzachstan. 

Ăn xong thay vì leo núi mình nói hướng dẫn viên đi viếng một viện bảo tàng mà khi xưa từng là nhà thờ hồi giáo. Do một kiến trúc sư địa phương qua tàu học rồi về thiết kế theo kiến trúc của tàu rất lạ. Nhà thờ được xây dựng năm 1908 đến 1920 mới xong rồi cộng sản vào nên cấm tôn giáo nên bỏ luôn làm kho chứa đồ cho hợp tác xã. Nay được trùng tu làm viện bảo tàng cũng giúp mình hiểu thêm về phong tục và cách sinh hoạt khi xưa của người dân sợ tại như cái yên ngựa, đám cưới ngày xưa, cách họ làm tapis thêu thùa khá hay. Bỏ một cuộc leo núi nhưng học được cái hay văn hóa. Họ giải thích là vùng Xian chang thuộc Karzachstan có người uigur và Karzachstan sinh sống rồi dùng cái mấy ông ba tàu chiếm ngăn đôi. Bên ở cộng sản tàu bên ở với cộng sản nga. Có điểm hay là họ cho phụ nữ lấy chồng thì phải đeo khăn trắng dài xuống như mấy bà sơ khi xưa. Hóa ra khăn dài quá ngực để tránh những ánh mắt dê xồm như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen thêm để khi có con thì dấu đứa con dưới tấm vải để cho bú vừa che ngực. Nghe họ giải thích mới nhớ khi xưa mấy bà sơ ở domaine de Marie đội khăn trắng thì ra thế. Robert Mitchum có đóng vai trong phim mê một bà sơ đẹp như thiên thần. 

Lò nướng empanada 

Người du mục ở đây có hai cách sống. Đi lên cao và đi ngang. Họ sống theo mùa nên khi mùa Xuân đến thì họ cho súc vật họ nuôi lên núi ăn cỏ đến khi mùa thu thì họ đem xuống đồng bằng vùng thảo nguyên để trưa qua mùa đông. Ngược lại các bộ lạc đi ngang là tiếp tục đi tìm thức ăn cho súc vật họ nuôi. Tương tự người Mỹ da đỏ cũng sống như các du mục đi theo các con bò rừng nên khi chính phủ Hoa Kỳ ra lệnh tàn sát các bò rừng khiến người da đỏ đói nên phải đi theo bò rừng đến Gia-nã-đại. 

Sau đó chạy lên núi xem Charryn đại vực của vùng này nhưng đến nơi thì gió và mưa lất phất nên không dám đi xuống đại vực. Bò tới đầu đại vực chút cho biết rồi xe chở tới phía bên kia để xem. Khá đẹp. Ánh sáng rất sống động trời chuyển mưa nhìn dòng sông zarkrent uống quanh theo đại vực. 


Sau đó chạy về homestay để ăn cơm tối rồi chạy về khu nghỉ dưỡng Satty village, số một vùng này ở hai đêm. Trước khi vượt biên giới đến Kyrgyzstan. Tại đây núi rừng như ở Thụy sĩ. Leo núi ở Tajikistan thì không thấy thông nhưng qua đây lại thấy. Có lẻ thấp hơn. 

Sáng nay đến viếng cái hồ rất đẹp được đi xe của liên sô sản xuất. Mình hỏi tài xế Ruski ông ta gật đầu. Đồng chí gái muốn chụp hình thời thành cát tư hãn nên trả giá với thợ chụp cho mụ vợ vui. 


Loại cỏ này mọc trong sa mạc chứa nước nhiều nên lạc đà thích ăn để có nước

Ăn xong về khu nghỉ dưỡng nghỉ tính chút leo núi viếng hồ nhưng trời mưa thổi đành gõ viết bờ lốc. Mai đi viếng một cái hồ trên núi cao rồi thằng đường qua xứ Kyrgyzstan chơi tiếp. 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tây phương đang thua cuộc chiến thông tin

 Các nước như Nga và Trung Cộng đã bỏ công và tiền bạc để làm công cụ tuyên truyền và họ không chỉ nói láo mà láo một cách vô tội vạ. Họ sử dụng đủ mọi phương tiện để gieo rắc rối khiến người dân các nước Tây phương phân tâm không biết đâu là sự thật. Để chia rẽ chính trị các xã hội Tây phương. Ngày nay chúng ta thấy rõ các xã hội Tây phương bị đầu độc bởi những thông tin sai lạc do các cơ quan tuyên truyền của nga và Trung Cộng khiến người ở các nước Tây phương bị tha hóa. Chửi nhau vô tội vạ. Cứ lên mạng xã hội tại Hoa Kỳ Âu châu như ở Pháp. Thiên hạ chửi nhau vô số bằng những lời lẻ một cách khó diễn tả thêm vào đấy các mạng xã hội trả tiền cho ai được xem nhiều nhất hay nhấn like hay ghét vì quảng


cáo nên người ta vì lợi nhuận cá nhân, bán rẻ tâm hồn của họ bằng cách chia sẻ các thông tin do các cơ quan tuyên truyền của nga và Trung Cộng sử dụng kỹ thuật số để xem cái nào ăn tiền để sản xuất và bỏ lên mạng. 

Trong khi đó họ lại nắm chặt kềm kẹp người dân của họ với những bức tường lửa, kiểm soát thông tin nào được cho phép đưa lên mạng. Các phóng viên bị bỏ tù, thậm chí các mạng xã hội Tây phương muốn làm ăn với các xứ này phải điềm chỉ, cấm các thành viên đưa tin chống đối nhà cầm quyền. Ai phản đối là đi tù không biết có ngày nào về. 


Họ kiểm soát những gì người dân của họ có thể được hay xem trong khi đó lợi dụng sự mở cửa tự do tại các xứ tự do để phóng các tin tức gây bất lợi cho chính phủ Tây phương. 


Thông tin bựa của họ có thể đến với Hoa Kỳ và Âu châu từng giây phút trong khi tin tức của Tây phương đến các nước của họ rất chậm hay bị ngăn chận. Nhớ về Hà Nội mở BBC đá banh để xem tin tức cũng bị chận. 

Mậu Thân Việt Cộng đáng khắp nơi tại miền nam đi cos nhưng bắn nhưng Hà Nội vẫn tuyên truyền kêu miền nam trắng trợn phá hoại ngày Tết nhưng người miền Bắc tin sái cổ 

Trong cuộc chiến Việt Nam vừa qua ai cũng đồng ý Hà Nội thua trong cuộc tổng công kích Mậu Thân, tổn Thất nặng nề nghe nói đâu trên 300,000 quân thêm người dân miền nam không nổi dậy theo họ nhưng họ lại thắng trên mặt trận chính trị khiến các cuộc xuống đường của thanh niên tại Hoa Kỳ và các xứ Âu châu tự do lên án chiến tranh chống mỹ khiến Hoa Kỳ phải rút quân.  


Thật ra Hoa Kỳ và Âu châu cũng có những đài phát thanh tiếng nói tự do nhưng trong thời buổi Internet ai hơi đâu mà nghe lén đài của đế quốc sài lang. Có chị bạn người Tàu kể là thấy tấm ảnh chống đối tại Trung Cộng nên chia sẻ với bố mẹ tại Trung Cộng thì tài khoản WeChat của chị ta bị khóa 6 tháng và bố mẹ cũng bị khóa luôn. 


Các nhà cầm quyền độc tài không cần sự ưng thuận. Họ không lo vì mặt dầy về tự do báo chí hay tranh luận công cộng. Họ cho các chiến sĩ an ninh mạng tìm cách dẫn dắt dư luận, đánh phá, chửi bới tạo ra một không khí bất tường khiến dân cư mạng mất hòa khí cũng như không biết tin ai. Tuần này FBI mớ bắt 1 bà người Tàu  tiến sĩ tàu đem vi khuẩn độc hại qua cửa khẩu. Nghe mấy người tàu phản kháng chế độ Trung Cộng cho hay là có một đoàn quân trên 30,000 người Tàu được huấn luyện để làm gián điệp tại các quốc gia trên thế giới. Chúng ta thấy người Tàu bị bắt tại new York làm việc trong dinh của thống đốc tiểu bang


Họ có hệ thống tạo dựng thông tin bựa tuyên truyền 24/7 và cứ bắn tin thất thiệt khiến thiên hạ chửi nhau để dân chúng bất tuân. Thêm ngày nay họ có thể sử dụng AI để tạo ra tin thất thiệt. Nhớ kỳ bầu cử 2016, họ khám phá ra một tổ chức ở Serbia cứ làm tin giả rồi bơm lên mạng kiếm tiền. Họ hay định hướng dư luận trong và ngoài nước. 


Họ dùng các người có ảnh hưởng trên mạng và chia sẻ trên tik tok để làm lớp tin giả khiến dân tình thích thú với các tin giật gân không nguồn bảo chứng được chia sẻ nhanh chóng trên mạng. 


Cách chống lại tuyên truyền của các xứ Tây phương thường rất chậm với những tuyên bố lêu bêu chả bao giờ đến tai dân cư trên mạng. 


Cuộc chiến thông tin đã thay đổi chiến thuật. Điển hình nước Phần Lan ngày nay, lứa tuổi 13-18 đều xem và nhận tin tức qua tiktok. Nghe nói Bắc Hàn cũng bắt đầu đưa thông tin trên mạng xã hội này. Lý do đó mà Hoa Kỳ đang tìm cách mua hay cấm nhưng chắc khó vì không có tường lửa. Ông chủ của mạng xã hội telegram bị bắt khi chuyên cơ hạ máy bay tại Âu châu. 


Điển hình xứ Ukraine trước 2014, 60% người nga có khuynh hướng tốt đẹp về dân Ukraina nhưng khi người Ukraina muốn tham gia Âu châu thì puchin tuyên truyền kêu Ukraina là một đám Nazi khát máu mà người nhà đã từng chịu đựng trong thế chiến thứ hai. 


Tương tự trong năm bầu cử họ cứ phán đại đảng cộng hòa là phát xít  thế là thiên hạ cứ phán phát xít dù chẳng hiểu ý nghĩa gì cả. Năm 2015 họ cho biết dư luận  60% người nga chống đối thù ghét người Ukraina.  Xem như đến năm 2022 khi puchin xưa quân qua Ukraina thì họ khám phá ra con số lên cao hơn.


Nghe nói chính phủ Ukraina đã đáp trả qua những cuộc chiến tuyên truyền về phương diện truyền thông. 


Puchin chi hai tỷ đôla mỗi năm cho chương trình tuyên truyền trong khi Trung Cộng chi tiêu còn nhiều hơn nữa. 


Vấn đề là Trung Cộng và Nga đã tuyên truyền từ bao nhiêu năm qua với chủ đích chống phá các nước Tây phương . Chúng ta thấy sự hiệu quả như ngày nay với những video tường trình về xã hội Âu châu tạo dựng sự chia rẻ người dân sở tại và người di dân hồi giáo. Các hình ảnh được bịa đặt trên các mạng xã hội gây căm thù giữa người Âu châu và hồi giáo. Daoj này mình hay xem các với nói về tình hình kinh tế và chính trị ở Trung Cộng. Có thể là chính phủ lập nên các chương trình này vì tin tức và tài liệu rất nhiều và khá thực. 


Mình bắt đầu học AI thì khám phá ra có rất nhiều video được thực hiện bởi AI khiến người ta lầm tưởng là sự thật và chia sẻ rất nhiều trên mạng. Mình bị dính mấy lần nên nay hết dám chia sẻ. 


Hay vụ chống và bênh ông Trump. Mình tưởng chỉ có ở Hoa Kỳ té ra đi xứ nào ai ai cũng nhào vô chửi bới nhau bênh hay chửi ông Trump. Mình nghĩ đó là một trong những yếu tố đã được Nga và Trung Cộng nhào nặn rất kỷ lưỡng trong cuộc tâm lý chiến nhằm đánh phá sự bình yên, trật tự của thế giới Tây phương. 


Muốn bảo vệ an ninh trật tự xã hội thì các nước Tây phương cần có một chương trình, chiến lược dài hạn để chống lại sự đánh phá có chủ đích. Cho thấy có chút ít gì thành công trong cuộc chiến áp thuế, Trung Cộng phải cử đại diện của họ để thương lượng về vấn đề Trung Cộng nhưng sản xuất và bán qua các nước Tây phương fentanyl đồng thời Mễ Tây cơ và Gia-nã-đại đồng ý giúp ngăn chận sự chuyển vận của cartel Mễ qua các biên giới chung. 


Gần đây Hoa Kỳ tung tin con gái của tập cật bình học đại học Harvard trong mục đích gây chia rẽ nội bộ Đảng cộng sản. Lương ông ta làm sao trả tiền cho con gái ăn học tại Hoa Kỳ cũng như tin tức dòng họ này có trên hai tỷ Mỹ kim ở Hải ngoại cũng như tin tức người Tàu có quốc tịch nước ngoài. 


Chúng ta nên nhắc lại là Trung Cộng muốn tiêu diệt các xứ Tây phường bằng cách sản xuất fentanyl để tung vào thị trường ma túy nhằm đầu độc các thanh niên, đầu độc thế hệ trẻ. Tương tự như khi xưa người Pháp và người Anh quốc đã bán thuốc phiện cho người Tàu của xứ Mãn Thanh và Việt Nam. Thật ra chính người nhà minh chạy tỵ nạn nhà thanh đã bán thuốc phiền để kiếm tiền nhằm gây quỹ cho chương trình phản thanh phục minh đến khi người Tây phương vào thì chụp lấy cơ hội để kiếm tiền. 


Theo tài liệu của người Pháp thì khi người Pháp vào Việt Nam nói chung đầu thế kỷ 20 thì có 50% người Việt nghiện thuốc phiện. Nhiều nhà chí sĩ đi làm cách mạng chống pháp như ông Nguyễn Hải Thần nghiện thuốc phiện hay ông nào mà nhạc sĩ Văn Cao kể được lệnh của Đảng vào nhà thuốc phiện để giết mấy người thuộc Đảng phái khác. Nghiện thuốc phiện thì khi lên cơn thì làm sao đánh đấm người Pháp. Chán Mớ Đời 


Chúng ta cẩn thận khi lên mạng chửi bới nhau vì bị giựt dây bởi ngoại bang. Nên tìm hiểu lý do thay vì chửi bới nhau như kiểu khi xưa, các lực lượng chống đối chính phủ Việt Nam Cộng Hoà đều bị Việt Cộng giựt dây hết thậm chí mặt trận giải phóng miền nam. Chán Mớ Đời 


Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Lượm lặt tại Tajikistan

Khác với Uzbekistan rất phát triển về du lịch, có nhiều du khách khắp nơi đến viếng thăm các di tích lịch sử nên sự dụng thẻ tín dụng khá thông thường. Ngược lại xứ Tajikistan chưa phát triển nhiều về du lịch vì ít có di tích lịch sử ngoài những dãy núi cao đẹp. Do đó ai đi chơi xứ này nên đem theo tiền tươi. 

Viếng tòa nhà họp quốc tế thấy trang trí nội thất với thủ công nghệ về gỗ quá đẹp

Dân xứ này theo hồi giáo, ảnh hưởng rất nhiều về lịch sử với xứ Ba tư bên cạnh nên thực phẩm được nấu theo Phương pháp Halal, bán trong ngày. Mình để ý ban trưa thì kêu món gì cũng có nhưng về chiều thì đồ hết sạch. Hôm trước ở hồ Iskander, nhân ngày lễ gì của xứ này, người ta dâng thực phẩm cho bố mẹ người thân nên tiệm cửa đóng hết. Sáng dậy thấy người ta chở con bò đến, họ cột chân con bò lại rồi cắt cổ, máu con bò chảy xuống suối như dòng sông Hồng. Chảy ra hồ hèn gì thấy cấm tắm. 


Dân tình ở đây hiền hòa. Phụ nữ có nét lai Âu á, trẻ thì thon thả lấy chồng rồi thì xồ xề. Du khách từ Mỹ rất ít, đa số từ Âu châu nhưng rất nhiều người muốn qua Hoa Kỳ sinh sống. Cho thấy sức hấp dẫn của miền đất hứa ngày nay. Anh hướng dẫn viên tốt nghiệp đại học dạy anh ngữ và hè làm hướng dẫn viên leo núi cho biết là từ ba năm qua anh ta tham gia hàng năm cuộc xổ số thẻ xanh mà Hoa Kỳ cho khắp thế giới đâu 100,000 thẻ xanh mỗi năm. 


Về chính trị thì tổng thống cầm quyền muôn đời, cứ gọi là độc tài, đi đâu cũng thấy hình ảnh lãnh tụ khắp nơi. Nói chung mấy quốc gia ở Trung Á sau khi dành độc lập từ liên sô thì đểu có chính quyền độc tài từ bao nhiêu năm nay.  

Trời nóng đến tiệm ăn có mấy cái chòi cho mỗi gia đình riêng tư. Họ bơm nước làm mưa chảy trên mái nhà lợp bằng tôn làm cho mát 

Về ẩm thực thì người Thổ Nhĩ Kỳ sang đây mở các tiệm ăn đông lắm tương tự người Tàu ở á châu mở tiệm ăn tàu. Mình được ăn cái cổ con cừu nấu nhừ cũng như đuôi bò xí quách với gia vị của họ.  Và món cơm thuần túy của họ gọi Plov. Gạo loại basmanti nấu theo lối hơi sượng như người ý nấu spaghetti al dente. Theo mình hiểu là nấu không chín lắm giúp lượng đường không nhảy vọt nhanh khi ăn. Được cái là rau cỏ xà lách của họ rất tươi, ăn thấy khác tại Hoa Kỳ dù nhỏ hơn sản phẩm tại Hoa Kỳ. 


Tối qua cả nhà đi ăn tiệm có ca nhạc từ quan họ Tajik đến nhạc rap Tajik đến Disco. Thấy mấy phụ nữ nghe nhạc là nhảy múa thiên hạ vỗ tay trong khi đàn ông thì ngồi một cục. 


Nói tới nhạc dân ca của xứ này, họ có giới thiệu một ông tương tự như giáo sư Trần Văn Khê, nối gót của ông bố sưu tầm nhạc cụ khắp vùng. Ông ta cầm đàn hát những điệu dân ca khá hay. Ông ta mời lại nghe ông ta và bạn chơi nhạc vào buổi chiều nhưng mụ vợ mệt muốn đi đấm bóp và ngủ. 

Đi mùa này thì chưa nóng lắm, trên núi vào buổi tối khá lạnh.

Chạy xe giữa đường nhưng lại chỗ đi vệ sinh. Họ có chỗ để ngồi rữa chân

Thành phố được thiết kế theo kiểu liên sô như ở Uzbekistan. Các đại lộ to rộng với những hàng cây mát rượi. Dân tình chạy xe rất đàng hoàng vì camera được thiết bị khắp nơi, sợ bị phạt nguội. Không thấy bóng dáng an ninh, cảnh sát công lộ nhiều. 


Đi đâu cũng thấy hình ảnh lãnh tụ tổng thống muôn đời treo khắp nơi. Sự hiện diện của người Tàu rất nhiều. Họ khai thác các mỏ quặng khắp nơi. Họ cho xây đường quốc lộ với những đường hầm không có đèn, chạy xe vào là lo sợ các xe ngược đường. Xe tàu được chạy rất nhiều, ngoài ra còn có Xe nam Hàn và xe Nhật Bản. 

Điểm hay là ngày nay hỏi đường xá như hôm mụ vợ thấy áo cổ truyền của hai cô đi Dạo đẹp nên chạy lại hỏi mua ở đâu khiến họ như bò đội nón cuối cùng họ lấy điện thoại ra và Mở ứng dụng chuyển ngữ, bấm nút nói để google thông dịch. Rất vui, cho thấy công nghệ giúp con người hiểu nhau hơn thay vì tuyên truyền chửi bới nhau. 

Tiệm ăn Thổ Nhĩ Kỳ có mấy cái chòi riêng có bộ phảng leo lên ngồi ăn

Con gái sau chuyến phiêu lưu qua Uzbekistan nói là người dân sở tại rất dễ thương giúp đỡ nó khi bị lộn xộn ở biên giới. Có người cho nó 10 đô tiền địa phương để mua thức ăn dọc đường. Mình nói người Đạo hồi rất tử tế và hiếu khách theo tin thần của Đạo của họ. Ngày xưa bố đi Giang hồ sang mấy xứ hồi giáo được mấy gia đình hồi giáo mời ngủ lại nhà, cho ăn uống. Khi đi viếng mấy xứ này, gặp gỡ họ thì rất mến họ còn nếu ở nhà thì bị tuyên truyền bởi truyền thông về những tên khủng bố điên khùng. Nhưng nên đi bây giờ vì 10 năm nữa khi kỹ nghệ du lịch phát triển sẽ mất đi tính Hiếu khách của người dân địa phương. 40 năm về trước bố đi chơi ở Âu châu như Hy Lạp, crete người dân địa phương kêu về nhà bắt ngủ lại cho ăn mấy ngày rồi mới thả đi dù họ không giàu. 35 năm sau bố trở lại với mẹ và anh con thì tính Hiếu khách đã biến mất chỉ còn thương mại du lịch.

Đang đi bộ thì thấy một nhóm nhạc công đi đâu với đàn khiến mụ vợ chạy lại xin chụp hình. Dân tình thấy gia đình tụi này họ cũng chụp hình chỉ chỏ như khi xưa ở Đà Lạt thấy lính mỹ đám con nít như mình cũng xì lô xì la 
Ngày nay người dân bắt đầu ghét du khách vì quá đông hay khiến nhà cửa cũng như vật giá leo thang. Cho thấy khi đi du lịch chúng ta nên tôn Trọng văn hóa địa phương. Nếu không sẽ gây ác cảm, tiếng xấu. 
Món cơm đặc sản của vùng này

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn