“Hotel California”: Kiệt tác đưa Eagles lên đỉnh cao và kéo họ đến bờ tan rã
Nhớ thời sinh viên đi nhảy đầm là nghe bản nhạc Hotel California, xem như bản chính của buổi họp mặt thân hữu, khiến mình mơ một ngày nào đó, viếng cái khách sạn danh tiếng này. Sau này qua California lần đầu tiên, hỏi bạn bè khách sạn này nằm ở đâu thì họ cười quá cỡ thợ mộc, kêu chỉ là tưởng tượng trong trí của nhạc sĩ. Chán Mớ Đời
Cách đây mấy năm mình có xem cuốn phim tài liệu trên Netflix thì phải về sự hình thành và tan rã của ban nhạc Eagles. Có lẻ khúc phim đầy ấn tượng là hai tay đàn Guitar Solo song đấu, tưởng như mày ngon hả, xem đây rồi kéo éo éo, phê không thể tả.
Vào những thập niên 60, Los Angeles là vùng thánh địa cho những ai muốn nổi tiếng về âm nhạc. Có 4 ông thần từ xa đến để chơi cho ca sĩ Linda Ronstad. Họ hợp rơ với nhau khi lưu diễn cho ca sĩ Linda Ronstad. Sau chuyến lưu diễn họ hợp nhau thành lập một ban nhạc. Họ thâu đĩa đầu tiên mang tên Eagles và đứng đầu suốt 5 tuần lễ.
Năm 1974, Don Felder được mời gia nhập ban nhạc dù không phải là một trong những người sáng lập. Ông Felder được khuyên là muốn làm nhạc cho ban nhạc thì chỉ làm nhạc thôi còn lời thì để hai ông thần chánh làm nên ông ta chỉ làm đâu 15, 16 bài, gọi là Demo, chỉ có 2 bản được thâu sau này là Nạn nhân của tình yêu (victim of Love) và Hotel California.
Trong lịch sử nhạc rock Mỹ, hiếm có ca khúc nào vừa là biểu tượng vinh quang, vừa là dấu mốc cho sự sụp đổ nội bộ như “Hotel California” của ban nhạc Eagles. Phát hành năm 1976, bài hát không chỉ đưa Eagles lên hàng ngũ huyền thoại, mà còn phơi bày và khuếch đại những mâu thuẫn đã âm ỉ từ lâu trong lòng ban nhạc. Thành công của Hotel California chính là con dao hai lưỡi: một mặt mở ra kỷ nguyên vàng son, mặt khác đẩy Eagles vào vòng xoáy quyền lực, cái tôi và sự chia rẽ không thể hàn gắn. Dù sau này vì tiền bạc họ có đoàn tụ để đi diễn nhưng các thế lực thù địch vẫn không thể hoà hợp hoà giải được, dẫn đến tan rã hoàn toàn sau khi kiếm được một mớ tiền về hưu.
Đến ngày nay, thiên hạ cũng đặt câu hỏi về lời ca của bài hát này. Họ phỏng vấn hai người đặt lời ca thì hai ông nói mỗi khác, một cách triều tượng. Nghe kể hai ông này phải cách ly với ban nhạc mất mấy ngày để viết lời cho nhạc do ông Felder đã soạn. Có thể sau khi phê cocaine, họ tư duy đột phá viết ra những lời ca trên rồi chả nhớ lý do xuất khẩu thành thơ. Nay tìm cách nói bú xua la mua để nghe nghe càng chới với. Nhạc sĩ Việt Nam lấy thơ của ai rồi soạn nhạc tỏng khi đây họ làm nhạc trước rồi tìm cách soạn lời. Tương tự bài “The Sound of Silence” mà mình đã kể.
Trước Hotel California, Eagles vận hành tương đối dân chủ. Các thành viên cùng tham gia sáng tác, quyết định và chia sẻ ánh hào quang. Làm theo năn suất hưởng theo nhu cầu. Nhưng khi ca khúc trở thành hiện tượng toàn cầu, cán cân quyền lực trong ban nhạc lập tức thay đổi. Họ bắt đầu thấy tiền, trở thành tư bản nên không muốn chia đồng đều mà làm theo nhu cầu, hưởng theo năng suất. Don Henley và Glenn Frey, hai gương mặt nổi bật nhất, sáng lập viên, dần dần nắm quyền kiểm soát sáng tạo và định hướng nghệ thuật. Nghe phỏng vấn tay guitar solo Joe Walsh, ông ta kêu chọi nhẹ lại, thậm chí đòi không cho ông ta tham dự ban nhạc. Nếu không chúng ta sẽ không thấy màn song đấu đàn guitar giữa ông ta và Don Felder. Những thành viên khác, đặc biệt là tay guitar Don Felder, bắt đầu cảm thấy mình bị đẩy ra rìa dù nhạc do chính ông ta sáng tác. Quyền quyết định không còn thuộc về tập thể, mà tập trung vào một số ít cá nhân, gieo mầm cho sự bất mãn kéo dài.
Năm 1994 khi ban nhạc được kết hợp lại để đi tour thì hai ông thần Don Henley và Glendale Frey kêu tiền bạc tụi tao lấy nhiều hơn vì có công nhiều hơn khiến ông Don Felder không chịu và bị cho ra rìa nên kiện tụng, phần ông Joe Walsh thì nghiện rượu và cocaine nhưng được ông Don Henley giúp cho vào trung tâm cai nghiện nên vẫn nhớ ơn, kêu không có Don thì đời tôi đã tiêu tùng.
Mâu thuẫn ấy càng trở nên sâu sắc quanh đoạn solo guitar đôi huyền thoại của Hotel California. Don Felder là người viết phần nhạc nền ban đầu, bộ khung tạo nên linh hồn bài hát. Thật ra khi mới được thành lập ban nhạc Eagles hát nhạc miền quê (country) nhiều hơn như album “take it easy” nhưng thời cuộc đã thay đổi, ông bầu ban nhạc kêu phải thêm rock vào nên mời Don Felder và Joe Walsh tham gia hoàn thiện và cùng Felder trình diễn đoạn solo được ca ngợi là hay nhất lịch sử nhạc rock. Tuy nhiên, theo thời gian, Felder cảm thấy đóng góp của mình không được ghi nhận xứng đáng, đặc biệt trong các phát biểu công khai và câu chuyện được kể lại với truyền thông. Một đoạn nhạc từng là biểu tượng của sự hòa hợp nghệ thuật, nay trở thành biểu trưng cho cạnh tranh và oán giận. Ai buồn đời nghe “Take ít Easy”
https://youtu.be/9KQKJLELs9w?si=bcrovXkH17VXB94_
Danh vọng và tiền bạc tiếp tục đổ thêm dầu vào lửa. Hotel California bán hàng chục triệu bản, hình như 30 triệu khắp toàn cầu, đưa Eagles vào các tour diễn sân vận động và mang lại nguồn lợi khổng lồ. Nhưng thành công không được phân bổ công bằng. Henley và Frey có nhiều quyền lực hơn, nhiều tiếng nói hơn, và trở thành gương mặt đại diện của ban nhạc. Trong bối cảnh đó, những mâu thuẫn vốn nhỏ bị phóng đại, biến thành xung đột cá nhân và đấu đá quyền lợi.
Trớ trêu thay, chính nội dung của Hotel California, lời cảnh báo về cái bẫy của danh vọng, sự hưởng lạc và ảo tưởng tự do, lại phản chiếu đời sống thực của ban nhạc. Lưu diễn triền miên, lạm dụng chất kích thích, kiệt sức tinh thần và cái tôi nghệ sĩ va chạm liên tục khiến The Eagles dần trở thành hình ảnh mà họ từng phê phán trong ca khúc. “Bạn có thể làm thủ tục trả phòng bất cứ lúc nào, nhưng không bao giờ có thể rời đi”, (you can Check-out anytime but you never leave) câu hát ấy như một lời tiên tri cho số phận của chính họ. Ngày nay khi nói đến ban nhạc này, chúng ta đều nghĩ đến Hotel California. Coi cuốn phim tài liệu mới biết ban nhạc có nhiều nhạc phẩm khác nổi tiếng mà mình từng nghe trên đài phát thanh nhưng không biết là của họ.
Đỉnh điểm của sự rạn nứt đến vào năm 1980, trong chuyến lưu diễn The Long Run. Tại một buổi diễn ở Long Beach, Glenn Frey và Don Felder cãi nhau ngay trên sân khấu, thậm chí đe dọa nhau trong lúc biểu diễn. Không khí thù địch ấy khiến việc tiếp tục tồn tại như một ban nhạc trở nên bất khả thi. Không lâu sau, Eagles chính thức tan rã. Don Henley mỉa mai rằng ban nhạc sẽ không bao giờ tái hợp “cho đến khi địa ngục đóng băng”. Xem đường dẫn năm 1976, lúc bản nhạc Hotel California mới được ra đời.
https://youtu.be/pcGYDuw0YbY?si=pWwuQAeeiFHw9WXr
Mặc dù Eagles sau này tái hợp vào năm 1994 với tour Hell Freezes Over, vết nứt do Hotel California tạo ra chưa bao giờ thực sự lành lại. Don Felder cuối cùng bị sa thải năm 2001 và kiện lại ban nhạc, khép lại chương bi kịch kéo dài nhiều thập kỷ.
Ngày nay, Hotel California vẫn được tôn vinh là kiệt tác bất tử của rock cổ điển. Nhưng đằng sau giai điệu mê hoặc và đoạn solo huyền thoại là một câu chuyện cay đắng: bài hát đưa Eagles lên đỉnh cao cũng chính là khoảnh khắc họ đánh mất sự đoàn kết. Hotel California không chỉ kể về cái bẫy của giấc mơ Mỹ, nó còn là tấm gương phản chiếu bi kịch của chính những người đã tạo ra nó.
Mình xem đi xem lại không biết bao nhiêu lần đoạn song đấu guitar Solo của hai ông thần này. Ông Don Felder nói là ông ta viết cho hai người, nếu để ý thì cách ông ta đánh và Joe Walsh khác nhau nhưng mình có nghe nhưng chả thấy khác biệt lắm. Ai rành nhạc lý chắc sẽ thấy sự khá sức biệt. Mình theo dõi tay của họ đánh thì thấy khác biệt.
Theo mình hiểu thì ông Don Felder viết nhạc cho bản Hotel California nhưng chưa có tên, chỉ đánh vòng vòng rồi thâu lại khi đang được cocaine phê. Sau đó hai ông thần chính mới bắt đầu viết lời. Từ đó họ sửa từng chữ một vì quá nổi tiếng quá các album trước nên nhà sản xuất cần cái gì độc đáo hơn.
Hình như ông Don Felder mới qua đời năm nay hay năm vừa rồi. Người làm lịch sử âm nhạc thời mình học đại học, mê nức nở rồi cũng qua đi. Tấm hình đăng trên bìa của đĩa hát là Hotel Beverly Hills ở Los Angeles. Lúc đầu khách sạn này tính thưa kiện nhưng sau thấy khách đến ở nhiều quá nhờ bản nhạc nên thôi.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét