Hôm trước, thấy trên mạng, có ai nói là cây thông ở góc đường Duy Tân và Phan Đình Phùng đã bị đốn bỏ khiến mình thất kinh. Xem như cây thông độc nhất trong thành phố Đà Lạt trước 75, dấu tích của chế độ cũ đã hoàn toàn biến mất.
Mình nhớ đến cây thông này vì khi xưa, ông cụ mình đến cái kiosque ngay bên cạnh để học đánh máy, thi vào ty công chánh, làm công chức. Sau khi giải ngủ, ông cụ mình, phải đi học lại để lấy bằng tiểu học để được lên ngạch, lương cao hơn và học đánh máy. Có lẻ khi xưa, phụ nữ ít đi làm nên đàn ông làm thư ký đánh máy các văn thư.
Chỗ chiếc xe buýt đậu, khi xưa chỉ toàn là hoa Quỳ mọc dại đầy khúc này, chạy lên đến đường Thủ Khoa Huân.
Chỗ này là giáp điểm của hai đường Duy Tân bên phải của tấm ảnh, chạy lên dốc và Phan Đình Phùng, đường nơi tác giả chụp ảnh.
Từ chỗ hai người băng qua đường, đối diện trên đường Duy Tân, có nhà của Lê Huy Hà, học chung với mình khi xưa. Có người chị, học Yersin, trên tụi này mấy lớp, dạy kèm mình nhưng mình học dốt quá nên nghỉ.
Bà cụ đi bán nên ông cụ trông mình, khi đi học đánh máy thì dắt mình đi theo. Bố vào học thì mình buồn đời, đứng ngoài nhìn vào, ngáp ruồi, đợi bố học xong. Tương tự tối ông cụ đi học thêm ở trường Thăng Long, số 4 đường Hai Bà Trưng, Đà Lạt. Hình như trên lầu hai thì phải.
Sau này, nghe ông cụ nói với mấy người bạn về những bài toán về hai đồng tử, đi bộ hay chạy xe với tốc độ, gặp nhau ở điểm nào. Ông cụ kêu khó lắm khiến mấy người bạn ngồi trầm trồ, miệng u chau u chau. Sau này mình học tới đó thì thấy chả có gì cả phải u chau u chau.
Vấn đề là khi mình sang Văn Học, sáng đi học thì phải tính thời gian để bắt kịp động tử Cái Bớt mỘt Thời, khi thấy cô nàng xuất hiện ở ngã ba Hai Bà Trưng và cầu Cẩm Đô. Mình phải tăng tốc, để động tử Sơn Đen bắt kịp động tử Cái BỚt Một Thời ở trường Thăng Long, sau đổi thành trường Hiếu Học.
Có tấm ảnh cũng gần gần chỗ này, trên đường Phan Đình Phùng, đi độ từ chỗ ngã ba độ 20 thước, sẽ thấy hình ảnh này, có vạc đất. Cô gái đi học về, thấy tấm bảng chỉ đường, cho biết đến ngã ba Duy tân. Đặc biệt, căn nhà hai tầng bên tay trái, phía dưới là nhà bảo sanh Trương Thị Lập mà mình đã có kể. Cô em kế mình được sinh tại đây, còn lầu trên là phòng mạch bác sĩ Phạm Trọng Lương, bố của ông thầy dạy anh văn tên Khôi, bố một người bạn học chung ở Yersin.
Chỗ bụi hoa Quỳ, trước cầu thang lên phòng mạch bác sĩ Lương, có một con đường đất chạy vào bên tay trái, có một khu dân cư mà gia đình ông giáo Kim, dạy hè mình ở đường phan Đình pHùng, cạnh khách sạn Mimosa, đối diện trường Minh Trí. Ông giáo Kim, có người con học hơn mình đâu mấy lớp, có dạy kèm mình nhưng được vài tháng, ông thần kêu mình dốt quá mức tưởng tượng, không cải tạo được nên ngưng.
Xem tấm không ảnh cho thấy bên tay trái, có ngã ba Duy Tân và Phan đình Phùng, có cây thông, cái trang và kiosque nơi ông cụ học đánh máy. Thấy đường Duy Tân, chạy xuống bùng binh Hải Thượng. Bên cạnh trường Việt Anh, ngay đường Duy Tân là ga ra Trung Tín, nay ở San Jose. Con trai Nguyễn Trung Thiện, học chung với mình khi xưa, nay ở Nam Cali, mở ga ra sửa xe nối nghiệp bố. Để hôm nào mình kể tiếp về tấm ảnh này. Nếu ai thích thì nhắc vì mình hay quên.
Tấm ảnh này do Nguyễn Kính, cựu học sinh Adran gửi. Hình như tấm này được trùng tu với phân mềm vì mình có tấm này nhưng hơi mờ. Để tuần sau, mình sẽ kể về tấm ảnh này. Hy vọng trước khi lên đường leo núi Kilimanjaro.
Tấm này cho thấy cây thông ở góc ngã ba Duy Tân và Phan Đình Phùng. Đặc biệt thấy căn nhà của ông giáo Kim, dạy hè mình ở cạnh khách sạn Mimosa. Hôm trước có bỏ lên đây tấm ảnh có phòng mạch bác sĩ Phạm Trọng Lương, và nhà bảo sanh Trương thị Lập, thấy khuôn viên trường Việt Anh. Thêm thấy bên đường Hai Bà Trưng, có trường Thanh Long hay Hiếu Học ngày xưa.
Mình chỉ muốn kể về kiosque , nơi ông cụ đi học đánh máy để làm thư ký cho ty công chánh nhưng nhiều hình ảnh, nhiều kỷ niệm từ đâu tuôn về nên ngưng đây. Hôm nào rảnh sẽ kể tấm ảnh trên đây.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
