Tuần này, chạy xuống gần Temecula để xem một cái vườn bơ mà chủ muốn bán. Mình có quen một bà chuyên viên địa ốc, tên Angela. Cứ lâu lâu gọi mình hỏi mua cái này cái nọ. Mình thì nghe ai bán nhà bán cửa thì chạy di xem liền dù không có tiền. Mụ vợ mình cứ la, không tiền mà cứ đòi đi mua nhà.
Càng già càng ít đòi hỏi. Khi xưa ra đường cái gì cũng muốn nhìn hết, nhất là mấy cô nay thì chỉ nghe đến nhà đất thì mình mới hồ hởi chạy đi. Hoá ra vườn bơ nằm cạnh cái làng phật tử ông thầy Nhất Hạnh tu. Đứng trên đồi, thấy bên kia thung lũng là làng tu. Thấy họ làm rất đẹp, có đường cho xe chạy lên đồi,…vài cái nhà nhỏ dưới các bóng cây lớn.
Mình gặp chủ vườn thì hỏi chuyện thêm về cách ông ta trồng trọt, chăm sóc vườn ra sao. Hoá ra ông ta còn theo cách xưa, chưa cập nhật hoá kỹ thuật mới như mình vừa xin tiền chính phủ thực hiện năm ngoái. Nhìn các vườn xung quanh thì họ đã bỏ trồng bơ (nước đắt tiền) và đa số trồng ổi, it tốn nước hơn. Nước vùng này đắt lắm. Vườn mình còn độ 4 mẫu chưa được khai thác, mình tính trồng thêm cây ăn trái khác, ít tốn nước nhưng nay có người muốn mua để xây 80 căn nhà.
Mình hỏi ông ta tiền nước bao nhiêu một năm, ông ta kêu $60,000, mình đoán là $70,000/ năm. Ông ta chỉ có 11 acres, xem như 55% của vườn mình. Lúc mình mới mua thì tốn nước độ $40,000-$50,000/ năm. Sau mình thay đổi hệ thống tưới, làm lại hoàn toàn với tiền của chính phủ nên bớt 40% tiền nước nên dễ thở hơn. Nay chỉ trả độ $25,000-$30,000 cho mỗi năm. Vấn đề chính là áp suất của nước hơi lộn xộn, thay đổi theo độ cao. Xung quanh có nhiều nhà vườn nên khi họ tưới vườn của họ sẽ khiến giảm áp suất nước. Chỉ có 90 PSI khi không có các vườn bên cạnh tưới nên khi trời nóng vào mùa hè là mệt, không tưới được hết vườn là chết cây, trái rụng.
Mình xem lời lỗ của ông ta ra sao thì thấy ông ta thua non nên phải bán. Ông ta thú thật là mua cái vườn này rẻ từ 3 năm nay nhưng phải chặt cây ngắn lại như mình đang làm nên thu nhập không nhiều. Ông ta nói có người đã trả giá ông ta muốn bán. Mình hỏi sao không ký thì ông ta kể là còn đợi mình và một người khác. Thật ra, họ trả giá mà phải đợi mượn tiền ngân hàng thì khó mà bán. Ngân hàng ít khi cho mượn tiền để mua đất nhất là khi họ xem Financial statement.
Mình mời bà chuyên viên đi ăn. Khu này thì có mấy sòng bài của người da đỏ nên mời bà ta vào sòng bài gần đó tên Pala ăn cho chắc ăn. Mỹ da trắng làm ăn chung với các bộ lạc người da đỏ, họ mua đất thì xem như tự trị, không phải đóng thuế lợi tức, mở sòng bài, giàu to. Bác nào ở Cali, lập gia đình với một người da đỏ là giàu. Mua nhà mua đất, làm ăn đứng tên người phối ngẫu, khỏi đóng thuế nhà đất, lợi tức gì cả.
Ngồi ăn, bà ta kể đang gặp khó khăn, đang mua một Mobile home ở San MArcos. Giá đâu $320,000, làm chủ đất luôn chớ không trả tiền đất mỗi tháng. Mình nói nếu bà không mua thì mình mua cho thuê, trả tiền huê hồng cho bà ta. Tiền thuê nghe bà ta nói độ $2,300/ tháng. Để xem có duyên hay không. Nghĩ lại nhà cửa sắp banh-ta-lông nên thôi. Mình nghe ông chủ trên 80 tuổi, gần đất xa trời, nên tính sẽ thương lượng trả 10% còn 90% ông ta cho vay. Khỏi mượn tiền ngân hàng gì cả. Mình không hiểu tại sao bà ANgela, không chịu đi đường này. Bà ta tham nên cộng thêm tiền Huê Hồng vào cái nợ nên gặp khó khăn vì giả định sẽ sai lệch rất nhiều. Khi tham người ta chỉ nghĩ đến số tiền nhận được mà không nghĩ cách binh khác.
Hôm kia, đi ăn cơm trưa, mình nghe tên bạn làm thẩm định giá cả nhà cửa thì hắn cho biết là ngân hàng kêu hắn xem trị giá của mấy nhà mà người chủ nhà không trả tiền vì Covid-19, dân tình không trả tiền nên chủ nhà không có tiền để trả nên ngân hàng định kéo. Có lẻ mình sẽ bán nốt căn nhà ở xa, rồi rồi giữ tiền đợi nhà xuống rồi tính. Có tên bạn nói bỏ vào I-bonds.
Từ hai tuần nay, có một cô gốc Việt đến dự họp Toastmasters. Cô ta cho biết lý do muốn gia nhập vì sắp sửa đi phỏng vấn công việc. Cô ta kể là học về Sinh Vật Kỹ NGhệ nhưng rồi thích làm trong gánh xiếc nên bỏ nghề kỹ sư đi theo đoàn xiếc trình diễn. Lấy ông chồng người Mỹ, làm công nghệ thông tin nhưng muốn viết phần mềm để dạy trẻ con học.
Cô gốc Việt này chắc bị bố mẹ la nhiều vì không theo học làm kỹ sư hay bác sĩ như bố mẹ mong muốn, lại đi làm xiếc. Đại dịch xẩy ra nên không làm ăn gì được. Cô ta mới làm YouTube rồi lên tiếng tại sao người á đông rất khó được chọn các vai. Cô ấy nêu lên sự kỳ thị đối với các nghệ nhân da màu, không ngờ các nghệ sĩ của các cộng đồng khác cũng lên tiếng, khiến cô ta được mời tham dự các buổi nói chuyện và có công ty muốn mướn cô ta nên cần tập nói trước công chúng. Mình phục cô này vì dám đi ngược lại trào lưu của người Mỹ gốc việt tại Hoa Kỳ. Xong om
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
