Aline (Christophe)

 Hồi học trung học, đám bạn học đều mê ca sĩ Christophe, đi đâu ở phố Đàlạt, tiệm chè hay cà phê đều nghe bản nhạc “Aline”, đã giúp ông ca sĩ tây này nổi tiếng, thần tượng của giới trẻ. Theo ông ta kể vào năm 1964, khi đang ăn cơm trưa với bà ngoại, ông ta nổi hứng viết bản nhạc này trong vòng 15 phút. Rồi đặt tên “Aline”, tên một cô gái tóc vàng, đang nghỉ hè ở miền nam nước Pháp, nơi ông Christophe, mới bắt đầu đi hát ở các phòng trà ở đây. 

Năm sau, ông ta được mời tham dự một chương trình “Palmarès des chansons “ của đài truyền hình pháp do Guy Lux và Anne-Marie Peysson điều dẫn với ban nhạc của Raymond Lefèvre. Khi xưa, ở Việt Nam hay nghe nhạc hoà tấu của ban nhạc Paul Mauriat với bản nhạc “Mammy Blue”. Nhớ CBMT hát bản này trong một buổi văn nghệ ở rạp Hoà Bình.

Bản nhạc Aline đã phóng ông ta, mới 20 tuổi lên hàng ngôi sao ye-ye, ngang ngửa với các ca sĩ hàng đầu như Jacques Brel, Gilbert Bécaud,...bán được 260,000 đĩa nhạc trong vòng 6 tuần lễ, tạo dựng một huyền thoại về người con gái mang tên Aline. Dạo ấy bên tây, người ta đặt tên Aline cho con gái mới sinh khá nhiều.

J'avais dessiné sur le sable
Son doux visage qui me souriait
Puis il a plu sur cette plage
Dans cet orage, elle a disparu
Et j'ai crié, crié "Aline!" pour qu'elle revienne
Et j'ai pleuré, pleuré
Oh j'avais trop de peine
Je me suis assis auprès de son âme
Mais la belle dame s'était enfuie
Et je l'ai cherchée sans plus y croire
Et sans un espoir pour me guider
Et j'ai crié, crié "Aline!" pour qu'elle revienne
Et j'ai pleuré, pleuré
Oh j'avais trop peine
Je n'ai gardé que ce doux visage
Comme une épave sur le sable mouillé
Et, et j'ai crié, crié "Aline!" pour qu'elle revienne
Et j'ai pleuré, oh, pleuré
Oh, oh j'avais trop de peine
Et j'ai crié, crié "Aline!" pour qu'elle revienne
Et j'ai pleuré, pleuré, pleuré
Oh j'avais trop de peine
Et j'ai crié "Aline! Aline! Aline!
Aline! Aline! Aline!"

Bản nhạc Aline trở thành bản nhạc ưa chuộng nhất vào mùa hè năm đó. Dạo mình ở âu châu, thường mỗi mùa hè là có một bản nhạc được ưa chuộng, ở các bãi biển, du khách đều nghe một bản nhạc thịnh hành như bài Macarena vào những thập niên trước.

Dạo ấy, ai cũng có hình bóng một thiếu nữ trong tâm khảm nên bản nhạc lột tả được tâm trạng của giới trẻ thời đó còn các thiếu nữ thì mơ mình là hình bóng trong đầu mấy tên con trai trong trường hay đâu đó.

Sau này Paris-Match có tìm ra cô Aline này, chụp hình với ca sĩ Christophe để đăng trên báo, bán chạy như tôm tươi . Xem hình

Người con gái tóc vàng tên Aline, trở thành huyền thoại, đã đưa ca sĩ Christophe lên đài danh vọng (photo Paris Match)

Ông Christophe, tên thật là Daniel Bevilacqua, gốc Ý Đại Lợi, sinh ngày 13/10/1945 tại ngoại ô Paris. Người Ý Đại Lợi nghèo nên di cư sang Pháp kiếm sống như gia đình ca sĩ Salvatore Adamo sang Bỉ quốc. Ông ta chơi ban nhạc từ trung học nên hay tụ họp tại câu lạc bộ tên Golf-Drouot, quận 9 của Paris, nơi các danh ca khởi đầu hành trình âm-nhạc của họ như Free, David Bowie, The Who, Johnny Hallyday, Eddy Mitchel,.. ông ta mơ về đời sống, văn hoá mỹ “American way  of life “ với kẹo cao-su, rock’n’roll. Điểm vui là nhờ nhạc tình mà ông lại nổi tiếng thay vì Rock’n’Roll như Eddie Mitchel.

Chủ hộp đêm và Johnny Hallyday, Eddie Mitchel, vua rock’n’roll của Pháp. Hình trên Internet 

Hè năm 1965, bản nhạc Aline được bán trên nữa triệu đĩa nhạc 45 tours với sự dàn dựng của ông Jacques Deanjean thêm giọng nữ tạo thêm sức hút cho thính giả, có lẻ ảnh hưởng nhạc Blue của Hoa Kỳ. Đồng thời, năm ấy cũng có một bản nhạc nổi tiếng khác đương thời tên “Capri, c’est fini “ do ca sĩ Hervé Vilard trình bày, cũng do ông hoà âm trưởng thực hiện. Hai ca sĩ thưa kiện về đạo nhạc nhau, cuối cùng ông Christophe thắng kiện và cho ra đời lại bản nhạc Aline, kiếm thêm một mớ tiền. Bản Aline hay nói chung nhạc tây được du nhập vào Việt Nam vào những năm 1972 theo làn sóng nhạc trẻ, được chuyển ngữ qua tiếng Việt. Xem như phải mất 5-7 năm mới đến bờ Thái Bình Dương.

Cuộc đời của ông ca sĩ Hervé Vilard cũng lạ lắm. Có dịp mình sẽ kể vì có nhiều kỷ-niệm với đảo Capri, khi ở Ý Đại Lợi. Lý do là nghệ-danh của ông ta thuộc bản quyền của người khác, tương từ trường hợp ca sĩ Ringo, chồng của ca sĩ Sheila nên sau này ông ta có thời gian không được hoạt động với nghệ danh của mình tại âu châu nên phải bò sang Nam Mỹ để sinh hoạt và tìm ra Barbie, tên đồ tể Nazi. Lúc ông ta được sử dụng lại nghệ-danh của mình thì có làm nhiều bản nhạc khá ăn khách, âm hưởng của thời sinh sống tại Nam-mỹ.

Ngoài ra bản nhạc nổi tiếng thứ 2 là “ les marionnettes “ mà mình nghe lần đầu tiên ở nhà hai anh em Chương và Trình. Mấy ông thần tập chơi nhạc với Thảo (Xu Tiéng) ở căn nhà mới xây ở đường Phan Đình Phùng, trước khách sạn Cẩm Đô, nơi dốc Nhà Làng. Hình như Trình chơi trống thì phải, rên rĩ bản nhạc này. Từ đó mình không gặp lại hai anh em này. Nghe nói Chương lấy con gái chú Phấn, tiệm thuốc Mình Tâm ở đường Duy Tân.

Ca sĩ Christophe lần đầu tiên trên đài truyền hình đã chinh phục các khán giả pháp. Hình trên Internet 

Sau này, qua tây mình nghe ông Christophe kể là leo lên gác, tìm lại trong những đồ cũ, thấy lại những con rối mà ông ta làm khi còn bé nên viết bản này.

Moi je construis les marionnettes
Avec de la ficelle et du papier
Elles sont jolies les mignonnettes
Je vais, je vais vous les présenter
L'une d'entre elles est la plus belle
Elle sait bien dire papa maman
Quant à son frère il peut prédire
Pour demain la pluie ou bien le beau temps
Moi je construis des marionnettes
Avec de la ficelle et du papier
Elles sont jolies les mignonnettes
Je vais, je vais vous les présenter
Chez nous à chaque instant c'est jour de fête
Grâce au petit clown qui nous fait rire
Même Alexa cette pauvrette
Oublie, oublie, qu'elle a toujours pleuré
Moi je construis des marionnettes
Avec de la ficelle et du papier
Elles sont jolies les mignonnettes
Elles vous diront, elles vous diront
Que je suis leur ami, que je suis leur ami
Que je suis leur ami, leur ami
Que je suis leur ami, leur ami
Que je suis leur ami, leur ami

Ngoài ra ông ta có bản “Mal” do ca sĩ Thanh Lan trình bày, khá được ưa chuộng trong giới choai choai thời ấy. Mình nhớ nghe bản này lần đầu khi học hè ở trường Việt Anh. Cuối khoá, có một anh chàng ở đầu trong đường hoàng Diệu, hát bản nhạc này bằng tiếng việt, sau này mới khám phá ra là ca sĩ Anh Dũng, rể của hai bác Nguyễn Đình Thừa. Còn một cô học Couvent des Oiseaux hát bằng tiếng pháp. Qua tây thì dân tây không chuộng bài hát này lắm.

Mal
Au fond du cœur
Oui j'ai mal
Mal
Toute la vie me fait mal
De temps en temps
Quand je regarde le soleil
Qui vole
Qui vole
Au fond du ciel
Je me souviens
D'un prénom qui me fait mal
D'une robe
D'un soulier de premier bal
Je me souviens
Des paroles d'une chanson
Où venaient souvent
Des mots dans les frissons
Mal
Dans une mer de corail
Mal
La couleur bleu me fait mal
De temps en temps
Quand je regarde le soleil
Qui vole
Qui vole
Au fond du ciel
Je me souviens
D'un prénom qui me fait mal
D'une robe
D'un soulier de premier bal
Je me souviens
Des paroles d'une chanson
Où venaient souvent
Des mots dans les frissons
Mal
Au fond du cœur
Oui j'ai mal
Mal
Toute la vie me fait mal
De temps en temps
Quand je regarde le soleil
Qui vole
Qui vole
Au fond du ciel
Je me souviens
D'un prénom qui me fait mal
D'une robe
D'un soulier de premier bal
Je me souviens
Des paroles d'une chanson
Où venaient souvent
Des mots dans les frissons
Mal
Mal
Oui j'ai mal
Bien trop mal
Mal
Mal
Oui j'ai mal

Cuối năm, nhớ chuyện xưa thời mới bắt đầu để ý đến mấy cô thiếu nữ tại Đàlạt, cảm thấy như bản nhạc nói lên tâm trạng của mình một thời nên ghi lại.

Xin chúc các anh chị một năm mới vui vẻ và an khang.


Ảnh của họa sĩ Ba Bụi

Nguyễn Hoàng Sơn