Nhớ khi xưa, có xem phim “ngày tàn của đế quốc la mã” (la chute de l’empire romaine) ở rạp xi-nê Hoà BÌnh, có Sophia Loren đóng. Cho thấy cái gì thịnh rồi sẽ suy như ai đó nói “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời”. Thế kỷ 19, Anh quốc là một đế chế tự hào là mặt trời không bao giờ lặn ở đế chế này nhưng rồi buồn đời Anh quốc tìm cách đánh đế chế Áo-Hung, và đế chế Ottoman. Tuy thắng nhưng đã làm giảm suy đế chế và đến thế chiến thứ 2, được xem là nhát chém tử thần khiến Anh quốc không ngất đầu lên luôn từ đó. Mình làm việc 2 năm tại Luân Đôn, sau này về lại thì thất kinh vì đất nước này quá thay đổi. 8 thành phố lớn, có thị trưởng theo đạo hồi giáo, điển hình Luân Đôn. Thậm chí một người gốc Ấn Độ làm thủ tướng.
Lý do là quân đội được trải rộng khắp thế giới. Tiền để nuôi quân rất tốn, phân nữa ngân sách của đế chế. Do đó phải bỏ thuộc địa để lo cho dân. Tương tự các đế quốc khác như Pháp quốc, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,.. khi xưa, đế chế La mã tiêu đến 65% ngân sách đế chế cho quân đội thì hết tiền lo cho phúc lợi người dân nên bạo loạn nổi khắp nơi đưa đến suy tàn của đế chế.
Sau 75, nếu Việt Cộng không cho người Việt vượt biển thì chắc chắn người miền nam sẽ bạo loạn. Ông thủ tướng Tân Gia Ba viết thư cho bà thủ tướng Anh quốc để nói lên vấn đề. Hà Nội cho đi từ miền Bắc cũng như miền nam, bằng cách lấy vàng ra đi, mua bãi.
Thay vào đó, chúng ta thấy xuất hiện hai đế chế mới; Sô Viết và Hoa Kỳ thay thế ở thế kỷ 20. Được cái là hai đế chế này không trực tiếp đánh nhau nhưng xúi đàn em đánh nhau như chiến tranh Việt Nam, Angola, Nicaragua,… năm 1991, chúng ta thấy Liên Xô sụp đỗ vì nuôi lính khắp nơi tốn không biết bao nhiêu tiền, rồi phải sản xuất đồ chơi cho lính đánh nhau nên cuối cùng banh ta lông. Sau khi Sô Viết sụp đổ , có cả trăm quốc gia mới ra đời. Mình đang chuẩn bị đi 3 nước thuộc Liên Sô cũ, tên đọc không ra.
Mấy chục năm sau, Hoa Kỳ cũng bắt đầu hết hơi vì trải quân trên 80 quốc gia, có trên 777 căn cứ trại lính để nuôi. Mình có anh bạn làm cho quốc phòng, được gửi đi xem lại cấu trúc của truyền thông của các căn cứ Mỹ trên thế giới. Anh ta nói trong tương lai sẽ có những nơi không cần lính canh gác. Có dạo mình làm việc cho một công ty chuyên trùng tu các căn cứ quân đội Mỹ. Nếu tiếp tục thì một sớm một chiều Hoa Kỳ sẽ banh ta lông như các đế quốc khác trong lịch sử.
Do đó mình không đồng ý Hoa Kỳ tham chiến vào Ukraina hay bất cứ cuộc chiến nào khác. Đã sống ở Việt Nam, trải nghiệm Mậu Thân nên mình sợ chiến tranh. Bạn bè đi lính mấy tháng sau, xe nhà binh chở xác về. Hoa Kỳ nay nợ chồng chất, số nợ lớn hơn cả GDP do đó cần thắt lưng buột bụng, bớt chi tiêu. Quốc hội Hoa Kỳ hiểu rõ điều đó nhưng không một đại biểu nào dám lên tiếng cải tổ vì sẽ không được bầu lại. Muốn cải tổ thì phải cắt giảm chi tiêu, các phúc lợi của người Mỹ. Mình nhớ thời ở Việt Nam, gọi là Kiệm Ước, giá cả tăng muốn chóng mặt. Mẹ mình dạo ấy bán chui thêm gạo đường, mình đi giao hàng, chở gạo trên xe gắn máy, mà thấy giá cả lên vùn vụt, bao gạo hôm nay 1,000 đồng nhảy lên 1,500 tuần sau, nhất là giá xăng. Từ đó có vụ mua xăng trong chai pha đủ thứ bán lẻ ở ngoài đường.
Các con số đã cho thấy sự rút lui của Hoa Kỳ khỏi cuộc chiến Ukraine chỉ là sự cần thiết cho tài chính quốc gia. Những cam kết với ngoại quốc về bảo đảm an ninh trở thành khó thực hiện. Ngày nay kiến trúc tài chính toàn cầu đã thay đổi. Nếu chúng ta cẩn trọng xem quân đội Hoa Kỳ có căn cứ trên 80 quốc gia trên thế giới, không thể tiếp tục mãi mà các nước này không gia tăng ngân sách quốc phòng. Căn bản tài chính của đế chế đang lung lay. Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cao nhất thế giới. Có trên 100,000 binh sĩ trú đóng tại Âu châu để bảo vệ cho người Âu châu, họ chửi bới mình, xuống đường biểu tình này nọ.
Hiện nay có trên 166,000 binh sĩ Mỹ trú đóng ngoài nước Mỹ, và trên 290,000 người Mỹ dân sự làm việc cho quân đội tại hải ngoại. Xem như nuôi trên 456,000 người Mỹ tại hải ngoại, cho việc đóng quân, chưa kể các cựu quân nhân về hưu và bị bệnh này nọ.
Dạo mình ở Pháp thì người Pháp cứ chửi Mỹ dù biết bao nhiêu binh sĩ Mỹ đổ bộ vào bờ biển Normandie, chết như rạ để giải phóng Pháp quốc khỏi ách đô hộ của Đức quốc xã. Qua Ý Đại Lợi cũng tương tự. Biểu tình kêu Yankee go home. Rồi sau này sang Anh quốc làm việc, cũng thấy mỗi tuần người Anh quốc đi biểu tình chống Pershing đủ trò dưới thời bà Thatcher.
Cho nên ông Trump lên, phải tìm cách xù các vụ NATO, để cứu vãn tình hình tài chính cho nước Mỹ. Các nước Âu châu lâu nay có người Mỹ bảo vệ nên tà tà. Họ lên án chống Puchin xâm lược nhưng họ lại bỏ tiền ra mua dầu hoả và ga của Puchin là sao. Tại sao không mua dầu khí của Hoa Kỳ. Ai thấy tự nhiên nhưng đối với mình thì thấy không đúng. Một mặt anh Tây kêu gào Puchin xâm lược, đồ tể này nọ rồi kêu cấm vận, giam tiền của người nga đâu trên 250 tỷ trong các ngân hàng âu châu nhưng lại bỏ tiền, mua dầu khí Nga, hoá ra nuôi Puchin thì chừng nào mới đánh cho Puchin sụp, nga nhào. Theo tờ báo thiên tả của Anh quốc, năm 2024 Âu châu mua 22 tỷ Euro dầu khí của Nga nhưng chỉ cúng dường cho Ukraina 19 tỷ. Theo mình hiểu là Âu châu lấy tiền lời trên các tài sản của người nga để đưa cho Ukraine. Còn ông Zelinsky thì muốn Âu châu và Hoa Kỳ đưa tiền của người nga bị giam trong các ngân hàng Âu châu và Hoa Kỳ, để ông ta đánh Puchin. Nếu làm kiểu này thì bố thằng nào trên thế giới dám đầu tư vào Âu châu nữa.
Mình nghĩ ông Biden cũng muốn rút lui nên khi Puchin tấn công thì ông ta hỏi ông Zelinsky có muốn được di tản qua Mỹ hay không. Ông thần Zelinsky này kêu không, chỉ muốn đạn dược chớ không cần máy bay di tản. Thế là phải viện trợ đánh cho Puchin suy yếu rồi kêu hòa bình. Vì Âu châu vẫn cần dầu khí rẻ của Nga. Theo bài báo thì năm 2025, Âu châu vẫn tiếp tục mua dầu khí của Puchin nghĩa là họ họp nhau tại Anh quốc, tổng thống pháp lên tiếng đe doạ Puchin nhưng vẫn tiếp tục mua dầu và trả tiền cho Puchin tiếp tục xâm lược Ukraina. Âu châu chỉ giúp đỡ Ukrainian có 0.1% GDP của họ trong khi Hoa Kỳ chi viện trên 250 tỷ Mỹ kim từ 3 năm qua. Cho nên họ phải chửi Hoa Kỳ khi ông Trump kêu cho khai thác khoáng sản để lấy tiền về. Chỉ cho mượn. Còn mấy ông Tây bà Đầm giỏi thì viện trợ cho Ukraine, chỉ có 0.1%, nghĩa là 1/10 của 1%. Mà tiền này là tiền lời của người nga bỏ vào ngân hàng của Âu châu. Điển hình đội banh Chelsea của ông nào người Nga, bị ép bán mấy tỷ Mỹ kim, rồi họ cho ngân hàng Âu châu vay, lấy tiền lời đưa cho Ukraina chống lại Puchin, một mặt họ mua dầu khí của Puchin để đánh anh Ukraina nên mình thấy trò hề này cần chấm dứt.
Tổng thống Biden không dám nói sự thật vì sợ mất mặt còn ông Trump thì chả sợ thằng Tây nào cả. Kêu rút lui, không can dự vào nữa. Muốn hoà bình thì nói chuyện còn kêu tui bỏ tiền ra cho anh đấm đá với Puchin, không phải là chuyện của tôi. Thế là truyền thông nhảy vào đánh tơi bời hoa lá. Nhóm Âu châu đầu nậu họp mặt tuyên bố sẽ chi viện cho Ukraine. Thủ tướng Anh quốc kêu mỗi năm cho 2.5 tỷ, còn mấy ông Tây bà đầm khác thì chưa nghe tới. Nhưng tiền này nói cho oai nhưng trên thực tế là tiền lời của tài sản người nga ở Âu châu.
Cho nên khi nghe ông Zelinsky nói chỉ nhận đâu 1/3 số tiền của Mỹ viện trợ thì mình tin tưởng vì họ ăn tiền trên xương máu của người Ukraina. Ai buồn đời đọc bài báo của tờ The Guardian, Anh quốc, thiên tả về đề tài này.
Hoa Kỳ muốn không bị vỡ nợ thì chỉ có cách là cắt giảm chi tiêu. Tiền nợ nhiều hơn tiền làm ra mỗi năm như một gia đình có lợi tức hàng năm là $200,000 mà tiêu xài $250,000 thì phải tìm cách giảm chi tiêu và dùng tiền dư để trả nợ. Chớ tiếp tục chi tiêu thì chỉ có phá sản. Không ai biết rõ hơn ông Trump về phá sản. 6 lần. Kinh
Năm 2024, ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ là $968 tỷ Mỹ kim, nhiều hơn 12 nước kế tiếp họp lại. Ngân sách quốc phòng của Nga gia tăng 227% từ năm 2000, và Trung Cộng gia tăng 566%. Mình mới xem chương trình về sự tái lập quân đội Nhật Bản ngày nay để đối phó với Trung Cộng. Dân số giảm vì không đẻ, kinh tế trì trệ nhưng phải gồng mình ra xây dựng quân đội để bảo vệ đất nước, lỡ anh Trung Cộng muốn đánh Đài Loan. Xem chương trình này mới hiểu vì Nhật Bản có mấy hòn đảo sát bên cạnh Đài Loan. Kiểu Hà Tiên và Phú Quốc cạnh Cao Miên. Nay họ đều xây căn cứ trên mấy hòn đảo này hết. Kinh. Ông Trump kêu Nhật Bản trả tiền để được bảo vệ hay anh Nam Hàn. Do đó họ phải tự lực cánh sinh, thành lập lại quân đội vì sau 1945, hiến pháp Nhật Bản không cho phép có một quân đội mạnh như xưa, tương tự Đức quốc.
Hoa Kỳ tuy không có một quân đội đông đảo nhưng chiếm 40% sự chi tiêu quân đội của thế giới với $877 tỷ. Trung Cộng đứng thứ 2 số 13% với $292 tỷ. Xem đường dẫn https://www.visualcapitalist.com/mapped-largest-military-budgets-2022/
Có anh bạn nay định cư tại Gia-nã-đại, kêu là không hiểu sao Gia-nã-đại, Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ đã ký hiệp thương USMCA nhưng tại sao Ông Trump kêu áp thuế hai xứ này dù hiệp thương này sẽ được xét lại năm 2026. Lý do là thâm thủng cán cân ngoại thương.
Năm 2024, Hoa Kỳ nhập cảng $412.7 tỷ hàng hóa từ Gia-nã-đại và xuất cảng qua Gia-nã-đại là $349.4 tỷ hàng hóa xem như thâm thủng $63.3 tỷ mỹ kim. Gia-nã-đại xuất cảng năm 2024 là $777.9 tỷ, xem như 53% vào Hoa Kỳ. Còn thâm thủng với Mễ Tây Cơ lên đến $172 tỷ Mỹ kim. Trong khi đó gdp của Gia-nã-đại năm 2024 là 2, 515 tỷ và của Mễ Tây cơ là $1,821 tỷ. Mexico xuất cảng qua mỹ $505.8 tỷ trên tổng số $617.09 tỷ xuất cảng của xứ này. Hoa Kỳ nhập cảng năm 2024 là 4,111 tỷ Mỹ kim. Hoa Kỳ nhập cảng từ Gia-nã-đại chỉ có 0.1% tổng lượng nhập cảng hàng năm còn Gia-nã-đại xuất cảng qua Hoa Kỳ là 53%.
Lý do này mà ông Trump tếu là Hoa Kỳ hỗ trợ Gia-nã-đại hàng năm 63 tỷ Mỹ kim, thôi thì sáp nhập vào Hoa Kỳ, thành tiểu bang thứ 51. Khiến truyền thông chửi bới, mấy chính trị gia Gia-nã-đại lên tiếng chửi bới, ký sắc lệnh cấm mua hàng Mỹ này nọ. Cuối tuần này, nghe nói người Gia-nã-đại lái xe qua biên giới Mỹ để mua đồ Mỹ như rượu. Còn xem Mễ Tây cơ thì hiểu ngay tại sao bà tổng thống Mễ, lên tiếng nói ngon lành lắm để vuốt dân Mễ nhưng tức tốc cho quân đội Mễ đến biên giới, bắt mấy chủ chốt băng Đảng ma tuý, dẫn độ qua Hoa Kỳ ngay.
Sáng nay thức dậy, lại nghe ông Trung Cộng áp thuế 100% đồ nhập cảng từ Gia-nã-đại. Để trả thù vụ Gia-nã-đại áp thuế xe sản xuất Trung Cộng. Mình không hiểu phía sau, Trung Cộng, Hoa Kỳ và Puchin có thoả hiệp ngầm hay không. Mình sang Mễ Tây cơ chơi thì thấy họ chạy xe điện của người Tàu rất nhiều. Y chang xe của Vin Fast, chỉ đổi tên Mễ. Nissan tuyên bố sẽ đóng cửa nhà máy sản xuất tại Mễ vì Hoa Kỳ áp thuế 25% thì lỗ.
Đi học về thương lượng, người ta chỉ mấy cách thương lượng. 1 trong các chiêu thương lượng là cứ nói một câu rất ngu, để đối tác mất thăng bằng, đặt lại câu hỏi về mình, có ngu đến cỡ nào. Mình thấy ông Trump đang sử dụng chiêu này. Kêu sáp nhập Gia-nã-đại thành tiểu bang 51 khiến ai cũng kêu ông ta ngu. Đâu phải muốn sáp nhập Gia-nã-đại là chuyện dễ, trưng cầu dân ý này nọ nhưng chiêu này sẽ khiến đối phương không biết đâu mà mò. Cứ chửi cho vui cửa vui nhà. Mình hay dùng chiêu này, khi đang thương lượng rồi khi không mình nói mình không hiểu vì tiếng anh ở trình đô I-ét-eo, xin giải thích lại. Thế là họ phải trình bày lại từ đầu.
Tình hình kinh tế có vẻ sắp bị lộn xộn. Nhà cửa ở FLorida, Tennessee, Texas đang xuống. Cạnh nhà có căn nhà rao bán từ trước giáng sinh mà đến nay chưa bán được. Có lẻ vì vậy họ đánh lạc hướng người Mỹ. Dạo này mình canh mấy tin tức về kinh tế nhiều hơn là đọc thiên hạ chửi nhau. Các cơ sở thương mại mượn tiền thường là 7 hay 10 năm phải tái tài trợ. Khi xưa thì nợ đâu 3.5% nay lên đến trên 8%. Cho nên nợ bị lộn xộn khi đáo hạn. May quá dạo đó mình muốn tái tài trợ vì rẻ nhưng nghĩ sao lại quên nên vẫn giữ tiền lời cách đây 20 năm.
Theo não nông dân của mình thì chính phủ Trump, sẽ tìm cách hạ thuế thương mại xuống 15% thay vì lần trước là 21%. Mình kêu con gái thành lập một công ty để kêu hãng làm trả tiền qua công ty vì hiện nay công ty chỉ trả 21% thay 38% theo cá nhân. Nếu xuống 15% thì xem như quá ít thì khắp thế giới sẽ chạy vào Hoa Kỳ đầu tư nên mới có chương trình Thẻ Vàng. Ai trả $5 triệu được vào, chỉ có ai muốn đầu tư vào Hoa Kỳ mới có 5 triệu. Sẽ giúp ngoại quốc đầu tư và các công ty Mỹ đầu tư lại tại Hoa Kỳ như Apple mới tuyên bố sẽ đầu tư 500 tỷ trong vòng mấy năm tới. Lý do là Âu châu đánh thuế công ty này mệt thở. Trước đây họ để văn phòng chính tại Ái Nhỉ Lan để được miễn thuế nhưng nay Âu châu kêu đánh mọi nơi nên rút về Hoa Kỳ. Tuần lễ đầu ông ta đã cho vài tỷ Phú tuyên bố sẽ đầu tư này nọ. Tiếp thị rồi để xem.
(Còn tiếp)
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét