Trong 800 tấm ảnh do ông Nguyễn Kính gửi cho mình thì thấy một chiếc trực thăng của quân đội mỹ rơi ngay dốc Lê Đại Hành và đường vào chợ Đàlạt nên mình có viết hỏi trên blog của mình. Chiếc máy bay có số 476, tên Daytipper, rớt ngày 18/2/1970.
Có người gửi cho mình cái link kể như sau:
https://sites.google.com/site/datutieuvuparis/trang-giai-tri/-vinh-hieu/phi-vu-dhieu-cay
Tuấn Nam Nguyễn: Năm đó mình học tại trường kỹ thuật lasan .trưa hôm mình và ba người bạn trốn học xuống dưới đập Hồ xuân Hương bơi. Và thường nhóm mình hay đi xuống dưới cây thông nơi máy bay rớt nhưng hôm đó cả nhóm kéo nhau lên rạp Hòa bình.Đang đi lên dốc thì lúc đó thấy một trực thăng đang chao đảo trên khách sạn Mộng đẹp và quay xuống bến xe cũ và vòng lại đâm vào bờ dốc ngay cây thông .khi mình đến xem thì tất cả đều đã chết không một ai nhảy ra trực thăng ơ cư ly thấp nhờ vậy mà dân Dalat thoát nạn hôm đó. đã lâu quá rồi bây giờ không biết nhưng người bạn mình hôm đó còn sống hay đã mất
Dalat xảy ra hai tai nạn trực thăng và một phi cơ. Một vu mất trực thăng. Trực thăng roi ơ thủy tạ khác với roi ơ cho âm phủ. Vụ này dân Dalat ai cũng biết.
Rồi có mấy tấm ảnh về trường Bùi Thị Xuân và Trần Hưng Đạo với phi công mỹ đứng chụp hình,…khiến mình như bò đội nón, không hiểu lý do về mấy tấm ảnh này.
Hôm qua, Nguyễn Kính gửi mình bài viết về Việt Cộng chiếm đóng Lãnh-địa Đức Bà (domaine de marie), nơi mấy bà sơ nuôi trẻ em mồ côi, kêu thả Việt Cộng ở trung tâm thẩm vấn ra nếu không họ sẽ giết các trẻ em mồ côi thì các phi công mỹ được lệnh bay đến và bắn hoả tiễn, sau đó lực lượng quân đội Việt Nam Cộng Hoà chiếm lại, tránh được một vụ thảm sát người vô tội tại Đàlạt. Để hôm nào mình kể.
Nguyễn Kính hỏi mình có biết vụ này thì mình chỉ nhớ là Việt Cộng có công kích vào Đàlạt lần thứ 2 hay thứ 3 gì đó sau Mậu Thân, có chạy vào Lãnh-địa Đức-bà, núp bắn máy bay rồi trực thăng bay đến bắn hoả tiễn đủ trò. Việt Cộng thụt B40 vào chiếc thiếc giáp M113 của quân đội Việt Nam Cộng Hoà nhưng hụt, bay xuống vườn của bà bị mình và thằng Khánh ăn cắp buồng chuối, chửi mấy ngày mấy đêm. Mình có thấy một tấm ảnh vùng này, chỉ thiếu nhà của mình nhưng nhà của Tuấn Cao, trung tá Tốn, trường Đa Nghĩa đều thấy. Để hôm nào mình kể, bỏ lên đây.
Các tấm không ảnh về Đàlạt trước 75 do người Mỹ chụp rất đẹp, cho mình thấy thành phố nhìn từ trên cao. Không biết tìm đâu ra. Nay ông Nguyễn Kính lại kêu mình tham gia một nhóm trên Facebook cho chính mấy người mỹ chụp mấy tấm không ảnh và kể lại các hình ảnh về trường Trần Hưng Đạo và Bùi thị Xuân. Để hôm nào mình kể lại. Hôm nay kể vụ máy bay trực thăng rớt.
Sau đây là những gì mình đọc trên Facebook của nhóm Dalat Historic, kể lại như sau:
Chao Kinh: Thanks for posting photo and message. I flew helicopters with the 92nd Assault Helicopter Company (AHC). I flew missions to Dalat many times between March, 1968 and March, 1969. Helicopter tail number 476 was not in the 92nd AHC. Maybe it came from the 192nd AHC in Phan Thiet or the 155th AHC in Ban Me Thuot. ?? I think the full tail number was 67-17476. If this photo shows the helicopter in Nguyen Thi Minh Khai Street in front of Cho Dalat, is the market behind the photographer? Is that the "Modern Hotel" in the background?
Information on U.S. Army helicopter UH-1H tail number 67-17476
The Army purchased this helicopter 0568
Total flight hours at this point: 00001980
Date: 02/18/1970
Accident case number: 700218301 Total loss or fatality Accident
Unit: 192 AHC
The station for this helicopter was Phan Thiet in South Vietnam
Number killed in accident = 0 . . Injured = 7 . . Passengers = 3
costing 244345
Original source(s) and document(s) from which the incident was created or updated: Defense Intelligence Agency Helicopter Loss database. Army Aviation Safety Center database. Also: OPERA (Operations Report. )
Loss to Inventory
Crew Members:
AC W1 WILLIAMS RL
P W1 COLLINS JM
CE E4 FREEL JC
G E4 FENSKY SS
Passengers:
E3 JL BAKER, PAX, D; E5 HD ELSEA, PAX, D; E4 AL CARR, PAX, D;
Accident Summary:
ON 13 FEB 70, ARMY AIRCRAFT UH-1H SN 67-17476 ASSIGNED TO THE 192D AV CO (A') DEPARTED PHAN THEIT. RVN FOR DALAT, RVN TO WORK FOR "C" COMPANY, 75TH RANGERS WHO WERE WORKING OUT OF CAMLY AAF AND WAS TO REMAIN THER FOR AN EXTENDED PERIOD OF TIME. ON THE AFTERNOON OF 18 FEB 70, WO1 ROBERT L. WILLIAMS, THE AIRCRAFT COMMANDER,AND THE CREW PICKED UP FIVE RANGERS. THEY WERE THEN GOING TO THE SOUTHWEST OF DALAT, RVN TO CONDUCT A VISUAL RECONNAISSANCE FOR THE PURPOSE OF LOCATING LANDING ZONES FOR LATER TEAM INSERTS. AT 1308 HOURS CAMLY TOWER GAVE AIRCRAFT 67-17476 CLEARANCE TO DEPART FROM RUNWAY 10R. WO1 WILLIAMS, DOING ALL OF THE FLYING, MADE A STRAIGHT OUT, LOW LEVEL DEPARTURE. HE LATER ASKED FOR CLEARANCE FOR A RIGHT BREAK AND FREQUENCY CHANGE WHICH WAS GRANTED. HE THEN MADE A RIGH TURN FOLLOWED BY A LEFT DESCENDING TURN. HIS FLIGHT PATH WAS THEN A LOW PASS OVER THE MARKET AREA AND THE MODERN HOTEL IN THE CITY OF DALST, RVN. REALIZING HIS LOW ALTITUDE WO1 WILLIAMS APPLIED POWER AND FLARED THE AIRCRAFT TO CLIMB OVER ELECTRIC WIRES AND OTHER OBSTACLES IN HIS FLIGHT PATH. HE ALSO INCREASED HIS GOVERNOR INCREASE-DECREASE BUTTON BECAUSE AT ONE GLANCE AT THE INSTRUMENT PANEL HE FELT HE HAD 6400 RPM INSTEAD OF 6600 RPM. WITH THE AIRCRAFT IN A TAIL LOW SLIGHT LEFT BANK ATTITUDE, IT STRUCK A STREET LIGHT POLE (HB 73). THE POLE MADE A HOLE AFT OF THE SYNCHRONIZE ELEVATOR AND CONTINUED TO SCRAPE UP THE VERTICAL PORTION OF THE TAIL. AS IT DID ONE TAIL ROTOR BLADE ALSO HIT THE POLE. THE SUDDEN STOPAGE OF THE TAIL ROTOR BLADE PROBABLY CAUSED THE DRIVE SHAFT BETWEEN THE 42 DEG AND 90 DEG GEAR BOXES TO FAIL TORSION WISE. THE TAIL ROTOR HEAD WAS TORN OFF THE 90 DEG GEAR BOX AND THE 90 DEG GEAR BOX WAS TORN FROM THE AIRCRAFT. THUS THE AIRCRAFT STARTED SPINNING TO THE RIGHT. PROBABLY DUE TO THE INITIAL LEFT BANK BEFORE HITTING THE POLE THE FLIGHT OF THE AIRCRAFT WAS CHANGED ENOUGHT TO KEEP IT FROM HITTING THE BUILDING THAT WAS IN FRONT OF IT TO THE SOUTHWEST FLIGHT PATH ESTABLISHED WHEN COMING OVER THE MODERN HOTEL. THE AIRCRAFT CONTINUED SPINNING 4 TO 6 360 DEG CLOCKWISE TURNS BEFORE COMING TO REST HEADING IN THE GENERAL DIRECTION OF WEST. ON IMPACT THE AIRCRAFT LANDED AGAINST A CONCRETE EMBANKMENT IN A LEVEL ATTITUDE. THE NOSE OF THE AIRCRAFT WAS PROBABLY THE FIRST PART TO IMPACT AND POSSIBLY A LITTLE RIGHT LOW. IT IS NOT CERTAIN WHETHER THE AIRCRAFT BOUNCED AFTER INITIAL IMPACT BUT IT CAME TO REST FLAT WITH THE TERRAIN. ONE OF THE MAIN ROTOR BLADES STRUCK THE CONCRETE EMBANKMENT ON THE RIGHT SIDE CAUSING THE BLADE TO BREAK INTO 4 OR MORE MAIN PIECES OF APPROXIMATELY 5 FEET IN LENGTH. THIS SUDDEN STOPPAGE OF THE MAIN ROTOR BLADE ALSO CAUSED THE ENGINE TO MOVE REARWARD ABOUT A FOOT WHEN THE TRANSMISSION WAS TORN FROM ITS MOUNTS IN THE AIRCRAFT. THREE PASSENGERS WERE THROWN OUT UPON IMPACT. TWO OF THEM WERE DRAGGED AWAY FROM THE AIRCRAFT DUE TO BEING UNCONSCIOUS FOR A SHORT PERIOD OF TIME. THE AIRCRAFT COMMANDER WAS ALSO UNCONSCIOUS AND WAS REMOVED BY WITNESSES OF THE ACCIDENT. THE AIRCRAFT ENGINE, WHICH CONTINUED TO RUN AFTER IMPACT AND WAS SHHT OFF AFTER EVERYONE WAS REMOVED FROM THE AIRCRAFT BY THE CREW CHIEF ON THE GROUND WHO WITNESSED THE ACCIDENT.\\
Hi Dennis: Thank you for the kind comments about this Facebook site and some of the photos I have posted. I was with the 92nd AHC based at Dong Ba Thin (near Cam Ranh) and flew many missions to Dalat and the surrounding area. (Maybe I flew you to one of your mountaintop signal sites, in particular maybe Nui Lang Bian. Flew to that mountaintop many times.) I likewise always though Dalat was a beautiful place. I was drawn back for my first return visit in 1996. Still very beautiful and not too developed. My next trip in 2004 saw the beginning of changes mostly oriented to tourism. On my last trip in 2015, I saw too much change and overdevelopment in a touristy way. Mini hotels everywhere and attractions and entertainment that detracted very much from Dalat's historic charm. Its still worth going back for a visit, but the changes you would see since 1969 will be somewhat overwhelming. A few 2015 Dalat photos posted below.
Trên Facebook, thấy họ dùng Google để dịch ra tiếng Việt như sau:
Xin chào Dennis: Cảm ơn bạn đã bình luận tốt về trang Facebook này và một số hình ảnh tôi đã đăng. Tôi đã tham gia AHC thứ 92 có trụ sở tại Đông Ba Thin (gần Cam Ranh) và bay nhiều nhiệm vụ đến Đà Lạt và khu vực lân cận. Có lẽ tôi đã đưa bạn đến một trong những trang web tín hiệu của bạn, đặc biệt có thể là Núi Lang. Tôi cũng vậy, mặc dù Đà Lạt là một nơi tuyệt đẹp. Tôi đã được rút lại cho chuyến thăm trở lại đầu tiên của tôi vào năm 1996. Vẫn rất đẹp và không quá phát triển. Chuyến đi tiếp theo của tôi vào năm 2004 đã chứng kiến sự khởi đầu của những thay đổi chủ yếu hướng đến du lịch. Trong chuyến đi cuối cùng của tôi vào năm 2015, tôi đã thấy quá nhiều thay đổi và phát triển quá mức theo cách du lịch. Các khách sạn nhỏ ở khắp mọi nơi và các điểm tham quan và giải trí làm mất đi rất nhiều sự quyến rũ lịch sử của Đà Lạt. Nó vẫn đáng để quay trở lại cho một chuyến thăm, nhưng những thay đổi bạn sẽ thấy kể từ năm 1969 sẽ có phần quá sức. Một vài hình ảnh Đà Lạt 2015 được đăng dưới đây.
Qua sự kể lại, người Mỹ tìm được tài liệu về tai nạn, cho thấy không có ai chết như ông thần nào, người Đàlạt kể về vụ này. Mình nghe kể vụ trực thăng rớt ở hồ Xuân Hương là do mấy ông phi công bay lượn chào em gái hậu phương, đụng phải cột cờ, thuỷ lôi của nhà hàng Thuỷ Tạ mà rớt. Lại có nguồn tin khác, là khi trực thăng rớt thì an ninh quân đội đến niêm phong một căn phòng tại khách sạn Palace và đem hành lý giấy tờ trong phòng đi mà đến nay, các biên bản, báo cáo về chiếc máy bay rớt như trên, không có trong hồ sơ của quân đội.
Chủ trang Facebook về Đàlạt xưa than phiền về các người Việt tham gia, không cống hiến gì cho trang ngoài mấy quảng cáo du lịch ăn uống vớ vẩn về Đàlạt. Chán Mớ Đời
Hôm nào mình sẽ kể về trường Bùi Thị Xuân và Trần Hưng Đạo với những tấm ảnh thấy trên mạng mà thiên hạ không giải thích, lấy từ đâu. Chán Mớ Đời
Nhs
