Hội thoại trên đài truyền hình Little Sàigòn

Có người đọc Mực Tím Sơn Đen nên mời mình tham gia chương trình hội thoại “Money Smart”. Hôm qua mình đi phỏng vấn lần thứ 3. Nói về đề tài “dạy con tài chánh”.

Lịch sử đang tăng tốc mà nếu mình không để ý thì thế hệ con cháu mình sẽ bị te tua. Chúng ta thấy ngày nay các công ty mướn con em chúng ta bán thời gian, dưới 30 giờ một tuần để khỏi phải trả các Quyền lợi như bảo hiểm sức khoẻ, bảo hiểm nhân thọ, quỹ hưu trí,...

Nếu con em chúng ta không hiểu được vấn đề tài chánh thì vài chục năm nữa khi chúng về hưu hay ngày nay bị đau hay gì thì không thể nào đi bác sĩ hay nhà thương. 

Sau đây là cuộc hội thoại đầu tiên, không biết phát hình khi nào, có chị hàng xóm khi xưa, không gặp nhau 50 năm mà nhận ra mình nên có chụp hình, gửi cho mới biết lên sóng.

Thời gian chỉ có 12 phút nên khó có thể giải thích rõ, thêm người phỏng vấn không có báo cho biết trước sẽ hỏi gì nên cứ hỏi tới đâu thì nhớ cái gì thì nói nên không mạch lạc. Có người xem thắc mắc hỏi mình nên chú thích thêm ở đây. 

Gửi mấy bác 2 phần hội thoại hôm ấy.
Phần1:

MacDonald:
Khi ông Ray Kroc viếng thăm tiệm ăn của hai anh em MacDonald thì có hỏi Họ sao không bán franchise thì hai anh em này nói có bán nhưng vấn đề là họ không tuân theo thể lệ đã ký trước đây. Kiểu mở quán phở nhưng lại thêm các món bò kho, hủ tiếu cho thực khách không ăn phở.

Khi Ray Kroc mua thương hiệu MacDonald, tuy có làm tiền khi bán mỗi franchise nhưng vẫn thua lỗ vì lời trên khoai tây chiên và hamburger không bao nhiêu. May nhờ một tên làm ngân hàng chỉ ra cách là cho người ta thuê cửa tiệm và làm quen với ngân hàng để mượn tiền xây các tiệm. 

Thứ nhất là các franchisee phải tuân theo thể lệ, ai vi phạm sẽ bị không được thuê tiệm ăn nữa. Đó là cái còng xiết cổ người franchisee để họ phải làm nô lệ cho công ty suốt đời. Từ đó mới làm ăn khấm khá ra, biến công ty này thành một công ty đa quốc gia như hôm nay.

Mua nhà từ người chủ:
Khi người chủ cho mướn nhà về hưu, không muốn lo Giải quyết các vấn đề của người thuê nhà nữa thì nếu họ bán, sẽ phải đóng thuế khá nặng mà họ lại trong thời gian cần tiền, lợi tức khi về hưu nên không muốn đóng thuế nên bán lại theo kiểu “installment sale” thì chỉ trả tiền thuế trên số tiền mà họ nhận được hàng năm.

Phần 2:

1031 Exchange:
Bán nhà để mua lại căn khác thì ở Cali không có lợi vì:

* Proposition 13: thành phố chỉ được phép tăng tiền nhà hàng năm 2% số tiền thuế đóng năm trước.
* mua nhà khi xưa giá $180,000, đóng thuế điền địa có $2,400/ năm. Nếu bán căn này với giá $600,000 để mua lại căn khác cùng giá thì không phải đóng thuế lợi tức nhưng thuế điền địa phải đóng là $7,000/ năm, phải mất số lợi tức $4,600 hàng năm.
* ở các tiểu bang khác thì thuế điền địa của họ cao như 3.5% ở Texas thì nhà mới mua hay cũ đều trả như nhau nên có thể bán căn cũ mua căn mới hơn hay ở gần khu nhà mình ở.
* 1 trong những lý do mà nhà ở Cali lên cao vì proposition 13. Bà bán cho mình một căn nhà, ở cái nhà to đùng nhưng lại trả tiền thuế điền địa hàng năm có $847/ năm. Nếu bà ta dọn ra một Mobile home thì trả tiền đất không cũng mất $1,500/ tháng.

Mua nhà có cái lợi như sau:

* mua nhà có được cái lợi là chỉ bỏ ra một số tiền nhỏ và mượn số còn lại từ ngân hàng hay chủ nhà.
* được khấu hao căn nhà vì theo thuế vụ, căn nhà sau 27.5 năm là mất giá như chiếc xe là 5 hay 7 năm. Khi mà các công ty kêu là bảo đảm “lifetime “ có nghĩa là 5 năm trời. Không nên để 30 năm sau hư rồi kêu công ty đền.
* trừ các chi tiêu liên quan đến cho mướn nhà như lái xe đến viếng căn nhà, điện thoại,.....như một công ty thương mại.


Mua nhà tại Việt Nam theo kiểu chủ nhà cho vay lại:
Có người hỏi mình là tại Việt Nam, chủ nhà chỉ chuyển nhượng sổ đỏ khi nào giao tiền xong. Mình có mua một căn nhà tại Việt Nam, do người đi định cư tại Hoa Kỳ bán lại. Họ bán nhà sẽ không chuyển được nhiều tiền ra hải ngoại. Nếu họ tin mình thì họ chuyển sổ đỏ cho mình rồi bên này, mình chuyển tiền hàng tháng cho họ. Mình Đã trả xong nợ cho họ rồi.

Nên nhớ bình thường, không ai muốn giao nhà cho mình cả nếu chưa đủ tiền. Chỉ cần kiếm những người có vấn đề như chuyển tiền ra hải ngoại. Họ bán nhà sang đây, hàng tháng nhận được tiền của mình, sống thoải mái.

Điều tiên quyết là mình phải có chữ Tín. Lần đầu tiên mua nhà do chủ bán, họ lo ngại, xem credit của mình nhưng gần đây mình mua 5 căn giá 1 triệu, họ chả thèm xem số an sinh xã hội của mình gì cả.

Xong Om
Nhs