Istanbul 2022

 Chào tạm biệt cả đại gia đình tại Dubai. Trong khi mọi người bay về mỹ, pháp hay Việt Nam thì tiểu gia đình mình, đáp máy bay đi Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Istanbul là thành phố ai cũng đến nhưng không phải thủ đô của xứ này. Khi Anh quốc và đồng minh đánh bại đế chế Ottoman, người Thổ Nhĩ Kỳ phế bỏ ông vua và thành lập một nền cộng hoà Thổ Nhĩ Kỳ tương tự vua Bảo Đại bị Ngô Đình Diệm truất phế. Ankara, trước đây được gọi là Angora của Hy Lạp, được làm thủ đô của nước Cộng Hoà Thổ Nhĩ Kỳ. Mình sẽ không đi đến đây vì khá xa và không có gì quan trọng.

Nước này khi xưa bị người Hy Lạp chiếm đóng nhưng sau này người Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng thì đoàn quân của họ chiếm đóng xứ Hy Lạp mấy trăm năm nên khi đi Hy Lạp, mình nghe người Hy Lạp chửi người Thổ Nhĩ Kỳ như Triều Tiên, Trung Cộng chửi Nhật Bản. 

Sultan Mustafa Sony, trời nóng mà vợ bắt bận đồ để chụp hình Chán Mớ Đời 

Xui của nước này thì hên cho nước khác. Khi quân đội của đế chế Ottoman chiếm đóng Hy Lạp thì dân trí thức của Hy Lạp chạy di tản qua Ý Đại Lợi và được các ông thương buôn ở vùng Toscana Ý Đại Lợi, yêu chuộng. Kiến thức và tư tưởng của các nhà hiền triết Hy Lạp đã giúp họ thành lập một nền văn minh La Mã-Hy Lạp mà ngày nay người ta gọi thời đại Phục Hưng. Xứ Toscana này bổng nhiên sản xuất ra một thế hệ nghệ nhân và trí thức như Michelangelo, Leonardo da Vinci.,… đã giúp Âu châu thoát khỏi sự u mê của thời Trung Cổ. Ngày nay, người ta gọi là chất xám của ngoại quốc rất quan trọng.

Người ta thấy sau chiến tranh thế giới lần thứ 2, một số trí thức ở âu châu chạy qua Hoa Kỳ, giúp nền văn hoá Hoa Kỳ lên mau và phát triển về nghệ thuật, kỹ thuật như chế tạo bom nguyên tử,… sau vụ Thiên An Môn, Hoa Kỳ đưa tay vớt tất cả tiến sĩ từ Trung Cộng, muốn ở lại hay gần đây, Hoa Kỳ ra luật đặc biệt để chiêu dụ các kỹ sư nga la tư từng làm trong các chương trình nghiên cứu khoa học của nga la tư. Họ có cả danh sách những người được chấp thuận vào Hoa Kỳ nhanh nhất. 

Mình có quen một ông tiến sĩ người Đài Loan, sang Hoa Kỳ học tiến sĩ rồi ở lại, nói bạn bè ông ta, ai có tiến sĩ đề được Hoa Kỳ cho phép ỏ lại. Ông vua semi-conductor của Đài Loan, từng ở lại làm việc cho Hoa Kỳ. Sau đó được Đài Loan cũng cấp tiền bạc để giúp Đài Loan trở thành một cường quốc về seminar-conductor. Nay Hoa Kỳ cho phép công ty này thành lập một chi nhánh sản xuất seminar-conductor tại San Antonio, Texas.

Thời sinh viên mình bị bắt phải nghiên cứu mấy cái Passage bán đồ ở Paris, nay mới biết là kiến trúc sư pháp bị ảnh hưởng bởi các chợ (bazar) của Thổ Nhĩ Kỳ. Ở đây đẹp hơn vì khí hậu nên xây cất vơi mấy chòm cao và đẹp.

Đến Istanbul vì địa điểm này rất có nhiều di tích lịch sử của thế giới. Thành phố này được chia làm hai bởi một cái eo biển, mang tên Bosphorous. Một bên thuộc về Châu Âu và một bên thuộc về Châu Á. Đó là về địa chính trị và kinh tế, buôn bán từ mấy ngàn năm qua. Các cuộc thập tự chinh đều đi qua vùng này để đến thánh địa Jerusalem.

Mấy cửa hàng bán đồ gia vị và kẹo mức cua họ rất nổi tiếng. Mình đang cử ăn đồ ngọt nên không dám thử.

Lúc đầu được người Hy Lạp chiếm đóng, sau đó thuộc về đế chế La Mã. Một ngày đẹp trời, hoàng đế la mã tên Constantin, dời thủ đô từ La Mã đến đây, và đặt tên thủ đô mới của đế chế là Constaninopolis (thành phố constantin). Ông hoàng đế này có công rất lớn với Thiên CHúa Giáo. Lý do ông ta trở về đạo Thiên CHúa, và cho xây ngôi thánh đường ở đây, được xem là thánh đường Thiên CHúa Giáo đầu tiền lớn nhất của Thiên CHúa giáo. Từ đó dân chúng của đế chế theo đạo này rất đông và đến nay. Hình như vợ ông ta theo đạo này và bắt ông ta trở về đạo.

Sau này Thiên Chúa Giáo có sự bất đồng nên được chia thành hai giáo phái, một ở Vatican và một được xem là thiên chúa giáo chính thống. Có nhiều nguyên nhân lắm như đế chế La MÃ rộng lớn nên bị chia cắt tùm lum.

Đến thời hoàng đế Justinian I thì thủ đô này được đưa đến điểm cao nhất, được xem là một trong những thành phố đông dân cư nhất thời ấy, nghe nói đâu 700,000 người. Ngày nay thì dân số ở đây lên đến 20 triệu người. Lái xe trong thành phố là một ác mộng. Hôm từ phi trường đến khách sạn, nóng nực mà xe kẹt như điên, đường xá nhỏ, nên cuối cùng đành bỏ xe, kéo hành lý đến khách sạn cho nhanh.

 Đến thế kỷ 15 thì thành phố này bị người Thổ Nhĩ Kỳ tấn công và chiếm đóng. Netflix có chiếu bộ phim kể về ông Mehmet the conqueror này. Hôm qua đi thuyền vòng vòng ở vùng này, mình có xem cứ điểm này, nơi mà quân đội Thổ Nhĩ Kỳ phá vỡ vòng tuyến của người thiên chúa giáo, khởi đầu cho đế chế Ottoman.

Hôm kia đi viếng thánh đường Hagia Sophia, được xây cất bởi người thiên chúa giáo nhưng khi người Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng, họ không cho phá vỡ, chỉ trét thạch cao lên mấy tác phẩm ca ngợi Chúa Giê Su,.. và gắn lên đó các ghi khắc, điều răng của đạo Hồi Giáo. Người Thổ Nhĩ Kỳ trước kia là một nhóm người du mục ở Tây Á, rồi đến vùng này theo đạo Hồi Giáo. Người ta tìm thấy tiếng Thổ Nhĩ Kỳ gần gần giống tiếng của xứ Phần Lan. Rảnh mình sẽ kể vụ này, khá lạ.

Thế kỷ 20 khi chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ, cho tu bổ lại thánh đường mới khám phá ra sau lớp thạch cao nhưng hình ảnh ca người CHúa Giê Su khi xưa bởi các con chiên Thiên Chúa Giáo. Cho thấy cái khôn ngoan của người lãnh tụ có viễn kiến. Thường kẻ thắng cuộc đều đập phá bỏ những tàn tích của chế độ cũ, rồi không biết xây lại cái gì để ca ngợi những tượng anh hừng vớ vẩn, tốn tiền thuế của dân. Lính Taliban đã cho phá vỡ các tượng Phật được khắc trong vách núi khiến cả thế giới lên án, ghê tởm cho sự ngu muội của kẻ thắng cuộc, cuồng tín, say mê chiến thắng.

Mình có đi viếng một thánh đường hồi giáo mang tên Giáo đường Xanh vì trang trí bên trong khá đậm màu xanh da trời. Chỉ tiếc là họ đang tu bổ lại nên chỉ thấy cái chòm còn ngoài ra chả có gì. Nghe kể là ông vua nào, quên tên, muốn xây một thánh đường mang tên ông ta để có chân trong lịch sử nhưng người dân không đến đây cầu nguyện nên để câu Like, ông ta kiếm mấy di tích lịch sử về hồi giáo đem để trong đó khiến dân tò mò đến cầu nguyện. Sau đó ông ta bị ép phải trả lại mấy di tích lịch sử đã đánh cắp.

Tương tự, ông Erdogan lãnh tụ, cầm quyền ngày nay cũng làm một ngôi thánh đường hồi giáo trên đồi hoành tráng lắm bên phía Châu Á thì không có thằng thổ nào đến đi lễ, cầu nguyện ở đây. Chán Mớ Đời 

Trong khách sạn thấy họ làm cái hồ nước, với những giọt mưa và nhiều con mắt khiến mình tò mò. Ra chợ cũng thấy bán đầy thêm thằng con không biết ai nói, đòi đi mua cho bằng được. Nó có thằng bạn quen, khi đi viếng Đức quốc, kể cho nó nghe. Tò mò hỏi thì mới biết, con mắt này được người dân Hy Lạp, tin là các hung thần, ác quỷ nhìn chúng ta sẽ hại chúng ta nên họ hay đeo con mắt Ác Quỷ, để khi ác quỷ nhìn thấy con mắt này thì sợ tránh xa. Có lẻ theo truyền thuyết về Medusa. Cái này hình như mình đã kể vụ này khi kể về Hy Lạp.

Con mắt ác quỷ, như cái hình bát quái được treo trước cửa nhà người Việt hay người Tàu được bán cho du khách như điên.

Có cô tài tử Mỹ đen, lấy con trai của công nương Diana, đeo con mắt này nên mọi người đều bắt chước đeo như điên. Đi đâu cũng thấy bán dù không phải ở Hy Lạp. Chán Mớ Đời   

(Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

 

Chìm trong không gian Monet vào cuối tuần

Hôm nay, mình đánh thức vợ dậy, chở lên Montebello, gần Los Angeles, xem triển lãm “immersion Monet”, hoạ sĩ nổi tiếng người Pháp, Claude Monet. Người được xem đã khai phá ra trường phái ấn tượng. Mình mê ông này từ khi đi học kiến trúc. Hình ảnh mỗi sáng mình nhận thấy, nhất là vào mùa thu khi mình xuống xe métro tại trạm Louvre, đi theo đường Rivoli, rồi băng qua khuôn viên Le Carre, qua đường, lên Nghệ Thuật Kiều (passerelle des Arts), đi qua con sông Seine trong sương mù. Nhìn về phía Cầu Mới, Tân Kiều (pont Neuf), thấy mặt trời đang lên dưới sương mù, quá đẹp. Tương tự một bức tranh của Claude Monet.

Tại đây, họ có 3 cuộc triển lãm, Monet, Klimt và Dinos. Mình mua vé qua mạng về Monet. Phần triển lãm có 3 phần, phần 1 thì nói về tiểu sử của hoạ sĩ. Xem phần này mới hiểu lý do khi xưa, thầy dạy vẽ kêu không bao giờ dùng sơn màu đen. Họa sĩ Auguste Renoir kêu một hôm chúng tôi hết sơn màu đen nên chủ nghĩa ấn tượng ra đời. Họ phải dùng các màu khác để hoà với nhau, pha chế để ra màu tối. Từ đó họ không sử dụng sơn mầu đen. Chán Mớ Đời 

Sau đến phần 2 khu vườn của nhà hoạ sĩ ở Giverny khi ông ta lấy vợ thứ 2. Bà trước chết sớm, có một goá phụ, chồng bà ta hay mua tranh của họa sĩ, chết nên đăng ký quản lý đời nhau. Được cái là bà này góa phụ, ông chồng để lại 5 đứa con và một gia tài kết xù. Nhờ thế mà ông ta được đi du lịch qua Anh quốc, Hoà Lan, Venice,… nên để lại cho hậu thế nhiều bức tranh để đời, đã vẽ tại các quốc gia này.

Ông ta bị ảnh hưởng của hội hoạ Nhật Bản nên cho xây một chiếc cầu vòng Nhật Bản trong vườn với mấy hồ nước cá koi, hoa lilys nổi trên mặt hồ, đã khiến ông ta vẽ nhiều bức hoạ rất nổi tiếng. Đến phần 3 thì họ cho vào một căn phòng to lớn, 4 bức tường lớn cho chạy hình ảnh về các bức hoạ từ Normandie, Bretagne qua Hoà LAn, Anh quốc, Venice…nghe nhạc phê trên chiếc ghế bố. Hai vợ chồng ngồi nghe nhạc và xem hình ảnh của hội hoạ,… phê thật. Lâu lâu bỏ nghề nông dân, đi thưởng thức nghệ thuật một tí, khiến tâm hồn xả bớt phân bón cây, cỏ may,…

Cứ lấy cua hấp bỏ vào trong cái bịch nylon, lấy cái búa đập cho nó bể ra ăn còn không thì mang theo cái kềm bẻ càng cua vì họ không đưa, sợ bị mất. Cá chiên dòn với 3 con cua thêm đồ xào khoai tây đủ trò. Không nên gọi món khoai tây xào vớ vẫn.

Sau đó mình chạy ra Chợ Cá San Pedro để ăn đồ biển. Bạn bè thân đến chơi vùng này thì mình hay đưa họ đến đây ăn đồ biển tươi. Đừng có mua đồ của họ làm theo thực đơn, thấy đồ sộ nhưng toàn là khoai tây vớ vẫn. Đến mấy tiệm có bán cua địa phương đang bơi lội trong hồ cá, mua rẻ hơn và họ luộc hay hấp chi đó. Họ đưa cho cái pager, khi nào xong thì họ báo tin. Ăn cực đỉnh. Đồng chí gái mê cua nên hay đến chỗ này ăn.

Ăn mệt nghỉ, không hết nên phải đem về

Đến đây, du khách cảm nhận là đang ở Mễ Tây Cơ vì đa số thực khách là người Mễ, mấy ban nhạc Mariachi chơi khắp nơi, dân tình ra ôm nhau nhảy, cứ như đang ở Tijuana. Đi trong tuần thì ít người hơn, đợi thức ăn họ làm độ 30 phút còn cuối tuần thì 90 phút cho đến 2 tiếng. Chỗ này rất lớn tương tự ở bến tàu San Francisco. Nhiều tiệm ăn lắm, cũng vài mẫu. Mình thích chỗ này hơn ở San Francisco. Chỗ ăn thì chung, to lớn có thể chứa mấy ngàn thực khách đang ăn và nhảy đầm.

Bánh mì của họ ăn chung với thức ăn, được cuốn tròn như crepe của tây, chua chua, tốt cho đường ruột hay họ cuốn lại như hình dưới.

Phải ăn bốc, lấy thịt xào bỏ trong bánh tráng, cuốn lại để ăn

Sáng nay, hai cha con chạy lên vườn từ 7 giờ sáng. Tội thằng con, đi chơi khuya nhưng vẫn phải về ngủ sớm để sáng lên vườn với bố. Bố làm nông dân nên con cũng phải chia sẻ cuộc đời bần cố nông. Mình chỉ nó cách bỏ phân cho mấy cây Thanh Long để mỗi tháng nó làm. Sau đó thì kêu nó làm bài tính mượn tiền của cô cháu mà mình đã kể để cho cho nó hiểu là không hiểu về các con số tài Chánh thì không bao giờ giàu. Sau đó hái cam cho mẹ nó uống. Trên đường về, hai cha con ghé tiệm ăn Ethiopian. Cái món crepe của họ khá ngon, chua chua như bánh mì sourdough. Đặc biệt là họ làm cà phê khá lạ. Họ rang trong cái xoong nhỏ, khói  nghi ngút, đem ra cho mình xem rồi đem vô nghiền nhỏ ra thành bột rồi đun sôi, uống khá đậm. Kêu uống thử vì Ethiopia được xem là xứ khởi đầu món cà phê trên thế giới. Khá đậm.

Cà phê của họ, để trong chiếc ấm bằng đất màu đen để nấu cà phê. Khá đậm

Tối này thì đi ăn với đồng chí gái ở nhà bạn, họ tổ chức 33 năm máu lửa nội chiến từng ngày. Mai lại lên vườn tiếp. Dạo này trời nóng nên phải chuẩn bị đủ thứ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tiền thiên hạ OPM

 Báo chí cho biết ông Elon Musk đề nghị mua công ty Twitter với giá 44 tỷ đôla. Mình đoán là ông ta dùng tiền của người khác để mua mà người Mỹ gọi là Other People’s Money, gọi tắt là OPM. Mình không biết ông ta sẽ làm cách nào để mượn tiền của người khác để mua nhưng trong đầu tư, thị trường chứng khoán, nhất là ngành địa ốc, sử dụng OPM là cách có hiệu quả nhất.

Khi người Mỹ mua hay xây nhà, thường họ mượn một số tiền từ ngân hàng. Ít khi họ mua bằng tiền tươi ngoại trừ những trường hợp ngoại lệ như làm 1031 Exchange,… lý do là càng bỏ tiền nhiều thì vốn của họ ít lại, sẽ không có khả năng mua những căn nhà khác. Điển hình, ai đó có 1,000,000 tiền tươi. Nếu họ mua nhà ở cali thì chỉ mua được một căn. Nếu họ chỉ đặt cọc 25% và mượn 75% còn lại từ ngân hàng thì họ có thể mua được 4 căn nhà với trị giá là 4 triệu thay vì một triệu nếu mua tiền tươi. Chưa nói đến việc khấu hao, khấu trừ thuế. Nếu mua tiền tươi thì không có gì để khấu hao tài sản.

Người mua thế chân căn nhà cho ngân hàng, bỏ ra $250,000 để sở hữu chủ 1 căn nhà trị giá $1,000,000. Có người cho rằng trên thực tế mình chỉ có $250,000 vốn chủ sở hữu. Đồng chí gái có lần hỏi mình là căn nhà hai vợ chồng 15 ngày trước khi lên xe bông, nay giá bao nhiêu rồi. Mình nói độ $300,000 dạo ấy. Cô nàng làm tính, kêu mình lời, chỉ bỏ $36,000 đặt cọc nay nếu bán sẽ được $156,000. Cô nàng nói khiến mình thất kinh.

Ở Hoa Kỳ, chỉ có dân ngu khu đen như mình mới đóng thuế còn đám giàu thì có luật giúp họ đóng thuế rất ít. Tương tự khi xưa giới quý tộc đâu có đóng thuế, chỉ có dân đen là đóng thuế cho vua xài, xây cung điện Versailles để ăn chơi,…

Hai vợ chồng mua căn nhà giá $180,000, đặt cọc $36,000, mượn ngân hàng $144,000. Ở được 6 tháng thì phải dọn về nhà bố mẹ vợ để chăm sóc ông bà nhạc. Nhà xuống dạo đó, nếu bán thì lỗ nên cho thuê, đủ trả tiền ngân hàng. Do đó không tính tiền lời trả ngân hàng.

Dạo ấy nhà lên độ $300,000, nếu bán thì lấy $300,000 - $144,000 = $156,000. Đó là chưa kể các thứ như khấu hao được $10,000/ năm,… xem như lời 28.5%/ mỗi năm. Người Mỹ gọi là Internal Return, không biết tiếng Việt gọi là gì, ai biết cho em xin.

Nếu cộng thêm khấu hao $10,000/ năm thì tỷ lệ lời lên đến 55%. Dạo ấy trả tiền nhà và thuế má là $1,100/ tháng nay cho thuê được $2,750/ tháng. Gọi là External Return

Có nhiều người không muốn mắc nợ như đồng chí gái. Khổ cái là mụ vợ đã lấy mình nên đành chịu. Sau này mụ cấm mình mua thêm nhà cho thuê nên mình xài Land Trust để mua, khỏi cần chữ ký của mụ, khỏi cãi cọ gì cả. Mua xong rồi thì hỏi có muốn đi xem nhà mới mua. Hôm trước mụ đi xem 6 căn hộ mình mới mua, mụ hỏi sao anh mượn tiền ngân hàng được vì khi xưa, mụ phải ký giấy nợ.

Ngoài địa ốc ra, còn các chương trình khác dùng tiền thiên hạ như bảo hiểm, nhồi tiền đầu tư rồi mượn ra không phải đóng thuế. Khi qua đời, thì bảo hiểm trừ số tiền mình đã mượn ra để trả số tiền bảo hiểm còn lại.

Mình gặp người cháu rể, khoe là mới tái tài trợ lại căn nhà vì dạo ấy tiền lời xuống thấp. Mình hỏi thì anh chàng kể là đi 20 năm, để trả hết nợ cho xong nên cộng thêm $250 mỗi tháng. Mình nghe tới đó là thất kinh, hồn vía lên mây. Lạ 1 diều! Mấy đứa cháu nha sĩ, kỹ sư,…hay hỏi mình về tài chánh khi mượn tiền ngân hàng, đầu tư, ngược lại cô cháu mình thì chả bao giờ hỏi.

Tiền trả ngân hàng 12 năm đầu là chỉ trả tiền lời không. Ngân hàng khôn lắm, họ cho huê hồng nhiều để mấy người làm giấy nợ vay mượn từ ngân hàng, xúi khách hàng đi chiêu 20 năm cộng thêm $250/ tháng.

Để làm tính, vợ chồng cô cháu không có cash out nên mình chỉ đoán là số nợ là $360,000 dựa theo giá nhà mua cách đây mấy năm. Nếu tái tài trợ với 4% tiền lời cho 240 tháng (20 năm), số tiền phải đóng hàng tháng là -2,181.53. Cô cháu lại đóng thêm $250. Xem như -$2,181.53 - $250 = -$2,431,53/ tháng. Xem hình dưới.

Đây là số tiền lời trả cho ngân hàng bình thường 20 năm (240), năm đầu tiên sẽ trả $7,150.71. Đáng lẻ nhiều hơn xem năm 2023. Mình dùng ngày hôm nay nên chỉ có mấy tháng.

Tiền lời trả ngân hàng khi cô cháu trả thêm $250/ tháng thì năm đầu tiên sẽ trả $7,138.15, xem như ít hơn $12/ năm. Đóng nhiều tiền nhưng không được khấu trừ thuế bao nhiêu có $12/ năm hay $1 / tháng. Chán Mớ Đời 

 Được cái là sẽ chỉ trả ít hơn 36 tháng hay là 3 năm. Thay vì 20 năm , chỉ còn lại 17 năm. Đó là lý do ngân hàng xúi thiên hạ mượn nợ kiểu này, kêu không muốn nợ nần vì lạm phát. Ngân hàng muốn lấy lại tiền cho nhiều rồi vài năm sau là bán cái nợ mình cho ngân hàng khác.

Nếu cô cháu hỏi thì mình sẽ kêu cứ mượn nợ 30 năm, rồi lấy số tiền $250, đầu tư vào quỹ giáo dục, được khấu trừ thuế để sau này con vào đại học. Làm tính xem sao:

Mượn $360,000, 4% tiền lời, cho 360 tháng, sẽ trả -1,718.70/ tháng thay vì $2,431.53 như hiện nay. Xem như ít hơn $712/ tháng. Bây giờ lấy $712/ tháng bỏ vào quỹ giáo dục. Cô ta có 3 đứa con thì mình nghĩ có thể sử dụng hết số tiền này.

Tiền đi 30 năm, trả ít hơn

Thứ nhất là được khấu hao thuế mỗi năm $712/ tháng x 12 = $8,544/ năm. Bỏ vào mutual funds hay Stocks thì trung bình là 12% từ 30 năm qua. Sau 20 năm, cô cháu sẽ có $704,349.82 cho vụ đầu tư cổ phiếu và còn nợ ngân hàng có đâu $20,624.40. Cô cháu có thể lấy $20,624.40 từ quỹ để trả đứt số nợ còn lại của ngân hàng, vẫn còn $670,000. Trả tiền cho 3 đứa con đi học. Xong om

Đó là chưa kể cô ta sử dụng Equity Line Of Credit để cho vay 12%. Cô cháu có người thím dâu chuyên làm thủ tục mượn nợ. Người thím hay gọi mình vì khách hàng cần tiền gấp trả 12%. Cho thấy hiểu về tài chánh rất quan trọng vì nếu không mình sẽ bị lỗ khi nghe mấy bọn con buôn nói khéo để họ ăn huê hồng nhiều.

Thôi em ngừng ở đây. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

1. 
   

Người về từ lưng chừng núi

 Mới về từ tối qua sau khi kết thúc hành trình leo núi Whitney sớm hơn dự định 1 ngày; lý do là mưa giông. Chán Mớ Đời 

Mình dự định leo núi Whitney, được xem là đỉnh núi cao nhất nội địa Hoa Kỳ mà con người có thể leo lên được. Lần đầu tiên cách đây 6 năm, trong lúc tập dược thì bị gãy chân nên hoảng lại năm vừa qua. Trước đúng 1 tuần lễ chuyến đi của mình thì chính phủ Cali, ra lệnh đóng cửa các công viên quốc gia và tiểu bang vì cháy rừng. Thế là mình phải dời lại cho năm sau.

Mình nghĩ tháng 9 là tốt nhất nhưng lại hay dính phải cháy rừng nên mình chọn tháng 6. Tháng 7, 8 thì hay mưa trên núi dù cali không có giọt mưa. Thế là ghi tên cho tháng 6. Chương trình leo đỉnh núi là 3 ngày: ngày đầu tiên vác ba-lô lên 2/5 đường để dựng lều cắm trại, ngày thứ 2 thì thức sớm để 3 giờ sáng là có thể leo lên đỉnh sau 6-7 tiếng đồng hồ. Sau đó trở về trại rồi ngày hôm sau xuống núi.

Mình đến nơi trước một ngày, ở motel vì ngày mai là họp mặt tại công ty hướng dẫn tụi này lên núi vào 7 giờ sáng. Đi đâu thấy tiệm Nail là biết có người Việt, còn motel thì toàn là người gốc Ấn Độ. Người Ấn Độ sang đây, mở motel rất nhiều ở những nơi khỉ ho cò gáy theo diện EB-5. Họ bỏ ra trước đây $500,000 nay 1 triệu đô, đem gia đình sang, thêm 500,000 để bù cho lỗ lã trong vòng 3 năm. Sau 3 năm họ quay lại bán cái motel cho một gia đình Ấn Độ khác bù vào tiền lỗ và được thẻ xanh, gia đình đoàn tụ. Cái vòng này cứ xoay quầng nên người Mỹ gốc Ấn càng ngày càng đông.

7 giờ sáng có mặt tại trung tâm hướng dẫn người lên núi. Nhóm mình đi có 6 người; hai tên mỹ đi với 2 tên con trai từ San Diego, 1 bà độ 50 tuổi từ San Diego, dự định đi với con gái năm ngoái rồi bị hoảng lại vì vụ cháy rừng ở Cali như mình và Sơn Đen.

Chỗ dừng lần thứ 2 nên còn chụp hình, chỗ thứ 3 thì chuẩn bị dây thừng, khoá an toàn, mũ bảo hộ nên không có thì giờ chụp hình tạo dáng. Tuyết lác đác nên leo khó hơn, mất thời gian nhiều hơn.

May là họ kiểm soát dụng cụ, thức ăn để đem lên núi. Họ nói đem theo găng tay ấm vì trời lạnh. Mình chỉ đem theo 1 cặp găng tay thường nên chạy đi mua đôi găng tay lên núi, nếu không thì tay bị tê cóng. Họ giao cho mình nhiệm vụ đem 2 bình ga lên núi để nấu nước cho mọi người thêm mũ bảo hộ và mấy sợi dây bận nơi quần để leo núi, với mấy cái đồ móc vào dây thừng để khỏi té xuống núi nếu bị trượt chân. Nặng kinh hoàng độ 20 cân thêm. Cái ba lô của mình cuối cùng nặng độ 60-70 cân anh. Kinh hoàng

Mình phải vác 2 cái bình ga này lên để họ nấu nước sôi cho mọi người trộn với đồ ăn khô

Họ đưa cho mình một cái túi để đựng phân khi đi cầu, đem xuống lại. Chán Mớ Đời 

Sau đó mọi người hẹn ở cổng lên núi. Mọi người hớn hở dô ta hò mái nhị đủ trò, băng rừng vượt suối đến khi trời mưa bắt đầu mưa như điên. Hướng dẫn viên tịch thâu găng tay của mình, kêu bám vào tường đá đi từng bước qua trên mảnh đá lòi ra. Hắn bảo để tay mình cảm nhận được phiến đá nhưng tay mình tê cóng. Đúng là điên, trời mưa, bỏ vợ con ở nhà, đeo ba lô 60 cân anh, leo lên mấy phiến đá tình sầu này.

Có nhiều đường mòn dẫn lên đỉnh Whitney nhưng nhóm mình đi theo đường MOuntainer Trail, đường mòn người miền núi. Khó nhất trong những đường mòn vì có khúc phải leo núi bằng dây thừng. Được cái là ít ai đi. Trong khi đường mòn mà thiên hạ đi, dễ hơn thì đông như ngày lễ hội. Nguyên một ngày trời, mình chỉ gặp có 4 mạng.

Muốn leo núi Whitney thì phải xin phép, ai không có giấy phép mà đi bị phạt $5,000 cho nên ít ai dám đi lậu.

Đang khám xét các thứ đem lên núi , phải đem theo mũ bảo hộ và móc sắt để móc vào dây thừng khi leo núi. Xem tấm thảm lót để ngủ, đeo vào ba lô như trong hình là sai. Phải đeo theo chiều đứng vì khi leo núi, có người đi xuống, đường mòn chật, người ta mệt, quẹt vào tấm thảm có thể kéo mình xuống núi kêu Adieu mon amour.

Càng leo càng vượt suối mưa càng nặng hột. Ba lô có phủ tấm poncho nhưng chắc ướt hết. Mình ướt như chuột lột dù có bận áo che mưa, người lạnh, tay tê cóng. Sau khi hỏi mọi người về túi ngủ, đa số có túi ngủ chịu được 20 độ F, các hướng dẫn viên quyết định cắm trại tại hồ dưới thay vì hồ trên cách đó thêm 2 tiếng đồng hồ leo như dự định. May quá mình mua thêm cái túi ngủ 0 độ F. Nhà mấy đứa con khi xưa đi hướng đạo có mua túi ngủ loại 20F

Mới leo có 2 tiếng đã phải dựng lều dưới trời mưa, người ướt như chuột cống, lấy dây lều buộc vào mấy cục đá to đùng để gió không thổi tạt đi. Chui vào lều để thay áo, may có một cái áo ấm chưa bị ướt, ngồi dưỡng thần, thở bụng giúp cơ thể ấm lại. Lúc này mới hiểu tại sao tập thở bụng mà Khoa chỉ.

Lấy lương khô ra ăn vì mới 12 giờ trưa. Mình quen đi cắm trại với người Việt nên hơi bở ngỡ khi đụng trận với người Mỹ. Cắm trại người Việt ở hướng đạo, họ đi cắm trại để thi tài nấu ăn còn người Mỹ thì chỉ đem theo mấy túi thực phẩm sấy. Đun sôi nước rồi đỗ vào đợi 5 phút là ăn. Mình đem theo đậu, hạnh nhân và khô bò ra ăn. 

Cắm trại bên hồ để lấy nước đun sôi cho mọi người dùng và nước uống. Hướng dẫn viên chỉ đun nước sôi vào buổi chiều còn trưa thì cha con ăn lương khô. Có 2 hướng dẫn viên cho 6 người. Ăn tối xong thì trời hết mưa. Có ông bác sĩ đi cùng kêu mình, gìa nhất trong nhóm, phải uống thuốc Ibuprofen chi đó, thằng con ông ta thì cho mình bịch bột để hoà với nước uống để tránh bị vọt bẻ hôm sau. Bác sĩ nói lúc đó rồi đưa mình mấy viên thuốc là mình tọng vào.

Chui vô lều 6 giờ vì trời tối. Sáng mai phải dậy 2 giờ sáng đi lên núi vì phải leo thêm 2 tiếng, bù cho hôm qua vì trời mưa, phải cắm trại ở dưới. Chương trình dự định là cắm trại ở hồ trên nhưng vì mưa, sợ thiên hạ đau nên phải cắm phía dưới, mất 2 tiếng đồng hồ để leo. Do đó thay vì khởi hành vào 3 giờ sáng thì họ quyết định đi vào lúc 2 giờ sáng.

Tối ngủ thì mưa tiếp, tiếng gầm của phản lực cơ không quân Hoa Kỳ của phi trường quân sự Andrew hay chi đó gần đó. 1:30 sáng mình dậy thì thấy sao, mừng quá. Ăn uống xong thì khám phá bà mỹ bị nhức đầu vì ở cao độ nên không tham dự chuyến leo lên đỉnh. Ông bác sĩ thua mình 6 tuổi kêu hơn nhức đầu nhưng đã uống thuốc.

Mình hỏi hướng dẫn viên, phải bận áo quần ra sao để leo núi. Ông thần trả lời là có gì thì bận hết vì buổi sáng khi đi rất lạnh. Thế là mình bận 4 cái áo luôn. Càng đi lên mình càng thoát y như vũ nữ vì cơ thể bắt đầu nóng lên. May mang theo cái ba lô để nhét áo vào.

Khởi đầu thấy không vui rồi nhưng mọi người vẫn lên đường. Trời chưa sáng nên đeo đèn pin ở đầu để leo. Hướng dẫn viên kêu mọi vật thay đổi từ khi họ leo lên tuần trước. Vùng này chỉ có đá và đá. Lâu lâu thấy đá rơi từ trên cao xuống do đó phải đeo mũ bảo hộ. Thấy tuyết nhiều thêm đất có chỗ bị đóng băng nên di chuyển khó khăn hơn trong đêm.

Chỉ thấy xung quanh là đá và dá. Nói chung phong cảnh không đẹp lắm như đi Peru

Ông bác sĩ lâu lâu dừng lại kêu cho nghỉ mệt. Lúc này mình mới khám phá ông ta có cái bụng to hơn đàn bào có bầu 14 tháng. Kinh. Với cái bụng này thì làm sao ông ta có thể leo lên đỉnh được. Cuộc di chuyển chậm lại. Cuối cùng ông ta kêu không đi nữa. Một hướng dẫn viên ở lại với ông ta còn 4 người theo hơi uống dẫn viên kia đi lên tiếp.

Ông ta ôm cái trống chầu chắc cũng nặng độ 30 cân anh. Trước khi chơi leo núi, mình nặng độ 175 cân anh, nay thì chỉ còn 155 cân anh. Đồng chí gái kêu không có bắp thịt nữa. Thà khoẻ còn hơn có bắp thịt, leo núi không phải na thêm 20 cân anh.

Tới chỗ để leo bằng dây thừng thì anh hướng dẫn viên leo lên trước, mất 45 phút để chuẩn bị dây nhợ rồi đi xuống kêu bà con chuẩn bị lên. Mọi người leo lên đã 10:30 sáng. Hướng dẫn viên kêu không lên đỉnh được.

Lều mình nằm bên trái, lấy mấy cục đá to đùng để cột dây lều vào chống gió bão

Lý do là mưa giông sắp đến, đã có 3 cái sấm sét. Thứ hai là quá trễ vì lên đó là thêm 2 tiếng, xem như 12-1 giờ trưa. Đi xuống lại để về tới chỗ cắm trại thì mất khá nhiều thời gian nhất là gặp mưa, đường trơn…. Thế là người tính không bằng trời tính. Chán Mớ Đời 

Mọi người buồn nhưng đành chấp nhận vì khi đi xuống thường mọi người đều mệt, lúc đó tai nạn thường xẩy ra. Ông bác sĩ đi chung ôm cái trống chầu, ngã lên ngã xuống, may là không bị gì. Vác ba lô phía sau, ở trước có cái trống chầu. Chán Mớ Đời 

Nhìn đám mây kéo đến là lòng mình chẳng vui tí nào

Về tới trại đúng 12 giờ trưa, mình hỏi tại sao không xuống núi luôn bây giờ vì mới có 3 giờ chiều. Thay vì ở lại để lãnh mưa như đêm hôm qua. Thế là mọi người nhất trí, nhổ lều đi xuống. 6 giờ chiều xuống tới cổng, mình boa hai anh hướng dẫn viên xong thì chạy xe một mạch về nhà. 10 giờ đêm đến nhà. Mụ vợ đi chơi ở Vancouver và Seattle. Xong om

Chán Mớ Đời khởi đầu ở cổng lên đỉnh là đã gặp mưa. Cái cổng vào cũng hay vì có đồ để cân ba lô, họ giải thích đủ trò,…

Đi chuyến này mình học được nhiều điều để chuẩn bị cho các chuyến sau nhưng nên nhớ, mình tính không bằng trời tính. Mình không lên được đỉnh Whitney thì cam vậy nhưng cũng đã trải nghiệm nhiều thử thách. Phải công nhận đường mòn người miền núi rất khó, mình không đề nghị ai muốn lên đỉnh, đi đường này. Rất khó! Mình tập leo núi Baldy hàng tuần, so với độ khó của đường mòn này thì giống như đi chợ. Ông hướng dẫn viên cho biết nếu đã leo đường mòn này thì Kilimanjaro dễ thở hơn. 

Tháng 7 mình đi Dubai và Thổ Nhĩ Kỳ với gia đình, sau đó sẽ tập luyện để leo núi Kilimanjaro, cao nhất Phi Châu.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Buồn vui đời leo núi

 Hôm qua, mình bò lên núi Boldy để tập leo đỉnh Whitney, cao nhất nội địa Hoa Kỳ vào tháng tới. Mình dành mỗi thứ 6 để leo núi vì cuối tuần thì rất đông người, không có chỗ đậu xe dù lên sớm. Với lại thiên hạ đi dã ngoại vì muốn quyện mình vào thiên nhiên, không thích chỗ đông người, nên thích đi một mình.

Hôm qua mình gặp trên đường lên và xuống độ 8 cô gái đi một mình và đâu 4 người đàn ông đi một mình. Do đó bãi đậu xe rất đông. Sơ sơ với mình là thấy 13 chiếc xe. Cho thấy mấy cô đi một mình không sợ, nói đến sự an bình ở xứ này. Mấy tay ma cô ma cạo chắc không có sức leo lên núi. Nếu leo lên được thì chắc cũng oải lắm, chả làm ăn gì được. Cuối tuần thì thôi, đông như quân Nguyên, người đi như ngày hội. Hết muốn đi luôn. 

Cái thú chính đi dã ngoại trên núi là để xem thiên nhiên, nghe tiếng chim hót, tiếng ruồi bay, tiếng suối róc rách, ánh sáng bình minh vừa lố dạng sau ngọn núi chớ không phải để chém gió như đi picnic. Chỉ có cách đi một mình mới có được cảm giác này. Đi với vợ thì bắt chụp hình.

Chỉ có leo núi mới mục thị, hiển thị được những phong cảnh này

Đang leo núi Machu Picchu. Họ phải gắn dây cáp cho mình leo lên vì rất cao.

Mình không biết bị nhiễm vi trùng leo núi từ khi nào. Trước đây mình chỉ thích tập võ và bơi lội. Đâu cách đây 6 năm, có tên mỹ quen email hỏi mầy muốn leo núi Whitney không vì tao ghi danh có 4 người mà chúng cho phép đến 12 người. Mình chưa bao giờ nghe đến tên Whitney nhưng nghe nói leo lên đỉnh núi thì mình tưởng như đi trượt tuyết nên trả lời Nhất Trí.

Hắn bảo phải tập mấy tháng trước khi đi khiến mình thất kinh. Gia nhập một nhóm trẻ leo núi này. Họ ra chương trình tập luyện mỗi tuần leo mấy ngọn núi xung quanh vùng khiến mình hồ hởi, về nhà báo cáo với đồng chí gái. Cô vợ kêu sao không cho cô ta đi lên Whitney thì mình hỏi thằng mỹ, nói được, ghi vào, còn dư chỗ.

Đến ngày tập lần đầu tiên, mình kêu mụ vợ dậy sớm khiến mụ chửi la mình. Họ hẹn từ 7 giờ sáng, gần Los Angeles, núi San Gabriel. Lái xe mất cả tiếng mới đến nơi. Họ cho biết ngọn núi này thấp nhất trong 8 ngọn núi sẽ leo theo chương trình tập luyện. Đi một lần thất kinh, mụ vợ kêu thôi anh đi đi. Chưa tới nữa đường, mụ cứ hỏi, kêu sắp tới chưa, mình bắt chước Tào Tháo kêu sắp đến vườn me rồi. Mình chỉ  sợ vợ bắt cõng xuống núi. Đồng chí gái kêu còn cực hơn là vượt biển. Kinh.

Tuần sau mình leo núi khác, cao hơn với nhóm thì bị vọt bẻ khi cố gắng leo đến đỉnh Cucamonga. Từ đó, mình nghĩ sẽ bỏ mộng leo núi quá. Nghĩ là mình chắc đã trên 6 bó thì khó mà theo mấy đứa trẻ.

Mình cứ tập rồi buồn đời hay sao bà vợ lại tham gia nhóm đi dã ngoại thường thường, ở biển nên dễ đi, không leo núi gì. Một hôm nhóm này tổ chức leo núi Yosemite nên bà vợ cho mình đi theo. Leo lên tới đỉnh, ngồi ăn cơm xong thì đi xuống. Tuyết tan, mình thấy ông trưởng toán chạy để tránh nước của tuyết tan. Mình bắt chước thì đùng, mình bị đo ván, đầu óc bay bay. Đứng dậy thì khám phá chân bị lộn xộn đau. Đi chậm chậm xuống núi. Đi lên mất 2 tiếng, đi xuống mình mất 6 tiếng đồng hồ.

Về lại nhà, đi khám bác sĩ, cho biết xương bị nứt nên băng bột. Thế là bỏ cuộc vụ leo núi Whitney. 

6 tháng sau, mình mới tập bơi lại rồi từ từ đi bộ dưới nước giúp chân bình phục, đi đứng lại bình thường, không bị cà nhắc. Nhóm dã ngoại của vợ tổ chức đi Yosemite hàng năm nên mình phải bò lại, leo núi này để vượt qua sự lo sợ. Mình leo lên bình thường, rút kinh nghiệm, gặp nước thì cứ đi bình thường, cẩn thận. Xuống núi chỉ mất có 1.5 tiếng thay vì 6 tiếng như lần đầu.

Thế là mình ghi danh lại để leo núi Whitney. Mình không thích bỏ cuộc một chương trình đã ra, bằng mọi cách phải làm cho bằng được. Vấn đề là phải xin phép rồi xem có được bốc thăm hay không vì chính phủ chỉ cho phép mỗi năm đâu 30,000 người được leo lên để bảo vệ môi trường. Nghe nói 30% là đến đỉnh. Kinh. Có khu “Wave” nổi tiếng khi Microsoft đưa lên tấm ảnh. Có một chị gốc Việt Nam, chuyên leo núi và dẫn thiên hạ đi, kể là từ 15 năm nay, chị ta mỗi năm đều ghi danh qua mạng nhưng chả bao giờ được bốc thăm. Vợ chồng mình có ghé lại, ghi danh nhưng không được. Họ cho mỗi này 10 ngày xin phép và bốc thăm tại chỗ, 10 người bóc thăm trên mạng. Thường họ để dành cho các người ngoại quốc.

Buồn đời, mình mò trên mạng thì khám phá ra một công ty, chuyên dẫn người leo núi và xin phép cho họ luôn. Vấn đề là họ không đi theo đường bình thường mà thiên hạ leo lên mà đi theo đường bên sườn núi nên có màn phải leo núi với dây thừng, đủ trò vì ít người nên mới được chính phủ cho phép. Mình ghi danh luôn vì nghĩ dễ thành công leo lên tới đỉnh khi có hướng dẫn viên thay vì đi theo nhưng tay tài tử, không có kinh nghiệm trong vòng 1 ngày, sáng đi chiều tối về.

Mình nghĩ lại may là không tham gia với nhóm tên mỹ quen. Nếu đi chưa chắc mình sẽ đi tới đỉnh vì đường lên dài đến 11 dậm và đi xuống tương tự trong một ngày. Tổng cộng là 22 dậm, chưa kể từ bãi đậu xe lên tới đường mòn. Xem video, có nhiều tên cho biết lên tới đỉnh rồi nhưng khi đi xuống chới với, té xỉu vì thiếu nước, hay sao đó, nằm bên lề. May có người đi ngang, kêu nhà chức trách,…. Đa số là bỏ cuộc vì không tập luyện, hiểu kỹ vấn đề không khí loãng. Trong một ngày, leo lên cao độ 4 hay 5,000 cao bộ rất châm nhất là ở độ cao ở 14,500 cao bộ.

Mình leo lên núi San Antonio của dãy núi Boldy ở vùng này, có độ cao là 10,805 cao bộ nhưng đi từ cái làng lên 5,800 cao bộ trong ngày. Hôm ấy là ngày khó khăn nhất trước khi leo núi ở Peru. Đi từ 6 giờ sáng đến 7 giờ tối mới hạ sơn.

Đây là chuyến leo núi châm nhất ở Hoa Kỳ của mình trước khi leo núi ở Peru. Trong một ngày phải leo 5,820 cao bộ và đi xuống, dài 17.2 dậm. Lý do là từ bãi đậu xe đi đến đường mòn là mất 2 dậm. Lượt đi lượt về là thêm 4 dậm cho đường mòn 13.2 dậm.

Sau này mình mới hiểu là lên độ cao thì không khí loảng, không quen nên khó thở, mà đi sớm, đường xa, mệt sẽ bị lộn xộn. Vì vậy, người ta khuyên leo lên cắm trại giữa đường hay 2/3 đường để tập dần cơ thể quen với độ cao khí quyển, dễ thành công hơn. Kinh nghiệm cho thấy lên cao, cơ thể mình không đói. Điển hình hôm qua, mình leo lên núi, chỉ ăn có nắm đậu hạnh nhân. Lần sau, phải đem theo thức ăn để bồi dưỡng dù không đói.

Lên tới đỉnh, ngồi lấy nắm đậu ra ăn, mở điện thoại ra xem thì đúng lúc, tên làm escrow gọi, hỏi trương mục ngân hàng của mình. Bà mượn tiền của mình, tái tài trợ căn nhà nên phải trả nợ cho mình. Bà ta muốn mình cho mượn thêm nhưng nhà đứng nên không dám tham, kêu lấy tiền lại. Mình nói đã gửi rồi và hắn đã email nói nhận được rồi. Hắn bảo mờ nên khó đọc. Bố tiên sư hắn, cứ giả vờ ngây ngô, hắn muốn xem mình là ai, có đúng người hắn đã liên lạc. Khi xuống núi, thì đã thấy tiền chuyển vào trương mục.

Mình ghi danh với công ty này, đi 3 ngày, 2 đêm. Ngày đầu tiên leo lên 2,000 bộ rồi cắm trại, ngủ qua đêm. Sáng hôm sau, 3,4 giờ sáng, đeo đèn pin bò lên đỉnh thêm 2,000 cao bộ nữa. Sau đó đi xuống, ngủ qua đêm ở lều đất trại, ngày hôm sau thì đi xuống. Họ lo nấu nước nóng cho mình sử dụng, hình như thức ăn buổi sáng và chiều. Điệu này chắc ăn mì gói mệt thở mấy ngày trên núi. Xong om.

Nói vậy chớ không phải dễ. Thấy hình ảnh của nhóm này thì phải đeo mũ bảo hộ vì đá có thể rơi xuống đầu. Ngoài ra các hướng dẫn viên phải chỉ cách đu dây để leo núi với giầy Đinh vì chắc còn tuyết vào tháng tới. Kinh

Mình tập luyện để chuẩn bị. Leo tất cả mấy ngọn núi cao ở vùng xung quanh đây. Sau 4 tháng, nghĩ sẵn sàng để leo thì đùng một cái, chính phủ Cali ban hành lệnh đóng cửa các công viên tiểu bang, để tránh cháy rừng. Thế là phải hoãn lại chuyến leo núi này đến tháng 6 năm nay thêm covid. Mình đang lo vì dạo này Cali khan hiếm nước mà bắt đầu có cháy rừng.

Buồn đời mình ghi danh leo núi Machu Picchu vào tháng 4 vừa qua. Kinh qua 7 ngày 6 đêm trên núi thì mình mới thấm thía. Đi dã ngoại kiểu đồng chí gái thì chả ăn nhằm gì cả. Lâu lâu mới đi một lần, mà lại ở dưới thấp. Đây là leo lên 16,800 cao độ, không khí loãng thở không được. Cứ như con cá trên bờ, ngáp ngáp. May quá mình cũng qua được.

Nay mình mới hiểu leo núi là gì. Trước đây, chỉ đi bách bộ ngoài thiên nhiên. Còn thật sự leo núi thì châm lắm. Vấn đề là mình bắt đầu mê leo núi. Trên đường về từ Peru, mình nghĩ ráng leo đỉnh Whitney rồi, chỉ đi bộ với vợ ở mấy chỗ vừa vừa không khó lắm như ở công viên Zion và Bryce mà tuần trước đã đi lại với vợ và mấy người bạn. Mình đã đạt được mục đích rồi. người Pháp có câu “l’appétit vient en mangeant”.

Bổng nhiên có một anh, gốc Đà Lạt, chưa bao giờ gặp mặt, gửi cho mình bài báo nói về một cô người Việt ở Sàigòn, đã leo lên núi Everest. Trong bài báo lại nói đến 7 điểm trên thế giới mà thiên hạ ai cũng muốn đến khiến mình buồn đời, ghi tên leo núi Kilimanjaro, ở Phi châu. Sau đến đỉnh núi ở Nam Dương.

Nếu mình leo được Kilimanjaro vào tháng 10 này thì sẽ leo núi ở Nam Dương. Cho vợ đi thăm bạn bè trong khi mình leo núi. Núi này thấp hơn Kilimanjaro hay nơi mình đã leo qua ở Peru. Tương đương  Để xem. Cứ cầu trời cho mình khoẻ mạnh rồi tính sau.

Năm nay, mình đã đi qua Peru, leo cao độ 16,800 cao bộ trong vòng 7 ngày, tháng 6 này thì leo đỉnh Whitney 14,505 cao bộ. Hy vọng sẽ leo lên được đỉnh Kilimanjaro, được huyền thoại hoá bởi nhà văn Ernest Hemingway trong cuốn “les neiges de Kilimanjaro”.

Mình sẽ cố leo mấy đỉnh kia sau khi leo Kilimanjaro

Leo Kilimanjaro vào tháng 10, giúp mình có 3 tháng tập leo núi sau núi Whitney trước khi khởi hành. Thôi thì cứ dự định và hy vọng mọi chuyện sẽ qua trong năm nay. Nếu thành công thì năm sau mình sẽ chơi núi Úc Châu rồi viếng Úc Đại Lợi luôn.

Nếu hoàn tất thì năm nay là năm lên núi nhiều. Đi Peru 10 ngày, đi Zion và Bryce 1 tuần, rồi 3 ngày trên đỉnh Whitney thêm ngọn núi cao nhất Phi Châu, Kilimanjaro.

Biết đâu trời thương sẽ cho mình leo lên 7 ngọn núi nổi tiếng thế giới. Kilimanjaro là một.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

7 ngày không có Internet

Leo núi 7 ngày 6 đêm ở xứ Peru, không có Internet, thấy không có chết thằng tây nào cả. Mình đem theo điện thoại nhưng bỏ chế độ Airplane, để khỏi mất điện. Để app Alltrails theo con đường mòn để lỡ có lạc thì mò về tới trại. Lâu lâu ngừng uống nước, rút điện thoại ra chụp 1 cảnh để kỷ niệm. Kỳ này, mình chụp hình khá nhiều vì ngừng nhiều để uống nước. Uống nước thì đái nhiều. Cứ lâu lâu kêu “uno ratito “. Chán Mớ Đời 

Tối về ăn cơm xong thì vào lều, mình viết vài chữ, ghi lại những gì đã mục thị trong ngày nhưng đến ngày thứ 2 thì mệt qua, chả thiết viết véo gì cả, lăn cu đơ ra ngủ. Có đêm cắm trại ở cao độ 14,852 bộ thì họ có cho một cái bình nhựa, đựng nước nóng ở trong để bỏ lên bụng ngủ như đàn bà bụng mang dạ chữa, ở cử. Tối đó thì lạnh thật, mình bận cái áo len, hai cái áo ngoài, đeo găng tay đi trượt tuyết, thêm cái mền họ cho mượn nhưng vẫn lạnh. Chuyến đi tháng tới lên đỉnh Whitney, mình phải chuẩn bị kỹ hơn.

Mình có báo cho đồng chí gái qua máy định vị Garmin của mình để cô nàng khỏi lo. Đưa máy cho anh bạn để anh ta liên lạc với vợ nhưng cô vợ chắc thấy số lạ nên sợ là Spam, không trả lời như đồng chí gái mới đầu. Mỗi lần mình leo núi đều báo cho mụ vợ và thằng con. Mụ vợ không biết thấy số lạ nên xoá ngay. Chán Mớ Đời 

Mình vào vườn có một mình nên phải đeo theo cái máy định vị để lỡ bị chuyện gì thì bấm nút, họ có thể dò ra mình trên vệ tinh, để cứu hộ. Mỗi tháng trả đâu $35.

Mình đang bán 1 căn nhà vì nghĩ nhà sẽ xuống nên bán trước mấy căn ở xa. Trước khi đi thì mình ghé lại Escrow để ký giấy tờ sang nhượng, và cho biết trương mục ngân hàng để khi mình đi Peru thì họ có thể chuyển tên cho người mua, và chuyển tiền vào trương mục của mình. Tên mua nhà, ra điều kiện là đóng hồ sơ trong vòng 2 tuần lễ. Mọi lần mình lo nhưng kỳ này, kệ xác nó. Chả thèm để ý, lo lắng. Cứ đi chơi cho vui rồi tính. Cùng lắm là trễ một tuần, khi mình có Internet lại thì liên lạc xem sau.

Có lẻ mệt nên khi leo núi, chả thiết Internet, xem bà con xeo-phì, tạo dáng ra sao như khi còn ở nhà. Trên núi, thấy phong cảnh bao la, hùng vĩ, mình bổng thấy nhỏ nhoi trong vũ trụ. Không tự xưng là Homo-Deus nữa. Mình đi chậm phía sau nên dường như bị cắt đứt khỏi thế giới bên ngoài. Cứ đi chậm chậm, chánh niệm từng bước, vì có thể trượt ngã như chơi, lắng nghe con tim đập, cái mồm kêu uống nước.

Mình đi như bản năng tự vệ, bảo mình đi chậm lại rồi người hướng dẫn viên dặn là uống nước nên cứ nghe. Nay mình đang chuẩn bị leo đỉnh Whitney và núi Kilimanjaro ở Phi châu, tham khảo thêm thì mới hiểu lý do lời khuyên của họ. Mới hiểu tại sao khi đi người ta cho mình leo lên cao rồi chiều tối thì cho đi xuống, cắm trại ở vùng thấp hơn là nơi leo lên trong ngày.

Hoá ra để giúp cơ thể làm quen với độ cao. Mấy ông bà dạy thiền vớ vẩn, cứ cho họ leo núi là hết thở. Không khí loãng nên thiếu oxygen. Có ông bác sĩ trong toán, đã leo biết bao nhiêu nơi từ 40 năm qua, kêu ông ta thở hắc ra nên mình nghe theo thì khá hơn một chút vì tống gas carbonique ra. Cái nguy hiểm nhất là khát nước, lúc uống nước từ cái vòi thì phải hút vào. Khi hút vào thì không thở nên chới với. Anh bạn đi hành hương 700 cây số bên Tây Ban Nha nên có bình nước với cái đồ bơm. Khi uống nước chỉ cần bơm thì nước chảy vào mồm, không cần phải hút.

Mình muốn xem mấy ông thần dạy thiền bú xua la mua, cứ cho họ lên núi cao là chỉ có khóc, khỏi có vụ thiền định bú xua la mua.

Mình xem video của mấy người đi Kilimanjaro thì lên cao, lạnh quá nên nước đông đá luôn, hết uống. Mình phải tìm cách để có nước để uống khi lên độ cao không bị lộn xộn. Có leo núi mới hiểu rằng cơ thể mình thay đổi, phải lắng nghe cơ thể của mình.

Khi ăn cơm mình không thấy đói lắm, hoá ra là trên độ cao, cơ thể mình thay đổi khiến mình không đói. Đang đọc tài liệu để leo núi Kilimanjaro nên mới hiểu nguyên do. 4 tuần nữa mình leo núi Whitney ở Cali. Hơi lo vì mùa này tuyết chưa tan hết trên cao. Mình còn thấy trên đỉnh Boldy ở Nam Cali còn tuyết ( trên 10,000 cao bộ) trong khi đỉnh Whitney lên đến 14,585 cao bộ.

7 ngày này đưa mình về thời ở Đà Lạt. Mình chỉ đem theo 2 bộ đồ để thay đổi, chả tắm rữa gì cả ngoài, lấy khăn lau người. Mỗi khi về trại, họ cho 1 cái thau nước ấm trước lều, mình cứ tự nhiên cởi áo quần rồi lau thân thể. Khi về đến đường mòn Inca thì cắm trại trong các trung tâm của chính phủ nên có chỗ tắm nước lạnh. Mình sợ đau nên xung phong ở dơ sống lâu. Quần áo đều bẩn nên có tắm cũng dơ lại. 

Mấy ngày đầu còn nhớ vợ con nhưng đến ngày thứ 3 thì mệt quá, chả nhớ con tây thằng đầm nào cả. Ăn xong là bò vào lều, chui vào túi ngủ. Vấn đề mình uống nước nhiều nên tối, phải bò dậy, bận áo ấm, trùm mũ len vào, bò ra đi tè. 2 lần mỗi đêm. Xem như cứ 3, 4 tiếng là phải dậy.

Ở chung lều với anh bạn. Ông thần này, đem theo đồ nhiều nên phải gửi bớt trong duffle bag của mình. Mình thì thuộc trường phái tối giản còn anh ta thì trường phái quý tộc nên đem theo rất nhiều thứ, theo mình không cần thiết lắm như IPad để xem phim đủ trò. Tối ông thần lấy đồ bịt lỗ tai để ngủ, rồi đêm đêm anh chàng địt như đại bác đêm đêm dội trong lều. Kinh.

Có lẻ điểm mình cảm nhận được khi leo núi là mình và thiên nhiên là một. Mình chỉ tiếc là không đọc sách về nền văn minh Inca để hiểu thêm về kiến trúc, cấu trúc. Hướng dẫn viên giải thích sơ sài, nhiều khi không đúng lắm. Nói để về nhà đọc thêm những lại đọc tài liệu đi Whitney và Kilimanjaro, Safari và Zanzibar,.. chưa xong Kilimanjaro, mình đã tính đi Nepal năm tới.

Mình thấy các người khuân vác đồ cho mình thấy thương họ. Mình nhớ có mấy tấm ảnh thực dân tây đầm khi xưa lên Đà Lạt, có người Việt khiêng ghế cho họ ngồi đi săn,… có tấm ảnh bà đầm che dù ngồi trên cái ghế, có 4 người Việt gánh.

Các người khuân vác đa số là nông dân, trồng khoai tây nhưng đến mùa du khách thì họ đi làm khuân vác đồ đạt cho du khách. Mình hỏi mấy người trong nhóm thì họ không trả lời vì công ty cấm. Khi đi đường, gặp mấy người khuân vác của các công ty khác, ngồi nghỉ thở nên hỏi thì họ cho biết $15/ ngày. Thấy họ mang giầy bata thậm chí dép quai râu như bộ đội vượt Trường Sơn. Mấy chục năm rồi mới thấy lại đôi dép râu dẫm nát đời trai trẻ. Cuối cùng mình cho họ áo quần của mình, chỉ bận một bộ về Mỹ.

Có đi mới nhận ra mình may mắn. Có sức khoẻ để leo núi. Đa số bạn bè cùng lứa thì ít ai còn bò lên được. Thấy họ đến vườn mình đã đứng hình, không dám đi tiếp. Do đó, mình phải tranh thủ đi chơi để mai sau, chân tay run run, ngồi xem đài truyền hình quảng cáo. Chán Mớ Đời 

Lịch trình của mình còn lại cho năm nay: tháng 6 leo núi Whitney ở Cali, tháng 7 họp mặt gia đình tại Dubai, sau đó thì bay đi Jordanie, thăm viếng mấy đền đài cổ xưa mà khi học kiến trúc, có biết về mấy nơi này. Tháng 10 thì leo núi Kilimanjaro, sau đó thì đi Safari và Zanzibar. Có vợ chồng anh bạn đồng ý đi Safari và Zanzibar. Mình leo núi Kilimanjaro với một anh gốc Đà Lạt, chưa bao giờ gặp mặt, chỉ nói chuyện qua điện thoại. Anh ta đi từ Philadelphia. Đi Safari và tắm biển thì thiên hạ hồ hởi, nghe leo núi thì thiên hạ không trả lời.

Có chị đi du lịch trên thế giới khá nhiều, cho biết là Zanzibar, nước lạnh. Chị đề nghị nên bay qua Seychelles thì vui hơn, đẹp hơn. Chắc mình sẽ bay đi Seychelles để xem văn hoá thực dân tây ra sao.

Bên Úc, có một cái núi khá châm để leo và bên Nepal. Mình tính leo đến căn cứ thứ nhất của đỉnh Everest nhưng đọc kỹ thì thấy đông quá nên sẽ leo núi kia. Nghe nói ở nhà dân trên núi, không phải cắm trại ở lều ngoài trời. Hy vọng sang năm sẽ leo được hai ngọn núi này.

Nói cho ngay, nếu có thời gian, nội leo mấy cái núi ở Hoa Kỳ cũng chưa hết vì xứ này có nhiều thắng cảnh rất đẹp, hùng vĩ. Kệ còn sức thì đi xa, mai mốt qua 70 tuổi thì đi trong nước Hoa Kỳ. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ Mount Whitney đến đỉnh Kilimanjaro 2022

Hôm nay, trước khi về, cả nhóm định đi một đoạn ngắn dọc theo sông Trinh-nữ nhưng có lẻ các thiên thần của công viên quốc gia Zion giận dữ, bị ai làm phật lòng nên trời bổng nhiên nổi gió kinh hoàng khiến cả bọn bỏ ý định đi bộ trước khi trở về Cali. Lên xe chạy thục mạng để tránh gió vì trên xa lộ gió thổi chới với, rất nguy hiểm.

Chuyến đi này chỉ có 1 xe, chẳng bù với lần trước có đến 4 xe chạy mệt nghỉ, đi đủ nơi nên khá mệt. Kỳ này thì ít người đi nên đi dã ngoại rất nhiều, 4, 5 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Có thể đi ngắn lại nhưng mấy bà thích tạo dáng, làm duyên nên phải chụp hình mệt thở. Cũng là cách giúp mấy bà nghỉ mệt.

Hy vọng tháng 10 này sẽ leo lên được đỉnh núi này.

Bãi đáp Thiên Thần phía sau, trên ngọn núi nhỏ, leo lên cái sườn núi nhỏ bé

Đi như vậy mới hiểu lý do mấy ông chồng không chịu đi theo. Nội chụp hình mấy bà không là đủ mệt. Mấy bà đòi xem trước, lạng quạng bắt chụp lại. Đi chung có đồng chí gái, 1 chị bác sĩ và 1 chị nuôi. Chị nuôi nấu ăn rất đỉnh. Món phở bò viên có gân cực đỉnh. Mình ăn đến 3 hôm. Chị bác sĩ đem theo thuốc giảm đau,…cho mọi người. Mình thì không cần, nhưng đồng chí gái uống Motrin mỗi sáng trước khi lên đường nên không đau nhức lắm, không bắt mình đấm bóp, xoa dầu.

Chưa chi phải nghĩ đến leo núi Whitney tháng 6 này, thật ra chỉ còn 3 tuần lễ. Mỗi tuần mình phải leo núi Boldy để luyện tập lại. Thấy tuyết còn trên đỉnh nên chắc sẽ không leo lên cao. Do đó mình đoán là leo lên đỉnh Whitney sẽ có tuyết, chưa tan. Sau chuyến 7 ngày trên đường mòn Saltankay-Inca thì mình không ngại nữa vì Đỉnh Whitney, thấp hơn 2,000 bộ mà mình đã leo ở Peru, có thể còn tuyết vì mình còn thấy tuyết trên đỉnh Boldy, miền nam cali. Còn Kilimanjaro thì cao hơn đến 4,000 bộ nơi mình đã lên cao nhất tại Peru.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Trong chuyến đi, có chị bạn kêu mình nên leo núi Kilimanjaro khiến mình nhớ có đọc và xem phim Les neiges de Kilimanjaro khi xưa, được dựng thành phim qua cuốn tiểu thuyết của nhà văn Mỹ Ernest Hemingway. Ông này tuyên bố với báo chí khi trở về Hoa Kỳ, kiếm tiền để trở lại Phi Châu. Một bà đại gia mỹ, góa chồng, đọc được tin này thì nhắn tin cho ông ta là bà ta sẽ bảo trợ chuyến đi phi châu của ông ta với điều kiện là ông ta cho bà đi theo. Ông ta từ chối nhưng sau này viết cuốn tiểu thuyết này để ám chỉ về bà ta là cô bạn đi theo ông ta, chăm sóc khi ông ta bị thương. Nghe nói bà goá chồng hơn nhà văn đến 20 tuổi.

Lâu quá nên mình không nhớ rõ chi tiết cuốn phim và truyện. Chỉ mại mại nhớ ông này ở phi châu, bị thương cái chân. Có bà Bồ bên cạnh nhưng trong cơn mê sản, ông ta nhớ đến bà Bồ cũ, quen nhau ở Paris, xù ông ta. Ông ta làm phóng viên đi qua Tây Ban Nha, gặp cuộc nội chiến, làm mình sau này tò mò bò sang bên đó, đi viếng các nơi họ đánh nhau.

Mình sang Tây Ban Nha năm 1980, nghĩa là hơn 40 năm sau cuộc chiến kết thúc mà người dân xứ đấu bò này vẫn còn căm thù nhau. Trước đó, 1 hay 2 năm, đám quân phiệt muốn lật đổ chính quyền dân cử lần đầu tiên ở Tây Ban Nha khiến ông vua Carlos phải lên đài truyền hình, la hét nên đám quân phiệt mới ra lệnh xe tăng trở về trại lính, giúp dân chủ hoá xứ Tây Ban Nha đến ngày nay.

Sau cuộc nội chiến, không có màn trại cải tạo như ở Việt Nam. Ai nấy về nhà, buông súng hội nhập với đời sống mới dưới ách cai trị độc tài của quân phiệt do ông Franco, mà họ gọi el gaudillo. Thế mà 40 năm sau, anh em trong nhà theo hai bên vẫn còn không chịu xoá bỏ hận thù. Nên mình nghĩ ở Việt Nam, khó mà có thể gọi xoá bỏ hận thù đối với kẻ thắng cuộc. Họ lo sợ mất quyền lợi. Nay thế hệ tham gia nội chiến chắc đã qua đời gần hết nên có lẻ xã hội Tây Ban Nha khác xưa thời mình sang đó. Tính đi Tây Ban Nha với vợ một lần vào tháng 9 này nhưng nay phải luyện tập để leo núi Kilimanjaro.

Khi xưa, thiếu tin tức nên họ rất ưa chuộng các nhà báo đi các nơi xa xôi, ngoài Hoa Kỳ, viết bài, viết báo kể lại đời sống ở các xứ xa xăm. Có lẻ nhờ vậy mà ông Heminway nổi tiếng, viết những câu chuyện thuật lại tại các nước như Cuba, Phi Châu, âu châu,… ngày nay, chỉ cần gú gồ, you tu be là có hết.

Tối qua mình báo tin cho một anh mới quen, chưa bao giờ biết mặt, từng sinh sống tại Đà Lạt, ở khu trường Chiến Tranh Chính Trị khi xưa là dự định đi leo núi Kilimanjaro ở Phi Châu. Anh ta được một chị hàng xóm Đà Lạt khi xưa giới thiệu. Cho biết anh ta thích leo núi nên rất vui khi biết mình dỡ hơi, thích bò lên núi. Anh ta nói khi nào đi leo núi ở đâu thì cho anh ta đi chung cho vui. Hôm trước, đang leo núi thì nhận điện thoại của thiếu tá Phong, hùm xám của đại đội trinh sát 302 Đà Lạt khi xưa. Anh ta cho biết là có người Đà Lạt muốn nói chuyện. Tưởng ai hoá ra anh chàng thích leo núi. Thế giới rất nhỏ bé.

Mình có nói sẽ leo núi Whitney nhưng anh ta không ghi danh được vì quá trễ. Mình gửi thông tin về chuyến đi leo núi Kilimanjaro. Tính đi tháng 2 sang năm nhưng nghĩ lại thì khó mà tập dượt vì dạo ấy là mùa đông ở Cali, núi sẽ phủ tuyết, khó luyện tập nên mình đổi lại tháng 9 năm nay. Anh ta kêu đầu tháng 9 là đám cưới con gái anh ta nên dời lại đầu tháng 10. Lý do là sẽ vào dịp trung thu, đúng lúc trăng rằm. Leo núi ban đêm sẽ đẹp khi cắm trại ngoài trời trên núi. Mình vẫn nhớ mãi những đêm trăng rằm tại Đà Lạt hay có lần xem được sao chổi. Những đêm trăng giúp mình muốn thoát khỏi Đà Lạt, đi giang hồ tứ xứ.

Sau khi leo núi Whitney vào tháng 6, mình sẽ có thì giờ tập luyện leo núi miền nam Cali từ tháng 7 đến tháng 9, được 2 tháng vì cuối tháng 7 mình sẽ đi Dubai, họp mặt gia đình với mấy người em và bà cụ. Mỗi tuần leo núi Boldy 1 hay 2 lần là OK. Anh ta gửi mình bài báo nói về một cô người Việt tại Sàigòn, đã được chính thức công nhận là đã leo lên đỉnh núi cao nhất thế giới, đỉnh Everest. Phục phụ nữ Việt Nam, mấy ông thì nhậu rất giỏi. Hôm qua, nghe báo chí Việt Nam hát như có bác hồ trong ngày vui đại thắng khi đội tuyển nữ Việt Nam đoạt giải vô địch đông Nam Á.

Chạy xe về Cali, lúc tấp vào đỗ xăng thì được tin nhắn của anh ta cho biết đã liên lạc với công ty du lịch, hướng dẫn mình lên núi. Có nhiều lộ trình để leo lên núi Kilimanjaro. Về tới nhà, mình mới có thì giờ bú gồ nên chọn công ty được nhiều người khen nhất vì có nhiều công ty họ chỉ bán cho mình rồi bán lại cho các công ty dẫn người lên núi Kilimanjaro.

Đồng chí gái nhất trí đi safari và tắm biển sau đó ở Zanzibar. Có vợ chồng anh bạn từ Ukraine, đồng ý đi chung với vợ mình sang đó sau khi mình leo núi xuống. Đi safari độ 4, 5 ngày rồi tiếp tục bay qua đảo Zanzibar, tắm biển rồi về. Lấy lại sức. Mình đi peru về, mất cả tuần lễ để hồi sức.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bãi đáp Thiên Thần

 Hôm nay là ngày cuối, tụi này leo đường mòn “bãi đáp Thiên Thần” (Angels landing). Đường mòn này phải xin phép trước để đi và đóng tiền $15/người. Rời nhà là 6:30 sáng, đến nơi 7:00 giờ sáng, lấy xe buýt lên địa điểm vào đường mòn.

Vừa đi có 30 phút thì gặp một cô á đông đi xuống, kêu là 6:30 sáng đã đi xe đạp lên, đậu ngoài đường rồi leo lên mới xuống lại. Cô ta đi một mình. Phụ nữ giỏi thật. Leo núi mình để ý đa số là phụ nữ. Kinh

Đi mới sơ sơ là đã thấy trạm xét giấy phép vì nếu không có giấy phép thì họ không cho lên. Lý do là ở đoạn cuối có một đoạn đường chỉ có nữa dậm nhưng rất khó đi, họ phải đóng các cọc để gắn dây xích để bám vào mà leo nếu không thì lọt xuống hố sâu 1,500 cao bộ hay 500 mét cao. Nát xương.

Từ từ thì dốc càng cao, leo chới với. 3 bà cứ tạo dáng chụp hình. Đồng chí gái kêu một lần đi một lần khó nên tranh thủ chụp cho đã luôn tiện để nghỉ mệt. Mình thấy có 2 bà đi kèm với vợ nên đi trước, lâu lâu quay lại để chụp mấy bà từ trên cao. Lên tới phần đầu thì cũng hơi mệt vì phải leo lên 1,500 bộ. 

Đứng là thấy run, nhìn xuống thấy con sông Trinh Nữ, mấy ngọn núi cao lêu nghêu như tranh tàu.

Khởi đầu từ điểm xét giấy phép là đi lên trên núi cao, phải đu theo các dây xích để leo lên

Nghỉ dưỡng sức, xong thì đến đưa giấy phép cho Park ranger xem lại lần nữa để tránh tình trạng ăn gian. Lần này thì châm! Nhìn xa xa là rợn tóc gáy. Cảnh tượng như tranh vẽ của người Tàu. Mấy ngọn núi cao vời vợi, con người nhỏ bé đi lên. Chỉ nữa dậm đường mà mất cả tiếng đồng hồ để leo lên.

Bản độ lộ trình đường mòn. Có bản đồ thì khi mình đi tránh bị lạc vì có nhiều đường mòn cắt ngang. Đi lên rồi đi xuống. Từ chỗ xét giấy phép lần thứ 2 lên đỉnh, dốc rất cao, phải có giây xích được móc vào các cộc sắt gắn trong đá. Chỗ này thì châm còn con đường còn lại thì dài nhưng đã được đỗ xi-măng nên đi cũng không khó lắm. Bác nào có đến đây thì nên thử một lần. Em đến công viên này đã 3 lần nhưng chỉ đi vòng vòng ở ngoài. Kỳ này lần thứ 4 mới đi vào tỏng các đường mòn nổi tiếng.

Được cái mình nhận xét là gặp người Mỹ thì họ thấy mình đi giữa đường, ngược chiều với họ thì họ dừng lại, đứng nép phía bên để nhường đường cho mình đi vì chỉ có một người đi qua lọt để nắm sợi dây xích. Họ kêu “you’re doing great” để động viên mình rồi khi mình đi qua thì họ mới leo hay xuống. Lúc thấy mình đi lên trong khi đi xuống thì họ kêu: “you’re close” giúp mình thêm ý chí để leo vì rất sợ. Ai mà chóng mặt có thể ngã xuống vực sâu.

Vợ đu dây xích lên, vẫn bắt mình chụp hình tạo dáng.

Đến khi gặp 4 người Tàu, nói tiếng quan thoại thì biết không phải người Mỹ gốc á đông. Họ chả nhường gì cả, cứ xông xông leo lên, qua mặt đám người Mỹ đứng đợi trước họ. Qua vụ này mình mới hiểu văn hoá người Mỹ khác biệt với á châu nhất là tàu. Lúc đi xuống, thấy thiên hạ đi lên, đang oải vì trời nóng nên mình bắt chước cũng kêu “You’re doing great” để động viên họ.

Chụp hình tạo dáng trên đỉnh Thiên Thần. Có 3 thiên thần và Sơn Đen. Kinh

Cuối cùng lên được trên đỉnh. Đẹp nức nở. Thấy tổ com chim điều. Nghe nói vùng này chỉ có 3 con, trên thế giới có độ 500 con sống sót. Mấy bà bắt mình chụp hình, rồi kiếm chỗ ăn trưa. Ăn xong thì lại đi xuống. Có một chị không dám mở mắt vì sợ bị chóng mặt.

Có một chị nói mình nên leo núi Kilimanjaro ở Phi châu mà khi xưa học ông tây bà đầm nói là ngọn núi độc nhất ở Phi Châu là có tuyết. Sau này có xem phim La neige de Kilimanjaro bên Tây trên đài truyền hình có Gregory Peck đóng, theo cuốn tiểu thuyết của Errnest Heminway nên buồn đời, mình mò trên mạng thì thấy hay hay nên có lẻ sẽ đi leo núi này vào năm tới. Sau đó thì đi với vợ làm một chuyến Safari luôn.

Kilimanjaro thì cao hơn núi ở Machu Picchu độ 3,000 bộ hay 1,000 mét. Chắc sẽ đi chuyến 9 ngày thay vì 7 ngày như ở Peru. Đi lâu thì không cần phải đi nhiều mỗi ngày, sẽ bớt mệt mỏi hơn và thích ứng với độ cao. Tối nay ăn xong thì mai chạy vô công viên để thêm một đường mòn cho đỡ thèm rồi chạy về Cali. Lần đầu tiên đồng chí gái đi leo núi suốt một tuần thay vì chỉ có một ngày nên chân tay hơi mỏi nhưng có vẻ thích lắm khiến mình cũng mừng. Xong om

Về nhà thì mình ở phải tập leo núi Whitney cho tháng tới.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Lội ngược dòng sông Trinh Nữ

 Hôm nay, cả nhóm rời nhà vào lúc 7:00 giờ sáng, chạy vào công viên Zion. Đậu xe rồi lấy xe buýt lên đến đỉnh của thung lũng. Hôm nay cả nhóm sẽ lội ngược dòng sông Trinh Nữ (Virgin River), dòng sông chính của công viên quốc gia Zion. Dòng sông tuy nhỏ nhưng đem về hàng năm cả triệu tấn phù sa từ thượng nguồn. Cách đây mấy năm, mưa lũ khiến dòng sông này làm sụp một phần đất khiến các du khách bị kẹt trên khách sạn của công viên. Đá núi vùng này màu đỏ vì có chứa nhiều chất sắt.

Trong công viên chỉ có một khách sạn cho du khách nên họ bị kẹt đến 3 ngày để cho công ty dọn dẹp đến tải hết các phần đất bị lỡ. Hôm kia, có đất sụp lỡ, khiến có mấy khu vực của công viên bị đóng cửa nên du khách dồn nhiều vào 6 khu vực còn lại.

Tưởng tượng khi tuyết tan hay mùa nước lũ thì cả khu này bị ngập nước

Du khách viếng thăm công viên Zion, có rất nhiều đường mòn để dã ngoại nhưng điểm đỉnh là đi lội ngược dòng sông Trinh Nữ. Phải mang giày bằng cao su để tránh giầy bị thấm nước nặng. Có thể mang giầy bata hay giầy loại đi thuyền để tránh bị trơn trợt. Hôm qua, tụi này có ghé lại tiệm mướn giầy và vớ loại neoprane để không lạnh chân.

Sáng này, đậu xe tại trung tâm du lịch rồi lấy xe buýt đi lên cuối thung lũng. Từ đây, đi bộ hơn 1 dậm dọc bờ sông đến cuối đường mòn và từ đó xuống con sông. Chụp hình tạo dáng xong là đi.

Mình quên đem theo cái áo nên buổi sáng hơi lạnh vì hơi lạnh từ đá qua đêm toả ra và chưa có mặt trời lên. Lại lội nước bì bỏm như có lần mình về thăm Hội An, dính phải mưa lũ, ngập đầy Phố Cổ. Xứ Mỹ, không có việc gì làm nên thiên hạ bày nhau đi lội nước trong khi dân Sàigòn, đang lo lũ lụt, rác đầy sông. Mới đi thì mình hơi lo vì nhớ câu “ăn cổ đi trước, lội nước theo sau”, chỉ sợ mụ vợ ngã là khổ một đời giai.

Vợ làm mất cây gậy nên phải dắt em lội nước.

Nếu đi bộ hết tới thác nước ở thượng nguồn thì phải mất đến 8 tiếng nhưng mấy bà phải chụp hình tạo dáng nên chắc sẽ mất 16 tiếng đồng hồ nên khi đến ngã ba, có hai con sông đỗ về, nhập chung nguồn thì mình kêu đi về lại. Đi mới nữa đường mà đã mất 3 tiếng đồng hồ. Hết chụp bà này thì lại đến bà kia rồi cuối cùng chụp cả 3, xem như 4 lần một lần 3 bà tạo dáng. Nay mình mới hiểu lý do hai ông chồng kia trốn ở nhà.

Đi thì khá vui vì có nơi không sâu nhưng có nơi đứng tới háng, nước chảy xiết chỉ sợ ngã làm điện thoại thấm nước. Họ có bán mấy cái bọc đeo ở cổ để bỏ điện thoại ở trong và chụp hình. Đồng chí gái lớ ngớ ra sao làm rơi cái gậy, nước cuốn đi khi mình đi kiếm cái bụi nào để tè trong khi mấy bà thì lợi dụng nước sâu để tè khiến mình nhớ đến bài hát “đái một dòng sông, em đã đái một dòng sông, một dòng sông dài…”. Xong om

Có cái thác nước nhỏ chảy xuống khá đẹp

Bản đồ đường mòn nhưng chỉ đi có phân nữa rồi trở lại. Nếu đi một mình thì chỉ độ 3 giờ là xong nhưng đi với vợ tạo dáng thì chắc phải 16 tiếng đồng hồ nên chỉ đi phân nữa rồi về.

Mình phải đưa cái gậy của mình cho vợ. Sau đó vợ lại nắm tay mình để đi vì châm vì bước chân lên các cục đá ở dưới nước trơn trợt. Thấy mấy chị bạn chụp hình rất ư là tình tứ. Mình chỉ sợ mụ vợ ngã thì bị chửi mệt thở. Mất cái gậy cũng là mình tại sao không đứng bên cạnh. Chán Mớ Đời 

Đi về cũng chụp hình tạo dáng nhưng được cái là nắng lên nên ấm người lại. Dân đi trễ ngược chiều lại đông như quân Nguyên. May quá, hồi sáng đi sớm nên tương đối ít người, nay vì thì chen lấn nhau mà đi. Đây là tháng 5, đợi đến 2 tháng hè thì chỉ có mà bò đi lên.

Cuối cùng thì cũng trở lại điểm khởi hành, đá cát lọt vào giầy đi khá đau, nước lỏm bỏm ở trong. Đi xe buýt về lấy xe rồi đi trả giầy vớ. 

Nói chung thì khá vui không khổ cực như dạo mình đến Hội An, trong một đêm nước dân tới cửa của khách sạn, đèn nước gì đều bị tắt, phải di tản ra Đà Nẵng. Đồng chí gái quen thời xưa, nên lội nước ở đường vì điểm ấy là cao hơn hai ven đường. Đây cô nàng lại đòi ra giữa dòng sông khiến mình sợ. Đi lên thì sợ nhưng khi về thì hiểu rõ độ nước nên cứ mạnh dạn đi như hai đầu nỗi nhớ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ đại vực Bryce đến công viên Zion

 Hôm nay, cả đám leo núi đường mòn Navajo và Peekeebo, ngắn có 6 dậm vì cần phải di chuyển qua công viên quốc gia Zion, cách đây 2 tiếng lái xe. Sáng nay, phải chất Vali lên xe trước khi leo núi vì chiều phải chạy qua công viên quốc gia Zion, cách đại vực này 2.5 tiếng lái xe.

Hôm nay leo 3 đường mòn Navajo - Queen garden- pickaboo, tổng cộng với đến bãi đậu xe là 8.2 dậm. Sáng làm tô phở bò viên, xong thì lên đường. Hôm qua khởi đầu ở điểm Bình Mình (sunrise), còn hôm nay thì khởi hành ở điểm Hoàng Hôn (sunset).

Ở trên là vùng thảo nguyên nên phải bò xuống đại vực. Vấn đề là khi đi xuống thì phải đi lên. Lâu lâu mấy bà đứng lại chụp hình tạo dáng để quên nổi nhọc nhằn khi leo dốc.

Ở trên đại vực là vùng thảo nguyên nên chỉ có đi xuống đại vực rồi bò lên lại. Mình nhớ mấy lần trước đến đây khi con nghỉ hè nên nóng khi đi xuống địa vực. Kỳ này tháng 5 nên tương đối không nóng lắm. Đi thấy thiên hạ đi ngựa, đâu $100.00 cho 3 tiếng đồng hồ. Vấn đề là đường mòn toàn là cứt ngựa. Chán Mớ Đời 

Ở trên là đồng bằng, xa xa thấy cây xanh gần trời xanh

Cứ đi xuống rồi đi lên nhưng phong cảnh rất đẹp. Các tảng đá bị xói mòn bởi độ nóng độ lạnh trong ngày, tạo dựng các hoodoo, nhìn chung như các đền đài Ấn Độ. Hôm qua mình thấy đồng chí gái uống nước ít nên hôm nay mình bỏ nước ít lại trong cái bình đựng nước của ba lô. Ai ngờ cô nàng lại uống nhiều nên mình phải san bớt nước của mình khiến mình không dám uống nước nhiều vì sợ thiếu. May quá, có ai bỏ quên chai nước, một ông Mỹ hỏi nhóm tụi này cần nước nên nhận ngay.

Mình đi trước, nói mấy bà lên đợi để mình đi trước, lấy xe đem lại. Ai ngờ khi mình đem xe lại thì mấy bà lại đi xe buýt miễn phí đến bãi đậu xe, khiến mình muốn nổi khùng. Mình chỉ cần đậu xe ngoài công viên rồi đi xe buýt chạy bằng ga propane, để bảo vệ môi trường nên khỏe.

Nhìn du khách xếp hàng để lấy xe buýt khiến mình phục, không có vụ chen lấn, dành nhau lên xe. Chiều chạy về công viên Zion. Mấy bà mướn Airbnb, ngoài công viên. Mấy lần trước đến thì mình mướn khách sạn ở tỉnh Springdale, ngay sát cổng vào công viên.

Ở Hoa Kỳ, nếu trên 62 tuổi thì có thể mua thẻ vào công viên quốc gia giá $80, cho suốt đời còn lại, dùng đến khi không lết nổi. Do đó, thấy du khách lớn tuổi khá nhiều. Về già họ có thời gian nên đi chơi, thăm viếng các công viên quốc gia. Mấy lần trước, đi với mấy đứa con hồi còn bé nên vào mùa hè. Nóng và đông du khách. Nay đi mùa này tương đối  dễ chịu không đông lắm.

Công viên quốc gia Zion tuy ở gần vực Bryce nhưng lại khác rất nhiều. Ở Bryce thì chạy xe trên vùng thảo nguyên, cây cối. Đậu xe xong thì mò mò giữ các rừng cây thì khám phá ra đại vực phía dưới, tương tự như ở Đại Vực (Grand Canyon). Khi đã viếng các thắng cảnh tại Hoa Kỳ rồi thì phải công nhận các nơi khác trên thế giới khó mà so bì vì quá hùng vĩ.

Ngược lại ở Zion thì xe chạy vào thung lũng, hai bên là núi và núi to cao, hùng vĩ. Đi bộ các đường mòn thì phải leo lên rồi đi xuống lại. Vấn đề là núi lỡ khiến có nhiều nơi bị đóng cửa để họ dọn dẹp. Đặc biệt là có con sông chảy cuồng cuộng do tuyết tan từ trên cao trong khi ở đại vực Bryce thì mùa này đã tan hết tuyết. Hôm qua, mình lấy bình được nước có đồ lọt nước, múc nước sông để uống thì ngon cực. Ngay đồng chí gái còn khen.

Thường thì du khách đến đây thì đều viếng hai công viên quốc gia này ngoài ra nếu có thời gian thì chạy qua tiểu bang Arizona để viếng Đại Vực Grand Canyon và những công viên quốc gia khác.  Như địa điểm Wwave  mà mỗi ngày họ chỉ cho 25 người vào và phải bốc thăm.Mình mơ đi thuyền trên sông Colorado và cắm trại qua đêm. Để xem sang năm đi được hay không.

Hôm nay, cả đám sẽ đi lội suối ngược về nguồn của dòng sông ở đây mà họ gọi The  Narrows, đã mướn gậy và giày vớ ấm rồi. Chắc sẽ không đi hết vì phải mất 8 tiếng đồng hồ. Chắc đi độ 1,2 tiếng rồi về. Lỡ mưa giông xuống là mệt vì nước từ trên núi đỗ ào xuống là khốn. Lý do là lội nước tới háng mà mưa xuống thì có thể ngập đầu. Ở vùng này có vụ lụt đột suất mà mình đã chứng kiến cách đây 5 năm khi đi chơi với mấy người bạn. Đang lái xe trên quốc lộ, mưa ào xuống không thấy đường và trong chốc lác là nước ngập cả quốc lộ.

Trung tâm tin tức cho du khách. Họ làm kiến trúc các để làm ấm và mát phía trong trung tâm rất hay. Xem sơ đồ dưới 

Khi viếng thăm các nơi như antelope thì được giải thích là khi nước lũ kéo về thì nước cuống kéo về rất nhanh và ngập các hang động khiến làm xoáy mòn các vách đá. Họ khuyên đi chơi mà gặp mưa thì việc đầu tiên làm chạy lên trên cao ngay vì nước có thể ngập trong vài phút các đường mòn. Kinh

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn