Mình đọc tài liệu về hưu trí tại Hoa Kỳ. Trung bình các “asssisted living houses” thì mỗi tháng trung bình trả $5,000 còn nursing home mỗi tháng phải trả $7,000- $8,000. Sau mấy chục năm lao động vinh quang mỗi người được lãnh an sinh xã hội và có chút tiền của hưu trí, có thể trả cho hai chốn kể trên thì hơi mệt nếu sống thêm 20, 30 năm vì lạm phát.
Assisted Living houses thường là một căn nhà có độ 4 phòng trở lên, cho các người hưu trí, không muốn vào viện dưỡng lão. Họ thích sống dưới một mái nhà, có một số người đồng cảnh ngộ, làm bạn vào cuối đời. $5000/ tháng xem như $60,000/ năm, chưa kể các dịch vụ khác như chở đi khám bác sĩ, nha sĩ còn nursing home thì $7,000/ tháng xem như $84,000/ năm. Nếu về hưu có trên $500,000 cộng với an sinh xã hội thì xem như 5-10 năm là đứt chếnh. Vì phải tính thêm tiền thuốc men đủ trò.
Có chương trình này mình thấy hay nên ghi lại đây cho ai có khả năng giúp cha mẹ luôn tiện tạo dựng tài sản cho mình hay cha mẹ giúp con cái sau này. Con cái của mình có thể mua căn nhà cho mình, hay mình có thể mua một căn nhà để con đứng tên qua chương trình gọi là Family Opportunity Mortgage.(FOM)
Chương trình đặc biệt này dành riêng cho cha mẹ muốn mua nhà riêng cho con mình bị khuyết tật hay con cái muốn mua nhà cho bố mẹ ở riêng, thay vì vào viện dưỡng lão. Nếu ai có con khuyết tật, thường được gửi vào trung tâm đặc biệt. Nếu mình không muốn thì có thể giữ ở nhà và chính phủ cho đâu $3,500/ tháng. Mình có một gia đình mướn nhà, có con khuyết tật, được chính phủ chu cấp mỗi tháng $3,500 để trả tiền nhà. Hàng năm phải ký giấy cho họ để được gia hạn.
Mình có một người quen, mua nhà cho bố mẹ ở đến khi qua đời thì đem cậu con trai bị bệnh down syndrome về ở, thay vì để trong viện trẻ em khuyết tật. Lúc bố mẹ còn sống thì có người giữ, chăm sóc bố mẹ đến khi bố mẹ qua đời thì đưa cậu con trai khuyết tật về, có bà chăm sóc từ hơn 30 năm qua. Bà này quá 65 nên được tiền hưu trí vì được xem làm việc cho chính phủ như cán bộ xã hội, được trả lương hàng tháng bởi chính phủ còn nhà thì chuyển tên qua cậu con trai đầu. Xem như vừa trả hiếu vừa nuôi con tật nguyền, nay qua đời thì cậu con trai không bệnh tật hưởng được căn nhà giá 1 triệu và tiền nợ ngân hàng đã trả xong. Xong om
Nếu chúng ta mua nhà cho con khuyết tật hay bố mẹ già thì sẽ được đặt cọc 3% giá trị căn nhà thay vì 20% như thông lệ, ngoài ra còn được hưởng tiền lời rẻ. Chúng ta được khấu trừ thuế về tiền lời ngân hàng, thuế địa ốc,…như các loại nhà khác. Nếu ai là cựu quân nhân thì có thể mượn nợ ngân hàng với 0% đặt cọc.
Mua nhà này cho bố mẹ vì bố mẹ không còn khả năng để mua nhà trả góp vì hưu trí hay lợi tức thấp. Dạo mẹ mình sang định cư tại Phila với cô em, mình nghĩ nói với cô em, cùng mua căn nhà hay căn hộ cho bà cụ mình và mẹ chồng ở theo diện này. Mẹ chồng ở riêng và người em rể phải chu cấp tiền thuê nhà. Hai bà mẹ không đả thông tư tưởng với nhau được, thêm bà cụ không muốn ở bên Mỹ, về lại Đà Lạt.
Mình có quen bà Betty, bán cho mình căn nhà và cho vay lại. Lúc bà ta bị lẫn thì con bà đưa vào viện dưỡng lão, dạo ấy $5,000/ tháng thêm các dịch vụ như ban đêm bà ta quậy thì họ tính thêm nên cuối cùng bà ta được con đem về nhà, mướn 2 người trợ lý gốc Phi, mỗi người $1,500/ tháng xem như $3,000/ tháng bao ăn ở luôn, rẻ hơn viện dưỡng lão 50%. Được chăm sóc 24/24. Mỗi người 12 tiếng đồng hồ. Giảm bớt tiền chi tiêu cho bà với số tiền để lại. Con cháu ở bên cạnh nên chạy qua lại mỗi ngày dễ.
Theo thống kê thì 3/4 người Mỹ trên 50 tuổi muốn sống trong căn nhà của họ khi về già. Sử dụng chương trình Family Opportunity Mortgage, (FOM) giúp nguyện vọng của bố mẹ muốn ở trong căn nhà thay vì viện dưỡng lão. Mình có viếng vài viện dưỡng lão thì te tua. Đồng chí gái có theo một nhóm bạn hát trong viện dưỡng lão, thấy kinh hồn. Ban ngày y tá đẩy xe lăn cả đám ra gần cửa ngồi để xem có con cháu vào thăm. Có người còn biết sự việc có người thì không vì điều dưỡng viên tọng thuốc cho say ngồi im, không quấy họ đến giờ ăn.
Người Mỹ càng ngày càng sống lâu hơn. Khi chương trình an sinh xã hội được thành lập, người Mỹ trung bình chết ở tuổi 63.5 tuổi, nghĩa là 18 tháng trước khi nhận được tấm ngân phiếu đầu tiên sau một đời lao động cực lực. Ngày nay, nhờ sự tiến bộ của y khoa đàn ông Mỹ sống trung bình đến 75 tuổi còn phụ nữ thì sống thêm 5-7 năm để sám hối. Đời sống càng ngày càng đắt hơn khiến các người hưu trí rất lo lắng về vật chất leo thang, sẽ không còn tiền để dành sinh sống. Pension gì họ đều dẹp ngoại trừ các người làm việc cho chính phủ và nhận được lương hưu trí khá cao.
Nếu mua căn nhà theo chương trình FOM thì khi bố mẹ đều qua đời 20-30 năm sau thì chúng ta có một căn nhà có thể lên 2 triệu hay 3 triệu làm vốn. Nếu bố mẹ không bị vấn đề sức khoẻ thì theo mình cách này là tốt nhất. Bố mẹ thay vì trả tiền viện dưỡng lão, có thể giúp con trả tiền lời ngân hàng. Ngược lại nếu con chúng ta mua cho chúng ta ở, chúng ta giúp con trả tiền thay vì trả tiền viện dưỡng lão.
Mình thấy nhiều người phải bán nhà tẩu tán hết trước khi hưu trí, để vào viện dưỡng lão. Qua 65 tuổi thì được medicare, nếu con mình mua căn nhà cho mình ở theo chương trình FOM thì mình trả tiền nhà cho con, xem như chuyển gia tài sản cho con một cách công khai. Có người còn để cha mẹ ở theo diện housing. Mình biết một anh quen, mua nhà cho bà cụ anh ta ở, có thêm người share phòng, bà này chăm sóc bà cụ anh ta và ở miễn phí. Có người cứ nghe ai, bán nhà chia cho con hay sang tên cho con để trở thành vô sản, vào viện tế bần sống vài tháng rồi qua đời. Nhiều khi hổ phụ sinh hổ tử nên con cháu đánh nhau, kiện tụng ra toà vì chia chác không đều.
Theo các hướng dẫn của Fannie Mae, người Mỹ có thể mua một căn nhà chính cho một người con hay cha mẹ không có khả năng làm việc, hay không đủ lợi tức để có thể mượn nợ mua nhà. Người mua sẽ được hưởng các quyền lợi như owner-occupant dù không ở trong nhà. Do đó có thể trả thuế địa ốc rẻ hơn. Ở Hoa Kỳ, trên nguyên tắc chúng ta có thể mua một căn nhà chính để ở, ngoài ra có thể thêm một căn nhà thứ hai ở vùng khác cho gia đình ở vào dịp lễ. Căn chính được homestead nên trả thuế ít hơn còn căn thứ hai trở đi thì đóng thuế mệt hơn. Căn nhà chính thì khi bán có thể hưởng quyền lợi của luật 121, mỗi người chủ được miễn $250,000 tiền lời thuế. Hai vợ chồng được hưởng $500,000. Mua nhà cho bố mẹ, dù không ở đến khi bố mẹ qua đời thì bán cũng hưởng được luật 121, không phải đóng thuế trên tiền lời $500,000. Thí dụ: mua nhà $500,000, 20 năm sau bố mẹ qua đời bán $1,000,000 xem như lời $500,000, hai vợ chồng miến thuế trên tiền lời $500,000 này. Xong om
Mình có người khách hàng khi xưa, mình xây nhà cho ông ta. Ông ta ly dị từ lâu, nay giá trị căn nhà của ông ta lên trên 1 triệu mà nhà khi xưa xây cất đâu $400,000. Nếu ông ta bán khi về hưu, dọn về khu Havasu, nơi ông ta có một căn nhà thứ 2 thì sẽ bị đánh thuế tiền lời. Thí dụ ông ta bán $1,500,000, thì xem như lời $1,100,000, theo luật 121 chỉ được trừ $250,000, còn lại $800,000 tiền lời sẽ bị đánh thuế 30%. Ông ta đang thương lượng với mình để bán lại căn nhà và cho vay lại để tránh trả thuế tiền lời liền một lúc. Hy vọng cuối năm khi ông ta về hưu sẽ mua được căn nhà của ông ta.
Tóm tắc chương trình FOM có thể dùng cho các trường hợp sau đây:
1/ cha mẹ hay người giám hộ muốn chu cấp căn nhà cho một đứa bé khuyết tật.
2/ con muốn cung cấp nhà ở cho bố mẹ, không có khả năng mượn tiền ngân hàng vì lợi tức thấp.
Người mua sẽ được mượn tiền lời thấp như căn nhà chính của họ. Điều kiện là Credit Score của chúng ta kha khá một tí. Sau khi mua thì bố mẹ hay người con khuyết tật được dọn vào, căn nhà đứng tên mình cũng như cái nợ ngân hàng. Bố mẹ có bổn phận trả tiền ngân hàng hay xin được Housing trả. Xong om
Mình thấy chương trình này khá hay, mua nhà cho bố mẹ hay con mình có thể mua nhà cho chúng ta ở. Chúng ta có thể trả tiền lời cho chúng, còn dư thì đi chơi rồi một mai xa quả đất này, con chúng ta sẽ có một số vốn nhờ căn nhà mình có thể sống 20 năm trong đó. Khi nào chới với thì mướn 1, 2 cô người phi chăm sóc. Nhiều gia đình anh em hòa thuận, có thể đứng tên chung mua căn nhà cho bố mẹ nhưng theo mình thì không nên vì không ai học được chữ ngờ. Con cái có thể ly dị thì bắt bán nhà nên lại phải vô viện dưỡng lão. Có thể sử dụng một pháp nhân nào đó như trust để mua thì có thể tránh được vấn đề này. Căn nhà không có con rể hay con dâu trong đó nên khi bỏ nhau không liên can đến căn nhà. Xong om
Sau này, khi con mình khá khá rồi, vợ chồng mình lão lão 1 tí, sẽ nhờ con đứng tên mua căn nhà cho bố mẹ để ở. Mình sẽ lấy tiền hưu trí của đồng chí gái trả hàng tháng tuỳ theo số tiền còn trong quỹ hưu trí. Nếu tính ra mỗi tháng trả nhiều được thì mua căn hộ ở vùng sang trọng để tính trong 20 năm số tiền đó sẽ chuyển vào căn nhà. Con mình được trừ thuế dù không đóng tiền nhà.
Tháng 2 năm tới có đám quen gọi Real Estate addicts đi du thuyền từ Florida, đi 5 nước nên mình ghi danh đi để khi lênh đênh trên biển, vào phòng nghe họ nói chuyện về buôn bán nhà cửa. Đồng chí gái đang tính rủ bạn của mụ đi theo để khi mình đi nghe đầu tư, mấy bà tha hồ nhí nhố nhí nha. Vợ vui mình cũng vui.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
