Trong đôi mắt em, anh là đầy tớ

 Hôm qua, đi xem hai cái nhà đang làm giấy tờ để mua, đồng chí gái kêu ghé qua ngân hàng để cô nàng lấy tiền tươi. Vào ngân hàng, có hai cô làm việc tại đây, đứng dậy chào, mình giới thiệu đồng chí gái. Một cô kêu đồng chí gái đẹp quá khiến đồng chí gái cười tít mắt. Chán Mớ Đời 

Một cô thì kêu học được nhiều thứ từ mình, khiến đồng chí gái chới với, mặt như bò đội nón, ngơ ngác đưa mắt nhìn mình. Lý do là đối với đồng chí gái mình chỉ là tên đày tớ để sai bảo, dọn nhà, rữa chén, hay rót nước, lâu lâu, long thể bất an thì kêu cạo gió, tẩm quất. 

Ít khi ra ngoài với mình, ngoài các buổi tiệc, họp mặt bạn bè của vợ. Khi xưa, đồng chí gái có đi ăn sáng một lần với mấy người bạn của mình. Ăn một lần, đồng chí gái chạy mất dép, vì câu chuyện không dính dáng gì đến mua sắm, ngoài đầu tư nhà và đất. Nói chung, đồng chí gái không bao giờ gặp bạn của mình.

Hai cô làm ngân hàng, một cô là cố vấn tài chánh và một cô chuyên lo về khách hàng. Ông Rich Dad mình kêu ngân hàng là nơi mình cần làm quen nhất. Khi họ biết mình thì dễ dãi khi mượn tiền. Ông ta dẫn mình vào ngân hàng ông ta quen, giới thiệu với Vice President, để khi cần thì mình có thể mượn tiền, làm escrow khi mua nhà, dễ dàng hơn.

Mình hay ghé ngân hàng, hỏi thăm, cho họ bơ của vườn, họ bảo năm sau để họ trả tiền. Họ tặng nước hay cà phê Starbucks. Vào ngân hàng, luôn luôn có nước và cà phê Starbucks để nơi bàn cho khách dùng nên mình không hiểu tại sao thiên hạ phải chạy vào tiệm Starbucks để mua, tốn tiền còn ở ngân hàng thì miễn phí. Mỗi lần đi đâu xa, mình ghé ngân hàng, họ cho hai chai nước, thêm một ly cà phê miễn phí để lên đường, lái xe mấy tiếng. Khỏi tốn tiền mua cà phê MacDonalds.

Ra về, đồng chí gái hỏi anh nói gì với họ mà họ khen anh là thế nào. Mình nói trong mắt của vợ, anh chỉ là thằng nông dân, đầy tớ, để sai vặt, còn ra đường thì người ta hay hỏi chuyện và được anh giải thích rõ, giúp họ để dành tiền hơn. Mình kể cho đồng chí gái về quá trình từ ngày dọn về căn nhà này, phải làm quen với nhân viên của chi nhánh này. Phải làm quen với nhân viên ngân hàng để khi mình cần gì, chỉ cần gọi điện thoại là họ giải quyết ngay. Chả cần đến ngân hàng đợi chờ. Cần thị thực chữ ký, gọi họ rồi ghé lại làm miễn phí. Xong om

Có một cô, một hôm ngồi nói chuyện, cô ta biết mình cho thuê nhà, nên hỏi mình nghĩ thế nào nếu cô ta và chồng bán căn hộ để mua căn nhà ở. Mình nói không nên bán căn hộ. Cô làm ngân hàng, họ cho cô tái tài trợ lại, rút tiền đó để đặt cọc mua một căn nhà để ở, còn căn hộ thì cho thuê. Gặp giờ linh, cô ta nghe mình, tái tài trợ và mua một căn khác, cho thuê căn hộ. Mấy năm sau kêu, nhà lên nên vốn chủ sở hữu của hai căn nhà thêm được mấy trăm ngàn nên cảm ơn rối rít.

Còn cô chuyên gia tài chánh thì cứ réo mình kêu mở trương mục, để cô ta mua cổ phiếu cho mình đủ trò. Một hôm mình bò vào lại đụng đầu cô nàng. Cô nàng mời vào văn phòng nói chuyện. Cô ta kêu mua cổ phiếu, mình nói khi xưa mình cũng có bằng Securities 6, 63, 26 hay bằng địa ốc như cô ta nhưng mình quăng hết. Mình tự làm cho mình và mua tin tức để xem nên mua gì và bán gì…

Cô ta nói muốn mua một căn nhà vì tiền mướn nhà quá đắt. Cô ta mở trang nhà của chung cư nơi cô ta ở, mướn một condo giá $6,000/ tháng khiến mình suýt ngất xỉu. Mình nói là muốn trả $6,000, cô làm ra $10,909, rồi đóng thuế 45%, còn lại $6,000 để trả tiền nhà. Cô ta hỏi theo mình phải làm sao? Khiến mình như bò đội nón. 5 phút trước, cô ta nói đủ thứ về đầu tư, dụ mình mở trương mục, chuyển tiền qua để cô ta ăn hoa hồng, nay lại quay qua hỏi mình về tài chánh. Chán Mớ Đời

Mình nói, cô nên thành lập một công ty, dùng công ty để mướn cái nhà, thì sẽ được khấu trừ thuế tiền thuê nhà. Cô nàng kêu ông bồ, có công ty và làm việc tại nhà. Mình nói vậy ông bồ, khấu trừ thuế hết tiền nhà, vì công ty của ông ta mướn và trả bằng tiền của công ty, ông ta ở không tốn tiền, trong khi cô đóng tiền nhà. Mặt cô ta xanh như tàu lá, mình nói, đừng có về nhà cãi vã với ông bồ mà bỏ nhau. Mình nói cô ở đây, gặp khách hàng, ai muốn bán nhà của họ, bán thẳng cho cô, đỡ tốn tiền huê hồng thì kêu tôi. Tôi sẽ giúp thương lượng miễn phí cho cô và ông bồ của cô. Cô ta cảm ơn vì biết mình chỉ cô đồng nghiệp mua nhà thay vì bán căn hộ. Cô kia nay có thêm 400, 500 ngàn vốn chủ sở hữu nên ca mình hết lời.

Mình có giúp vài người mua nhà, nay nhà họ lên cả triệu đô, trở thành triệu phú.

Kể tới đây, thấy đồng chí gái im lặng, đang nghĩ gì. Có lẻ kêu hoá ra nhắm mắt lấy thằng đày tớ này cũng được việc. Bạn bè đồng chí gái đều chê mình, nào đen, xấu trai, ăn nói không lịch sự, cốt cách nông dân , tướng bần cố nông, đủ trò. Khi đi ăn tiệc với bạn của vợ, mình lặng câm đi bên vợ, lại bị chửi chồng mày thuộc dạng “antisocial”, không nói chuyện. Lý do là họ nói chuyện về ăn nhậu, mua sắm mấy thứ mình không quan tâm lắm. Họ khoe mua được chai rượu $135 với giá $80 rồi lại than đau chân, tay tê, bị gout, bị bệnh đủ thứ, toàn là tiêu cực nên mình không thích nghe hay xen vào.

Nay đồng chí gái rất ngạc nhiên khi nghe những người lạ, biết mình, cảm ơn, đã chỉ họ một con đường tạo dựng tài sản, nuôi con. Giúp một người mua được căn nhà hơn xây 9 cái chùa.

Ngồi yên lặng một hồi, đồng chí gái bổng nhiên hỏi: anh nghĩ tui có ngu không? Mình nói chắc chắn rồi. Ngu mới lấy nông dân, còn hỏi vớ vẩn. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Có ai còm nên mình bỏ lại đây để xem có đúng hay không.

Ơ hơ ! Nếu ở bên Việt Nam thì Nhà Anh đã vớ phải một cán bộ “ Cấp Cao “ chứ chẳng chơi !

Bởi ở VN họ đã có slogan :

“Cán bộ là Đầy tớ của Nhân Dân “ mà lỵ ! !!!

Chúc Đồng Chí Gái của Sony NguyenUsa

sớm Ngộ ra Chân Lý :

“ Chồng là Cơm Nguội nhà mình nhưng là Sơn Hào Hải Vị của nhà khác “ đó ạ !

Thanks bài tự sự ví von rất hay ! Vừa bi vừa hài !

Dạy con nít khi bé

Hôm qua, con gái nhắn tin từ New York: “ It’s also good we learned finance skills from you growing up compared to most of america. We are also a lot further ahead than most people in the US because i was able to go to school w 3/4ths of my tuition covered and paid off my loans quickly. Like i dont have negative relationship w money. I am frugal and try to not spend much, but don’t feel bad if i want to travel or buy a coffee once in a while which is good. Feel very proud of where im at at 24 yrs old”

Con mình hay liên lạc với mình khi nói chuyện về tiền bạc, học hành, công việc còn chuyện tình cảm thì nói chuyện với đồng chí gái. Chuyến đi Dubai vừa qua, đã để lại dấu ấn cho con mình, khiến chúng suy nghĩ về cuộc đời tuy còn bé, mới 24 tuổi. Trong video của thằng cháu bên tây phỏng vấn chúng thấy nhiều cảm xúc.

Đồng chí gái kêu mình nhồi sọ chúng từ bé về tiền bạc. Học tiểu học, hai anh em viết truyện và vẽ, đóng tập đem bán cho bạn học,… chúng học cái tính trùm sò của mình từ bé. Về Việt Nam, mình đều mời đại gia đình đi nghỉ dưỡng ở Vin Pearl, Mũi Né,… chúng ngạc nhiên, mình không tiêu xài nhưng đối với gia đình thì mình rất sởi lởi. Lý do là mình muốn bố mẹ có con cháu xum họp cho vui. 

Tiền trong năm sẽ ra, nên thà trả tiền cho cả đại gia đình đi chơi còn hơn mất vào việc khác. Mình nhớ mẹ của mấy chị bạn nói chuyện với mình. Khi xưa, bố của bác, xem tử vi thấy năm xui thì lấy thuốc lấy tiền ra đi mua ruộng. Năm xui thì phải tốn tiền, nên thà mua ruộng, tiền tuy ra nhưng mà không mất. Khi bác nằm viện dưỡng lão, mình có vào thăm, cảm ơn bác đã chỉ cho mình cách sử dụng đồng tiền từ bố của bác.

Từ đó, năm nào cũng thấy xui là đầu năm mình ráng mua một căn nhà cho thuê. Mua xong, sửa cho thuê là thấy hết tiền. Đồng chí gái hay chửi mình vào đầu năm vì đi làm cật lực, cuối năm được bonus thì mình sợ năm xui, gặp sao kế đô nên lấy tiền thưởng của đồng chí gái đi mua nhà. Nghĩ lại thấy thương vợ. Được tiền thưởng cuối năm, tính mua cái này, sắm cái kia, quay lại thấy trương mục ngân hàng sạch bách. Chán Mớ Đời 

Bên vợ hàng năm hay đi họp mặt với nhau, đa thường đồng chí gái và người chị trả hết chi tiêu, chẳng so đo. Lý do gia đình là chính còn tiền bạc không là gì cả khi mình nằm xuống. Anh em, con cháu họp mặt rất vui vẻ, tạo một không khí rất vui nhộn, để lại nhiều kỷ niệm cho con cháu. Giúp chúng đoàn kết, yêu thương nhau nên khi có họp mặt gia đình như ngày Tết, mấy đứa cháu hay con mình dù ở xa, từ Boston hay Ý Đại Lợi, đều bay về để họp mặt.

Mẹ mình và mẹ vợ hay nói: “ở sởi lởi trời cho, ở so đo trời lấy lại”. Về già nghiệm lại thấy rất đúng. Đồng chí gái hay đi làm việc thiện, cho tiền các nhóm y tế về Việt Nam giúp người nghèo hàng năm, đi nấu ăn cho người vô gia cư hàng tháng hay hát cho mấy người già trong viện dưỡng lão… hàng năm, vợ mình bớt xài vài ngàn nhưng bù lại trời cho cái khác. Bạn bè yêu mến, cháu thương. Khi đau là mấy đứa cháu lo xoắn đít, sinh nhật chúng tổ chức ăn uống vui vẻ, cho thấy người giàu chưa chắc đã được như vậy.

Điển hình, mình có miếng đất, mua 1 triệu, có người trả giá mua 1.6 triệu, mình đồng ý nhưng khi mở escrow, thì người mua không trả tiền, xù. Mấy tuần sau, thì có người trả 2.5 triệu và đóng escrow. Xong om.

 Đọc đâu đó, các giáo chức đề nghị; dạy con nít 5-6 tuổi về giới tính khiến mình thất kinh. Họ lại ca tụng ông Warren Buffet, tỷ phú, đầu tư ở tuổi 11 nhưng đa số phụ huynh không bao giờ dạy con họ về tiền bạc, tài chánh. Nếu không hiểu những căn bản về tiền bạc, tài chánh thì tương lai sẽ khổ sở. Mình đã từng ngưỡng mộ những vị bác sĩ làm tiền một năm bằng mình làm trong vòng 20 năm, để rồi 20 năm sau, mình thấy họ tan gia bại sản, không còn gì cả. Lý do là không hiểu về tài chánh.

Tài Chánh là quan trọng nhất trong cuộc đời nhưng trường học lại không dạy môn này. Nếu có chỉ leo phơ vài thứ. Người ta cho biết các cầu thủ thể thao Hoa Kỳ, sau khi giải nghệ 3 năm là khai phá sản, lâm vào tình trạng nghèo đói.

Theo thống kê của Census 2019 vừa qua. người Mỹ về hưu trên 65 tuổi, nếu còn vợ còn chồng thì gia sản trung bình trên $500,000, còn độc thân nam thì có độ $40,000 và độc thân nữ chỉ có độ $27,000. Người ta không biết lý do sự cách biệt giữa nam và nữ độc thân. Có thể vì lương đàn ông nhiều hơn phụ nữ, có thể đàn ông ít tiêu xài hơn phụ nữ,…

Về già còn $500,000 để sống thì vẫn đỡ hơn là $40,000 hay $27,000.

Đọc sách về tài chánh, họ cho biết có 3 cách sử dụng đồng tiền của mình: 

- tiêu tiền

- để dành tiền

- đầu tư tiền

Thú thật mình không biết gì về tài chánh. Hồi nhỏ, bà cụ cho tiền thì mình đi nướng ngay trong vòng 30 phút như ăn hàng hay đánh bi-da. Có lần bà cụ nghe mấy bà hàng xóm, kêu thằng Sơn đã lớn, nên cho nó 100 đồng bỏ túi, phòng khi có bạn bè kêu đi ăn chè, uống sinh tố. Bà cụ kêu u châu hay hè, về nhà đưa mình 100 đồng, bỏ túi. Hôm sau, đi học xong, chạy đi đánh bi-da, ăn sinh tố là hết 100 đồng. Chán Mớ Đời 

Sau này buồn đời, mình muốn đi du học nên không đi đánh bi da, học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm. Hàng xóm cho mượn sách đọc nên không có thời gian đi chơi. Phụ bà cụ chở hàng cho khách hàng, kiểu Shipper ngày nay. Bà cụ cho tiền boa, để dành, không biết làm gì với tiền thì bỏ vào trương mục tiết kiệm của ngân hàng ông Nguyễn Tấn Đời. Sau ông này làm gì khiến ông Thiệu nổi khùng, bắt bỏ tù, rồi vụ đánh cướp xe ngân hàng chở tiền lên kho bạc khiến mình hơi ngại nên chuyển qua Đông PHương Ngân HÀng ở cạnh nhà hàng Chic Shanghai. Đến khi đi tây thì rút ra hết tiền đưa bà cụ được 40,000 đồng, hơn lương ông cụ. Kinh

Sau này, qua tây, đi làm cũng bỏ vào quỹ tiết kiệm đến khi đi làm bên Thuỵ Sĩ, thấy tên bạn người Hoà Lan, lương ít hơn mình nhưng mỗi tháng, hắn bỏ vào cổ phiếu. Rất ngạc nhiên khi nghe mình bỏ vào trương mục tiết kiệm. Chán Mớ Đời 

Hoá ra, hắn học cách đầu tư về tiền bạc qua bố mẹ. Bố mình thì có tư duy khác. Lúc đầu làm vườn vào cuối tuần để làm giàu vì nghĩ lương công chức không bao giờ giàu. Nhưng làm vườn thì rất cực, dầm mưa dãi nắng nên ngưng sau Mậu Thân. Ông cụ nghĩ đánh số đề, mua vé số và đánh bài, cách làm giàu sớm nên mượn nợ từ Sàigòn lên Ban Mê Thuột, bà cụ mình phải trả nợ mệt thở.

Bà cụ mình thì buôn bán ngoài chợ, rất giỏi mua vô bán ra, kiếm lời trả nợ cho chồng và nuôi đàn con, còn về đầu tư thì không rành lắm lại gặp ông cụ mê tổ tôm và xập xám chướng. Thiên hạ kêu bán nhà rẻ mà bà cụ sợ ông cụ biết có tiền lại đi đánh bài nữa. Mình ít khi gặp ông cụ lắm, ăn trưa còn tối thì ông cụ ở sòng bài. Thua về là kêu đầu mình ra khệnh. Không có tội đánh cho có tội, có tội rồi đánh cho chừa. Chán Mớ Đời 

Vấn đề để dành tiền thì có nạn lạm phát, đồng tiền của mình mất giá. Khi mình phát hiện ra mối tình hữu nghị của đồng chí gái, đi chơi cuối tuần, đổ xăng chưa tới 1 đô la nay gần 6 đồng. Chính phủ cho biết lạm phát năm nay lên đến 9.1%, xem như 10% cuối năm. Nghĩa là cầm tờ 100 đô đầu năm, cuối năm gía trị có 90 đô. Mất đi 10% khả năng mua sắm. Thường lạm phát lên thì vàng lên, mình tính ra Phước LỘc Thọ mua vàng nhưng vàng lại xuống. Có nguồn tin là có thể xuống đến $500/ ounce. Không biết bỏ tiền vào đâu vì mình đang bán nhà, hy vọng hôm nay là xong.

Mình rất mê muội về tài chánh, lấy vợ thì để vợ lo như mọi đàn ông Việt Nam khác. Bổng nhiên một ngày đẹp trời, có người giả thích cho mình về luật 72 của lãi kép khiến mình như nằm Coma 40 năm, tỉnh giấc như được hoàng tử lãi kép hôn môi, thức dậy. Luật 72 là lấy số 72 chia cho tiền lời sẽ ra số năm mà số tiền này sẽ nhân gấp đôi. 

Lấy thí dụ, mình có $1,000 để dành thay vì bia ôm, nhậu nhẹt với bạn. Mình bỏ vào quỹ tiết kiệm, tiền lời 1% bây giờ. Lấy 72 chia cho 1 = 72, nghĩa là 72 năm sau, số tiền của mình và tiền lời nhân gấp 2 hay $2,000. Trong khi đó mình mất 10% vì lạm phát cho mỗi năm. Chán Mớ Đời 

Nếu mình không bỏ tiết kiệm như mình khi xưa, bỏ vào đầu tư mà trung bình lợi nhuận hàng năm là 6% thì lấy 72 chia 6 = 12 năm để từ $1,000 lên đến $2,000. Cái này cũng mệt vì tiền lời hàng năm chỉ có 6% mà lạm phát lên đến 10%. Do đó mình phải mua tin tức để biết các công ty có khả năng 20 năm nữa trở thành Amazon, Tesla,… để tiền cặp bến ở đó, đợi 10, 20 năm sau khi cơn bỉ cực suy thoái đang đến với người Mỹ. Vàng thì mình có mua dạo $500-$1,000 nay thì Chán Mớ Đời.

Cuối tuần này mình bắt thằng con đi học lại với mình lớp tài chánh căn bản để nó hiểu hai loại tài sản:

1/ loại tài sản mất giá theo năm tháng như xe cộ, áo quần, điện thoại , truyền hình,..đại loại là những gì đồng chí gái thích mua.

2/ loại tài sản mà mình thích mua là nhà cửa, cổ phiếu,.. vì theo thời gian, lạm phát, sẽ lên giá. Có lần đồng chí gái nói mình lời vì xem Zillow, thấy nhà đầu tiên hai vợ chồng mua 2 tuần lễ trước khi làm đám cưới. Dạo ấy mua $180,000 nay lên đâu gấp 3. Mình nói đâu có lời, dạo ấy 1 gallon xăng chỉ tốn $1 nay lên đến $5.

Đọc nhắn tin của con gái, mình khá mừng vì nó đã giác ngộ cách mạng là bố nó nhồi sọ nó từ bé là đúng. Đi học đại học, được chính phủ chu cấp 75% học phí, chỉ mượn 25% và đã trả gần hết, trong khi bạn nó chật vật vì phải mượn tiền 100%. Nó được trang bị chút kiến thức về tài chánh làm hành trang trên đường đời. Mình đi học với thằng con để nó hiểu thêm về tài chánh và biết cách tiêu xài cho đúng chỗ và đầu tư. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chuyện Bên lề

 Đi thăm viếng các hồ của vùng Mammoth, có chị bạn hỏi về living trust. Mình giải thích xong thì dặn có tên nào làm thơ tán tỉnh chị thì quên đi. Đừng có lãnh của nợ vào mà vài năm sau, phải đút cho ông ta ăn, và thay tả. Đồng chí gái hôm qua, nói may quá, ngày xưa không lấy ông bác sĩ, lớn tuổi hơn. Nay chắc phải lo cho ông ta mệt đừ.

Mình tếu tếu nhưng đó là sự thật. Vào lứa tuổi trên 6 bó mà dính dáng đến tình yêu vớ vẩn thì chỉ có rước khổ vào người. Thay vì vào cô nhi viện hay viện dưỡng lão giúp vài ngày một tuần, đây phải lo cho người yêu xụm bà chè 24/24 và 7/7 ngày, không đi đâu cả. Chỉ vì vài câu thơ, nói nhăn nói cuội. Được cái là phụ nữ dù đã trên 6 bó vẫn mê được đàn ông khen, mới Chán Mớ Đời 

Đi chơi với bạn tuần rồi ở Mammoth Lakes, Cali

Chị bạn cười, sẽ ghi khắc lời mình dặn. Thật ra chị ta nói có 2 căn nhà nên mình lo dùm cho vụ tài chánh, nhất là đời sống tinh thần và vật chất sau này. Rước ông nào làm thơ tán tỉnh về nhà rồi ông ta buồn đời, ly dị lại mất của. Nếu ông ta không có lợi tức thì phải cung cấp hàng tháng. Do đó phải làm living trust, chuyển tài sản qua Living Trust rồi có yêu ai thì yêu. Đừng để phải hát một mai qua cơn mê, ta lại về tay không.

Mình dặn là trong Living trust thì đề có ý đinh trở lại ngồi nhà của mình để chính phủ không bắt bán. Chị nhờ con cho thuê, lấy $3,000/ tháng cộng tiền hưu trí thì sống tạm ổn. Khi qua đời thì con cháu vẫn còn căn nhà. Thiếu câu đó thì phải bán để trả tiền viện dưỡng lão. Còn không thì mướn hai cô phi luật tân, túc trực chăm sóc, nấu ăn 24/24 như bà Betty mình quen, trả mỗi người $1,500/ tháng và ăn ở. $3,000 cho hai người, rẻ hơn là viện dưỡng lão. Chúng ta có thể gắn video để xem họ có bạo hành người già ở nhà.

 Về già, con cái lớn, ra riêng, sống một mình buồn nên nhiều khi cần bạn già để tâm sự, đúng hơn là cãi lộn. Có bà dì của đồng chí gái, khi còn sống. Cuối tuần, đồng chí gái kêu mình chở mẹ vợ rồi ghé đón dì đi ăn, chạy xe vòng vòng, ra chợ trời để mấy bà thấy vui vui. Bà dì, một hôm nói: “anh SƠn, khi chú qua đời, Dì buồn, không có ai để cãi lộn”. Dì còn nói là anh SƠn ghé đón chở dì đi chơi là dì vui rồi. Ở nhà cả tuần, buồn nên có đồng chí gái đến chở đi ăn uống, chạy vòng vòng khiến dì vui lắm.

Người lớn tuổi thì thích mình vì mình hay nói chuyện với họ để học hỏi về kinh nghiệm đời của họ. Dân cùng tuổi hay trẻ hơn thì không ưa mình.

Lâu lâu mụ vợ kêu mình chửi bới, hỏi viết gì trên mạng vì có những chiến sĩ an ninh mạng, anh hùng làm ăng teng, báo cáo lại cho đồng chí gái. Mụ vợ mình thì không đọc bờ lốc của mình nhưng lâu lâu có chiến sĩ an ninh mạng nào, quen đồng chí gái đọc được là mách, tố cáo tinh thần phản đạo đức cách mạng nông dân, khiến mình bị chửi, bắt phải xoá. Tự do ngôn luận không có trong tự điển của đồng chí gái.

Hôm trước, mình kể về bà Tôn-Lò ở gần xóm mình, chiến sĩ an ninh nào đó, mách đồng chí gái khiến mình bị chửi. Kêu văng tục gì khiến mình như bò đội nón. Trong xóm kêu bà ta là Tôn-lò thì mình gọi Tôn-lò, để khỏi lầm với mấy bà Tôn khác. Mình ăn nói rất cực chất nông dân mà mấy chiến sĩ an ninh mạng cứ làm như mình có văn hoá cao như họ. Chán Mớ Đời 

Cũng có vài người đọc bài mình rồi còm, kêu mình không có văn hoá. Họ không kêu người Mọi như mình mà là người dân tộc. Đà Lạt có người Mọi thì mình kêu người Mọi chớ kêu người gì. Mọi hay Việt hay Ra-đê, Chăm hay Chàm, Chu-ru,..để chỉ một tộc người nào đó sinh sống tại Việt Nam.

Khi xưa, người Pháp gọi mấy người ở vùng cao nguyên là Montagnard, người Việt dịch ra là người Thượng. Chỉ có sau này Hà Nội gọi người miền cao, người dân tộc, còn người Việt là dân tộc “kinh” dựa theo người Tàu gọi người Việt là “người Kinh”. Theo mình thì sai vì bắt chước tàu. Không lẻ mình phải gọi người Việt là người Kinh, không được gọi người Việt. Chán Mớ Đời 

Thật ra khi xưa người ta gọi Kinh Nhân, (京人) người sống tại kinh đô, còn người sống xa kinh thành được gọi là  “người trại”. Chúng ta hay lầm lẫn Người (Community) và NGƯỜI (ethnicity). Khi gọi người Đà Lạt là nói đến cộng đồng người sinh sống tại Đà Lạt (Community), không ai nói Đà Lạt tộc (ethnicity) cả. Khi nói người Mọi, người Chu-ru là những giống dân sống tại vùng Lâm Đồng, hay có thể gọi Mọi tộc, Chu-ru tộc, Việt tộc,.. để nói đến tộc nào sinh sống tại Lâm Đồng.

Có lẻ sau này người ta nới rộng ra khi chúa Nguyễn vào Đàng Trong, số người sinh sống vùng duyên Hải nên cũng được gọi là người Kinh. Nếu gọi Kinh tộc thì không đúng. Việt tộc thì đúng hơn.

Họ gọi người sinh sống ở miền thượng du là người dân tộc nên mình càng ngu hơn. Người thiểu số thì chấp nhận được vì nếu mình không lầm Việt Nam có đến 54 bộ tộc mà khi xưa học địa lý Việt Nam. Mấy tên dài dòng, khi đi thi tú tài IBM bị hỏi đủ trò. Nhớ thầy Hứa Hoành dạy địa lý, kê ra một loạt khiến mình ghi chép mệt thở, không nhớ hết, chỉ nhớ vài bộ tộc tại Lâm Đồng như người Mọi, người Chu-ru.

Ai đó kêu mình mất dạy gọi người Mọi là không thuộc giới trí thức như họ thì mình chấp nhận. Tại sao lại so sánh tên nông dân như mình với họ. Họ trí thức biết chữ thì cứ ở trên cao, không nên xuống ruộng với mình. Chán Mớ Đời 

Đi chơi mấy ngày với mấy người bạn thấy vui. Thường gặp nhau ăn uống ở nhà ai, chỉ chào hỏi. Trong chuyến đi vừa qua, có dịp nói chuyện dài lâu, mới hiểu họ thêm. Có đối thoại mới hiểu nhau thêm như vợ chồng có chửi nhau mới thương nhau hơn. Chán Mớ Đời 

Mua xe cho vợ. 

Để đánh dấu 30 năm khói lửa, nội chiến từng ngày, mình mua chiếc xe mới cho đồng chí gái. Xe cô nàng chạy đã hơn 14 năm. Xem như nữa đời hương phấn với mình. Tính ra nên mua xe điện vì vài năm nữa Cali cấm bán xe chạy bằng xăng. Hai vợ chồng nhất trí mua Tesla, đi hỏi xe Audi hay BMW thì máy loại xe này chỉ chạy được 200 dậm là tối đa trong khi Tesla thì có thể lên đến 300 dậm. Chạy ra Dealer hỏi giá, đặt hàng, đặt cọc $200. Về nhà đồng chí gái nghe bạn bè ra sao đó, sợ lái xe kiểu mới nên kêu mua xe chạy xăng, đành chạy ra Dealer LExus để mua chiếc SUV mới. Mình bán chiếc xe của thằng con, mua $18,000, chạy 5 năm bán $17,000. Cho thấy tiền mất giá kinh khủng. Lạm phát. Thằng con lấy xe mình chạy, mình lấy xe cũ của đồng chí gái đi vườn.

6 tháng sau, công ty Tesla báo sẽ đem xe giao tận nhà trong lúc mình đang ở Thổ Nhĩ Kỳ. Cứ vô cái App của Tesla rồi trả tiền, không cần phải ngồi bàn như ở Dealer Lexus. Không cần mình có mặt tại nhà, công ty đem xe lại nhà và đậu trước nhà. Sau đó mình về, chỉ mở điện thoại là xe tự động mở, không có chìa khoá. Chỉ dùng iPhone là tự động mở cửa, khoá đủ trò. Họ có cho một cái thẻ như thẻ tín dụng, bỏ ví, để khi nào mất điện thoại, thì lấy ra để mở xe.

Vấn đề mình lấy xe cũ của vợ để chạy thì bị hư. Chạy xe cũ thì vẫn hưởng được $0.56/ mile, tốt hơn là chạy xe mới cũng được khấu trừ thuế cùng giá tiền. Đưa cho Dealer thì họ bảo mấy ngày nên giao cho mình một chiếc xe khác để chạy. Xui cái là đồ phụ tùng không có, phải đặt bên Nhật Bản, mất 32 ngày mới có. Do đó mình chạy xe của Dealer cho khỏi mất mileage xe của mình. Hôm qua, lần đầu tiên sau khi nhận xe Tesla trên 3 tuần lễ mới chạy thử. Chán Mớ Đời 

Bây giờ dùng xe cũ của vợ đi vườn, còn TEsla thì chạy đi đâu, có carpool lane. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Ác mộng mùa đông

 Khi đi học về thương lượng, mấy người thầy đều nói người ta luôn luôn đưa ra một sự giải thích thoả đáng và che dấu nguyên nhân chính, họ muốn bán nhà do đó mình phải tìm hiểu, hỏi thêm để hiểu rõ sự thật, nhược điểm của đối tác mà thương lượng. Khi cuộc chiến ở Ukraine xẩy ra thì cuộc chiến tuyên truyền của hai bên cũng lan mạnh trên giới truyền thông, khiến hai phe ủng hộ gà nhà, chửi bới nhau dựa trên những tin tức không đúng sự thật.

Mình đọc tin tức của Hoa Kỳ và âu châu thì họ lên án Putin bú xua la mua, còn đọc tin tức của giới thân Putin thì họ chửi bới, kêu gọi chính quyền hiện nay của Ukraine là Phát xít, nhất là ông tổng thống xứ này lại là người gốc Do Thái, một chủng tộc từng bị Hitler giết cả 6 triệu người khiến mình không biết đâu là bến bờ. Trên mạng lại có hình ảnh nhà của ông này ở Ý Đại Lợi, đang cho một gia đình người nga thuê, không biết thật hay giả.

Mình muốn mua đồng Rúp khi bị cấm vận rơi xuống nhưng không biết mua ở đâu. Nay đồng rúp lên như diều, cao hơn trước đây và theo các kinh tế gia thì Putin đã thắng cuộc chiến về tài chánh với dầu khí của xứ ông ta. Trung Cộng, Ấn Độ và các nước khác đua nhau mua dầu khí rẻ của Putin và trả bằng đồng rúp.

Nay thế giới ve vãn Venezuela để bán dầu cho họ với giá hữu nghị, không muốn cấm vận nữa, cho thấy đại đức giả của con người. Tương tự, mấy ông to bà lớn kêu mở cửa cho người di dân lậu vì lòng giác ái, ông thần thống đố tiểu bang Florida, gửi mấy chục mạng di dân lậu lên đảo thần tiên của họ ở Đông Bắc thì họ kêu cảnh vệ quốc gia hốt về trại lính ngay, thay vì đem các người di dân vào nhà họ tá túc, mở lòng bác ái từ bi như họ rêu rao.

Cấm vận nga nhưng Hoa Kỳ, âu châu vẫn tiếp tục mua dầu khí của Putin, Goldman Sachs được phép kiếm thêm tiền với văn phòng ở Nga đến 6 tháng mới ngưng. Đạo đức cách mạng hay đạo đức tư bản? Các nước khác họp mặt với Putin, Tập Cập Bình, tạo lập một khối khác, chống lại âu châu và Hoa Kỳ.

Gần đây nghe tin Đức quốc đã chiếm 3 nhà máy lọc dầu của công ty Rosneft tại Đức quốc, sau khi đã chiếm các tài sản của công ty Gazprom vào tháng 4 vừa qua. Các kinh tế gia hiện nay hay dùng cụm từ “Ác Mộng Mùa Đông” cho cuộc khủng hoảng thế giới sắp tới.

Hàng ngày, đọc báo tây phương thì cứ thấy họ rao là các công ty Trung Cộng sắp bị xụp đủ trò trong khi cổ phiếu các công ty tàu mình mua thì vẫn lên đều đều. Các nhà đầu tư kêu hiện nay, rẻ khuyến mải 8% so với thực tế, khuyến khích mua thêm. Có lẻ truyền thông âu châu và mỹ tạo ra cách tuyên truyền chống đối Trung Cộng để chuẩn bị khi cuộc suy thoái ác mộng mua đông đến thì chúng ta vẫn cảm thấy có anh ba tàu đi theo.

Các chính phủ âu châu muốn bỏ năng lượng dầu khí bị lệ thuộc vào Trung Đông và Nga, để chạy theo năng lượng xanh quá nhanh chóng, sẽ đưa họ đến bờ vực thẳm. Các chuyên gia tính là đến năm 2035, thế giới chỉ có 12% năng lượng xanh mà nay họ bắt cấm sử dụng dầu khí vào năm 2035. 

Mình thấy bên Anh quốc, dân tình bắt đầu như Pháp quốc xuống đường kêu gào vật giá leo thang, khí đốt tăng gấp mấy lần ở Anh quốc nhưng không thấy giới truyền thông báo cáo. Bên Gia-nã-đại, các tài xế xe tải xuống đường, họ đóng băng các trương mục ngân hàng của mấy người này, khiến họ im lặng cuốn gói trở về, không đòi hỏi quyền làm người bú xua la mua. Hoa Kỳ sẽ tiếp nối.

Đây là bản đồ của khu dự trữ năng lượng lớn nhất thế giới mà ai cũng muốn chiếm đóng Source: www.thegeopolity.com. Nội Ấn Độ và Trung Cộng đã chiếm 3 tỷ người ở xung quanh vùng này.

Nhớ hồi nhỏ học lịch sử về đệ nhị thế chiến hay Napoleon muốn chiếm đóng Nga La Tư. Mình không hiểu Hitler đã ký kết hoà ước với Stalingrad nhưng sau đó lại xâm chiến xứ này dù biết mùa đông xứ này rất băng giá. Tò mò mình kiếm tài liệu để đọc thêm để hiểu rõ một tí lý do Putin đánh chiếm Ukraine và Âu Châu , Hoa Kỳ muốn làm cho Putin yếu kém đi.

Tuần vừa rồi các nhóm chống lại Hoa Kỳ và Âu châu họp mặt tại một xứ Đông Á, khó nhớ tên để viết cho đúng thì mình bắt đầu hiểu sơ sơ cuộc chiến tại Ukraine.

Trong cuốn “in the shadows of the American Century”, tác giả Alfred McCoy có nhắc năm 1904, ông Halford Mackinder, địa lý gia và chính trị gia, người Anh quốc đã tuyên bố; nếu Trung hoa nối kết với các kỹ nghệ của mõ dầu, khoáng chất thiên nhiên của vùng Tây-Á sẽ làm bá chủ thế giới.

Trong một bài nghiên cứu, ông Mackinder đã viết như sau: “whoever rules East Europe commands the Heartland; whoever rules the Heartland commands the World-Island; whoever rules the World-Island commands the World.”

Đọc cái này mình mới hiểu lý do Hitler đánh sang Ba Lan rồi đi luôn tới Stalingrad. Nếu đọc lại lịch sử thì đa số các đế quốc đều được dựng lên và tàn rụi từ khu vực này. Như đế quốc Mông cổ từ Trung hOa đến Áo Quốc, chiếm hết Nga la tư, Ba LAn, Hung Gia lợi ngày nay vào năm 1242. Chỉ khi Thành Cát Tư Hãn qua đời, mới kêu các tướng đang chinh phạt về triều, dẫn đến sự sụp đỗ của đế quốc này. Đế quốc Mông Cổ được xây dựng trên phương tiện di chuyển nhanh chóng là ngựa và cung tên.

Ông Mackinder là sử gia đầu tiên liên kết giữa địa lý và quyền lực. Ông ta cho rằng bản đồ quốc gia sẽ thành hình định mệnh của quốc gia đó. Hè vừa rồi mình đi chơi ở Thổ Nhĩ Kỳ, một quốc gia nằm giữa âu châu và á châu, mới cảm nhận được địa hình, địa lý chính trị như ông Mackinder nói cách đây 100 năm.

Đường rày xe lửa xuyên Tây Bá lỢi Á được xây dựng vào đầu thế kỷ 20, giúp chuyên chở các khoáng chất, từ vùng này về cho âu châu và Mạc Tư Khoa. Tương tự vào năm 1890, Alfred Thayer Mahan có viết tiếng “the influence of Sea Power upon history”, cho biết các quốc gia có hải quân mạnh, chiếm giữ các địa thế quan trọng trên thế giới. Thời trung cổ Mông cổ mạnh nhờ vào ngựa và cung tên.

Các cường quốc âu châu đi chiếm đóng các lãnh thổ có tài nguyên đem về cho cuộc cách mạng kỹ nghệ của họ, giúp họ giàu có hơn trước. Đọc tài liệu tây thì có một tên tây với vài tên lính đánh thuê pháp, vác theo vài khẩu súng đã hạ được thành nào của Việt Nam khi họ đánh chiếm Việt Nam, tìm kiếm tài nguyên cho đế quốc họ.

Trong vòng hai thập niên sau khi khối Liên sô giải thể, Đức quốc đã sử dụng dầu khí của Nga để phát triển công nghệ của họ và xuất cảng cho thế giới. Hôm trước, đọc báo âu châu, ông bộ trưởng kinh tế của Đức quốc kêu không có dầu khí của Nga thì nền kỹ nghệ Đức quốc xem như bỏ sọt rác. Đức quốc xuất cảng máy móc qua Trung Cộng. Nay hệ thống thông lưu này đang bị gián đoạn.

Họ cũng nói đến dân số của âu châu thì xem như vài chục năm nữa sẽ bị loại ra khỏi lịch sử của thế giới. Lý do là các xứ này không chịu sinh con đẻ cái. Tương tự Nhật Bản tỏng tương lai, không có người trẻ để thay thế thế hệ già. Sau đệ nhị thế chiến, chính phủ kêu gọi người Nhật Bản phá thai, không sinh sản nhiều để phát triển và tái thiết đất nước họ với sự trợ giúp của Hoa Kỳ. Trung Cộng cũng lầm vào tình trạng tương tự với chế độ một con.

Vấn đề là không ai muốn sinh sống tại vùng Tây Bá Lợi Á băng giá này cả. Do đó họ phải làm các trại cải tạo ở vùng này để đày người chống đối, phạm tội ra đây để lao động. Ai cũng muốn sống gần các bờ biển ấm áp phía Âu châu hơn. Ngày nay, họ cho người Tàu vào vùng này để lao động, người Tàu đông hơn người nga rất nhiều.

Ông Mackinder không tiên đoán về sức mạnh của máy bay vì dạo ông ta còn sống, máy bay còn thô sơ. Ông ta chỉ nói là các ngựa, lạc đà đã giúp thành hình đế quốc Mông Cổ. Sau này thì nói đến xe hoả sẽ giúp các cường quốc mạnh lên để chiếm đóng các nước yếu như các nước âu châu khác có hải quân mạnh để di chuyển khắp năm châu, đánh phá, chiếm các thuộc địa.

Trong đệ nhị thế chiến, không quân của Đức quốc xã đã thua trên bầu trời Anh quốc, họ mất đi cơ hội đánh chiếm Anh quốc đưa đến thất trận. Hoa Kỳ sử dụng không lực của họ để bỏ bom các thành phố kỹ nghệ của Anh quốc và chơi hai trái bom nguyên tử xuống Nhật Bản. Ngoài ra về hải quân, Nhật Bản đánh Chân Trâu Cảng bất thình lình nhưng may cho Hoa Kỳ và thế giới là đội Hải quân của họ hôm ấy đi tập ngoài khơi xa mà tình báo của họ không biết. Không quân Nhật Bản không phá huỷ được Hải cảng này nên 6 tháng sau Hoa Kỳ có thể sửa chửa lại tất cả tàu chiến của mình, ngoài trừ hai chiến hạm, nay làm viện bảo tàng cho du khách viếng thăm.

Học sinh mỹ được dạy ở tường là Nhật Bản đánh phá Trân Châu Cảng, khiến Hoa Kỳ phải tham gia thế chiến thứ 2 nhưng không dạy lý do nào khiến Nhật Bản đánh phá Hoa Kỳ. Vì bị Hoa Kỳ cấm vận không cho các nước có dầu hỏa bán cho Nhật Bản.

6 tháng sau, Hoa Kỳ trả lễ, lừa hạm đội Nhật Bản vào Midway rồi đánh chìm 4 hàm không mẫu hạm của Nhật Bản, khiến đội Thần phong dẹp tiệm. Hoa Kỳ chơi 2 trái bom nguyên tử khiến Nhật Bản đầu hàng.

Vào thập niên 50, các tàu chở hàng hoá Cargo khởi đầu bởi Malcom McLean, đi khắp thế giới tạo ra một kỹ nghệ xuất nhập cảng, di chuyển hàng hoá nhanh chóng toàn cầu.

Ngày xưa, học lịch sử về hai thế chiến, thế chiến thứ 1 giữa hai khối. Một là có lãnh thổ nhiều (Đức quốc, Áo-Hung) đối với khối có sức mạnh về hải quân (Anh quốc, sau mới đến Hoa Kỳ). Mình nhớ khi học Hải quân Nhật Bản đánh thắng Nga hoàng, khiến người á châu bị tây phương đè đầu, hãnh diện, tạo ra phong trào Đông Du như ở Việt Nam.

Nếu chúng ta nhìn bản đồ thì hai căn cứ không quân lớn nhất của Hoa Kỳ ở hải ngoại là Ramstein (Đức quốc) và Okinawa (Nhật Bản), nằm trên và dưới vùng Đảo Thế giới, kiểm soát vùng này với không lực của họ. 

Mình đọc tài liệu thì khi khủng hoảng vịnh COn Heo ở Cuba, các pháo đài B52 của Hoa Kỳ tại Đức quốc và Okinawa, đã sẵn sàng bay tấn công Liên Xô. Cuối cùng ông Kennedy vẫn không nghe theo lời đám diều hâu trong nội các của ông ta, cuối cùng bị ám sát cho rảnh nợ.

Các sử gia cho rằng các cuộc chiến ở thế kỷ 20 như Triều Tiên, Việt Nam, Á Phú Hãn, trung đông,.. để khiến Liên Xô bận biệu, tránh sự hợp tác của Nga, Trung Cộng và Ba tư, nổi dậy từ vùng Heartland này. Cuộc họp mặt vừa qua của mấy nước trong vùng này đã nói lên sự lo ngại của Hoa Kỳ và các quốc gia âu châu. Nay ông thần Thổ Nhĩ Kỳ, thành viên của NATO, muốn tham gia tổ chức này. Chán Mớ Đời 

Chủ nghĩa “containment” của ông George Kennan, bị ảnh hưởng rất nhiều bởi lý thuyết của ông Mackinder, nhằm ngăn chận sự bành trướng của Liên Xô ở thế kỷ 20.

Bản đồ một vành đai, một con đường của Trung Cộng nhằm liên kết 3 tỷ người đúng hơn là bao vây vùng Đông Á. Vừa đường xe hoả và đường biển. Các hải cảng cho phép tàu của Trung Cộng cập bến. Đưa các khoáng chất về Trung Cộng để phát triển công nghệ của họ. Mình có xem một phóng sự, được biết ngày nay người Tàu sang vùng Tây BÁ Lợi Á làm việc rất nhiều. Một mai kia sẽ dành đất cho Trung Cộng, vì ít có người nga sinh sống tại vùng này.

Mình nghe đến Trung Cộng thành lập chương trình Một vành đai, một con đường, tạo dựng lại con đường lụa khi xưa. Mục đích là để thống nhất 3 tỷ người, xem như 1/2 dân số toàn cầu của vùng có tài nguyên thiên nhiên 50% của thế giới. Có lẻ vì vậy mà cuộc chiến Ukraine đã xẩy ra và hai bên dốc toàn lực để đánh bại đối phương. Chỉ có dân Ukraine, đánh đấm để cho các nước khác hưởng lợi như Việt Nam khi xưa đánh cho mỹ cút nguỵ nhào. Dân mình chết cả hai bên rốt cuộc chả được gì. Chán Mớ Đời 

Sau khi cuộc chiến kết thúc, tổng thống Ukraine sẽ có chung số phận như Ngô Đình Diệm, Phác Chánh Hy…để loại trừ các chứng nhân. Khi hết mùa săn bắn thì thợ săn giết cho săn để khỏi tốn công nuôi và sợ bị cắn.

Người ta đưa ra những ước tính nếu Trung Cộng đánh chìm các hàng không mẫu hạm của Hoa Kỳ thì thế giới nhất là Hoa Kỳ sẽ ra sao? Đế quốc nào cũng sẽ tàn theo thời gian.

Mình là công dân Hoa Kỳ nên muốn Hoa Kỳ thắng trong cuộc chiến này để có cuộc sống yên bình khi về hưu nhưng nếu Hoa Kỳ và tây âu thua trong trận này thì hơi mệt.

Mình thấy trên mạng, người Việt có hai khối: bên ủng hộ Ukraine và bên ủng hộ Putin. Họ chửi nhau là bò vàng và bò đỏ. Thật ra bò vàng hay bò đỏ đều là bò cả, không khác nhau, chỉ khác màu. Nghe nói có ông nào ở Việt Nam kêu một ông thầy tu nào là ngu như bò, bị đi tù đến mấy năm. Không nên chửi nhau vì chả ăn nhập gì đến quyền lợi Việt Nam cả. Chán Mớ Đời 

Hà Nội cũng nằm trong thế khó khăn vì không thể ngã bên nào cả vì chưa biết ai thắng bại. Putin kêu không bán dầu cho Châu Âu nữa là mùa đông này dân âu châu chới với. Bắt đầu có sự rạn nức trong khối âu châu, Ý Đại Lợi đi tiên phong, muốn bỏ cấm vận.

Vấn đề là trong cuộc chiến dành ảnh hưởng này, dân Ukraine sẽ chết cho chúng ta sống an bình. Việt Nam sẽ làm gì để có thể dựa theo kết quả mà đi lên thay vì thụt lùi như năm 1975. Hay lại bỏ mất cơ hội này.

Mình thì theo dõi hai bên, đọc tin tức của hai bên để có cái nhìn trung thực hơn thay vì nghe tuyên truyền. Tìm cách để đầu tư vừa Trung Cộng vừa Hoa Kỳ để không bị lỗ sạt gạch. Hoa Kỳ và đồng minh chả để ý gì đến nhân quyền gì cả, họ chỉ rêu rao để bảo vệ quyền lợi của họ. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những tấm ảnh 65 năm về trước

 Hôm trước, Nguyễn Kính gửi mình tấm ảnh nhưng bận nên chưa có thời gian xem kỹ. Nay nhìn lại thì thất kinh vì biệt thự Trang Hai, của dược sĩ Nguyễn Thị Hai vừa bị xoá bỏ. Đạo quán Lâm Viên hình như đã bị dẹp bỏ. Xem như những gì của năm 1957 đều bị xoá bỏ, để xây đường phố quá tải.

Mình đang thăm viếng vùng các hồ ở thành phố Mammoth của Cali, phía đông của dãy núi Sierra. Phong cảnh rất đẹp, to lớn hơn Đà Lạt nhưng có những hồ nhỏ cỡ hồ Xuân Hương Đà Lạt, xung quanh, cây thông rì rào đẹp nức nở.

Hình Nguyễn Kính gửi, chụp Kiệu Thánh Thể tại Đà Lạt và ngày 16 tháng 6 năm 1957. Dạo này mình còn bé tí tị, ở Ấp Ánh Sáng.

Khu vực này du lịch quanh năm vì tháng 9 trở đi là có du khách đến đông vì có thể có tuyết rồi, để chơi trượt tuyết đến tháng 4-5. Sau khi tuyết tan thì người Mỹ đến vùng này để chơi trò xe đạp núi. Cũng sử dụng các gondola, cáp treo đưa du khách lên núi với xe đạp rồi họ đạp xuống núi. Khác biệt giữa trượt tuyết thì vé đi lên núi với gondola giá $250/ ngày cho trượt tuyết còn chơi xe đập thì $60/ ngày.

Tại đây họ có hệ thống xe buýt chạy bằng ga, đưa du khách viếng các hồ và hệ thống đường mòn để người ta đi dã ngoại. Ít thấy họ chạy xe hơi đến mấy nơi này nên không bị nạn kẹt xe. Ai chơi xe đạp thì phía sau xe buýt có cái remorque, người ta bỏ xe đạp lên, cả mấy chục chiếc để xe buýt kéo lên nơi có gondola để đưa họ lên núi. 

Hình này thấy đạo quán Lâm Viên, năm 1957 được sử dụng với tên khác. Chữ mờ nên đọc không ra. Chỗ này gần bùng binh hồ Đội Có, cạnh ty Công Quản Nước, nơi ông cụ làm việc khi xưa. Chỗ này mình hay chạy xe Honda đi vòng vòng ở đây ngày xưa rồi lên sân cù. 

Chỗ này có tên học chung với mình ở trường Thanh Ngọc, và bố mẹ nó chết đuối tại hồ. Nghe kể bố nó, tập cho mẹ nó lái xe hơi, từ đường Võ Tánh đi xuống, rồi thay vì nhã ga lại để chạy vòng bùng binh, mẹ nó đạp chân ga bay xuống hồ chết cả nhà. Ngày hôm đó mẹ mình cho người chở 50 bao gạo vào tiệm bố mẹ nó ở đường Hàm Nghi. Chưa thanh toán tiền nong thì bố mẹ nó chết. Khi nghe tin bố mẹ nó mất, mẹ mình mặt xanh như tàu lá. Mất 50 bao gạo luôn. Chán Mớ Đời 

Bùng binh nơi bố mẹ và thằng bạn học chung Thanh Ngọc chết đuối. Hình chụp từ con đường vào ty Công Quản Nước Đà Lạt, nơi ông cụ mình làm việc đến 1975. Có chút hồ Đội Có, do ông đội Có xây cất nên người Đà Lạt gọi hồ Đội Có. Ông này giàu, có dãy nhà ở khu Hoà Bình. Xem hình sau của ArtCorner.vn

Cũng chỗ này, có lần thấy mình thấy ông Phác Râu, làm ty Công Chánh, tu nước mắm khi lặn xuống hồ để vớt một đứa bé độ 13 tuổi, bơi và bị chết đuối, đã kể đâu đó. Sau này mới hiểu nước mắm mặn nên ông Phác râu tu để giúp cơ thể ấm trước khi lặn. Mình thấy ông ta ngoi lên mấy lần tu nước mắm rồi lặn xuống lại, cuối cùng vớt được đứa bé lên, cõng thằng bé chạy vòng vòng, nước ọc ra từ mồm nhưng không cứu sống được.

Hôm qua, thấy Phùng Hồ tải lên tám ảnh này mình chưa có nên tải về đây cho mọi người xem. Thấy tấm ảnh thuộc Tammy Jazan Collection. Hình này chụp bến xe đò Đà Lạt khi xưa, trước khi thị trưởng Trần Văn Phước, xây dựng bến xe Sàigòn ngay cầu Ông Đạo, gần Ấp Ánh Sáng.

Sau các xe bán bánh mì và nước giải khát, là dãy nhà của ông Đội Có, người được Tây kêu xây cái hồ Đội Có để bơm nước từ hồ Xuân Hương vào hồ này để nhà máy nước, nơi ông cụ mình làm việc trước 1975, để bơm nước cho người dân thị xã dùng. Có nhiều người hỏi mình dãy nhà Đội Có ở đâu nên cứ phải trả lời. Nay mình kể cho rõ. Nếu mình không lầm thì tiệm Hải Phòng, sau này được nổi tiếng với tiệm cà phê Tùng.

Dãy nhà Đội Có 2 tầng, phía sau là bến xe Đà Lạt khi xưa

Dãy nhà Đội CÓ phía sau thời Tây, đã là bến xe Đà Lạt 

Phía trước dãy nhà Đội Có năm Mậu Thân

Dãy nhà Đội Có chụp từ tiệm vàng Bùi Thị Hiếu, đúng hơn là tiệm giày Bata.

Đây là phía trước của dãy nhà Đội Có. Chắc gia đình ông Đội Có cho thuê nhiều vì thấy mấy tấm ảnh có các cửa hiệu thay đổi nhiều lần. Thổi ngừng đây. Đã tự nói không viết về Đà Lạt nữa mà cứ thấy hình mới lại phải ghi lại chút gì để nhứo Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Hồ Mammoth 2022

 Tuần này, đồng chí gái tổ chức với mấy người bạn đi viếng các hồ của vùng Mammoth, Cali. Chỗ này, gia đình mình có đi lâu rồi nhưng gây ấn tượng nhiều cho đồng chí gái nên mấy người bạn kêu tổ chức đi. Nhóm 10 người, 3 trai 7 nữ. Tụi này mướn chiếc xe van 12 chỗ rồi mấy ông thay nhau lái.

Trên chuyến xe đò Thái Sơn từ quận Cam đến Mammoth Lakes, mình và anh bạn tên Thái lái nên cả nhóm gọi xe đò Thái Sơn cho hợp với văn hoá bình dân của mình. Đồng chí gái mua một cái máy gọi là Karaoke Box, với hai microphone, đem lên xe, cả đám thay phiên hát karaoke. Cứ mở điện thoại ra rồi liên kết qua Răng Xanh là hát như ở nhà. Hành khách trên xe đò Thái Sơn rất vui, vổ tay lia lịa, quên đường dài.

Đang chạy qua thành phố Adelanto, bổng nhiên thấy bên phải, một ngôi chùa Việt Nam, có tên Chân Nguyên, nên quay đầu lại, chạy vào viếng chùa. Chùa này to, tọa lạc trên độ 4-5 acres. Mấy bà mấy ông đi chụp viên ở khuôn viên chùa. Mình đi lạy bàn thờ mấy ông tướng và tá Việt Nam Cộng Hoà đã tự tử ngày 30 tháng 4, năm 1975. 

Xong thì thấy trai đường nên bò vào. Gặp hai ông thầy, một ông gốc Quảng Trị và một ông gốc người Nam, đang ngồi ở bàn ăn, hỏi thăm chùa được xây đâu trên 14 năm rồi. Thầy lập ra chùa này đã viên tịch, hai thầy về đây trù trì. Hai thầy hỏi mình sang đây bao lâu, mới khám phá ra hai thầy khi xưa ở trong quân đội. Sang Hoa Kỳ thì giác ngộ Tứ Diệu Đế nên xuất gia đi tu.

Mọi người vui vẻ đến hồ Chrystal

Thầy hỏi đã lạy Phật Bà chưa thì mình nói dạ chưa, ở mô? Ông ta nói ngoài khuôn viên. Lúc đó mình xin phép đi lạy phật vì chỉ mới vô chỗ thờ các người chết. Đi vòng vòng ra phía trước chùa thì thấy đủ phật, có tượng phật bà to cao, mình khấn vái cho gia đình được bình an và mẹ và các em cháu ở Việt Nam được khoẻ mạnh luôn.

Rồi viếng chánh điện, sau đó thì quay lại trai đường, nói chuyện thêm với hai thầy. Thấy hai thầy đang ăn, phải ngưng nên mình xin phép kiếu từ, hẹn khi mô có dịp lên đây sẽ ghé thăm chùa. Hai thầy kêu ở lại dùng trai nhưng không có cơm, chỉ có mì gói. Mình xin lỗi vì đồng chí gái và mấy người bạn đang tạo dáng. Cả đám 10 người mà chỉ có mình gặp được hai ông thầy cho thấy phải có duyên mới gặp nhau. 

Cuộc đời mình lạ lắm, cứ loay hoay gặp toàn linh mục, mục sư và thầy chùa. Mình rất thích ngôi chùa này, hơi xa nhưng có dịp mình sẽ lên đây chơi, hầu chuyện hai ông thầy trù trì.

Xe tiếp tục chạy, ban nhạc karaoke viện dưỡng lão lại tiếp tục mấy show khác. Hát xong thì đói, họ chia nhau bánh mì thịt bolsa, trong khi mình thì lái xe. Chán Mớ Đời 

Chùa Chân Nguyên ở Andelanto, cạnh thành phố Victorville độ 5 dặm.

Ăn xong lại hát, hát khát thì lại uống nước, uống nước xong thì kêu bác tài, cho đi tiểu. Quên, nhờ mót tiểu mà thấy chùa Chán Nguyên, thì quay đầu, cho mấy bà đi xả sú-bắp. Như vậy mình có duyên gặp được hai ông thầy trù trì. Hôm trước, chạy lên đây để xem hai căn nhà có 8 con heo, có chị bà con của đồng chí gái, dẫn đi ăn phở, nói chùa Chân Nguyên này linh lắm, ai cầu chi được nấy. 

Đồng chí gái và mấy bà bạn trước hồ ở Mammoth

Nói về hai căn nhà trên 2 mẫu đất, mình xem báo cáo của Title Insurance thì chủ bán, sắp bị chủ nợ xiết nhà vào cuối tháng này. Chủ nhà nợ $152,000, thiếu thuế điền thổ $12,000. Mình tính mua cái nợ giá $140,000, trả thuế $12,000 rồi bán cho hai cặp vợ chồng muốn mua với giá $175,000. Nghĩ đi nghĩ lại, mình kêu chuyên viên địa ốc của mình là thôi, không mua nữa. Chủ nhà bị xiết nhà vì người mướn không trả tiền mà tình hình địa ốc đang xuống nên không mua việc nữa. Thêm người mướn nhà có súng, nghe ông hàng xóm nói họ vác súng ra đòi bắn. Làm mấy người mình hỏi lấy heo, buồn 5 phút.

Xe chạy đến nhà mướn qua AirBnB, rộng rãi. Sau khi dành phòng xong thì mọi người xông vào ăn bún riêu của đồng chí gái nấu. Bữa ăn ấn tượng nhất là hôm qua ăn canh chua và cá hồi cuốn rau. Cực đỉnh! Mình còn thấy nồi phở, chắc để hôm nay, ăn bữa cuối cùng vì ngày mai chạy về. Tối nay thì ăn phở cho đêm cuối cùng.

Hôm qua đi viếng hồ nước mặn, Mono Lake, sau đó ghé vào chỗ nghỉ ngơi ăn trưa ở cạnh đường 395. Mọi người tiếc là quên không đem theo cây đàn. Trong xe thường là có cái đàn thung, chán karaoke thì hát đàn thùng. 

Sau đó đến chỗ để leo đường mòn đến hồ Chrystal. Hồ ở đây nhiều lắm nên mới được gọi là Mammoth Lakes. Mấy hồ kia thì đi bộ, đi xe buýt điện viếng thăm, còn hồ Chrystal thì phải leo núi, cao độ 800 feet, sau đó lại đi xuống núi để đến hồ. Có hai chị bạn đi không nổi, mới được hai trăm thước là ngồi thở nên ở lại chờ. Cả bọn leo lên.

Mình đang tập leo núi để hai tuần nữa leo núi Kilimanjaro, phi châu mà phải leo một đoạn, rồi đứng đợi cả đám, khi ra hiệu cho họ biết là mình dọt lên nữa. Cuối cùng nghe một chị kêu xa quá, chắc đi không nổi nên mình đoán cả đám chắc bỏ cuộc. Mình đi một mạch lên đỉnh thì gặp bà mỹ, đang mò mò tìm gì. Mình hỏi thì bà kêu mất cái nhẫn cưới chi đó hôm qua, trời tối. Ông chồng chửi thề quá nên phải bò lên đi kiếm nhẫn cưới như mò kim. Chán Mớ Đời 

Mình xuống hồ chụp hình cho cái App AllTrails. Xong bò lên lại vì sợ cả đám đã về lại, thêm hai chị bạn không leo được, sợ lạnh vì mình giữ chìa khoá. Lên tới đỉnh rồi đi xuống một tị thì gặp đồng chí gái và cả nhóm đang đi lên nên đành đi ngược lại với họ. Sau màn chụp hình tạo dáng, bắt đầu leo đốc lại rồi đi xuống núi. Ai nấy đều đừ, ít nói. Hết karaoke. Về nhà ăn cơm tối xong là đi ngủ.

Nay tính đi leo núi chút đỉnh chỉ lên có 300 cao bộ anh, hôm qua 800 bộ anh. Hy vọng mọi người có thể đến nơi.

Đi đến đường mòn dẫn đến Devil Prospites, rất lạ. Loại đá được thành hình bởi núi lửa, được bà park ranger to như cái thùng tôn-nô, giải thích hiện tượng, bà đi không nổi, lắc tới lắc sau. Chán Mớ Đời 

Mấy bà leo lên được trên đỉnh 300 cao bộ nhưng cứ chụp hình tạo dáng nên mình đi vòng vòng 3 lần mới thấy mấy bà đi xuống. Ghé lại cái hồ trên đường đi, ngồi ăn trưa, nơi bàn cạnh hồ. Viếng làng Mammoth, rồi đi xe buýt vòng vòng rồi về ăn phở. Mai về sớm để tránh bị kẹt xe. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Từ 401(k) đến 101(k)

 Tuần này, khi FED kêu CPI ở 8.2% là thị trường chứng khoán rớt đài hơn 1,000 điểm. Thật ra từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán đã rớt hơn -16% và nổi đau còn dài. Phải đợi qua bầu cử tháng 11, chính quyền Biden cho rớt hoàn toàn, nay họ cố cầm cự để khỏi mất phiếu sau mấy trò mị dân, cho tiền, rồi bớt $10,000 nợ giáo dục.

Người Mỹ nói đừng bao giờ tiên đoán, nên chuẩn bị. Khi kinh tế có vấn đề, người ta đem chiến tranh ra để  chúng ta quên đi sự thật. Âu châu te tua, Hoa Kỳ sẽ te tua nên mới có vụ Ukraine chống trả lại quân của Putin. Họ dùng chiến trường Ukraine để làm giảm thế lực của Nga, vì nhóm BRICS bắt đầu mạnh lên, không chịu dùng mỹ kim để thanh toán các thương vụ quốc tế.

Ông Ấn Độ và anh ba tàu cộng lại là 3 tỷ dân số trên thế giới, xem như 45% dân số thế giới.

Sắc luật 14067 và ảnh hưởng

 Ông Biden mới ký executive order #14067, giới truyền thông hoan hô nhưng nếu xét kỹ có lẻ chính phủ có một agenda khác với đạo luật này, kiểu dương đông kích tây. Các chuyên gia cho biết nếu chúng ta chịu khó đọc kỹ lưỡng thì có lẻ chính phủ đang tăng tốc để thành lập ngân hàn trung ương về digital currency (tiền kỹ thuật số).

Trung Cộng đã thử tiền này trước thế vận hội mùa đông Bắc Kinh, các quốc gia âu châu và Hoa Kỳ cũng đang muốn sử dụng loại tiền tệ này, để dễ kiểm soát người dân của nước họ. Gần đây, chúng ta thấy tin tức người Tàu ở Trung Cộng, không chịu đóng tiền mượn ngân hàng để mua nhà. Để mình giải thích.

Tại Hoa Kỳ, người Mỹ muốn mua nhà mới thì ra chỗ công trường, thường họ làm mấy căn nhà kiểu mẫu, cho mình đi xem. Nếu thích thì vào văn phòng, xem bản đồ thiết kế để xem căn nào rẻ hay đắt tuỳ hướng, đất rộng hay hẹp để chọn. Khi đã chọn thì họ bắt mình đặt cọc, đại khái 1% hay 2% số tiền của căn nhà sau khi xây xong. Điển hình, mua căn nhà #20, lô B, giá $500,000. 2% là $10,000. Người mua phải ký giấy tờ muốn mua căn nhà đó, và ký tấm ngân phiếu $10,000. 6 tháng sau, nhà xây xong thì họ mượn ngân hàng 80% hay $400,000 và đặt cọc $100,000.

Vì lý do gì đó, mất việc hay vợ chồng cãi nhau, không mua nữa thì mất số tiền đặt cọc. Trước đây, có nhiều người có tiền, cứ đi mua nhà, đặt cọc $10,000 cho mấy căn rồi tước khi mua, họ xoay qua bán lại cho người nào muốn mua. Điển hình là nhà hiện tại bán $500,000 nhưng đang lên nên 6 tháng sau có thể lên độ $550,000. Người đặt cọc $10,000 xoay qua bán $550,000, bỏ túi $50,000. Sau này, họ cấm bán lại nên hết chơi trò đặt cục gạch rồi ai đến cần mua vé xe đò sớm thì bán lại chỗ cục gạch của mình.

Ngược lại bên Trung Cộng thì người Tàu muốn mua một căn hộ mới thì họ giao cho nhà developer $100,000 và mượn ngân hàng $400,000 để đưa cho nhà thầu xây cất. Xem như chưa dọn vô mà đã phải đóng tiền hụi chết rồi. Do đó công ty địa ốc thứ 3 của Trung Cộng mang tên Evergrande đang bị phá sản, không có tiền trả nợ khiên những người đặt tiền mua nhà, kêu không trả ngân hàng. Họ lo ngại là các công ty địa ốc bị phá sản không ai giao nhà cho họ.

Họ đi xe lửa đến các vùng khác để kêu gọi người mua nhà ở nơi khác không đóng tiền nợ cho ngân hàng. Trung Cộng có hệ thống social Credit, tín dụng công dân ưu tú. Muốn mua vé xe lửa để đi đến chỗ khác, thì không được mua vé vì hiện lên đèn đỏ. Chán Mớ Đời  

Trước khi mình đi chơi, nghe nói mấy ông tài xế xe vận tải ở Gia-nã-đại, đình công đủ trò. Thủ tướng Gia-nã-đại trốn, để một phó thủ trưởng Christopher Freeland ra lo vụ này. Ông ta ra lệnh các ngân hàng đóng băng các trương mục ngân hàng của các tài xế này. Họ không được rút tiền để trả biên lại, nuôi vợ con,.. nên khi mình về lại Hoa Kỳ thì vụ xe vận tãi chìm trong quên lãng. Các tài xế, không rút lui thì tài khoản ngân hàng bị đóng băng. Xong om

Vấn đề là tiền kỹ thuật số, trong tương lai sẽ được các quốc gia sử dụng như Thuỵ Điển đi tiên phong, không còn tiền tươi nữa. Họ kêu để dễ kiểm soát những ai trốn thuế, trả tiền tươi như trên thực tế để kiểm soát người dân như trường hợp Gia-nã-đại vừa qua.

Trong tương lai nếu mình muốn rút tiền tươi từ ngân hàng thì hơi mệt. Họ sẽ hỏi đem giấy khai sinh, 5 người chứng nhận mình là công dân mỹ,… chính phủ sẽ tìm cách loại trừ hết tiền mỹ kim bằng giấy. Có thể họ sẽ thành lập một uỷ ban để lo vụ thu hồi tiền giấy. Một người Mỹ hay người ở Việt Nam, không thể nào giữ tiền ngoại tệ. Ngoại tệ là chính phủ kiểm soát hết.

Trong hệ thống mới, sẽ bớt các cò ở giữa. Thí dụ ngày nay, chúng ta ăn tô phở. Trả $12 bằng thẻ tín dụng. Chủ tiệm chặt thuế, rồi chúng ta cà thẻ hay gõ cái tích trên cái máy. Tiền sẽ được công ty thẻ tín dụng Visa, MC hay AE,… thu 3%. Sau đó họ gửi cái biên lai về cho mình với tiền lời 21%, nếu mình trả trễ 1 ngày. Để làm tính. Mình mua tô phở giá $12.00, tiền thuế 7.75% là $0.93, cho tiền boa $2.7 nữa vị chi $15. Công ty tín dụng chặt 3% số tiền là $0.45. Chủ bán phở còn lại $14.55. 3 tháng sau mới viết cái ngân phiếu gửi cho chính phủ vì có giấy tờ, còn nếu trả tiền tươi thì chính phủ không bao giờ nhìn thấy thuế vì chủ tiệm phở làm nhem tờ biên lai với hành trần nước béo.

Nay chính phủ làm hệ thống tiền tệ kỹ thuật toán thì ngay tức khắc mình trả tiền là 7.75% thuế bay vào quỹ của chính phủ. Mấy ông ngân hàng chỉ ăn tiền lời trên người khách hàng.

Có lẻ cái nguy hiểm nhất là chính phủ biết rõ chúng ta, ngoại trừ chúng ta tắt điện thoại, không cầm theo vì họ đều theo dõi chúng ta với kỹ thuật toán. Cứ tưởng tượng chúng ta viết gì trên mạng xã hội, họ đều ghi nhận cả như ngày nay, bắn các quảng cáo, bú xua la mua.

Vấn đề là chính phủ buồn đời, đóng băng trương mục của người dân là đời em cô đơn nên yêu ai cũng cô đơn. Trường hợp này đã từng xẩy ra trong quá khứ. Vào năm 1933, chính phủ ra lệnh người Mỹ phải nộp vàng của họ cho chính phủ, được cái là chính phủ hoàn tiền. Ngược lại trong cuộc chiến thế giới thứ 2, sợ người Mỹ gốc Nhật Bản hay Đức quốc, làm gián điệp cho Nhật Bản và Đức quốc, chính phủ mỹ lùa các người gốc Nhật Bản và Đức quốc vào các trại tập trung, vớt hết đất đai của họ.

60 năm sau, chính phủ mỹ mới lên tiếng xin lỗi gia đình các người này nhưng đất đai của họ đều bị mất cả. Năm kia mình có đi bộ trên vùng Palo Verde, buồn đời vào viện bảo tàng khu vực này thì chới với. Đất đai giàu có vùng này, khi xưa thuộc các gia đình nông dân Nhật Bản và Mễ tây cơ nhưng thế chiến thứ 2 bị tịch thu và sau đó người Mỹ trắng lấy luôn đến nay. Nay thì giá đắt hơn kim cương. Báo chí có nói đến vụ một gia đình nông dân người da màu, bị tịch thâu đất đai. Nay mới được đền bù, trả lại, giá đâu $180 triệu đôla.

Thử hỏi, chính quyền đương thời là cộng hoà hay dân chủ. Họ muốn đàn áp đối phương. Anh A  chán chính phủ B nên tặng tiền giúp anh B tranh cử, chống anh À. Họ biết được nên đóng băng tài khoản của anh A thế là ngọng.

Vụ covid, cá chính phủ bắt mọi người chích, nếu không thì không được du lịch, đi làm, đủ trò. Vấn đề là có nhiều người chích 3, 4 mũi vẫn bị dính covid là sao. Cho thấy chích ngừa không bảo vệ, ngăn ngừa bệnh dịch lây lan. Nay họ mới hiểu ra nên hoan hô hai ông bác sĩ ở Cali, bị chửi bới khi họ quay video nói vào năm 2020 là các ngăn sống cấm chợ, không đúng.

Xứ Haiti nghèo không có tiền chích ngừa cho dân họ, vẫn sống phây phây, chả có bệnh dịch lan tràn gì cả. Một năm có đến hơn 600,000 người Mỹ chết vì bệnh cúm, dù có chích ngừa. Có hai ông bác sĩ kêu gọi là không nên chích ngừa, đủ trò, truyền thông không cho họ nói. Mình có xem trên YouTube thì nay chứng minh họ đã đúng. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Dư âm Dubai

 Hôm qua, thằng con ghé nhà cho mình xem video của thằng cháu bên Tây, làm nghề đạo diễn. Trong khi mình xem video thì thằng con quay để gửi cho mấy đứa em cô cậu hay chú bác. Thằng cháu làm cuốn phim nhỏ, thâu tất cả em út, cháu của mình có mặt trong chuyến họp mặt gia đình tại Dubai. Phỏng vấn mấy đứa cháu về chuyến đi Dubai, xum họp gia đình. Rất cảm động khi thấy hình ảnh mấy đứa cháu, nói chuyện.

Thật ra gặp chúng thì chào hỏi vài câu cũng không có thì giờ riêng để nói chuyện, hỏi han về chúng nghĩ gì, có ước mơ gì cho tương lai. Có đứa, gặp mình kêu “con chào cậu Sơn”, mình phải suy nghĩ lâu lắm mới nhận ra con cô em nào. Cứ mấy năm mới gặp lại cháu trong khi chúng lớn như Phù đổng. Mình thì có em gái rất đông, không nhớ bao nhiêu đâu 7-8 cô. Sợ nhất là nghe điện thoại vì giọng cô nào cũng như nhau.

Đại gia đình họp mặt tại Dubai năm 2022

Thằng cháu bên tây đang kiếm việc, khoe mới đậu được bằng lái xe. Bên tây, muốn có bằng lái xe rất châm, tốn đâu trên 1,000 Euro, không như ở Cali, thi là đậu. Học về điện ảnh cũng khó sống. Đạo diễn Lê Anh Hùng phải về Việt Nam mới làm được vài phim rồi tịt ngòi vì kiểm duyệt. Giỏi như ông Ang Lee của Đài Loan mới đến được Hồ Ly Vọng. Việt Nam có đạo diễn Trần Văn Thuỷ làm phim tài liệu rất hay, Nhật Bản mướn làm, còn Việt Nam thì cấm.

Mình hay xem tài liệu phỏng vấn mấy người ở Việt Nam, có rất đông người tài giỏi. Điều buồn cười, mình muốn dùng thuần tiếng Việt khi nói chuyện với người Việt, trong khi tại Việt Nam thì họ xổ tiếng anh rất nhiều, tương tự thế hệ bố mẹ mình xổ tiếng Tây, cho nên không biết đâu là bến bờ. Mình nghe nói là phải tôn trọng tiếng Việt, nói thuần tiếng Việt thay vì chêm tiếng ngoại quốc. Chán Mớ Đời 

Nghe mấy đứa cháu trả lời phỏng vấn về chuyến họp mặt gia đình, đứa thì nói tiếng mỹ, đứa thì tiếng Tây, đứa tiếng Việt, nói lên sự toàn cầu hoá của gia đình Việt Nam. Nghĩ lại cũng nhờ ơn bác và đảng, khiến gia đình mình cũng như bao nhiêu gia đình khác, phải lên thuyền ra khơi, chạy tứ xứ để dung thân.

Mẹ già 90 tuổi tại Thung Lũng Tình Yêu

Cảm động nhất là khi thấy hình ảnh bà cụ, nay 90 tuổi. Cô em mình mở video cho bà xem, kể bà cụ kêu “không ai như gia đình mình”. Đồng chí gái kêu đó là cái Phước của gia đình vì khó có ai làm được. Anh em nhà người ta thì chém giết nhau để tranh gia tài, còn gia đình mình thì họp mặt gần như đông đủ, thiếu hai người. Nói xong mụ vợ lại bồi thêm “cũng nhờ có người trả tiền, gia đình tui còn chưa được như gia đình ôn, Chán Mớ Đời”. Mình hứa là nếu bán được cái vườn, mình sẽ cho gia đình mình và gia đình đồng chí gái họp mặt tại một khu nghỉ dưỡng nào đó hay đi du thuyền trong vòng 1 tuần. Hy vọng sang năm sẽ thiết kế xong, chia lô bán đất rồi về hưu đi chơi, giang hồ với đồng chí gái như Quách Tỉnh và Hoàng Dung.

Có cô em kể, gia đình bà con ở Đà Lạt, có anh chị từ hải ngoại về chơi, rủ nhau đi Hà Nội nhưng tự túc, một bà dì kêu “Việt kiều gia đình này không xịn như Việt kiều gia đình con”. Chán Mớ Đời 

Thật ra, năm nay bà cụ được 90 tuổi nên mình muốn làm quà sinh nhật cho mẹ nên nhờ cô em tổ chức cho mẹ vui. Bà cụ nói với em mình là gặp lại con cháu đông đủ còn hơn là uống thuốc bổ. Nay nghe mấy đứa cháu và con mình nói cảm nghĩ về chuyến đi vừa qua, gặp lại anh em họ hàng lâu sau 7 năm. Lần chót gặp nhau là 7 năm trước, cả gia đình họp mặt tại Đà Lạt, để mừng lễ thành hôn 60 năm cho ông bà cụ.

Trước đây, gia đình mình hay họp mặt nhau tại Đà Lạt cứ 3 năm một lần, rồi mình mời cả nhà đi chơi ở Mũi né, Vin Pearl,… từ mùa covid nên không gặp nhau. Năm nay, gặp lại thấy cháu mình lớn kinh hồn. 

Mình học được từ gia đình vợ, có 5 chị em gái mà 4 bà đều ở bên Mỹ. Mấy gia đình xum họp mỗi lần kỵ giỗ hay sinh nhật mấy người mẹ, cả mấy trăm người. Mấy chị em thương nhau nên con cháu rất gần nhau. Tết nhất, họp mặt đánh xì lác, đổ xâm hường,.. đủ trò. Mấy chị em bạn dì, gặp nhau là như cái chợ, giọng Huế nổ điếc con ráy luôn.

Từ đó, vợ mình cũng tổ chức tết, lễ tạ ơn, giáng sinh tại nhà mình để mấy đứa cháu họp mặt. Chúng thích nhất là tết vì được lì xì. Có mấy đứa cháu ở Boston nhưng cứ đến tết là đem gia đình, bay về Cali để ăn Tết vì chúng thèm được hưởng lại cái không khí đại gia đình, đánh xì lác, lắc bầu cua cá cọp. Năm con gái mình học bên Ý Đại Lợi và Hương Cảng, cũng phải bay về nhà để ăn tết vài ngày vì không muốn mất không khí vui của ngày tết.

Mình đã kể vụ đại học Harvard, có làm một nghiên cứu từ 78 năm qua. Họ chọn 247 sinh viên năm thứ 2 đại học và 687 thanh niên cùng tuổi ở Boston nhưng nghèo. Khi xưa, phụ nữ ít đi học đại học và chỉ có người giàu có mới cho con đi học đại học. Lúc đầu, người ta hỏi mộng ước của mấy người này là gì? Có người nói trở thành triệu phú, nổi tiếng và trong số đó có tổng thống Kennedy.

72 năm sau, họ hỏi 60 người còn sống, thành công là gì? 60 người này đều nói thành công trong đời là có một gia đình hạnh phúc, vẫn liên hệ với các người bạn của mình. Không một ai nói đến giàu có, triệu Phú cả. Chúng ta bỏ cả đời để chạy theo ảo vọng để rồi về già lại thấy sai. Chán Mớ Đời 

Xem video mấy đứa cháu nói về cảm nghĩ của chúng khi đi chơi ở Dubai, họp mặt đại gia đình khiến mình cảm động. Mình hy vọng sau này, tinh thần đại gia đình là quan trọng nhất sẽ giúp con cháu mình đùm bọc lẫn nhau. Dù sao giọt máu đào vẫn hơn ao nước lã.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nổi đau còn dài

Dạo này, mình bán mấy căn nhà xa, khu rẻ tiền, để mua mấy căn hộ gần nhà, kiểu nâng cấp danh mục đầu tư. Đi học, người ta dạy khi nhà cửa lên thì bán mấy nhà ma chê quỷ hờn, để mua mấy căn ở khu sang trọng hơn.

Vấn đề là các người thuê nhà. Mình bán, kiếm tiền bỏ chạy, còn họ thì bị chủ mới tăng tiền nhà như điên, hay báo phải dọn ra trong 60 ngày nên họ rên với mình. Có bà rên, kêu tên chủ mới gian ác, tăng tiền từ $1,250 lên $1,700, đành chịu vì không có nhà để dọn ra mà lại đắt hơn. Nay họ mới thấy mình là tốt. Trước đây họ kêu ca này nọ.

Sáng nay tên chuyên viên địa ốc, nhắn tin cho mình, kêu một bà thuê nhà, kêu chủ mới, tiếp tục cho họ thuê với giá rẻ, chủ mới có thể khấu trừ thuế. Mình nói chuyện với bà chị dâu của bà ta, kêu là bà ta dọn vào nhà của bồ mới, nay chỉ có ông anh ở nên báo cho chủ nhà mới. Chán Mớ Đời 

Nói cho ngay, mấy người mướn nhà có máy truyền hình to và mới hơn ở nhà mình. Họ chạy xe xịn không. Mỗi lần mình thấy họ mua xe xịn là mình biết trong tương lai sẽ đuổi họ. Họ đi làm, kiếm được job mới, thấy đời lên hương nên mua xe xịn để chạy lấy le, tạo dáng.

Vấn nạn là họ không hiểu số tiền họ phải trả khác với tiền họ làm ra. Điển hình, nếu họ phải trả $500/ tháng, họ không hiểu hay không biết là để có $500, họ phải đi làm $900, rồi đóng tiền thuế đủ trò, còn lại $500. Do đó tháng đầu tiên, họ vui vẻ, ăn mừng nhưng đến tháng sau là bắt đầu thấy thiếu tiền. Họ phải giữ chiếc xe để đi làm nên thiếu tiền nhà và cứ như thế đến tháng thứ 3 là bị đuổi nhà.

Hôm qua, báo cáo cho biết lạm phát tại Hoa Kỳ trên 8.1% khiến thị trường chứng khoán xuống hơn 1,000 điểm. Vấn đề là còn xuống nữa sau cuộc bầu cử tháng 11 này. Xem phần địa ốc thì cho thấy SPDR Fund (XLRE) đã xuống 16% năm nay.

Thiên hạ kêu gào là Cali cần thêm nhà cửa nhưng lạm phát lên mà FED đang tìm cách dập tắt lò lửa lạm phát đang bùng nổ từ mấy năm qua. Năm ngoái, tiền lời đâu 2.7% trung bình, hôm nay là 5.9% cho người bình thường, có tín dụng tốt. Hôm qua nói chuyện với chị mượn nợ ngân hàng cho mình. Chị ta nói cái nợ 1.5 triệu mà chị ta làm cho mình được 4.5% hồi đầu năm, nay phải trả 8%. Tuần sau còn lên nữa. Chán Mớ Đời 

Đừng tính trường hợp Cali vì khác biệt, đại loại nhà trung bình tại Hoa Kỳ nay có giá là $440,000. Nếu tiền lời như năm ngoái 2.7%, tiền trả ngân hàng là $1,780/ tháng. Nay tiền lời lên 5.9% thì phải trả $2,440/ tháng, gia tăng trong vòng 1 năm 37%. Xem như lên 1/3 quá nhanh. Nổi đau của những người đợi tiền lợi xuống thấp hơn để mua nhà hay tái tài trợ.

Cuối thập niên 70 và đầu 80, cho thấy tiền lời chính phủ cao gấp đôi lạm phát

Xem các biểu đồ thời ông tổng thống Carter lên ngôi, mà người Mỹ nhớ suốt đời vì lạm phát và tiền lời lên như điên, gần 20%. Chúng ta thấy chỉ số CPI vào năm 1980-1981 cao hơn tiền lời của FED. Sau đó tiền lời phải lên cao để giảm lạm phát trong vòng 16 tháng. Các chuyên gia kinh tế đối chiếu với ngày nay thì rùng mình.

Nay xem thử biểu đồ CPI và tiền lời của FED từ mấy năm qua. Ta thấy năm 2020, bị covid, cả hai biểu đồ đều gần nhau nhưng từ 2 năm nay CPI, lạm phát gia tăng lên đến 9% nhưng tiền lời vẫn ì-ạch gần 0% suốt hai năm 2020-2022, đến năm nay mới bò lên khiến thiên hạ khóc như điên.

Mấy năm vừa qua, ngồi trên xe, đi đâu với mụ vợ. Đồng chí gái đều mở Zillow ra xem để coi nhà lên bao nhiêu. Nay không thấy cô nàng mở ra nữa. Chán Mớ Đời 

Cho thấy muốn hạ lạm phát thì chính phủ phải tăng tiền lời. Tăng tiền lời có nghĩa tiền trả hàng tháng cho nợ ngân hàng lên cao, không ai mua nên giá nhà xuống. Địa ốc xuống sẽ kéo theo các ngành liên quan đến xây cất. Thợ xây cất sẽ bị sa thải, người ta sẽ bán ít các trang trí nội thất, công nhân sẽ bị sa thải, ít mua xi măng, gạch đá,…công nhân sẽ bị sa thải... ngân hàng sẽ tịch thâu nhà của những ai không trả tiền nợ ngân hàng. Nếu để lâu sẽ có bạo loạn.

Công ty không muốn mượn tiền với tiền lời cao để đầu tư thêm, sẽ sa thải công nhân, làm dây chuyền, đưa đến suy thoái dài 1 hay 2 hoặc 3 năm, khó đoán được. Người Mỹ hay nói đừng bao giờ tiên đoán, chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống. Nếu lịch sử lập lại như năm 1980 thì nổi đau sẽ rất dài cho người Mỹ trong những năm tới.

Mình viết ra đây để có một khái niệm cho 2 năm tới. Hôm qua nói chuyện với một tên bạn, hắn kêu năm ngoái, tiền lời rẻ, hắn tái tài trợ lại hết mấy căn nhà, rồi bỏ vào trái phiếu, đủ lời để trả các căn nhà. Được một ngày đẹp trời. Nhà xuống rồi lại ra khơi bắt cá.

Mình suy nghĩ, nếu không kiếm được nhà tốt để mua thì sẽ đóng thuế, tiền còn lại đẻ dành, đợi khi nào xuống thì tha hồ mà chọn lựa nhà đẹp để mau lại như năm 2009-2010. Mua bây giờ thì sang năm giá nhà sẽ xuống như mình đóng thuế, phải đi ra toà để đuổi mấy người mướn nhà, sửa chửa lại mất công.

Tính mua DST để khỏi đóng thuế nhưng thấy cũng sẽ lâm vào tình trạng như trên, giá sẽ xuống, không như mấy năm qua nên đang dự tính đi chơi sang năm với vợ cho khoẻ đời. Tháng 2, hái bơ xong là mình leo SƠn Đòng, sau đó đi Thái Lan, MÃ LAi. Trên đường về mỹ, sẽ ghé qua Nhật Bản cho đồng chí gái ngắm hoa Anh Đào như năm 2019, mình đã đi với mẹ mình.

Sau đó có lẻ sẽ đi âu châu thăm bạn bè cũ, cuối năm sẽ leo núi ở Á Căn Đình. Có thể dẫn đồng chí gái viếng thăm Machu Pichu và đi Galapagos, Ecuador.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn