Ông bán đậu rang Hoà BÌnh Đàlạt xưa

Đây là cái mộc mà anh Paul LeMinh chụp từ con cháu của ông bán đậu răng “đậu hòa bình 59”. Không biết lý do số 59

 Hồi nhỏ mình hay thấy ông bán đậu phụng rang ở ngay bùng binh chợ, với chiếc xe đạp và cái thùng thiếc nước mắm, độ chế lại để phía sau porte bagage . Cũng có thể ông ta nhờ ông Thạc, thợ hàn cạnh hàng mẹ mình đóng cho cái thùng này như ông bán cà-rem  của tiệm kem Thuỷ Tinh, có để phía trong tấm trắng số của Mỹ để giữ nhiệt độ. 

Ông này có tướng cực đỉnh là bận áo vét trắng, đạp xe đạp đi bán đậu phụng rang, thiên hạ gọi là lịch lãm. Nói thật, không biết mình có ăn đậu phụng rang của ông hay không. Lâu lâu thấy trên mạng hình của ông ta. Hình đầu tiên nhận được là do tên bạn học chung xưa Nguyễn Hùng gửi.

Ông ta bận bộ đồ vét màu trắng, để cái râu dài bạc như ông hồ nhưng có lẻ rậm hơn, đạp chiếc xe đạp đèo thêm cái thùng thiếc nước mắm Phan Thiết phía sau, đề “đậu phộng rang Hoà Bình, thơm ngon, nóng dòn”. Có người kể là khi xem đá banh ở sân vận động thì cũng thấy ông ta, trời lạnh mà ăn được gói đậu phụng rang nóng hổi của ông ta là nhất.

Nếu mình không lầm thì nhà ông ta ở đường Phan Đình Phùng, ngay ngã ba chùa, trong cái hẻm phía sau nhà Nguyễn Đắc Hớn, bán phân bón. Thằng Đa kể là quen con ông ta nên hay đến nhà, xem họ rang đậu phụng trong lò bằng cát. Sau đó lại sàn ra, lọc cát, bỏ đậu rang vào thùng thiết có vãi để giữ hơi ấm và độ dòn của đậu. Có người cho biết vợ ông ta bán bánh mì ở cạnh rạp Ngọc Hiệp, phía trước tiệm ăn Như Ý. Mình có mua bánh mì thịt ở đây vài lần.

Có người gửi cho mình video con trai của ông ta, thấy giống bố lắm, cũng theo nghề của ông nhưng không thành công lắm. Đàlạt thay đổi mà cứ tiếp tục đạp xe đạp, chở đậu phụng rang thì khó mà cạnh tranh với những nơi khác. Có người gửi cho mình như sau.

"ĐAO RA NÓNG GI..Ò..O..N" Nhớ nhứt là những lúc ngồi xem bóng đá trên sân Đà Lạt trong những chiều mưa lạnh giá mà có bịch "đao ra (tiếng rao trại đi của đậu rang) nóng giòn" thì thật tuyệt vời-đậu của ông rang cực ngon, nhứt là lớp vỏ bùi bùi măn mặn bên ngoài. Ổng vác thùng thiết đi khắp sân để phục vụ khán giả, rất ấn tượng. Bán đậu rang nhưng có phong thái lịch lãm. (*copy)

Sau này về Đàlạt, có cô em làm đậu phộng húng liều rang tương tự như của ông này, ăn cực đỉnh. Ai muốn ăn món này thì ghé tiệm cà phê Chez Nous của cô em mình ở Đường Phan đình Phùng. Đường này ngày nay tên gì hè. Ngay chỗ ngã ba chùa khi xưa, đi qua vườn ông Ba Đà. Chán Mớ Đời 

Nghe nói ông ta còn sống, ai có tin tức thì cho em xin

Bổng nhiên lại nhớ đến ông thần này thay vì mấy đối tượng ngày xưa. Cho thấy về già, người ta chỉ nghĩ đến ăn thay vì người đẹp. Hình này chụp trước chợ Mới Đàlạt, vào mùa chợ Tết vì thấy đóng rào ngay bồn binh. Mình có tấm ảnh này nhưng lớn hơn, còn tấm này, ai đó đã cắt nhỏ cho tiện. Khi có chợ Tết, thì người ta rào lại hết, không cho xe đi vào, lề đường được cho thuê để người dân, buôn bán, kiếm tiền cho 3 ngày Tết. Hồi nhỏ, mẹ mình hay mướn một chỗ, bên hông chợ, cạnh tiệm của ông bà Nguyễn Văn Ngạch,  mình và cô em hay bà dì ra đây ngồi bán trong mấy ngày chợ Tết.

Sau này, có mấy gia đình từ Ban Mê Thuột đổi về Đàlạt, mẹ mình kêu họ điền tên, ra mướn chỗ, rồi vào lấy hàng của mẹ mình ra bán, kiếm tiền tiêu cho 3 ngày Tết. Mình không biết họ bán giá bao nhiêu nhưng chắc chắn trên giá của mẹ mình 30%. Mẹ lời 30%, khỏi mất công bán nhưng khoẻ đời. Cách làm Franchise khi xưa.

Ngoài ra, Tết gần đến thì thiên hạ đua nhau làm đám cưới, cứ xem như mùa cưới. Mẹ mình lại cho họ thuê chén đĩa để tổ chức đám cưới. Lời 20%, sau đó, cô dâu chú rể bận vật lộn nhau trên giường nên mẹ mình kiếm người rửa dùm. Thế là mình và cô em được kêu ra chợ, ngồi rửa chén đĩa bên cạnh cái bồn nước. Có chút tiền ăn xắp xắp, đậu đỏ bánh lọt. Sau này thiên hạ bắt chước bà cụ cho thuê chén đĩa nên mình ít rữa chén bát, bớt tiền tiêu tết.

Hình này chụp sau 75 vì thấy có số điện thoại trên các bảng hiệu, chắc trên đường Phan Đình Phùng. Vẫn phong thái lịch lãm, mang giày trắng, áo quần trắng cứ như Tây thế.

Cận cảnh chiếc xe đạp màu đen với cái thùng đựng đậu phụng rang và cái dù chống mưa Đàlạt. Hình chụp sau 75, có thể gần đây vì thấy xe đi siêu thị. Mình đoán là xe của người con trai.

Lạ, mấy chục năm sau ký ức lại lòi ra những người không quen biết nhưng vớt tiền của mình khi xưa như ông bán xắp xắp  ở bờ hồ, hay đứng ở chỗ hội quán hướng đạo Lâm Viên hay ông bán kẹo kéo ở cạnh khách sạn Mimosa. Hay ông tàu người Phúc Kiến, nhà ơi Hai BÀ Trưng, mỗi sáng đẫy cái xe bán xắp xắp  ra khu rạp Ngọc Hiệp. Ông này ít cho khô bò nhưng món gan cháy của ông ta vẫn ngon cực. Mình có kể vụ này rồi, ai tò mò thì mò trên bờ lốc của mình.

Có tiền thì làm thêm vài cục bò viên của ông tàu tay bị bụt mấy ngón tay, với sate cay cháy họng, phải qua bên cạnh ăn đậu đỏ bánh lọt của ông tàu khác. Kinh. Nghe kể ông tàu thịt bò viên sau 75, bị xử tử vì đi ăn cướp giết người chi đó. Ông này chuyên dụ con nít đổ xí ngầu để ăn thêm, rốt cuộc cháy túi mà lại không được ăn miếng nào.

Sau này, về Đàlạt mình thấy thiên hạ đi bán bằng xe Honda, gắn cái loa rao hàng. Mình chưa kịp hiểu thì xe đã chạy qua nhà. Có bà đi mua ve chai, cứ lấy cái còi, bóp kêu ét ét là thiên hạ nghe, chạy ra kêu vô bán mấy chai, báo cũ như xưa.

Tình cờ mình tìm thấy một quảng cáo cho tiệm Hiệp Thạnh, nơi mẹ mình làm việc tại đây, sau khi rời Huế năm 15 tuổi, vào Đàlạt lập nghiệp. Tiệm này do ông bà Phúng, em của bà Võ Quang Tiềm làm chủ. Mẹ mình được đào tạo buôn bán từ tiệm này. Bán len, vải. Lụa, máy may, đĩa hát,.. sau này bán không được mấy cái đĩa cải lương 78 vòng, nặng và làm hư kim đĩa nhạc nên Dì Thương cho mình đem về nhà nghe Út Trà Ôn, từ đó mình trở thành  nẫu luôn đến giờ. Nhiều kỷ niệm với tiệm này.

Mẫu quảng cáo của tiệm Vĩnh Chấn bán đồ tạp hoá trước khi mở lò bánh mì điện đầu tiên tại Đàlạt, sau Mậu Thân.

Hoá đơn của tiệm vàng Bùi Thị Hiếu, cho thấy khi xưa, phải đóng con tem, xem như đóng thuế. Khỏi rắc rối, làm sổ sách. Ai còn hoá đơn gì của Đàlạt xưa thì cho lên đây.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bụt nhà không thiêng

 Hắn đưa cô bé bài của sơn đen chỉnh sửa lời thú tội của hắn về cuộc tình hữu nghị trâu già gặm cỏ non, dặn dò cô bé cho ý kiến, xem có giống ai trong bài. Hắn hồi hộp nhìn con bé đọc như đánh vần in-gò nít ngày xưa, chu chu cái mõm, chậm chậm như đang sửa lỗi chính tả của sơn đen. Hắn nằm bâng khuâng nhìn lên nóc mùng. Hắn thập thò, nghĩ về những đoản văn gửi cho sơn đen, đưa cả tâm tình hắn vào con vợ, nói lên nổi lòng của người trai thời bình, những tình cảm đầy cảm xúc dâng hiến trọn đời con trâu già này cho con bé.

Cuối cùng con bé cũng đọc xong, hắn nhìn con bé để xem phản ứng. Có nhận ra nổi lòng của hắn, con trâu già đang gặm cỏ non ở thung lũng tình yêu Đàlạt. Xem xong con bé trả lời rất đanh gọn; chuyện của người ta, làm sao mình bằng được. Hắn bàng hoàng lẫn thất vọng. Cô bé nói như đá ngã hết nhưng tâm huyết, say mê, thố lộ tâm tư thầm kín của hắn. Hắn bàng hoàng như muốn ngất xỉu. Chao ôi!

Không bằng được là thế nào, hắn gặng hỏi lại: em cũng vớ được ông chồng già, có khi lại còn già hơn, dẽo hơn, dai hơn, dê hơn kia. Hắn muốn nhấn mạnh từ “già” khiến nghe nhói nhói nơi tim. Quả thật hắn cảm thấy đang già hẵn, già nhanh, tóc đổi màu, đầu óc mù mờ, dấu hiệu tai biến, mũi nghẹt rồi.

Em nói ông đã đọc rồi: đấy ông thấy vợ người ta có nấu cơm giặt đồ rửa chén như em không? Mắt em ngước nhìn lên hắn như tên quản giáo hay công an giao thông hỏi giấy tờ hắn. Ừ nhỉ, tên Sơn đen không kể, nói đến vấn đề đời sống hiện thực của tình yêu hắn dành cho em trong ngày. Hoá ra tình yêu như đồng bạc cắc, có hai mặt. Hắn chỉ nhìn 1 mặt đồng tiền trong khi em nhìn mặt trái của đồng tiền. Hắn tưởng già như hắn, hiểu đời nhiều sẽ hiểu rỏ hơn con bé nhưng không hắn vẫn ngu ngơ trong ái tình, ngụp lặn trong mật đắng của tình yêu. Con người chúng ta đứng ở góc độ khác nhau để nhìn và phán đoán sự việc. Lý do đó mà vợ chồng ai nấy dù lấy nhau trên 60, 70 năm vẫn cãi nhau như mỗ bò trong khi hắn chỉ ngáp ngáp 10 năm tình cũ.

Ừ thì hắn đi cuốc tây nhưng em phải đi chợ, giặt áo quần, nấu ăn bú xua la mua, cũng lao động vinh quang như ai. Cô bé lại phang thêm trong bài chỉ thấy cô bé ngồi nhà đợi chồng già để cho gặm cỏ non, chắc tên già ấy lắm tiền, mướn người làm giúp việc để em phơi phới đi spa, căng da mặt, da bụng, làm đẹp để hầu tên trâu già. Nhà giàu thì chỉ thế thôi, đừng có bì so sánh với người ta.

Những câu nói ấy như mũi dao nhọn càng làm nhói tim hắn. Hắn mất đi sự tự chủ, kiêu hãnh đã được gặm cỏ non. Ừ thì ra người ta gặm cỏ non nhưng vợ người ta không phải giặt áo quần, tay lấm chân bùn, trồng mấy luống khoai lang, như Sơn đen ngày xưa. 

Còn lão già trong bài chắc là hiền như bụt, không thấy Sơn đen nói đến la mắng vợ con. Hắn điên tiết, tự hỏi thế thằng đứng đây là thằng nào, đâu phải hư cấu đâu. Hắn đã kể hết tâm sự, trải lòng từ bi đời hắn cho SƠn đen nhưng cô bé chưa nói lên 1/2 sự thật kia của cuộc sống trâu già gặm cỏ non cho Sơn đen. SƠn đen chỉ kể tâm sự Ngưu Lang gặm cỏ non nhưng chưa được cỏ non tâm bày những tình cảm của mối tình hữu nghị sông liền sông, núi liền núi này. Chán Mớ Đời 

Cô bé quay qua nói ông thì lầm lầm lì lì chán nhắn con gián. Hoá ra đàn bà không nghĩ như mình nghĩ, cứ như ly nước nữa đầy nữa lưng. Hắn tưởng hắn yêu con bé, thằng Ku, còng lưng Easy rider, chạy cuốc tây nhưng cô bé lại kể công nấu ăn, giặt đồ bú xua la mua,… hoá ra, hắn chỉ nhìn tình yêu qua vật chất, quên cả hiện thực của cuộc đời vợ chồng.

Trong đời sống vợ chồng, hắn học được nhiều điều hay: nhịn nhục và nhẩn nhục. Khi xưa hắn thích ăn nhãn nhục ở quán nước đá bào ở bến xe đò Chi Lăng, nay lấy vợ thì chỉ biết ăn Nhẫn Nhục và nhịn nhục để qua cầu, cấu tạo hạnh phúc trong căn nhà nhỏ ở Chapi.

 Từ ngày ở với em, hắn trở nên hiền lành. Phép lạ của tình yêu. Tuổi đời ngày càng già, vợ dại con thơ. Viết dòng này, xin tạ lỗi với đời, với em, đã cho hắn khúc cuối cuộc đời chút gì để nhớ để thương. Tới giờ này mà vợ hắn cũng chưa nhất trí với bản tự kiểm lý lịch ái tình, những gì hắn đã viết, đã nghĩ về em. Hắn hỏi thêm: thế em có ghét tôi? có tính đường bỏ tôi? Em phán một câu xanh rờn: có mà điên, nuôi nấng bao nhiêu năm. Bỏ là bỏ thế nào. Ghét vô, bỏ vô đâu. Hoá ra theo cô bé, thì chính cô bé đã nuôi hắn từ 10 năm qua. Chán Mớ Đời 

Tối hôm đó, lại một cuộc yêu nhau kịch liệt. Tối tăm cả trời đất, tan hoang chiếu giường. Thân già gặm cỏ non. 

Theo lời kể của easy rider Đàlạt 

Nguyễn Hoàng Sơn  

Con trai đi học đầu tư

 Cuối tuần này, lễ Lao Động tại Hoa Kỳ, đồng chí gái được nghỉ thêm ngày thứ 2. Con gái thì dọn qua thành phố New York nên cả nhà chở nó ra phi trường. Con gái thì thích bay nhảy tận chân trời. Một khi nó đã đi học và đi làm tại nhiều quốc gia thì tư duy khó hợp với tư duy ao làng. Về Quận Cam, nó gặp lại bạn học xưa, thấy nói chuyện không hợp vì tư duy khác nhau nên nó lại muốn đi xa. Nó muốn độc lập về tài chánh nhưng rên vì mướn một căn phòng nhỏ ở Manhattan tốn $1,700/ tháng.

Đồng chí gái rủ ra biển hai ngày, đồng chí gái đạp xe đạp với cô bạn còn mình thì đi bộ trên bãi biển, hết 5 dặm. Cô bạn chỉ mánh mua cái vé vào cửa để đậu xe cho người già trên 62 tuổi chỉ có $20 thay vì mua $195/ năm. Hai vợ chồng lọc cọc đi ra chỗ văn phòng của mấy người kiểm soát bãi biển. 

Thông thường các quốc gia trên thế giới lấy ngày 1 tháng 5 làm ngày lễ Lao Động Quốc Tế, để kỹ niệm ngày các giai cấp vô sản, thợ thuyền vùng lên chống áp bức. Hoa Kỳ cũng có ngày lễ Lao Động nhưng lại lấy ngày thứ 2 đầu tháng 9. Hoa Kỳ lúc nào cũng lấy ngày thứ 2 làm ngày nghỉ chính. Như vậy người ta chỉ bắt cầu nghỉ 3 ngày, thứ 7, chủ nhật và thứ 2. Các nước ở Âu châu thì không làm như vậy nên các ngày lễ trúng vào ngày thứ 3,4,5 là thiên hạ nghỉ bắt cầu luôn cả tuần khiến chủ mất tiền.

Thấy cái chòi canh trên cầu, phản chiếu sóng biển thấy hay hay. Đứng nhìn hình ảnh sóng thay đổi khá đẹp 

Thằng con đi học lớp về tài chánh mà mình có dẫn nó đi khi còn học trung học. Nay đi làm, làm ra tiền bị đánh thuế nên bắt đầu nghe lời bố. Đi học nó gặp mấy tên mình quen, đem theo con của họ để học nên cũng vui. Tháng 11 này chắc 2 cha con đi học ở Las Vegas một lớp cao cấp hơn. Như vậy cha con có thể nói chuyện, bàn bạc. Cũng mừng là nó bắt đầu lo là nếu chẳng may mình đi tây phương sớm, nó sẽ không biết làm gì với những gì để lại. Mẹ nói thì chả hiểu mô tê răng rứa. Dạo này mình bắt đầu hướng dẫn nó, đi gặp người mướn nhà khi họ có vấn đề. Từ từ tập cho nó biết rồi sẽ tìm cách giúp nó mua nhà đầu tư dưới tên của nó.

Trong cuốn “the richest man in Babylon” có nói đến vấn đề này. Giúp con khởi nghiệp, có tay nghề thì không còn lo sợ nữa. Có thể truyền lại cơ nghiệp mà không sợ bị tiêu tán. người Việt hay nói để lại cho con cái nghề, không nên để lại tiền bạc.

Mình ghé lại ăn trưa với họ, luôn tiện giới thiệu thằng con cho họ để họ giảng về tài chánh. Thấy nó ngồi nói chuyện với cô Stephanie. Cô này rên, nói về sự ngu dại mua chiếc xe 1 triệu đô khiến thằng con ngớ ngẩn, hỏi lý do. Cô này cho biết là dạo còn trẻ, đi làm tưởng là đã thành công nên mua chiếc xe Mercedes, 16 năm về trước giá $52,000, nay mới bán $2,000. Cô ta kêu thằng con đừng bao giờ mua mấy thứ mất giá sau này. Xe thì mua loại thường để đi. Thằng con không hiểu lý do xe $1 triệu đô la nên cô Stephanie giải thích: số tiền $52,000 thay vì mua xe, cô ta dùng số tiền ấy để đầu tư với 10% lời hàng năm thì sau 30 năm sẽ có hơn 1 triệu, thay vì 16 năm sau chỉ còn $2,000. Chán Mớ Đời 

N	I	PV	PMT	FV
360	10	52,000	0	-1,031,544

Bây giờ thằng con mới hiểu lý do mình hay nói mẹ con chạy xe xịn từ 25 năm qua, khiến bố mất mấy chục căn nhà. Trung bình mình chỉ đặt cọc $3,000-$8,000 tối đa để mua một căn nhà. Tiền trả nợ xe mượn xe xịn cho đồng chí gái mỗi tháng là $600 hay $7,200/ năm. Mình có thể mua thêm 25 căn nhà. Nhưng muốn nhà hay muốn vợ, đành phải mua xe xịn cho vợ lái. Dạo này đồng chí gái muốn mua xe mới khiến mình rầu, cô nàng hỏi xe của cô nàng chạy trên 192,000 dặm, bán được bao nhiêu. Mình xem giá thì độ $3,000 mà xe tốt, chạy thêm 10 năm còn được. Làm sao để mụ vợ từ bỏ ý định mua xe mới và xịn. Chán Mớ Đời 

Mình làm Business nên có thể khấu trừ tiền xe cộ còn mụ vợ đi làm thì đâu có khấu trừ được đồng xu nào. Mình đi xe cũ, khấu trừ $0.56/ dặm. Mình chạy lên vườn 40 dặm, khứ hồi là 80 dặm, được khấu trừ $0.56 x 80 = $44.80. Tốn 3 gallon xăng, độ $10 đô. Xe càng cũ càng lời. Xe giá $3,000 mà mỗi năm khấu trừ được $10,000 là hay rồi. Chắc mua xe mới cho vợ, rồi mình chạy xe cũ của vợ. Hy sinh đời chồng, củng cố đời vợ. Chán Mớ Đời 

Cô Stephanie đã học được bài học quý giá, mình chọc cô ta khi xưa, gặp cô ta lái xe Mercedes láng cóng những từ từ khi cô ta đi họp mặt với những người như mình thì cô ta giác ngộ cách mạng, thay vì dùng tiền mua đồ chơi. Cô ta giải thích cho thằng con làm ra tiền thì chính phủ vớt đi 50%, chỉ còn lại 50%. Phải dùng tiền này để mua nhà, đầu tư để con gà đẻ trứng vàng tiếp tục thay vì mỗ gà để ăn thịt. Khi nào có nhiều trứng rồi, thì có thể ăn vài trứng, vài con gà.

Xem thử nếu cô Stephanie lấy $52,000 để mua một căn nhà, giá $260,000 ($52,000 tiền đặt cọc để ngân hàng cho vay 80%).

N	I	PV	PMT	FV
360	6	260,000	0	-1,565,869

Xem như cô ta mất $1,565,869, chưa kể tiền depreciation, khấu trừ là $210,000, cộng tiền cho mướn nhà $2,000/ tháng hay $24,000/ năm, xem như $384,000 thêm, xem ra mua một chiếc xe Mercedes, cô ta đã mất hơn 2 triệu đô la số tiền có thể thu về nếu đầu tư.

Cuối tuần có anh bạn từ New Jersey ghé Quận Cam ăn đám cưới cô cháu, ghé nhà mình ngủ sau tiệc cưới. Hôm trước, có họp mặt với cặp vợ chồng tham gia Lửa Việt sau khi mình đi lấy vợ, nay cư ngụ tại Quận Cam. Anh bạn màu là phụ rể chính của mình. Được muốn 4 tên phụ rể cho 4 cô phụ dâu. Mình mới dọn sang Cali nên đâu có quen ai. Hỏi mướn 4 thằng Mễ đứng trước Home Depot được không, đồng chí gái không chịu muốn mít không. Đành gọi mấy tên quen ở vùng đông Bắc và Texas bay sang.

Sau đám cưới thì có một phụ rể và một phụ dâu đăng ký quản lý đời nhau, có hai tên thì về Việt Nam làm việc rồi lập gia đình tại Việt Nam luôn, nay vẫn ở Việt Nam, chỉ có ông Mai của mình thì về Việt Nam làm việc được 15 năm, rồi dẫn vợ con về mỹ lại.

Ngồi hỏi chuyện thì nhóm quen thời New York nay cũng phân tán, mất liên lạc khá nhiều. Có hợp rồi có tan. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Easy rider đứt chếnh

Easy rider cho biết đứt vốn, sau khi đã kể cuộc tình hữu nghị giữa hắn với cô học trò in-gờ-nít hàng xóm, cỏn con xoàng xỉnh, không như Vòng Tay Học Trò với cô giáo Nguyễn Thị Hoàng của trường Trần Hưng Đạo. 

Sau khi cô bé thương lượng với bố, sẽ không đi tu nữa, ở nhà phụng dưỡng bố với điều kiện bố cho bé lấy Chú Easy rider làm chồng như thầy Nguyễn Minh Diễm khi xưa, có nói: “đàn bà nói có là không , nói đi là ở lấy chồng đi tu”. Cuộc đả thông chăn gối giữa hắn và cô bé bổng nhiên có cái kết rất có hậu, không biến thành chuyện tình “Lan & Điệp” thời A còng. Khi ông bố vợ nhất trí cho hắn gọi bằng bố tiên sư anh thì hôm sau, không chạy cuốc tây cuốc non, hắn ở nhà tắm rữa, kỳ cọ cho sạch, như gọt bỏ những tháng ngày trôi nổi như lục bình trên hồ Xuân Hương, lên đồ vía, đem nhang đèn sang lạy bàn thờ mẹ vợ bằng tuổi con cháu hắn, hưởng dương được 40 tuổi.

Bên nhà trai thì vui lắm, đúng là bề trên ban ân cho dòng họ. Thằng con, thằng cháu sau 75, đi tù về thì chả mong tìm kiếm đối tượng gì cả, sau khi vượt biển mấy lần hút, hết vốn, 60 tuổi đầu mà vẫn tồng ngồng. Nhiều người trong họ mới gặp em lần đầu cũng té ngửa không biết thật hay trong mơ. Đúng là thời A còng. Hắn lên đồ hoành tráng để ra mắt gia tiên, cạo râu nhẵn nhụi, như Tần Hán trong Dòng Sông Ly Biệt của Quỳnh Dao dạo nào. Hỏi con bé, chú có giống Tần Hán khiến con bé đực ra như ngỗng ị, thế hệ nó chỉ biết các sao Hàn quốc chúng mình hô, chứng minh răng.

Bên nhà gái cũng thưa thớt, đơn giản làm đám cưới kiểu chạy tang. Làm sao hiểu được tình yêu, chỉ có chim chuột mới hiểu nhau. Bên nhà trai chụp hình loạn xà ngầu vì tưởng tuyệt giống nòi. Ngày đám hỏi cũng là ngày cưới như đám cưới Việt kiều xa quê hương về Đàlạt, lấy vợ. Nhiều tên hàng xóm trẻ ngẩn ngơ, khe khẽ sao em vội lấy chồng, sao em lấy chồng già mà không lấy chồng non, biến chúng thành những con chim đa đa vội vàng bay xa như Làm Phương khi xưa, từ giả “thành phố buồn”.

Hắn cũng một thời ngông cuồng, sa đọa, bất cần đời. Đi lính vào sinh ra tử, từng bị Việt Cộng dí rượt trong rừng, vượt biển chìm tàu hai lần, nên an phận cuộc đời Easy rider tại Đàlạt. Hắn như con hổ của Thế Lữ, hắn hận lắm, gần 60 tuổi vẫn lông bông, tưởng cuộc đời rồi cũng chết bờ chết bụi như các thi sỹ lừng danh thời thanh niên của hắn.

May thay, em đã cứu hắn, kéo hắn lên khỏi vũng bùn của thời gian, thoát ly dung dịch của sự cô đơn, buồn chán của kẻ thua cuộc. Đành sống cho hết những ngày tháng còn lại của cuộc đời cùng trái tim ngục tù. Đúng hơn hắn quá may mắn, như trúng lộc của Thánh Cô. Trong một cơn điên cuồng dục vọng, nhắm mắt nhắm mũi, liều mạng nhanh chóng chiếm lĩnh mục tiêu. Hắn từng nghĩ bản chất đàn bà đa phần thiển cận khó ở. Em thì dể ở lại khờ khạo quá đi thôi, như một thiên thần lẻ loi trên sa mạc phủ đầy xeo phì cuộc đời A còng. 

Nhiều lúc hắn muốn điên lên được vì tính thánh thiện, rồi lại nước mắt lưng tròng, rồi lại thua trước đôi mắt ngây ngô. Thua em từ buổi ban đầu. Bố cho con lấy chú. Cười ra nước mắt. Con không đi tu nữa, Bố đừng la chú. Trời đất như sụp đổ. Cô bé cải tạo thay đổi hắn từ ngày ấy. Như Georges Moustaki khi xưa đã phản bội Tự Do để bước chân vào nhà tù êm ái với người nữ cai tù bé bỏng, nhân hậu, đã đánh gục hắn qua sự chọn lựa của em.

Hắn bị em hạ đo ván hết lần này sang lần khác. Xin làm người tình thua, làm kẻ khù khờ. Tạ ơn Chúa trên cao.

Hồi câu chuyện còn chưa đi đến đâu, hắn đã nhủ lòng; phải chiếm cứ cho được con bé này chỉ để trả thù các cô gái Đàlạt đã xem thường hắn, kẻ thua cuộc. Giờ đang trả thù, mà con bé cứ hớn hở hân hoan. Em thắng hay hắn đang thua? Con bé chẳng hề quan tâm, chẳng bao giờ nhìn ra phía bên ngoài! Ai nói gì cũng chẳng màng chuyện cơm áo gạo tiền. Không tích sự. Hớn hở với chim chuột là giỏi. Đời hắn cô đơn bổng nhiên gặp được em như kẻ khao khát trong sa mạc tình yêu, mơ thấy nguồn suối.

Mỗi gia đình mỗi cảnh! Em với hắn chẳng bao giờ giung giăng dung dẻ ngoài đường nào. Chở em đi thì khẩu trang, nón bảo hiểm che kín. Hàng xóm hay bà con biết thôi. Đôi khi cũng nghe được: trâu già gặm cỏ non: hắn khoái chí, tự vuốt râu, cười sung sướng, đê mê. Em đã thay đổi hắn từ cọc cằn, thô lỗ, nông nổi thành hiền lành nhẩn nhục như tên ngoan đạo, cuồng tín đồ. Em có khờ khạo bất tài, hắn cũng thương em. Nhờ em hắn đã học được sự khôn ngoan, trách nhiệm cho cuộc đời ở tuổi 7 bó. Còn sau này sợ lắm không dám nghĩ tới. 

Một hôm hắn hỏi em: Sao? đã thấy ớn lão già này chưa? Em nhìn hắn với đôi mắt Ngô nghê. Hai hôm sau,   em thỏ thẻ: “Ông phải dưỡng sức nuôi mẹ con em”. Ông đang dư sức, dưỡng là dưỡng thế nào. Xe còn chạy được thì cứ rồ máy chạy như Easy rider khi đi cuốc tây. Rồi thì mặc cho mưa gió ngoài trời, giường ta vẫn cứ tơi bời " mây mưa nội địa ".

Thời buổi này chả ai thèm học Anh ngữ, họ kháu nhau đi học tiếng Hàn, tiếng Nhật để đi lao động xứ họ hay làm nhân công cho mấy ông chủ tại quê hương. Báo chí nhà nước cho biết, có 90,000 người Việt đang sinh sống tại Nam hàn, và 90,000 Hàn kiều tại Việt Nam. Khác nhau là Hàn kiều tại Việt Nam là chủ công ty, mướn nhân công rẻ người Việt, và bên Nam Hàn thì việt kiều làm cứ li, đầy tớ cho dân họ. Chán Mớ Đời 

 Ngay như hai ta: Em thì lộn sang tiếng Ông, ông thì lộn sang tiếng em. Ừ thì ông già: già duyên già dáng, dể thương, dê một tí cũng không sao. Em kể chuyện chồng của bạn em: nghe bắt ớn., trai trẻ, gái gú, bạn bè say sỉn. Bạn kể là một dây đòn: no đòn ốm đòn nhừ đòn mập đòn. Hoá ra cỏ non để trâu già gặm đỡ phải bị đòn. Trâu già lại học được nghề của ông Tám Bôn Sa, khi ngựa phi ngựa phi đường xa. Kiểm soát chặn chốt, giúp đối tác đê mê, rồi mới đến tăng 2, cho xả đập mê tơi khi em đang đê mê. Bạn em cho biết lấy chồng già như mày mà vui, không bị ốm đòn với đám chồng ngày ngày xin ngoài đường, về nhà kêu vợ con ra làm bao cát để tập đá sống phi như Lý Tiểu Long.

Hắn hỏi em: các em cũng học được nhiều đòn. Thế em có học được đòn nào không? Có vẻ như em cũng " thèm đòn "Em ứ ừ sợ lắm. Em đi học giáo lý về kể chuyện Adong già khằn khú đế, ngủ chèo queo trong vườn Eđen, bỗng một hôm thức dậy thấy em Eva, mặc dầu trần truồng, ngu ngơ không biết gì đâu. 

Easy rider, người tình già Đàlạt sương mù

Thượng Đế biết ý dí cho cậu một quả táo đầy testosterone, thế là súng ống Adong bắt đầu chổng pháo phòng không như hoả tiễn Sam của bộ đội uncle Lake. Vào một đêm trăng sáng vườn chè. Tình thơ lai láng. Nguyên tổ loài người khai hỏa bắn quả đầu tiên khai sinh loài người. Cảm nhận được món quà Thượng Đế ban tặng loài người, sướng quá đi thôi. Vợ toàn kể chuyện đâu đâu. Người ta hỏi: vợ ở nhà làm gì? Không lý trả lời rửa chén giặt đồ.- thế ông trả lời sao. Toàn việc đại sự: làm thinh nè, làm biếng,  làm tình ( rất giỏi) làm về không có tiền nạp cho bà là bà làm tội. Bố tiên sư vợ với con.

Que  sera sera

Theo lời kể của Easy rider Đàlạt

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bố tiên sư em, đừng gọi anh bằng Chú

 Hắn nhớ mãi ngày con bé dẫn bố sang nhà “cầu hôn” hắn. Hắn không nghĩ là người may mắn nhất trên đời. Người không lo âu mới là người hạnh phúc trên cỏi đời này. Quả thật con vợ hắn chả bao giờ lo đến cơm áo gạo tiền. Hắn âm thầm lo cho vợ con đầy đủ sung túc, không bao giờ ì xèo chuyện tiền nong, cũng không đòi hỏi. Hắn chợt nhận ra người đàn ông hạnh phúc, có một người vợ không ì xèo, không so sánh chồng người ta, chấp nhận sự may rủi 12 bến nước của cuộc đời mình.

Có ít nhiều cũng xong, không than thở. Không biết thế hay hoặc dở. Hắn có thằng bạn cứ rên với than: làm không ra tiền, vợ nó ì xèo muốn rụng tóc, đừng nói đến chuyện chim chuột.

Con bé, một đêm thỏ thẻ bên tai: đẻ một đứa nữa đi anh, em thích con gái. Hắn nhìn em không ừ cũng không phản đối; cô bé lại nũng niệu một mình em làm sao được? Hắn bật cười; thế à, thế phải làm sao. Hắn ngây ngô hỏi. Không chịu nổi con bé, coi trời đất chẳng ra gì. Con bé là người của tương lai, của mặt trời cách mạng, còn hắn sau mấy năm trại cải tạo chỉ mong muốn yên thân, gặm cỏ non bên đời.

Hắn thầm nghĩ đẻ thêm con gái để sau này nó xin đi học in-gờ-nít với tên già hàng xóm như mẹ nó thì khốn nạn nữa. Như để trả cái nghiệp cho cha. Hắn không muốn lâm vào hoàn cảnh bố vợ bất đắc dĩ của hắn, dẫn con gái qua, kêu anh sang nhà thưa với mẹ nó. Đời bố gặm cỏ non, đời con làm cỏ non cho người khác gặm. Chán Mớ Đời 

Trước đây hắn là tên ngông cuồng, rồi bị em hạ gục, sẵn đà thua luôn từ đó đến nay, xin làm người tình thua. Ngày em dắt bố em sang " cầu hôn" hắn. Hình ảnh mười năm trước vẫn như in, như mới hôm qua. Hình ảnh của Lan và Điệp. Em trùm khăn kín đầu, cúi đầu nước mắt đầm đìa. Bố không nói gì, lấy thuốc ra hút, hắn mời bố một bi thuốc Lào nhưng bố lắc đầu, chán chường của kẻ bị trầm cảm.

Hắn biết giờ xử tử đã đến, hắn không có can đảm như Nguyễn Văn Trỗi hô lên bác hồ muôn năm trước những ngọn súng của kẻ thù nhưng không ú ớ kêu được. Bỗng dưng bố vừa nói vừa giựt cái khăn trùm đầu của em. Đấy nó đòi đi tu rồi đó, anh tính sao? Con bé cạo đầu. Hắn bàng hoàng như Từ Hải khi xưa. Thấy Thuý Kiều bên cạnh Hồ Tôn Hiến. Ôi nhát chém hư vô! 

Tất cả im lặng, tình thế nặng nề, dung dịch không gian đã nặng, lại bị đè xuống như cái vòng Kim Cô từ từ xiết lại hơi thở củan Easy Rider. Hắn đã sống với giây phút của ngày đó muôn năm. Bố nói. Nó đi tu rồi anh đi tù. Nghe đến “đi tù” hắn thất kinh, nhớ lại những năm tháng dài học tập cải tạo, không may sinh ra trong vùng tạm chiếm, phải đi quân dịch của chế độ cũ, chớ hắn có thiết tha gì bắn giết nhau.

Hắn bỗng nhớ câu: tình tù tội. Không dám nói tử hình. Mà dám lắm đó chứ. Hắn bắt đầu run, run run đưa mắt dò hỏi cầu cứu.Tại em hăng hái tự nguyện nạp mình như những cô gái dẫn đường khi xưa trên đường vào Nam, đánh mỹ cút ngụy nhào. Hắn biết em hiểu rõ điều đó. Tới giờ này vẫn không hiểu lý do: cỏ non lại để trâu già gặm. Có lần hắn hỏi: này có điên không đấy, sao lại lấy ta. Em chỉ mĩm cười thơ ngây như cô bé đi Chùa Hương của Nguyễn Nhược Pháp, chỉ biết nam mô a di đà. Cái nụ cười thơ ngây đã đánh gục hắn từ hôm đầu em sang học in-gờ nít tại gia. Em ngây thơ cứ để phơi bày qua cổ áo lộ cặp bông đào trắng mịn, khiến hắn phải nuốt nước miếng bao nhiêu lần và nhiều đêm thức sáng đêm.

Quay lại chuyện hôm ấy: đầu em trọc lóc nước mắt lưng tròng: con không đi tu nữa, ở nhà phụng dưởng ba. Còn bầu bì thì sao ? Hắn hối hận đã thốt ra câu hỏi cực ngu của tên vô đạo, cũng không kịp nữa rồi. Dân chơi không sợ con rơi, đây hắn lại hỏi những câu vô thừa nhận, phản cách mạng. Bố em phang tiếp: phải trình báo công an thôi. Hắn điếng người! Cú này chết thiệt rồi. Bỗng em nói một câu xanh rờn: Con lạy bố hay là bố cho con lấy chú đi. Chuyện kể tới đây không hư cấu. Em đã cứu cuộc đời tôi. Em là thiên thần được Chúa gửi xuống để cứu rỗi tên vô đạo. Đã cho hắn cắn trái táo ngọt lịm của tình yêu học trò. Hắn nghe đến đây thì đang lo lắng, u sầu bổng bật cười. Bố tiên sư em, đến nước này mà còn chú với cháu.

Hắn mềm nhủn dưới chân em, nguyện cả đời làm Easy Rider để thương em và hắn trở nên người hiền lành, khờ khạo từ đó. Em đã ru hắn vô đạo thờ vợ nuôi con. Không phải nhu nhược mà lập công đền tội ăn cỏ non như Valjean của Victor Hugo mà mấy sư huynh kể khi xưa. Ôi khôn ba năm dại 1 lần yêu em. Bản chất em quá thơ ngây trong sáng. Đó là gánh nặng hắn vẫn âm thầm cưu mang. Mọi người đều khen: trâu già mà gặm cỏ non. Dĩ nhiên là hãnh diện đằng sau đó là triền miên lo lắng và chịu đựng. Cái tội giỏi chim chuột là đây. Tiến lên chiếm đóng mục tiêu. Xung phong

Bố tiên sư em.

Viết theo lời kể củan Easy Rider Đàlạt 1 ngày đại dịch tại Đàlạt. Lâu quá không thấy ông thần này còn chắc bận yêu vợ gặm cỏ non.  

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chuyện tình mùa dịch Đàlạt

Qua tin tức đại dịch tại Đàlạt, hỏi Easy Rider chuyện tình mùa dịch ra sao. Ông thần cho biết không lãng mạn như Romeo và Juliette vì phải vắt chân lên cổ chạy lo cơm, áo gạo tiền.

Từ ngày cô bé kêu chú sang thắp nhang cho mẹ cháu thì tối tối không còn màn học English For Today nữa mà chỉ có mục tăng ca chim chuột. Đại dịch, vẫn phải chạy rong làm shipper, tối về trông cô bé ốm hẳn ra mà chẳng bao giờ nhăn nhó với “you are a wonderful man”, khiến Easy Rider muốn khóc trong lòng. Em yêu ta lầm lở, ôi nụ hôn tình đầu.

Hắn bổng nhớ đến thuở huy hoàng, tiền bạc rủng rỉnh ngày nào bắn cuốc Tây, anh hùng hào kiệt. Nay thời mắc dịch, Tây Đầm ở tận trời Tây, phải cuốc cục cuốc hòn, lại phải chạy kiếm cơm chay, cơm từ thiện. Khi hoạn nạn mới biết ai là từ nhân.

Nói gì thì nói mỗi ngày phải lo cho cục nợ dễ thương ở nhà trông ngóng. Không biết mẹ nó gọi hắn bằng chú thì nó gọi hắn bằng bố hay bằng ông vì lớn tuổi hơn ông ngoại. Có lúc cô bé cười dâm dâm bỗng khen: dịch mà dê cũng khoẻ nhỉ. Nghe đến đó thì hắn ú ớ: già dịch già dê mà lỵ. Hắn giật mình kiểm điểm các phi vụ,  nhận thấy làm tình trong mùa dịch cũng kém tần xuất hẳn, không còn hồ hởi phấn khởi, hoành tráng như trước kia, có lẻ chạy gạo chạy điện, lo óng óng. Thêm cô bé phải giữ kín, chống dịch như chống giặc, phong toả toàn vùng, Kiên Giang kiên cường, Bến TRe quê hương đồng khởi.

Kinh tế Đàlạt phụ thuộc hoàn toàn vào du lịch mà nay thì ai ở đâu ở đó. Khách sạn, nhà nghỉ đóng cửa, chợ búa ngành nghề im lìm hoang vắng như ngày mồng một Tết, không ai ra đường.

Cuộc tình hữu nghị English For Today của hắn và cô bé đâm trái được một thằng bé làm giống 8 tuổi, đẹp giai, khoẻ mạnh như bố già. Cô bé có lần đề nghị : đẻ thêm một đứa con gái cho có nếp có tẻ. Hắn run bắn người, suy nghĩ hoang mang. Già rồi sao kham cho nổi. Đã lỡ chơi trống bỏi một lần, thôi hát người tình cô đơn. Bố tiên sư em! Đẻ con gái để sau này nó đi học ESL với thằng hàng xóm?

Cô bé có vẽ hồi xuân khiến hắn âm thầm thương em thời con gái thơ ngây. Em đố ai tìm được lá Diêu Bông, em xin lấy làm chồng như chị Vinh của nhà thơ Hoàng Cầm thủa còn xuân thì. Hắn đã lặn lội hành quân trong tiếng ơ ơ chú chú kỳ ghê của cô bé. Cô bé hãnh diện rất bằng lòng cực đỉnh về hắn, có điều không bao giờ đi phố chung vì sợ thiên hạ chào “ông cháu đi đâu đấy?” Chán Mớ Đời 

Chúa đã cứu rỗi linh hồn hắn

Nhiều lúc hắn vuốt râu nhìn em trong ánh nắng ban mai của Đàlạt, qua khe cửa, bám lên làn da của cô bé ngủ trong giường, tự khen mình: liều lĩnh gan dạ, nhanh chóng chiếm cứ mục tiêu gọn gàng chính xác như ngày nào Bình Long ANh Dũng. Nếu không liều mạng thì không có ngày hôm nay.

Chạy cơm đong gạo về đến nhà thì mọi sự đều suông sẻ, mọi bực phiền bực bội đều tan biến khi thấy cô bé, sa vào lòng, bá cố kêu; “ you are a wonderful husband “ nâng cấp hắn lên một bực khiến mọi buồn phiền đều bỏ bên ngoài, tập trung vào yêu đương o bế cô bé và thằng con.

Đôi lúc nhìn lên thánh giá, hắn cũng suy tư, hỏi Chúa một mai con chết, tình cảnh sẽ ra sao? Khủng Khiếp đau khổ lắm Chúa Ơi. Hạnh phúc trong âu lo, ôi thú đau thương. Hắn nghiền ngẩm tận hưởng điều đó với em mà em lại quá vô tư, ngu ngơ chả biết gì.

Hắn quá thông minh để chim chuột, trâu già gặm cỏ non, vớ được cỏ non gọi bằng chú thì gặm không lẻ đi gặm cỏ khô. Phố núi cao Đàlạt đầy sương may mà có em đời còn dễ thương. Cô bé giúp tâm hồn hắn hiền hoà, thánh thiện hoá cuộc đời hắn. Chúa đã sinh ra Eva rất tuyệt vời. Khi xưa, như Adam hắn nằm một mình chèo queo trong vườn địa đàn. Ngủ ngày ngủ đêm, Chán Mớ Đời bổng nhiên một hôm Eva xuất hiện, làm thay đổi tất cả.

Cô bé cũng làm thay đổi tất cả đời hắn từ khi đi tù về, chạy xe thồ. Cô bé đã biến hắn thành người tử tế, không sa đoạ ở phương nào, bên bàn nhậu, chỉ có cô bé bên đời. Cảm ơn trời, cảm ơn đời, cảm ơn em. Ôi ta yêu em nồng nàn, yêu em hết lời, yêu không dối gian.

Có người hỏi hắn “ chim chuột có nghĩa là gì?” Hắn ngơ ngác như bò đội nón, chợt nghĩ sẽ hỏi Sơn Đen. Một hôm ân ái xong, hắn bắn một bi thuốc Lào, thở phì làn khói lên đầu mùng, hung khói mấy con muỗi, đang lén xem phim hắn và cô bé, bổng hỏi cô bé: “chim chuột là thế nào em nhỉ” cô bé ngẩm nghĩ nhìn hắn tủm tỉm cười ; biết rồi mà còn hỏi vớ vẩn. Hắn ngu ngơ: phải tượng thanh tượng hình như thế nào, chứ bóng gió thế thì khó hiểu quá.

Bổng nhiên em đưa tay bóp con dế của hắn khiến hắn la oái oái, cô bé hỏi What is this? Bài học anh ngữ đầu tiên hắn dạy cô bé. Hắn đau quá kêu chim, chim, chim. Cô bé hỏi chim có hay không Ê, hắn vội vàng chim không ê không ê. Tuy đau vì cô bé vẫn nắm cái đầu rắn của hắn, hắn hỏi thêm thế chuột là gì? Cô bé lấy tay kia kéo ghì hắn vào ngực, bắt hắn bú tí của cô bé. Cô bé vừa cười vừa giải thích: chuột là tí, tí là chuột hiểu chưa? Ông đang bú tí, em đang nắm chim hiểu chưa? Hắn bổng nhiên giác ngộ cách mạng, thán phục cô bé, quả là con vợ hắn quá thông minh. Thế rồi hắn hổ hởi boa thêm một suất ân ái Easy Rider.

Hắn bắn thêm bi thuốc Lào rồi hỏi cô bé: ân ái có nghĩa là đang chim chuột nhưng cô bé đang trôi vào giấc ngủ vô tư. Hắn ngắm nhìn cô bé vừa vui vừa lo cho tương lai những ngày sắp đến.

Khi hắn dạy cô bé anh ngữ vỡ lòng English For Today thì xưng hô you and I, không có chú cháu gì cả. Nhưng từ ngày cô bé ơ ớ trong vòng tay của hắn thì cách xưng hô hơi khác. Cô bé kêu chú đem nhang đèn qua cúng mẹ cháu, hắn kêu giờ này mà còn chú cháu. Bố tiên sư em khiến bố cô bé phì cười, em thì đang mếu, tính đi tu cũng phát cười.

Hắn xưng Ta và em, còn cô bé thì xưng Ông và Em cho có vẻ hiện đại trong hôn nhân, cuộc tình hữu nghị hàng xóm English For Today Đàlạt.

Hắn nhớ có lần một ông Tây đề nghị hắn dạy tiếng Việt, hắn thấy vui nên nhận lời. Ông tây đem cuốn tự điển Việt-Anh lại, hỏi nghĩa ráp vần, qua tới ngày thứ 3, ông tây hỏi đủ trò làm hắn điên. Ông tây hỏi xưng hô ra sao. Khi nào thì Chào Chị, Chào Em, Chào Bà, Chào MÁ, Chào Bố tiên sư. Hắn thua non đành trả tiền lại cho thằng Tây. Kêu bố tiên sư thằng tây, lắm chuyện. 3 ngày học tiếng Việt với hắn, ông Tây học được cụm từ Bố Tiên Sư Em.

Gió đưa bụi chuối sau hè,

Anh mà dương tính, bỏ bè con thơ.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Vợ tôi đi buôn

Trong quá trình đả thông tư tưởng với đồng chí gái, điều tra lý lịch trích dọc trích ngang, nghe cô nàng kể đi buôn khoai khiến mình buồn cười. Cô nàng thuộc dòng Các Mệ nên ngại buôn bán mà Việt Cộng vô, đói nên phải tập tành đi buôn để kiếm tiền nuôi gia đình. Có người rủ đi mua khoai để bán lại kiếm lời, nghe có lý nên xin tiền mẹ vợ đi mua khoai. Gặp cô bạn khi đang ngồi ngoài đường bán, cô này bảo bán vậy không có lời, để tao đem về luộc rồi bán lời gấp 10 lần. Vợ nghe thấy có lý nên giao hết thúng khoai cho cô bạn, phủi đít đi về, mơ tới món tiền lời sẽ được cô bạn trao lại.

Đồng chí gái nghe có lý để cô bạn lấy khoai đem về luộc. Nghĩ chắc phen này lời to, cứ để con bạn luộc bán rồi chia tiền lời. Ngồi nhà xoa tay cười cười , sung sướng vì nghĩ mình rất thông minh về buôn bán, không thua các Bang Chủ CHợ Lớn. Cứ giao cho bạn bán, mình kiếm lời trong khi đọc Thép đã tôi thế đấy. Ai ngờ cô bạn đem khoai về luộc rồi cho cả nhà đang đói ăn hết. Đồng chí gái đến hỏi thì cô bạn thật lòng kêu tau và gia đình tau ăn hết rồi. Thế là cuộc đời đi buôn của đồng chí gái mới chớm nở đã gãy cánh giữa đường. Mộng làm giàu trong thời bao cấp chấm dứt, tìm đường vượt biển.

Về thăm Việt Nam, không thấy đồng chí gái tìm kiếm cô bạn “bom hàng” đám khoai ngày xưa. Việt Cộng đã làm được một cuộc cách mạng văn hoá lớn khi đánh chiếm miền nam; biến người Việt đầu óc khoa bảng từ mấy đời, trở thành đầu óc con buôn theo kinh tế định hướng thị trường. Sau 75, đói quá nên ai cũng bò ra chợ, đi buôn đi bán, bỏ hết vẻ đài cát, rụt rè của “lá Ngọc cành vàng”, đạp xe đạp màu xanh đi bán sữa đậu nành. Họ bắt đầu hiểu phi thương bất Phú là gì. Cái bằng cấp không nấu được nồi cơm.

Tương tự ngày nay, đi học 12 năm trời, học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm, đậu với số điểm 30/30 vẫn không vào được đại học. Đi học làm gì? Tốn tiền, tốn sức để treo bằng chạy xe Grap. Chán Mớ Đời 

Nay thấy học đậu 30/30 không vào đại học, họ cho con nít 6 tuổi đọc toàn tập Lê-nin, để làm cách mạng. Kinh. Uncle Lake chỉ dám đọc tập nói về giải phóng các thuộc địa nên theo đệ Tam quốc tế, không dám đọc hết toàn tập, sợ bị tâm thần. Kinh

Từ ngày mình mua cái vườn, khám phá ra có mật ong nguyên chất do ông mỹ nuôi ong trong vườn bán. Ngoài thị trường toàn là đồ giả, từ Trung Cộng đem sang. Mình xem phim tài liệu về mật ong trên thị trường thế giới. Bên Đức quốc họ có máy để xét nghiệm, nhiều khi họ thấy mật ong maze Việt Nam lại toàn là phấn hoa của Trung Cộng nên đoán chắc là của Trung Cộng, chuyển sang Việt Nam, đóng nhãn hiệu maze Việt Nam rồi bán cho mỹ. Bạn bè có nhờ mua, có cô cháu nhờ mình lấy về để bán lại lời chút đỉnh nuôi con. Lâu lâu có người nhờ mình lấy dùm về cho họ. Hôm trước, mình dẫn thằng con đến nhà ông nuôi ong xem ông ta chiết mật ong từ trong tổ ra.

Bạn bè đồng chí gái cũng kêu mua dùm cho họ. Vấn đề là vợ mình khá mong manh đi buôn. Mình đưa thùng nào đi giao hàng cho mấy cô bạn là không thấy tiền về. Lúc đầu mình nghĩ chắc mấy cô bạn đưa tiền cho đồng chí gái rồi cô nàng dùng, khỏi mất công ra ngân hàng lấy tiền mặt.

Một hôm mình hỏi tiền mật ong đâu thì cô nàng thú thật là chả có cô bạn nào đưa cả. Từ đó, mình thôi không lấy mật ong cho mấy cô bạn bom hàng nữa. Vừa lỗ vốn lại lỗ tiền xăng vì phải chạy cũng cả tiếng đồng hồ. Mấy cô bạn đồng chí gái cứ nghĩ là mật ong trong vườn mình là hiệu Lá Bồ Đề cho như bơ, quít,.. mật ong là của ông mỹ nuôi ong, ông ta để tổ ong trong vườn mình để làm mật ong chớ có phải của mình đâu. Ông ta làm mật ông để bán chớ đâu có phải để hữu nghị. Chán Mớ Đời 

Có mấy người quen trên mạng, nhờ mình mua dùm mật ong, họ trả tiền qua Zelle rồi mình mới đi lấy cho họ, có người ở Texas gửi mua. Mình thuộc dạng “tiền trao trước mới múc cháo sau”. Có cô bạn đọc bài về trồng cà phê tại Cali, gửi cho mình thấy có lý nên có ghi danh đi viếng cái vườn này. Họ chuyển từ trồng bơ qua cà phê hữu cơ, bán lời gấp mấy lần bơ. 

Khi xưa, nghe Út Trà Ôn hát Tình Anh Bán Chiếu, thấy ông ta bị cô gái ở kinh ngã 7 bom hàng là học được kinh nghiệm này. Ai nhờ mình mua dùm mật ong là mình kêu trả tiền trước, sợ phụ nữ Bom Hàng. Mình bị bà chị vợ chửi vì bà Ni Cô ở chùa vùng bôn Sa, kêu mua dùm mật ong cho phật tử, mình kêu Ni Cô đưa tiền, chị vợ chửi, chùa là phải cúng dưỡng. Chán Mớ Đời 

Sư Cô hay sư cụ mà nhờ mình tìm mua cái gì là mình hỏi tiền trước mới đi mua hay làm vì sợ dán nhãn hiệu Lá Bồ Đề.

Ông thợ mình có vườn trồng cà phê ở xứ ông ta nên cuối tuần này vợ đi Hạ Uy Đi 1 tuần với bạn, mình sẽ hỏi ông ta và điều nghiên thêm vấn đề này, kiếm giống ra sao để trồng vì còn đâu 4 acres đất. Nếu được thì sẽ chuyển dần qua trồng cà phê, và bắt đầu trồng thêm ở mấy miếng đất khác. Năm nay Thanh Long ra khá nhiều để ăn, tháng tới sẽ trồng thêm trụ để cấy thanh long cho mùa sau. Sẽ bán.

Hôm qua đưa vợ đi bác sĩ Việt Nam, thấy trên truyền hình họ quảng cáo mật ong chúa, mật ong gì đó, đắt dễ sợ. Mật ong chúa mình lấy của ông mỹ rẻ gấp cả 5, 6 lần trên truyền hình bán. Kinh mà chưa chắc họ đồ thiệt. Đây đồng chí gái giao cho mật ong nguyên chất lại bị người ta quên trả tiền, đồng chí gái lại ngại hỏi tiền bạn bè. Chán Mớ Đời 

Từ nay về sau, mình dặn đồng chí gái là ai hỏi mật ong thì hỏi ông Sơn. Chắc kỳ tới ai hỏi mình mật ong sẽ lấy tiền công để họ khỏi nhờ nữa. Xong om

Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Dạo này bơ rất ngon, chỉ tội là trái già nên dầu nhiều nên hay bị đen ở dưới quả bơ. Ăn thì rất ngon, Bùi ngậy.

 https://www.muctimsonden.com/2021/09/san-pham-cua-ong.html

Chuyện tình Easy Rider Đàlạt

 Mình quen trên mạng một anh chàng người Đàlạt, lớn tuổi hơn mình, từng đi lính nhảy dù; nói ở khu cạnh nhà thờ Domaine de Marie; đọc bài mình kể về Đàlạt xưa, anh ta hay còm bằng anh ngữ nên thấy là lạ. Mình đoán anh ta muốn thực tập anh ngữ như khi xưa mình gặp người Mỹ để tập đàm thoại tại Đàlạt.

Dần dần anh ta kể đang chạy xe ôm tại Đàlạt, có cô vợ thua đến 40 tuổi, có đứa con mới 7 tuổi đầu khiến mình thất kinh. Mình bái anh chàng làm sư phụ vì ở Việt Nam, chạy xe ôm mà vẫn tán dính em gái chân dài thua đến 40 tuổi. Hỏi thêm bí kiếp, vì cớ nào mà cưa đỗ một em chân dài tại Đàlạt.

Hoá ra chuyện tình cũng vì tiếng anh. Khi xưa đi lính, anh ta làm thông dịch viên cho đệ nhất sư đoàn không kỵ mỹ tại Phước Long. Anh ta là cựu học sinh Lasan Adran Đàlạt nên tiếng Tây tiếng Anh cũng ok. Sau 75, được đi cải tạo, học tập tốt để trở thành con người mới của xã hội chủ nghĩa, được trả về quê quán Đàlạt. Giác ngộ cách mạng làm nghề chạy xe ôm, phục vụ quần chúng hay easy rider cho có vẻ mỹ một chút.

Một hôm có hai cô bé láng giềng ghé nhà, đề xuất một kiến nghị: “ Chú dạy cháu tiếng anh với”. Anh chàng ởm ờ chưa biết nói sao, thôi về mai mốt tính sau. Hai cô bé kêu “lemon question “. Hai ngày sau, em dắt bố em sang, bố em nói: cháu nó thích học tiếng anh, nhờ anh giúp dùm” rồi thì. Tối cũng rảnh. Thế là sự cố bắt đầu từ đó. Sau khi làm easy rider kiếm gạo trong ngày, tối về dạy anh văn vỡ lòng cho cô bé.

Ngày qua ngày qua mau, ngày đực ngày cái, những buổi dã ngoại núi rừng Đàlạt. Anh chàng phát hiện ra một chân lý mới, bổng nhận ra: em bắt đầu đẹp ra, em đẹp hẳn lên khiến anh ta bắt đầu ngoan ngoãn dễ thương, khiến có lần em thốt lên câu ngây ngô: “ you are a wonderful man” như anh ta đã dạy cô bé trong cuốn English For Today của Lê Bá Kông, cuốn I, trang 35.

Anh chàng bắt đầu cảm thấy yếu ớt, mất tự tin trước sự hồn nhiên của cô bé, cái gì cũng muốn thua trước, như Nguyễn Tất Nhiên khi xưa, xin làm người tình thua rồi bắt đầu tương tư, hát khe khe ngày nào cho chú biết yêu cháu rồi, ôm mối tương tư, khiến người tên Vinh đau khổ ăn năn. Ngày nào cánh thiên đường đã mở hé và anh ta đã cắn vào đôi môi ngọt ngào, hồn nhiên của cô bé học trò English For Today. Cô bé nở đôi mắt Nai ngơ ngác, như ma soeur chống đối qua loa, ơ ơ chú chú cháu cháu trong khi anh ta tiến lên như vũ bão của chiến sĩ nhảy dù ra trận, tái chiếm An lộc năm xưa. Cả đời anh ta vẫn nhớ ơn em đã dành cho anh ta.

Bổng nhiên cô bé mất tích cả tháng trời khiến anh ta chơi vơi, khắc khoải, anh ta hoang mang như người yêu cô đơn. Một hôm em dẫn bố em sang nhà như lần xin học English for tomorrow. Bố em sang, kéo ghế, không nói năng chi khiến anh ta nín thở. Mây đen phủ kín bầu trời nhà anh ta.

Một lúc sau, ông bố nói từ từ từng chữ một như tòa án nhân dân đấu tố anh ta, đã hủ hoá, phản đạo đức, mất lập trường cách mạng mà anh đã học tập mấy năm trời ở trại cải tạo, trong khi cô bé quay lưng thút thít khóc nỗi lòng người ở lại Charlie. Ông bố chậm rãi nói: “ con bé có bầu, nó nói là của anh đấy”. Không gian dung dịch trong nhà bổng nhiên chùng hẳn xuống, anh chơi vơi, mặt anh xanh như đít nhái, cố với tay lên thì ông bố lại nện cho một tạ nữa: ‘Đúng của anh không ” . Anh líu lưỡi toát mồ hôi kêu khẽ “dạ Đúng”. Anh chợt nhận ra mình là Tuấn Vũ đời tôi cô đơn nên yêu ai cũng có thai, đời tôi yêu ai cũng mang bầu.

Ông bố đổi ánh mắt ngại ngùng, ngượng ngạo thành đôi mắt hình sự của công an khu vực rồi hỏi: ‘anh có thương nó không? Anh tính sao?” Anh ta chỉ ngáp ngáp được cụm từ “thương thật mà”. Ông bố như người từ Coma sống lại, bảo “ thôi được, mai anh qua nhà thưa với mẹ nó”. Anh ngớ người không hiểu, bị đứng hình ngoài vùng phủ sóng, cảm giác này vẫn còn mãi trong anh ta đến ngày nay.

Em quay lại nói: “ý bố là chú sang nhà thắp nhang cho mẹ cháu”. Bố tiên sư, giờ này còn cháu với chú. Thế là hôm sau, anh mua nhang đèn qua nhà thắp hương cho bà mẹ vợ, xin bà tác hợp cho đôi trẻ già tiền dâm hậu thú. Chán Mớ Đời nay nhắc lại vẫn thấy vui. Anh ta nhiều lúc cảm thấy già nhanh quá, khi chơi trống bỏi với thằng con 7 tuổi đầu, còn đến 15 năm “hy sinh đời bố củng cố đời con”, lâu lâu thố lộ với cô bé. Có lần cô bé trả lời “ càng già càng dẻo càng dai”.

Bố tiên sư em

You are Superman 

Hy vọng lần sau về Đàlạt, sẽ có dịp gặp Easy rider Đàlạt .

Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bột phấn trẻ em gây ung thư

 Dạo này thấy báo chí đăng vụ công ty nổi tiếng Johnson & Johnson bị kiện và phải đền bù 2.1 tỷ đôla cho nạn nhân mấy trăm triệu, nhất là họ nhắm vào nhóm người da đen tại Hoa Kỳ. Hoá ra bột phấn dùng cho trẻ em khi chúng ta thay tả cho con, hay dùng loại bột phấn này, xịch vào háng của chúng để tránh bị ẩm hư da,…

Họ khám phá ra loại bột phấn này gây bệnh ung thư và bị nạn nhân kiện đòi 4.4 tỷ đôla vào năm 2018, nay toà án quyết định chỉ trả 2.1 tỷ thôi, 50% í thơn số tiền đòi hỏi.. Chán Mớ Đời 

Họ lại khám phá thêm công ty dược phẩm này biết là sản phẩm mình có chất asbestos  nhưng vẫn bán và  nhắm vào người da đen tại Hoa Kỳ vì họ thích sử dụng loại này để khỏi bị ngứa ngáy. Chán Mớ Đời 

Theo tin tức về vụ kiện thi chất phấn “Talc” này khiến phụ nữ bị ung thư tử cung. Không biết họ rác ở ngoài hay ở trong tử cung nhưng lâu ngày thì bị ung thư tử cung.

Loại Talc này được đào từ các mỏ ở Trung Cộng và 99% bột phấn cho trẻ em là gồm 99% loại Talc này còn shampoo thì chứa 50% loại này. Mỗi năm tại Hoa Kỳ có 24,000 phụ nữ bị ung thư tử cung tỏng số đó có 14,000 chết. Khi họ sử dụng loại phấn này ở vùng cấm địa của họ thì loại phấn này có thể di chuyển vào những nơi hiểm hót và ngụ tại đó hàng năm.

Họ nghiên cứu từ 25 năm qua, và kết luận 10% ung thư tử cung là do loại phấn Talc này. Chán Mớ Đời 

Ra toà thì họ chứng minh là công ty J&J đã biết trên 1,400 phụ nữ bị un thư vì sử dụng loại phấn này nhưng không báo cho FDA biết hay cảnh báo cho khách hàng. Vấn đề là côn ty này ngưng bán sản phẩm này tại Hoa Kỳ nhưng các nước khác thì vẫn tiếp tục . Chán Mớ Đời 

Nghiên cứu từ năm 1971, đã cho thấy có dấu hiệu gây bệnh ung thư nhưng họ vẫn tiếp tục bán sản phẩm này, cho rằng kết quả chưa được thuyết phục lắm, phải đợi đến 40 năm sau khi khách hàng bị ung thư lên cao mới bị thưa kiện.

Hiện tại có trên 20,000 người Mỹ kiện công ty này. Bác nào sử dụng loại phấn này mà muốn kiện thì ghi danh với các tổ hợp luật sư, chuyên kiện tụng vụ này, có thể kiếm được $100,000, chắc luật sư lấy từ 30% đến 50%.

Tuần tước, có luật sư gửi cho em giấy để điền để kiện công ty Tollroad ở miền năm Cali. Lý do là công ty này bán thông tin của khách hàng cho mấy công ty khác nến họ kiện. Em cũng ghi danh, nếu thắng sẽ được đâu $50, đi ăn phở. Chán Mớ Đời 

Có người không tin nên kèm theo đây bài của báo NYT. Báo nào muốn kiện kiếm tiền thì ghi danh với các văn phòng luật sư. Em không viết để câu Like đâu nhé.

https://www.reuters.com/legal/transactional/judge-allows-johnson-johnson-split-talc-liabilities-main-business-2021-08-26/

https://www.nytimes.com/2020/05/19/business/johnson-baby-powder-sales-stopped.html

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cuộc giải cứu Bat 21 Bravo với Biệt Hải Việt Nam

 Lâu lắm rồi, mình có xem phim giải cứu Bat 21, một trung tá phi công mỹ Hambleton tại chiến trường Việt Nam, có nói đến một ông mỹ thuộc lực lượng đặc biệt và một người biệt hải của Việt Nam Cộng Hoà, chèo xuồng đi cứu thoát ông phi công mỹ bị bắn rơi, lẫn trốn trong vùng địch tạm chiến. Cuộc giải cứu phi công mỹ này được xem là cuộc giải cứu lâu nhất và đắt giá nhất vì họ phải hy sinh 11 người mỹ chết, 5 chiếc máy bay khác bị bắn rơi, chưa kể lính Việt Nam Cộng Hoà bị chết và bị thương vì họ ra lệnh vùng cấm khai hoả (no fire zone) trong vòng 27 cây số, để họ có thể tìm kiếm để giải cứu phi công của họ trong khi quân của Hà Nội , vượt vỹ tuyến 17 với 30,000 bộ đội chính quy.

Nay tình cờ đọc được bài của một biệt hải, có mặt trong cuộc tiếp cứu này nhưng không được nhắc đến trong phim nên kể lại đây.

Trong cuộc tiếp cứu hai phi công mỹ trong phi vụ Bat 21 này, Hoa Kỳ ra lệnh không được khai hoả trong chu vi 27 cây số, để họ đi tìm 2 phi công bị bắn rơi, vẫn còn liên lạc với cấp chỉ huy khiến quân đội Việt Nam Cộng Hoà bị Việt Cộng tấn công gây tổn thất khá nhiều trong 2 tuần lễ vì không được khai hỏa, yểm trợ của không lực, chống sự xâm nhập của 30,000 bộ đội tràn sang vĩ tuyến 17 nhưng không thấy người Mỹ nói đến. Chán Mớ Đời 

Phi công Hambleton, người được cứu sống sau khi nhảy dù ra khỏi máy bay bị phòng không Việt Cộng bắn hạ, trốn trong rừng đến 11 ngày, bị săn đuổi bởi cán binh Việt Cộng. Cuộc giải cứu này được dựng thành phim do tài tử Gene Hackman đóng vai Hambleton.

Bản đồ, địa điểm của hai viên phi công mỹ được giải cứu, ông Clark thì ngay bờ sông còn ông Hambleton thì cách bờ sông Miếu giang độ gần 1 cây số. Hai người lính Biệt Hải, 1 Mỹ và 1 việt, chèo ghe lên và đi tìm ông Hambleton, bỏ lên ghe, chèo xuống lại, cải trang là nông dân Việt Nam. Điều hay là ông Norris người Mỹ rất cao mà qua mặt được Cộng quân. Lâu quá không nhớ rõ chi tiết.

Theo người Mỹ thì cuộc tìm cứu ông phi công Iceal Gene Hambleton, bị bắn rớt khi lái chiếc EB-66 trong vùng tạm chiếm của Việt Cộng dài nhất trong chiến tranh Việt Nam. 5 máy bay khác bị bắn hạ trong cuộc tìm cứu ông Hambleton, khiến gây tử thương thêm 11 người mỹ, 2 người bị bắt tù binh và một phi công khác, đi tìm cứu chiến hữu bị bắn hạ.

Máy bay EB-66, có 6 phi hành đoàn, loại này được sử dụng để phá rối hệ thống phòng không SA của Liên Xô, nhưng mãi lo phá rồi hệ thống phòng không để phòng bị các pháo đài B 52, họ không kịp tránh đạn hoả tiễn của Việt Cộng. 5 người chết khi máy bay nổ tung khi lãnh quả hoả tiễn thứ 2, ông Hambleton kịp nhấn nút ghế bung ra sau khi máy bay trúng đạn thứ 1, được giải cứu sau 11 ngày.

Ngày 2 tháng 4 năm 1972, 2 chiếc phi cơ của không lực Hoa Kỳ EB-66 do hai phi công Robert Singletary, BAT 20 và Hambleton BAT 21, hộ tống 3 chiếc B-52 bay thả bom. Hai chiếc EB-66 này có nhiệm vụ phá rối hệ thống phòng không của bắc Việt. Chiếc BAT 21 bị hỏa tiễn SA-2 bắn rơi trên vùng đóng quân của Bắc việt. Ông Hambleton là người sống sót duy nhất trong số 6 người của phi hành đoàn, nhảy dù xuống vùng địch. Sau đó một ông phi công khác, tên Mark Clark đi kiếm ông Hambleton bị bắn hạ và được giải cứu bởi toán biệt nhái người Việt và ông Norris, cố vấn lực lượng đặc biệt. Dạo ấy, quân đội Hoa Kỳ đã bắt đầu rút lui, chỉ còn độ 10 người cố vấn lực lượng đặc biệt mỹ.

Máy bay B 52 bay trên cao còn EB-66 bay thấp hơn để phá rối hệ thống hoả tiễn SA

Ông Hambleton, 53 tuổi sắp về hưu, chuyên gia về chống hoả tiễn SAM, và biết về hệ thống vũ khí nguyên tử của Hoa Kỳ (USAF ICBM). Nếu ông ta bị bắt, dịp may cho Liên Xô. Theo ông này, nếu bị bắt thì chắc chắn sẽ không được đưa đến Hoả Lò mà đưa thẳng sang Liên Xô. Do đó bằng mọi cách không lực Hoa Kỳ phải giải cứu ông này. Để khỏi bị bắn nhầm, họ ra lệnh không được bắn trong chu vi 27 cây số, (No Fire Zone) trong thời gian tìm kiếm hai phi công còn sống sót, chưa bị Việt Cộng bắt làm tù binh; Ông Hambleton và một phi công khác tên Mark Clark, bị bắn rơi khi thi hành nhiệm vụ tìm kiếm ông Hambleton.

Trên nguyên tắc ông này không nên tham dự phi vụ này vì biết nhiều tin tức về quốc phòng Hoa Kỳ nhưng vì thiếu người, dạo ấy quân đội Hoa Kỳ bắt đầu rút quân khỏi Việt Nam nên ông ta phải tự lái. Xin nhắc lại là sau hiệp định Paris thì Việt Cộng xua quân qua vỹ tuyến 17 để đánh Việt Nam Cộng Hoà.

Đọc tài liệu mới hiểu hệ thống phòng không của Liên Xô trang bị cho bắc Việt khá chính xác nên họ mới bắn rơi rất nhiều phi cơ của Hoa Kỳ trong chiến tranh Việt Nam. Bù lại Việt Nam Cộng Hoà bắn hạ khá nhiều chiến xa của Liên Xô nhưng máy bay đắt tiền hơn. Nếu mình không lầm thì Hà Nội cho người sang Iraq để giúp quân đội Sadam Hussein, sử dụng súng phòng không để đối phó với không lực Hoa Kỳ, khi cuộc tấn công của Hoa Kỳ.

Trong cuộc giải cứu thành công hai phi công này, ông Thomas R. Norris của Navy SEAL được nhận huy chương Medal of Honor của Hoa Kỳ và người biệt nhái Nguyễn Văn Kiệt được tặng huy chương Navy Cross, người Việt duy nhất được tặng huy chương này trong chiến tranh Việt Nam. Có nhiều người Mỹ xem phim tài liệu về cuộc giải cứu này, thắc mắc lý do nào ông Nguyễn Văn Kiệt có công ngang như ông Norris, sao không được nhận Medal ờ Honor , có người giải thích là có luật chỉ có quốc tịch mỹ mới được nhận huy chương này. Nếu mình là con cháu của ông Kiệt thì sẽ làm đơn xin, vì ông ta đã đến bờ tự do, vào quốc tịch mỹ năm 1984. Có huy chương này thì con cháu sẽ nhờ đó mà vào các trường lớn và học bổng vì có công lớn cho Hoa Kỳ.

Theo mình được biết thì thiếu tá Phong của đại đội 302 Đàlạt xưa, khi sang định cư tại Hoa Kỳ, có mấy người đồng ngủ mỹ khi xưa ở đại đội 302, làm giấy tờ lại và được cấp lại 3 huy chương của quân lực Hoa Kỳ đã trao tặng trong thời gian chiến tranh Việt Nam.

Thật ra trong cuộc giải cứu hai phi công mỹ, phim diễn lại chỉ có hai người, 1 mỹ và một Việt, không nói đến một toán biệt nhái của Việt Nam, gồm 5 người khác ngoài ông Kiệt, đi cùng toán ông Norris. Chắc để tiết kiệm tiền.

Trong cuộc Việt nam hoá chiến tranh của chính quyền Nixon, các cuộc tham chiến của quân đội Hoa Kỳ giảm rất nhiều tại Việt Nam. Bắc Việt ra lệnh tổng tấn công quân đội Việt Nam Cộng Hoà vào ngày 30 tháng 3 năm 1972, khởi đầu cho chiến dịch Nguyễn Huệ của Hà Nội, Việt Nam Cộng Hoà gọi là Mùa Hè Đỏ Lửa, tràn qua sông Bến Hải, tiến chiếm Đông Hà với 30,000 lực lượng chính quy. Họ đem theo 2 tiểu đoàn thiết vận xa T 54 và PT-76, 75 chiến xa với hoả tiễn phòng không, 47 đại bác 130mm cộng với hoả tiễn SAM.

Khoảng thời gian này, đài Sàigòn phát thanh cứ mở những bài hùng ca như Cờ Bay oai hùng trên thành phố thân yêu vừa chiếm lại đêm qua bằng máu,… những địa danh lạ tai như Đông Hà, Cam lộ được người Sàigòn tiếp thu.

Thiếu phi công để tháp tùng các pháo đài B-52 nên ông Hambleton, sĩ quan cao cấp phải bay để phá rối hệ thống phòng không của Bắc Việt khi B-52 bỏ bom đèo Mụ Già. Vì lo phá rối hệ thống phòng không nên máy bay của ông Hambleton, không kịp thấy hoả tiễn SAM, bị SAM bắn hạ. Ông ta ra lệnh mọi người nhấn nút ghế thoát nhưng chỉ có mình ông ta là thoát còn 5 người kia tử nạn trên không.

Cuộc tìm kiếm ông Hambleton bắt đầu và sau 10 ngày thì không quân Hoa Kỳ bị tổn thất rất nhiều nên có một tướng quên tên, hình như Abrams ra lệnh ngưng cuộc giải cứu và một ông tá khác, đề nghị cho lực lượng đặc biệt, theo đường bộ vào khu địch chiếm đóng để giải cứu. 

Dạo ấy lực lượng đặc biệt Hoa Kỳ đã rút về gần hết, còn độ 10 người cố vấn nên họ liên lạc với quân đội Việt Nam Cộng Hoà, xin giúp sức. Họ gửi 2 người: 1 thiếu tá Andy Anderson, và thiếu uý Tom Norris, Việt Nam Cộng Hoà có 5 người, ông Phong Trần, ông Tất, ông Châu, ông Nguyễn Văn Kiệt và ông Thọ, toán trưởng.

Theo ông Phong Trần, thuộc lực lượng BIệt Nhái của Việt Nam Cộng Hoà, tham gia cuộc tìm kiếm hai phi công mỹ này kể lại:

Mình đoán là hình của ông Phong Trần, tác giả bài viết kể lại sự tham gia của biệt nhái người Việt trong vụ giải cứu ông Hambleton và Clark. Ai có tin tức thì cho mình biết. Cảm ơn

Trưa ngày chủ nhật 8 tháng 4 năm 1972, ông ta đang ngồi ăn uống tại nhà người bạn tại Đà Nẵng thì một xe Jeep chạy đến và cho biết ông và ông Châu được lệnh trình diện bộ chỉ huy gấp. Khi đến bộ chỉ huy thì được biết là ngày mai, có công tác xâm nhập vào vùng địch để giải thoát hai phi công mỹ, bị bắn rơi tại vùng Quảng Trị, sông Cam Lộ. Máy bay Cessna để thả đồ tiếp tế và liên lạc với hai phi công còn sống.

Trưởng toán Thọ cho biết là tránh xa các thùng C-ration vì có gài chất nổ, chỉ có Cessna mới biết thùng nào với ám số để phòng bị khi bộ đội Hà Nội phát hiện. Trước khi đi họ nhận quần áo bộ đội, súng AK-47 để cải trang và lương khô cho 4 ngày…. Theo người Mỹ thuật lại thì họ thả bom bi, xung quanh khu vực ông Hambleton lẫn trốn. 

Ông ta liên lạc với phi cơ Cessna mỗi tiếng đồng hồ. Ông ta núp trong ruộng của người dân, ăn đậu bắp ngô của người dân để sống. Sau 11 ngày, ông ta mất 45 cân Anh.

4 giờ sáng ngày 9-4-1972, lúc 4:30 sáng có hai trực thăng do phi hành đoàn mỹ lái, bay từ đâu đến, để bốc toán Biệt Nhái người Việt , trong số người Mỹ có trung tá Andy Anderson và đại uý Tom Norris cố vấn cho nhóm Biệt Hải. Sau mấy giờ bay, trực thăng đáp xuống bộ chỉ huy tiền phương, 2 người mỹ và đại uý Thọ đi vào bộ chỉ huy, trong khi 4 biệt nhái người Việt ngồi đợi ở ngoài. Có một chuẩn tướng Việt Nam đi ngang cho biết sẽ có một chiếc M113 đến đón họ đưa đến vùng gần phi công mỹ bị bắn rơi. Trực thăng sẽ không được dùng vì phòng không của địch. Ông tướng này được lệnh giúp đỡ cuộc giải cứu nhưng không tin là hai phi công còn sống hay chưa bị bắt. Ông ta nói đang lo cả sư đoàn 3 bộ binh của ông ta, đang bị Việt Cộng đánh trong khi người Mỹ chỉ lo có 2 người của họ. Hình như ông tướng này tên Vũ Văn Giai, ông Phong chỉ nói tương chỉ huy của sư đoàn 3, nhưng người Mỹ nói tướng Vũ Văn Giai.

Không biết là hình ảnh chụp vào lúc ấy hay trong phim, thấy ông đại uý Norris., có biệt nhái người Việt bên cạnh. Chắc là phim vì dạo ấy không có phóng viên chiến trường tại đây.

 Độ 11:30 sáng; có chiếc xe thiết giáp M113 đến, họ cho lên xe tất cả ba lô, súng đạn rồi xe đưa đến điểm hẹn. Đại uý Norris muốn cho toán xuất phát vào 5 giờ chiều trong khi trưởng toán Thọ đề nghị xuất phát vào ban đêm thì tốt hơn. 7:00 tối thì toán gồm 6 người bắt đầu lên đường, di hành mỗi người cách nhau 3 mét. Ông Phong và Tất đi tiền sát, cách 15 thước thì đại uý Thọ, Norris sau đó thì đến Châu và Kiệt đi sau hậu vệ. Xem như toán chỉ có 6 người. Ông Anderson ở lại để liên lạc với máy bay Cessna và toán.

Họ lần mò đến Miếu Giang, độ 12:30 sáng thì toán đã đến mục tiêu và đợi. Được cho biết là tối nay sẽ có một trong 2 phi công sẽ thả trôi theo sông, khoảng từ 12 đêm đến 3:00 sáng. Việt Cộng nghe truyền tin của người Mỹ nên họ phải dùng ngôn ngữ để báo tin cho hai phi công bị bắn rơi. Như Shake (con rắn) là con sông, Esther Williams Go to Boston (đi về Boston là đi về hướng Đông) giúp phi công hiểu là bơi theo con sông về hướng Đông. Esther Williams là một nữ vận động viên bơi lội nổi tiếng Hoa Kỳ khi xưa, sau này có đóng phim đình đám. Các người truyền tin của Hà Nội, chắc không hiểu khi nghe họ dùng những nhân vật tại Hoa Kỳ nếu không thì họ đã cho người lục soát ven sông.

Bổng họ thấy giữa dòng sông có một chấm đen trôi nhanh đến chỗ họ núp, nghe cả tiếng thở. Ông cho Tất báo cho trưởng toán Thọ và ít lâu sau, ông Norris đeo chân nhái, bơi theo, độ 20 phút sau thì ông ta trở lại. Có lẽ dòng nước mạnh nên ông ta không bơi theo vật nổi kia nên quay lại. Lúc này ông Norris và ông Anderson nói chuyện qua điện đàm về sự việc này, trưởng toán Thọ ra lệnh rút lui.

Bổng nhiên họ thấy cách đó 8-10 thước có thân cây và mặt nước dao động nên theo dõi độ 10 phút sau đó ông Phong bò lại để xem xét tình hình thì nghe tiếng “no, no’ bằng anh ngữ. Ông thấy phi công mỹ đang ôm gốc cây và trông thấy hai người bận đồ bộ đội nên chới với. Ông ngồi đợi vì không biết anh ngữ, lại sợ ông mỹ rút súng ra bắn thì lại mệt, báo động cho bộ đội trong vùng và cho Tất về báo cho trưởng toán Thọ. Sau đó thì ông Norris và trưởng toán Thọ đến, ông ta chỉ vào bụi cây, ông Norris đi lại phía bụi cây, ông phi công và ông Norris ôm lấy nhau mừng rỡ. Sau 10 ngày bị truy lùng, ông này mừng như điên. 

7:00 sáng thì họ đưa ông phi công mỹ này đến vùng lính Việt Nam Cộng Hoà đóng, cho uống cà phê,… 10 giờ sáng thì M113 đến đón ông ta về hậu cứ. Mọi người kiếm thức ăn rồi ngủ để chuẩn bị cho đêm hôm sau đi tìm tiếp viên phi công mất tích còn lại.

Bổng nhiên Việt Cộng pháo kích thì họ thấy trung tá Anderson và đại uý Thọ từ ngoài chạy vào hầm, bị thương. Sau đó thì M113 đến chở hai người này và Châu về đơn vị. Theo các lính bộ binh cho hay, hồi chiều, thấy 2 người đứng trước hầm, xem ống nhòm, có thể đề-lô của Việt Cộng thấy nên pháo kích. Xem như toán mất đi 3 người, chỉ còn lại 4 người. Ông Phong, ông Tất, ông Kiệt và ông Norris.

Đại uý Norris thay thế đại uý Thọ làm trưởng toán khiến mấy người Việt lo ngại vì không biết tiếng anh, trong đêm khuya, không hiểu nhau, có thể bị lộn xộn khi di chuyển khiến ông Norris hiểu lầm, cho rằng họ không muốn đi giải cứu viên phi công mỹ còn lại. 4 người lên đường và theo lời Kiệt, ông Norris nói là phi công kia kiệt sức sau 11 ngày nên chắc họ phải đi lên phía trên chỗ hôm qua để tìm kiếm. Mình đoán là ông Kiệt hiểu anh ngữ hơn.

Họ đi lại con đường hôm qua nhưng cách xa độ 50 mét vì ngại địch quân theo dõi hôm qua, và gài mìn. Theo lời Kiệt thì ông Norris bảo tối này ông Hambleton sẽ thả trôi theo dòng nước như ông Clark hôm qua. Họ đến điểm đợi và chú ý hơn hôm qua.

Ngồi đợi, đến 4 giờ sáng không thấy gì cả nên đại uý Norris bảo qua lời của Kiệt, ông Phong và ông Tất trở về tiền đồn đợi lệnh, còn ông ta và Kiệt, đi tìm ghe để chèo ngược dòng sông lên tìm kiếm ông Hambleton.

Ông Phong và ông Tất về đến tiền đồn bộ binh vào lúc 7 giờ sáng. Ngày hôm sau, 13/4/72, độ 9 giờ sáng, thấy Kiệt đi vào hầm, kêu xuống đỡ ông Hambleton vào vì bị thương và kiệt sức. Ông Norris và Kiệt, kiếm được ghe, chèo ngược lên dòng Miếu Giang, cuối cùng tìm được ông Hambleton và đem về như kể trong phim. Nếu mình không lầm thì ông Hambleton bị thương, yếu lã người nên không di chuyển được, khiến hai người đi cứu phải dấu thuyền rồi đi tìm ông ta, đưa đến ghe, hình như có cộng quân đuổi theo bắn.

Theo mình hiểu thì ông Hambleton được hướng dẫn thoát khỏi sự truy lùng của cộng quân bằng cách đi theo lộ trình đánh cù trên sân Golf, được hướng dẫn qua vô tuyến. Ông này có chơi đánh cù nên hiểu được cách đi lòng vòng 18 lỗ sân golf tại quê nhà của  ông. Để tránh truyền tin của hắn nghe và biết địa điểm của ông Hambleton, họ hỏi ông này thích môn thể thao nào, ông này nói đánh cù và từ đó họ liên lạc với nhau qua ngôn ngữ chơi cù. Nhờ vậy ông ta mới thoát vòng vây của Việt Cộng.

Có điều mình không rõ là người Mỹ nêu tên Kiệt, người đi chung với ông Norris trong khi ông Phong kể, chỉ viết đến K. Không biết có phải ông Kiệt còn sống tại Việt Nam lúc ông này viết, để tránh Việt Cộng tìm kiếm ông Kiệt hay vì một lý do nào đó. Theo bài mình đọc trên trang của Nha Kỹ Thuật thì ông Phong Trần viết đăng ngày 23 tháng 6 năm 2009.  Mình lại đọc trên mạng của người Mỹ thì ông Kiệt đã đến Hoa Kỳ, vào dân mỹ năm 1984.

Đâu 1 tháng sau cuộc giải cứu này, ông Phong và toán của ông ta, trên 30 người được gửi sang Phi luật Tân, tại Subic Bay để được huấn luyện thêm mấy tháng.

Theo lời ông Phong kể khi xưa, lúc ông ta được lệnh đi giải cứu hai phi công Hoa Kỳ, chỉ đi vì nhiệm vụ được giao. Chỉ khi sang Hoa Kỳ sau bao nhiêu năm ở tù cộng sản, xem được phim Bat-21, nên kể lại những gì ông ta và người Việt chứng kiến trong vụ đi giải cứu phi công, như một chứng nhân của cuộc giải cứu tốn kiếm nhất của không lực Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng Hoà. Thường thì đại uý Thọ dẫn đường, biết anh ngữ, khi ông ta bị thương thì ông mỹ Norris làm trưởng toán nên lo ngại vì anh ngữ chớ không phải vì lo ngại mà không muốn đi tiếp cứu.

Khi Hoa Kỳ cấm không được yểm trở pháo binh cũng như không kích trong vòng 27 cây số, thì xe tăng của địch di chuyển thoải mái, và họ pháo kích các tiền đồn, cũng các đơn vị Việt Nam Cộng Hoà trong vòng 2 tuần lễ mà chúng ta không được trả đũa, khiến lính Việt Nam Cộng Hoà bị thương và chết khá nhiều để cứu hai người Mỹ. Người Mỹ chỉ quan tâm đến sinh mạng của lính họ, không để ý đến sự tổn thất của người lính Việt Nam Cộng Hoà. Làm phim họ nêu cao tinh thần của đại uý Norris, còn 7 người lính biệt nhái Việt Nam Cộng Hoà, không được nhắc đến ngoài trừ Kiệt, xem như tên chèo đò.

Ông ta chỉ viết để cho người Việt biết về cuộc giải cứu đó thành công, nhờ sự hy sinh của người lính Việt Nam Cộng Hoà. Mình đọc trên mạng là ông Nguyễn Văn Kiệt này được vào công dân mỹ năm 1984. Làm cho Boeing ở Seattle, và về hưu năm 2015.

Theo trung tá Hambleton kể lại thì khi ông Norris và Kiệt đưa ông ta lên xuồng, chèo về phía Việt Nam Cộng Hoà đóng quân thì ông cho biết Kiệt có đôi mắt nhậy bén nhất. Ông Kiệt ra lệnh ngưng vì thấy súng ông của Việt Cộng núp bên sông chờ đợi. Ông Norris mới cho máy bay mỹ thả bom và đạn khói để  che phủ cả vùng để họ chèo xuồng trốn về về phía Việt Nam Cộng Hoà. Không có ông Kiệt hôm đó thì cũng chết hết.

Cuộc giải cứu ông Hambleton, đã làm thiệt mạng 11 người mỹ khác, vài người Mỹ bị bắt làm tù binh, 1 người Mỹ bị thương ông Anderson và 1 người Việt là đại uý Thọ và Hoa Kỳ mất thêm 5 phi cơ khác trong cuộc giải cứu 1 phi công Hoa Kỳ. Còn lính Việt Nam Cộng Hoà bị hỏa lực Việt Cộng pháo kích chết vô số nhưng không được nhắc đến. Cho thấy người Mỹ bằng mọi cách để giải cứu người của họ, khi ra trận người Mỹ đều tin tưởng là nếu có vấn đề, họ biết là cấp chỉ huy sẽ không bao giờ bỏ rơi họ.

Hiện đang có một chương trình truyền hình Hawai 5-0 đang được yêu chuộng tại Hoa Kỳ, các diên viên gốc á châu tuyên bố ngừng đóng phim vì họ được trả lương thấp hơn các diễn viên da trắng. Có một anh diễn Gốc Việt, lên truyền hình kêu không muốn xem phim chiến tranh về Việt Nam. Lý do là cứ thấy cả đám người việt nằm chết la liệt, rồi chiếu mặt Tom Cruise buồn rầu.

Mình sẽ dịch ra anh ngữ để các cựu chiến binh mỹ tại Việt Nam đọc để hiểu thêm về người lính Việt Nam Cộng Hoà.

Xem link kể về vụ giải cứu này của người Mỹ

https://youtu.be/VehjTmZDUHA

Nguyễn Hoàng Sơn