Lại một người quen rời cỏi tạm

 Lại một người quen rời cỏi tạm

Sáng nay, đang ở trên vườn, nhận được tin nhắn của anh bạn gốc Đà Lạt, cựu học sinh Trần Hưng đạo và CHính Trị Kinh Doanh, báo tin cho biết là có người bạn mới cho biết, anh của người bạn học của mình khi xưa ở Đà Lạt mới qua đời. Dù biết trước nhưng khi chuyện đã đến cũng bồi hồi mênh mông một đời người. Anh ta hơn mình có 2 tuổi, còn quá trẻ. Mình biết anh ta khi học chung với em của anh ta ở Đà Lạt, cũng mất khá lâu rồi. Nên không liên lạc từ độ đó.

Cách đây mấy năm, bổng nhiên nhận được tin nhắn của chị Ba với một tên khác qua Messenger, khiến mình ngạc nhiên. Lý do là chị Ba có điện thoại riêng của mình, chưa bao giờ nhắn tin trên mạng thêm tên một người lạ. Nhìn tên thì mình thấy quen nên nhờ ông Facebook cho biết lý lịch 3 đời trích dọc trích ngang thì hoá ra anh của người bạn học khi xưa ở Đà Lạt. Năm thi tú tài mình hay sang nhà anh ta học thi, ngủ lại vì mê món bún thang của mẹ anh ta làm. Bố mình quen với bố anh ta vì khi xưa hay đánh tổ tôm hay đánh chắn với nhau tại nhà ông gì tên địch thì phải trong xóm của Tuấn Cao trên đường Thi Sách.

Mình đoán chị Ba quen anh ta qua thằng Dân, hàng xóm của anh ta khi xưa ở xóm Tăng Văn Danh, Đà Lạt. Kết nối xong thì mình thất kinh vì anh ta tự xưng “Thầy đồ” danh trấn giang hồ trên Facebook. Không biết có phải bị ảnh hưởng của ông ngoại anh ta khi xưa ở đường Duy Tân, chỗ hội KHổng hỌc, cạnh khu phố 1, và cái đình An Hoà. Mình quên không hỏi tin tức về ông ngoại của anh ta, có di tản cùng gia đình hay ở lại Việt Nam. Theo dõi anh ta mới khám phá ra anh ta, sau khi về hưu có cái thú là tìm ca dao tục ngữ hay thơ việt ngữ rồi chuyển ngữ sang tiếng anh. Thấy khá hay. Cuộc đời không biết được Ikigai của thiên hạ.

Nhớ năm 1986, mình ghé Ottawa thăm gia đình anh bạn học khi xưa. Anh ta nghe tin mình đã về nhà anh bạn nên chạy đến nhà, từ ngoài sân đã réo lên “thằng Sơn đâu thằng Sơn đâu”. Anh ta  rất vui mừng gặp lại mình như một người em sau 11 năm, từ khi mình đi Tây. Anh này học cực giỏi, đậu ưu ban toán nhưng không hiểu sao không đi du học như anh của anh ta. Chỉ ghi danh học chính trị kinh doanh Đà Lạt. Sau này mới hiểu lý do.

Nhớ dạo ấy, mình lên giáo hoàng học viện mỗi thứ tư trong tuần để gặp cha Leahy, để đàm thoại 30 phút tiếng Việt và 30 phút tiếng anh. Mình quen cha Leahy ở đập Đa Thiện. Mình đang học bơi cứ bị uống nước mà ông cha này bơi ra xa ngoài hồ rồi nằm ngay đơ chả thấy chìm nên tò mò mình hỏi thăm. Rặn khạc được vài chữ tiếng anh dù học hội việt Mỹ từ lâu thì khám phá ra ông ta dạy ở giáo hoàng học viện. Buồn đời ông cha rủ hôm sau đi lên phía số 6 chơi, đi pinic. Mình mua ổ bánh mì ríu chút nước xíu mại ở cạnh rạp Ngọc Hiệp rồi chạy xe theo ông cha. Đến nơi ông cha dỡ hộp đồ ăn, thấy đùi gà, súc xích đủ trò, trong khi mình ổ bánh mì xíu mại. Chán Mớ Đời 

Sau đó, ông cha đề nghị giúp ông ta đàm thoại tiếng Việt và ông ta giúp mình tập nói tiếng anh. Thế là nhất trí thứ 4 hàng tuần, vào 2 giờ trưa đến 3 giờ. Vấn đề là ông ta chọn lầm người vì mình học chương trình pháp từ bé đến lớp 11, mới chạy qua trường việt nên khi ông ta hỏi chia động từ, chủ từ khi nói tiếng Việt là mình ngọng không giải thích được. Mình thì hay rủ thêm một tên bạn đi theo cho vui. Mình biết gì thì chia sẻ với bạn bè trong khi bạn bè hay dấu mình. Có anh bạn thân sau này mới kể, anh ta đi học nói tiếng anh với bà người Mỹ ở hội Tin Lành, đường Minh Mạng ngay góc đối diện rạp Ngọc Hiệp. Anh này mình có dẫn thăm cha Leahy nhưng anh ta không nói vụ nhà thờ Tin Lành cho mình. 

Sau này khi di tản, bà Mỹ có đi kiếm anh ta nhưng không được, bà ta đưa một cô em gái của người bạn mình chạy qua Mỹ luôn. Sau này cô ta bảo lãnh nguyên dòng họ qua Hoa Kỳ. Trước khi mình đi Tây thì có giới thiệu anh Việt, học chính trị kinh doanh với cha Leahy như bàn giao vì khi xưa kiếm được người ngoại quốc tại Đà Lạt, chịu kèm đàm thoại anh ngữ đâu phải dễ. Nhưng chắc được vài tháng là tan hàng, chạy di tản hết. 

Cũng nhờ quen cha Leahy mà người bạn của mình mới được chiếu khán đi Gia-nã-đại. Lý do là khi xưa toà đại Sứ Gia-nã-đại không có ở Việt Nam. Mọi thư từ đều phải gửi sang toà đại sứ tại Tân Gia Ba. Khi mình đến chào cha Leahy để đi Tây thì có đến với bạn mình và anh Việt. Cha Leahy có hỏi bạn mình giấy tờ đi Gia-nã-đại đến đâu thì nói chưa nhận được gì cả. Lâu quá. Cha đề nghị sẽ viết thư cho toà đại sứ bên Tân Gia Ba. Hai tuần sau đến Paris thì nhận được thư anh bạn kêu tao đã đến Ottawa, nhờ ông cha Leahy nên họ cấp chiếu khán nhanh. Cho thấy cuộc đời, mình có duyên gặp ai là đã được định trước. Anh bạn dạy mình bơi trong đập Đa Thiện, gặp ông cha Leahy, đâu biết là sau này nhờ Cha mới được cấp chiếu khán nhanh.

Khi xưa, chỉ nhớ lâu lâu gặp anh ta và tên hàng xóm học Yersin cùng Promo với mình thì hai người cứ choảng nhau về chuyện nhảy đầm. Người thì kêu nhảy cha cha là phải như vậy, còn người kia thì không phải, vậy là sai, phải như thế này mới chuẩn. Mình chả biết gì, nông dân ngu lâu dốt bền, cứ ngồi nhìn hai anh chàng biểu diễn cha cha như mấy người thượng nhảy múa khi đi xi-nê xem phim thời sự, chỉ biết u châu u châu. Ước gì giỏi như hai tên này để đi tán gái. Mình đoán là sau 75, hai chuyên gia hay tranh luận về nhảy đầm này, chắc chưa gặp lại. Nếu không chắc vui lắm.

Sau khi kết nối mình mới biết bố mẹ anh ta đã qua đời vì năm 1986, khi mình ghé lại Ottawa vẫn còn khoẻ mạnh nhưng hai bác lớn tuổi hơn bố mẹ mình. Anh ta kể sau khi mình đi Tây, có lần anh ta thấy ông cụ mình chạy xe sang nhà anh ta đứng đó không vào. Anh ta hỏi thì ông cụ kêu nhớ thằng Sơn quá. Mình đi Tây năm lên 18 cũng như ông cụ suýt bị du kích giết ở làng nên bỏ chạy, đi bộ ra Hà Nội rồi vào nam. Có lẻ vì vậy mà ông cụ nhớ và lo cho mình khi mới đi Tây, xứ lạ quê người.

Anh ta cho biết ngoài anh bạn thân của mình, trong gia đình có người em tên Thắng cũng mất sớm, mình có gặp lại ở Cali khi mấy anh em dd  chơi ở Cali. Chỉ còn Hùng, cậu em út, cô em gái tên Mai, hình như tuổi đồng chí gái và người anh đầu tên Nam cũng về hưu. Anh Nam thì mình chưa bao giờ gặp mặt nhưng rất cảm động năm 1975, sau khi gia đình anh ta qua Gia-nã-đại, anh ta có gửi thư cho mình, kêu mình nên xin sang Gia-nã-đại cho gần gia đình anh ta thay vì sống một mình ở Paris.

Có lần mình hỏi anh Việt có bị bệnh gì không thì được biết anh ta bị tai biến nên khuôn mặt hơi khác thường. Mình nói chịu khó sang Cali ở nhà mình rồi mình nhờ một chú quen chữa trị cho. Chú này khi xưa là bác sĩ, sau 75 thì có học thêm đông y, và có chỉ mình cách chữa bệnh Palsy nhưng anh ta cảm ơn.

Mình dự định cuối tháng 8 sẽ bay qua Gia-nã-đại, viếng Banff, rồi đi thăm bà con và bạn học khi xưa nên có hỏi anh ta có đi đâu không trong thời gian mình qua thì anh ta kêu dạo này sức khoẻ không được tốt lắm. Chắc không có sức tiếp mình được, mỗi ngày ngồi bàn phiếm một thời gian là xong rồi khiến mình thất kinh. Vì khi xưa em trai của anh ta cũng nói như vậy trước khi qua đời.

Tuần trước thấy anh ta chụp hình với cháu nội, cháu ngoại thấy yếu hẳn đi nhưng mình đang chuẩn bị đi Âu châu nên không thăm hỏi. Chán Mớ Đời 

Anh ta là một trong những người mình quen biết trước 75, nên khi gặp nhau lại trên mạng thì đã giúp mình tìm lại chút gì ký ức thời xưa khi còn sinh sống tại Đà Lạt. Nay những người quen khi xưa từ từ bỏ cuộc chơi nên cảm thấy buồn. Như một mảnh mosaique của quá khứ đã được tháo gỡ từ tấm tranh của đời mình.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Trả tiền ăn cho lính

Tuần này con gái về thăm nên không lên vườn đi chơi với con. Con gái mời ăn sáng. Thấy nó trả tiền cho bố mẹ, cảm thấy vui khiến mình nghĩ ông bà cụ mình khi được con cho đi chơi xứ này xứ nọ chắc rất vui. Nội có bữa ăn sáng con trả tiền còn vui huống chi đi chơi đây đó. Tương tự, về Việt Nam có cô em mua cho mấy bộ đồ bận khiến cảm động. Cô em thấy mình ăn bận đồ nông dân nên đi lựa áo quần đẹp, thời trang Việt Nam, bảo bận vào. Cốt mình là nông dân nên cảm thấy thoải mái khi bận đồ nông dân, còn quần áo này nọ thấy mệt. Bận đồ nông dân ít ai chú ý. Mình không thích được chú ý đến trong đám đông, cũng không thích đám đông. Bạn của đồng chí gái hay kêu mình không có văn hoá gì cả.

Trưa thì thằng con đặt bàn ở Ritz Carlton để ăn mừng sinh Nhật 1 thành viên trong gia đình khiến mình thất kinh vì tưởng đi ăn phở như mọi lần. Lý do mình trả tiền. Lâu lâu có con gái về nên làm sang một bữa. Mụ vợ la tại sao bận đồ nông dân, đi mấy chỗ này phải lên đồ bú xua la mua. Đến nơi thấy dân ngụ qua đêm ở đây, trả cả ngàn đô một đêm, mang dép, bận quần bò, áo thung 3 lỗ theo chủ nghĩa đại khái khiến mình Chán Mớ Đời vì nghe lời mụ vợ bận đồ đủ trò. Nội ông đứng hỏi khách đến là ăn hay dự lễ gì bận đồ vét, đứng đường, đội mũ phớt này nọ. Sang kể gì.

Vấn đề là đến chỗ này, dân của khu nghỉ dưỡng rất khả ái, chào luôn luôn với nụ cười, chẳng bù với mấy tiệm ăn Việt Nam hay tàu. Phục vụ đến quăn thực đơn trên bàn rồi đem lại cốc nước trà, hất hàm hỏi ăn gì. Chán Mớ Đời 

Tuy đông nhưng tiệm ăn trưa không đông lắm, hình như họ có đám cưới Ấn Độ hay chi đó nên thấy người Ấn Độ khá đông, bận sarri nhưng mang giày bata. Xem ra văn hoá cà-ri-nị đã được Mỹ hoá. Có lẻ quá 1:00 giờ trưa. Nhớ trước đây, ăn Brunch thì họ cho buffet, ăn mệt thở nhưng lần này chỉ có thực đơn 4 món tự chọn. Nói chung thì miền nam Cali nên thức ăn khá có chút hương vị của thức ăn Mễ Tây cơ. Nói chung mình thấy không ngon lắm như khi xưa. Họ chặt 20% tiền phục vụ rồi còn đòi cho tiền boa. Kinh

Hôm qua, đi ăn cơm Ấn Độ gần vườn. Bước vào tiệm thì thấy có 6 người lính đang ngồi ăn. Khi anh phục vụ ghé lại hỏi muốn ăn món nào, mình nói là tính tiền bàn mấy người lính cho mình khiến thằng con giật mình. Hỏi tại sao? Mình nói lính họ ra trận, thường là con nhà nghèo mới vào lính. Nên mình cảm ơn họ bằng cách trả tiền ăn cho họ là vui rồi. Có lần bố đi ăn với ông thợ người Mỹ. Vào tiệm ăn, thấy có 2 người lính ngồi ăn, ông ta đứng dậy, ghé lại quầy và trả tiền cho hai người lính. Bố lại trả tiền cho ông ta và từ đó bố tự hứa trả tiền cho lính nếu có cơ hội gặp. Như tuần trước, bố bay qua Texas, vào tiệm phở, thấy có bàn 2 người lính ngồi. Một cô gốc việt đi lính và một anh Mỹ, thế là bố kêu phục vụ viên là tính tiền bàn đó cho bố. Thế thôi.

Có lần tại phi trường, bố thấy một ông Mỹ thấy một người lính, ông ta ghé lại hỏi thăm rồi, dẫn anh lính ra một góc, ông ta cầm tay anh lính rồi cả hai cầu nguyện cho anh ta ra đơn vị bình an. Con chạy ra biển Huntington Beach, đường Main sẽ thấy các tấm ảnh lính trẻ của thành phố chết treo hai bên đường. Chiến tranh rất tàn bạo và người nghèo lãnh đủ. Mỗi lần bố ra biển đi bộ với mẹ con, mấy tấm ảnh khiến bố chán ghét chiến tranh như từ bé.

1 phần ăn trưa ở Ritz Carlton tương đương bữa ăn của 6 người lính. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mua nhà người qua đời

 Lại chuyện mua nhà người đã qua đời

Tháng trước, con của bà Betty nhắn tin kêu muốn bán căn nhà ở Lone Pine cho mình và nghĩ bà ta sẽ rất mừng khi mình sở hữu căn nhà này. Khá xa, chạy mất 4 tiếng nhưng chỗ này là nơi thiên hạ đến để leo đỉnh núi Whitney và các nơi khác trong vùng thuộc dãy núi Sierra, Cali. Mình có ngủ lại thành phố này 2 lần khi leo đỉnh Whitney. Mình quên vụ bà Betty có căn nhà ở đây nếu không thì đã hỏi con của bà, khỏi phải ngủ motel. 

Khi xưa, bà Betty nói có mua căn nhà này. Bà ta muốn mua ở Mammoth nhưng thằng con muốn leo núi Whitney và câu cá, chạy xe moto này nọ. Phải chi mua ở Mammoth thì bây giờ giàu vì mỗi ngày mùa đông cho thuê cả $1,000/ đêm. Còn chỗ này thì mùa đông ít ai lại vì lạnh, không có nơi trượt tuyết. Chỉ đến vào mùa hè. Bà ta nói khi nào dẫn vợ con lên đây chơi, nói bà ta chỉ chỗ để chìa khoá.

Mình và thằng con chạy lên xem nhưng không ở lại vì sắp sửa đi Alaska. Nhà xem được, có hồ bơi. Garage rộng có thể làm ADU cho thuê được. Rồi chạy về vì mụ vợ bận bơi lội trong không gia âm nhạc, không đi theo nên hai cha con không dám để vợ ngủ một mình ở nhà. Hỏi giá bao nhiêu, họ kêu $450,000 khiến mình thất kinh. Hỏi cho vay lại thì họ nhất trí. Họ nói bà Betty chắc sẽ vui nếu mình mua lại căn nhà vì bà mến mình. Mình hỏi họ cho vay ra sao. Họ nói sẽ gặp luật sư để hỏi này nọ rồi họ i-meo nói $450,000, đặt cọc 10% và trả $6,000/ tháng khiến mình đứng tim. Nói nhiều quá chắc không mua. Nói khi xưa, mình mua căn nhà của mẹ họ $153,000, trả mỗi tháng $947.43/ tháng nay căn này giá gấp 3 mà trả gấp 6 lần. Mấy ngày sau, tưởng họ tìm bán cho người khác, ai ngờ họ i-meo lại kêu $3,000/ tháng không có tiền lời, trả trong vòng 10 năm. Mình nói giá bây giờ thì có thể mua nhưng sắp đi Ý Đại Lợi rồi nên đợi mình về rồi bàn lại. Kiểu này chắc lễ Tạ Ơn hay Giáng Sinh, có dịp lên đây ở lại, đi dã ngoại xem núi tuyết.

Cách đây 26 năm, mình đọc báo thấy có nhà bán với câu “will carry”. Với tư chất nông dân ngu lâu dốt bền nên gọi điện thoại hỏi. Thì bà Betty trả lời, giải thích là thay vì mượn tiền ngân hàng thì bà ta sẽ cho mình vay. Thế là mình hẹn đến xem nhà, căn nhà bà ta cho thuê, nay người thuê dọn ra, không muốn đụng đến nữa, nên bán. Muốn tránh đóng thuế cao nên bà ta bán và cho vay lại. 

Ở Hoa Kỳ, khi mua nhà thì lâu ngày giá cả do chính phủ cố ý làm để lạm phát, gia tăng để xù nợ những ai mua công khố phiếu. Chính phủ không làm ra tiền nên chỉ biết in tiền, gây lạm phát. Mua công khố phiếu $10,000 thì 30 năm sau chỉ tương đương độ $3,000 ngày nay. Như trường hợp bà Betty, mua căn nhà này với ông bạn, giá đâu $50,000 khi xưa. Đến khi người mướn nhà dọn ra thì bà ta đã trên 70 nên muốn lái xe đi giang hồ nên kêu bán giá $153,000. Khi bán thì trên nguyên tắc lời độ $100,000 rồi chính phủ lại cộng thêm tiền bà ta đã khấu hao trừ suốt 20 năm thì xem như cộng thêm độ $25,000. Cộng lại bà ta phải đóng thuế trên số tiền $125,000, xem như bay đứt 50% nên không muốn. Do đó muốn tránh đóng thuế thì phải mua lại căn nhà khác bằng giá nhà bán hay cho vay lại mà sở thuế gọi là “installment Sale” thì chỉ đóng thuế tiền nhận của mình mỗi năm là $947.43 x 12 tháng. Ít hơn là $75,000 một lúc.

Xem như bà ta cho thuê, có tiền hàng tháng $947.43 mà không phải lo sửa ống nước này nọ,…

Do đó mình chỉ mua nhà từ những người về hưu và không muốn trả thuế nhiều. Nay cũng chỉ tụi con cách mua này rất gọn, chả ai hỏi giấy tờ mình cả. Tháng trước đi Alaska gặp ông mỹ bán khu thương mại mấy triệu và cho vay lại. Ông ta chả bao giờ hỏi số an sinh xã hội bú xua la mua như khi mượn tiền ngân hàng. Đồng ý giá cả, escrow làm giấy tờ ông ta ký và mình ký. Tháng trước gặp ông ta lần đầu tiên và có bàn mua 10 mẫu đất của ông ta. Ông ta nói để giải quyết tình trạng sức khoẻ của ông ta xong thì sang năm bàn đến vụ này. Xong om

Mình mua cho thuê rồi từ từ bà ta mến nên giới thiệu bạn của bà ta muốn bán nhà. Sau này bà ta ký giấy (first right of refusal) cho phép mình mua căn nhà của bà đang ở nếu sau này bà ta không sử dụng nữa. Sau bà ta qua đời thì mình tiếp tục trả cho con trai bà ta đến hết nợ cách đây 4, 5 năm. Nay nhà bà ta thì cháu nội ở nhưng mình vẫn có quyền mua căn nhà  này. Nếu sau này cháu nội bà ta bán thì mình sẽ có quyền đầu tiên từ chối mua căn nhà này.

Mình nhớ khi xưa, bà Betty có kể là con trai nhất là cô con dâu tiêu tiền như điên. Làm ăn chả ra gì, bà ta về hưu giao lại cho tiệm của ông bà làm ăn khá lắm nay con trai và cô con dâu làm ngáp ngáp. Lại chơi sang, đi mua sắm với bà ta, cô con dâu đều chạy xe để valet parking thay vì chạy đi đậu rồi đi bộ lại.

Mình đoán lý do con trai bà ta liên lạc để bán lại cho mình và cho vay lại, là trong di chúc, bà Betty có nói đến khi nào bán thì phải bán cho mình và cho vay lại vì nếu bán lấy tiền là số tiền sẽ bị người con trai và cô vợ đốt nhanh lắm. Mình thấy xa nên không muốn mua nhưng họ cứ liên lạc hoài nên đoán vậy. Để mình đi Âu châu về rồi tính, thương lượng lại số tiền nhất là phải bò lên đó ở vài ngày, và nói chuyện với mấy người hàng xóm đang lo xem nhà dùm cho họ. Để xem có làm AirBnB được không hay có ai đó cho thuê cho xong.

Mình thì mấy cô gái trẻ thì chê như ma chê quỷ hờn nên ế vợ rất lâu nhưng mấy bà già Mỹ rất mến mình nên hay giới thiệu bạn bè có nhà cửa bán cho mình. Họ cũng như cha mẹ người Việt, cũng lo lắng cho con cháu sau này. Thấy đứa nào khá thì để gia tài lại nhưng bà Betty chỉ có 2 đứa con trai. Bà ta mua cho mỗi đứa một căn nhà. Thằng con thứ 2 thì chơi sì ke nên muốn bán nhà, bà ta kêu mình mua rồi đang làm giấy tờ thì thằng con bị một tên bạn, ở tù ban đêm, ban ngày được thả ra, chở xuống Tijuana, giết cướp $50,000 vì ông thần mượn tiền của ai, cấn vào căn nhà. Thế là mình ngọng, phải trả số tiền nợ của tên con trai thứ 2 quá nhiều. Chỉ còn lại thằng con đầu nhưng cũng chả làm ăn gì, cứ kéo máy ATM của bà. Có lẻ vì vậy, bà ta viết di chúc, nếu muốn bán nhà cửa của bà ta để lại thì phải bán cho Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen.

Hai đứa con mình nay chịu khó học nghề của mình đi mua nhà nên có lẻ căn này mình sẽ để chúng mua. Dạy chúng từ bây giờ để 15 năm nữa chúng có thể về hưu như mình. Tuần trước, con gái và thằng Bồ về thăm, hỏi mình đủ trò. Chúng tính đi học lại một khoá về tài Chánh, mình nói về thăm mẹ chúng mày rồi thắc mắc gì thì bố trả lời. Mình dẫn chúng xuống thăm một ông thầy cũ của mình ở San Diego để chúng nói chuyện, hỏi thêm. Chúng tính sẽ ghi danh bay về học riêng với ông ta. Xong om

Hai đứa con trả lời; muốn mua căn nhà này nên chắc chắn sẽ mua. Mình giải thích khi xưa cuối tháng thay vì gửi  ngân phiếu trả tiền nhà qua bưu điện, mình ghé lại nhà để trả và nói chuyện hiểu thêm về gia cảnh nên nói bà Betty cho mình option để mua sau này. Có lần bà ta muốn bán mình căn nhà ở Wyoming. Đang tính đến hè chạy lên ở xem sao thì mùa đông đến, bị bể ống nước, phải thay khẩm bạc nên mình không mua luôn.

Mấy người khác như bác sĩ Sulzbach cũng mến mình nên kêu bán thêm mấy căn nhà cho thuê khác. Khi ông bà chết thì mình tiếp tục trả tiền cho 3 người con đến hết nợ.

Hôm qua, mình đi bộ ngoài biển nên đột phá tư duy cho ai về hưu, muốn ở Cali rất rẻ. Mình thấy có nhiều người Mỹ lớn tuổi. Họ chạy xe van hay RV ra đây đậu. Mình đoán là họ mua thẻ đậu xe cho người già suốt năm giá $20 như mình. Sáng 7 giờ chạy xe ra đây, đậu xe, sử dụng nhà vệ sinh công cộng, tắm nước vòi sen công cộng, hơi lạnh khi mùa đông. Đem gắn điện năng mặt trời, nấu ăn ngoài biển thoải mái. Tối 10 giờ đóng cửa thì chạy đến chỗ nào Khu dân cư Hungtinton Beach, đậu xe rồi ngủ qua đêm. Mua chiếc van trên là khoẻ, buồn đời chạy đi chơi, du lịch ngủ trong các nơi cắm trại.

Đồng chí gái không chịu chớ em thích vụ này. Cho thuê nhà đang ở, rồi trả $20/ năm tiền thuê chỗ trong ngày, và mua thêm một cái pass, vé hàng năm giá hữu nghị cho người già ở các công viên Cali, rồi lái xe đến đậu chỗ này chỗ kia, tối về, đậu lại trước một căn nhà cho thuê là xong chuyện. Kẹt lắm thì xin vào tắm rửa này nọ. Xong om.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Franca Viola, cô gái kiên cường chống lại Mafia

Nhớ dạo đi làm ở Ý Đại Lợi sau đó mình đi giang hồ khắp xứ spaghetti này, ghé thăm các sinh viên ở chung cư xá đại học bách khoa Torino. Nhớ ngày đầu tiên đặt chân đến hòn đảo Sicilia, nổi tiếng quê hương của Mafia. Đang ngồi vẽ ở bến tàu Messina, thì có hai cô gái đến ngồi bên cạnh xem mình vẽ. Hai cô nói trời nắng nay mới hiểu lý do mắt người Á châu là mắt hí. Hai cô tha hồ nói tiếng ý nghĩ mình không hiểu đến khi mình bắt đầu nói tiếng ý khiến hai cô hết hồn. Hai cô hỏi chuyện nhiều nhưng mình chỉ trả lời lớ ngớ vì sợ anh của hai cô này đến tìm mình để khệnh vì nghe đồn con trai vùng này kỵ con trai tán em gái họ. Như trong phim Bố Già, khi Michael Corleone, chạy trốn sang Sicilia, rồi thấy một cô gái nên hỏi thì các tên cận vệ tái mặt, kêu đừng đụng tới. Sau này đến Ragusa, hỏi chuyện thì anh bạn kêu tào lao, cứ nói chuyện thoải mái. Sau đó là vô tư trả lời mấy cô trong làng. 

Bà Franca Viola 

Nói chung thì sống ở Ý Đại Lợi thì mình thấy văn hóa miền nam và miền Bắc Ý Đại Lợi rất khác nhau, khi xưa dân miền Bắc xem thường dân miền nam, kêu lạc hậu. Ngày nay có thể đã thay đổi. Có câu chuyện về một cô gái ý ở miền nam, kiên cường, anh hùng chống lại văn hóa lâu đời của xã hội Ý Đại Lợi. Gây ảnh hưởng đến nền văn hoá lâu đời và đã thay đổi xã hội Ý Đại Lợi vào thế kỷ 20.

Cô ta tên Franca Viola sinh ngày 9 tháng 1 năm 1948 tại Alcamo, gần Trapani nơi mình có đi ngang, ngủ lại một đêm, có kể vụ đi ăn cơm ở tiệm không phải trả tiền, một thị trấn ở Sicilia, là con gái của ông bà nông dân Bernardo Viola và Vita Ferra. Năm 15 tuổi, cô đính hôn với Filippo Melodia, 23 tuổi, cháu trai của một thành viên mafia địa phương, Vincenzo Rimi. Cuộc đính hôn bị hồi hôn sau khi Melodia bị bắt vì tội trộm cắp, theo yêu cầu của cha cô. Sau đó, ông thần Melodia rời quê đến Đức. Thời đó dân miền nam Ý Đại Lợi nghèo nên phải bỏ quê sang pháp, Đức quốc hay Bỉ (như Salvatore Adamo) để làm việc nuôi sống gia đình ở quê nhà. 

Năm 1965, khi Franca 17 tuổi, ông thần Melodia, buồn đời vì không thích ăn súc xích, trở về Alcamo và cố gắng nối lại mối tình xưa. Lúc này, Franca đã đính hôn với Giuseppe Ruisi, một người bạn thời trẻ trâu nên kêu buông tôi ra vì tôi có Bồ rồi mà. Tức giận, ông thần Melodia đeo bám và đe dọa gia đình cô. Vào ngày 26 tháng 12 năm 1965, hắn cùng 12 người đàn ông mang súng xông vào nhà Viola, đánh đập mẹ cô Franca và bắt cóc Franca cùng em trai 8 tuổi của cô, Mariano. Mariano được thả vài giờ sau, nhưng Franca bị giam giữ tám ngày trong một trang trại của chị gái tên Melodia, nơi cô bị cưỡng hiếp nhiều lần. Tên Melodia tin rằng, theo truyền thống Sicilia và luật pháp Ý (Điều 544), Franca sẽ phải lấy hắn để khôi phục “danh dự” và tránh trở thành “donna svergognata” (người phụ nữ vô liêm sỉ), vì mất trinh tiết trước hôn nhân là điều bị xã hội làng xóm chê trách nặng nề. Tương tự ở Việt Nam khi xưa nhưng không bị cạo đầu trét vôi, thả trôi sông nếu gia đình không làm cổ cho cả làng. Luật pháp Ý Đại Lợi, dạo đó cho phép kẻ hiếp dâm thoát tội bằng cách cưới nạn nhân, một tập tục gọi là “matrimonio riparatore” (hôn nhân sửa sai đền bù).

Bà Franca kiên định với mối tình trẻ trâu, từ chối lấy ông thần Melodia, tuyên bố sẽ kiện hắn vì tội bắt cóc và cưỡng hiếp. Cha cô, Bernardo, giả vờ thương lượng với bọn bắt cóc trong khi hợp tác với cảnh sát Carabinieri để giải cứu con gái. Ngày 2 tháng 1 năm 1966, Franca được giải thoát, và ông thần Melodia cùng đồng bọn bị bắt. Dù đối mặt với áp lực xã hội gay gắt, bêu xấu công khai, đe dọa giết chết, vì ông chú bị can là thành viên xã hội đen danh tiếng Mafia và các vụ phóng hoả, đốt cháy vườn nho và nhà của gia đình, Franca và gia đình vẫn kiên quyết khởi kiện đòi công lý cho con mình dù có bị giết.

Phiên tòa, bắt đầu ngày 9 tháng 12 năm 1966 tại Trapani, thu hút sự chú ý toàn quốc và quốc tế. Bên bị cáo Melodia tuyên bố đó là một vụ “fuitina” (trốn theo trai tự nguyện), nhưng sự kiên cường của cô Franca không lay chuyển. Ông thần Melodia bị kết án và nhận 11 năm tù, một chiến thắng mang tính bước ngoặt, thách thức các chuẩn mực gia trưởng của Sicilia và hệ thống pháp luật Ý thời đó. 

Sự bất khuất và kiên trì của Franca biến cô thành biểu tượng của phong trào giải phóng phụ nữ ở Ý sau chiến tranh thứ 2. Vụ việc của cô phơi bày bất công của luật “danh dự” và truyền cảm hứng cho những phụ nữ khác, ít nhất bốn cô gái Sicilia noi gương cô. Nó góp phần dẫn đến việc bãi bỏ Điều 544 vào năm 1981 và việc phân loại lại tội cưỡng hiếp là tội chống lại con người vào năm 1996. Tháng 12 năm 1968, Franca kết hôn với Giuseppe Ruisi, người luôn ủng hộ cô bất chấp các mối đe dọa, thậm chí phải xin giấy phép mang vũ khí để tự vệ. Tổng thống Ý Giuseppe Saragat gửi quà cưới cho họ, và Giáo hoàng Phaolô VI tiếp họ trong một buổi tiếp kiến riêng. Họ có hai con trai và một con gái, hiện vẫn sống ở Alcamo.

Câu chuyện của cô Franca được đưa lên nghệ thuật thứ 7 qua các bộ phim như The Most Beautiful Wife (Người Vợ Đẹp Nhất (1970), mình xem phim này ở trung tâm văn hoá Pompidou, khi họ có cuộc đàm thoại về văn hóa Ý Đại Lợi. Viola, Franca (2017), and The Girl From Tomorrow (Cô Gái Đến Từ Ngày Mai (2022), và cuốn sách của Beatrice Monroy, Niente ci fu(2012). Năm 2014, cô được vinh danh là Grande Ufficiale dell’Ordine al Merito della Repubblica bởi Tổng thống Giorgio Napolitano. Franca, nay 77 tuổi, từng nói: “Đó không phải là hành động can đảm. Tôi chỉ làm điều tôi cảm thấy phải làm, như bất kỳ cô gái nào ngày nay sẽ làm. Tôi lắng nghe trái tim mình.” Sức mạnh thầm lặng của cô đã định hình lại quyền phụ nữ ở Ý và để lại di sản khiến đàn ông phải cẩn thận khi đụng chạm phụ nữ. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Băng Đảng người Việt BTK phố tàu New York

 băng Đảng người Việt tại china town 

Nhớ dạo ở new York, mình mướn phòng ở Tribecca nên lấy xe điện ngầm xuống trạm Canal Street, phố tàu rồi đi bộ về nhà. Dạo ấy có một khu hẻm nhỏ của người Việt mướn làm ăn. Phải đi vô sâu phía trong. Có anh thợ mộc kêu mình lấy bằng thầu khoán để anh ta đi thầu cho mấy tiệm người Việt làm ăn ở đây. Đang tính làm thì phát hiện ra mối tình hữu nghị sông liền sông núi liền núi của đồng chí gái nên dọn về cali.

Chỗ nhỏ này nghe anh thợ mộc kể sau khi mình chứng kiến trực tiếp một anh chàng mỹ đen to con chạy vào đây cướp đồ của người Việt. Họ hô sao thấy mấy tên thanh niên Việt Nam đâu chạy ra cầm gậy bóng chuyền rượt đánh bể cửa xe của tên mỹ đen có đồng bọn đợi chạy mất dép luôn. 

Anh ta kể bọn nào đến khu vực này quậy phá, đám thanh niên người Việt đem xuống hầm khóa cửa lại đánh một trận hết dám trở lại. Nhưng quan trọng là có chuyện đi đám tang một tên nào băng Đảng người Việt tên Vinh Vũ ở New Jersey, băng Đảng khác của người Tàu, đến cầm hoa phúng điếu rồi quăn hoa rút súng ra bắn chí choé khiến báo chí phải đưa tin. Khiến dạo đó mình hết dám vào phố tàu ăn cơm. Mình nhớ dạo ấy mùa hè, cuối tuần đi họp với hội thanh thiếu niên New York, Lửa Việt để bàn tổ chức trại hè vùng Đông Bắc nên ai nấy đều hoảng tiều, cứ như phim hành động Hồng Kông. 

Vĩnh Vũ thường được bạn bè gọi “amigo” mới 21 tuổi nhưng được xem là một tên gan dạ trong băng BTK và bị đám băng Đảng phố tàu hạ sát như một lời hăm doạ, cảnh cáo đám người Việt. Vì nhóm băng Đảng người Việt như xã hội đen cũng đi đập phá, cướp bóc, giết người hay bảo kê các tiệm vùng này. Xâm nhập vào khu vực của băng Đảng người Tàu.

Phố tàu có một băng Đảng mang tên “Bóng Ma” muốn dạy cho đám người Việt một bài học nên đám ma của Amigo, chúng đến chia buồn và hạ sát thêm một đám khác như trong phim có Châu Nhượng Phác đóng ở Hongkong. Đám tang Vinh Vu được khiêng quan tài qua Phố Tàu với 3 cái nến và mấy chữ BTK như một sự thách thức đối với băng Đảng người Tàu tại đây.

Hỏi ra thì nhóm băng Đảng người Việt, thường được gọi là băng Born To Kill (BTK) tại phố tàu do một người Việt mang tên Thọ Hoàng Thái, có tên mỹ là David Thai. Anh chàng này sinh năm 1956, nghe nói gia đình nghèo ở Việt Nam trước 75 nên cũng theo kiếp Giang hồ. Có thể gốc người Tàu vì sau này vượt biển sang Hongkong rồi đến Hoa Kỳ. Lúc đầu anh ta đi làm thuê nhà hàng ở phố tàu rồi có ghi tên đi học lại rồi lấy vợ có con. Cuộc sống khó khăn nên bỏ học và liên lạc với mấy người quen ở Hongkong chuyển hàng giả đồng hồ qua rồi bán lại lời khẩm. Dạo ấy ở Hongkong và Thái Lan họ bán đồng hồ Rolex giả có 10 đô. Đem về Mỹ bán cho dân thường độ $1,000 là vui rồi.

Băng đảng phố tàu thích người Việt vì họ chịu khó đánh nhau, chắc quen chiến tranh nên  sẵn sàng chiến đấu. Đám Mafia Ý Đại Lợi cũng hay mướn mấy người gốc Albania vì họ lì lắm. David Thái, tìm đến các nơi được xã hội đen người Tàu đến và cuối cùng được nhóm Thăng Long (Flying Dragons) thu nhận, và được ghép vào một toán người Việt. Khởi đầu đi bảo kê, ăn trộm nhưng ông David này nhận ra không có tương lai với đám người Tàu vì người Tàu không tôn trọng kính nể người Việt. Cùng thời ấy cảnh sát New York đang tìm cách diệt hạ nhóm Flying Dragons và United Bamboo nên ông họ Thái này mới đột phá tư duy, tại sao không tự làm Đại Ca Thái, ông trùm của Phố Tàu.

Năm 1987, đại ca Thái từ bỏ nhóm Flying Dragons và ra làm riêng, mở cửa hàng bán đồng hồ giả, mua từ Hương Cảng. Kiếm tiền nhiều nhưng không qua mắt xã hội đen phố tàu phá rồi khiến đại ca Thái phải chuyển hướng làm ăn. Thu nạp các đàn em gốc việt và gọi là Canal Boys. Mấy ông thần mà mình thấy cầm gậy chạy rượt tên Mỹ đen, đập bể kính xe. Trong số đó có hai người nổi trội nhất là Vinh Vu và Ed Tran, đâu sau này số lượng người gia tăng nên họ đổi tên thành Born To Kill (BTK), khi xưa lính Mỹ ở Việt Nam hay viết trên nón sắt của họ. Đường Canal Street nằm ngoài khu vực kiểm soát của mấy băng Đảng tàu khác nên mấy ông thần này làm trời. Cùng thời đó mình có xem phim “Full Metal Jacket”, tỏng phim có nói đến Born to kill, có lẻ vì vậy nhóm này lấy tên BTK.

Dạo ấy, mấy người con lai được sang Hoa Kỳ nhưng gặp phải một điều là cộng đồng người Việt không chấp nhận họ, kêu con lai, con me mỹ,… còn người Mỹ thì cũng không chấp nhận họ vì tiếng anh không rành. Nhóm con lai này nhiều khi được gia đình đem nuôi để đi Mỹ, qua đây rồi họ xù mấy đứa bé nên tụ tập và thương nhau lắm, nhiều người làm bậy.  Do đó có nhóm sinh viên và ra trường có họp nhau thành lập hội thanh thiếu niên để giúp đỡ nhóm này cũng như học sinh người Việt như dạy kèm này nọ. Mình tình cờ thấy nên tham gia.

Đại Ca Thái gom hết đám trẻ bụi đời, 13, 15 tuổi, cho chúng chỗ ăn chỗ ở như gia đình rồi từ từ ra lệnh đi bảo kê , ăn trộm, ăn cướp. Dạo ấy mỗi ngày BTK hốt được tiền bảo kê độ $2,000 độ 70 cửa tiệm ở đường Canal nơi mình đi qua hàng ngày và có dịp thấy vụ ăn cướp bị đánh, mấy tên BTK chạy theo đánh . 

Năm 1988, Thái Đại ca nghe đồn làm tiền độ 13 triệu đô với đồng hồ giả, nên đột phá tư duy mở một nhà hàng Nhật ở Midtown. Chỗ này để làm nơi hội tụ của băng Đảng BTK và có lẻ để rữa tiền . Một hôm đại ca Thái đang đi mua sắm đồ ở đường Canal, thì có hai tên băng Đảng Flying Dragons, chận lại, chửi bới  này nọ. Khi hai ông tàu này bỏ đi thì Lâm Trần xuất hiện, đại ca Thái kêu tao muốn hai thằng này chết. Lâm Trần đi theo hai tên người Tàu, và vài phút sau tiếng súng nổ, hai tên tàu nằm gục chết trên Vũng máu ở đường Canal. Nhớ sau vụ này mình hết dám đi ngang đây và đổi nhà qua Hoboken. Nghe nói dạo đó nhóm BTK có trên 100 người sanh tử với nhau.

Tháng 2 năm 1990, đại ca Thái chạy xe đến tiệm mà băng Đảng Bóng Ma tụ tập ở đường Bowery. Chỗ này mình hay đến ăn trên đường này. Vào ngồi rồi mấy tên băng Đảng nhận ra, đến đuổi đi. Thái đi ra, gặp Kiệt Trần và thảy cho anh ta một cái hộp, rồi kêu cho nổ. Vài phút sau một tiếng nổ long trời lở đất rung chuyển khắp phố tàu. Tiệm uống bị cháy , 2 người chết và nhiều người bị thương. CHú Bảy, trùm đầu Đảng phố tàu kêu đại ca Thái đến bàn làm ăn chung nhưng thủ lãnh BTK không chịu. Tháng 6 cùng năm Amigo , đàn em trung tín của Thái đại ca bị giết, đưa đến vụ nổ súng ở nghĩa trang bên New Jersey. Thái đại ca biết là mật hiệu của CHú 7, cho biết. Rồi tháng 10 năm đó, có mấy tên băng Đảng BTK bị bắt đem ra đường và xử tử.

David Thai bắt đầu hiểu là sẽ không bao giờ kiểm soát được phố tàu nên thay vì để đàn em một chỗ, ông thần cho đi chỗ khác làm ăn. Chạy lên Bridgeport, tiểu bang Connecticut, mở nhà thổ rồi kiểm tra xem các chủ tiệm người Việt và người Tàu. Thường mấy người này buôn bán tiền mặt nên cứ dí họ là ra tiền. Dạo này David Thái có một đàn em tên Lan Tran, người nhỏ bé nhưng có máu lạnh giết người. Họ ăn trộm mấy tiệm vùng này sau đó chạy xuống miền Nam ở tiểu bang Georgia, Florida, North Carolina. Họ dò xét các chủ tiệm người á đông giàu có.

Chiến thuật của David Thái là di tản, tản mát các lính của mình khắp nơi nhưng mỗi tháng có một nhóm tụ tập về New York và ăn trộm ăn cướp. Như vậy ít ai để ý đến băng BTK. Nghe nói có lần BTK vớt được trên $300,000 trong một vụ ăn cướp. Khiến đám bảo kê phố tàu nổi điên.

Một lần đại ca Thái sai hai đàn em đi đánh bom một tiệm vì họ chửi BTK. Hai ông thần nhỏ chỉ độ 15, 16 tuổi đem bom đi nhưng bị cảnh sát bắt được. Và cảnh sát bao vây các nhà của Thái đại ca ở new York và các nơi khác tịch thu nhiều tang vật. Hóa ra FBI đã chụp cổ một đàn em tên Tín Ngô, muốn chuộc tội nên làm ăng teng, đeo máy ghi âm để thu thập tin tức nên khi ra toà đại ca Thái ú ớ.

Lý do Tín Ngô phản bội đại ca vì trong một chuyến ăn hàng, Tín Ngô cướp hàng và có $15,000 tiền mặt. Anh ta quên hay vô ý, cất giữ $1,000 chỉ đưa đại ca Thái có $14,000. Hôm sau đến họp thì đại ca Thái chửi kêu tại sao lấy tiền của tao. Tín Ngô, quỳ xuống xin tha tội. Lỗi của đại ca Thái không xử vụ này vì sau này khi bị bắt Tín Ngô đồng ý nằm vùng cho FBI. Hồn ai nấy giữ.

Năm 1992, David Thái và 22 đồng bọn bị lên án. Người thì 10 năm người 60 năm còn đại ca Thái thì chung thân. Nghe nói Tín Ngô có viết một cuốn sách về băng Đảng BTK. Ai buồn đời thì tìm đọc.

Khi mình sang Cali thì có trò băng Đảng người Việt đi cướp người Việt. Không biết có phải nhóm đàn em của đại ca Thái, chạy xuyên bang và tiếp tục hành nghề như ở New York. Nhớ có gia đình quen, nhờ mình đến xem thợ làm nhà. Họ mướn thầu khoán, xây thêm 2 căn phòng và một phòng tắm. Thầu khoán đổ nền xi măng xong bỏ đi Việt Nam. Hay Thái lan làm kháng chiến. Khổ chủ nhờ mình đến xem thợ làm có đúng hay không. Một hôm vừa đến nhà thì được biết tối qua băng Đảng đến nhà trói gô cả nhà khảo của. Kinh

Dạo đó băng Đảng Việt Nam khắp nơi, nên mình tìm nhà xa xa khu bôn sa ở, cho con đi học bớt lo ngại. Sau này, cảnh sát mướn người Việt làm nên chắc có cho người tham gia vào các băng Đảng nên từ từ họ khiến mấy băng Đảng sa lưới hết. Chớ khi xưa, đâu dám ra cà phê ngồi, sợ ăn đạn. Mình có một người khách hàng trẻ. Đang ngồi với bạn bè trong tiệm cà phê. Có người chạy vào đưa súng bắn liên tu ti. Không chết nhưng bị liệt từ cổ súng chân. Luật sư kiện chủ khu phố đâu được 4 triệu. Luật sư lấy 1/3 nên nhờ mình tìm cách mua annuity cho anh ta 20 năm. Xong om

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn