Nghề trồng bơ tại Cali

Hôm nay, đúng 10 năm, mình mua cái vườn bơ rộng hơn 20 mẩu ở thành phố Riverside, cách đại học Cali Riverside độ 2 dặm. Lý do là để phân lô để xây nhà bán, chớ không phải muốn về quê, làm vườn ở ẩn theo trường phái lãng mạn như thời thi sĩ Alphonse de Lamartine mà ông tây bà đầm khi xưa bắt mình học thuộc lòng rồi chả nhớ gì cả. Xung quanh toàn là nhà cửa và có cả sân cù nữa. Mấy căn nhà tư xung quanh đều giá trên 1 triệu. Chủ trước là người đã xây tất cả các nhà và chung cư xung quanh, chỉ để lại 20 mẫu trồng bơ cho vui. Vườn không có cổng nên người mướn nhà xung quanh cứ đi bộ dẫn chó trong vườn và đến mùa hái bơ thì ăn trộm nên chủ trước phải mướn bảo vệ đi xem trong ngày. Sau khi mua thì em làm cái cổng rào lại khiến dân tình chửi em quá cở. Họ phải đi ngõ khác khó khăn hơn nhưng ít lại.

Cây lâu đời mấy chục năm cao độ 3, 4 tầng nhà, cần được chặt rằm này. Theo ông thợ thì chặt cây phải đợi đến rằm thì cây mới vươn lên sống mạnh 

Vườn bơ của mình thuộc vùng thổ cư R-1, được phép xây nhà riêng với lô đất là 8,500 square feet, tính ra thì có thể xây được 80 căn nhà, còn tham thì làm đơn xin thành phố cho xây 240 căn hộ. Vì giá hời nên mình mua chớ đâu muốn làm nhà nông. Lười như mình, ăn bám vợ với tinh thần làm theo năng suất hưởng theo nhu cầu thì Chán Mớ Đời. Xem như hết đại hạn làm thợ hồ, vận làm vườn đến, đi theo con đường khác với nghiệp khác. Từ làm thợ vẽ lên đến thợ hồ đến thợ làm vườn. Cũng nhờ vậy, khỏe chân, khoẻ tay mới leo lên đỉnh Kilimanjaro. Năm nay ghi danh đi lại đỉnh Whitney và căn cứ số 1 của hành trình lên núi Everest.

Mua xong thì bổng nhiên chả muốn xây nhà nữa, bỏ nghề thầu khoán. Chạy đi học trồng bơ, phân bón hệ thống hóa tưới nước. Ngày ngày chạy vào vườn sửa chửa ống nước bị sóc và coyote cắn phá. Gần vườn có con suối nhỏ nhưng hạn hán nên coyote không có nước uống nên bò lại vườn tìm sóc bắt ăn và cắn mấy ống nước tưới bằng nhựa nên khi mở hệ thống nước tưới là ống nước bị bể, phải đi sửa mệt thở và ngày hôm sau cũng vậy nên chả có thì giờ làm gì ngoài đi sửa ống nước mất cả buổi.

Cây chặt ngắn lại ra nhánh mới , một hay hai năm sau là ra trái nhưng phải đợi đến năm thứ hai mới có trái nhiều.

Nghe ông nuôi ong kể thì căn vườn bơ được thành lập đâu 35, 40 năm về trước, sau khi ông chủ cũ xây hết mấy trăm căn hộ và nhà xung quanh. Ông chủ giàu nên trồng cho vui nhất là mấy cây dừa để từ nhà ông ta bên kia đồi có thể nhìn sang thấy. Mình cho đốn gần hết mấy cây dừa vì lá khô, rơi tùm lum, lại chả có dừa gì cả, toàn là mấy trái nhỏ như chà là, rớt đầy nơi, hút hết các chất dinh dưỡng của cây bơ mọc xung quanh.

Cây cắt ngắn lại, mọc nhánh mới 

Khi mình mua thì hệ thống ống nước khá cũ, làm từ khi vườn mới được thành lập, loại drip irrigation do người do thái sáng chế. Ông làm vườn của chủ cũ, sáng bò lại mở van nước bằng tay rồi sáng hôm sau, đến đóng lại và mở khu vực khác. Xem như tưới 24/24 nên tiền nước lên đến gần $8,000/ tháng.

Sau khi mình mua thì kêu thợ đến gắn đồng hồ tự động chạy bằng pin. Tùy theo thời tiết mình mở nước tưới 3 tiếng hay 9 tiếng một tuần, giúp giảm tốn nước. Vấn đề là em ở xa nên khi muốn tắt nước hay mở nước khẩn cấp vì ống nước bể thì em phải chạy lại vườn. Hàng xóm gọi kêu bể ống nước là phải chạy xe đến mất 40 phút. Sửa chửa rồi chạy về lại mất thêm 1 tiếng vì giao thông. Gặp giờ giao điểm chỉ biết ngọng.

Cây chặt ngắn lại và bắt đầu ra hoa năm nay. Thấy một thân cây bị chặt ngắn, từ thân mọc ra các chánh khác và từ từ vươn lên cao, che luôn thân cây cũ.

Em dọ hỏi và chính phủ Cali cho tiền sửa lại hệ thống nước. Khám phá ra ông thợ gắn hệ thống nước ở vườn khi xưa cho chủ cũ, nằm trong hội đồng quản trị cho phép, cho tiền để thay thế. Em chửi thề trong bụng vì tên này hà tiện nên gắn hệ thống ống nước loại mỏng nên áp suất của nước mạnh 100 PSI hay làm bể ống nước hoài nhất là hà tiện nên thay vì gắn đồ nối ống nước 45 độ hay 30 độ, ông ta gắn 90 độ nên áp suất mạnh khiến mấy chỗ nối ông nước bị bể hoài. Rẻ không bao nhiêu mà làm chủ khổ, sửa chửa hoài.

Hội đồng cho tiền nhưng em không mướn ông này, ông ta ngồi xe lăn rồi kêu thợ làm. Em kêu thợ của Em lại làm trong mùa covid. Họ không có việc nên bò đến vườn làm ngày đêm nên xong ngay.

Dùng ống nước dầy loại schedule 40 nên mấy con sóc và coyote không cắn phá nữa. Sau đó em xin chính phủ thêm tiền để gắn mấy cái sensor để đo độ ẩm của đất để biết có nên tưới hay ngưng tưới nước. Giúp giảm bớt 50% tiền nước.

Khu vực cây được chặt ngắn và mọc nhánh mới lên lại. Năm nay ra hoa rất nhiều. Sáng nay ông kỹ sư chỉ cho cách tỉa mấy cây này vì nếu không thì lại trở về vấn nạn cũ. Phải chạy ra mua cái máy cưa dài chạy bằng điện cho nhẹ tay cũng 5 ký lô rồi. Tiểu bang Cali bắt buộc đâu 5 năm nữa là các xe ủi đất, dựng cụ đều bằng điện hết nên dân Mễ đi mua máy cày cũ rẻ, chở về Mễ bán cho nông dân bên đó.

Vấn đề là các valve tưới nước chạy bằng pin thì em chạy lên vườn nên xin được thêm tiền để thay mấy cái này, dùng hệ thống wifi của Hãng điện thoại. Mỗi năm trả độ $30 vì ít sử dụng data. Hôm qua em gặp đại diện của chính phủ cali, để xin thêm tiền đắp cái đê để chứa nước từ trên đồi cao chảy xuống vườn em thay vì để nước chảy xuống ống cống. Nếu họ cho tiền thì sẽ nuôi cá tại mấy cái ao này. Cuối tuần rủ các bác đến câu cá rồi nướng ăn.

Xong xuôi phần nước thì em bắt đầu chặt ngắn cây lại. Lý do là cây già trên 30 năm nên thân cây to lớn. Chất dinh dưỡng được cây sử dụng nuôi mấy thân cây nên trái ra ít và nhỏ. Thêm khi miền nam cali bị gió santa ana thổi từ sa mạc về thì cây cao sẽ bị rung mạnh hơn và rớt trái khá nhiều. Một mặt hái trái trên cao rất khó phải bắt thang nên phải tốn thêm tiền trả cho thợ hái.

Hoa vàng mấy độ. Có cây được chặt ngắn ra hoa đầy 

Em chạy xuống xem mấy cái vườn trồng bơ để học nghề ở Fallbrook, thủ đô bơ của Cali. Tham gia các hiệp hội các tay nông dân trồng bơ để học nghề. Có một ông mỹ trong nghề được 60 năm, mới qua đời năm ngoái. Ông ta chỉ em là phải chặt ngắn cây lại để cành mới ra. Với bao nhiêu là rể từ mấy chục năm qua, sẽ nuôi trái thay vì thân cây như hiện nay. Nếu chặt một lúc thì em hết vốn nên mỗi năm chặt một khu vực của vườn. Năm nay là năm thứ 4 em chặt nên hy vọng sang năm là hoàn tất chương trình. Hy vọng sẽ ra trái nhiều và to. Năm nay thì thấy trái của mấy cây chặt ngắn ra trái to nhất, hoa cho mùa tới rất nhiều. Hy vọng, trời thương cứ tiếp tục mưa nhiều vào mùa đông để em tiết kiệm $4,000/ tháng tiền nước.

Đây là tổ ong của ông nuôi ong mới để giúp phấn hoa đậu trái và ông ta lấy mật ong. Vấn đề là ông này bán đắt hơn ông cũ gần gấp đôi. Hôm kia mình đi lấy hết mấy thùng của ông về hưu để dành xài. Thấy phía xa nhà cửa cạnh vườn nhà em, có cả sân cù.

Sáng nay, em gặp ông kỹ sư canh nông từ Chí Lợi của công ty mua sỉ mướn hàng năm 6 tuần để xem các vườn bơ, để ông ta hướng dẫn nên làm gì trong năm nay như phân bón, tỉa bớt nhánh cao,… Chính phủ Hoa Kỳ giúp nông dân nên họ cho mua bảo hiểm. Nếu thất mùa thì được trả tiền nước, phân bón,… không lời nhưng cũng đỡ nếu không là bỏ vườn từ lâu.

Đây là đồ hái hứng trái bơ. Công ty mua sỉ không muốn bơ chạm đất, sợ bị nhiễm vi khuẩn nên thợ hái phải dùng cái cần loại này. Có cái túi và cái lưỡi kéo cột vào sợi dây. Thợ kéo cái dây thì sẽ cắt cuống của trái bơ vì nếu mất cuống thì vi khuẩn có thể len lỏi vào từ chỗ này. Bơ chở đến packing house mà không có cuống thì họ không nhận. Không trả tiền nên tiền mướn thợ hái đắt. Vườn em ở xa nên thợ không muốn đi vì đa số là không có giấy tờ, sợ bị cảnh sát chận hỏi giấy tờ nên thường hái trễ hay hái sớm khi các khu vườn ở vùng Fallbrook đã hái hết.

Điểm mà em thích nhất từ khi có vườn là đi học về trồng bơ,…thì khám phá ra các chất hóa học họ sử dụng để ngâm thuốc, giữ cho tươi lâu,… làm thế nào để không có hột như quýt mua ở chợ hay trái nho,… em sợ ăn mấy loại đó lắm. Các bác biết mấy loại nho và quýt trong siêu thị bán không có hột vì sợ con nít nuốt nghẹn họng được xịt thuốc khi hoa nở để chúng đậu trái mà không có hột. Không cần ong, có lẻ vì vậy mà ngày nay giới tính không rõ ràng khi ăn từ bé các loại rau quả, trái cây kiểu này. Cần có nghiên cứu vụ này. Họ kêu là xịt loại thuốc này thì trái đậu nhiều lắm nhưng khi gió mạnh thì sẽ làm gãy cây nhất là em sợ hóa chất. Em đang xem có thể xin chuyển qua vườn hữu cơ có chứng nhận của tiểu bang vì từ khi mua vườn, không sử dụng chất sát trùng,… chất độc như để diệt cỏ dại,… Hy vọng bà kỹ sư của chính phủ gặp hôm qua sẽ có chương trình để Em nộp đơn.

Trái của cây chặt rồi, to hơn loại cây cao phía dưới phải đợi thêm 1, 2 tháng nữa mới bán được.

Lá bắt đầu khô để rụng để các nụ bông nở và các lá mới sẽ mọc ra để che các trái mới đậu. Khi lá rụng hoa nở thì sẽ hái trái năm nay vì nếu không mặt trời sẽ làm cháy da cảu trái bơ như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Từ khi có cái vườn thì bắt đầu đọc tài liệu về các chất dinh dưỡng, ăn uống kỹ lưỡng lại vì hiểu về sản xuất nông nghiệp tại Hoa Kỳ và nên tránh ăn những gì đã được thấy và học.

Nếu em chặt xong hết các cây to thì có thể nói đến lợi nhuận. Trung bình cứ hái độ 360,000 cân anh mỗi năm là thoải mái con gà mái. Nếu được như vậy sẽ mướn thêm thợ làm cả tuần thì thu hoạch cao hơn, có thể lên 450,000 cân anh mỗi năm vì cây nhánh cần tỉa rất nhiều để trái ra nhiều và có ánh sáng mặt trời để to lớn.

Vài hàng để trả lời cho các bác tò mò hỏi em vụ trồng bơ. Bơ ở Việt Nam loại giống Zutano có khắp thế giới. Ăn lạt lắm nên người ta bỏ đường và sữa ông địa để ăn. Bơ Cali đa số thuộc loại Hass, rất được ưa chuộng khắp thế giới. Nghịch lý là bơ của Cali trồng thường được đem xuất cảng bán bên Nhật Bản,… giá $8 một trái, còn dân cali thì mua bơ của Mễ trồng ăn. Rẻ và được hái lâu ngày bỏ tủ lạnh, ngâm chất bảo quản.

Khi thợ hái bơ xong thì công ty mua sỉ cho xe lại chở về. Điều trước tiên họ ngâm trái bơ vào thùng nước có chất hóa học để sát trùng để tránh bệnh salmonella và các loại khác nhất là giữ được trái tươi óng ánh. Sau đó sẽ cho vào nhà máy để thành lọc qua máy scanner để xem loại nào hơi bị hư thì loại ra rồi cho chạy lên dàn để loại theo sức nặng và tự động dân các ticker ucp vào mỗi trái rồi chạy vào các bịch lưới như ở Costco hay đóng thùng. Sau đó bỏ lên palette và được chở vào nhà kho lạnh để giữ lâu ngày. Khi nào khách hàng mua thì 24 tiếng trước khi giao cho các nhà hàng thì họ thải khí vÀo nhà kho để làm chín trái để khách hàng nhà hàng có thể ăn ngay. https://fb.watch/r8l1YHdNr2/?mibextid=SphRi8&startTimeMs=5000

Dạo này em rất bận tỉa nhánh cây để cây không lên cao. Khi thiếu ánh mặt trời thì các nhánh sẽ mọc lên trên trời để tìm ánh nắng khiến cây cao. Do Đó phải tỉa nhánh ở giữa, đang che nắng hết các nhánh khác khiến mấy nhánh này chết khô nên em không có thời gian hái bơ. Bác nào muốn ăn bơ thì vào vườn em hái về mà ăn, không tính tiền. Còn lười thì gọi cháu em hay con em mà mua. Vợ chồng cô cháu cuối tuần vào vườn hái bán. Đừng có réo em vì không có thời gian hái.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những gì Không nên để lại cho con

 

Người Việt ở Hoa Kỳ hay làm việc cho nhiều, hà tiện để dành cho con, trả tiền con đi học và để lại cho con dù về hưu, vẫn dè xén để lại cho con cháu. Theo chủ trương hy sinh đời bố củng cố đời con nhưng Phước Đức có giúp con cháu khá lên hay không là chuyện khác. 

Vấn đề là tài sản để lại không giống nhau cho nên nhiều khi chúng ta để lại, gây nhức đầu cho người ở lại. Các chuyên gia tài chánh thường khuyên khách hàng không nên để lại những loại tài sản cho con cháu như sau:

Tax-Deferred Accounts (các trương mục chưa đóng thuế như quỹ hưu trí)

 Chúng ta làm việc nhiều, để dành cho hưu trí nhưng khi về già lại không muốn xài vì muốn để lại cho con cháu. Vấn đề chúng ta phải nhớ là thuế lợi tức khác nhau. Nếu chúng ta về hưu đóng thuế ít hơn con cái thì nên chuẩn bị rút tiền ra trước từ từ mỗi năm. Nếu muốn thì có thể cho con cháu hàng năm.

Lấy thí dụ hai vợ chồng có quỹ hưu trí độ 1 triệu. Không xài đến khi qua đời thì con cháu nhận được 1 triệu đồng thì xem như step up basis, phải đóng thuế rất cao vì lợi tức hàng năm cộng thêm 1 triệu, xem như bay phân nữa. Để dành tiền cho cố rồi cuối cùng bay mất tiền qua thuế. Nếu chúng ta tính 10 năm nữa là vô viện dưỡng lão thì cứ rút $100,000 hay $50,000 mỗi năm ra để xài hay cho con cháu hay trả tiền cho cháu đi học đại học. Ở Hoa Kỳ có loại được gọi là Gift Tax, bố mẹ hay ông bà có thể tặng tiền cho con cháu. Năm 2024 thì mỗi người được nhận $18,000/ người mà không bị đánh thuế. Người con có thể nhận $18,000 từ mẹ và $18,000 từ bố, tổng cộng là $36,000/ năm. Xem tin tức từ trang IRS dưới đây. 

The annual exclusion applies to gifts to each donee. In other words, if you give each of your children $18,000 in 2024, the annual exclusion applies to each gift. The table below shows the annual exclusion amount applicable in the year of the gift.

Annual Exclusion per Donee for Year of Gift

Year of Gift

Annual Exclusion per Donee

2011 through 2012	$13,000
2013 through 2017	$14,000
2018 through 2021	$15,000
2022	$16,000
2023	$17,000

Khi chúng ta rút ra mỗi năm một ít rồi bỏ vào trương mục như Roth IRA hàng năm thì sau này không bị đóng thuế. Vì đã đóng thuế khi rút ra. 

Health Savings Account (quỹ tiết kiệm về sức khoẻ)

Trương mục HSA này được thành lập khi còn đi làm để trừ thuế như 401k, dùng để chi phí về y tế. Về già có thể lấy tiền từ trương mục này để trả Medicare gap hay những y phí không bị thuế. 

Vấn đề là nếu để lại cho con cháu thì sẽ được xem là lợi tức của con cháu trong năm đó và con cháu sẽ phải bị đánh thuế như 401 k. 

Real Estate Properties With High Maintenance Costs (nhà cửa với tiền bảo quản cao)

Theo nguyên tắc để lại tài sản địa ốc là tốt nhưng cũng tùy thuộc loại nào. Thí dụ các nhà nghỉ hè hay nhà cửa lớn cần nhiều tiền để bảo quản sẽ khiến con cháu không rành sẽ nhức đầu. Tốt nhất là về già thì nên chuyển các nhà cửa kiểu này thành nhà cho thuê có lợi tức vô ra. 

Điển hình ông chủ vườn bơ trước. Ông ta để lại gia tài ra sao, con cái thưa nhau ra tòa. Cuối cùng cô con gái ở new York không biết gì về vườn bơ như người anh được lãnh cái vườn. Mỗi tháng trả tiền ông làm vườn $2,000 rồi ông thợ không chăm sóc lắm nên ống nước bị bể khiến tiền nước lên 7, 8 ngàn một tháng nên cô nàng bán cho ông làm vườn với giá $60,000. Ông làm vườn hái bơ bán được $100,000 trả tiền cho cô gái rồi kêu mình bán lại cái vườn. 

Hay trường hợp 9 anh em gốc việt, kiện nhau ra tòa vì bán không được 5 căn hộ. Ai cũng muốn bán giá  cao nhưng không ai mua rồi kiện nhau muốn có tiền liền. Chán Mớ Đời 

Illiquid Investments (đầu tư khó bán)

Các loại đầu tư khá phức tạp không thể bán dễ dàng khiến con cháu khó bán nhất là muốn chia nhau. Thí dụ mình có góp vốn trong một tiệm nail hay một tiệm ăn,  Tốt nhất là nên bán từ từ chuyển qua những tài sản dễ bán để con cháu chia nhau. Con cháu mình thuộc thế hệ thứ hai sinh đẻ ở Hoa Kỳ nên nhiều khi chúng không chịu khó như thế hệ thứ nhất.  Chúng nghĩ thông minh hơn bố mẹ, nói anh ngữ giỏi hơn nên chúng không hiểu những gì mình đầu tư. 

Complex Financial Instruments (những pháp nhân tài chánh phức tạp)

Có thể chúng ta rành hay thích đầu tư nhưng con cháu chỉ thích đi làm giúp chủ làm giàu. Cho nên cũng nên tìm cách gom lại đầu tư vào những gì giúp con cháu dễ cai quản sau này. Tốt nhất là nên cho con cháu tham gia vào các cuộc đầu tư của mình để chúng học và hiểu để sau này khi nhận được sẽ biết cách quản lý. 

Collectibles With Limited Demand (sở hữu tài sản ít người yêu chuộng)

Chúng ta có thể thích tranh nghệ thuật nên mua nhưng con cháu không rành về nghệ thuật hay nữ trang và thứ lạ khó bán. Nên bán trước khi mình qua đời cho chắc ăn. Con cháu bớt khổ. 

Businesses With No Succession Plan (cơ sở thương mại không có chương trình nối nghiệp)

Nhiều khi chúng ta làm ăn, mở tiệm ăn hay tiệm nail nhưng con cháu chưa chắc có khả năng tiếp quản tiệm ăn và tiệm nail nên tốt nhất là phải huấn luyện đứa con nào có khả năng lấy lại tiệm sau này y nếu không sau này. Ngoài ra, lỡ mình đi tây bất thình lình, thì công ty sẽ được tính vào gia tài và nhiều khi phải bán để trả thuế nên con đang làm việc trong công ty phải mất việc, mất cơ sở làm ăn.

Điển hình, ông Jackson Fullerton có 20 căn nhà cho thuê. Khi qua đời, 2 người con hưởng gia tài nhưng tài sản quá $11.5 triệu nên phải đóng thuế. Ông ta lại đề trong di chúc là không được bán nhà thế là hai đứa con ngọng. Trong vòng 9 tháng phải kiếm đâu $2.5 triệu để đóng thuế gia tài. Đó là chưa kể những trường hợp, các gia đình có công ty nhỏ như sửa xe, tiệm ăn,…mà con cái đang làm việc. Nay chính phủ kêu đóng thuế. Mượn tiền ngân hàng không cho thì phải bán gấp để trả thuế. Bổng nhiên con cháu đóng thuế có chút tiền nhưng mất cơ sở làm ăn nuôi thân. Do đó cần tiên liệu vấn đề này và chuẩn bị nếu một mai anh có

Highly Leveraged Assets (các tài sản mượn nợ nhiều)

Nếu chúng ta có những tài sản mà có số nợ hơi nhiều thì khi con cháu lãnh thì sẽ rơi vào tình trạng tiền bạc hơi bị thiếu hụt. Mình có thể có đủ tiền để trả nhờ có nhiều tài sản nhưng khi con cháu chia nhau thì có thể không đủ tiền. Nên trả bớt nợ để giúp thời gian chuyển tiếp sẽ không làm con cháu chới với về tài chánh. 

Timeshares and Fractional Ownership

Mình có nói đến mua timeshare để gia đình đi nghỉ hè hàng năm. Vấn đề là các loại tài sản này rất tốn tiền bảo hành. Con cháu nhiều khi không muốn đi nghỉ hè lại chỗ này vì lập gia đình hay muốn đi chỗ khác. Tìm cách tống khứ, dụ ai đó cho đi là khỏe vì timeshares sau 10 năm là bệ rạc ít ai muốn mua lắm. Đừng có cho em vì sẽ không nhận đâu. Nếu ai lỡ có mua thì nên chuyển vào Title Holding Trust để dễ xù.

Cryptocurrencies and Digital Assets

Nếu có mua crypto thì nên chỉ cho con cháu mật mã để vào cả sau này không vào được là xem như ngọng. 

Thôi ngưng đây.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bố theo chân dài, con không nhận gia tài

Đọc trong mục gỡ rối tơ lòng về tài chánh thấy có câu chuyện này khá phổ thông tại Hoa Kỳ, kể lại để mấy bác gái hù chồng hay chuẩn bị tư tưởng khi bác trai về quê kiếm chân dài. 

Có bà Mỹ kể là 3 tháng trước khi qua đời, ông bố dọn về chỗ cô Bồ ở và ký giấy tờ ủy quyền cho cô ta làm giám hộ, có thể bán nhà trả biên lai và các quyết định về y tế. Ông bố bị ung thư cấp 4.

Buồn đời cô bạn gái rút hết tiền trong trương mục ngân hàng của ông bố. Được ủy quyền nên cô bạn gái bỏ thêm tên cô ta vào trương mục và người thừa hưởng trương mục ngân hàng và các thứ khác liên quan đến tài chính. Cuối cùng không liên lạc với gia đình ông bồ nữa. 

Cô ta sang tên xe của bố qua cô ta, bán hết bàn ghế và nói với bà hỏi chuyện là ông bố không để lại gì cho bà ta và cô em. Chán Mớ Đời 

Mình có xem một phim tài liệu nói về bồ nhí chồng gài. Có ông gài kia kiếm được một bà bồ trẻ hơn đâu 20 tuổi. Ông ta có tiền vì làm chủ một công ty khá giả. Bổng nhiên bà bồ kêu mua căn nhà mới để làm tổ Uyên ương khiến ngân hàng nghi ngờ và báo cho quan toà xem xét trường hợp ông ta có bị lừa gạt hay không. Ông ta mua nhà mới với tiền tươi nên ngân hàng bắt buộc phải báo động vì trên $10,000 tiền tươi. Rốt cuộc ông ta bị quan toà chỉ định người giám hộ. Bà này là vợ của thị trưởng thành phố. Bà ta làm giám hộ cho trên 2,000 người cao tuổi tại thành phố và vớt mỗi tháng đâu $2,000 tiền giám hộ. Bà ta kêu ông ta không có khả năng tự sống một mình nên bỏ vào viện dưỡng lão. Cô bồ không được ghé thăm. Hết được sử dụng tiền nên bà bồ cũng bỏ luôn.

Mình có quen một anh lớn tuổi, vợ ung thư qua đời, về Việt Nam gặp bà nào, trẻ hơn đâu 15 tuổi, có gia đình và ly hôn. Lấy rồi bán nhà bên này ở nhà trọ cho bà vợ mới cưới ở Việt Nam tiền bán nhà, mua căn nhà gần $300,000 ở Hà Nội khiến ông con trai độc nhất, giận vì không được chia tiền, không thèm liên lạc nữa dọn về tiểu bang khác. Sức khỏe kém nên cũng không về Việt Nam thăm, bà vợ thì chưa qua Mỹ. Hy vọng bà vợ sẽ qua được Hoa Kỳ năm nay, để sống với anh ta những ngày còn lại của anh.

Bà Bồ của ông bố bán căn nhà 5 ngày trước khi ông ta qua đời. Mình đoán là ông ta dọn về ở với cô ta rồi sửa sang lại nhà rồi bán. Mất 3 tháng để bán nhà. Cô con gái đang đợi xem có nhận được tiền tử của ông bố qua công ty bảo hiểm nhân thọ. Mình đoán cô bồ chắc cũng chuyển tên qua cô ta. Đàn hòa họ rành mấy vụ này.

Bà Tùng Long tài chánh cho rằng bà Bồ phải được mang ra tòa và ở tù vì đã lạm quyền của ông bố giao cho qua những luật về tài chánh. Em không kể lại đây vì các bác lại hỏi đủ trò mà em không phải luật sư. Nhiều khi kiếp trước ông bố nợ cô bồ tiền nên cả đời đi làm để dành rồi trả cho cô ta. Còn mấy ngừoi con thì chỉ nợ đến khi học xong đại học.

Đó là lời kể của bà mỹ nhưng mình nghĩ câu chuyện có nhiều khúc mắc hơn. Mình đoán ông bố ly dị hay mẹ chết. Hai chị em không ưa bố đến khi bố chết thì mới khám phá ra cô bồ vớt hết tiền. Con mà đối xử với bố mẹ không đàng hoàng thì không nên nhận gia tài. Nếu không thì đã kêu luật sư từ lâu, thay vì gửi thư cho bà Tùng Long Tài Chính.

Nếu bố bị ung thư thì nên giúp bố những ngày tháng cuối đời thay vì để bà nào đó rước về nhà, thay thế trách nhiệm của mình rồi khi không có tiền thì lại trách móc ông bố. Rồi thưa kiện đủ trò. Nghe nói đâu $200,000 thì nội tiền trả án phí là oải rồi. Nhiều khi vợ chồng bỏ nhau con cái theo mẹ, chống bố rồi kêu tiền của bố là của con khi bố qua đời. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những lỗi lầm khi nhận gia tài $741,000

 

Tình cờ đọc một bài báo kể về một bà nhận được gia tài do bà cô để lại và nói lên những hối tiếc, lầm lỗi của bà ta khiến mình tò mò đọc nên kể lại đây để bác nào nhận được tiền hay muốn để lại cho con cái sau này tìm hiểu thêm để hậu duệ mình không lâm vào trường hợp của bà này, rất phổ thông trên thế giới. 

Một bà Mỹ có hai con được bà cô để lại số tiền chia đều cho ba người, mỗi người được $247,000 vào năm 2015. Bà ta dùng tiền của phần bà ta để mua căn nhà, một chiếc xe và đi chơi du lịch tại Anh quốc một mình. 

Bà ta bỏ tiền hai con vào quỹ tiết kiệm tại ngân hàng. Bà ta kể là thường nghe khi nhận được tiền rơi trên trời xuống thì người nghèo tiêu hết, người trung lưu thì tiết kiệm còn người giàu thì đâu tư. 

Bà ta cho biết lớn lên với tinh thần tôi sinh ra mang kiếp con nhà nghèo. Bà ta muốn lấy quyết định những gì đúng cho tiền bạc của hai đứa con. Vấn đề là không biết khởi đầu từ đâu. Vấn đề là không chịu học.

Khi bà cô qua đời bất thình lình lúc bà ta 30 tuổi với cái nợ đại học là $44,000 và thuê căn nhà với ông chồng cũ và hai đứa con. Sống theo kiểu xài trước trả sau tới đâu hay tới đó và đang trong giai đoạn ly hôn. Được biết tại Hoa Kỳ 70% cuộc ly hôn đều vì tài chánh, vợ chồng đỗ lỗi nhau vì tiêu quá độ. Hôm nay mình thấy trên mạng quảng cáo sống như tỷ phú khiến mình thất kinh. Họ không muốn sống theo kiểu triệu phú mà muốn sống như tỷ phú. Kinh

Sáng nay có đọc một bài nghiên cứu là 30% cặp vợ chồng ở Hoa Kỳ sống không hạnh phúc nhưng không dám ly hôn vì trung bình phải chi cho luật sư $12,000. Ngoài ra nếu dọn ra ở riêng thì không có khả năng trả các chi phí như mướn nhà vì tiền lương không theo lạm phát. Tuần tới lương căn bản tối thiểu của Cali là $20/ giờ, các công ty nhỏ sẽ sa thải công nhân rất nhiều.

Bà cô có nói để lại cho bà ta ít tiền và không biết là bà cô để lại tiền cho hai đứa con. Khi được gia tài $741,000 cho ba người thì bà ta không biết phải làm gì với số tiền lớn đó. 

Bà cho biết những lỗi lầm đã làm và những điểm đúng khi nhận gia tài. Khởi đầu thì đầu óc bà ta muốn tiêu cho sướng nhưng bà ta tiêu ít thôi vì nghĩ đến hậu quả sau này của việc tiêu xài phung phí. 

Ở tiểu bang New York nên bà ta phải đợi xem ông chồng đang trong thời kỳ ly hôn lãnh được bao nhiêu số tiền của bà ta nhận được. May quá luật không cho ông chồng cũ san sẻ tiền hưởng gia tài vì cá nhân.

Bà ta mua một căn nhà với tiền tươi thay vì mượn nợ. Lý do là bà ta ngưng làm việc ở nhà để nuôi hai đứa con nên ly hôn không biết kiếm việc ra sao.

Bà ta mua một chiếc xe cũ 3 năm và đi giang hồ ở Anh quốc cho sướng. Và không hối tiếc gì cả. 

Phần con cái thì bà cô không nói rõ trong di chúc phải làm gì nên tòa quyết định dùm. Bà ta phải nạp đơn xin được quyền quản lý số tiền của hai đứa con nhất là phải năn nỉ yêu cầu ông chồng cũ không đòi quyền nuôi con hay giám hộ. Khi bà ta được chấp nhận có quyền giám hộ con và tiền bạc. Họ đưa cho bà ta tờ giấy hỏi muốn làm gì với số tiền. Bà ta không rành nên kêu bỏ vào quỹ tiết kiệm tại ngân hàng mà bà ta dùng lâu năm. Ngân hàng trả lãi đâu 0.01% gần 10 năm trời. Hay nhận $20/ năm. 

Năm 2019, bà ta sắp sửa lấy chồng lại. May thay gặp tên rành về tài chánh và thú thật là không rành gì cả. Bà ta mượn thêm nợ để đi học hậu đại học để lấy bằng master. Ông chồng mới hướng dẫn bà ta phải ngân sách hóa sự chi tiêu, sử dùng thẻ tín dụng một cách có trách nhiệm, không tiêu bậy mà giải thích là không đầu tư số tiền của con vì lại phát 3% trong khi tiền lời 0.01%. Ông chồng mới giúp bà ta giác ngộ cách mạng về tài chánh. Đàn bà có cái bệnh này khó trị được. 

Vấn đề là bà ta muốn lấy tiền ra để đầu tư thay vì bỏ ngân Hàng thì tòa không cho phép. 

Bà ta có thể xin tòa rút tiền ra để làm răng cho con, trả tiền học nhạc thì được nhưng thay đổi cách đầu tư thì không. Thế là ngọng.

Cứ xem năm 2015 đến 2024 là 9 năm. Số tiền $250,000 cho mỗi đứa con lãnh $20 tiền lời mỗi năm, xem như $180 cho 9 năm. Lạm phát 3% thì xem như năm 2015, giá trị $250,000 với lạm phát 3% thì 9 năm sau giá trị của $250,000 chỉ còn $190,780.37, xem như bay mất $60,000. Hai năm nữa thì người con đầu đến tuổi 18 thì có thể sở hữu và có quyền sử dụng số tiền của bà Dì để lại.

Bà ta cho biết là đã làm đúng khi mua căn nhà bằng tiền tươi, đi chơi ở Anh quốc tiêu xài thả dàng cho thoả lòng sau khi ly hôn. Trả nợ đại học $45,000. Còn thì sai không biết đầu tư số tiền còn lại của bà ta và con, lại lo lắng nên tin vào ngân hàng. Cho thấy khi có tiền mà chúng ta không hiểu về tài chánh thì sẽ làm điều bậy. Nếu còn ông chồng cũ thì có thể bàn rõ ràng hơn thay vì lấy quyết định một mình. 

Nếu là các bác thì các bác sẽ làm gì với số tiền như vậy?

Mình kể chuyện này để các bác nào có tiền để lại cho con cháu thì trong trust phải ghi cho rõ ràng, chỉ định người trustee phải làm gì để nhồi tiền để sau này cháu đi học đại học,… nếu bà ta bỏ vào thị trường chứng khoán thì cứ tính 12% tiền lời mỗi năm thì ngày nay sau 9 năm là được $732,231.45 thay vì vẫn còn $247,000 với lạm phát thì mất giá trị so với 9 năm trước. Xăng ngày nay là $5 một gallon so với 9 năm về trước chỉ có $3. Nếu ngại thị trường chứng khoán thì cho vay ngắn hạn 12% cho chắc ăn. Nếu người mượn nợ không trả thì mình xiết cái nhà.

Chớ đừng để lại cho cháu vị thành niên mà không ghi chú người giám hộ có quyền thực hiện vì tòa sẽ quyết định nếu không ghi rõ ràng. Thậm chí ngay tiền của mình còn có thể không được sử dụng và tòa phán ai sẽ lo liệu dù mình còn sống. Kỳ tới sẽ kể chuyện trai già gái trẻ ra sao. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn