Đàn ông chuyển giới hay phụ nữ thay đổi

 Các nhà xã hội học nghiên cứu về đàn ông và phụ nữ ngày nay với câu hỏi “đàn ông ngày nay có giống như đàn ông của thế kỷ trước.”

Chúng ta xem xi-nê hay truyền hình, họ hay nhắc đến ngày D, quân đội đồng minh đổ bộ lên bãi biển Normandie như cuốn phim “Saving Private Ryan”, diễn lại các cảnh lính chết như kiến trên bãi biển Omaha, nơi mình có ghé viếng.

 

Người ta đặt câu hỏi, thanh niên mỹ ngày nay, có khả năng thực hiện cuộc đổ bộ lịch sử này không vì tư duy, sức khoẻ của đàn ông mỹ rất khác xưa. Dạo ấy, có rất nhiều thanh niên mỹ ốm đói, bị từ chối khi bị động viên. Ngược lại, ngày nay quân đội Hoa Kỳ cho hay 25% đàn ông mỹ không đạt tiêu chuẩn để gia nhập quân đội. Lý do chính là bệnh béo phì vì thức ăn dinh dưỡng. Mình sẽ kể thêm phần sau, để hiểu về sự bành trướng của giới đồng tính vì dinh dưỡng.

Năm kia, mình đi Mễ tây Cơ, được mời ăn sáng với tư lệnh hải quần miền Bắc Mễ Tây Cơ. Mình thấy quân sĩ Mễ có rất nhiều người béo phì. Khi thổi kèn kêu tập hợp thì mấy người này chạy rất khó khăn. Khi ra trận là coi như có cơ may chết sớm.

Trong cuốn “Death of the Grown Up “ , bà Diana West cho rằng đàn ông ngày nay, không quyết đoán, tự tin như thế hệ của bố bà ta. Người ta đo lượng Testosterone thanh niên từ 1987 đến 2007, thì được biết lượng Testosterone của thanh niên Hoa Kỳ xuống 20-25% so với thế hệ 1940. Kinh

Ngoài con người ra, chúng ta còn thấy các thú vật, điển hình các con cá sấu ở tiểu bang Florida. Họ nghiên cứu các con cá sấu đực ở các vùng bị nhiễm thuốc phân bón và khu vực còn hoang dã thì nhận thấy dương vật của cá sấu ở vùng bị nhiễm độc, thuốc sâu bị teo nhỏ lại.

Họ cho biết các chất hoá học mà chúng ta sử dụng hàng ngày (synstetic estrogen ) gây ảnh hưởng rất nhiều cho cơ thể, các hormone,...

Ngày này, y tế được cải tiến, thiên hạ sử dụng rất nhiều chất hoá học, son phấn, xà-bông, dầu gội đầu, keo tóc,... thậm chí mùa Covid khiến mọi người sử dụng các chất hoá học tẩy trùng, hay các bình nước uống bằng nhựa....

Sự liên đới giữa testoterone và estrogen khiến đàn ông bị phụ-nữ-hoá hay ngược lại phụ nữ bị đàn-ông-hoá. Người đàn ông cần mất bao nhiêu lượng testoterone để không còn được gọi là đàn ông.

Liên Hiệp âu châu, và đại học Oxford có đăng các nghiên cứu này, khiến đọc giả thất kinh. Chúng ta đều biết là lượng tinh trùng của đàn ông ngày nay giảm rất nhiều trên toàn cầu, đưa đến vấn nạn người ta sinh con ít lại hay đàn ông vô sinh. Ung thư xuất hiện nhiều vì hormone, biến đổi gây ung thư. Mỗi năm có trên 500,000 người Mỹ chết vì ung thư, tương đương số người chết vì cô-vi năm vừa rồi.

Bệnh béo phì ở con nít càng ngày càng gia tăng. Những chất hoá học độc thâm nhập vào cái bào thai khi còn trong bụng mẹ. Các lượng estrogen được tưới lên hàng ngày, khiến cái thai sẽ biến đổi khá nhiều. Người ta khám nghiệm các trẻ em trai mà người mẹ bị nhiễm độc từ khi còn trong bụng mẹ, ngày nay ít năng động, khía cạnh đàn ông bị giảm rất nhiều. Họ không nói tình trạng này đưa đến giới đồng tính. Trẻ em ngày nay thụ động chơi game điên tử, không ra ngoài, hoạt động tay chân.

Từ khi mình mua cái vườn 7 năm nay, đi seminar, đọc thêm sách về canh nông, chăn nuôi thì mình thất kinh, nên giảm sử dụng hoá chất lên người. Mỗi năm có trên nữa triệu người Mỹ chết vì ung thư. Người ta đổi lỗi vì chất béo bú xua la mua nhưng trên thực tế là vì hoá chất, bảo quản thực phẩm, vật liệu xây cất, phân bón, thuốc trừ sâu. 

Cứ lấy thí dụ trong nhà thì có xà bông, dầu gội đầu, chất khử trùng, thuốc rãi trên thảm trước khi hút bụi, son phấn, sơn móng tay, bình nhựa để uống nước, chai nước bằng nhựa, ngoài trời thì có phân bón, thuốc trừ sâu, phân cho cỏ, thuốc diệt cỏ dại như ROund up mà thiên hạ kiện tụng được mấy trăm triệu nay luật sư cứ gửi thư để hỏi mình có muốn tham dự cuộc kiện để kiếm tiền,... thức ăn thì chất bảo quản,...

Khi tham gia một seminar ở đai học năm Cali, ông thầy đưa trái táo và hỏi táo này đã được hái từ bao lâu. Câu trả lời là 9 tháng 18 ngày, theo cái nhãn dán trên trái táo. Tại sao vỏ trái táo tươi như 9 tháng về trước, vì đã được ngâm thuốc bảo quản. Phụ nữ khi có thai, cần hiểu rõ những nguy cơ có hại cho sức khoẻ của mình và cái thai. Thuốc khai Quang được rãi trên chiến trường Việt Nam đã để lại hậu quả khá rùng rợn. Công ty rãi thuốc khái Quang vẫn tiếp tục sản xuất các thuốc sát trùng, diệt cỏ như gần đây công ty sản xuất thuốc diệt cỏ Round Up, bị kiện mấy trăm triệu. Ngày nay, phụ nữ có vấn đề thụ thai. Có thể vì sử dụng thuốc ngừa thai nhiều quá,..hay hoá chất từ son phấn, xà bông,... con nít mới 7, 8 tuổi đã có kinh nguyệt.

Người ta khám phá ra một số trẻ em gái ở một vùng ở gần Seattle có kinh nguyệt sớm, dậy thì sớm. Họ khám phá ra gia đình nghèo nên ăn cánh gà vì rẻ. Người ta nuôi gà và chích hormone ở cánh gà để giúp gà mau lớn. Khi mấy cô gái nhỏ tuổi này ăn vào hàng ngày thì ăn luôn hormone còn sót lại từ cánh gà khiến biến đổi cơ thể sớm.

Lên xe, thấy họ xịt mùi thơm , các synthetic  estrogen  hay nước hoa bán cho phụ nữ, trong các hộp quà. Thơm quá. Đường dài khi hít các hoá chất lâu ngày sẽ gây ảnh hưởng cho sức khoẻ. Mình có quen một chị làm nail, sau này cứ mỗi tuần, ông chồng phải gọi xem cứu thương chở vào bệnh viện cấp cứu.

Có một điều khiến mình bất ngờ là đọc tài liệu các nghiên cứu xã hội, nói về lý do xã hội ngày nay, có nhiều vụ ly dị. 

Năm vừa rồi, tỷ lệ ly dị xuống thấp nhất từ 50 năm qua. Lý do là đại dịch khiến người ta suy nghĩ về cuộc đời, và cảm nhận về người phối ngẫu của mình hơn (58%). Cứ 1,000 cặp vợ chồng là cuối năm có tới 14.9 ly dị thay vì 15 cặp. Mình lại đọc báo tây cho rằng tỷ lệ ly dị gia tăng gấp đôi.

Khi chúng ta ăn thức ăn với lượng đường nhiều thì sẽ giúp cơ thể biến đổi, to béo, lượng đường cao thì xem như bị liệt dương, không thèm khát phụ nữ. Ông Larry kể là ông ta lấy vợ xong thì hai năm sau ly dị vì bà vợ to béo phì lên khiến ông ta hết ham chuyện làm giai. Phụ nữ to béo chắc cũng không thích chuyện chăn gối.

Dạo này, các phim hành động thấy nhiều nhân vật chính toàn là phái nữ, đâm chém, bắn giết người như ngoéo, không biết có phải để thu hút các khán giả đồng tính. Người ta kêu là giới đồng tính rất nhiều trong giới chơi thể thao chuyên nghiệp nhất là các tay chơi bóng chuyền. Mấy cô này thường rất là cao để nhảy. Con nít đến tuổi dậy thì, muốn chúng cao thì nên cho ngủ nhiều và chơi bóng rổ hay bóng chuyền, vì phải nhảy lên cao, sẽ tác động vào chân và đầu gối.

Mình đọc đâu đó, họ cho biết xe Subaru được các bà đồng tính ưa thích nhất tại Hoa Kỳ. Cái khổ là mỗi khi mình thấy xe Subaru là tò mò xem mụ nào ngồi trong đó. Chán Mớ Đời    (Còn tiếp) 

Nghịch lý của đại dịch hôm nay. Người nga cấm này cấm nọ nhưng cho phép các chợ mở cửa dù biết đeo khẩu trang không ngăn ngừa được vi khuẩn lây-lần. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mẹ chồng đì nàng dâu

 Nhớ năm Mậu Thân, khi Việt Cộng tấn công vào Đàlạt. Không ai theo họ cả, ngược lại bỏ chạy tán loạn. Gia đình dì Ba Ca, cháu ruột mệ ngoại mình, chạy tản cư từ Số 4, ở đậu nhà mình mấy tháng. Nghe kể, cả gia đình đào hầm phía sau nhà để tránh bom đạn. Mình có lên đây xem cái hầm, bom rớt vào thì chết cả gia đình. Ngày mồng 3, dượng Ba Ca, lên nhà trên, để lấy mấy cái bánh tét cho con ăn, tò mò nhìn ra sân, thấy một quả bom chưa nổ, nằm chình ình, trước sân nhà. 3 phút sau, cả gia đình gồng gánh chạy xuống nhà mình. Sau này, mình có thấy cái lỗ với trái bom, khi Việt Nam Cộng Hoà đi rà, và tháo ngòi nổ. 

Căn nhà thì bình địa vì sau đó máy bay dội bom Napalm xuống cả khu Số 4. Máy bay trực thăng hay bay trên đầu xóm mình để bắn hoả tiễn hay đại liên 60 ly khiến vỏ đạn rơi xuống khu nhà mình làm lũng mái tôn và có một tên bị lỗ đầu khi đứng xem máy bay trong sân nhà mình. Kinh

Mỗi tối, hai gia đình, ngồi nghe mấy đĩa nhạc của ban AVT. Trong đó có một bài “3 bà mẹ chồng” rất vui vì họ nhái đủ giọng. Sau này mình nói được mấy giọng là nhờ nghe ban AVT khi xưa. Ở xóm mình khi xưa, không thấy cảnh mẹ chồng nàng dâu, đa số là công chức, con cái chưa ai lập gia đình nên không chứng kiến cảnh này. 

Chỉ nhớ anh Kiệt, con bà Hiển, đi an ninh quân đội, lấy bà vợ miền tây, ở gần nhà. Ông thần này cắm dùi xây nhà ở sân nhà Bà Ron, khiến hai gia đình chửi nhau ỏm cù tỏi, tên Kiệt vác súng ra bắn khiến bà Ron im luôn. Ông chồng thì theo vợ bé nên không có nhà. Có lần hai vợ chồng tên Kiệt cãi nhau, bà vợ rượt anh ta chạy xuống nhà mẹ, bà vợ cầm cái dao bầu, phóng theo trúng cái lưng anh ta. May là cái cán dao trúng cái lưng, nghe anh ta kêu cái Hự khi con dao rớt xuống đất nhưng vẫn bỏ chạy. Từ đó mình sợ gái miền nam lắm, không dám đụng tới. Sau đó vợ chồng làm lành, vui nhà vui tiếng, đẻ hàng năm. Kinh

Lớn lên, học việt văn với thầy An, về Tự Lực Văn Đoàn, Đoạn Tuyệt. Có cảnh nàng dâu, Loan và ông chồng Thân. Hai vợ chồng cãi nhau sao đó, cô Loan, đang cầm cái kéo, vô tình hay cố tình, đâm ông chồng một cái, tính làm Phật Quán Thế Âm. Thầy An giảng về cảnh mẹ chồng nàng dâu, với các hủ tục như khi Loan về nhà chồng, bước qua cửa, có cái lò than như để đốt hết cái dơ bẩn gì đó,...

Viết đến đây thì nhớ khi xưa, cô giáo bắt học thuộc lòng bài ca dao:

Hôm qua tát nước đầu đình 

Bỏ quên chiếc áo trên cành hoa sen.
Em được thì cho anh xin,
Hay là em để làm tin trong nhà?
Áo anh sứt chỉ đường tà,
Vợ anh chưa có, mẹ già chưa khâu.
Áo anh sứt chỉ đã lâu,
Mai mượn cô ấy về khâu cho cùng.
Khâu rồi anh sẽ trả công,
Đến khi lấy chồng anh sẽ giúp cho:
Giúp cho một thúng xôi vò,
Một con lợn béo, một vò rượu tăm.
Giúp em đôi chiếu em nằm,
Đôi chăn em đắp, đôi trằm em đeo.
Giúp em quan tám tiền cheo,...

Rồi giảng về vụ thách cưới ở thôn quê khi xưa. Lớn lên học thầy An thì mới hiểu thêm về phong tục, tập quán người Việt khi xưa. Hoá ra người ta thách cưới, như bán con gái. Sau bao nhiêu năm, nuôi con, nay bán để lấy lại vốn nên khi về nhà chồng, cô gái phải chịu nhiều đắng cay, như trả nợ, đền bù lại số tiền, gia đình chồng đã bỏ ra khi đi cưới. Thật ra bố mẹ có được gì, hàng xóm kéo đến xơi hết. Chán Mớ Đời 

Tương tự ở phi châu, họ cũng bán con gái, đòi mấy con dê hay cừu chi đó.

Các tập tục văn hoá trên thế giới cho thấy phụ nữ không có quyền, không được xem là một đơn vị sản xuất trong nền kinh tế của cộng đồng hay quốc gia dù làm việc nhà, nuôi nấng con cái. Khi xưa, phụ nữ cần phải lấy chồng để có con, sau này về già thì có con trai nó hầu, đúng hơn là con dâu. Do đó họ phải chấp nhận làm lẻ cho có tấm chồng.

Thậm chí, người con gái đi lấy chồng, thật ra là để giữ con nít, làm ô sin cho gia đình chồng. Nhà nghèo đi lấy chồng, nhỏ tuổi hơn mình, để cõng chồng đi chơi. Khi chồng lớn tuổi thì mình đã già, hắn lại lấy vợ lẻ. 

Bồng bồng cõng chồng đi chơi

  Đi đến chỗ lội đánh rơi mất chồng.

 Chị em ơi! Cho tôi mượn cái gàu sòng 

Để tôi tát nước múc chồng tôi lên. 

Trong lịch sử, các xã hội, người có quyền lực là người nắm kinh tế. Thời săn bắn, ai tài giỏi săn bắn thì có quyền lực, phụ nữ được xem là một đơn vị kinh tế vì có thể đi hái trái quả trong khi đàn ông thì đi săn bắn. Thời canh nông thì đàn ông làm việc đồng áng hiệu lực hơn phụ nữ. Thêm đàn ông phải đi lính cho triều đình khi cần. Nhà nào không có đàn ông thì phải mướn người khác trong làng đi nghĩa vụ dùm, và tốn rất đắt vì có thể chết không trở về. Các nhà nghèo thì kêu con gái giả trai như Hoa Mộc Lan đi lính thay cha. Do đó người phụ nữ không có quyền lực trong chế độ Phụ hệ.

Khi xưa, mệ ngoại mình có kể câu chuyện về Thoại Khanh Châu Tuấn. Có cô dâu dẫn mẹ chồng đi tìm chồng, giữa đường, mẹ chồng kêu đói, thèm thịt quá nên cô dâu, lấy dao rọc chút thịt nơi tay mình, để nướng cho mẹ chồng ngon phê. Mình đoán là người Tàu phịa ra chuyện này để mấy cô con dâu theo đó mà đối đãi tử tế với mình. Ngay con ruột còn chưa làm huống chi con dâu. Cả năm chúng chỉ đến thăm khi có ăn.

Hay câu chuyện, mẹ chồng nàng dâu khiến một tên, mỗi ngày cứ lấy dao ra mài để dạy vợ... Nếu nhìn kỷ, chúng ta thương cho thân phận đàn bà của mẹ chồng nàng dâu, 2 cuộc đời cùng chung một số phận. Mẹ chồng cũng làm dâu rồi quay qua hành cô con dâu, như để trả thù những ngày xưa thân ái với mẹ chồng của mình.

Tại sao vấn nạn gia đình giữa mẹ chồng và nàng dâu vẫn kéo dài đến ngày nay. Ở hải ngoại thì nhà ai nhà ấy ở, chỉ gặp nhau vào các ngày nghỉ lễ, họp mặt gia đình. Ở Việt Nam thì 3 thế hệ thậm chí đến tứ đại đồng đường ở chung với nhau. Có chị kia kể, mới bán nhà, con rể xin tiền để làm ăn, chị nói là không, tiền hưu của mẹ. Ngày xưa, lo cho con ăn học nên không để dành tiêu hưu trí 401k, nay tiền lời bán nhà để dành, về hưu tiêu xài. Thế là con không đem cháu lại thăm. Ngọng.

Khi xưa, người con gái về làm dâu, không đi làm, nên phải làm việc nội trợ. Ngày nay, họ phải bươn chải ngoài xã hội, bị stress nhiều, về nhà lại bị bà mẹ chồng đấu tố nên rất căng thẳng. Mẹ chồng về hưu hay không bao giờ đi làm nên không hiểu. Ở nhà buồn nên khi con dâu đi làm về là đấu tố cho đỡ buồn miệng.

Theo mình vấn nạn này là vì tài sản. Khi xưa, người con trai lớn lên, lập gia đình nhưng phải ở với bố mẹ, chăm sóc bố mẹ về già, để sau này có thể thừa hưởng gia tài, cái nhà, ruộng đất,... do đó người con dâu phải chịu đựng để mong mẹ chồng chết sớm để thừa hưởng gia tài. Lý do đó mà mẹ chồng và nàng dâu cứ đấu tố nhau. Mẹ chồng phải đì con dâu cho thoả để sau này mới giao nó gia tài.

Ngày nay, ở hải ngoại, ai nấy đi làm nên họ sống riêng, không chung chạ với bố mẹ. Họ có lương, tậu nhà riêng nên không cần đến gia tài của bố mẹ nên câu tục ngữ dân gian việt: “rể là khách, dâu mới là con mẹ cha mua về,...” lỗi thời ở Hoa Kỳ. Đám cưới là đàng gái bỏ tiền chi tiêu hết do đó không có vụ thách cưới. Nghe nói bên Ấn Độ, đi lấy chồng mà không có của hồi môn là mệt. Nói chung tất cả chỉ là kinh tế.

Mình nhớ đi xem phim La valse dans l’ombre  về thì thiên hạ bàn tán, có bà mẹ chồng quá tốt. Có người lại kêu:

Thật thà cũng thể lái trâu 
Thương nhau cũng thể nàng dâu, mẹ chồng

Hay ban nhạc AVT khi xưa, hát như hai cô ca sĩ có khen nhau bao giờ. Ở riêng như người tây phương, bố mẹ không xía vào chuyện riêng tư của con cái. Mình có cô bạn than là mẹ chồng thuộc dân giàu có trước 75, nên không thấy cô ta xứng đáng làm con dâu của bà. May là ở riêng chớ nếu ở chung thì mệt. Hình như có dạo ở chung với nhau nay ra riêng. Cái nguy hiểm là lập gia đình mà bố mẹ coi trọng sự môn đăng hộ đối.

Cha mẹ, nhiều khi không thực hiện được những mộng ước của mình nên muốn con mình hoàn thành những mộng ước của họ. Học hay lấy bác sĩ, hay phải đậu tiến sĩ đủ trò. Mình có quen ông người đại hàn, ghi trong di chúc là con ông ta muốn thừa hưởng gia tài thì phải tốt nghiệp tiến sĩ. Mình nói ông ta gửi con về Việt Nam, mua bằng tiến sĩ là xong. Cũng có thể họ có nhiều tham vọng, gả chồng cưới vợ là một cách leo lên các bậc thang của xã hội hay để hai gia đình, hai quốc gia hợp tác để làm giàu hay cai trị thế gian.

Giải quyết vấn nạn mẹ chồng nàng dâu trong gia đình rất khó, tuỳ mỗi gia đình và cá nhân. Có lẻ vì vậy mà đàn ông ở Việt Nam, đi làm ra, ghé quán nhậu uống cho quên đời, để khỏi phải đứng giữa mẹ và vợ. Ngược lại, ngày nay, bố mẹ hay rên là bị con bắt làm ô-sin, nuôi con giữ cháu để chúng đi chơi. Cách tốt nhất là sống riêng như ở tây phương vì xa mỏi mắt, gần mỏi miệng.

Mình ở rể được 6 năm. Trước khi làm đám cưới, đồng chí gái và mình có mua một căn nhà nho nhỏ ở vùng Bôn Sa nhưng ở đây chưa được 6 tháng thì phải dọn về ở với bố mẹ vợ. Lý do là gia đình anh vợ dọn ra, vì xin được Housing. Bố mẹ vợ không biết tiếng mỹ nên mấy anh chị vợ kêu vợ chồng mình về để chăm sóc ông bà. Kiểu bán cái lại cho cô em út và mình. Mình thấy đa số các anh chị hay bán cái lại bố mẹ cho em út. Họ lập gia đình trước nên bán cái lại và nhân danh làm anh làm chị nên hay rầy la em út nhưng không ai dám rước bố mẹ về nhà nuôi cả.

6 năm trời, vợ mình mượn đâu 15, 16 người giúp việc để chăm sóc ông bà ngoại. Có người vừa tới buổi sáng trưa mình ghé về nhà để xem sao thì đã thấy họ kêu con họ đến chở về. Bà ngoại mấy đứa rất khó tính, cứ làm như người giúp việc ở Hoa Kỳ như ở Việt Nam, thời Bảo Đại. Sau 6 năm, vợ mình và mẹ vợ cứ choảng nhau hoài nên mụ vợ kêu mua căn nhà bên cạnh để có thể chạy qua trông nom, có người làm nên không sợ lắm. Từ khi dọn ra riêng, mỗi cuối tuần, vợ mình ghé lại chở bố mẹ đi chơi, thấy hoà hợp hoà giải gia đình hơn. Mỗi người có không gian riêng tư nên khi gặp nhau thì đối xử như mẹ con thay vì tranh nhau làm nội tướng.

Cách tốt nhất để giải quyết vấn nạn mẹ chồng nàng dâu là ở riêng. Ở Hoa Kỳ, có vụ xây nhà cho mẹ vợ mà họ gọi Mother in-law’s quarter. Phía sau nhà họ xây một căn hộ nhỏ để mẹ vợ ở thoải mái, tự nấu ăn, cuối tuần đến nhà con ăn với cháu ngoại. Thoải mái hơn, con cháu có thể trông nom khi đau ốm nhưng vẫn giữ sự độc lập, tự do riêng tư. Xong om

Mướn nhà cũng được vì tự do rất tốn tiền. Sống chung chạ để mong sau này thừa hưởng gia tài vô hình trung biến cuộc sống của mình trong vòng 20, 30 năm thành cuộc chiến thầm lặng. Mình sẽ quen lối sống này thì đến khi con dâu của mình về, sẽ tiếp tục sống đối chọi nàng dâu mẹ chồng mà mình sẽ đóng vai mẹ chồng và tìm cách để trị con dâu cho nó ngoan ngoãn. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Ganh-tị hay Ganh-đua?

Có dạo đọc được một tin về một cô gái trẻ ở Việt Nam, làm đám hỏi với một ông chồng mỹ giàu trên 70 tuổi. Hình ảnh chụp thấy hai người có vẻ hạnh phúc, chìm đắm trong mối tình hữu nghị Việt-Mỹ, sông liên sông núi liền núi nên nhấn Like.

 

Theo mình hiểu; họ gặp nhau qua mạng, rồi ông mỹ bay sang Việt Nam, để trực diện, đả thông tư tưởng rồi ông ta quyết định, hỏi cô này làm vợ nên mướn khách sạn 5 sao, làm lễ đính hôn hoành tráng. 

 

Đọc xuống phần ý kiến đọc giả thì mình hoảng hồn. Thay vì chúc phúc cho cặp vợ chồng son, toàn là những ý kiến tiêu cực, chửi tùm lum, kêu còn này lấy chồng để được đi mỹ,….rồi có giấy tờ xong là đá đít thằng chồng ngu dại,…

Có ông thần nào, hay đọc bờ-lốc của mình, gốc Đàlạt, cựu học sinh Adran, đi lính rồi đi tù, nay 72 tuổi, khoe lấy vợ trẻ có 30 tuổi và thằng con 6 tuổi. Mình không thấy ai lên án cô vợ của ông này, lại kêu “chồng già vợ trẻ là tiên”. Khi nghe ông thần kể cô vợ trẻ sinh sau 4 thập niên, mình chúc phúc ông ta. Xong om

 

Cả 100 năm trước, mấy ông như Phan Chu Trinh, Phan Bội Châu, Phan Khôi hay sau này nhóm Tự Lực Văn Đoàn, đều có nêu ra những khía cạnh tiêu cực của người Việt. 100 năm sau, tưởng khá hơn nhưng có lẻ còn te tua hơn.

 

Mình chợt nghĩ có lẻ là ảnh hưởng giáo dục của người Việt mình. Điển hình, khi xưa ông cụ mình hay la mình, kêu sao học ngu, sao mày không xem gương thằng A con ông Năm, thằng B con bà Sáu,… tự nhiên mấy thằng này, trở thành đối tượng căm thù, ganh tị của mình. Tương tự như ngay này, cô giáo dẫn học sinh đi thăm bia “căm thù” dù chưa biết căm thù ai nhưng cứ bắt, dạy học sinh căm thù cái đã.

 

Thay vì khuyến khích con mình, chịu khó, cố gắng học hành, như mấy thằng bạn, lại kêu bú cu thằng A, hốt cứt cho thằng B. Điều lạ là mình sinh con mình ra chớ có phải chúng muốn sinh ra đời đâu mà trách chúng học dốt hay ngu.

 

Bố mẹ la con vô hình trung lại biến những đứa con hàng xóm, bạn học, trở thành những kẻ thù của con mình. Nhớ dạo thằng bạn thân của con mình, được tuyển học chương trình GATE, học được 1 tuần, thằng bé bỏ chạy, về trường cũ học. Lý do là mấy đứa học sinh Mễ, ghét đám lớp GATE nên ra chơi là đè đầu khệnh thằng bé.

 

Ngược lại ở hải ngoại, người ta khuyến khích con họ, làm không được thì họ nhỏ nhẹ, kêu “you can do it”. Người ngoại quốc được nuôi dưỡng trong tình thương, trong sự khuyến khích. Chúng ta thấy các trẻ em khuyết tật, được chăm sóc kỹ lưỡng, không như ở Việt Nam, các gia đình giấu như mèo giấu cứt.

 

Người Việt mình có cái tính là thích nổ, muốn làm Thánh Gióng, Phù Đổng nên cứ mơ qua đêm là con mình trở thành một thần đồng, một Phù Đổng, cháu ngoan của bác. Chán Mớ Đời 

 

Đọc ở đâu, có ai kể “Cua Việt, Cua Mỹ”. Ông mỹ và ông Việt đi câu cua. Ông Mỹ câu được cua thì bỏ vào thùng, đậy nắp lại chắc chắn để cua khỏi bò ra trốn, trong khi ông người Việt không đậy nắp. Tò mò, ông mỹ hỏi; ông mít trả lời cua việt, chúng ganh tị nhau, không muốn đứa nào bò ra khỏi thùng cả. Đứa nào leo lên thì chúng kéo lại. Xong om

 

Mình nhớ hồi còn độc thân, vào nhà người Việt, thấy họ treo cúp thể thao, bằng thưởng đủ trò khiến mình cảm phục, tưởng con họ học giỏi, chơi thể thao hay,…nên khen họ nức nở đến khi mình có con thì mới khám phá ra tinh thần khuyến khích trẻ thơ của người Mỹ.

 

Con gái mình chả thích đá banh. Cho nó vào đội banh, banh chạy đầu này, thì nó chạy đầu kia. Banh lăn về phía nó thì nó chạy trốn. Cuối mùa, vẫn được cúp, giải thưởng bú xua la mua. Sau này, con chơi thể thao, học hành mà có cúp thì cứ để trong phòng chúng cho chắc ăn, tránh thiên hạ cười, hay khen bá vơ. Cho nên bây giờ mới có nhiều Fake News. Chán Mớ Đời 

 

Trong nhà, bố mẹ hay thương những đứa nào học giỏi, được hàng xóm khen, còn mấy đứa học ngu, xấu, bị tật nguyền là xem như không có kí-lô nào cả. Vô hình trung tạo nên sự đố kỵ giữa anh chị em, khiến anh chị em bất hoà.

 

Trong lớp cũng vậy. Tên nào học giỏi thì được thầy cô khen thưởng còn học dốt như mình thì cứ kêu ngu như bò, không đếm xỉa đến. Chán Mớ Đời 

 

Hồi nhỏ nghe người lớn nói: người Việt trọng người có học, nể người có tiền và sợ người có quyền. Mấy người có chút quyền hành la lối, áp đảo người cô thế. Nghe kể về mấy ông lý trưởng, bá hộ xem thường tá điền, chánh tổng trong làng hét mánh thiên hạ... Có lẻ vì vậy mà người Việt ghét những người có quyền, học giỏi hay giàu hơn mình, sinh ra tính đố kỵ, ganh tỵ muôn đời.

 

Đọc truyện của Nguyễn Công Hoan thì đa số những nhân vật giàu có, có quyền, có học trong xã hội phong kiến xưa, khinh bỉ, hà hiếp kẻ thua kém mình nên có lẻ vì vậy mà người nghèo, ít học đố kỵ, ganh ghét, nghi ngại kẻ hơn mình.

 

Thấy người nào giỏi, thay vì chúng ta cố gắng học tập, ganh đua như người ngoại quốc làm, để bằng họ hay giỏi hơn, chúng ta chỉ cần lôi tên nào giỏi hơn mình xuống như mấy tên học sinh Mễ, đánh thằng bạn của con mình. Thằng này có cái tội là học giỏi. Xong om

Lâu lâu đọc còm trên mạng, thấy thiên hạ chửi nhau mút mùa lệ thuỷ. Có người bỏ công ra viết một bài. Nếu mình không thích thì thôi, ngưng đọc. Đây lại còm là viết như cứt, không có đầu có đuôi.

Mình tham gia hội Toastmasters, hàng tuần, phải nói chuyện trước công chúng. Các người trong hội, có tinh thần xây dựng, họ phê bình bài diễn văn mình rất nhẹ nhàng, khuyên mình nên cố gắng lần tới, để ý đến phần này, phần nọ. Cách phê bình của họ rất xây dựng. Cứ tưởng tượng một nhóm Việt Nam họp mặt là chửi nhau.

 

Năm vừa rồi, mình có giúp Bút Nhóm Lửa Việt trong chương trình Masks Save Lives và Mục Vụ Không Biên Giới. Mình cảm nhận người Việt rất hăng hái, gửi tiền giúp đỡ chương trình. Các anh chị may, làm khẩu trang, diện trang hay gửi tiền về giúp đồng bào, nạn nhân bão lụt. Qua mấy chương trình này cho thấy người Việt có lòng vị tha, thương người bất hạnh. Xin nhắc lại “thương người bất hạnh” hơn mình với tinh thần lá lành đùm lá rách.

 

Câu hỏi là người Việt chúng ta thương người bất hạnh, thua kém mình nhưng lại ghét kẻ giỏi hơn mình. Đó là câu hỏi mình đi tìm từ thời còn ở Việt Nam đến nay, vẫn chưa tìm ra đáp số.

 

Khi mới sang Hoa Kỳ, điều mình nhận thấy là người Mỹ rất ưa chuộng thể thao. Sống lâu hơn thì thấy họ thích thể thao vì họ thích ganh đua. Tinh thần chuộng thể thao, giúp tinh thần ganh đua do đó, xã hội của họ mới tiến bộ được. Nếu Bill Gates và Steve Jobs không ganh đua thì chúng ta không có điện toán như ngày nay.

 

Trở lại vụ ông mỹ già làm đám hỏi với cô mít trẻ hơn 40 tuổi. Mình có anh bạn kể,; quen mấy cô người Việt, gốc Hà Nội. Lấy chồng Mỹ già, có tiền, sang đây rồi ly dị. Mấy ông chồng mỹ già trả tiền nuôi ăn. Mấy cô chuyền nhau các ông Bồ mỹ già, sống thoải mái ở New York.

Chỉ có vài cá nhân, cho nên chúng ta không nên vơ đũa cả nắm. Có lẻ chúng ta nên khuyến khích người Việt ganh-đua. Khi ganh-đua, chúng ta nghiên cứu đối thủ, học hỏi cách họ luyện tập, hay tìm cách để vượt qua đối thủ thì sự ganh-tỵ sẽ biến dần.

 

Còn tiếp 

 

Nguyễn Hoàng Sơn  

Sĩ Nông Công Thương hay Phi Thương Bất Phú

 Tuần rồi, có anh bạn đem gia đình, 3 thế hệ lên vườn mình chơi. Anh này lạ lắm, có lẻ vì vậy mà mình thích chơi với anh ta. Anh ta học bác sĩ như bố mẹ mong muốn nhưng không hành nghề y-sĩ, mở trường thẩm mỹ, dạy thiên hạ làm nail, làm tóc. Đô La đầy túi.

Khi xưa, học việt-văn, thầy giải thích trong xã hội Việt Nam, người ta trọng theo thứ tự Sĩ Nông Công Thương, nghĩa là bọn con buôn được xem là hạng thấp nhất trong xã hội. Còn hạng Sĩ, kẻ có học lại được trọng vọng nhất dù đói.

 

Mình thắc mắc và hỏi thầy, bạn bè kêu sao mày ngu lâu dốt sớm thế. Lý do là thầy cũng dạy “phi thương bất phú”, muốn giàu có thì phải buôn bán, làm ăn. Câu hỏi này vẫn đeo đuổi mình đến ngày nay. Chán Mớ Đời

Thật ra ông thầy cũng không thể trả lời vì đi dạy, dạo ấy khá vất vả. Thầy chỉ biết học rồi đi dạy, không bao giờ học làm giàu thì khó trả lời câu hỏi của học trò. Nếu thầy biết thì đã không đi dạy, chỉ lo làm giàu.

 

Một ông thầy kể là khi xưa, đậu vào đại học sư phạm và kỹ sư Phú Thọ, cuối cùng thì chọn ngành sư phạm, lý do nhàng hơn và lương thầy giáo khi xưa, thời Ngô tổng thống khá lắm. Ai ngờ vật đổi sao đời, thầy tiếc là không chịu học kỹ sư. Mình nhớ lời ông thầy này, nên sau này, chỉ học cái gì mình thích và khi chán thì làm hay học cái khác, thay vì ngồi than thân trách phận.

 

Trên thực tế, anh là bác sĩ, nha sĩ mà muốn giàu có thì cũng phải mở phòng mạch, một cơ sở thương mại, phải cạnh tranh với các phòng mạch khác. Cũng phải tiếp thị, chào đón bệnh nhân, trả tiền cho cò y tế, chở người già đến khám bệnh. Mình có anh bạn, bác sĩ nhưng làm cho Kaiser, kể bị đồng nghiệp la, không thấy anh ta giới thiệu bệnh nhân lại. Anh ta nói các ông bà bác sĩ ngoài Bôn-Sa, chơi với nhau để tạo một Network, giới thiệu bệnh nhân cho nhau.

 

Ông bác sĩ nào may mắn, cưới được bà vợ biết làm ăn thì phòng mạch sẽ đông bệnh nhân như quân Nguyên còn không thì ngáp ruồi như một chị bạn, phụ tá phòng mạch cho ông chồng, kêu “lấy bác sĩ bi chừ mạt em ơi”. Bao nhiêu tiền trong quỹ hưu trí, đem chơi stocks thị trường chứng khoán, xuống cái rụp bay hết. Bác sĩ già nên ít ai mò lại.

Hồi nhỏ, thấy mấy bà vợ công chức hàng xóm, bận áo quần cực sang, nghe nói nhảy đầm bú xua la mua, lâu lâu lại đến nhà mình thăm mẹ mình. Nói chuyện chi đó lâu lắm, cứ khen bà cụ, hết khen bà cụ thì khen mấy đứa em mình,... mình hỏi mẹ mình mấy bà này sao cứ lên nhà mình hoài vậy, vì mình phải rót nước cho họ hoài mà chẳng thấy họ cho cái gì. Mẹ mình kêu “mượn tiền”. Có người xù tiền của mẹ mình, bỏ chạy về Sàigòn luôn. Từ đó mình nhìn thiên hạ với đôi mắt ngờ vực, bận áo quần sang trọng chưa chắc là giàu. Chán Mớ Đời 

 

Người Tàu dạy chúng ta Sĩ nông công thương nhưng họ lại theo trường phái “phi thương bất Phú”. Nếu chúng ta tiếp cận với ngôn-ngữ-học, mở tự điển Việt Nam ra sẽ thấy định nghĩa “Buôn” là “mua để bán lấy lãi” trong khi tự điển người Tàu thì “thương” là “hoạt động kinh-tế lấy phương thức mua bán để lưu thông hàng hoá”. Cho thấy định nghĩa của thầy tàu trò ta về buôn bán khác nhau về con buôn.

Có thể khi xưa, người Tàu dạy sĩ nông công thương, phi thương bất phú. Mấy ông quân tử mít thuộc dạng lười nên chỉ học có nữa chữ nên gọi “nhất tự vi sư bán tự vi sư”, học có nữa câu cũng gọi là thầy người Tàu.

 

Chúng ta học người Tàu nhưng tư duy rất khiêm tốn, làm thương mại chúng ta chỉ nghĩ đến lợi nhuận ngay, tư duy mì ăn liền, không có kế hoạch to lớn hơn như người Tàu. Có lẻ vì vậy mà chúng ta bị người Tàu chơi, lũng đoạn thị trường. Trong một cuốn sách của người Pháp kể khi mới đến Việt Nam. Tàu vừa đậu ở cảng là đã thấy một chiếc xuồng của người Tàu, chạy đến xin phép bán hàng hoá. Sau này ông tây kể là thấy ông tàu này giàu có tại Chợ Lớn. 

 

Mình nghe kể người Tàu họ kêu mua một sản phẩm nào của người Việt thì chúng ta ùn ùn nuôi hay trồng để bán cho họ rồi khi họ ngưng mua là mình ngọng. Chúng ta bị động, không làm chủ thị trường. Mình về Đàlạt, thấy ở Trại Hầm, nổi tiếng mận ngon khi xưa, người Việt mình nhổ hết cây mận để trồng cà phê mà cà phê thì thế giới sản xuất quá nhiều. Chúng ta không xem thị trường chứng khoán để tìm hiểu thêm về nhu yếu phẩm.

Anh phải bán bao nhiêu tấn cà phê để mua được một cái điện thoại thông minh. Ngày nay, các thí sinh giỏi, thông minh đều thi vào ngành công an thì có thể biết tương lai Việt Nam đi về đâu. Nếu họ vào ngành công an vì có lý tưởng thực thi công lý, bắt kẻ gian thì tốt nhưng đây vì muốn giàu có sau này. Người mỹ muốn giàu có thì họ mở hãng buôn bán sản phẩm của họ còn người Việt thì muốn làm công an vì tham nhũng.

Do đó đền chùa mọc ra như nấm, tượng đài anh hùng đánh giặc mỹ mọc như nấm, tạo dựng niềm tin phản khoa học.

Khi trái được mùa, các nhà mua sĩ, họ tẩm thuốc để giữ lâu, bỏ vào kho để khỏi phá giá bán rẻ. Sau đó bán từ từ theo năm tháng nên lời to. Do đó quả mình mua ở chợ nhiều khi đã được hái từ 9-12 tháng trước nên khi mua bơ ở chợ về thì phía trong bị đen. Lý do là họ tẩm thuốc, lâu ngày ngấm vào trong. Xong om

 

Có ông nào trồng lúa gạo ST25 được giải gạo ngon nhất của năm kia. Vừa được loan tin, là có gạo giả mang tên gạo ST25 được bán ra thị trường. Chán Mớ Đời 

 

Cái nguy hiểm là năm sau, cán bộ lại đem loại này đi thi lại thay vì tìm cách trồng cấy loại nào siêu hơn. Năm 2020 đem gạo ST25 đi thi, lại thua gạo Thái Lan thế là ngọng. Mất uy tín, hết bán được. Thay vì cứ để ST25 đoạt giải nhất thế giới năm 2019 rồi tiếp tục bán.

 

Ngày nay, trong thế giới mặt phẳng của sự toàn cầu hoá, người ta có chiến lược chiếm lĩnh thị trường thế giới chớ không chỉ trong làng xã của mình.  Hoạt động thương mại ngày nay là phát hiện, thậm chí tạo ra nhu cầu như Iphone, và tổ chức sản xuất để thoả mãn nhu cầu này. Hoạt động diễn ra quy mô và rộng lớn toàn cầu.

 

Trong dân gian, xã hội người Việt thường khinh rẻ người làm thương mại, kêu “bọn con buôn” vì đa số là những người buôn bán là tiểu nông, thợ thuyền. Với tinh thần đó thì thương mại người Việt không thể phát triển do đó kinh tế Việt Nam đều bị người Tàu nắm lấy.

 

Khi Việt Cộng vào, họ bần cùng hoá người Việt, ai nấy cành vàng lá ngọc, đều bò ra chợ, tìm cách sống. Vợ mình kể là đói quá, mua khoai lang ra chợ bán nhưng không biết rao bán. Có cô bạn nói để cô ta đem về nhà luộc rồi bán dùm cho. Về nhà cô này luộc xong cho em út ăn, không tiền trả cho bạn. Bù trớt.

 

Theo mình đó là cái may của dân tộc, giúp tiêu diệt tư tưởng, quan niệm sĩ nông công thương. Nhờ đó mà ngày nay, nói chuyện với giới trẻ tại Việt Nam, thấy họ kêu kinh doanh trên mạng, họ theo chủ nghĩa “phi thương bất Phú thay vì “sĩ nông công thương.”

Một phần, Việt Cộng cho mấy cán bộ treo bằng giả quá nhiều với trên 20,000 tiến sĩ vô hình trung đã triệt tiêu tinh thần trọng bằng cấp, khoa bảng của người Việt. Cứ tưởng tượng, cán bộ in danh thiếp đề tiến sĩ bú xua la mua, bằng giả, có ngượng hay không. Thực tế, cho thấy bằng cấp chỉ là một cái mốc, cho biết trình độ học vấn của chúng ta nhưng quan trọng là áp dụng kiến thức đã thu nhặt tại trường lớp vào đời sống thực tế.

 

Ở hải ngoại, người có học, bằng cấp khoa học, phát minh ra điều gì thì tìm cách thương mại hoá để làm giàu. Có lần lên San Jose chơi, ở nhà bạn. Con gái mình nói căn nhà này to lớn quá, vào khu này có cổng. Mình chỉ nó căn nhà trên đồi. Mình nói bạn của bố mẹ là kỹ sư còn căn nhà trên đồi, chủ là người Việt, chả học hành gì cả, chỉ có mấy tiệm bán bánh mì. Nhà kỹ sư giá 2.5 triệu còn nhà bán bánh mì thịt 10 triệu. Chọn cái nào

 

Khi xưa, mình cũng bị ảnh hưởng của văn hoá Việt Nam, nhất lại theo học Kiến Trúc. Cứ mơ mơ màng màng trên trời về nghệ thuật, vẽ thiết kế nhà cửa đẹp đến khi lấy vợ, sinh con ra thì thấy tiền lãnh lương hàng tháng đều có cùng con số, không sai biệt mà sữa tả cho con thì gia tăng khủng khiếp nên phải làm thêm, đi thầu, vẽ nhà cho thiên hạ vào buổi tối và cuối tuần.

 

Dần dần mình giác ngộ cách mạng là phi thương bất phú nhất là tìm cách có suối lợi tức đều đều khi về hưu nên học cách mua nhà rẻ cho thuê. Người mướn nhà trả nợ dùm mình rồi khi về già, chỉ cần thu tiền thuê nhà để sống.

 

Mình thích con gái lấy một tên bán phở hơn là một tên kỹ sư, làm công cho thiên hạ. Không phải ai cũng làm ăn được, thành công hết. Vợ mình đi bán khoai lang bị bạn vét hết nên sợ, chỉ cố gắng, khắc phục làm cho công ty, cho khoẻ đời. Đó là một nhân sinh quan tốt, không có gì sai cả vì không phải ai cũng có gan làm giàu, nhưng lại lo lắng ngày đêm vì hãng mới đuổi thêm 56 người. Khi chúng ta đi làm công cho thiên hạ thì chúng ta không chủ động được cuộc đời mình.

 

Dần dần người Việt không còn quan niệm khinh khi các người đi buôn. Nhận ra nhờ con buôn thì kinh tế thị trường mới gia tăng, thay đổi xã hội. Vấn đề là tư duy của chúng ta còn thấp, cứ mánh mun, ăn xổi, không có chiến lược lâu dài, tạo dựng một thương hiệu rộng lớn, chiếm lĩnh thị trường nội địa và ngoại địa.

 

Có ông nào ở Việt Nam, muốn bán xe sản xuất của Việt Nam sang Mỹ,…là bị người Việt nhảy vào chê, đánh đủ trò thay vì khuyến khích họ. Đó là ý tưởng ban đầu, nhưng không có nghĩa là khổng thể.

 

Thầy Hà Mai Phương, dạy sử mình khi xưa; kể thầy chỉ mua hàng ở tiệm do người Việt làm chủ thay vì tiệm của người Tàu dù rẻ hơn, để giúp người Việt giàu có thêm thay vì thằng tàu. Chúng ta nên giúp đỡ các thương hiệu người Việt để giúp họ cạnh tranh trong thương trường, thay vì chê bai đủ thứ. Chán Mớ Đời 

 

Nguyễn Hoàng Sơn 

 

Tại sao phải làm di chúc

  

Mình viết bài này để chuẩn bị hôm nào lên hội thoại chương trình “Khéo dùng tiền” của đài truyền hình Little Sàigòn. Sau khi thu hình, có YouTube, mình sẽ cài link ở đây sau.

 

Có cô bạn gốc Do Thái cho hay nhân vụ đại dịch, ông chồng là luật sư, chuyên về luật gia đình rất bận rộn, dù chỉ tiếp khách qua điện thoại hay zoom. Lý do là thiên hạ chợt đối diện với cái chết, không còn nghĩ mình là bất tử nên gọi luật sư để lo việc di chúc.

 

Trong 20 năm qua, mình đã làm di chúc tổng cộng là 3 lần. Lý do là con cái lớn hơn và người mình chỉ định làm giám hộ cho con mình, đã qua đời và thêm tài sản, mình hiểu thêm về pháp lý, thừa kế nên phải thuê luật sư, tất cả 3 ông để làm và trong tương lai, hy vọng sẽ không phải rời tới nhưng chính phủ cần tiền nên có lẻ sẽ đánh thuế nhiều tài sản sau này.

 

Ông thứ 1 thì mất tích, địa chỉ dọn, điện thoại cũng thay đổi. Ông thứ nhì do một người bạn giới thiệu nhưng tên luật sư này, không chịu chỉ cho mình những cái sai của Living trust đầu tiên, vì muốn sau này mình trở lại để hoàn chỉnh. Chỉ làm amendement (bổ túc) Ông thứ 3 thì tương đối rõ ràng hơn, giải thích tận tình. Làm nguyên cái mới và để y nguyên tên và ngày tháng của Living trust đầu tiên. Chỉ cần tiêu huỷ cái cũ là xong om.

 

Có lần anh bạn thời sinh viên ở Ý Đại Lợi, sang chơi rồi tình cờ anh ta kể có thời bị tai biến, mất 3 tháng mới lành, sau đó bị trầm cảm. Mình hỏi nhà cửa ông bà để lại cho ai. Hai vợ chồng nói là để cho thằng con, mình hỏi có giấy tờ gì để chứng mình vì luật pháp không như mình suy nghĩ, những gì của mình sẽ thuộc về con mình nếu chẳng may mình đi theo ông bà sớm hoặc nằm Coma.

Khi mình bị Coma, hay qua đời mà không có di chúc thì phải ra toà, để toà chỉ định ai làm giám hộ cho tài sản người quá cố. Không nhất thiết là con cháu, có thể một người nào đó hay ai đó tự nhận là con rơi, con riêng, cháu chắc từ đâu đến hoặc người quá cố mượn tiền của mình chưa trả,...

 

Netflix đang chiếu một phim về người giám hộ, lừa đảo người cao niên để trục lợi. Có những kẻ bất lương, cấu kết với lương y như kế mẫu, đưa ra toà, không cần có sự hiện diện của nạn nhân hay con cháu. Toà nghe lời bác sĩ, giao quyền giám hộ cho người giám hộ bất lương. Họ đến nhà với giấy tờ của toà rồi chở vào viện dưỡng lão, trong khi đó họ bán nhà, bán cửa để trả chi phí cho họ và viện dưỡng lão cho nạn nhân. Cứ một giờ $350, họ đi thăm trong viện dưỡng lão 30 phút viếng thăm nhưng lái xe mất 2 tiếng, tính ra $950 là ngọng. Có người giám hộ đến 100 người như vậy là giàu.

Có cảnh anh chàng muốn vào thăm viếng mẹ anh ta, bị người giám hộ, được tòa chỉ định, cấm không cho anh gặp. Cho thấy nếu toà không cho phép thì chúng ta cũng không thăm viếng bố mẹ ruột mình được. Cuối cùng bà mẹ qua đời, anh ta cầm súng bắn chết bà giám hộ bất lương.

Hay anh em, ra toà, không cho em hay chị mình gặp mặt bố mẹ vì sợ tỉ tê đổi di chúc. Cái này mình chứng kiến tại Bôn Sa, qua nhiều gia đình quen. Bố mất là sinh chuyện. Bà mẹ ở với người con, kiểm soát toàn bộ. Anh em kiện nhau nhưng toà vẫn xử người giám hộ đúng, cấm không cho các người khác thăm viếng.

 

Năm ngoái, mình có xem một phim tài liệu về quyền giám hộ. Xem link để thấy những trường hợp thật sự đã xẩy ra tại Hoa Kỳ. 

https://www.muctimsonden.com/2020/09/lam-dung-quyen-giam-ho.html

 

Có một điều chắc chắn là chúng ta sẽ đi theo ông bà, vấn đề là không biết khi nào và trong hoàn cảnh nào. Có thể chết một cách bình thường, ra đi nhẹ nhàng như làn khói. Cũng có thể nằm Coma như anh rể của cô em gái mình, hình như đã 10 năm rồi mà gia quyến không được rút ống.

 

Cũng có người nằm liệt giường vì tai biến như bà nội mình mất mấy năm mới ra đi. Mình có bà dì họ nằm liệt giường đến 10 năm, chết cũng không mà sống cũng không, khiến con cháu vất vả, thấy thương lắm.

Ở Hoa Kỳ, 50% người Mỹ trên 82 tuổi là bị bệnh trả nhớ về không. Mình có người mợ hơn mình có 10 tuổi mà đã trả nhớ về không. 

 

Mình có ông bạn cũng như thầy dạy nghề mua nhà cho thuê. Ông ta kể bà mẹ qua đời để lại gia tài cho 3 anh em. Ông ta phải mất 3 năm trời, xem qua giấy tờ của mẹ, ra hầu toà thừa kế, để mỗi người lãnh đâu có mấy chục ngàn. Do đó ông ta khuyên dù gia tài ít, chúng ta cũng nên làm di chúc để giúp con cháu, bận công việc, khỏi mất thì giờ khi mình ra đi hay bị tai biến, nằm một chỗ. Đó là sự yêu thương con cháu thật sự.

 

Nghe kể có một cặp vợ chồng. Ông chồng làm ăn, có trương mục ngân hàng cho công ty. Mọi chuyện đều do ông ta đảm trách, bà vợ không bận tâm đến. Đùng một cái, ông ta bị tai biến, nằm một chỗ. Trương mục không có tên bà vợ, nên không thể ký thế, két sắt trong ngân hàng, bà vợ cũng không được vào. Có tiền mà bà vợ không được lấy ra để trả tiền ngân hàng, cho thợ thuyền đủ trò. Thế là ngọng!

 

Cuối cùng ngân hàng kéo cái nhà, và cái tiệm còn ông ta vẫn chưa chịu chết. Chán Mớ Đời phải đợi ông ta chết thì bà ta mới ra toà thừa kế, để hy vọng toà cho phép thừa kế. Lý do là có thể ông ta thay đổi di chúc như kiểu ông Larry King, trước khi chết đã viết lại di chúc để lại gia tài cho con của ông ta, bà vợ đương thời, hình như vợ thứ 8 không có quyền gì hết trong gia tài của ông ta.

 

Mình có anh bạn, kể là ông bố ở tiểu bang khác, không muốn ở chung hay gần con cháu. Có lẻ quen lối sống từ ngày sang Mỹ đến nay. Anh ta kêu là ông bố không chịu dọn về Cali để sống gần các con các cháu. Anh kêu khi ông bố qua đời thì cứ để chính phủ kéo cái nhà của bố vì không ai có thì giờ để bay qua đó, lo bán buôn rồi anh em lại gây gỗ. Mình kêu Good Luck vì không phải dễ như anh ta nói. Khi toà trát thì ở Cali cũng phải bay qua.

 

Nếu chúng ta không làm “estate planning”, chuẩn bị hậu sự thì khi đụng trận, sẽ làm phiền toái cho con cháu, tạo ra sự tranh cãi vô ích, anh em bất hoà. Thậm chí, có người làm di chúc đầy đủ nhưng anh em vẫn choảng nhau, vì không chịu cập nhật hoá hoàn cảnh. Những gì chúng ta làm trước đây 20, 10 năm, cần phải cập nhật hoá lại cho hợp với luật di chúc đương thời.

Anh em có thể thương nhau nhưng một khi họ đã thành gia thất thì người phối ngẫu sẽ không chịu nhường nhịn, sinh ra lắm trò mà chúng ta nên thực hiện trước để tránh con cháu bất hoà, không nhìn mặt nhau sau này.

Đơn cử một thí dụ: khi bố mẹ mất, một người kêu bố mẹ nói thiêu rồi đem tro rãi ở biển hay đem về Việt Nam. Người thì nói bố mẹ bảo là chôn ơn nghĩa trang nào đó cho gần ba ban tên A hay đem về quê đâu đó để chôn. Thế là anh em choảng nhau, không nhìn mặt nhau nữa.

Thông thường khi bố mẹ còn sống, những người ít đến thăm viếng thì khi bố mẹ qua đời, họ là những người lên tiếng to nhất để chứng tỏ mình thương bố mẹ nhiều nhất,... cái này, mình thấy nhiều lắm trong các gia đình quen. 

Người chửi trước cái vườn cho mình, có làm giấy tờ đàng hoàng nhưng khi qua đời, con cái choảng nhau, kêu luật sư, đưa ra toà, đổi người thừa kế rồi bán tháo cái vườn bất chấp giá trị khu vườn,... thà để SƠn đen mua còn hơn để anh hay em mình hưởng. Cho bỏ ghét. Chán Mớ Đời 

 

Trước tiên, nên kiếm sách hay đi Seminar về luật gia đình, luật thừa kế, đọc sách thêm rồi kiếm một luật sư gia đình, có lương tâm, giải thích rõ ràng. Làm power Attorney về tài chánh, và về y tế, để trong trường hợp nằm Coma thì người thừa kế có thể ký giấy tờ, rút tiền, trang trải chi phí.

 

Như trường hợp bà Betty, bán nhà cho mình. Nay bị bệnh Alzheimer, mỗi tháng mình trả tiền nợ cho bà ta. Con cháu có thể lấy tiền để nuôi người hay trả chi phí cho bà ta ở viện dưỡng lão. Nếu bà ta không làm thì mình trả tiền thì con cháu cũng không lãnh được, tương tự lương hưu trí, an sinh xã hội.... Thế là ngọng.

 

Mấy bác nên tham khảo thêm với các luật sư gia đình vì khi đụng trận là mệt. Luật sư chém rất đẹp. Vợ mình có cô bạn, bổng nhiên ông chồng bị ung thư nên hốt hoảng, kêu luật sư để làm di chúc. Luật sư chỉ làm vòng vòng đủ trò như thành lập LLC thay vì Living Trust đủ trò. Chị ta gọi mình nên mình cho tên luật sư của mình cho khỏe. Đừng có kêu em nhé.

 

Cần nhất là khởi đầu rồi từ từ tìm hiểu thêm để cập nhật hoá. Chúng ta hay có cái bệnh là đợi cho thấu hiểu hết mới làm thì nhiều khi chả bao giờ thấu hiểu được vấn đề vì mỗi hoàn cảnh gia đình khác nhau. Không cần nhiều, nội viết một lá thư bằng giấy cũng được rồi từ từ làm thêm.

Mình nói với mấy đứa con là khi bố tử thì đừng có đi lãnh xác vì bố đã cho khoa học. Việc đầu tiên là về nhà mở cái Files “Beyond” bố viết để hiểu: ngân hàng nào, quỹ đầu tư nào, tài khoản ở đâu, mật mã. Ai cần liên lạc để được chỉ rõ những điều về tài chánh vì chỉ có những người bạn của bố, học cùng thầy là hiểu.... khỏi tốn tiền ma chay ma đám, chỉ tổ tốn tiền.

Mình bắt đầu tải về cho mấy đứa con những gì mình làm để chúng hiểu mà sau này có thể thay thế mình.

 

Mình làm cách đây 20 năm, khi con còn nhỏ dại rồi từ từ khám phá ra những điều mới hợp với luật thừa kế hiện tại nên phải thay đổi từ từ. Nghề dạy nghề.

 

Làm ngay, dù chỉ viết tay cũng được như ông Larry King, viết tay trước khi chết, có hiệu lực nhất.

 

Hôm trước ăn sáng với ông Larry, ông ta hỏi các căn nhà cho thuê của ông ta phải chuyển tên sang Living Trust của ông ta. Mình nói chắc chắn rồi. Nếu ông không sang tên thì vẫn đứng tên cá nhân ông thì xem như chưa làm. Cho thấy những người mỹ, sinh tại Hoa Kỳ mà vẫn chưa thông vấn đề này. Ông ta gặp luật sư không có lương tâm vì khi làm thì bắt buộc phải chuyển tên tài sản vào lIving Trust, thậm chí còn phải đề trong Living trust là những gì chưa được  chuyển tên đều thuộc về Living Trust để khỏi có lộn xộn. Nhiều khi những căn nhà ông ta mua sau này nên không để ý.

 

Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

 

Bố thí tạo đức tránh hoạ?

Như mọi năm, Tết năm nay, tuy covid cả gia đình đi chùa để viếng bàn thờ vong linh ông bà ngoại và anh của đồng chí gái. Sau đó là đến màn Xin-Xăm, thấy 3 mẹ con lạy và lắc cái hộp đựng mấy thẻ và cố ý làm cho văng ra một thẻ. Nhặt xong lại phải đến các hộc để lấy quẻ giải. Nếu quẻ xấu thì đem trả lại, lắc thêm quẻ khác.

Năm nay, thấy có màn bán hương to dài. Có ông nào, với một bà, chắc hai vợ chồng, cứ đi vòng vòng nhổ mấy cây hương chưa tàn ra khỏi các bình hương, rồi thiên hạ đến tìm ông ta mua hương to như cây pháo tống để thắp cúng Phật. Có lẻ họ nghĩ càng thắp hương to thì Phật sẽ chứng giám lòng thành, và phù hộ trúng số đề hay được tình duyên gia đạo bình yên. Hai vợ chồng buôn bán trước cửa chùa, không có môn bài hay phép của chùa.

Khi xưa, đến Tết thì chùa này rất đông Phật tử bá tánh đến cúng dường nhưng nay thì 100 hoa đua nở trên đất Bôn Sa, chùa mọc ra như nấm nên không biết đi chùa nào. Chùa nào cũng tìm cách khuyến khích Phật tử cúng dường. Mình thấy ảnh trên mạng, hình ảnh các chùa ở Việt Nam, có đăng QR Momo để Phật tử lên mạng cúng dường qua mạng, không cần thùng phước sương. Kinh

Cúng cầu nguyện Phật nhưng ông Phật, nhất là có rất nhiều Phật, Phật nào rảnh mà để ý đến lời cầu nguyện của mình. Các màn cúng tế là tập tục dân gian ở quê, tại các miếu, am như am Mệ Cai hay am Sohier ở Đàlạt xưa. Từ từ được đưa vào thành thị khi người dân quê vào thành phố kiếm ăn, giữ các tập quán cổ truyền. Tương tự, người Việt tỵ nạn hay di cư đều lập các vụ lên đồng ở Bôn Sa, giúp mấy tên đầu nậu, kiếm tiền cực nhiều. Thổ thần thổ địa là người Mỹ mà cứ van vái tiếng Việt thì sao họ hiểu và giúp đỡ. Cho họ ăn toàn là bánh ước, chả lụa thay vì hamburger thì ma mỹ sao ăn được. Chán Mớ Đời 

 Đọc trên mạng tin tức về chùa nào ở Việt Nam, kêu cúng dường để thoát nghèo khiến mình thất kinh. Mình theo dõi vài chùa ở hải ngoại. Họ có sinh hoạt với người Mỹ. Người Mỹ đến chùa để tập tu thiền, còn người Việt chúng ta đến chùa để cầu xin được giàu sang, nhiều sức khoẻ. Chúng ta cúng Phật như cách trao đổi, còn cúng trái cây hay thắp cây hương cho to để mong Phật phù hộ gia đình con mạnh khoẻ, hay giúp con trúng số đề... Chúng ta khấn, con cúng trái cây tươi mua ở chợ cho Phật, vậy Phật phù hộ con trúng đề chiều thứ 3 nghe. Mình thấy ở Bôn Sa thiên hạ cúng cho thần tài thuốc lá, tiền,...

Người ngoại quốc, không tìm được lối thoát qua tôn giáo của họ nên tìm về Phật giáo, học hỏi theo gương của ngài Thích Ca, tìm được sự yên tâm, tịnh độ trong cuộc sống. Chúng ta đi chùa để mong cầu việc gì, không cần phải bỏ công sức. Cứ như Phật rảnh hơi đi giúp độ chúng sinh.

Chùa chiềng sợ không có bá tánh đến thăm nên cũng phải chìu Phật tử, bày trò cúng sao giải hạn mà năm nào đọc cũng thấy sao Thái Bạch, Tam Tại,..Chán Mớ Đời 

Người ngoại quốc khuyên chúng ta tự lập cánh sinh, tự giúp mình trước rồi thượng đế sẽ giúp sau. Ngược lại người Việt chúng ta đi cầu cúng để được trời ban cho ân huệ. Chúng ta không tự tin bản năng của mình, có thể tự làm ra, chỉ mong đợi chờ kẻ khác ban ân huệ. Đó là tư duy xã hội chủ nghĩa, của sự lười biếng, của tử-vi, của thần thánh.

Có thể đó là tâm lý chung của chúng ta, cầu cúng để được thừa hưởng những gì thường nhật không được bằng con đường lương thiện. Chỉ cầu mong vào may rủi thay vì tự tay làm nên. Có lẻ vì vậy chúng ta mê đi xin ấn ở đền chùa. Hay sòng bài vì đó là cách làm tiền nhanh nhất và biến cũng nhanh.

Chúng ta làm phước với ý định để tạo Phước là mất đi chính nghĩa vì nếu không muốn tạo Phước thì chúng ta không cho. Như thể chúng ta mua bán hay trao đổi, tôi cho anh gạo, áo quần để trời Phật cho tôi cái giàu sang, Phú quý,...khác hẳn những gì ông Phật đã dạy.

Nghe kể, cứ trước đại hội đảng thì máy bay ra Côn Đảo bị cháy vé vì các quan nhớn ra đó để cầu xin Cô Sáu, anh hùng Võ Thị Sáu vùng đất đỏ, người có công quăn lựu đạn, làm chết biết bao nhiêu người dân vô tội thay vì tên tây lai, đầu bếp của đồn bóp. Nghe kể sau này, tên tây lai về lại quê hương đất đỏ để cúng tiền cho Việt Cộng, để rước bà mẹ đi khỏi Việt Nam.

Cứ tưởng tượng lãnh đạo quan nhớn mà không tự tin vào tài năng và trí tuệ của mình, để lèo lái trả sách nhiệm được đảng giao phó là ngọng. Hữu xạ tự nhiên hương, người tài giỏi thì chắc chắn sẽ được biết đến và đề cử chức vụ như trong chế độ Nho Giáo xưa nay.

Người ngoại quốc làm từ thiện vì họ muốn chia sẻ với người ít may mắn hơn, chả phải vì chúa trời bảo họ. Ở hội Lions Quốc tế, có một ông mỹ giàu, mua một cái núi mấy trăm mẫu anh, rồi tặng lại cho hội để làm trung tâm nghỉ dưỡng cho trẻ em thuộc dạng gia đình nghèo, không có tiền cho con đi nghỉ hè nên hội chở các em lên đó chơi một thuần sinh hoạt và giúp các em có một ý tưởng, chịu khó học hành để sau này thay đổi cuộc đời. 

Mình không thấy ông ta hô hào cúng dường tạo Phước tránh hoạ gì cả. Mình chỉ thấy ông ta trúng số mỗi năm. Mỗi năm hội có tổ chức một buổi gây quỹ lớn nhất, tổ chức một buổi trình diễn xe cũ. Thiên hạ ở miền Nam Cali, có xe cũ, đem lại trưng bày, cho thiên hạ trâm trồng khen ngợi. Hội bán vé lô-tô. Nhiều năm bán không hết nên ông ta mua hết số vé còn lại thì đa phần ông ta trúng lô độc đắc. Ông ta mua nhiều vé nên xác suất trúng cao hơn chớ trời Phật hay chúa không giúp gì cả. 

Có những người khác, ít thành đạt hơn nhưng họ vẫn bỏ công, giúp hội những vấn đề khác về hành chính hay chi đó, người có công người có của, chung vai làm bổn phận.

Người ngoại quốc gặp chúng ta đầu năm thì họ chúc mừng Happy New Year, một năm mới hạnh phúc, vui vẻ còn người á đông thì chúc năm mới phát tài, họ chúc mình giàu có, tường như người á châu, không màng đến hạnh phúc. Có lẻ giàu có khiến họ hạnh phúc do đó đầu năm ở Bôn Sa, thiên hạ buôn bán gấp vạn lần ngày thường trong khi các chợ quán, tiệm của người Mỹ đều đóng cửa. Đó là sự khác biệt giữa Đông và Tây. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thể thao thay thế tín ngưỡng ở thế kỷ 21

 Nhớ mấy năm trước, mình về âu châu chơi, thăm em và bạn bè. Có ghé qua xứ Hoà-Lan thăm anh bạn đồng nghiệp cũ. Anh ta dẫn mình vào một ngôi nhà thờ cổ xưa, không thấy tượng Chúa đâu hết, chỉ thấy dân chúng đi đông như quân Nguyên, mua sắm. Hoá ra họ biến ngôi nhà thờ thành một trung tâm thương mại, có một tiệm sách lớn, cà phê,...

Hỏi ra thì được biết nhà thờ ngày nay ở Âu châu, te tua vì các tín đồ bớt đi lễ nên giáo hội không đủ tiền để trang trải các chi tiêu, bảo hành các nhà thờ nên đành cho mướn hay bán cho con buôn.

Vào những thế kỷ trước, Thiên Chúa Giáo đã hùng mạnh, đưa các giáo sĩ, không ngại gian nan, thậm chí bị giết, đi reo lời giảng, thình thương của Chúa tại khắp thế giới. Ngày nay, giáo hội quá yếu ở âu châu, đến nổi phải bầu một đức giáo hoàng ở Nam-Mỹ, để tìm cách lèo lái các con chiên trở về đạo lại.

Khi mình sang Hoa Kỳ làm việc, điểm đầu tiên mình chú ý là thiên chúa giáo rất mạnh, hàng ngày, các chính trị gia, truyền thông cứ rêu rao Chúa, thậm chí mỗi lần có họp mặt hay trường học đều có Plege of Allegiance. Các đài truyền hình phát hình các buổi giảng nhà thờ cho những ai, làm đêm không đi nhà thờ được. người Mỹ rất bảo thủ. Ra biển tắm, chỉ thấy phụ nữ bận áo tắm một mảnh thay vì hai mảnh, khác hẳn với âu châu, các cô các bà  topless ngắm đã con mắt.

Một mặt, mình thấy đồng nghiệp theo dõi các nhà truyền thông như Larry King, mới chết, gia tài không để tên bà vợ mới. Hay bà Oprah,.... Những nhà truyền thông này nổi tiếng và được theo dõi bởi khán giả mỹ nên họ ngưng hợp tác với các đài truyền hình, mở một kênh riêng của họ, để buôn bán các quảng cáo, trở thành tỷ phú.

Những tiếng nói của các nhà truyền thông này rất mạnh và uy tín, khiến thiên hạ nghe theo. Các ứng cử viên, đóng tiền để được mời phỏng vấn trước các kỳ bầu cử. Mình gọi những nhà truyền thông này là các cố đạo đương đại.

Khi xưa, ít người được đi học nên các kiến thức, hiểu biết của họ được khai trí bởi các ông cố đạo hay nhà sư. Người ta đi nhà thờ hàng tuần, để nghe lời giảng khai sáng trí tuệ họ. Những thắc mắc của họ được các ông cố đạo chỉ dẫn giải thích qua thánh kinh. Ai nói khác với những gì được nêu trong thánh kinh, được xem là phản động, ma quỷ nhập, chống đối nhà thờ và bị hành quyết như ông Galileo.

Rồi khi khoa học được thành lập và sự tiến bộ của khoa học trong 200 năm qua, đã thay đổi trí tuệ của con người. Con người bắt đầu đưa ra những thuyết tiến hoá; cho rằng được tiến hoá từ vượn thay vì do thượng đế tạo ra từ ông bà Adam và Eva.

Nhớ có lần, thằng con mình hỏi mẹ nó là con người từ đâu đến. Mẹ nói nói là từ ông Adam và bà Eva do thượng đế nắn tạo ra. Nó lại dỡ chứng kêu bố nói là con người đến từ vượn khỉ. Đồng chí gái kêu đó là bố mày nói về xuất xứ của gia đình bố còn mẹ nói về gia đình của mẹ. Chán Mớ Đời 

Khoa học tiến triển quá nhanh đến nổi các triết gia như Friedrich Nietzsche, Karl Marx, Sigmund Freud, cho rằng thượng đế đã chết. Ngay cả ông nhạc sĩ John Lennon của ban nhạc The Beatles, dám tuyên bố họ nổi tiếng hơn Chúa. 

Xem thống kê về sự tăng trưởng của những người Mỹ không đi lễ, hay thuộc vào 1 nhà thờ cho thấy sự thay đổi rất rõ vào những năm của thập niên 90 của thế kỷ 20. Sự biến đổi sau khi khối Liên-Xô sụp đổ.

Các nhà xã-hội-học cho rằng, hiện tượng này là hệ quả của 3 điểm chính: thiên chúa giáo quyền được đảng Cộng Hoà sử dụng để kết nạp thêm đảng viên và cử tri. Vào những thập niên 70 của thế kỷ 20, các luật phá thai, ly dị được ban hành khiến các nhà tôn giáo lên tiếng và sử dụng các điều này để làm ảnh hưởng chính trị.

Chủ nghĩa vô-thần càng ngày càng bành trướng trên thế giới ở thế kỷ 21, chúng ta có thể thấy rõ. Các vùng phi châu, xem như chủ nghĩa vô-thần không hiện hữu, chiếm 1%. Niềm tin vào thượng đế giảm tại các nước giàu có phát triển như âu châu, Thụy Điển có đến 64% dân số không tin vào thượng đế, Đan Mạch (48%), Pháp (44%), Đức quốc (42%),...

Các nhà nhân chủng học nghiên cứu về tôn giáo để tiên đoán tương lai của con người khi gặp những bất trắc trong cuộc sống. Họ nhận thấy là có sự tương đồng giữa chủ nghĩa vô-thần và sự thông minh. Các nước phát triển, có trình độ học vấn cao thì chỉ số vô-thần càng gia tăng.

Những người vô-thần thường là những người tốt nghiệp đại học, sống trong thành thị, như tại các nước xã-hội dân-chủ âu châu. Chủ nghĩa vô-thần sinh sôi nảy nở nhiều tại các nước giàu có, người dân cảm thấy yên tâm về kinh tế.

Trong nghiên cứu “Educational and ecological correlates of IQ: A cross-national investigation.”, Nigel Barber cho rằng IQ tại các nước giàu có cao hơn các nước nghèo khổ, đại khái càng nghèo thì càng tin vào tín ngưỡng hơn.

Theo mình thì không hẳn vì ông Isaac Newton là một người sùng đạo nhưng đã viết cuốn sách về khoa học đã giúp thế giới thay đổi trong 200 năm qua.

Con người hướng về tín ngưỡng như một cứu cánh để giải quyết các khó khăn và không chắc chắn của cuộc sống. Điển hình một nông dân như mình, cứ phải cầu trời mưa để tưới vườn bơ của mình. Một ngày tưới nước là tốn độ $200. Mưa một trận là đỡ được $1,200. 

Từ khi có cái vườn, mình phải xem tin tức khí tượng hàng ngày. Sáng thức dậy, việc đầu tiên là xem tin tức khí tượng rồi mới đến kinh tế, còn chính trị là sau cùng. Do đó, mới hiểu khi xưa, mỗi năm nhà vua phải đến Nam Giao để hành lễ cúng trời đất để mưa thuận gió hoà cho nông dân sinh sống.

Tuần rồi thấy trên mạng, đăng hình tổng thống Nguyễn Văn Thiệu, đầu năm, vén quần đi chân không, ra ruộng gieo mạ, tương phản với các cán bộ nhớn Việt Cộng, đứng trên bờ, đưa mạ cho dân cắm. Chán Mớ Đời 

Trong các xã hội âu châu ngày nay, người ta ít lo sợ về tương lai nhờ hệ thống an sinh xã hội và y-tế cao. Khi đau ốm thì có nhà thương lo, thất nghiệp thì có tiền thất nghiệp. Con người có thể sống lâu nhờ vào y-tế. Chúng ta được bảo vệ trước các tai ương bất ngờ, cảm thấy có thể tự chủ về đời sống của mình nên ít cần nhờ đến tôn giáo.

Có lẻ, trong vụ đại dịch này, con người bổng thấy cuộc sống bấp bênh nên kêu réo thượng đế cứu rỗi nhiều hơn trước đây. Chúng ta chỉ nhớ đến Chúa, Phật hay Allah khi lâm cảnh lo sợ, không biết kết thúc ra sao.

Tôn giáo khuyến khích sinh sản qua cưới hỏi vì “thêm người thêm của”. Trong các xã hội canh nông xưa, người ta ưa chuộng con cái nhiều để có thêm đơn vị sản xuất, nhất là con trai vì có thể cày cấy, lao động. Do đó họ mới chuộng con trai, chớ không phải vì truyền giống nòi. Truyền giống nòi là phải chính người phụ nữ thì mới chắc chắn. Do đó ông Karl Marx có phán một câu bất hủ khiến nhà thờ chửi bới: “tôn giáo là thuốc phiện của nhân dân”.

Ngày nay, về mặt tâm lý, khi con người gặp phải những khó khăn tâm lý thì họ hướng về các bác sĩ tâm lý nhiều hơn là các cố đạo. Họ muốn được lành bệnh bởi cách trị liệu bằng thuốc an thần do các bác sĩ cho toa thay vì các cuộc cầu nguyện, thuốc vớ vẩn của các nhà sư, cố đạo. 

Mình nhớ khi xưa, thằng em mình bị đau. Mẹ mình lên am Mệ Cai xin bùa gì về cúng, rồi đốt lá bùa, bỏ vào nước lạnh, khuấy rồi cho thằng em uống, rồi mấy ngày sau, đưa đám. Chán Mớ Đời 

Người dân có thể nhận được các lợi ích về xã-hội, tinh thần khi tham gia các môn thể thao, dã ngoại như tham gia các hội họp nhà thờ, chùa chiềng. Tôn giáo cạnh tranh với các môn thể thao, nhạc, phim qua các cuộc truyền giáo trên đài truyền hình, hay hát hò của ca đoàn tại nhà thờ...

Các nhà tâm lý học cho rằng thể thao đem lại những hệ quả cho khán giả như tôn giáo. Các ngữ vựng tương đồng: niềm tin, hy sinh, cầu nguyện, khải hoàn,...

Các lễ tôn giáo được xem như một màn trình diễn như thánh ca, áo quần,... lâu lâu có đám cưới, đám ma, mình đi nhà thờ hay chùa thì thấy các lễ đều có một quy trình. Áo quần của ông cha, ông sư và mấy người phụ tá. Lúc họ nói cũng khác bình thường như “đó là lời Chúa,..” giọng ông cha nói khác với bình thường, để tạo một âm hưởng huyền bí, để giúp các con chiên không chìm đắm trong giấc ngủ.

Thể thao được xem là một tôn giáo đa thần sơ khai (Primitive polytheism), khán giả tôn thờ một con người khác như Maradona, Messi, Ronaldo, Kobe Bryant,... về những thành tích của họ, tham gia các hội fan cuồng. Các vận động trường như các toà thánh, giáo đường, nơi các khán giả đến cổ vỏ, xem các thần của họ giao đấu. Cũng treo cờ xí, màu mè cảu các đội quân, cũng những thánh ca, ca tụng các thượng đế của họ,...

Các nghiên cứu cho thấy các fan cuồng của thể thao, ngoan đạo. Điểm lạ cho thấy là số người đi lễ nhà thờ đã giảm nhiều từ mấy thập kỷ qua, ngược lại sự tham dự các cuộc tranh đấu thể thao lại gia tăng mạnh. Nhớ dạo mình đi làm ở Ý Đại Lợi, các trận đá banh đều được diễn ra chiều chủ nhật, sau khi thiên hạ đi nhà thờ, ăn trưa họp mặt gia đình. Ngày nay, mình thấy họ cho đá sáng chủ nhật, thứ 7,... lý do là truyền hình cho các fan ở khắp thế giới. Nếu công ty có quảng cáo ở Trung Cộng thì phải đá vào giờ mà người Tàu thức để xem mới thấy các bảng quảng cáo tiếng tàu, về cá độ,...

Các fan thể thao rất trung thành với đội tuyển và các ngôi sao của họ như đem lại cho họ  thêm một ý nghĩa về cuộc đời. Xem thể thao như giúp các khán giả thoát khỏi cuộc sống hàng ngày, như các trải nghiệm tôn giáo, giúp họ tiến bước trong cuộc sống thường nhật.

Xem các trận đấu, chúng ta thường thấy các cầu thủ đều làm dấu thánh giá trước khi giao đấu hay ra sân. Họ có thể sơn trên mặt, nhuộm tóc, bận áo quần của độ bóng, như trốn thoát khỏi cuộc sống thường nhật với nhiều lo toan, buồn lo, tạo dựng một cộng đồng của các fan hâm mộ. Hay đúng hơn là tạo nên một văn hoá vô cảm, một cách thủ dâm tinh thần để chạy trốn các vấn đề xã hội, thúc bách của đời hàng ngày.

Thể thao là tín ngưỡng, có từ thời xa xưa, ở âu châu, xuất hiện thời Hy-Lạp hay La-mã với các cuộc đấu giữa các dũng sĩ hay thú vật. Một loại gánh xiếc những to lớn hơn. Ngày nay, một cuộc tranh tài thể thao có thể có cả tỷ người trên thế giới xem trực tiếp cũng một lúc.

Dạo này, mình cắt dây cáp, để không xem đá banh nữa. Tốn 2 tiếng đồng hồ, chỉ xem tóm lược trận đấu trong vòng 12 phút trên YouTube cho khoẻ đời. Xem 2 tiếng đá banh, xong rồi phải đọc báo tường thuật, phỏng vấn cho đả cơm thèm, tinh thần phấn chấn hồ hởi nên thấy mệt quá. Ngưng.

Nguyễn Hoàng Sơn