Bố giầu có thật không?

30 năm về trước, vô tình đi học đầu tư thì có một cuốn sách rất nổi tiếng được quảng bá cho những ai muốn làm giàu. Đó là cuốn sách mang tên “Rich Dad Poor Dad” của ông người Mỹ gốc Nhật Bản, tên Robert Kiyosaki. Ông ta viết chung với một bà CPA. Cuốn sách này nói về những căn bản tài chính mà người Mỹ sử dụng để trở nên giầu có. Giải thích ông ta có hai người cha, cha ruột thì học rất giỏi nhưng nghèo, còn ông kia, bố của tên bạn thân (dã tưởng), giàu có, dạy ông ta làm giầu.

Cuốn sách này có nhiều điểm hay nên đọc, vì đã được bình dân học vụ cho người bình thường, nông dân như mình hiểu. Nhưng sách được viết cho một loại thương mại mà 99% thất bại. Đó là thương mại của công ty đa hệ. Đúng hơn là cho công ty Amway. 

Dạo đó mình có đọc vài bài phê bình, thấy cũng có lý khi ông Kíyosaki nói là một ngày ông ta đi xem xét mấy trăm căn hộ để mua. Đúng là bựa vì không phải dễ xem xét mấy trăm căn hộ nhất là không có kinh nghiệm về xây cất để nhận ra vấn đề,… nội xem xét một căn nhà là mất 2 tiếng đồng hồ ít nhất. 100 căn nhà trong một ngày là chuyện bựa.

Ông ta giới thiệu sách của ông ta viết cho các nhà xuất bản nhưng không có ai chịu xuất bản đến khi công ty Amway đồng ý, được viết lại với một CPA thì được bán rất nhiều cho các doanh nhân đa hệ của công ty này. Mình được biết đến công ty này, khi một anh bạn, mới ra trường bác sĩ, bị tên bác sĩ nào dụ gia nhập rồi gọi mình. Mình có đi nghe một lần nhưng không vào. Họ kéo mình đến một buổi họp ở trong rạp hát hay đâu, rất đông người. Lúc đó mới hiểu người Mỹ thích làm giàu ra sao. Cuối cùng đồng chí gái mua bột giặt gì đó do anh bạn bán rồi kêu Costco rẻ hơn nên mình nói không mua nữa. Anh bạn sau này cũng bỏ luôn vì giải phẫu thẩm mỹ kiếm tiền đếm không hết.

Amway là cách buôn bán lẻ qua cách phân phối với người quen. Người ta kêu bạn bè và anh em trong gia đình gia nhập để mua các sản phẩm, rồi ăn lời trên số bán. Do đó sản phẩm rất đắt so với giá mua một loại tương tự ngoài chợ. Ai hên thì kéo vô mấy người được xem là “downline” rồi cứ khuyên khích họ mua để mình ăn lời. Đến khi không ai vô mà tiếp tục mua chất đầy nhà thì vợ chồng cãi nhau, bỏ công ty.

Amway đặt mua rất nhiều sách để bán cho người gia nhập công ty này khiến con số bán lên kỷ lục, kêu bestseller. Theo mình đọc mấy sách của ông ta, thì được biết ông ta cũng thua lớn khi gia nhập Amway, không thành công dù viết sách kiếm được tiền hơn.

Ông ta viết, khuyến khích về “passive income” như có công ty thương mại, mua nhà cho thuê này nọ. Vấn đề là 99% người tham gia các công ty đa hệ này đều mất tiền, chỉ có độ 0.1% người là có làm ra tiền nhưng chưa chắc như họ đã tuyên bố. Năm ngoái mình sang Ý Đại Lợi, anh bạn kể là cô vợ về hưu, tham gia một công ty đa hệ nào ở Hoa Kỳ, hỏi mình thì mình kêu không muốn dính vào, tốn tiền và thời gian. Già rồi nên dùng thời gian và tiền đi chơi thay vì cúng cho chúng.

Mình nhớ có dạo cũng mất vài người quen cũng vì công ty đa hệ. Mấy người quen có con đi hướng đạo chung đoàn với con mình nên cũng hay đi cắm trại với nhau này nọ. Một hôm, họ rủ đi dự buổi trình bày đầu tư lời tối thiểu 20% mỗi năm. Như bỏ vào 200K thì cuối năm có 40K, cho con đi học Harvard, khoẻ re. Mình bò lên mạng tìm công ty thì chả thấy đâu cả nên không đi thế là họ xù mình luôn. Không thấy rủ đi đâu đi đó nữa. Sau này nghe mấy người này rủ anh chị em vào rồi tên Mỹ đen, ôm tiền mấy triệu bạc chạy mất tiêu.

Lý do là những người tham gia các công ty đa hệ được xem là doanh nhân nhưng không làm toàn thời gian. Cái gì làm chơi chơi thì khó mà thành công. Người ta bỏ tiền làm ngày đêm 7 ngày mỗi tuần mà còn không thành công thì nói khơi khơi làm tà tà trở thành triệu Phú.

Báo chí tìm kiếm ông bố giàu mà ông Kiyosaki nói trong sách thì ở Hạ Uy Đi không có nhân vật nào như ông ta tả về ông bố giầu có. Chỉ là một nhân vật giả tưởng. Vấn đề là ông ta cho xuất bản rất nhiều cuốn sách dựa trên đề tài Rich Dad, kiếm khá nhiều tiền nhưng đâu năm 2012, ông ta bị bà CPA viết sách cùng với ông ta thưa kiện, vì ông ta không trả tiền, chia chác theo hợp đồng nên mất khá nhiều tiền đâu mấy chục triệu đô nên khai phá sản. Lâu rồi nên không nhớ. Trên 26 triệu.

Hình như ông ta có hợp tác với ông Trump thành lập trường Trump để dạy thiên hạ làm giàu. Mình nghe ông bạn kể là có lên Los Angeles nghe ông ta nói chuyện để bán seminar của ông ta. Cả tiếng đồng hồ, ông ta chửi khán giả là “losers “ để họ mua dự mấy seminar của ông ta mấy chục ngàn đô, rồi tham gia các chương trình Mentorship khiến nhiều người tan gia bại sản.

Mình biết ông Clyde Wilson, ông Jack Fullerton, ông Mic Blackwell,… mấy người này sẵn sàng giúp đỡ mình khi hỏi nên hay không nên mua căn nhà nào đang thương lượng. Mấy người này chả lấy tiền bạc gì cả. Hay mấy người dạy mình, lâu lâu mình gọi điện thoại hỏi thăm về cách thương lượng ra sao, họ vui vẻ giải thích, không lấy tiền gì cả.

Ông ta hay nói đến tài sản và nợ. Ông cho biết có hai loại nợ: nợ tốt và nợ xấu. Nợ tốt là mượn để mua tài sản còn nợ xấu để mua đồ chơi như xe hơi,… theo cách này thì cũng nhiều học trò của ông ta bị mất tiền rất nhiều. Cứ mắc nợ mấy chục ngàn để mua các chương trình làm giàu của ông ta.

Khi xưa, đi seminars, mình gặp nhiều tên bựa lắm, chỉ tìm cách bán seminar và các sách vở của họ hay những tên tìm cách mượn tiền của mình. Có người in sách, sang băng bán mua nhà này nọ mà không sở hữu một căn nhà. Có dạo ở Quận Cam, có một cặp cứ mở seminar mỗi tháng. Tên này ở Utah, còn cô bạn hắn ở quận Cam tổ chức mấy buổi nói chuyện ở khách sạn Double Tree. Cứ mỗi lần mình rảnh chạy đến thì nghe họ kêu tuần này mua được 100 cửa nghĩa là 100 căn hộ ở Utah này nọ. Mình thấy lạ vì cứ mỗi tháng họ kêu mua cả 100 căn khiến mình nể phục nên hết dám đi nghe họ nói chuyện. Mỗi lần đến thì phải trả $20. Đùng một cái thì thấy báo chí đưa tin họ kêu những người dự mấy seminars của họ, đầu tư, mua các căn hộ ở Utah rồi khi mấy người này đi xem thì chả thấy gì cả. Nay cặp này bị tù 20 năm thì phải.

Từ mấy năm nay, ông Kiyosaki cứ quảng cáo mua vàng, ông ta kể mua cả hầm mỏ vàng. Không biết thật hư ra sao. Chỉ biết là ông Trump dẹp đại học Trump để tranh cử tổng thống.

Nay con mình bắt đầu nghĩ đến đầu tư nên mình chỉ chúng đi học mấy người mà mình tin tưởng vì ngoài kia có rất nhiều đám chỉ muốn lấy tiền của mình.

Cho thấy chúng ta tìm cách đầu tư thì có nhiều tên tìm cách dụ dỗ vớt tiền của mình. Dạo đó cần phải thận trọng nhất là ngày nay về hưu, nhìn lại thì có thể sống thêm 20 năm nữa, nhiều người lo lắng cho tương lai nên dễ trở thành con mồi cho những tên lừa bịp này. Lâu lâu mình buồn đời coi chương trình “American Greed” thì thấy đa số nạn nhân là người về hưu. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Trúng số là bị lừa?

 Trúng số là hạnh phúc

Người Việt hay nói đỏ bạc đen tình nhưng có lẻ thiếu kiến thức về tài chánh mới đưa đến nông nổi cho một cặp vợ chồng người Mỹ, trúng số độc đắc. Trên mạng có nói đến trường hợp hai vợ chồng ở Minnesota trúng số năm 2008, lúc kinh tế xuống được $59.6 triệu, tương đương độ 120 triệu ngày nay. 

Hai vợ chồng rất ngoan đạo nên khi trúng số nghĩ chúa đã cho họ cơ hội để làm việc tốt giúp đời. Ông Roseneau, là con của một mục sư cho biết khi được tin trúng số, cầm tấm vé số hai vợ chồng run như cây sậy, mặt cả hai xanh như đít nhái. Họ cho biết đứa cháu chết đúng 5 năm về trước về bệnh Krabbe gì đó. Họ tin rằng chúa đã ban cho họ số độc đắc để làm việc thiện, phụng sự Thiên Chúa. Thế là họ quyết tâm sử dụng tiền trúng số để giúp đời.

Vấn đề Chúa ban cho là một việc mà sử dụng số tiền đó là chuyện khác nhất là con người tham lam dính đến. Trong xã hội, khi nghèo thì không ai để ý đến mình, đến khi giàu thì họ bu đến như ruồi. Vì ai cũng muốn có chút mật ong. Ai buồn đời đi hỏi Dennis Rod ăn, từng làm mưa làm gió ở Newport Beach, ăn chơi cả đêm đến hi về vườn, hết tiền, vô gia cư thì không có ai hỏi thăm.

Trúng số thì chỉ lãnh được phân nữa nếu lấy hết vì phải đóng thuế. Ông bà Roseneau đưa hết số tiền đó vào một quỹ bất vụ lợi của gia đình, nhằm giúp đỡ nghiên cứu và giúp các trẻ em bị bệnh Krabbe. Vấn đề là họ không có kinh nghiệm đầu tư nên họ nhờ một cố vấn tài chánh và bán bảo hiểm địa phương, làm cho Príncipe Securities để lo quản lý tài chánh, đầu tư cho họ.

Mình nhớ khi mới có thằng con đầu lòng, đồng chí gái kêu bỏ 10 ngàn cho quỹ giáo dục gì đó cho thằng con, kêu không phải đóng thuế, nói 18 năm sau sẽ có một số tiền lớn đâu 80,000 cho thằng con vô đại học. Mỗi năm mình thấy số tiền đi xuống mà không được rút ra. Thế là ngọng. Mấy năm sau thiên hạ thưa kiện đủ trò nên chính phủ mới cho rút, thì còn có $2,548. Từ đó tuy ngu lâu dốt bền, mình phải chịu khó đi học về tài Chánh để coi vụ tiền bạc của mình như người ta nói không ai cẩn trọng tiền bạc của mình như chính mình.

Tháng vừa rồi hội đồng hoà giải hai bên, yêu cầu công ty Príncipe Securities trả cho Roseneau Foundation $7.3 triệu vì đã làm mất mát tài chính. Lâu lâu thấy trên mạng, có luật sư đăng quầng cáo, ai bị thua cổ phiếu thì liên lạc với họ để lấy tiền lại. Cái đám luật sư này cũng không kém ai, móc tiền của khách hàng cũng nhiều.

Được biết, 1 tuần lễ sau khi nghe tin ông bà Roseneau trúng độc đắc, công ty này cho máy bay riêng đến chở ông bà viếng trụ sở chính của công ty. Bao nhiêu người đến bắt tay chúc mừng và tự xưng là có bao nhiêu năm kinh nghiệm về đầu tư này nọ. Viết tới đây lại nhớ câu chuyện một bà Mỹ ở Ohio, thích đánh bài và thua lớn. Có lần bà ta kể là công ty liên lạc với bà ta, hỏi sao lâu nay không thấy bà đến sóng bài chúng tôi chơi. Bà ta cho biết đang lo giấy tờ vì bố mẹ mới qua đời, để lại số tiền lớn nên phải ra toàn Private. Mấy ngày sau, sòng bài gửi máy bay riêng đến Ohio, chở bà đến Las Vegas. Thế là bà ta thua thêm gần 2 triệu cách đây 20 năm về trước.

Công ty Priebe khởi đầu đầu tư bằng cách mua $18.9 triệu Variable Annuities cho foundation, được $1.2 triệu tiền huê Hồng. Loại này khi xưa mình có bán, huê Hồng nhiều lắm. Sau này thấy năm 2000 thị trường chứng khoán xuống mà mình không biết làm sao chận lại cho khách hàng nên mình bỏ nghề bán mấy vụ này. Khách hàng tin mình mà mình thì chỉ nghe công ty kêu bán loại này thì bán chớ cũng không rành lắm. Họ huấn luyện nhân viên bán ra sao thôi. Nói cho ngay nếu anh chị tài giỏi thì đã tự làm giàu, đâu cần phải đi dụ thiên hạ mua, mất thì giờ nên mình bỏ nghề gian ác này trở về làm nông dân. Ngoài ra hàng năm công ty này vớt thêm 2% tiền quản lý và nhiều phần lên đến 6%. Mấy chương trình này thường tiền lời không cao nhất là năm thị trường chứng khoán xuống họ vẫn lãnh tiền. Thí dụ mua annuity 1 triệu, họ vớt 6% huê Hồng chỉ còn 940,000, cuối năm vớt thêm 2% là $20,000. Nếu năm đó các fund họ bỏ vào lên 4% thì mình vẫn lỗ, lên 8% thì mình huề vốn nên chỉ có thua chớ không có lỗ.

9 năm sau, ông Roseneau i-meo hỏi cho biết tiền huê Hồng mỗi năm thì được trả lời là không có lấy huê Hồng. Có lẻ vì vậy, ông Roseneau mới nhờ ai khác tìm hiểu thêm. Trong khi đó công ty cứ tiếp tục bán annuity cũ để mua annuity mới để lấy thêm huê Hồng. Vấn đề là mấy tên chuyên gia tài chính cứ ăn quẩn cối xay, nên cứ 1, 2 năm sau quay lại nói khách hàng là có chương trình mới, nên bán cái cũ để mua cái mới để họ ăn thêm huê Hồng. Nhất là nói đến không đóng thuế. Thật ra các foundation vô vị lợi này không phải đóng thuế.

Vấn đề là foundation từ thiện htif trên nguyên tắc không bị đóng thuế nên rất khó hiểu khi tên chuyên gia tài chính kêu phải mua annuity để không phải đóng thuế. Ngoại trừ ăn huê Hồng. Annuity là một loại bảo hiểm. 

Ngoài ra còn có vụ kiện riêng khác, đó là vụ mua bảo hiểm. Năm 2015, 7 năm sau khi trúng số, bà Roseneau bị ung thư tử cung. Năm 2017, tên chuyên gia tài chính đề xuất là để ông ta mua cái policy bảo hiểm nhân thọ của bà Roseneau. Thay vì 3 triệu đô la của policy với giá $1.46 triệu, xem như phân nữa số tiền người thừa hưởng khi bà ta chết.

Gia đình bà Roseneau cho biết là họ không biết bác sĩ đã cho tên cố vấn tài chính biết là bà ta chỉ có 2 năm để sống. Bà ta qua đời sau 1 năm. Năm 2019, công ty sa thải tên chuyên gia tài chính nêu lý do gian lận gì đó và ông này tử tử năm sau. Do đó đi bác sĩ thường họ bắt bệnh nhân phải ký giấy tờ cho phép hay không để bác sĩ có thể chia sẻ tin tức ý sức khoẻ, bệnh tình với người thân hay ai đó.

Ở Hoa Kỳ có nhiều tên đi mua bảo hiểm nhân thọ với giá rẻ. Khi đau ốm, gia đình người bệnh cần tiền hay vì lý do gì đó, như chạy tiền nhà thương hay trả tiền nhà, ăn uống. Họ mua rẻ nên khi chết thì họ được lãnh, chỉ cần chuyển tên người thừa hưởng policy sang cho họ. Có một cuốn phim, kể hai tên Mỹ mua bảo hiểm nhân thọ của một bà già nhưng không thấy bà ta chết nên sau đó phải tìm đủ cách để bà ta chết. Phim tếu nhưng nói lên sự thật của xã hội ngày nay.

Khi nói đến tài chính, chúng ta thường nhức đầu, không muốn tìm hiểu nhưng đó là điều sai lầm. Thay vì lên mạng chửi nhau, chúng ta nên bỏ thừoi gian để ý đến tài chính, quỹ hưu trí của mình, nhất là trong giai đoạn này. Không ai trông nom tiền bạc của mình như chính mình cả. Ngày nay với Ây Ai, chúng ta có thể hỏi nhiều vấn đề và được trả lời rõ ràng hơn. Đưa cho kẻ khác thì lòng tham của họ nổi lên và sẽ vớt tiền của mình. Ngay cả con của mình, chỉ khi nào mình quá già, không còn minh mẫn thì thôi đã đến lúc trả hết cho người. Mình nghe kể nhiều chuyện, lớn tuổi về hưu đưa cho con quản lý rồi chúng lấy hết. Sau đó anh em khám phá ra thưa kiện đủ trò. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thẻ Xanh - Thẻ Vàng - Thẻ đỏ

Hôm qua, ông Trump họp nội các lần đầu tiên, sau khi các bộ trưởng được Thượng Viện phê chuẩn. Thấy khác với nội các của ông Biden, khi bà vợ Jill Biden ngồi đầu bàn, bàn thảo như tổng thống. Thấy ngoại trưởng Rubio và bộ trưởng quốc phòng ngồi hai bên rồi đến mấy ông bà bộ trưởng khác. Không thấy phóng viên, nhưng thấy ông Musk đứng nói chuyện, ông này không có một cái ghế để ngồi, trả lời câu hỏi của báo chí. Phó tổng thống Vance ngồi xa xa ông Trump, cũng lên tiếng bênh vực này nọ.

Điểm mình thấy vui là chính phủ không muốn thiên hạ vô Hoa Kỳ bằng cửa biên giới, vì nhóm cartel Mễ vớt tiền hết, nhưng ông ta cho phép người ngoại quốc vào Hoa Kỳ làm ăn sinh sống với điều kiện : trả 5 triệu đô la. Có bao nhiêu người trên thế giới có thể trả 5 triệu đô? Chỉ có dân giàu, đúng hơn là cực giàu. Mình nhớ có xem phỏng vấn một đại biểu quốc hội Việt Nam, cho biết bà ta có quốc tịch Malta, để dễ di chuyển âu châu. Trả đâu 1 triệu đô la. Mình có kể, ai muốn có passport của xứ Nevi, chỉ việc đầu tư mua nhà trên 500 ngàn đô là được.

Vào Mỹ cũng có chương trình EB-5, đầu tư đóng đâu từ 500 ngàn đến 800 ngàn tuỳ vùng, nay xem như dẹp bỏ vì nghe nói có nhiều lạm dụng. Nay kêu 5 triệu rồi thấy làm ăn khá khá thì tăng lên 10 triệu. Hôm trước đi ăn phở với anh bạn, di dân qua Hoa Kỳ theo diện EB-5. Anh ta cho biết 70% các chương trình này là lừa đảo vì khó thực hiện. Ai may mắn thì chương trình hoàn tất còn không thì cứ lừng khừng. Thật ra là Hoa Kỳ cho thẻ xanh ngay cho các người đầu tư nhưng con đường trở thành công dân Hoa Kỳ rất khó. Nay với chính phủ Trump thì con đường trở thành công dân Hoa Kỳ sẽ gặp khó khăn hơn.

Mấy năm trước, có vài người chuyên lo EB-5 cho người Việt tại Việt Nam, có dò hỏi mua cái vườn của mình để khách hàng của họ đầu tư, xây nhà cửa để sang sinh sống tại Hoa Kỳ. Nhưng cách họ mua hơi bấp bênh cho mình nên không bán.

EB-5 được quốc hội phê chuẩn năm 1990 nhằm kêu gọi đầu tư nước ngoài vào những khu nghèo, hay mới phát triển, để tạo công ăn việc làm. Mình khám phá ra qua mấy người bạn Ấn Độ là trên 50% motel tại Hoa Kỳ đều có chủ là người gốc Ấn Độ. Họ sử dụng EB-5, mua motel rồi sau 5 năm có thẻ xanh, quốc tịch là bán lại cho các người Ấn Độ muốn sang Hoa Kỳ. Cho dù có lỗ, họ vẫn cứ tiếp tục trả chi phí đủ khi nào được quốc tịch là bán lại giá cao hơn để thu lại vốn liếng. Nghe kể người Việt mình cũng mở tiệm ăn này nọ, rồi kéo mấy người Việt muốn sang Hoa Kỳ, dưới tính cách chủ bếp, quản lý này nọ nên lấy lại được nhiều vốn rồi cứ có giấy tờ xong là bán lại cho người quen ở Việt Nam. Do đó có nhiều nhà hàng ế như chùa bà đanh nhưng vẫn tiếp tục mở cửa.

Anh bạn sang Hoa Kỳ với chương trình EB-5, kêu may được người tốt, có chương trình đầu tư tốt nên có quốc tịch Hoa Kỳ sớm, còn nhiều người dù có thể xanh nhưng bị lừa đảo nên chương trình không thực hiện được nên lấn cấn việc nhập quốc tịch. Vấn đề là chương tình chỉ dành cho 10,000 đơn cho mỗi năm nên chưa được xem xét hết. Tính ra thì khó kiểm tra hết. Nhớ có dạo một ông người Việt nào ở Việt Nam trả tiền đâu gần một triệu để mua một thành phố nhỏ. Xem như bỏ 1 triệu để có thể xanh, vào quốc tịch Hoa Kỳ. Cũng rẻ và chắc hơn là đầu tư vào mấy chương trình địa ốc hơi phiêu lưu.

Anh ta cho biết, chương trình thẻ vàng thì chắc hơn, không lo vì trả thẳng cho chính phủ còn EB-5 thì giúp luật sư ăn hết mà chưa chắc được. Vấn đề là có bao nhiêu người có 5 triệu để trả vì thường họ phải có vài chục triệu mới dám bỏ 5 triệu khơi khơi để qua Hoa Kỳ.

Để xin chương trình EB-5 và Thẻ Vàng khác nhâu ra sao: sự khác biệt giữa chương trình EB-5 hiện tại và “Thẻ Vàng” (Trump Gold Card) mà Tổng thống Donald Trump mới đề nghị, theo những gì được công bố vào ngày 25/2/2025. Vì “Thẻ Vàng” vẫn chưa có chi tiết chính thức đầy đủ (dự kiến công bố sau hai tuần kể từ ngày 25/2/2025), dựa trên các phát biểu của Trump và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick để so sánh. Ông bộ trưởng này kêu có 250,000 người muốn vào Hoa Kỳ. Kiểu selling the dream.

Bảng tóm tắt sự khác biệt

Tiêu chí	EB-5	Thẻ Vàng (Trump Gold Card)
Chi phí	800.000 - 1,05 triệu USD (đầu tư)	5 triệu USD (phí cố định)
Tạo việc làm	Yêu cầu 10 việc làm	Không yêu cầu rõ ràng
Quyền lợi	Thẻ xanh, quốc tịch sau 5 năm	Thẻ xanh + lộ trình quốc tịch (chưa rõ)
Quota	10.000 visa/năm	Không giới hạn (1-10 triệu thẻ)
Quy trình	Phức tạp, lâu dài	Đơn giản, nhanh chóng
Mục đích	Kích thích kinh tế, tạo việc làm	Thu hút người giàu, giảm nợ quốc gia
Tính pháp lý	Được Quốc hội phê duyệt	Quyền hành pháp, có thể gây tranh cãi

Chương trình Thẻ Vàng của Trump khác biệt với EB-5 ở chỗ nó đơn giản hơn, đắt hơn, không yêu cầu tạo việc làm, và nhắm hướng đến việc thu hút người giàu có thay vì thúc đẩy đầu tư kinh tế cụ thể. Nhưng giới một gia đình 10 người hay 20 người vì đem theo con cháu thì tính ra cũng rẻ hơn là đóng $75,000/ người để đi từ Việt Nam sang Ecuador rồi dần dần đến Mễ Tây Cơ. Tuy nhiên, vì chưa có chi tiết chính thức, các khác biệt này chỉ dựa trên phát biểu ban đầu. Bác nào có thêm tin tức thì cho em xin để bổ túc.

Mình có quen một gia đình gốc việt, qua Hoa Kỳ với chương trình EB-5, sinh sống tại Cali khá lâu, con cái đều thành gia thất, đi làm nhưng nghe nói vợ chồng anh ta dọn qua Pháp vì chương trình EB-5 mà họ tham gia không hoàn thành, chưa được vào quốc tịch Hoa Kỳ nên phải định cư tại Âu châu. Vẫn có thể vào Hoa Kỳ vì đã có thẻ xanh. Nhưng tốt nhất vẫn phải có quốc tịch Hoa Kỳ mới chắc ăn. Chán Mớ Đời 

Có nhiều loại chiếu khán ngắn cho các công ty Mỹ để mướn các chuyên gia ngoại quốc như H-1B. Có rất nhiều người phản đối cho rằng là một sự lừa gạt, làm người Mỹ mất việc về công nghệ thông tin vì các công ty mượn người Ấn Độ sang trả rẻ hơn nên có lẻ trong tương lai sẽ bị loại bỏ. Xem như loại chiếu khán này là Thẻ đỏ.

Hôm nay đi ăn trưa với anh chàng chuyên cho thợ đến vườn hái bơ hàng năm. Anh này có xin chiếu khán cho mấy người Mễ sang làm việc cho nông dân ở Cali 6 tháng mỗi năm. Để hái bơ cho anh ta. Khi xưa anh ta sang lậu, gặp bà vợ trước đây cũng sang lậu rồi lấy ông Mỹ già nào, được giấy tờ xong là đá, lấy anh ta. Anh ta được thẻ xanh ngon lành nên vui vẻ nuôi 5 đứa con. Vài năm nữa già về Mễ sống vui vẻ cuộc dời. Con sinh tại Mỹ nên là người Mỹ. Anh ta kể bà vợ hết rồi, cứ vòi tiền nên anh ta chạy mất dép. Còn vụ mướn người bên Mễ qua tạm 6 tháng thì cũng dẹp luôn vì tốn tiền. Nào tiền ở trọ, tiền ăn, tiền trả cho cơ quan di trú này nọ rồi thêm chuyên chở. Không lời nên nay chỉ còn 10 người ở bên Mỹ, đa số là di dân lậu.

Có lần mình hỏi ông thợ mộc gốc Ý Đại Lợi, tại sao không mướn Mỹ trắng. Ông ta nói chúng lười lắm. Đi làm thì trễ mà đến 2 giờ chiều là chúng bắt đầu dọn đồ nghề để 3 giờ đột đi uống bia. Chưa kể lâu lâu khai bị này nọ, lãnh bảo hiểm. Trong khi Mễ thì làm giờ phụ trội đủ thứ, không kêu ca.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao áp thuế Gia-nã-đại và Mễ Tây Cơ

Nhớ khi xưa, có xem phim “ngày tàn của đế quốc la mã” (la chute de l’empire romaine) ở rạp xi-nê Hoà BÌnh, có Sophia Loren đóng. Cho thấy cái gì thịnh rồi sẽ suy như ai đó nói “ai giàu 3 họ, ai khó 3 đời”. Thế kỷ 19, Anh quốc là một đế chế tự hào là mặt trời không bao giờ lặn ở đế chế này nhưng rồi buồn đời Anh quốc tìm cách đánh đế chế Áo-Hung, và đế chế Ottoman. Tuy thắng nhưng đã làm giảm suy đế chế và đến thế chiến thứ 2, được xem là nhát chém tử thần khiến Anh quốc không ngất đầu lên luôn từ đó. Mình làm việc 2 năm tại Luân Đôn, sau này về lại thì thất kinh vì đất nước này quá thay đổi. 8 thành phố lớn, có thị trưởng theo đạo hồi giáo, điển hình Luân Đôn. Thậm chí một người gốc Ấn Độ làm thủ tướng. 

Tên nào chế hình này vui. Cho thấy tự do ngôn luận để xem có bị chận hay không. Trước khi ông Trump lên thì mấy hình như vậy đều bị chận. 

Lý do là quân đội được trải rộng khắp thế giới. Tiền để nuôi quân rất tốn, phân nữa ngân sách của đế chế. Do đó phải bỏ thuộc địa để lo cho dân. Tương tự các đế quốc khác như Pháp quốc, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,.. khi xưa, đế chế La mã tiêu đến 65% ngân sách đế chế cho quân đội thì hết tiền lo cho phúc lợi người dân nên bạo loạn nổi khắp nơi đưa đến suy tàn của đế chế.

Sau 75, nếu Việt Cộng không cho người Việt vượt biển thì chắc chắn người miền nam sẽ bạo loạn. Ông thủ tướng Tân Gia Ba viết thư cho bà thủ tướng Anh quốc để nói lên vấn đề. Hà Nội cho đi từ miền Bắc cũng như miền nam, bằng cách lấy vàng ra đi, mua bãi.

Thay vào đó, chúng ta thấy xuất hiện hai đế chế mới; Sô Viết và Hoa Kỳ thay thế ở thế kỷ 20. Được cái là hai đế chế này không trực tiếp đánh nhau nhưng xúi đàn em đánh nhau như chiến tranh Việt Nam, Angola, Nicaragua,… năm 1991, chúng ta thấy Liên Xô sụp đỗ vì nuôi lính khắp nơi tốn không biết bao nhiêu tiền, rồi phải sản xuất đồ chơi cho lính đánh nhau nên cuối cùng banh ta lông. Sau khi Sô Viết sụp đổ , có cả trăm quốc gia mới ra đời. Mình đang chuẩn bị đi 3 nước thuộc Liên Sô cũ, tên đọc không ra.

Mấy chục năm sau, Hoa Kỳ cũng bắt đầu hết hơi vì trải quân trên 80 quốc gia, có trên 777 căn cứ trại lính để nuôi. Mình có anh bạn làm cho quốc phòng, được gửi đi xem lại cấu trúc của truyền thông của các căn cứ Mỹ trên thế giới. Anh ta nói trong tương lai sẽ có những nơi không cần lính canh gác. Có dạo mình làm việc cho một công ty chuyên trùng tu các căn cứ quân đội Mỹ. Nếu tiếp tục thì một sớm một chiều Hoa Kỳ sẽ banh ta lông như các đế quốc khác trong lịch sử.

Do đó mình không đồng ý Hoa Kỳ tham chiến vào Ukraina hay bất cứ cuộc chiến nào khác. Đã sống ở Việt Nam, trải nghiệm Mậu Thân nên mình sợ chiến tranh. Bạn bè đi lính mấy tháng sau, xe nhà binh chở xác về. Hoa Kỳ nay nợ chồng chất, số nợ lớn hơn cả GDP do đó cần thắt lưng buột bụng, bớt chi tiêu. Quốc hội Hoa Kỳ hiểu rõ điều đó nhưng không một đại biểu nào dám lên tiếng cải tổ vì sẽ không được bầu lại. Muốn cải tổ thì phải cắt giảm chi tiêu, các phúc lợi của người Mỹ. Mình nhớ thời ở Việt Nam, gọi là Kiệm Ước, giá cả tăng muốn chóng mặt. Mẹ mình dạo ấy bán chui thêm gạo đường, mình đi giao hàng, chở gạo trên xe gắn máy, mà thấy giá cả lên vùn vụt, bao gạo hôm nay 1,000 đồng nhảy lên 1,500 tuần sau, nhất là giá xăng. Từ đó có vụ mua xăng trong chai pha đủ thứ bán lẻ ở ngoài đường.

Các con số đã cho thấy sự rút lui của Hoa Kỳ khỏi cuộc chiến Ukraine chỉ là sự cần thiết cho tài chính quốc gia. Những cam kết với ngoại quốc về bảo đảm an ninh trở thành khó thực hiện. Ngày nay kiến trúc tài chính toàn cầu đã thay đổi. Nếu chúng ta cẩn trọng xem quân đội Hoa Kỳ có căn cứ trên 80 quốc gia trên thế giới, không thể tiếp tục mãi mà các nước này không gia tăng ngân sách quốc phòng. Căn bản tài chính của đế chế đang lung lay. Ngân sách quốc phòng của Hoa Kỳ cao nhất thế giới. Có trên 100,000 binh sĩ trú đóng tại Âu châu để bảo vệ cho người Âu châu, họ chửi bới mình, xuống đường biểu tình này nọ.

người Mỹ bảo vệ  họ nhưng họ lại chửi mỹ 

Hiện nay có trên 166,000 binh sĩ Mỹ trú đóng ngoài nước Mỹ, và trên 290,000 người Mỹ dân sự làm việc cho quân đội tại hải ngoại. Xem như nuôi trên 456,000 người Mỹ tại hải ngoại, cho việc đóng quân, chưa kể các cựu quân nhân về hưu và bị bệnh này nọ.

Việt Nam đứng đầu thế giới về số binh sĩ trừ bị xem như ngân sách quốc phòng rất cao

Dạo mình ở Pháp thì người Pháp cứ chửi Mỹ dù biết bao nhiêu binh sĩ Mỹ đổ bộ vào bờ biển Normandie, chết như rạ để giải phóng Pháp quốc khỏi ách đô hộ của Đức quốc xã. Qua Ý Đại Lợi cũng tương tự. Biểu tình kêu Yankee go home. Rồi sau này sang Anh quốc làm việc, cũng thấy mỗi tuần người Anh quốc đi biểu tình chống Pershing đủ trò dưới thời bà Thatcher.

Cho nên ông Trump lên, phải tìm cách xù các vụ NATO, để cứu vãn tình hình tài chính cho nước Mỹ. Các nước Âu châu lâu nay có người Mỹ bảo vệ nên tà tà. Họ lên án chống Puchin xâm lược nhưng họ lại bỏ tiền ra mua dầu hoả và ga của Puchin là sao. Tại sao không mua dầu khí của Hoa Kỳ. Ai thấy tự nhiên nhưng đối với mình thì thấy không đúng. Một mặt anh Tây kêu gào Puchin xâm lược, đồ tể này nọ rồi kêu cấm vận, giam tiền của người nga đâu trên 250 tỷ trong các ngân hàng âu châu nhưng lại bỏ tiền, mua dầu khí Nga, hoá ra nuôi Puchin thì chừng nào mới đánh cho Puchin sụp, nga nhào. Theo tờ báo thiên tả của Anh quốc, năm 2024 Âu châu mua 22 tỷ Euro dầu khí của Nga nhưng chỉ cúng dường cho Ukraina 19 tỷ. Theo mình hiểu là Âu châu lấy tiền lời trên các tài sản của người nga để đưa cho Ukraine. Còn ông Zelinsky thì muốn Âu châu và Hoa Kỳ đưa tiền của người nga bị giam trong các ngân hàng Âu châu và Hoa Kỳ, để ông ta đánh Puchin. Nếu làm kiểu này thì bố thằng nào trên thế giới dám đầu tư vào Âu châu nữa.

Mình nghĩ ông Biden cũng muốn rút lui nên khi Puchin tấn công thì ông ta hỏi ông Zelinsky có muốn được di tản qua Mỹ hay không. Ông thần Zelinsky này kêu không, chỉ muốn đạn dược chớ không cần máy bay di tản. Thế là phải viện trợ đánh cho Puchin suy yếu rồi kêu hòa bình. Vì Âu châu vẫn cần dầu khí rẻ của Nga. Theo bài báo thì năm 2025, Âu châu vẫn tiếp tục mua dầu khí của Puchin nghĩa là họ họp nhau tại Anh quốc, tổng thống pháp lên tiếng đe doạ Puchin nhưng vẫn tiếp tục mua dầu và trả tiền cho Puchin tiếp tục xâm lược Ukraina. Âu châu chỉ giúp đỡ Ukrainian có 0.1% GDP của họ trong khi Hoa Kỳ chi viện trên 250 tỷ Mỹ kim từ 3 năm qua. Cho nên họ phải chửi Hoa Kỳ khi ông Trump kêu cho khai thác khoáng sản để lấy tiền về. Chỉ cho mượn. Còn mấy ông Tây bà Đầm giỏi thì viện trợ cho Ukraine, chỉ có 0.1%, nghĩa là 1/10 của 1%. Mà tiền này là tiền lời của người nga bỏ vào ngân hàng của Âu châu. Điển hình đội banh Chelsea của ông nào người Nga, bị ép bán mấy tỷ Mỹ kim, rồi họ cho ngân hàng Âu châu vay, lấy tiền lời đưa cho Ukraina chống lại Puchin, một mặt họ mua dầu khí của Puchin để đánh anh Ukraina nên mình thấy trò hề này cần chấm dứt.

Tổng thống Biden không dám nói sự thật vì sợ mất mặt còn ông Trump thì chả sợ thằng Tây nào cả. Kêu rút lui, không can dự vào nữa. Muốn hoà bình thì nói chuyện còn kêu tui bỏ tiền ra cho anh đấm đá với Puchin, không phải là chuyện của tôi. Thế là truyền thông nhảy vào đánh tơi bời hoa lá. Nhóm Âu châu đầu nậu họp mặt tuyên bố sẽ chi viện cho Ukraine. Thủ tướng Anh quốc kêu mỗi năm cho 2.5 tỷ, còn mấy ông Tây bà đầm khác thì chưa nghe tới. Nhưng tiền này nói cho oai nhưng trên thực tế là tiền lời của tài sản người nga ở Âu châu.

Cho nên khi nghe ông Zelinsky nói chỉ nhận đâu 1/3 số tiền của Mỹ viện trợ thì mình tin tưởng vì họ ăn tiền trên xương máu của người Ukraina. Ai buồn đời đọc bài báo của tờ The Guardian, Anh quốc, thiên tả về đề tài này.

https://www.theguardian.com/world/2025/feb/24/eu-spends-more-russian-oil-gas-than-financial-aid-ukraine-report

Hoa Kỳ muốn không bị vỡ nợ thì chỉ có cách là cắt giảm chi tiêu. Tiền nợ nhiều hơn tiền làm ra mỗi năm như một gia đình có lợi tức hàng năm là $200,000 mà tiêu xài $250,000 thì phải tìm cách giảm chi tiêu và dùng tiền dư để trả nợ. Chớ tiếp tục chi tiêu thì chỉ có phá sản. Không ai biết rõ hơn ông Trump về phá sản. 6 lần. Kinh

Năm 2024, ngân sách quốc phòng Hoa Kỳ là $968 tỷ Mỹ kim, nhiều hơn 12 nước kế tiếp họp lại. Ngân sách quốc phòng của Nga gia tăng 227% từ năm 2000, và Trung Cộng gia tăng 566%. Mình mới xem chương trình về sự tái lập quân đội Nhật Bản ngày nay để đối phó với Trung Cộng. Dân số giảm vì không đẻ, kinh tế trì trệ nhưng phải gồng mình ra xây dựng quân đội để bảo vệ đất nước, lỡ anh Trung Cộng muốn đánh Đài Loan. Xem chương trình này mới hiểu vì Nhật Bản có mấy hòn đảo sát bên cạnh Đài Loan. Kiểu Hà Tiên và Phú Quốc cạnh Cao Miên. Nay họ đều xây căn cứ trên mấy hòn đảo này hết. Kinh. Ông Trump kêu Nhật Bản trả tiền để được bảo vệ hay anh Nam Hàn. Do đó họ phải tự lực cánh sinh, thành lập lại quân đội vì sau 1945, hiến pháp Nhật Bản không cho phép có một quân đội mạnh như xưa, tương tự Đức quốc.

Hoa Kỳ tuy không có một quân đội đông đảo nhưng chiếm 40% sự chi tiêu quân đội của thế giới với $877 tỷ. Trung Cộng đứng thứ 2 số 13% với $292 tỷ. Xem đường dẫn https://www.visualcapitalist.com/mapped-largest-military-budgets-2022/

Có anh bạn nay định cư tại Gia-nã-đại, kêu là không hiểu sao Gia-nã-đại, Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ đã ký hiệp thương USMCA nhưng tại sao Ông Trump kêu áp thuế hai xứ này dù hiệp thương này sẽ được xét lại năm 2026. Lý do là thâm thủng cán cân ngoại thương. 

Năm 2024, Hoa Kỳ nhập cảng $412.7 tỷ hàng hóa từ Gia-nã-đại và xuất cảng qua Gia-nã-đại là $349.4 tỷ hàng hóa xem như thâm thủng $63.3 tỷ mỹ kim. Gia-nã-đại xuất cảng năm 2024 là $777.9 tỷ, xem như 53% vào Hoa Kỳ. Còn thâm thủng với Mễ Tây Cơ lên đến $172 tỷ Mỹ kim. Trong khi đó gdp của Gia-nã-đại năm 2024 là 2, 515 tỷ và của Mễ Tây cơ là $1,821 tỷ. Mexico xuất cảng qua mỹ $505.8 tỷ trên tổng số $617.09 tỷ xuất cảng của xứ này. Hoa Kỳ nhập cảng năm 2024 là 4,111 tỷ Mỹ kim. Hoa Kỳ nhập cảng từ Gia-nã-đại chỉ có 0.1% tổng lượng nhập cảng hàng năm còn Gia-nã-đại xuất cảng qua Hoa Kỳ là 53%. 

Lý do này mà ông Trump tếu là Hoa Kỳ hỗ trợ Gia-nã-đại hàng năm 63 tỷ Mỹ kim, thôi thì sáp nhập vào Hoa Kỳ, thành tiểu bang thứ 51. Khiến truyền thông chửi bới, mấy chính trị gia Gia-nã-đại lên tiếng chửi bới, ký sắc lệnh cấm mua hàng Mỹ này nọ. Cuối tuần này, nghe nói người Gia-nã-đại lái xe qua biên giới Mỹ để mua đồ Mỹ như rượu. Còn xem Mễ Tây cơ thì hiểu ngay tại sao bà tổng thống Mễ, lên tiếng nói ngon lành lắm để vuốt dân Mễ nhưng tức tốc cho quân đội Mễ đến biên giới, bắt mấy chủ chốt băng Đảng ma tuý, dẫn độ qua Hoa Kỳ ngay.

Sáng nay thức dậy, lại nghe ông Trung Cộng áp thuế 100% đồ nhập cảng từ Gia-nã-đại. Để trả thù vụ Gia-nã-đại áp thuế xe sản xuất Trung Cộng. Mình không hiểu phía sau, Trung Cộng, Hoa Kỳ và Puchin có thoả hiệp ngầm hay không. Mình sang Mễ Tây cơ chơi thì thấy họ chạy xe điện của người Tàu rất nhiều. Y chang xe của Vin Fast, chỉ đổi tên Mễ. Nissan tuyên bố sẽ đóng cửa nhà máy sản xuất tại Mễ vì Hoa Kỳ áp thuế 25% thì lỗ.

Đi học về thương lượng, người ta chỉ mấy cách thương lượng. 1 trong các chiêu thương lượng là cứ nói một câu rất ngu, để đối tác mất thăng bằng, đặt lại câu hỏi về mình, có ngu đến cỡ nào. Mình thấy ông Trump đang sử dụng chiêu này. Kêu sáp nhập Gia-nã-đại thành tiểu bang 51 khiến ai cũng kêu ông ta ngu. Đâu phải muốn sáp nhập Gia-nã-đại là chuyện dễ, trưng cầu dân ý này nọ nhưng chiêu này sẽ khiến đối phương không biết đâu mà mò. Cứ chửi cho vui cửa vui nhà. Mình hay dùng chiêu này, khi đang thương lượng rồi khi không mình nói mình không hiểu vì tiếng anh ở trình đô I-ét-eo, xin giải thích lại. Thế là họ phải trình bày lại từ đầu.

Tình hình kinh tế có vẻ sắp bị lộn xộn. Nhà cửa ở FLorida, Tennessee, Texas đang xuống. Cạnh nhà có căn nhà rao bán từ trước giáng sinh mà đến nay chưa bán được. Có lẻ vì vậy họ đánh lạc hướng người Mỹ. Dạo này mình canh mấy tin tức về kinh tế nhiều hơn là đọc thiên hạ chửi nhau. Các cơ sở thương mại mượn tiền thường là 7 hay 10 năm phải tái tài trợ. Khi xưa thì nợ đâu 3.5% nay lên đến trên 8%. Cho nên nợ bị lộn xộn khi đáo hạn. May quá dạo đó mình muốn tái tài trợ vì rẻ nhưng nghĩ sao lại quên nên vẫn giữ tiền lời cách đây 20 năm.

Theo não nông dân của mình thì chính phủ Trump, sẽ tìm cách hạ thuế thương mại xuống 15% thay vì lần trước là 21%. Mình kêu con gái thành lập một công ty để kêu hãng làm trả tiền qua công ty vì hiện nay công ty chỉ trả 21% thay 38% theo cá nhân. Nếu xuống 15% thì xem như quá ít thì khắp thế giới sẽ chạy vào Hoa Kỳ đầu tư nên mới có chương trình Thẻ Vàng. Ai trả $5 triệu được vào, chỉ có ai muốn đầu tư vào Hoa Kỳ mới có 5 triệu. Sẽ giúp ngoại quốc đầu tư và các công ty Mỹ đầu tư lại tại Hoa Kỳ như Apple mới tuyên bố sẽ đầu tư 500 tỷ trong vòng mấy năm tới. Lý do là Âu châu đánh thuế công ty này mệt thở. Trước đây họ để văn phòng chính tại Ái Nhỉ Lan để được miễn thuế nhưng nay Âu châu kêu đánh mọi nơi nên rút về Hoa Kỳ. Tuần lễ đầu ông ta đã cho vài tỷ Phú tuyên bố sẽ đầu tư này nọ. Tiếp thị rồi để xem.

(Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn