Có điều mình ngạc nhiên là cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm nay khiến người dân tại Âu châu rất quan tâm. Hôm qua xem trên mạng, một cuộc biểu tình tại Anh quốc, thiên hạ cầu mong thượng đế cho ông Trump đắc cử. Đi đâu cũng bị hỏi bầu cho ai. Mình chỉ biết dùng câu trả lời của ông Bill Clinton khi ra ứng cử là “economic stupid!” Truyền thông kêu gọi chửi bới nhau nhưng khi bầu ai cũng bầu cho cái bụng của mình. Thật sự liên hiệp Âu châu bị dính cứng với NATO chớ không họ cũng tìm cách chạy theo BRICS.
Nếu cảm thấy là 4 năm qua đời sống họ tăng trưởng, sung túc hơn thì bầu cho Đảng dân chủ còn nghĩ là tệ hơn bốn năm trước thì bầu cho cộng hòa để xem có đổi đời hay không. Thể chế nào thì người dân cũng phải bỏ lưng đi làm rồi đóng thuế còn đám giàu bạc tỷ thì không. Tiền lời mượn ngân hàng năm 2020 là 2.75% mà nay là 7, 8 %.
Âu châu lo sợ nếu ông Trump đắc cử thì khổ cho họ, vì ông ta đã tuyên bố, họ phải đóng tiền thêm. Người Mỹ trả tiền đem quân trú đóng để cho họ an thân, trong khi đó họ lại đi mua nhiên liệu của Putin. Biden cho phá hoại đường ống dẫn ga của Nga cho Âu châu. Cứ mong tiếp tục với chính quyền của Đảng Dân Chủ vì ông Trump lên là sẽ có thay đổi, bắt Âu châu phải đóng tiền thêm.
Buồn đời nhớ là còn 2, 3 tuần nữa là bầu cử. Có thể xem cuộc bầu cử này rất quan trọng so với 4 năm về trước. Kết quả sẽ đem đến sự chống đối của hai bên kỳ này vì ai cũng nghĩ có sự gian lận khi đếm phiếu. Nếu dùng máy điện toán thì dễ bị hacker. Có lẻ sẽ có biến loạn sau bầu cử vì bên thua sẽ tố cáo là bên thắng cuộc gian lận. Ngay bây giờ đã có người kêu đi bầu ra sao đó là khi bỏ phiếu thì in tờ giấy ra khác với những gì họ chọn lựa. Mình đoán là tin bựa, cho thấy khá phức tạp. Ông chủ Tesla khơi khơi cho 1 triệu đồng mỗi ngày cho ai ghi tên đi bầu hay chi đó. Bị báo Spiegel kêu là Hitler. Ngày nay chúng ta lạm dụng từ ngữ vô tội vạ. Nếu nói sự thật hay nhưng gì mình nghĩ thì bị ghép các từ ngữ như kỳ thị chủng tộc, misogynistic đủ trò. Một cách bắt nạt khủng bố tinh thần, có thể mất việc hay bị trù dập. Cách tốt nhất là học cách ông Minh Tuệ, ai chửi mình thì chúc phúc cho họ. xong om
Kỳ viếng thăm Torino này thì cảm nhận một điều là các hàng quán khi xưa nhỏ như tiệm bánh mì này nọ, tạp hóa đều đóng cửa bù lại các siêu thị lớn được mở khắp nơi. Xem như một kỷ nguyên mới về mua bán đã thay đổi. Người ta mua qua mạng hay siêu thị. Các cửa tiệm đóng gần như hết, ngoại trừ trung tâm thành phố có tiệm ăn. Tiệm bán hàng xịn mà dân giả không vào. Các tiệm khi xưa mình hay mua bánh mì mỗi sáng khi đi làm đều đóng cửa. Văn hóa địa phương đang được thay đổi theo chiều hướng như tại Hoa Kỳ. Ăn uống đồ công nghệ biến chế. Uống CoCa cola mua ở siêu thị cho rẻ hơn. Mình chưa thấy Walmart nhưng Carrefour hay của Pepsi cola nhiều. Về pháp thì tiếng anh đầy nơi khiến ông Jacques Lang chắc lộn ruột ở dưới đáy mồ vì người Pháp nghe nhạc Mỹ múa may ngay khu Beaubourg .
Đi Âu châu gặp lại bạn bè thì cảm nhận họ chú ý nhiều đến cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ. Có lẻ không sinh sống tại Hoa Kỳ nên đa số có cái nhìn sai lệt về cuộc bầu cử. Có thể vì họ tin những gì các mạng xã hội hay truyền thông rao giảng. Thậm chí người Mỹ cũng bị mạng xã hội tuyên truyền với tin tức giật gân chưa được kiểm chứng. Ai cũng bầu cho quyền lợi của mình cả. Hàng ngày mình đọc tin tức của hai phe thì bên nào cũng chửi bên kia, các cuộc thăm dò đưa ra những giết quả bựa để các công ty thăm dò kiếm tiền.
Điển hình mình đọc đâu đó, họ cho biết mossad quay phim các đại biểu quốc hội đang ngủ với con nít ấu dâm để làm chantage để bầu viện trợ cho do thái hay cha ghẻ của Obama là một trong những người giàu có nhất Hoa Kỳ và làm cho CIA….. cho thấy tin tức hổn độn khiến cử tri càng ngày càng chới với không biết đâu là sự thật. Cử tri bị guồng máy khổng lồ tuyên truyền nuốt trững hay bị điều kiện hóa. Rất khó để có một nhận định riêng vì sợ bị chửi nên cứ theo đám đông.
Các dân cư mạng cứ thổi phồng các tin tức hay hình ảnh để được nhiều người nhấn like để kiếm tiền từ các mạng xã hội, từ đó đưa đến sự thật được bựa theo phiên bảng của mỗi bên.
Con chiên đi lễ nhà thờ, nghe ông cha giảng lời chúa thì sẽ tin và nói như vậy. Ngày nay các ông cố đạo là những nhà báo trên đài truyền hình nên ai xem đều lập lại như một con chiên truyền thông trung thành. Dù đài Fox hay CNN, MSNBC,… họ muốn có nhiều khán giả, độc giả để quảng cáo.
Cuộc bầu cử năm 2024 sẽ là một trong những cuộc bầu cử có hậu quả lớn nhất cho tương lai ở Mỹ. Các ứng cử viên tổng thống đang đưa ra những con đường khác nhau cho đất nước này. Mình nghĩ ít ai lên trang web của họ để đọc. Nhưng ông Donald Trump và bà Kamala Harris đều không nói nhiều về một số thách thức lớn nhất của quốc gia hiện nay cũng như tương lai. Chỉ loay hoay đuổi người di dân bất hợp pháp hay đối thủ chính trị ăn gian nói dối. Hay chụp hình làm cảnh đứng bán hamburger hay tuyên bố cho các nạn nhân thiên tai $750 trong nhà cửa bay hết tiêu tùng mấy 100 ngàn.
Mình là nông dân nên chỉ nghĩ đến nợ nần. Hết nợ là vui, có thể ngủ đêm ngủ ngày còn nợ là phải lo Âu, Mong sao kiếm tiền trả nợ nên chỉ nghĩ về hiện trạng kinh tế Hoa Kỳ và nợ khủng của quốc gia.
Đầu tiên là nợ quốc gia của Mỹ, hiện là 35,7 nghìn tỷ USD. Con số này lớn hơn toàn bộ sản lượng kinh tế của Hoa Kỳ trong một năm. Xem như trung bình, mỗi người Mỹ nợ độ $103,700.00. Hồi mình mới sang Hoa Kỳ, tính đầu người thì người Mỹ nợ đâu $13,000. Lần đầu tiên trong lịch sử, Mỹ đang chi nhiều hơn cho việc trả lãi nợ hơn là cho quốc phòng. Cứ nhìn cá nhân là người Mỹ nợ như chúa chổm đa số không có quỹ tiết kiệm cho ngày mai lỡ có chuyện. Nên họ bị chính trị gia thuyết phục mấy chương trình vớ vẩn để hốt phiếu. Sau đó kệ xác chúng bây. Điển hình là chính quyền Biden hứa sẽ cho sinh viên xù nợ mượn học đại học nhưng tối cao pháp viện phủ quyết cho là vi hiến. Họ biết trước nhưng hứa để rồi đổ lỗi tại ngành tư pháp.
Các đại học lừa giới trẻ, học trường của chúng tôi, sẽ thành công lớn sau này khiến bố mẹ nở mũi nở đít, mượn nợ và bắt con mượn nợ, ký giấy để rồi khi ra trường không kiếm được việc làm, hay tạm tạm, không đủ sống, với một số nợ ngập đầy đầu. Đâu phải ai cũng là thông minh xuất chúng, học đại học ra là có việc ngon.
Ủy ban Ngân sách Liên bang có trách nhiệm cho biết ông Trump đã bổ sung thêm 8,8 nghìn tỷ USD vào khoản nợ trong nhiệm kỳ của mình, bù đắp bằng 443 tỷ USD giảm thâm hụt. Ông ta giảm thuế cho người giàu và công ty nên thâm hụt. Tính đến tháng 6, chính quyền Biden-Harris đã bổ sung thêm 6,2 nghìn tỷ USD vào khoản nợ, bù đắp bằng 1,9 nghìn tỷ USD giảm thâm hụt. Khoản nợ sẽ tăng lên khi ông Biden ký ngân sách tài khóa 2025. Văn phòng Ngân sách Quốc hội dự đoán nếu không có bất kỳ thay đổi đáng kể nào, khoản nợ sẽ đạt gần 50,7 nghìn tỷ USD vào cuối năm 2034. Nếu không có sự lãnh đạo thông minh của chính phủ do tổng thống tài ba nào, không mị dân. Nói lên sự thật để người Mỹ phải thắt lưng buộc bụng để trả nợ thì chúng ta sẽ đi trên con đường kết thúc với thế hệ con cháu chúng ta kém thịnh vượng hơn nhiều so với thế hệ baby boom ngày nay. Thật ra, chương trình ông Trump đang ngon lành, các công ty đem tiền về Hoa Kỳ nhưng rồi Covid xẩy ra nên phải chi tiền để cứu người Mỹ.
Mình nhớ 32 năm về trước hai vợ chồng mua được căn nhà giá 3 lần lương hàng năm của hai vợ chồng, nay con mình mà muốn mua nhà giá gấp 6,7 thậm chí 10 lần lương của chúng nó. Nếu giá nhà không sụp thì con mình sẽ không bao giờ mua nhà để tạo dựng tài sản cho mai sau khi về hưu. Mua nhà là cách chống lạm phát tại Hoa Kỳ. Nguy hiểm nhất là tại Âu châu, giá nhà càng ngày càng xuống. Mình có anh bạn kể mua một căn hộ năm 1997 giá $105,000 mà nay chỉ lên độ $160,000. Thị trường của Âu châu đang tiếp nối thị trường Nhật Bản 30 năm qua. Nghĩa là nhà cửa không lên nhưng lại xuống trong khi lạm phát lại lên. Nghe kể ở pháp nếu bị bệnh tiểu đường thì ngân hàng không cho mượn tiền vì biết chết sớm hay tốn tiền mua thuốc này nọ.
Có đi ra khỏi Hoa Kỳ thì mới biết Hoa Kỳ là thiên đường cho những ai chịu khó còn cứ ngồi đó mà than trách bị đám chính trị gia mị dân lôi kéo. Có người kể là sau COVID người bạn đời chống đối chính phủ, cứ thứ 7 là đi biểu tình chống chính phủ Macron. Có thể về già họ nhận ra sự giả dối của chính trị nên chống lại, lại rơi vào đám mị dân. Trở thành quá khích.
Tuy nhiên, dường như không có ứng cử viên nào đủ quan tâm hay thật tình để đưa ra cho cử tri một kế hoạch để giải quyết vấn nạn của Hoa Kỳ ngày nay. Vì sẽ không có ai bầu cho. Truyền thông hay trên mạng cứ chửi nhau phe ta hay, phe ta giỏi. Thay vào đó, cả hai đều cung cấp một số lợi ích tài chính cho cử tri. Bà Harris sẽ cấp cho những người lần đầu mua nhà 25.000 USD để trả trước và các công ty khởi nghiệp kinh doanh nhỏ sẽ được khấu trừ 50.000 USD. Thật ra đã có những chương trình dành cho người mua nhà đầu tiên với 3.5% tiền đóng góp và chính phủ cho mượn từ mấy chục năm nay. Ở Cali giá nhà trung bình là $1 triệu đô la cho mỗi căn nhà, vậy cho trừ $25,000 trong khi đó phải có tối thiểu $200,000 mới được ngân hàng cho vay. 1.25% thì làm gì mà mua được căn nhà nhất là trung bình người Mỹ để dành độ $5,000 thì giấc mơ thực hiện Hoa Kỳ sẽ không bao giờ thành tựu.
Cả hai ứng cử viên đều muốn thu nhập từ tiền boa được miễn thuế. Nay trong tiệm ăn họ đã sử dụng robot để đem thức ăn cho thực khách khiến thất nghiệp mệt thở. Từ ngày họ ra lệnh lương tối thiểu là $25/ giờ trong các tiệm ăn thì các chuỗi nhà hàng ăn nhanh bị phá sản như Pizza Hut, Five Guys đóng cửa. Các tiệm ăn như MacDonalds đều có ứng dụng mua trên điện thoại hay vào tiệm có máy để đặt mua thức ăn, các nhân viên trẻ khi xưa đều bị thay thế bởi máy móc. Ông Trump sẽ nâng mức trần khấu trừ thuế của tiểu bang và địa phương. Những đề xuất này sẽ không làm tăng trưởng kinh tế. Họ sẽ thêm vào khoản nợ trong khi làm sai lệch mã số thuế. Nên nhớ các xứ khác muốn nhập cảng xe hơi, người dân phải đóng thuế độ 200% nên các công ty phải qua xứ họ để xây xưởng chế tạo xe hơi, tạo công ăn việc làm cho người địa phương. Từ khi nào tiền boa trở thành nguồn thu nhập xứng đáng hơn lương giờ, lương tháng? Tại sao lại ưu đãi thuế cho những chủ nhà giàu có ở tiểu bang xanh? Các công ty dọn từ Cali đi về các tiểu bang ít thuế. Economic stupid! Đó là châm ngôn tranh cử của ông Bill Clinton đã đánh bại ông Bush cha, người vừa ca khúc Khải hoàn đánh bại Sadam Hussein ra khỏi Kuwait.
Vấn đề quan trọng thứ hai mà các ứng cử viên đang bỏ qua là sự phá sản sắp tới của Hoa Kỳ, mạng lưới an sinh xã hội. Mình về hưu nên quan tâm đến vụ này, phải đọc tài liệu họ dự kiến sang năm bỏ nhiều dịch vụ trong Medicare advantage. Đi chơi mình đọc các tài liệu mà cương trình này sắp bỏ bắt đầu năm tới và mỗi năm cứ dẹp một ít thì khi về già không tiền để mua thêm bảo hiểm là ngọng, chết sớm cho rãnh việc nhà nước. Hôm nào buồn đời mình sẽ bình dân học vụ lại vụ này. Đa số người Mỹ cứ bị kích động chửi bới nhau về vụ bầu cử nên họ âm thầm thả nhẹ vụ bỏ bớt mấy chương trình Advantage + cho người già về hưu nên chả có thằng Tây con đầm nào lên tiếng chỉ trích, ngoan ngoãn đi bầu cho phe ta. Phe ta hay phe họ đều là tay sai cho những công ty bảo hiểm, được các công ty này bảo kê, cho tiền để tranh cử.
Theo các chuyên gia tính toán của họ, quỹ ủy thác của An sinh xã hội sẽ cạn kiệt vào năm 2035 hay trong vòng 10 năm tới trong khi quỹ ủy thác bệnh viện của Medicare sẽ phá sản vào năm 2036. Các nghiên cứu cho thấy khoảng một nửa số người Mỹ từ 65 tuổi trở lên sống trong các hộ gia đình nhận được ít nhất 50% thu nhập từ An sinh xã hội. Khoảng 25% dựa vào chương trình để kiếm ít nhất 90% thu nhập của họ. Xã hội Hoa Kỳ khuyến khích tiêu thụ nên ít ai để dành tiền trong khi ở Âu châu người dân đã trả hết nợ mua nhà nên khi về hưu họ không bị dính đến khoản tiền nhà phải trả cho ngân hàng. Mấy người bạn mình ở Ý Đại Lợi đều trả hết tiền nhà nợ ngân hàng từ lâu. Nay về hưu thông thả không lo. Vấn đề là Âu châu đang theo chủ kỳ mà Nhật Bản đã trải 30 năm qua.
Cả hai ứng cử viên đều im lặng về những vụ phá sản sắp tới này. Có lẽ đó là điều khôn ngoan về mặt chính trị, nhưng nhiều người Mỹ phụ thuộc vào các chương trình đó vẫn phải tính toán. Giải quyết nó bây giờ là điều có trách nhiệm phải làm. Mình thấy mấy người quen lên mạng chửi tá lả trong khi họ nói với mình là không thấy an tâm khi hưu trí. Thì nên bẨu cho các đại biểu quốc hội nói về các đề tài này thay vì chửi nhau chả có ích gì.
Chúng ta phải hiểu là các công ăn việc làm đã rời khỏi Hoa Kỳ thì sẽ không bao giờ trở lại. Công ty sẽ người máy hóa, tự động sản xuất sẽ có những công việc khác nhưng cần có kiến thức rất cao. Một người làm ở siêu thị bị máy tính tiền tự động thay thế, làm sao có thể đi học thành kỹ sư công nghệ. Để tránh giai cấp này nổi loạn chính phủ phải kiểm soát tất cả nên sẽ không còn tự do phát biểu ngôn luận nữa.
Những gì các ứng cử viên đã nói về mạng lưới an toàn sẽ khiến nó gặp nguy hiểm lớn hơn. Ông Trump sẽ chấm dứt thuế đối với những người nhận An sinh xã hội giàu có hơn, khiến chương trình này sẽ bị phá sản hai năm sớm hơn dự kiến. Bà Harris muốn bổ sung một phúc lợi chăm sóc sức khỏe tại nhà đắt tiền cho Medicare nhưng không cho biết chi phí của nó là bao nhiêu hoặc bà sẽ thanh toán như thế nào. Bà ấy dường như nghĩ rằng các công ty dược phẩm sẽ ho ra tiền. Mình mua cổ phiếu của công ty chế thuốc Ozempic. Nếu được fda chấp thuận cho Medicare trả thì công ty này sẽ giàu lên trong khi xứ Đan mạch không chấp thuận dù công ty này thuộc xứ họ, vì quá đắt.
Sau đó là vấn đề nghiêm trọng thứ ba: an ninh đang suy yếu của đất nước. Báo cáo tháng 7 của Ủy ban Chiến lược Quốc phòng kết luận rằng “những mối đe dọa mà Hoa Kỳ phải đối mặt là nghiêm trọng và thách thức nhất” kể từ Thế chiến II và có thể dẫn đến một “cuộc chiến tranh lớn trong thời gian ngắn”. Nhưng Hoa Kỳ “không được chuẩn bị” cho một cuộc xung đột toàn cầu nếu nó nổ ra. Mỹ “thiếu cả khả năng và năng lực” để quân đội “có thể tự tin rằng họ có thể quyết định và chiếm ưu thế trong chiến đấu”. Hiện tại quân đội Mỹ có đến trên 770 căn cứ quân sự trên thế giới. Tiền chi cho quốc phòng rồi gửi súng ống cho các quân đội như Ukraine, Do thái này nọ. Dạo này tin chiến sự khắp nơi khiến mình hơi lo. Không biết ra sao. Họ mở cửa biên giới khiến quân khủng bố có thể vào Hoa Kỳ rồi đặt bom.
Cứ thấy triều tiên gửi quân sang tham chiến tại Ukraina, có xứ nào phái Mỹ và NATO gửi quân đi đánh phụ Ukraina. Âu châu có vấn đề kinh tế xã hội của họ thì khó mà tham chiến nên sớm muộn gì Ukraine cũng phải ký hoà ước. Nghe đâu Monsanto đã mua rất nhiều đất đai phì nhiêu của Ukraina. Sau này, hoà bình xong thì người Ukraina sẽ phải trả nợ cho tiền mua vũ khí của NATO. Xem như làm nô lệ cho họ đến muôn đời sau.
Không ứng cử viên nào có thể bác bỏ lời cảnh báo đáng lo ngại này như một sự xoay chuyển chính trị. Quốc hội đã thành lập ủy ban để giúp phát triển một thỏa thuận lưỡng đảng về những thách thức chiến lược của Mỹ. Được lãnh đạo bởi cựu Hạ nghị sĩ Jane Harman (D., California) và Đại sứ Eric Edelman, người từng phục vụ trong các chính quyền của Đảng Cộng hòa, đó là một hội đồng gồm các nhân vật quốc phòng và chính sách đối ngoại được kính trọng. Hai Đảng cần phải hợp tác để tìm ra phương cách giúp Hoa Kỳ giải quyết những vấn nạn trên thấy vì chia rẽ giai cấp màu da xanh đỏ tím vàng. Hay ông Trump nói sẽ bổ nhiệm ông Elon Musk làm bộ trưởng xét về sự hiệu lực của chính phủ. Sẽ sa thải công chức nhiều.
Mỗi ngày mình tìm cách đọc tin tức khả tín nhất báo chí ngoại quốc để có thể có thêm hình ảnh rõ ràng hơn về tình hình tại Hoa Kỳ. Không biết sau bầu cử sẽ ra sao khi Hoa Kỳ đối đầu khắp nơi Ukraine, trung đông rồi ông bà tàu đánh chiếm Đài Loan. Nay lính Triều Tiên đã tham trận tại Ukraine nên có thể từ từ cuộc chiến khắp nơi nổi lên. Chán Mớ Đời
Có ông chủ tịch một công ty tài chính lớn ở WALL Street giải thích sơ sơ chương trình bãi bõ thuế cá nhân như sau:
Now @realDonaldTrump is advocating eliminating the income tax completely and replacing it with tariffs, which was how the federal government was funded prior to 1913. In fact, the 16th Amendment was ratified precisely to replace tariffs on the middle class with income taxes on the rich. However, in 1913, the federal government spent less than 2% of GDP. Today it spends over 24% of GDP. It's impossible to fund the massive federal government we have now with the indirect tax system we had then. If Trump wants to return to the tax system we had prior to 1913, he would need to eliminate all the government programs enacted since then. That would really make America great again.
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
