Ai là thiên thần

Bác sĩ chỉnh xương và ông bệnh nhân nghèo

Có một bác sĩ chỉnh xương, Jessica Bullock Scarratt kể một hôm có một ông người da màu đến văn phòng bà ta để lấy hẹn và hỏi giá một buổi điều trị cho tuần sau. Lý do để ông ta có thời gian kiếm tiền cho đủ để trả bà ta chữa trị cái xương sống khiến ông ta đau từ ba năm qua. 

Tuần sau Ông ta đến hẹn trước 30 phút, trả lời rất hiền lành chất phát các câu hỏi về y tế cá nhân khiến bà ta cảm động và hạnh phúc khi nói chuyện với ông ta. Ông ta cho biết là bị đau từ ba năm qua nhưng không được chữa trị vì không có bảo hiểm hay có tiền. Bà ta nói ông ta nằm xuống thì khám phá sự đau đớn tột cùng của ông ta. Ông ta xin lỗi qua hai dòng lệ đau đớn.

Bà ta bắt đầu chữa trị cho ông bằng máy và dặn ông ta cứ thoải mái khi máy đấm bóp chạy. Khi bà trở lại thì nghe ông ta sung sướng kêu cảm ơn vì chưa bao giờ được cảm thấy sung sướng hết đau từ ba năm qua. Ông ta đứng thẳng được lần đầu tiên từ ba năm qua. Ông ta khóc sung sướng khiến bà bác sĩ cũng khóc theo. Ông ta ôm bà ta cảm ơn, hỏi bao nhiêu và khi nào ông ta trở lại thì bà ta nói ngày mai khiến ông ta kêu chắc không được vì ông ta phải cần thời gian kiếm và để dành tiền để trả cho bà. Bà ta trả lại tiền cho ông ta và nói sẽ chữa trị miễn phí. 

Ông ta nhìn bà bác sĩ cứng đơ luôn và cả hai đều khóc. 

Sáng hôm sau, ông ta trở lại với nụ cười trên môi mà ba năm qua chưa từng thấy vì cái đau. Phòng mạch tặng cho ông ta thức ăn và phiếu mua thức ăn khiến ông ta vui mừng và khóc nữa vì không ngờ lòng tốt của bà bác sĩ lương y như từ mẫu.

Bà ta cho biết ông ta là thiên thần, được thượng đế gửi đến để mỡ cửa trái tim nhân ái của bà thay vì cứ thấy tiền khi bệnh nhân bước vào. Bà ta cảm thấy sung sướng, một niềm hạnh phúc vô biên khi giúp ông ta hồi phục miễn phí. 

Cuộc đời nhiều khi chúng ta quên đi vài giây phúc lợi nhuận, giúp đỡ người khác lại đem đến những hạnh phúc vô biên mà tiền bạc không thể mua được những giây phút hạnh phúc khi được một thiên thần gõ cửa giúp chúng ta tìm lại trái tim nhân ái của đời người. 

Mình nhớ khi xưa, nhận được thư nhà, em út mình cứ rên, kêu bà cụ mình mỗi tháng đi thăm nuôi 15 năm ông cụ ở Đại Ninh. Sáng sớm, bà cụ đi kêu xe, rồi xin giấy phép đi kinh tế mới, do cô Ba CHỉ giúp vì dạo ấy ngăn sông cấm chợ, đâu được đem gạo thực phẩm ra khỏi Đà Lạt để mấy bà dân Đà Lạt có chồng có con ở trại cải tạo đi theo. Gánh vào trại cải tạo đường lầy khiến có lần mẹ mình bị ngã, gãy xương hông luôn, sau này phải qua Pháp để chữa trị.

Mấy cô em than phiền, nhà con không có ăn, phải nhịn bới cho bố trong trại cải tạo. Vào đó, ông cụ mình chia thức ăn cho mấy người ở chung trại khiến các cô em la trời. Nhiều người không may mắn được gia đình thăm Nuôi. Mình về Việt Nam thấy mấy cô em to lớn không thua gì gái Đà Lạt thủa xưa. Nay già mình mới hiểu ông cụ, đang tạo Phước cho con cháu sau này. Ngày nay anh em của mình tương đối đều có của ăn của để dù con cháu phản động là nhờ cái đức mà ông bà cụ mình tích cho con cháu.

Cha mẹ để đức lại cho con nhưng con cháu phải tự tạo Phước mới có lửa để đốt củi. Phải đem củi phơi khô mới cháy được chớ nếu để ngâm nước hoài thì không khá. Đó là lý do mà anh em có người khá và người không khá lắm, đưa đến ganh tị, tranh chấp.

Có câu chuyện một bà đại gia lái xe sang trọng, ngưng lại bên đường vì thấy một người bán trứng. Bà ta hỏi bao nhiêu một quả trứng, ông nông dân trả lời $0.50/ quả. Bà ta trả giá 1 chục $3. Ông nông dân kêu dạ bà mua giúp con mở hàng, cả sáng nay chưa bán được gì. Thế là bà đại gia trả $3 cho 10 quả trứng, bà lựa quả to nhất rồi lái xe đi. Trưa ấy bà ta đi ăn cơm với bạn tại một tiệm ăn sang trọng, khi tính tiền, giá $158 cho bữa ăn, bà ta đưa bồi bàn $200 và nói khỏi thối. Cho thấy bà ta kỳ kèo với một người nghèo 2 đô, trong khi đó ở chốn phồn hoa, bà ta boa tiền rộng rãi nhiều khi người bồi bàn chưa chắc được hưởng vì chủ có thể lấy hết, chỉ vì muốn được giới giàu có, bạn bè khen tặng.

Có một bà kể là khi xưa, đi mua đồ với ông bố ở bên đường do các nông dân đem bán, cứ thấy ông ta trả tiền nhiều hơn giá bán. Có lần hỏi lý do thì ông bố bảo đó làm từ thiện nhưng không muốn làm mất mặt người nghèo. Hôm trước, có chị nào vào vườn mình hái bơ vì cuối mùa nên mình kêu nhóm VHC vào vườn hái thả dàn. Mình đủ sở hụi nên không cần hái nữa vì trời nóng. Thiên hạ vui lắm như đi hội, vào hái ào ào rồi về, ít thấy ai chào mình cả. Duy chỉ có một chị đến gặp mình riêng rồi dúi tay tặng mình $100 để trả tiền nước tưới cây. Chị ta kêu khi đại dịch, viện dưỡng lão của chị ta, có nhận khẩu trang và diện trang của Lửa Việt thân tặng. Mình không ngờ có người biết mình giúp lửa việt. 

Vợ mình hay tổ chức đi chơi xa với bạn vì có nhiều người bạn muốn đi xa nhưng tiếng tây tiếng u không rành, sợ đi một mình vì đơn thân hay goá như mẹ mình khi xưa tổ chức, đi thăm nuôi chồng, kêu xe, đi xin giấy tờ đem thực phẩm ra khỏi Đà Lạt để khỏi bị công an kinh tế bắt.

Về thăm ông cụ, mình hay thấy một anh lớn hơn mình vài tuổi đến thăm ông cụ thường xuyên, ông cụ đọc báo còn anh ta thì đấm bóp cho ông cụ. Anh ta kể khi xưa đi đâu, gần đến trạm kiểm soát kinh tế, một bà kêu anh ta đem dùm 2 ki lô gạo đi qua dùm. Anh ta thuộc dạng dại gái nên vâng lời. Cuối cùng anh ta bị bắt ở tù trong khi cô gái thoát. Vào tù kêu không có ông cụ mình thì đã chết. Bệnh nhờ ông cụ khi xưa là y tá trưởng của Việt Nam Cộng Hoà, biết cách chữa nên sống sót nên nhớ ơn ông cụ, hay đến nhà thăm ông cụ, giúp ông cụ các việc nặng trong nhà.

Nay mình thấy mụ vợ mình đi theo con đường của mẹ vợ khi xưa và bà cụ mình. Năm ngoái bán được căn nhà, có lời, vợ mình kêu rủ cả nhà mình đi chơi cho bà cụ vui, hai vợ chồng gánh trả hết vì nếu kêu đóng góp thì chả ai đi. Được dịp con cháu xum vầy từ ba châu tại Dubai khiến bà cụ mừng. Do đó mình hay khen mụ vợ mình nhưng lại bị mấy bà bạn nhảy vào ném đá kêu nịnh vợ. Mình chỉ nêu ra khía cạnh thiên thần của mụ vợ lại bị thiên hạ ganh tị ném đá. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Samarkhand, thành phố của đường Tơ Lụa

Lấy xe lửa cao tốc đi Samarkhand, cách Tashkent 2.5 tiếng đồng hồ. Phục vụ trên xe lửa rất đàng hoàng. Chả thấy soát vé, mình lên tàu thì đã cô đứng dưới quai, xem vé báo hàng ghế ngồi. Rồi chính cô ta đẩy xe đi mời uống cà phê, trà rồi cho một bao thức ăn gồm một cái hot Dog. Mình không ăn vì mới chơi điểm tâm ở khách sạn Hyatts. Khi lên xe van chạy đi viếng thành phố thì mình đưa cho ông tài xế để ông ta ăn, trong khi đợi mình, cả bỏ uổng.

Samarkhand là một trong những thành phố nổi tiếng nằm trên đường Tơ lụa. Có nhiều đường tơ lụa nhưng có một đường chính do binh sĩ của ông vua nổi tiếng nhất xứ này, sinh tại đây, Imir Timur. Ông này tự xưng là hậu duệ của Thành Cát Tư hãn, đi đánh chiếm các xứ trong vùng, dựng nên đế chế Timur nên dân Uzbekistan, tôn thờ ông ta lắm, dù rằng sau khi qua đời thì đến đời cháu nội ông ta thích văn chương và khoa học, thay vì đi chiến đấu chiếm đất dành dân. Thế là đế chế tan rã. Nghe kể ông ta có  đi chinh phạt đến 32 lần, giết người vô số kể. Có đến 18 bà vợ nên ông ta phải đi chinh chiến cả đời cho đến chết vì ở nhà chắc điên. Mình đi Yellowstone với đồng chí gái và 8 bà bạn của mụ vợ đã khiến mình điên vì chả có bà nào nói bà nào nghe. Ngồi bàn ăn, mạnh ai nấy nói rồi 9 bà quay qua mình như phân trần. Chán Mớ Đời 

 Thời ông ta, đi qua con đường tơ lụa không sợ bị ăn cướp vì binh lính của ông ta đóng quân đầy nhưng phải trả tiền mãi lộ. Mình đoán thời Liên Xô thì họ không ca ngợi ông này nên chỉ xây tượng đài Lê nín đến khi dành độc lập thì mới thấy tượng đài của ông ta được dựng lên trong các thành phố.

Ông thần Timur này ra lệnh phụ nữ phải đeo Burqha vì vợ ông ta quá đẹp, lại gặp tên kiến trúc sư mê gái như mình, đòi phải cho hắn mi thì mới xây lăng tẩm cho chồng bà ta. Bà ta nghĩ mi một cái đâu mất mát gì để cho tên kiến trúc sư mi một cái. Không biết hắn mi ra sao để lại dấu ấn trên má khiến ông vua về thấy nên bắt phụ nữ đeo khăn che mặt hết từ đó.

Phải chi các cầu thủ nữ của đội tuyển Tây Ban Nha đều đeo khăn che mặt như cô cầu thủ Maroc thì đâu có bị ông chủ tịch liên đoàn túc cầu ôm hôn thắm thiết trong một phút khùng khùng, phấn chấn vì đoạt giải vô địch. Từ dạo đó phụ nữ hồi giáo bị bắt phải che mặt như đàn bà ở với Taliban.

Đến nơi thì hướng dẫn viên đón ở ga xe lửa rồi chở đi viếng các lăng tẩm của phụ nữ trong dòng họ vua chúa. Nhỏ nhắn nhưng rất đẹp. Nói chung là những di tích lịch sử này mới được trùng tu lại sau khi Liên Xô xụp đỗ. Phải công nhận họ trùng tu rất chuẩn. Họ chỉ lựa cái nào còn độ trên 10% di tích cũ xưa thì mới trùng tu còn dưới 10% thì chưa đụng đến. Có nhiều nơi mình thấy họ ráp thêm gạch thì bị lòi ra vì  bức tường bị nức theo thời gian. Họ chưa biết sử dụng laser để đo các góc độ bề dầy của tường nên bị trệt. 

Được trùng tu lại rất đẹp, cầu thang minaret bên phải bị nghiêng 1 mét, được kỹ sư nga cứu lại.

Phía trong được trùng tu khá đẹp

Trompe l’oeil khiến thiên hạ tưởng cao xa lắm

Trùng tu lại có nhiều điểm không thanh tao lắm như cầu thang sắt nhưng tương tối rất đạt

Được cái là hết mùa hè nên ít du khách . Nói chung thì từ khi covid thì kỹ nghệ du lịch bị chậm lại. Nay đang từ từ trỗi dậy. Nói chung thì không đông lắm. Ai thích thì nên đi vì 10 năm nữa thì du khách đến khắp nơi đông sẽ tàn phá sự thanh bình như hiện nay.

Điểm hay họ làm nền nhà lót gạch có đọc để nước mưa có thể chảy vào các lỗ cống hình vuông mà ta thấy trên công trường 

Có mấy cái minaret bị nghiêng cả thước nhưng kỹ sư của Nga La Tư đã chỉnh sửa trong thời gian Liên Xô. Khi xưa, các đoàn lữ hành đi trong sa mạc, ban đêm, khó đoán được đâu là thành phố nên các minaret, dùng để kêu gọi các tín đồ đi lễ. Ban đêm họ đốt lửa trên đó để các đoàn lữ hành thấy mà định hướng đến. Tương tự thời Hy La, trước các thành phố, cổng thành đều có nhà tắm, nơi bác sĩ quan sát xem có bệnh hay không mới cho các đoàn thương buôn vào thành để tránh bệnh truyền nhiễm. Mình có kể vụ này rồi.

Mình xem mấy tấm ảnh xưa thời Liên Xô thì chỉ thấy gạch nhưng nay họ gắn thêm gạch men theo các motif hồi giáo , kẽ thêm chữ của thánh kinh Koran,.. có thể các motif theo năm tháng bay mất. Có đâu 40 bậc thang cấp để leo lên necropolis.

Viếng xong thì họ đưa đi ăn cơm tại một tiệm ăn nghe nói có món cơm ngon nhất thành phố. Phải công nhận ngon thật, chưa bao giờ ăn một đĩa cơm với thịt ngon như vậy. Cơm hơi cứng như spaghetti al dente . Họ giải thích nấu cơm trong nồi lúc đầu là thịt chừng 20 phút rồi bỏ cà rốt nhưng mình nghĩ là ớt vàng, hướng dẫn viên dùng từ không đúng, cũng nấu 20 phút sau đó họ bỏ gạo vào. Đổ thêm nước độ một lóng tay như người Việt rồi nấu thêm 20 phút nữa xem như 1 tiếng đồng hồ. Gạo của họ không như gạo của ấn độ, ăn bở bở. Gạo đây họ trồng vùng này, ăn rất ngon. Nói chung là bữa ăn ngon nhất đến hôm nay.

 Ăn xong họ cho về khách sạn lấy phòng rồi ngủ trưa. Chiều họ ghé lại chở đi ăn tối tại một nhà hàng khác nổi tiếng của dân địa phương. Thấy dân địa phương múa máy nhảy nhưng toàn là phụ nữ, mấy ông Chán Mớ Đời ngồi một góc xem vợ cà khịa. Mình thích mấy món xà lách với cà chua dưa leo. Ăn tuyệt. Quá tươi. Ăn xong thì xe đưa về khách sạn. Ăn no quá nên hai vợ chồng dắt tay nhau đi vòng vòng cho tiêu cơm.

Sáng hôm sau thì đi thăm lăng mộ của lãnh chúa và các trường học madrassa. Trường học nhận học sinh từ nhiều nơi trên đất nước hay đế chế. 1 giáo sư dạy 2 học sinh ở phòng dưới, còn phòng trên thì ngủ. Trước công trường thì thấy có cái mộ của ông bán thịt, ngày này qua năm nọ, làm thịt cừu gà cho học trò ăn nên sau khi qua đời họ chôn ông ta tại đây theo như ước nguyện của ông ta để ngày ngày nghe tiếng đánh vần của học sinh.

Món dê nướng nổi tiếng vùng này, kẹp trong bánh mì như pâte chaud của pháp nhưng to hơn, thấy bên đường làm thiên hạ đến ăn mệt thở. Ở đâu cũng có sự hiện diện của nam qua coca và Pepsi.

Có 3 cái trường và 2 mosque nay thì mấy lớp học, được trưng dụng cho mấy bà máy ông buôn bán áo quần, đồ lựu niệm cho du khách. Sau đó họ cho ăn cơm trong một tiệm ăn khá độc đáo trên nóc nhà nên có thể nhìn thấy các trường học,.. có súp gà ăn rất ngon. Món đặc biệt ở đây là súi cảo. Chắc người Tàu đi buôn bán trên đường tơ lụa nên nhập cảng món này. Họ ăn với ya ua thay vì xì dầu. Không đặc sắc lắm nhưng mình cũng làm hết 3 cái. Đây họ ăn cơm uống nước trà, gọi là Chai như các xứ hồi giáo. Mấy anh tàu rang trà cho khô để tỏng các bao chở qua mấy xứ này để bán.

 Sau đó đi bộ lại chợ thấy rất sạch sẽ, thùng rác khắp nơi, không thấy họ xả rác dưới đất. Dân tình tìm thùng rác để bỏ. Không thấy ruồi nhiều trong chợ, sạch sẽ so với chợ Marakech và chợ Fez mà mình đi qua. Có hướng dẫn viên để hai vợ chồng đi quan sát nhưng mụ vợ chạy theo bà ta đi mua áo quần nên mình đi lòng vòng, thấy mấy đứa bé phụ buôn bán khiến mình nhớ chợ Đà Lạt khi xưa, phụ mẹ mình dọn hàng.

Xong xuôi thì về khách sạn nghỉ. Chiều đi ăn tiếp, tiệm Shish-Kebab với súp gà. Họ đem nước chấm thịt làm có cà chua và các gia vị khác mà mình thấy trong chợ. Ăn hết vô nên hai vợ chồng kêu cái hộp đem về cho ông tài xé ngồi ngoài xe đợi. Cũng thấy dân địa phương đến ăn uống nhảy múa đủ trò. Lên xe thì hướng dẫn viên đã về trước nên chỉ còn anh tài xế. Đưa cho anh ta hộp thức ăn rồi bỏng nhiên anh ta xổ một tràn tiếng Uzbek khiến mình và mụ vợ nhìn nhau như bò đội nón. Mình móc điện thoại ra rồi bấm nút để thâu tiếng anh ta rồi điện thoại tự động dịch. Hoá ra anh ta hỏi mình có muốn đi tiệm để mua áo tắm cho mụ vợ. Mụ vợ kêu khỏi cần vì quên đem đồ tắm nhưng chỉ thấy hồ tắm ở khách sạn còn xứ này không có biển nên thôi. Về khách sạn đi bộ cho tiêu cơm rồi đi ngủ. Nhận email của Bộ nông nghiệp kêu mình ký vài giấy tờ vì đang xin tiền chính phủ để làm thêm hệ thống tưới nước bằng wifi. Mình chạy xuống lễ tân nhờ in ra để ký rồi Scan vào điện thoại rồi gửi . Xong om

Gặp cảnh con dê nằm đợi người ta giết tế thần. Gia đình nào có ước nguyện gì đó nên cúng một con dê. Thấy con dao cắm bên cạnh. Con dê được cột chân lại nằm chơi vơi. Nghe nói con heo biết trước 2 ngày sẽ bị thọc huyết, con bò thì một ngày còn con dê thì chỉ 2 giây trước khi con dao cắt cổ. Tên giết dê to béo ngồi bên cạnh đợi gia chủ đi lễ ra, thì giết dê rồi lột da ra. Mình định ngồi xem và vi déo nhưng lễ Vu Lan nên thôi, đi về. Cách giết dê kiểu này họ gọi halal. Con Vân thông run sợ trước khi chết.

Hôm nay xe chở đi một tỉnh khác độ 2 tiếng lái xe để viếng Sharkhrisab, nơi được xem là cung điện vua Temul ở vào mùa hè. Chỉ còn cái cổng vào thành nhưng rất to lớn. Địa điểm này được Unesco đánh giá là kho tàng văn hóa của thế giới khiến ông bí thư tỉnh uỷ hồ hởi xông lên, cho chặt hết mấy cây to đùng từ 600 năm qua, nay còn 1 cây ở nhà thờ hồi giáo, còn bao nhiêu ông ta cho chặt hết để xây dựng một trung tâm du lịch vườn hoa đủ thứ và khách sạn cả ngàn phòng khiến unesco nổi điên rút lại bằng khen khiến cả nước quê một cục, không có du khách đến ở lại như ông ta tư duy đột phá. Cái nguy hiểm các lãnh đạo tàn dư của chế độ cũ, độc tài muốn để lại dấu ấn khiến dân đóng thuê mệt thở. Đi xem cái vườn hoành tráng nhưng chả có ai cả. Nắng chang chang, xem hình khi xưa cây cối tùm lum nay chỉ có mấy cây được trồng từ vài năm nay. Chán Mớ Đời 

Tới đây cũng mệt vì phải chạy lên núi, nơi có món dê cực ngon mà dân thành thị phải bò đến đây để ăn.

Khi về, thì họ hỏi có muốn vô thăm chỗ làm giấy không nhưng mình đã xem ở Ai Cập rồi nên đồng chí gái kêu về khách sạn nghỉ 1 chút trước khi ăn tối. Chuẩn bị cho ngày mai, lấy xe lửa đến Bukhara, cách đây 2 tiếng xe lửa. Nếu bác nào đi đây thì dẹp không nên mất 4 tiếng đồng hồ ngồi xe đường ổ gà, chả có gì xuất sắc ngoài cái cổng thành.

Samarkand khá độc đáo với 3 cái lăng của 3 ông vua khi xưa của đế chế Temul. Đúng là ai giàu ba họ ai khó ba đời. Chỉ trị vị được 3 đời rồi giải tán như Tần Thuỷ Hoàng, Thành Các Tư Hãn,..

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

    

Người chồng không thể đợi

Có anh bạn kêu đi HUế vào cuối tháng này nhưng bà vợ không đi theo. Hỏi lý do thì được biết chị vợ không thích đi chơi, chỉ đi làm rồi về nhà chăm sóc mấy cây hoa trong vườn, hay nấu ăn cho con gái ở xa, cuối tuần về bới đem theo, ngại gặp người lạ, không thích xã giao vớ vẩn.

Anh ta đi Huế thăm gia đình rồi vác theo chiếc kayak để chèo trên sông Hương. Anh ta kể cứ cho xe chở lên đầu sông Hương đâu Lương Miêu rồi tà tà chèo về Huế trên sông Hương, qua chùa Thiên Mụ,… anh ta rủ mình đi theo nhưng để hẹn khi khác. Chắc phải đi theo anh ta tập chèo thuyền, biết đâu có ngày về quê ngoại, chèo thuyền ở phá Tam Giang. Anh ta về hưu sớm, rảnh đi leo núi, chèo thuyền, buồn đời thì ghé vườn phụ giúp mình một hai buổi mỗi tuần.

Samarkhand 

Ngôi mộ của thân nhân các vua chúa xưa

Vợ không muốn đi chơi nên anh ta phải đi một mình, không lẻ Ở nhà, cãi lộn với vợ suốt ngày. Cuộc đời lạ lắm, mình có ông bạn mỹ tiền bạc rủng rỉnh không vợ không con nhưng không thích đi du lịch. Ông ta chỉ thích nhảy đầm, tối nào cũng đi nhảy đầm kiểu cao bồi mỹ, Line dance tán dóc với mấy bà goá chồng hay ly dị chồng. Lâu lâu cần xã xú bắp thì kêu một em về nhà, trả tiền xong om. Ông ta nói đàn bà cứ trả tiền là xong, đường ai nấy đi. Tao lấy vợ một lần rồi tởn tới già. Ông ta toại nguyện, năm vừa qua, đang nhảy đầm lăn đùng ra giữa sàn nhảy rồi hai tuần sau qua đời, để lại 12 căn nhà cho cô cháu dâu, lấy thằng cháu, tự tử chết.

Một bà bạn già quen, có đâu 30 căn nhà cho thuê, cũng không thích đi du lịch, ở nhà lòng vòng, làm thơ. Rồi qua đời, con cháu chả về tham dự, chỉ chia gia tài xong là dọt. Ông Rich Dad của mình thì khác, đi chơi với vợ, du lịch. Nhiều khi bận thì bà vợ đi chơi du thuyền với mấy người em. Chị em lấy chồng thì tứ tán khắp nơi, nay về già, bà ta khá nên mời em út đi chơi, tìm lại kỷ niệm năm xưa.

Mình chán vẽ nhà, xây nhà từ 2008 đến giờ, chả biết làm gì nên chỉ biết tập võ, đi vòng vòng xem nhà ai muốn bán. Rồi bổng nhiên có tên mỹ quen, rủ đi leo núi nên từ đó mình bị dính cái bệnh ghiền leo núi mà mụ vợ thì không chịu đi vì bận làm việc. Mỗi năm chỉ đi chơi được hai lần, mỗi lần tối đa 2 tuần lễ. Mình càng ngày càng trọng tuổi, sức khoẻ kém dần nên kêu người chồng không thể đợi vợ về hưu mới đi chơi. Mụ mà về hưu thì mình lên 7 bó, sức đâu mà đi chơi. Mình ghi danh leo núi ở Machu Picchu, Kilimanjaro,… cuối cùng mụ vợ kêu hoá ra cô nàng ngu. Đi làm bị xì trét để hắn đi chơi. Rứa là cô nàng nghỉ hưu luôn để đi chơi với ông Dôn.

Từ năm ngoái đến nay, hai vợ chồng giang hồ kỳ bạt từ Nam sang đông đủ trò. Đi Antartica , Chí Lợi, Á Căn Đình, Việt Nam, Thái Lan rồi chạy qua Ai Cập, Jordanie, Dubai, Abu Dhabi, Thổ Nhĩ Kỳ. Trong nước thì đi Seattle, Oregon, Yellowstone, Grand Teton, Yosemite, Sequoia, Boston rồi New Jersey, New York rồi chèo thuyền đến Bermuda. Nay đang lêu bêu ở vùng Trung Á, tại những nơi mà đánh vần không được, nhưng thức ăn hợp khẩu vị. Có lẻ kiếp trước mình là dân hồi giáo nên thích các xứ hồi giáo. Rồi bay qua Georgia để xem quê hương của Stalin, để xem phong thuỷ xứ này sao sinh toàn là các hung thần của nhân loại.

Từ đây cuối năm thì chưa biết đi đâu. Để xem mụ vợ có leo nổi đỉnh núi Annapurna thì mình sẽ đi với mụ còn không kêu mụ ở nhà. Sang năm mình tính đi Úc Đại Lợi để leo ngọn núi cao nhất Úc Đại lỢi, thấp so với các núi trên thế giới nhưng để viếng thăm người dì bà con, định cư bên đó. Có duyên thì gặp lại vài người bạn học cũ tại Đà Lạt khi xưa. Cuộc đời, phải có duyên mới gặp nhau. Có cặp vợ chồng nghe nói khi xưa học Đà Lạt, ở Úc, hay đọc bài mình viết về Đà Lạt, tuần rồi họ ghé Cali chơi, nhắn tin cho mình hẹn gặp ăn cơm. Ai mời ăn cơm là mình không bao giờ từ chối. Đó có duyên thì gặp còn không thì sẽ có trục trặc khi hẹn nhau. Năm nay mình có gặp lại anh bạn hàng xóm mất liên lạc từ 50 năm nay.

Mình có tên bạn khá thân khi xưa, hay đi tập bóng bàn ở Adran mỗi chiều, nay hắn ở Bolsa nhưng mỗi lần mình gọi hỏi thăm, hẹn đi uống cà phê rồi cuối cùng hắn đều gọi lại kêu bận gì đó. Năm nay sẽ cố gắng bay về Đà Lạt, ăn tết với bà cụ vì 50 năm chưa bao giờ ăn tết với bà cụ. Chắc không đi đâu, về quê rồi vào Đà Lạt. mỗi ngày dẫn bà cụ đi bộ xung quanh hồ Xuân Hương.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Viếng thăm Trung Á, đế chế Temur

Hồi nhỏ học sử địa với mấy ông Tây, treo cái bản đồ to tổ chảng nói về Asiemineure, Asie Centrale đủ trò. Mình chưa tìm ra trên bản đồ Việt Nam, thị xã Đà Lạt mà ông Tây cứ giảng ở xứ nào về thời đồ đồng, đồ đá, đồ đểu nên đã ngu lại còn ngu lâu, ngu bền vững, ngu có chất lượng. Ông tây lại nói đại đế Alexander đi chinh phạt Con đường tơ lụa chi đó, khiến mình bị nhức đầu. 

Sau khi đế quốc Liên Xô xụp đổ thì bổng nhiên thế giới có thêm hơn 100 nước mới toanh ra đời, kêu gọi dành độc lập ở mấy cái vùng mà khi xưa ông tây giảng khiến mình chả hiểu gì cả. Nhiều nước đánh vần không được nên chịu. Năm ngoái mình đi Thổ Nhĩ Kỳ nên xem bản đồ thì mới nhớ những gì ông ta dạy khi xưa nên quyết chí viếng thăm mấy xứ này.

Năm nay hai vợ chồng đi Uzbekistan, một trong những nước nằm trên đường tơ lụa khi xưa, giao thương từ Âu châu sang Trung Quốc. Rồi đến quân Mông Cổ xâm chiếm rồi Ả Rập, đến mấy ông theo Lenin đến 1991. Thật ra Sa Hoàng đã chinh phục xứ này ở thế kỷ 19, đến khi ông Lênin cướp chính quyền với đảng cộng sản chỉ tiếp tục cai trị vùng này. Lại nhớ ông tây kêu quân đội Mông Cổ, đoàn quân độc nhất đã chinh phục được Nga, ngoài ra Nã Phá Luân là đồ bỏ vì khi xưa, mấy ông tây dạy về Nã Phá Luân ở điện Cẩm Linh trong lửa đỏ.

Tượng đài thời Liên Xô. Loại này mình thấy khá nhiều khi viếng các nước Đông Âu cũ.

Đánh dấu ngày động đất 26 tháng 4 năm 1966

Tượng đại nhìn tổng thể, có mấy cái đèn hơi vô duyên

 Thư viện cũ, nay chỉ tham quan và bán đồ lưu niệm. Khi đã viếng Abu Dhabi thì không còn muốn viếng những nơi khác. Mỗi thư viện hay trường học hồi giáo này được trùng tu lại vì dưới thời cộng sản thì họ không cho sử dụng, làm nhà kho hợp tác xã. Nay họ gắn gạch men, tô màu phía ngoài để du khách tham quan, kiếm tiền nhưng cũng cho thấy gia tài văn hoá của họ từ lâu đời.

Tại đây người ta hay nói về thời Liên Xô như một thời vàng son. Sau khi tuyên bố độc lập thì xứ này cũng lộn xộn khắc phục để vươn lên. Nói chuyện với người lớn tuổi sinh ra thời Liên Xô thì ai nấy đều tiếc nuối thời vàng son. Thời làm theo năng suất hưởng theo nhu cầu. Nay phải cực lực phấn đấu, làm ngày chưa đủ tranh thủ làm đêm để có miếng ăn. 

Đây là lần đầu tiên mình viếng thăm một xứ thuộc Liên Xô cũ. Nhà cửa xây dựng theo xã hội chủ nghĩa khá nhiều. Nay có nhiều nhà cao tầng đang được xây cất do ngoại quốc như tnk đầu tư. Có mấy nơi các tượng đài LÊNIN được thay thế bởi trái cầu. Có nhiều đại lộ lớn chắc để duyệt binh khi xưa. Được cái là hai bên đường có trồng cây rất nhiều nên nhân dân có ra xem các anh hùng duyệt binh thì cũng đỡ bị ăn nắng.

Nói chung thì giới sinh ra trước thế kỷ 20 thì đa số nói tiếng Nga, còn giới trẻ ngày này thì nói tiếng anh nhiều hơn. Dân họ nói tiếng Uzbek nhưng có nhiều chủng tộc nên ở nhà chắc họ dùng thổ ngữ của họ. Hướng dẫn viên của mình ở Samarkhand kêu là người gốc Tajikistan nhưng vẫn tự xem là người UZbek. Nghe nói có đến hơn 162 chủng tộc sinh sống tại xứ này.

Máy bay quá cảnh tại Istanbul, 2 vợ chồng đến phi trường này lần thứ 3 trong vòng 1 năm qua. Hai vợ chồng phải đợi chuyến bay đến Tashkent mất 8 tiếng đồng hồ. Hai vợ chồng ăn ở phòng đợi của hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ. Phải công nhận chỗ này họ cho ăn ngon mê luôn. Mình mê thức ăn Thổ Nhĩ Kỳ. Được cái là phi trường này đẹp, nhất là nơi phòng đợi họ cho ăn mệt thở. Mình thích đồ ăn Thổ Nhĩ Kỳ, được ăn món bánh bagel thổ lần đầu tiên với bơ thay vì cream cheese như người do Thái. Trong vùng này mình thích trở lại Thổ Nhĩ Kỳ chơi. Mướn căn phòng độ vài tuần rồi ngày ngày đi ăn thức ăn dành cho dân địa phương. 

Đến phi trường Tashkent thấy dấu hiệu tàn dư của chế độ cũ. Phi cơ cũ hết bay nằm rải rác. Trên 60 tuổi thì không phải xin visa nếu ở có 30 ngày. Phi trường cũng không đặc sắc lắm, mới trùng tu, có lẻ không có tiền vì du khách đến từ Nga nhiều hơn là âu châu. Nay thì chỉ có du khách Nga vì khó đi chỗ khác trong thời chiến với Ukraine. Gặp toàn là du khách Nga và ấn Độ.

Ra khỏi Hải quan thì gặp cô hướng dẫn viên, lên xe chở đi ăn sáng vì đến 8:00 sáng. Họ chở đến một tiệm ăn nổi tiếng Thổ Nhĩ Kỳ. Mình vừa ăn suốt 8 tiếng đồng hồ ở phi trường Thổ Nhĩ Kỳ. Chán Mớ Đời. Họ cho biết là từ vài năm đổ lại, người Thổ Nhĩ Kỳ sang đây mở cửa tiệm ăn rất đắt khách. Thấy người Thổ Nhĩ Kỳ đầu tư xây nhà cao tầng. Hướng dẫn viên tự hỏi ai có tiền để mua vì đắt. GDP của họ thấp hơn Việt Nam gấp đôi nhưng không thấy dân họ đi lao động quốc tế.

Tashkent bị động đất vào thời Liên Xô nên bao nhiêu nhà cổ xưa bị hủy hoại khá nhiều. Sau ngày độc lập thì họ có cho tu bổ lại nay thu tiền du khách. Nói chung họ không kéo réo du khách để bán đồ như ở Thổ Nhĩ Kỳ. Hướng dẫn viên dẫn đi viếng các di tích hồi giáo  được trùng tu nhưng một khi đã viếng thăm nhà thờ ở Abu Dhabi thì hết muốn xem. Đi xem vì khi xưa, học lịch sử kiến trúc, ông tây có cho xem và giảng về kiến trúc của hồi giáo, văn mình hồi giáo rất cao một thời. Nhờ những khoa học gia hồi giáo đã phát sinh ra toán học, thiên văn để sau này người âu châu mới sử dụng để phát triển nhanh chóng. Người Mỹ thường nghĩ đến người hồi giáo là những tên khủng bố đặt bom. Ít ai nghĩ họ có một nền văn mình tuyệt đỉnh khi xưa, trong khi âu châu còn chìm trong thời trung cổ ngu muội.

Hai vợ chồng bị trái múi giờ nên hơi đờ, mắt nhắm mắt mở. Có đến xem biệt thự của Romanov sa hoàng. Ông này bị Alexander Romanov đuổi cổ khỏi cung điện nga nên chạy qua đây để giữ mạng sống trong cuộc tranh dành quyền lực ai lên làm sa hoàng. Viếng thăm nhà thiên văn được xây dựng ở thế kỷ 14, may được các kỹ sư người nga, buồn đời tìm ra, họ phải tự học Farsi để mò lần ra những khu di tích lịch sử của nền văn mình khu vực này Trung Á này. Tương tự người Pháp, khi xâm chiến Đông-Dương cũng cho người của họ đi thám hiểm khám phá ra nền văn mình của 3 xứ này mà người của 3 xứ này chả biết gì cả về nền văn mình của họ.

Nói chung thì cây cối, công viên rất nhiều. Họ không chặt cây xây nhà như điên như tại Việt Nam. Công viên cây cối rất nhiều. Cảm thấy nhẹ nhàng, dễ thở. Phụ nữ thì lai đủ loại nên có người đẹp có người cực xấu. Người cao lêu nghêu, người thấp như á châu. Đi tới đây mới hiểu vì sao một cô gái Á Phủ hãn trong trại tỵ nạn được National Geography bầu có cặp mắt đẹp. Đi chơi về mình sẽ kể rõ hơn về nền văn mình hồi giáo mà mình rất thán phục.

Về khách sạn lấy phòng tắm rửa xong ngủ một giấc rồi đi ăn. Họ chở đến một tiệm ăn của dân địa phương trang hoàng theo Mỹ thuật của hồi giáo khá bắt mắt. Đồ ăn rất ngon nhất là món bánh mì mặt trời. Rau cải rất tươi nhất là trái cây. Dưa hấu tươi ngon. Ăn xong về ngủ. Nữa đêm thức giấc. Rau cải ở đâu, tươi không thể tả, chắc mới hái trong ngày. Ngày nào cũng ăn như điên.

Tiệm ăn tối qua, không có du khách, toàn là dân địa phương, ăn xong họ nhảy múa gì, thấy toàn là phụ nữ múa. Nội thất theo lối cổ xưa, chỉ mới được 12 năm. Kiến trúc nội thất được lấy lại các mẫu cổ xưa của văn hoá họ thay vì vay mượn từ các ông Bolchevits

Bánh mì của họ với dấu hiệu mặt trời, chua chua như sourdough và mè đen. Các nhà dinh dưỡng khuyên ăn bánh mì nên ăn loại này giúp thực tràng Họ chấm mấy cái lỗ theo hinh vẽ. Loại bánh mì này dầy, ăn hơi cứng tốt, hơn là loại bánh mì ở bôn sa, bỏ bột nổi phình ra, ruột mềm xèo, rỗng. Không tốt cho sức khoẻ.

Đồng chí gái trước tiệm ăn, các loại gạch men trang trí khá đẹp.

Sáng nay, xe đến đón, khách sạn làm sẵn đồ ăn sáng cho mình trong cái giỏ để đem lên xe lửa ngồi ăn nhưng hai vợ chồng dậy sớm nên vào tiệm ăn điểm tâm. Rất ngon. Sau đó mình tặng ông tài xế hai giỏ thức ăn. Ra ga xe lửa để đi tàu cao tốc do Tây Ban Nha xây dựng. Chạy đúng giờ. Có một hệ thống thường xe lửa chạy chậm hơn do đại Hàn thực hiện. Theo mấy tấm ảnh cũ vẽ trên tường khi xưa thì thấy có nhiều hình ảnh của các sứ thần đại hàn, mình đoán là MÃn Châu nhưng hướng dẫn viên kêu là đại hàn.

Nghe kể từ khi dành được độc lập, có ông tổng thống đầu tiên tại vị được 27 năm. Ông ta qua Tây Ban Nha chơi thấy xe lửa Talgo ngon lành nên ký kết thực hiện khá nhanh so với Cát Linh nhờ người Tàu làm. Ông tổng thống thứ 2 đang làm lại hiến pháp để làm tổng thống đến khi chết. Thấy họ xây dựng các tượng cha già dân tộc ngoài phố.

Sau khi dành độc lập thì chỉ có Nam Hàn bò lại đầu tư. Hoa Kỳ mở cơ sở chế tạo xe hơi Chevrolet nên ra đường chỉ thấy toàn là xe Chevrolet và coca, pepsi. Có một số xe đại Hàn. Lèo tèo vài tiệm ăn Hàn Nhật và tàu. Chưa thấy tiệm nail của người Việt. Có đi đây mình mới hiểu ý tưởng của Trung Cộng làm lại con đường Tơ Lụa vì sẽ tạo công ăn việc, sự phồn thịnh cho vùng này. Nếu Trung Cộng không chơi cha làm bẩy nợ thì chắc chắn tương lai vùng này sẽ giàu có vì có nhiều núi mõ khoáng sản. Các nước trong vùng không có biển kiểu xứ Lào nên đường xe lửa cao tốc là ý tưởng tốt. Xem bản đồ đường Tơ Lụa khi xưa thì thất kinh. Đi đây mới hiểu mấy ông Mỹ bò đến mấy xứ này, đầu tư công thêm có chút tư duy sau này về chính trị, buôn bán cho vùng này.

Họ mới dành độc lập từ năm 1991, xem như 32 năm, đã có đường xe lửa cao tốc, hãng chế tạo xe hơi, mình có xem mấy con sông thì chưa thấy ô nhiễm. Dân họ có nhiều chủng tộc; da trắng da vàng, lai đủ thứ giống cũng có. Trước 1991 có đến 15% người nga sinh sống tại đây sau đó họ về nga lại. Dân đủ nơi đến từ bao nhiêu năm. Ra đường thấy giống da vàng có , lại da vàng cũng có, nói chung thì dân cũng hiền hòa. Luật pháp ở đây nghiêm ngặt, ăn cắp xe hơi là đi tù 15 năm tối thiểu nên họ nói không sợ mất xe. Nói chung cũng ít du  khách vì có lẻ cuối hè, thêm chiến tranh cũng không xa biên giới lắm. Du khách Nga cũng giảm bớt.

Có ra công trường kỷ niệm ngày động đất ở Tashkent được xây dựng thời Liên Xô. Cô hướng dẫn viên chỉ có 6 tuổi lúc xẩy ra ngày độc lập nhưng khi nói chuyện, cô ta có vẻ khen bài bản về nhân dân khắp nơi của Liên Xô, gửi vật liệu đến xứ này để xây dựng lại. Nhân dân liên xô dạo ấy với khẩu hiệu lá lành đùm lá rách, chi viện cho nhân dân xứ này đủ thứ như đem con nít về nuôi, vật liệu để xây dựng lại thành phố.

Mình ở phía Tây nên theo Tây còn người sinh ra dưới đế chế Liên Xô thì họ chỉ nói lên những việc xẩy ra thời đó tại xứ sở họ. Cho thấy tuyên truyền có những tai hại, tạo dựng một hình ảnh một chiều về một chế độ. Có đi mới hiểu được cảm nghĩ của người sinh ra tại liên Xô. Bớt độc đoán. Nói chung thì người Nga khai phá lại văn hoá của xứ này khá nhiều vì bị chôn vùi từ lâu, khi con đường Tơ Lụa không được sử dụng nữa khi người âu châu dùng tàu để di chuyển thay vì các con lạc đà trong sa mạc. Lúc đầu họ đi sang Ấn Độ rồi tình cờ ông Kha Luân Bố, say rượu hay sao lại đón buồm đi về hướng tây, thấy Mỹ Châu nên họ không muốn đi đường chậm rì với mấy con lạc đà dỡ hơi. Thuyền bè thì chở đồ nhiều hơn mấy con lạc đà. Thế là vùng Trung Á này ngọng đến thế kỷ 20, khi liên xô xụp đổ nên thiên hạ mới bò lại kiếm ăn.

Có đến một khu phố cổ của thành phố, thấy họ gắn ống ga và ống nước khơi khơi trên tường hay bắt ngang đường đi một cách vô tư thay vì chôn dưới đất. Động đất một cú nữa là nổ cháy nhà mệt thở.

Tashkent không có gì đặc sắc để ngưng lại nhiều ngày. Có hai thành phố nằm trên đường Tơ Lụa là Samarkhand và Bukhara, có nhiều di tích lịch sử để viếng thăm. Do đó hai vợ chồng ở lại một ngày một đêm rồi lấy xe lửa cao tốc đến Samarkhand, cách 2.5 tiếng tàu lửa còn lái xe thì mất 5 tiếng.

Giới già thì nói tiếng Nga còn giới trẻ sau 1991 thì đa số nói tiếng anh, mình thấy toàn là các tiệm bán đồ xịn của Tây âu và mỹ như Polo, Gucci, nhất là Pepsi, Hot Dog và burgers mọc đầy khắp thành phố.

Trên đường đi thì thấy hai bên đường nhà cửa và ruộng trồng bắp, chắc mùa, cũng lụp xụp nghèo nàn. Đa số sống cạnh các con sông vì vùng đất sa mạc, không có núi cao lắm.

Đồng chí gái trước xe lửa cao tốc do Tây Ban Nha thực hiện

Thấy dân họ cũng xeo-phì mệt thở trong khi đợi xe lửa. Lần đầu tiên đi xe lửa cao tốc xứ này nên du khách xeo phì nhiều. Nhìn các bà đội khăn đầu xeo phì khiến mình buồn cười vì hơi xa những lời kính thánh Coran. Xe lửa cao tốc thì mình thích nhất ở Nhật Bản, bên âu châu thì không bằng.

Xem như mình đã đến được vùng Trung Á mà mấy ông tây dạy khi xưa, chả hiểu đâu là đâu. Dạo ấy Sàigòn còn chưa biết là ở đâu. Nay thì định vị được xứ này. Dân chúng hiền hoà, thức ăn và tươi nhất là rau cải và trái cây. Ăn ở đây thấy khác xa mùi vị ở Cali. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn