Showing posts with label Nghệ Thuật. Show all posts
Showing posts with label Nghệ Thuật. Show all posts

Tình cô gái bị Coma

 Mình hay đi bộ với đồng chí gái vào buổi chiều, nghe đồng chí gái kể về công việc, giúp đồng chí gái xã stress như khi xưa đón con đi học về, chúng thay nhau kể chuyện trong lớp ở trường. Khi đồng chí gái đã nói ra hết các bực mình trong ngày, mình hay kể chuyện tếu, xem xi-nê. Dạo này mình thích xem phim Ả-rập, có nhiều phim rất hay, đầy nhân văn. Thường, khi nghe đến người ả rập, người Mỹ hay liên tưởng đến đám khủng bố, đánh bom, giết người.

Có lẻ trong tương lai, mình sẽ học tiếng ả rập để đọc thêm sách báo và lịch sử của họ. Mình có học sơ sơ khi đi Ma-rốc, xã giao vài câu, còn thì nói tiếng Tây. Mình kể đồng chí gái có xem một cuốn phim của xứ Lebanon, nói về tình yêu khác giai cấp, không chuyên chính vô sản. Hoá ra xứ nào cũng có những trở ngại về giai cấp, lý lịch trích ngang trích dọc trong tình yêu. Xứ Lebanon này có một định mệnh tương tự Việt Nam, đánh nhau chí choé từ khi cuộc chiến Việt Nam ngưng, nạn nhân của hậu chủ nghĩa thực dân. Hàng xóm không thích xứ này thanh bình, nên cứ xúi nhau đánh giặc.

Phim ả rập thì nhiều nhất là phim ai-cập tương tự Mễ tây Cơ chiếm đầu về sản xuất phim nói tiếng Mễ ở Trung Mỹ nhưng mình không thích lắm vì toàn là phim nhảm nhí, ít có chiều sâu toàn là thương mại. Ngược lại các phim của Lebanon, Palestine, Syria hay Thổ Nhĩ Kỳ nói về văn hoá, nếp sống hồi giáo thì rất hay, có ý tưởng nói về văn hoá của họ đang đứng ở ngã ba đường, tiếp cận với văn hoá tây phương nhất là nạn nhân của chiến tranh.

Thường trong khu vực nào, một nước lớn sẽ có ảnh hưởng văn hoá trên các xứ nhỏ bé khác trong vùng nhưng ở á châu, Trung Cộng ít có ảnh hưởng bằng phim Nam Hàn hay Đài Loan thậm chí Hương Cảng. 30, 40 chục năm về trước khi Trung Cộng bắt đầu cởi mở thì có nhiều phim hay, nay thì toàn là phim tuyên truyền dù thu hình, tốn tiền nhưng khi đã lồng tuyên truyền vào thì thiên hạ chán chư con Gián..

Câu chuyện nói về cuộc tình giữa một kỹ sư âm thanh và một cô người mẫu. Hai người quen nhau khi họ làm việc chung trong khi đóng phim quảng cáo. Cô người mẫu tạo dáng trong khi đoàn phim quay còn anh chàng kỹ sư âm thanh thì thu âm hoạt cảnh lúc đó. Trong lúc giải lao, cô người mẫu tìm gặp anh kỹ sư, kêu em chịu anh rồi đó. Kỹ sư âm thanh khiến mình nhớ đến John Travolta có đóng trong phim vai kỹ sư âm thanh, khá rùng rợn.

Từ đó hai người hẹn hò với nhau, có hôm cô người mẫu mời anh chàng đến nhà chơi, khi ra về thì gặp bà mẹ, hỏi là thợ sửa ống nước. Chán Mớ Đời 

Anh chàng cũng đưa cô ta về thăm làng của mình nhưng cũng không dám giới thiệu cô ta là bạn gái, chỉ nói bạn học ở đại học về chơi. Môn đăng hộ đối, thêm chủng tộc và tôn giáo khác nhau đủ trò. Theo mình hiểu thì người Lebanon khá phức tạp, gồm đủ loại chủng tộc, hình như đến 5 bộ tộc, tranh dành quyền lợi rồi thêm người theo công giáo người theo hồi giáo loại Sunni hay Shia hoặc Druze nên choảng nhau hoài. Có lần vào thập niên 80, có một tên thầu khoán người Lebanon, rủ mình về xứ hắn làm việc nhưng hơi sợ vì chiến tranh vừa ngưng. Được cái họ nói tiếng ả rập, lâu lâu chêm một câu tiếng tây vào.

Mình ngạc nhiên là xứ này rất tiến bộ dù đạo hồi giáo đông hơn, vẫn cho quay các cảnh nóng, rên rỉ như tây ba lô, cho thấy họ cũng tiến nhanh như tây phương. Bố mẹ cô nàng cản trở cuộc tình không môn đăng hộ đối này. Một hôm, anh chàng kỹ sư vừa đi làm về thì nhận tin điện thoại cô bạn gái, kêu đến đón cô ta vì bố mẹ làm bực mình nên bỏ ra khỏi nhà. Vừa nghe tới đó thì trong điện thoại vang lên tiếng thắng xe và cái rầm rồi bặt tin cô gái luôn. Cô ta đi qua đường không nhìn dường, cứ ôm điện thoại.

Anh chàng hốt hoảng chạy đến nhà cô gái, thấy xe cứu thương đưa cô bạn lên băng-ca đến nhà thương. Vào nhà thương, có cảnh trong phòng đợi, bố mẹ cô bạn không nói chuyện với anh ta. Sau khi mỗ thì cô nàng nằm Coma, không biết khi nào thức giấc như cô bé ngủ trong rừng. Bố mẹ lại không cho anh chàng đến gần để hôn lên môi để đánh thức cô bé như trong truyện cổ tích. Viết tới đây thì mình đoán cô bé ngủ trong rừng khi xưa chắc bị Coma. Chớ con gái mà ngủ nướng là mấy bà mẹ chửi rách lỗ tai rồi.

Khi đưa cô nàng về nhà thì anh chàng chạy theo nhưng ông bố không cho vào, kêu không được liên lạc nữa. Bố mẹ cô nàng ăn năn nhưng vẫn căm thù anh chàng kỹ sư nghèo không môn đăng hộ đối. Một hôm tình cờ cô chị gặp anh chàng thất thểu ngoài đường. Anh chàng đóng rất chuẩn như những lần mình bị mấy cô cho số de. Không biết bao nhiều lần mình bị đàn bà đá vì cái tội nghèo. Chán Mớ Đời 

Cô chị rủ anh ta đến nhà cô ta chơi, gặp người khác để khuây khoả. Anh chàng bò lại, được giới thiệu ông Bồ người Anh Quốc và nhiều cô khác. Thấy chiếu cảnh nhiều cô nhìn anh chàng đắm đuối qua ánh mắt theo dõi của cô chị. Anh chàng vẫn trung kiên với cô bé ngủ trên giường, vẫn kiên trì muốn làm hoàng tử đánh thức cô bé trong coma. Chỉ có điều anh ta chưa giác ngộ, chỉ có hoàng tử ả rập giàu có mới đánh thức đàn bà dậy. Cô chị khuyên anh chàng đẹp trai, có nhiều cô gái nhìn đắm đuối nên quên đi cô em của mình để tìm tương lai. Cô em may mắn được anh chàng yêu. Gặp mình chắc bỏ chạy mất dép từ hôm đầu tiên. Chán Mớ Đời 

Anh chàng được mướn đến thâu âm buổi nói chuyện của một diễn giả, nói về kinh nghiệm khi ông ta bị Coma. Ông ta kể khi đang trong Coma chỉ thấy Mông mênh, người thương mình thì gọi mình trở lại, người ghét mình thì bảo đi nhanh lên cho khuất mắt họ nhưng ông ta thức giấc lại nhờ tiếng nói của cô con gái bên tai, kêu con cần có ba bên cạnh đời con. Xong om

Anh chàng nảy ra ý định thâu âm những nơi họ đã từng đến khi đi chơi với nhau, rồi nhờ cô chị cho cô nàng đang Coma nghe, hy vọng thức giấc lại như vị diễn giả kia. Sau một thời gian không có kết quả, cô chị bảo anh ta nên tìm người khác, cô ta cũng chán hoàn cảnh gia đình, bố mẹ chuyên chế, phong kiến lắm nên sẽ lập gia đình với ông bồ người Anh Quốc, bất chấp sự can ngăn của bố mẹ. Dọn qua Anh Quốc sống. Giới thiệu anh ta bà giúp việc, kêu đưa USB cho bà ta để mở cho cô bé, boa một chút để bà ta vui lòng làm công việc chuyển âm thanh tình yêu, kêu Hồn người từ cỏi âm về.

Bẵng đi một thời gian, anh chàng vẫn tiếp tục đưa UBS thâu các âm thanh cho bà người làm để bà ta cho cô nàng nghe hàng tuần. Một hôm anh ta nhớ người yêu nên dùng máy chụp hình và gắn thêm micro để thâu âm thanh qua cửa sổ phòng cô bé ngủ trên giường. Anh ta nghe tiếng bà người làm nói điện thoại, kêu anh ta khùng nên không mở băng cho cô nàng nghe nữa. Chán Mớ Đời 

Buồn tình anh ta đi lang thang thì một hôm gặp cô chị. Hai người đi uống cà phê. Cô chị kể là ngày đám cưới cô ta thay vì nói “i do” thì không muốn lấy ông người Anh Quốc nữa. Mẹ ông này hống hách, cứ làm như mình là nữ hoàng ,… cô ta cho biết là muốn lấy chồng ngoại quốc để có sổ thông hành có thể đi nhiều nơi, không phải xin chiếu khán, hạch sách, cảm thấy nhục nhã khi cầm sổ thông hành Lebanon, tại phi trường họ sợ khủng bố nên khám xét rất kỹ vì cô ta là giáo sư đại học nhưng cuối cùng vẫn nghĩ đến quê hương phải bỏ lại.

Khi ra về, hai người lừng khừng nữa muốn chia tay nữa lại không muốn xa nhau, đùng một cái anh chàng chạy lại cô chị rồi hai người ôm nhau hun đáo để, phim chuyển qua hình ảnh cô bé ngủ trên giường, bổng nhiên tỉnh dậy. Chán Mớ Đời 

Vậy thì theo mấy bác anh chàng tiểu tư sản này trở lại cô em hay lấy cô chị lại càng làm bố mẹ nổi điên? Cho em biết cuộc kết luận chuyện tình tay ba này.

Người đâu gặp gỡ làm chi

Người về dương tính, cả phường cách ly

Nguyễn Hoàng Sơn 

 

Gánh chồng

 Có mấy người bạn rủ đi du thuyền bên Âu châu năm tới nhưng thời gian quá xa nên đồng chí gái không xin phép nghỉ hè được nhất là vợ chồng mình mới đi Đông Âu về, đã viếng khá nhiều các thành phố của chương trình du thuyền sẽ ghé. Tại Đức quốc, ai viếng xứ này nên đem chồng đến Weinberg, Wuertemberg để giáo huấn chồng không nên về Việt Nam kiếm chân dài. Lý do là khi gặp hiểm nguy, người đàn ông chỉ mong đợi ở người bạn đời của mình chớ không phải các em chân dài tới nách.

Chuyện kể vào thế kỷ 12, khi các vua chúa đánh nhau tại Đức quốc, để tranh dành ảnh hưởng hay chiếm đất đai. Thời đó, ai có đất đai nhiều thì giàu có. Thời đại canh nông nên cho các tá điền mướn đất canh tác, thu thuế. Giới quý tộc chỉ ngồi ăn và dê gái hay trai. Mình đang đọc cuốn sách của một giáo sư Tây, Thomas Piketty về lịch sử kinh tế tây phương. Hôm nào xong sẽ kể, khá hay về lịch sử, lý do nào người giàu cứ giàu mãi và người sinh trong một gia đình nghèo được xem bị kết án tử, vì chỉ làm công, đúng hơn làm nô lệ cho giới quý tộc thêm trung bình người dân nghèo thiếu ăn sống đến 17 tuổi. Nạn chết đói giảm tại âu châu từ khi Kha Luân Bố tìm ra mỹ châu, đem về các giống khoai tây, bắp để trồng, ăn thay lúa mì nếu bị thất mùa.

Ở thế kỷ 19, có một trường hợp khá đặc biệt ở Anh Quốc. Có một ông nông dân cứu con ông bá tước thoát bị chết đuối, mừng quá ông chủ cho ông này một số tiền nhưng ông ta không nhận. Cuối cùng ông chủ bảo sẽ nuôi thằng con ông nông dân ăn học. Người con ông nông dân sau này khám phá ra thuốc trụ sinh, Penicillin: Alexander Fleming còn con ông chủ trở thành thủ tướng Anh Quốc; Winston Churchill. Có thể là huyền thoại nhưng đọc thấy có chút nhân văn.

Trở lại chuyện lâu đài Weinsberg, trong thời kỳ chiến tranh giữa Guilherme và Ghibelline khi ông vua Konrad III bao vây lâu đài của bá tước của Welf (1140). Qua sự thương lượng với phụ nữ trong thành, ông vua thống nhất với mấy bà là họ đồng ý đầu hàng và có quyền mang theo một thứ quý giá của họ. 

Khi họ mở cổng thành, mấy bà này cõng chồng ra khỏi vòng vây của binh lính của vua đang chuẩn bị cho cuộc tàn sát. Thường xưa, khi họ đã chiếm thành thì giết hết đàn ông để trừ hậu hoạn và lấy phụ nữ tại địa phương để sinh ra con. Con thì sẽ không bao giờ trả thù cha mình và trừ tuyệt giống khác. Tương tự như Taliban đang làm, lấy phụ nữ của Kabul là trừ hậu hoạn. Mình có xem một đoạn video Taliban xử tử các người lính Kabul. Kinh hoàng.

Lâu đài Weisberg ngày nay

Ông vua Konrad III chới với khi thấy mấy bà vợ cõng chồng ra khỏi lâu đài, thay vì tiền bạc châu báu. Binh lính la hét nhưng vua Konrad III kêu ta là vua, đã hứa thì phải giữ lời hứa. Từ đó lâu đài này trở thành huyên thoại, và được hậu thế đặt tên là Weibertrue , “lòng chung thuỷ của phụ nữ”. Nay đi viếng thì chỉ còn vài bức tường đổ nát. 

Đó là tư duy ngày xưa, khi người đàn ông giàu có, có quyền lấy nhiều vợ nhưng lúc hiểm nguy, người vợ vẫn chung thuỷ với chồng. Ngày nay, có lẻ phụ nữ sẽ đem con chó của mình theo hay cái điện thoại thông minh, chụp hình chồng đang bị xử tử, tải lên mạng câu Like.

Phụ nữ thành Weisberg cõng chồng ra khỏi vòng vây

Chúng ta có thể đặt nhiều câu hỏi, lý do nào phụ nữ xưa, trước hiểm nguy vẫn lo cho tính mạng của chồng. Theo mình có mấy vấn đề là họ đoàn kết, có ông chồng đối xử tốt với vợ, có ông chồng đối xử tệ bạc với vợ nhưng họ nhất quyết cõng chồng ra để cứu người chồng dù có vô ơn. Trong thời gian sau 75, nhiều bà vợ vẫn đi thăm nuôi chồng dù trước đó mấy ông có mèo chuột, vợ bé,… đặc biệt là mấy bà vợ bé không bao giờ đi thăm nuôi chồng.

Có lẻ thời xưa, thời đại trung cỗ tại âu châu, phụ nữ quan niệm lấy chồng thì theo chồng, bổn phận của họ là giúp gia đình chồng, sinh con đẻ cái, nối dõi tông đường. Cũng có thể cứu thằng chồng mình biết còn hơn bị mấy thằng lính khác hiếp dâm rồi bắt làm hộ lý đến khi chết.

Nhìn tấm ảnh trên khiến mình nghĩ đến các bà vợ Việt Nam khi xưa, trong thời bao cấp sau 75, làm lụng kiếm tiền để hàng tháng hay lâu lâu đi thăm nuôi chồng trong trại cải tạo. Nghe kể nhiều người băng rừng vượt suối ra tới bắc để thăm nuôi chồng. Nếu không có những người vợ can đảm, chung thuỷ thì có lẻ hàng triệu người quân cán chính của miền nam đã bỏ mạng trong trại cải tạo hết.

Sau 75, Việt Cộng kêu mấy người lính hay công chức quèn đi học tập mấy ngày rồi thả ra, cho về. Sau đó họ kêu đến các cấp uý và tá, tướng và công chức cao cấp hơn. Mấy người này thấy lính tráng trở về sau mấy ngày nên tin tưởng, leo lên xe và đi mút mùa lệ thuỷ, không có con số thống kê nào cho biết số người chết tại trại cải tạo và chúng ta sẽ không bao giờ biết ngoại trừ các gia đình có cha chồng chết mất xác.

Ông cụ mình bị nhốt tại trại Đại Bình, gần Đại Ninh, trên đường từ Đàlạt về Phan Thiết nên bà cụ được đi thăm nuôi mỗi tháng suốt 15 năm trời. Nghe kể là không có xe, bà cụ phải đi thuê bao xe tải, chạy bằng than với mấy bà có chồng con bị tù cải tạo. Sáng sớm 3-4 giờ sáng đã phải dậy đi đón xe, xin giấy đi đường kêu đi buôn hay chi đó mới có thể đem gạo lương thực ra khỏi Đàlạt, mang vào cho chồng con.

Cứ tưởng tượng hình ảnh mẹ mình và mấy bà vợ khác, ơi ới ở bến xe để gánh gồng theo vào buổi sáng tinh sương gió lạnh của Đàlạt. Cậu mình đi tù cải tạo mấy năm được về, kể là khi đi thăm nuôi ba mày, cậu gánh dùm cho mẹ mày mà đồ nặng trong khi ba mày được ra cổng rồi gánh đi phoong phoong. Trong một lần đi thăm nuôi mẹ mình bị ngã, gãy xương hông, đau nhức lắm nhưng mỗi tháng vẫn phải cố lết đi thăm nuôi chồng. Không có mẹ mình thì có lẻ ông cụ đã bỏ xác trong trại. Sau này bà cụ cho quản giáo tiền để khỏi phải lao động và họ cho về sớm trước 3 năm thay vì 18 năm.

Em xin đặt câu hỏi cho các bác. Trong trường hợp bị bao vây, các bác được khoan hồng, cho phép đem đồ quý giá của mình ra khỏi thành. Các bác sẽ đem cái gì ra? Thằng chồng, con vợ, con chó hay iPhone,… Chán Mớ Đời 

Gánh vợ (bài hát mình rất thích, đổi lại gánh vợ để cảm ơn đồng chí gái)

Cho Anh 

gánh vợ một lần 

Vợ ơi sóng biển dạt dào

Anh sao gánh hết 

Công lao một đời.


Nguyễn Hoàng Sơn 



Người về từ New York

 Hôm qua, chân còn đau sau khi leo núi 14 tiếng đồng hồ nên ngồi nhà xem truyền hình, có anh bạn quen  từ New York, gọi hỏi đang làm gì, sẽ ghé lại nhà thăm. Đồng chí gái đi ăn với mấy người bạn để chia sẻ những bí quyết dạy chồng nên mình vui vẻ gặp lại người bạn quen từ khi mình sang Hoa Kỳ đến giờ, chỉ liên lạc qua nhắn tin về những chương trình công tác xã hội của Lửa Việt Youth Organization.

Anh bạn ngồi uống trà, kể chuyện đời xưa ở New York, cho biết tin tức mấy người bạn sinh hoạt chung khi xưa. Có anh bạn thường gửi email nói về các buổi hoà nhạc mà anh ta tham dự. Anh này học luật nhưng không đậu bằng hành nghề luật sư nên làm cho toà án, nghiệp dư đánh dương cầm.

Người thì trụ ở công ty AT&T trên 35 năm nay, chắc đợi ngày về hưu, chứng tỏ anh ta giỏi vì ở Hoa Kỳ dễ thay đổi công ăn việc làm. Người thì dọn về xứ khỉ ho cò gáy ở Maine nên mất liên lạc luôn. Anh ta nhắc đến bài viết của mình thời ấy “đơn xin cưới”, đăng trên báo của Bút NHóm Lửa Việt, gây quỹ,… dạo ấy, ở vùng Đông Bắc hiếm báo chí việt ngữ nên hàng năm cả nhóm phải làm báo xuân để cho người Việt tại đó đọc nhất là giới trẻ. Thấy ít bài nên mình chế đại ra một lá thư tỏ tình kiểu thời bao cấp, ai ngờ anh bạn lại nhớ dai thế. Hoá ra mình đã khởi đầu viết vớ vẩn từ thời ở New York, sau này lấy vợ thì chả còn đầu óc đâu mà viết véo.

 Anh ta kể sau khi bang giao với Việt Nam thì có một thành phần người Việt khác, không phải dân tỵ nạn mà là từ Việt Nam sang, rất giàu có. Mua nhà có cửa ở Manhattan ngay chớ không như người Việt tỵ nạn, phải làm lụng cả mấy năm trời. Nhóm của tụi này quen khi xưa thì lập gia đình, ly tán tứ xứ, dần dần mất liên lạc nhau.

Có 3 cô rất đẹp từ Hà Nội sang, được mỹ già lấy đem qua, cung phụng, mấy cô được họ thay phiên nhau chuyền nhau sử dụng hay anh chàng nào nổi tiếng ở Việt Nam, chuyên xài đôla,… dạo ấy có tờ Hợp Lưu, cho đăng các bài viết của các nhà văn tại Việt Nam và người Mỹ có mời một số nhà văn này sang Hoa Kỳ để giao lưu.

Anh ta cho biết có lần một nhà văn khá đình đám dạo ấy, được mời sang giao lưu. Có người nhờ anh ta chở ông nhà văn này đi đây đi đó, gặp gỡ các nhóm nhà văn mỹ và việt trong thời gian ông ta ở New York. Trong mấy ngày, anh ta đến đúng giờ, chở đi, chở về, rồi chở ra phi trường, nhờ những người bạn ở Boston đón tiếp anh này ở phi trường,…

Sau này, có lần anh ta về Việt Nam thì được nhà văn ấy mời ngụ lại nhà. Anh ta đã đặt khách sạn nhưng nhà văn ấy không chịu, bắt  buộc về nhà anh ta ở. Trong khi truyện trò, nhà văn kể sau khi đi Hoa Kỳ về thì ông ta không viết được nữa, khủng hoảng tinh thần vì những gì mục thị tại Hoa Kỳ khác với những gì thầy mình dạy.

Anh ta học ở trường, báo chí, tuyên truyền là mỹ ngụy gian ác,…nhưng tại Hoa Kỳ thì gặp người Mỹ rất lành mạnh, nhất là người Việt tỵ nạn. Điển hình là với anh bạn, trong mấy ngày ông ta quan sát để xem anh bạn mình có phạm lỗi gì như thầy mình dạy. Tuyệt nhiên không, người Việt sinh tại Hà Nội, sống lên trong chế độ cộng sản thì họ rất tinh tế, nhận ra ngay đối tượng. Đây thì không, anh bạn đối xử nhà văn như một người đồng hương thậm chí những người bạn do anh ta gửi gấm ở các thành phố khác cũng đối xử ông ta rất tốt không như thế lực thù địch mà thầy ông ta dạy.

Mình có anh bạn học nay vẫn ở Đàlạt, kể là sau 75, anh ta ra Hà Nội có việc, ông thầy dạy Vạn vật nhờ đem thư ra cho một người bạn học xưa, xa nhau từ năm 1954. Gặp anh này, ông bạn của thầy Hưởng cho biết, anh không phải là con trai miền nam vì trong đó chỉ toàn du đảng, ma cô, sì ke ma tuý do mỹ ngụy đào tạo. Gái làm điếm cho 500,000 quân mỹ,… cho thấy trí thức Hà Nội vẫn có tư duy sai vì tuyên truyền.

Con người chúng ta khá hơn các động vật khác nhờ chúng ta tạo được ngôn ngữ, nhất là có óc tưởng tượng ra những câu chuyện. Chúng ta sống nhờ các câu chuyện được truyền khẩu hay dạy trong lớp. Những câu chuyện này trở thành các ngọn hải đăng, giúp chúng ta đi trong đêm tối, lần mò đến những tương lai khác lạ.

Khi đọc Illiad và Odyssey của Homer, chúng ta cảm nhận các huyền thoại, những câu chuyện dân gian của Hy Lạp tạo dựng cho họ một loài người nữa thần nữa người thường. Những câu chuyện này được định hướng sẽ làm con người nghiên theo đó như những Fake News mà chúng ta gọi ngày nay. Tuổi trẻ hôm nay không đi nhà thờ nữa vì họ không thích những câu chuyện được kể trong kinh thánh. Những chuyện không còn phù hợp với giới trẻ hôm nay.

Giới trẻ mê đọc các truyện “dã tưởng” hoạt họa Manga của Nhật Bản, mà các phim trường Nhật Bản đang thực hiện ăn khách như trẻ em mỹ mê Superman,Spiderman. Những tôn giáo khác ra đời như bảo vệ súc vật khiến luật pháp Cali, sẽ không cho bán thịt lợn vì các nhà chăn nuôi, không cho heo đi bộ hàng ngày. Trứng gà nay toàn là Free range, gà đi bộ,..  hay những tín đồ bảo vệ thiên nhiên, môi trường sống,... Có thể 100 năm sau, con cháu chúng ta sẽ trở thành các tín đồ cứu vớt các đàn cá voi, trồng cây, về với thiên nhiên,.. các con vật khác sẽ trở thành những thánh vật,..

Sau 6 tháng tắt nguồn viết, ông ta mới đổi đề tài viết. Ông ta không viết theo tư duy đã được đào tạo bởi thầy ông ta mà viết theo những gì ông ta đã giác ngộ sự sai trái của thầy mình đã dạy hay tuyên truyền của nhà nước, không đúng với thực tế. Nhiều nhà văn đã chới với khi vào Sàigòn sau 75, thấy mỹ lệ cao sang hơn Hà Nội nhưng họ chưa hiểu được người miền Nam.

Nhà văn kể cho anh bạn là anh của ông ta đi bộ đội vào chiến trường miền nam. Khi về lại Hà Nội thì đại đội hay trung đoàn chỉ còn lại hai người sống sót, không nhớ rõ, anh của ông ta và một người đồng đội bị điên vì bị bom đạn. Các binh sĩ mỹ hay bị hội chứng này sau khi trở về từ chiến trường mà người ta gọi Post-traumatic Stress Disorder (PTSD). Đọc tài liệu của Nga thì cho biết có đến 30,000 binh lính mỹ đã tự tử sau khi trở về từ Iraq.

Người anh cả đi bộ đội nên nhà văn được miễn dịch ở lại Hà Nội viết văn. Khi về thì anh cả kêu là giải ngủ, về hưu. Ông bố hỏi sao lại giải ngủ, anh cả cho biết là hết chiến tranh. Ông bố kêu ngu thế, thời bình thì mày phải ở lại quân ngủ để hưởng chiến công của mình. Thế là ông anh cả ở lại quân đội và giàu sang nhờ được làm kinh tế.

Câu chuyện này phát sinh ra đầu đề của truyện ngắn nổi tiếng của nhà văn “Tướng về hưu”. Sau khi anh bạn về, mình ngồi nghĩ vớ vẩn. Anh bạn này di tản năm 75, không sống với Việt Cộng một ngày, lớn lên tại Hoa Kỳ, nên tinh thần khá cởi mở dù gia đình chống cộng từ xưa, gốc Bắc kỳ di cư nhưng không mù quáng. Khi được nhờ lo cho mấy người Việt từ Việt Nam sang thì anh ta nhận làm một cách nghiêm túc, đối xử một người Việt từ Việt Nam sang như một người đồng hương, không phân biệt chiến tuyến.

Cũng từ đó khiến nhà văn thay đổi quan điểm, sau 6 tháng tịt ngòi, ông ta bắt đầu viết và viết. Nếu anh bạn New York, cứ dùng mối căm thù với Việt Cộng thì chắc chắn sẽ không cảm hoá được nhà văn nổi tiếng trên và chúng ta sẽ không đọc được những áng văn, truyện ngắn hay của ông ta sau này. Trước khi ra đi, ông đã được huấn luyện tinh thần về chính trị để đối phó với người Việt tại hải ngoại. Trước khi đi du học, mình cũng được Nhà Du Học giảng về những Việt kiều yêu nước bên Tây.

Cư xử của anh bạn đối với một người đồng hương rất chân tình như với những người Việt khác, khiến nhà văn ngạc nhiên. Sau này ông ta gặp các người Việt khác ở hải ngoại, cũng giúp đỡ, đối xử tử tế với ông ta, không phải thế lực thù địch như nhà nước tuyên truyền nên đã phản tĩnh.

Nếu người Việt hải ngoại cư xử khác anh bạn New York, thì chắc sẽ không cảm hoá được nhà văn, ông ta sẽ nghĩ ông thầy đúng khi dạy về người thua cuộc, chắc sẽ không có những áng văn hay sau này mà toàn là những áng văn căm thù mỹ ngụy. Trong mùa dịch, hay những thiên tai, bão lụt, người Việt hải ngoại vẫn tiếp tế về cho gia đình cũng như người không quen.

Còm trên facebook

Đọc câu chuyện của anh Sony NguyenUsa làm em nhớ tới hai thằng em trai lúc tụi nó học cấp một , lớp bốn sau năm 1975 , có một buổi trưa tụi nó đi học về thì mặt mày xanh như đít nhái , hớt hải chạy xuống nhà bếp nói với mẹ em rằng : mẹ ..mẹ ... Mỹ , Nguỵ ăn thịt người .....!! 

Thì ra buổi đó tụi nó học bài tập đọc ở trường dạy bài Mỹ Nguỵ giết thường dân rồi mổ bụng lấy bộ đồ lòng bỏ vô chảo nấu lên ăn ...!! Hai thằng em học bài học đó , tụi nó sợ mất vía , sợ và căm thù giặc Mỹ ,,., nhưng giờ tụi nó lớn rồi , trưởng thành và có nhận thức đúng đắn của lập trường cách mạng , quán triệt để nên tụi nó biết tụi nó bé cái lầm , bị cộng sản nhồi sọ , lừa, nhát ma mấy đứa con nít ..!! Ngược lại , bây giờ tụi nó thấy cộng sản hút máu người là có thiệt ...


Nguyễn Hoàng Sơn 

Chiều cuối tuần

 Thứ 7 này mình chở đồng chí gái lên L.A. Xem triển lãm nghệ thuật về Van Gogh, “immersive Van Gogh” trên đại lộ Hoàng Hôn (sunset Blvd). Chương trình mình mua khởi đầu từ 11:00 giờ sáng nên dặn đồng chí gái dậy sớm. 10 giờ cô nàng còn ngáy nên phải đánh thức dậy. Lên xe thì kẹt xe. Chán Mớ Đời 

Khi xưa, mình hay quạt, nay thì giác ngộ cách mạng; đi chơi, không phải đi ăn cướp nên cứ thong thả. Đến nơi thì đã trên 11:30 lại gặp tên đứng ngay cửa kêu không mở cửa. Chán Mớ Đời 

Mình nói cho gặp xếp trên thì một bà chạy ra cho biết là thành phố L.A., mới ra lệnh vụ Cô Vi biến chuyển nên phải xét lại xem có đúng luật lệ về y tế, bảo đảm an toàn cho khách thưởng ngoạn. Họ nói mình có thể dời ngày lại, và cho vô xem một tí bên trong để có cảm giác khi được trình bày ra sao, tặng quà lưu niệm tùm lum. Đi vào thì thấy khá lạ, hoa hướng dương mà ông hoạ sĩ khùng khùng này thích vẽ khi sinh sống tại thành phố Arles, miền nam nước pháp mà mình có ghé lại đây.

Ông Van Gogh này có lối nhìn về phong cảnh khác với các hoạ sĩ đương thời. Anh của ông ta là Théo giúp ông ta bằng gửi tiền hàng tháng. Thậm chí khi ông ta làm quen với hoạ sĩ Paul Gauguin, người anh gửi tiền hàng tháng cho ông hoạ sĩ tây này để ông ta làm bạn đồng hành vẽ với ông Vincent. Sau này Gauguin bán được tranh nên rời bỏ Arles. Chán đời ông Gogh tự cắt lỗ tai.

Ông Van Gogh bị đưa vào nhà thương điên nhiều lần nhưng không ở lâu. Ông ta như chúa Giê-su, không ai biết, 40-50 năm sau khi bị đóng đinh, thiên hạ mới nghe đến những lời rao giảng của ông ta. Ông Van Gogh chết rồi mới có một thế hệ hậu bối, biết thưởng thức tranh vẽ của ông ta. Nghệ sĩ và triết gia thường đi trước thời đại một bước. Thời mình vào đại học là thời “hậu đương đại” và khi ra trường lại bị ảnh hưởng của Jacques Derida của Pháp với chủ nghĩa Deconstruction. 

Vào trong khu trình diễn thì nghe nhạc Mozart, Amadeus rất hay nhưng chỉ xem được có chút là phải đi ra. Đồng chí gái muốn ghé tiệm ăn waffle đông như quân Nguyên, xếp hàng, đứng đợi thôi đành lấy xe về bôn sa ăn phở.

Đi xem triển lãm này mà chỉ được xem có một chút rồi phải đi ra, chưa được an toàn để ngừa Cô-vi tàu. Chán Mớ Đời 

Ăn xong về xem thế vận hội. Hôm sau lên vườn, có chị Fan cứng của bờ lốc mình nhờ mua 2 bình mật ong. Năm nay mật ong ít vì hạn hán nên giá lên. Mình hái tặng chị ta và ông xã thùng bơ nhưng chị ta không chịu, kêu là có người nhờ mua bơ nên đành lấy tiền của bạn chị. Tuần sau, chị đem kem và bánh bột lọc tặng đồng chí gái. Chị ta làm kem bơ ngon nức nở, tặng đồng chí gái bánh bột lọc do chính người Đàlạt, gốc Huế làm. Ngon cực.

Có một chị khác cũng nhận làm bơ để trong hủ, để dành ăn lâu. Tuần sau mới gặp lại. Tuần này phải hái thêm bơ cuối mùa. Bơ cuối mùa thì ăn rất ngon vì cơm bơ rất dầy và chắc, có nhiều chất béo, chỉ tiếc là có chất dầu nhiều nên, phía dưới trái bơ hay bị đen, chỉ cần cắt bỏ phần này, ăn là tuyệt vời.

Chiều về, ghé nhà anh bạn ăn cơm với một cặp khác, dân Yersin Đàlạt xưa. Vợ chồng anh bạn mới đổi nhà dọn về hồ Mission Viejo . Căn nhà nằm ngay trước hồ nên có bến tàu, từ nhà leo lên chiếc tàu chạy bằng điện, chạy vòng vòng hồ, khá đẹp. Mình đi vườn về nên hết muốn chèo cayak, chỉ có đồng chí gái đi với gia chủ và cặp bạn kia ra hồ.

Mình ngồi trên bến tàu, nhìn ra hồ thấy đời khoẻ như đi rong. Trên bến tàu cảm thấy bình yên, không muốn đi đâu cả, chỉ ngồi uống nước lạnh, ngược lại vào vườn thì cảm nhận bình yên nhưng lại không muốn ngồi, lại phải đi loay hoay. Mình mới mua cái bàn picnic để ở vườn nên lần sau làm picnic là hết xẩy, có lò nướng hết. Cách đây mấy tháng mình có làm một vụ, mời hàng xóm đến chơi, khá vui. Vợ chồng ông mỹ nuôi ong thích bánh mì việt.

Mình thích gặp bạn bè hai ba cặp thôi, có thì giờ hàn huyên vì khi đông quá thì chả biết nói chuyện với ai. Anh bạn nấu món tây hầm rượu, hai ông với mấy bà uống rượu đỏ. Hai ông thần uống rượu như tây, thưởng thức rượu của Hoàng Kiều, nghe nói ông ta mua vườn nho của Mondavi, rồi đổi tên lại cho vui, không có dzô dzô 100% như mấy ông thần khác quen.

Chiều về, đi bộ với đồng chí gái trong xóm. Bổng nhiên đồng chí gái kêu “mình sướng ghê”. Khi xưa ở Việt Nam nghèo, ở nhà lụp xụp, nay ở nhà cao cửa rộng. Đúng xứ mỹ là thiên đường. Xong om.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Sự thành hình Khu Hoà Bình Đàlạt trước 1975

 Lâu lâu mình thấy trên mạng có người tải mấy tấm ảnh cũ của Đàlạt xưa nhưng lại chú thích không đúng về sự hình thành của Đàlạt nên hôm nay mình thử đưa lên vài tấm ảnh mình kiếm được trên mạng hay của những người không quen gửi riêng cho mình đến trên 700 tấm.

Hôm nay mình nói về sự hình thành của khu Hoà Bình Đàlạt. Khi người Pháp muốn xây dựng Đàlạt thành một trung tâm nghỉ mát cho giới công chức thuộc địa Đông Dương và muốn biến thành một thủ đô hành chánh của Đông Dương thì theo thiết kế của kiến trúc sư họ, các vùng trên đồi được dành cho người ngoại quốc còn vùng thấp, thung lũng thì dành cho người Việt và người thượng mà họ gọi là “indigènes “.

Hội trường Hoà Bình được xây cất lại thời tổng thống Ngô Đình Diệm sau khi Chợ Mới được xây dựng.

Thậm chí hồ Xuân Hương ngày nay, họ cũng chia ra thành hai: hồ Lớn (Grand Lac) và hồ nhỏ (Petit Lac). Hồ Lớn dành cho người Pháp chơi thể thao và hồ nhỏ dành cho người địa phương.

Đây là bản đồ Hồ Lớn bên phải và Hồ Nhỏ bên trái, bên cạnh là các chợ và trung tâm thương mại của người Việt và người Thượng. Ta thấy từ cái đập Hồ Lớn chảy qua khu vực thấp của người Việt sinh sống, có cái hồ Nhỏ mà đề Rivière Cam Ly .
Tấm ảnh này thường thấy xuất hiện trên mạng của ai đó nói vè Đà Lạt. Lý do là ai đó chú thích là đường tại Đà Lạt, năm 1925. Mình nghĩ họ chú thích sai. Có lẻ tấm ảnh này thuộc trong các tấm ảnh ảnh của ông Cunhac, từng là thị trưởng Đà Lạt nên họ đề Đà Lạt. Có ai bàn trên mạng, nói tấm ảnh này thuộc thành phố Huế. Năm 1925, Đà Lạt chưa có người Việt lên ở và nếu có thì khu gần ấp Ánh Sáng sau này năm 1932 bị lụt cuốn trôi. Mình mất thì giờ để định vị khu vực này, so với các tấm ảnh trước 1935 thì không tìm đâu ra vì đường rất thẳng, không lên đồi, xuống dốc. Nhìn mái nhà thì chắc chắn không thuộc ngói làm nhà tại Đà Lạt. Huế có lẻ đúng hơn 
Đây là tấm ảnh chụp HỒ Lớn, lúc Thuỷ Tạ chưa được xây cất, ta thấy cái đập cũng là con đường như cầu Ông Đạo ngày nay chạy từ khách sạn Palace qua bên kia hồ ngay đường Đinh Tiên Hoàng.

Đến năm 1932, có một trận bão lụt lớn, đã làm vỡ cái đập HỒ Lớn, phá huỷ cái đập hình trên và nước cuốn đi khu phố người Việt, nghe nói có mấy người Việt bị chết.

Người Pháp mới dời khu chợ người Việt lên khu Hoà BÌnh ngày nay vì trên nguyên tắc, khu vực này dành cho người Pháp vì trên đồi, ta thấy dinh tỉnh trưởng, đã được xây cất phía sau lưng đường Phan BỘi Châu.



Đây là bản đồ khu Hoà Bình, khi chợ người Việt được dọn lên đây, mình có kể vụ này rồi, ai thích thì tìm trên blog của mình. Phần màu đỏ là đã xây xong rồi. Thật ra dãy phố bánh mì Vĩnh Chấn, chưa được xây. Xem mấy tấm ảnh cũ trước khi Chợ Cây (Chợ Gỗ) được xây cất. Chợ xổm chớ chưa có Chợ có mái lợp.
Ta thấy lúc đầu chỉ chợ Xổm, người bán ngồi giữa đường, thấy dãy phố xây bằng gạch của tiệm vàng Bùi Thị Hiếu sau này, dãy phố nhà hàng Mekong còn làm bằng gỗ hai tầng.
Hình này chụp từ dãy phố ông Đội Có, thấy chợ Đàlạt xưa, lúc mới được dời lên, có dãy phố Bùi Thị Hiếu, Parimode, Cà phê Tùng sau này. Phía dãy phố Vĩnh Chấn, chưa được nhà thầu Võ Đình Dung xây dựng. Chỉ thấy cái trạm biến điện. Sau này được chuyển vào cạnh Đoàn Thị Điểm.
Đây là chợ khi xưa, lúc dãy phố Bùi Thị Hiếu chưa được xây bằng gạch.

Dần dần người Việt di cư lên đây đông, người Pháp cần cu-li người Việt nên cho phép người Việt di cư đến đây nhưng phải có giấy phép. Họ nhờ ông Bảo Đại ký sắc lệnh biến thành Hoàng Triều Cương Thổ để giới hạn người Việt lên Đàlạt sinh sống, nhằm bảo về trung tâm nghỉ mát của người ngoại quốc.

Bản đồ của khu thương mại người Việt sau 1932. Mình có làm dấu với các mũi tên, địa điểm người chụp hình đứng để chụp dãy phố Bùi Thị Hiếu, Mekong hay Cà Phê Tùng.

Đây là bản vẽ của khu phố xưa lúc chưa làm Chợ Cây (Chợ Gỗ). Hình màu xanh có gạch ngang màu xanh là khu Hoà Bình ngày nay.

Đây là hình ảnh Chợ Cây (Chợ Gỗ) Đàlạt xưa đang được xây cất.

Đây là Chợ Gỗ nhìn từ phía trong, bên phải là hàng của mẹ mình khi xưa trước khi dọn xuống chợ mới. Lý do họ gọi là Chợ Cây vì cấu trúc bên trong được làm bằng cây, dạo ấy bên Tây mới bắt đầu sử dụng loại đà cong làm bằng ván được ép lại với nhau ra hình tròn.

Đây hàng trái cây, mình đang tìm hàng của Dì Ba, bạn của mẹ mình nhưng hình mờ quá. Ta thấy mấy ống thông hơi của mặt tiền.
Đây là hình ảnh năm 1940 khi chợ Gỗ được xây cất, chúng ta thấy mấy cái kiosque bên phải mà mẹ mình khi vào Đàlạt năm 1948, có kể lại.
Mình nghe nói Chợ Gỗ bị cháy nên chợ tạm thời dời ra đường Phan Bội Châu. Thời thị trưởng Trần Văn Phước mới nẩy ra ý định xây Chợ Mới và biến Chợ Gỗ thành khu Hoà bÌnh, có rạp xi-nê.
Chợ xây xong, do kiến trúc sư người Pháp tên Pineau thiết kế, thấy tương tự nhà thợ bên Tây, có cái tháp chuông, điểm nhấn cho Đàlạt, để người dân có thể định hướng. Bến xe đậu trước chợ. Ta thấy bên phải là một dãy phố được xây bằng đá ong như bên pháp.

Ta thấy người Pháp đã thiết kế dãy phố bên phải, hướng CHợ Mới, nhà hàng La Tulipe Rouge.

Toàn cảnh của Chợ Gỗ và dãy phố bên phải, 2 tầng, tạo dựng một trung tâm thành phố khá đặc biệt. Chỉ tiếc là họ đạp phá đi

Hình này chụp từ đường Maréchal Foch, sau này thời ông Diệm đổi thành đường Duy Tân, ngay tiệm Thế An Đường còn được gọi là tiệm con cua vì logo của tiệm là hai con cua. Ta thấy dãy phố bên kia che gió từ phía hồ Xuân Hương vào.
Không gian của Chợ Cây ngày đó, bên phải có dãy phố, có đường đi dưới cái vòm để che nắng mưa mà bên Pháp hay sử dụng, đặc biệt ở Paris có con đường Rivoli dài với những arcades này nhưng to lớn hơn.

Hình này cho thấy bên hông chợ, chụp từ tiệm chụp hình Hồng Châu. Mình đoán là do ông chủ tiệm này chụp từ trên lầu của nhà ông ta. Thấy chợ tràn ra ngoài.

Hình này cho thấy rõ hơn các vòm chỗ bộ hành đi qua, che nắng che mưa, rất tốt nhất là hướng Tây nên về chiều, nắng đập vào tiệm rất mạnh, mà ta thấy sau này dãy phố phía tiệm đồng hồ Tiến Đạt, phải treo các tấm tăng để che nắng.

Tấm không ảnh cho thấy dãy phố che gió phía photo Hồng Châu, lúc chợ Mới chưa được xây cất dưới thời tổng thống Ngô Đình Diệm. Ta thấy nhà ông Đội Có, sau này họ dời bến xe tước cửa Chợ Cây, ra đây,  mà chúng ta quen gọi bến xe Tùng Nghĩa, nhưng lúc đầu là có xe chạy Trại Hầm, Chi Lăng, trước cửa chợ.

Hình này chụp ngay địa điểm khách sạn Thuỷ Tiên cho thấy dãy phố bên kia, có căn phố 3 tầng cạnh photo Hòng Châu, sau này bị phá bỏ. Sẽ kể sau.

Khi thủ tướng Ngô Đình Diệm truất phế quốc trưởng Bảo Đại, đang cư ngụ tại Hương Cảng, và thành lập đệ nhất Việt Nam Cộng Hoà, thì lúc đó có một kiến trúc sư họ Ngô, từng học đại học kiến trúc ở Đàlạt, trường Grand Lycée, làm gia sư cho gia đình ông bà Võ Quang Tiềm, mẹ bà Tiềm và bà cố ngoại mình là chị em ruột.

Sau này, ông Tiềm gã một cô con gái cho kiến trúc sư Thụ, rồi cho du học tại Pháp, mua nhà để ở Issy Les Moulineaux, sau này qua Pháp, mình có gặp cậu Miên, và cậu Tri, con ông bà Tiềm tại đây. 

Đúng lúc ông Diệm lên thì Dượng Thụ đoạt giải Grand Prix de Rome, mà  người Pháp tổ chức hàng năm, để tuyển nhân tài. Khôi nguyên của giải này sẽ được gửi đi Ý Đại Lợi, ở Villa MEdici, 3 năm, được chính phủ pháp đài thọ ăn ở và họ sẽ nghiên cứu một đề tài nào đó do họ tự chọn. Giải này được bỏ sau cuộc cách mạng văn hóa 1968. Lúc mình học thì trường quốc gia mỹ thuật Paris có tổ chức một giải khác để thay thế nhưng ít ai tham dự vì chẳng có tiền. Làm cho vui thôi, có 4, 5 thí sinh tham dự, vì bố làm kiến trúc sư.
Dượng Thụ được cử điều chỉnh lại khu Hoà Bình. Mình thấy Dượng phá cái nhà 3 tầng, cạnh photo Hồng  Châu, rồi thiết kế cái cầu thang từ khu Hoà Bình vào chợ rất hay. Thêm cái cầu thang này không thẳng băng mà nối chéo phải cái đồn cảnh sát dưới chợ.
Phía bên đường Lê Đại Hành thì dượng thiết kế một cầu thang to lớn nhưng nếu dượng thiết kế cầu thang này như cầu thang của công trường Tây BAn Nha (piazza espagna) ở thủ đô la mã thì quá đẹp. Có lẻ hết tiền.
Dượng phá dãy phố có vòm để thay vào đó các kiosque như khi xưa lúc chưa đi du học.

Căn phố 3 tầng cạnh photo Hồng Cháu bị phá bỏ để thành lập cái cầu thang đưa vào chợ. Mình thấy cầu thang này được thiết kế rất mới lạ và đẹp. Chỉ tiếc là dượng cho phá bỏ dãy phố vòm ở khúc này để thay thế bằng các kiosque mà thời tây đã làm, như kiosque bán đồ lưu niệm Hoàng Lan. Chán Mớ Đời 

Không ảnh cho thấy rõ, Chợ Mới được kết nối với khu Hoà Bình bằng hai cầu thang. Cầu thang lớn cạnh vũ trường La Tulipe Rouge và chiếc cầu kết nối từ cầu thang ngay photo Hồng Châu đi vào chợ. Mình chỉ tiếc là đã phá bỏ dãy phố vòm nối tiếp dãy photo Hồng Châu, thay vào đó vào mấy cái quán liệu xiêu Chán Mớ Đời .

Vườn hoa ngay chợ bị ông thầu khoán Nguyễn Đình Chiểu, người thầu xây chợ mới Đàlạt, xin đất làm khách sạn Mộng Đẹp, phá nát không gian ý tưởng của dượng Thụ. Ngày nay thì càng te tua hơn nữa.

Cùng lúc thiết kế đô thị, dượng Thụ cho giải toả bến xe trước khu Hoà BÌnh ngày nay, đưa bến xe Sàigòn Đàlạt xuống ngay ấp Ánh Sáng, thị trưởng cấp cho ông chủ nhà hàng Chic Shanghai đất để mở cây xăng Caltex, ngoài ra có bến xe vùng lân cận như Tùng Nghĩa, Trại Hầm thì ở phía sau dãy phố của ông Đội Có. Còn bến xe đò Chi Lăng mà người lớn hay gọi Saint Benoît thì được đưa xuống Chợ Mới, vì dân tình đi chợ nhiều để tránh xe cộ nhiều ở khu Hoà BÌnh. Hình trên là bến xe đò Tùng Nghĩa,…
(Còn tiếp)
Dài quá để hôm nào rảnh thì kể tiếp vì mình có cả 1,000 bức ảnh về Đàlạt.
Nguyễn Hoàng Sơn 


Nàng! 1 sản phẩm của tình yêu


Tuần này, trên Facebook của NAM ROM, có tải 1 phim Việt, được xem là phim cuối cùng thực hiện của Việt Nam Cộng Hoà trước khi Việt Cộng vào, được quay năm 1974. Phim này do con trai ông Thái Đức Nhã làm đạo diễn, đến 45 năm sau mới được trình chiếu trên YouTube dưới tên “Tuổi Dại” ( Green Age). Xem link

https://youtu.be/dHwABXu4kuY

Có ca sĩ Thanh Mai đóng vai phụ, khuôn mặt rất dễ thương tương tự mụ vợ mình. Xin phép được ca tụng đồng chí gái 1 tí.

Xem hình xưa thì đồng chí gái giống ca sĩ Thanh Mai nhưng sau 30 năm lãnh đạo, đối chọi với mình thì như Francis Cabrel hát “Elle a dû faire toutes les gueres pour être te-tua .. »

Khi còn sống bà Thái Đức Nhã quen với bà cụ mình. Hình như có biệt thự ở đường Pasteur, cạnh nhà nghỉ mát của gia đình dì của đồng chí gái. Có lần sang Hoa Kỳ chơi, bà cụ mình nói chuyện với bà dì vợ thì được biết là hai nhà cạnh nhau. Họ biết nhau ở Sàigòn. Về Đàlạt mẹ mình có kể chuyện với bà Nhã. 

Phim này được quay bằng phim màu. Trước 75, ít khi có phim Việt được quay bằng phim màu, toàn là đen trắng. Hình như mình có xem phim Chân Trời Tím, Người Tình Không Chân Dung là phim màu. Thấy cũng vui vì được nhìn lại những hình ảnh của Sàigòn xưa, thời trang của giới trẻ, tóc dài đủ trò. Cốt truyện thì như bao nhiêu chuyện Việt Nam, con gái nhà giàu mê trai nhà nghèo, anh chàng này là dân Đàlạt. Khi xưa mình cũng nghèo nhưng chả cô nào nhà nghèo để ý cả. Chán Mớ Đời 

Người Việt mình thích Nghèo. Hạnh phúc vì nghèo. Người ta phỏng vấn ông nhạc sĩ nào đó, quên tên rồi. Lý do ông làm nhạc về nghèo. Ông ta kể mấy bản nhạc viết về nghèo, lại bán chạy nhất nên phải sản suất theo thị hiếu của thị trường.

Nếu viết về con nhà nghèo lấy con nhà nghèo hay con nhà giàu lấy con nhà giàu, không có câu khách được. Nghe kể có ông ca sĩ nào cứ hát bản nhạc Kiếp Nghèo, mua được mấy căn nhà. Xem báo chí mỹ, hay tây phương, họ cứ kể chuyện nhà giàu hay vua chúa mới bán chạy. Người tây phương thích làm giàu nên học cách làm giàu, chạy theo người giàu có để học nghề, còn người Việt thì thích nghèo, ngâm nga kiếp nghèo.

Rồi lại chửi bới người yêu phụ tình, đi lấy chồng. Anh nghèo, lười, không chịu làm việc, cứ tối ngày say sưa, lại bảo tôi về làm vợ, nuôi anh thì khốn nạn cho cuộc đời tôi. “Cứ rên rỉ, người ta lại bỏ con rồi Chúa ơi. Chán Mớ Đời “

 Có mấy cảnh quay tại Sân Cù Đàlạt và những thác nước như Pongour hay Gougat mà mình chưa bao giờ viếng khi xưa vì an ninh. Nhìn lại khi xưa không có dịp đi chơi với cô nào ở Đàlạt trên sân cù, thác nước ,... Buồn!

Cốt truyện là một cuộc tình tay ba, có anh chàng con nhà giàu, chả thấy học hành gì cả, không đi lính, cứ lái xe đi tán gái và hát hò ban nhạc. Thời đó, con trai mà không học đại học thì phải đi quân dịch, ai muốn miễn dịch thì phải học ngày chưa đủ, tranh thủ học đêm. Chỉ có con mấy ông lớn mới có tiền chạy chọt để miễn dịch. 

Còn một ông thần là sinh viên Phú Thọ, con công chức, không giàu, lại là bạn thân của con trai nhà giàu từ thời mẫu giáo, thấy có vẻ gượng gạo ra sao. Khi xưa mình đi học, mấy tên học chung thuộc giai cấp giàu, không bao giờ chơi với mình. Đến nhà thằng nào, là đứng ở ngoài chơi, đâu có cho vô nhà, sợ chôm chỉa. Đây lại nói con gái nhà giàu mê con nhà nghèo. Chán Mớ Đời 

Nói đến Chân Trời Tím, nghe kể là sau 1975, Việt Cộng để tấm ảnh của tài tử Kim Vui bận bikini trong viện bảo tàng Tội Ác Mỹ-Nguỵ. Nay cảnh nóng trong phim Việt Nam quá nhiều. Phải mất 45 năm để Hà Nội mới qua mặt Sàigòn.

Nghe nói , Việt Cộng để tấm ảnh của nữa tài tử Kim Vui trong viện bảo tàng tối ác mỹ-ngụy . Ai biết tấm ảnh nào thì cho mình hay. Mình mò tấm ảnh này trên mạng.

Phim vừa hết thì YouTube chuyển qua phim “Nàng” khiến mình thất kinh vì có xem phim này với học sinh trường Văn Học và Văn Khoa khi xưa tại rạp xi-nê Hoà BÌnh năm 11 B. Dạo ấy, cứ cuối tháng, là học sinh hai trường được xem xi-nê miễn phí tại rạp xi-nê Hoà BÌnh của ông bà chủ tiệm Chic Shanghai từ 10 giờ đến 12:00. Học tiết đầu xong, ra chơi là cả đám cuốc bộ hay đi xe gắn máy lên đường Duy Tân. Vui nức nở. Cái thú đi xi-nê miễn phí và cùng cả trường, khá vui, nhiều kỷ-niệm. Vào rạp thì la ó, chọc ghẹo mấy cô, trong khi thầy CBA cứ đi vòng vòng.

Hình này mình xem ở bên tây, khi báo chí tây chụp ảnh ngày Việt Cộng vào Sàigòn. Khiến mình thất kinh.

Thằng nào có đối tượng thì cứ chu mõ rống để đối tượng nghe giọng vịt lộn của hắn. Đâu phải chỉ có một tên, toàn là gà trống gáy như cái chuồng gà loạn cào cào lên. Chỉ đến khi tắt đèn thì mới ngưng, lẻ tẻ vài câu của mấy tên còn ghiền gáy trong rạp.

Đồng chí gái xem, kêu 50 năm về trước mà cốt truyện khá hơn xi-nê Việt Nam ngày nay. Tuần rồi đồng chí gái xem phim “Bụi Đời” của Việt Nam ngày nay thực hiện. Chán như con gián. Đồng chí gái xem còn mình thì ngủ để ngày mai lên vườn.

Phim Nàng được quay theo một cuốn tiểu thuyết, khuôn mặt của Thẩm Thuý Hằng quá đẹp nhưng không hiểu sao bà ấy vẫn muốn thăm viếng các ông bác sĩ giải phẫu thẩm mỹ. Mình không nhớ cốt truyện vì đã xem lâu quá. Chỉ nhớ mặt của tài tử Thẩm Thuý Hằng quá đẹp rồi có cảnh kép độc cải lương Việt-Hùng, ôm hay hiếp dâm cô nào làm việc trong nhà ông ta. Mình chỉ định hướng những cảnh ấn tượng không à.

Hình như phim này được giải xi-nê Á Châu chi đó, cho thấy trình độ điện ảnh Việt Nam khi xưa cao hơn các nước khác trong vùng. Sau này điện-ảnh Đài Loan, có một thế hệ đạo diễn trẻ, bắt chước nhóm đạo diễn Ý Đại Lợi, làm phim loại “tân-hiện-thực” khá nổi tiếng. Mình rất mê nhóm này, xem gần như toàn tập phim của họ vì có chút gì tương tự Việt Nam.

Mỗi tháng học sinh Văn Học và Văn Khoa được xem xi-nê miễn phí nên tháng đó không tốn tiền đi coi xi-nê tại rạp Hoà Bình.


Hình này cho thấy rạp đang chiếu phim Mãnh Lực Đồng Tiền cũng do đạo diễn Lê MỘng Hoàng thực hiện sau khi quay phim Nàng. Phim Nàng được coi năm 1972, chắc Mãnh lực Đồng Tiền năm 1973 hay 1974. Ông đạo diễn này, du học bên pháp, rồi học thêm về xi-nê cùng thời với ông Hoàng Anh Tuấn, Vĩnh Noãn,... mình không có coi phim này, nghe nói có Hùng Cường và Mai Lệ Huyền đóng. Mình mê xem phim ngoại quốc hơn phim việt.

Xem phim ngoại quốc, thấy hình ảnh tuyết rơi, cảnh đẹp nên giúp cánh buồm tuổi thơ của mình bay bổng ra khơi, còn phim Việt Nam thì cứ thấy nghèo với những giấc mơ Phù Đổng. Đậu được cái bằng là có con nhà giàu đem tới gả như các tuồng cải lương hồ quảng.

Phim Việt Nam khi xưa, mình thấy phim “chúng tôi muốn sống” của ông Vĩnh Noãn quá hay, so với thời đại ấy. Ông này là anh của bà chị dâu họ của đồng chí gái nhưng mình không có dịp gặp, chỉ đi đám tang khi ông qua đời. Không hiểu sao, bộ chiêu hồi không tiếp tục làm những phim tương tự để chống cộng.

Khi họ xây xong chợ Mới thì chợ Cũ (rạp Xi-nê Hoà Bình) được làm lại. Có rạp xi-nê phía trong còn xung quanh thì các tiệm bán hàng. Mình có thấy bản vẽ của rạp xi nê và trên lầu với thương xá xung quanh rạp xi-nê nhưng cuối cùng chắc tốn kém hay không ai chịu đầu tư nên chỉ làm một tầng. Để hôm nào mình tải hình ảnh khu Hoà Bình từ thời thành lập đến nay. Bản vẽ cho thấy khu thương xá có đến 4 tầng.


Thường thường trước khi vào phim chính, họ hay chiếu mấy tấm quảng cáo các thương hiệu tại Đàlạt, rồi các phim dạo, các phim sắp sữa được chiếu trong nay mai. Mình không nhớ hôm ấy, chiếu phim gì nhưng lúc chiếu thử thì cách quảng cáo của phim Nàng rất ư là ấn tượng khiến mình nhớ đến ngày nay. 

“Nàng! Một sản phẩm của tình yêu” rồi chiếu cảnh Thẩm Thuý Hằng trong vai Vân, một cô gái mồ côi từ nhỏ,...có La Thoại tân, Trần Quang,... lâu quá không nhớ hết. Cũng tại rạp Hoà Bình, bà dì mình có dẫn đi xem phim “Chiều Kỷ-niệm” cũng do Thẩm Thuý Hằng đóng vai chính. Mình không nhớ cốt truyện, chỉ nhớ TTH lái xe décapotable chạy ngang, làm bắn bùn lên người ông hoạ sĩ Thanh Tú đang đứng vẽ bên đường. Phim Việt Nam hay có diễn viên cải lương đóng như Thanh Tú, Việt hÙng, Hùng Cường, chắc để câu khách cải lương. Bình dân hơn, dễ kiếm tiền. Phim như Người Tình Không Chân Dung của đạo diễn Hoàng Vĩnh lộc rất hay vào thời ấy thì thiên hạ không hiểu.

Mình có tật là có gì ấn tượng thì mình hay lập lại. Qua hôm sau vào lớp, trong lúc đợi thầy vào lớp thì mình kêu “nàng ! 1 sản phẩm của tình yêu” khiến đám học chung cười rồi từ từ cả đám trong lớp bắt chước, kêu “nàng! 1 sản phẩm của tình yêu”. Lâu lâu thầy đang viết trên bảng thì ở dưới có tên nào rống lên “nàng! 1 sản phẩm của tình yêu” khiến thầy quay lại ngơ ngác như bò đội nón.

Dạo về Đàlạt, gặp lại bạn học cũ thì Ca sĩ Ngân Hàng kêu hắn nhớ mình nhờ câu “Nhà nó nghèo” mà mình là tên đầu tiên phát biểu trong lớp. Hôm ấy vào giờ thầy Nguyên, dạy Hình Học. Thầy kêu Trần Thiện Tân lên bảng để khảo bài. Anh chàng này hơn mình 3 tuổi mà lại khai trụt tuổi sinh năm 1959 như tính trước anh ta sẽ thi rớt tú tài 5 lần. Nhà ở Tùng Nghĩa, ông bố có tiệm thuốc Tây, khá giàu. Khi mình mượn xe ông cụ chở cả đám xuống Tùng Nghĩa đi quyên tiền cho đồng bào bão lụt miền trung thì bị hư xe. Bố của Tân, lo hết vụ này mới lái xe về Đàlạt được. Cuối năm 12B, anh chàng này thi rớt tú-tài rồi chạy về Sàigòn, học lại. Từ đó, không gặp lại.

Thầy Nguyên hỏi anh ta gì mà anh ta trả lời không được. Thầy Nguyên hỏi “Tại sao em không hiểu?” anh chàng Tân đứng đực như bò đội nón. Mình bổng nhiên kêu “Nhà nó nghèo thầy” khiến thầy Nguyên bật cười khiến cả lớp rống theo. Từ đó trong lớp, thầy giáo hỏi, ai trả lời không được là cứ kêu tại nhà nó nghèo. Câu nhà nó nghèo đi theo mình đến nay.

Ngày nay thì mình kêu “Bơ! 1 sản phẩm của tình yêu” Chán Mớ Đời 

Anh chàng mua bơ, đến với chiếc xe cũ, làm nhớ khi xưa ông cụ mình cũng có chiếc công xa này. Hôm nay, bán được nữa tấn. Hai cha con hái mất 4 tiếng đồng hồ.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao ngày nay phụ nữ được bận quần dài?

 Cứ lâu lâu trên đài truyền hình, nói về các phụ nữ ở trung đông, bị đối xử không bằng các bà ở các xứ tây phương thì mấy bà bạn chửi bới đủ trò, khiến mình buồn cười. Lý do là chúng ta không hiểu về lịch sử ở tây phương, nên cứ chửi bới, làm như chúng ta sinh ra tại các xứ tây phương là đã có sẵn tự do, công bằng, đàn ông bị phụ nữ ăn hiếp. 

Trước khi chúng ta có một xã hội như ngày nay, tất cả quyền lợi đều được dành cho phụ nữ, các thế hệ đi trước đã phải đấu tranh quyết liệt để thế hệ chúng ta thừa hưởng.

Tương tự thế hệ con cháu của chúng ta đã thừa hưởng những đấu tranh, công sức mà chúng ta đã bỏ ra khi mới di cư đến xứ người. Chúng không biết công sức của kẻ trồng cây, chúng chỉ biết ăn quả mà không tìm hiểu về kẻ trồng cây.

Tuần này, mình đọc trên Facebook của cô cháu, kêu là hồi bé, cứ nghĩ mình là da trắng, không nghĩ gì cả về Việt Nam, nguồn cội. Đến khi vào đại học thì mới thấy sự khác biệt và tìm hiểu về văn hoá Việt Nam. Sau khi ra trường, về thăm Việt Nam một mình để tìm hiểu gốc gác. Cô ta lên án, kêu gọi các vụ bạo hành, sát hại người á châu,...

Dạo mình ở Pháp quốc, nghe nói có luật, cấm phụ nữ bận quần khiến mình đã ngu lại càng dốt bền. Có đạo luật được ban hành sau cuộc cách mạng long trời lỡ đất 1789, cấm phụ nữ bận quần, chỉ cho bận váy. Sau này, có nhiều lần đại biểu quốc hội pháp muốn bãi bỏ luật này nhưng mãi đến 2013 mới thực hiện.


Có thể khi xưa mấy bà bận váy, cột chặt quá nên sợ cho mấy bà bận quần thì khó mà cởi quần khi động phòng. Nội bận váy mà khi lên cơn, đàn ông phải lấy dao cắt mấy sợi dây cột váy lại cho nhanh, nay bận quần mà cột kiểu đòn bánh tét thì chỉ vãi ra quần. Chán Mớ Đời 

 

Kể ra thì bà con cười nhưng để nói lên các tự do đương đại dành cho phụ nữ, đã phải trải qua rất nhiều tranh đấu của các thế hệ đi trước. Ngay phụ nữ Hoa Kỳ chỉ mới có quyền đi bầu mới được 100 năm.

 

Ở các xứ tây phương, khi xưa phụ nữ không được bận quần dài nhưng các phụ nữ ở trung-á, theo đạo hồi giáo của đế chế Ottoman lại được bận quần. Phụ nữ kêu họ muốn bận quần để nam nữ bình quyền nhưng phụ nữ tây phương thích bận quần không phải vì đòi hỏi sự bình quyền mà bị ảnh hưởng thời trang của phụ nữ của đế chế Ottoman,bận quần từ mấy thế kỷ.

 

Quần áo đàn ông và phụ nữ Ottoman khi xưa


Năm 1716, bà Mary Wortley Montagu, một trong những phụ nữ may mắn, thời ấy được du hành ra hải ngoại. Bà ta đến Constantinople, với ông chồng đại sứ. Bà ta đam mê thời trang phụ nữ của đế chế Ottoman. Bà ta kể phụ nữ ở đây, tự do hơn ở Anh Quốc. Họ có thể ra đường ban đêm mà không cần phải có người đi cùng, có thể xin ly dị và bận quần đi ra đường. Ngày nay, thì ngược lại. Chán Mớ Đời 


Có thể có bà nào đạo hồi giáo, sang âu châu, thấy phụ nữ ra đường ban đêm, cần phải có người đi cùng nên khi về nước, lại phán ra luật đàn bà ra đường, cần phải có một người nam đi chung. Chán Mớ Đời 

 

Khác với tây phương, phụ nữ hồi giáo bận quần không vì thời trang mà vì sự tiện dụng. Nam nữ của đế chế hồi giáo cởi ngựa đường xa. Do đó quần áo Unisex rất thịnh hành ở đế chế này.


Dạo này, mình đang chuẩn bị đi viếng Thổ Nhĩ Kỳ với đồng chí gái nên đọc sách báo về đế chế Ottoman. :)

 

Quần của người Thổ Nhĩ Kỳ được gọi “salvar”, dài và phình ở trên, và nhỏ lại ở cổ chân. Quần này giống quần áo của người tây phương hiện đại trước khi người tây phương bắt đầu bận quần. Lúc đầu, họ gọi “sans culottes”. Hồi nhỏ học về lịch sử tây, ông thầy nói nhóm “sans culottes” khiến mình tưởng họ không bận quần lót khi vào họp quốc hội. Sau này qua tây mới hiểu; sau cuộc cách mạng, có một nhóm người làm cách mạng với giai cấp quý tộc, không bận loại quần ngắn, bỏ vào vớ cao đến đầu gối, nên được gọi là sans culottes.

 

Khi xưa, giới  quý tộc tây phương bận quần bỏ vào vớ tới đầu gối, gọi là culotte. Sau cuộc cách mạng 1789, người không bận culotte, gọi là “sans culottes”

Hình vẽ một người làm cách mạng tại pháp 

Bà đại sứ trở về Anh Quốc với mấy rương quần áo của phụ nữ hồi giáo. Bà ta viết về những kinh nghiệm tại đế chế Ottoman, gây nên sự hiếu kỳ, tò mò của phụ nữ giới thượng lưu. Dần dần, phụ nữ các nước tây phương được du hành và khám phá ra quyền lợi của họ, yếu kém hơn các phụ nữ khác ở hải ngoại. Từ đó, họ mới tạo dựng phong trào, kêu gọi sự bình quyền trong xã hội.

 

Cho thấy các thay đổi về xã hội, văn hoá chính trị của phụ nữ tây phương, bắt nguồn từ phụ nữ hồi giáo. Ngày nay, các xứ hồi giáo, kềm chế phụ nữ lại rơi vào thế lạc hậu so với các nước tây phương. Cho thấy, kềm kẹp phụ nữ sẽ không làm xã hội tiến bộ mà đi thụt lùi.

 

Dạo còn bé, mình thấy bà giúp việc của gia đình chú Ký, gốc Bắc bận váy. Khi mót tè, bà ta đứng tè thoải mái, không cần ngồi xuống tuột quần như mấy bà khác, bảo mình đi chỗ khác chơi. Qua tây, nghe kể khi xưa, phụ nữ bận váy rộng như xi-nê về thời cổ đại như ở điện Versailles. Mấy bà mót tè hay muốn đi đại tiện, cứ vô tư đứng làm một bãi rồi có nhân công cầm thùng phân đi hốt như ngày nay, xe mô-tô đi hốt kít chó ở Paris. Mình có kể về lịch sử của cái corset rồi.

 

Bận váy rộng như vậy thì đi tè hay đại tiện rất thoải mái. Cứ vô tư 


Ở âu châu, phong trào đòi cải cách thời trang, phát động từ thời Victoria. Phụ nữ đòi bận quần dài, vì tiện lợi và làm ấm chân họ vào mùa đông. Viết tới đây, nhớ đến thằng Trí, gốc Huế, có lần hỏi mình trời Đàlạt lạnh, mấy cô bận váy, gió luồn từ dưới chân lên chắc lạnh lắm. Mình nói nó hỏi cô bận váy chớ mình không biết. Chán Mớ Đời 

 

Khởi đầu là bà Amelia Jenks Bloomer, người phụ nữ đầu tiên thành lập một tờ báo phụ nữ, bận quần theo kiểu phụ nữ Trung Á và trung đông, hồi giáo và quảng bá trên tờ báo phụ nữ của bà. Từ đó người ta gọi quần dài phụ nữ là “Bloomers”.


 

Áo quần do bà Bloomer thiết kế.

 

Trên thực tế thì nhà thờ cho phép bận váy dài, xem bận quần kiểu hồi giáo thì phản lại thiên chúa giáo, các điều răn của chúa. Giới y khoa lại lên tiếng cho rằng bận quần dài sẽ khó thụ thai, bú xu la mua. Trong thời gian đánh nhau, các nữ binh sĩ pháp, chị nuôi bận quần dài để tiếp tế, cho các binh sĩ của Nã Phá Luân. Xem hình dưới đây

 


Vào thế kỷ 20, phụ nữ bận quần để chơi thể thao như quần vợt, đạp xe đạp,… nói chung thì họ vẫn bị cấm bận quần dài. Có bà giáo viên tên Helen Hulick bận quần dài, bị bỏ tù 5 ngày vì quan toà bắt bà ta bận váy khi hầu toà.

 

Ngày nay, phụ nữ phải cảm ơn Coco Channel và nghệ sĩ Katherine Hepburn, đã giúp đem quần dài vào thời trang những năm 1930.


Katherine Hepburn

Trong thời đệ nhị thế chiến, phụ nữ được khuyến khích bận quần dài để giúp công cuộc sản xuất chiến tranh. Sau thế chiến thì phụ nữ lại ít bận quần dài, trở lại nếp sống cũ với cái váy.

 

Chỉ sau những thập niên 60 và 70 của thế kỷ trước, phong trào phụ nữ tranh đấu, mới thấy nhiều tiểu bang, bỏ luật nghiêm cấm bận quần dài ở nơi công cộng. 

 

Chỉ đến ngày 31 tháng 1, năm 2013, Pháp quốc mới bỏ luật cấm phụ nữ bận quần tây nơi công cộng. Trước đó, cảnh sát không kiểm soát vụ này, cứ lờ đi. Gặp Việt Nam thì công an làm tiền mệt thở, giàu to. Mình đề nghị Việt Nam ra lệnh phụ nữ bận váy hết là công an giàu to.

 

Khi tranh cử, bà Hillary Clinton vận quần tây để báo cho mọi người rằng nam nữ bình quyền, để nhắc lại sự tranh đấu của phụ nữ nhưng chắc ít ai biết và hiểu vụ này. Chỉ tiếc bà ta không bận quần dài của mấy bà đạo hồi. Ngày nay, mấy bà này thì quần dài không thấy, chỉ thấy trùm từ đầu xuống chân. Chán Mớ Đời 


Biết đâu, 100 năm nữa, ở tây phương, phụ nữ ra đường lại trùm khăn che mặt như phụ nữ ở trung đông ngày nay.


Ở xứ Tô Cách Lan, đàn ông bận váy, thổi kèn ò e. Để hôm nào mình rảnh sẽ kể vụ này. Vui lắm. Khi mình ở Anh Quốc thì khám phá vụ này.


Hồi nhỏ, mình thấy bà Bắc bận váy, còn được gọi là quần không đáy trong khi mấy bà gốc miền Trung hay Nam thì bận quần đen nên thắc mắc nhưng không dám hỏi vì sợ bị người lớn cho ăn tát. Đến khi học việt văn mấy câu ca dao tả thời vua Minh Mạng, bắt phụ nữ, không được bận váy mà phải bận quần.


Lệnh từ trong Huế ban ra,

Cấm quần không đáy đàn bà phải tuân.

Chiếu vua mồng tám tháng ba,

Cấm quần không đáy người ta hãi hùng.

Không đi thì chợ không đông,

Nếu đi thì lấy quần chồng sao đang.

Có quần ra quán bán hàng,

Không quần ra đứng đầu làng trông quan.

Đi chợ mượn đỡ cái quần,

Chồng đành mặc váy che thân ngồi nhà.

Bỗng nghe mõ gọi đằng xa,

Vội vàng đóng khố chạy ra ngoài đình.

Cứ tưởng tượng mình đang làm vườn, bổng nhiên mụ vợ chạy lại kêu cởi quần ra cho bà bận đi chợ. Chim sóc tưởng là bạn chúng, bay lại mổ. Chán Mớ Đời 


Váy và yếm của phụ nữ bắc bộ


Ông thầy kêu là bận váy, không bận quần để nói lên sự bất khuất, không muốn bị đồng hoá bởi người Tàu vì người Tàu bận quần. Người Việt mình cứ lấy cụm từ bất khuất để chia động từ cho tất cả những gì họ làm. Mình nghĩ bận váy vì ảnh hưởng khí hậu nhiều hơn. Ở Bắc Phi, người ta bận Djellaba vì mát chớ không phải vì chống tây chống anh gì cả. Hồi mình ở Ma-rốc, bận cái này mát lắm.


Djellaba của Ma-rốc


Các người thượng vẫn bận váy còn đàn ông thì bận khố. Người Kinh khi xưa chắc cũng bận như vậy, rất sexy. 


Họ kể khi xưa hai bà Trưng ra trận, bận váy chớ đâu có bận quần như mấy cô nữ sinh Trưng Vương. Chán Mớ Đời


Đọc trên mạng, xin trích lại đây:


“Trong các tài liệu chữ nho, nếu viết là quần 裙 có nghĩa là váy vì không có nhữ nho chỉ váy nên mượn chữ quần để thay vào nên gây hiểu lầm; thí dụ như: “trách quần” 窄裙 tức là váy bó sát.; 花裙 váy hoa; 襯裙 váy lót. Vì vậy mà khi tả bà Trưng mặc váy thì viết : « Hồng quần  nhẹ bước chinh yên »

Váy còn gọi là xống, mấn được phân loại váy thành váy kín (váy chui), váy mở, váy đùm (váy buộc túm sau lưng để làm việc), váy đụp (váy vá chằng vá chịt trước sau), váy cạp điều (lưng váy may bằng vải đỏ), váy kép ( hai lớp, lớp ngoài vải mỏng, lớp trong vải thô), váy cửa võng (phía trước trùng xuống với các mép gấp cong), váy quai cồng (váy xắn lên hông lúc làm việc cúi lom khom ngang mông, khi móc cua mò ốc, khi lội qua sông cạn thì phải vén váy lên theo mực nước). Váy của phụ nữ nhà giàu hoặc ở thành thị thì dài tới gần gót chân.” (Hết trích)


Bận váy khi xưa, thời Tây mới sang.


Sơn Đen thời xưa ở Đàlạt Chán Mớ Đời 


Nguyễn Hoàng Sơn