Hình ảnh Đà Lạt xưa

 Mấy hôm nay, thấy có ông Tây nào tải mấy tấm ảnh do ông ta chụp tại Đà Lạt trước năm 75 khiến mình chợt nhớ đến khung cảnh ngày xưa. Mình tính không kể về Đà Lạt xưa nữa vì cứ như múc nước từ ao ký ức rồi đổ sang vùng hoài niệm kia, tát qua tát lại đến khô kiệt. Lâu lâu thấy dân Đà Lạt tải một tấm ảnh mới thì bao kỷ niệm lại tuông về. Mình có đâu trên 800 tấm ảnh cũ của Đà Lạt, do một anh cựu học sinh Lasan Adran tặng.

Đặc biệt tuần này có một tấm bưu thiếp chụp con đường mòn, nối liền đường Phan Đình Phùng và Hai Bà Trưng, băng qua vườn trồng rau. Khi xưa, mình có đi bộ vài lần khúc này. Để hôm nào rảnh mình lục tất cả các tấm bưu thiếp về Đà Lạt ngày xưa bán cho du khách, rồi tải lên đây.

Đường Phan Đình Phùng nằm song song với đường Hai Bà Trưng, được nối liền bởi 3 chiếc cầu chính, xe có thể đi qua: phía Số 4 có cầu ở đường La Sơn Phu Tử, cầu Cẩm Đô, và cầu đường Hải Thượng, gần trường Việt Anh. Đường bộ, hẽm thì có phía sau trường Tân Sanh, cây xăng Ngọc Hiệp, ngay Chợ Nhỏ ở tiệm thuốc tiệm Tây Lâm Viên, một ở Ngã Ba Chùa, đi băng qua vườn ông Ba Đà, mướn đất của ông bà Võ Đình Dung, và con đường chỗ hãng cưa Xu Tiếng, ảnh của tấm bưu thiếp.

Nói chung từ MÃ Thánh đến trường Việt Anh, tất cả đất làm vườn trồng rau, dọc con suối thuộc về ông bà Võ Đình Dung. Ông Võ Đình Dung là người thầu xây nhà ga Đà Lạt ở đường Nguyễn Trãi và dãy phố khu Hoà Bình, chỗ tiệm bánh mì Vĩnh Chấn đến nhà trồng răng ông Phan gì Trình, bố của thằng Hy khi xưa học chung với mình. 

Chùa Linh Sơn và Linh Quang, cũng được ông bà tặng đất để xây. Ông ta có chân trong hội đồng thị xã Đà Lạt, gồm 3 ngươi Tây và 2 người Việt nên khi người Pháp quy hoạch thành phố, ông ta biết khu nào dành cho người Việt (indigènes) thì mua hết nên sau này được xem là người giàu nhất Đà Lạt. Mình có kể vụ này rồi.

Ảnh chụp in trên bưu thiếp nhìn từ phía đường Phan đình Phùng sang Hai Bà Trưng, thấy con đường đất để người dân đi ra phố.

Đây là phía sau tấm bưu thiếp, được in tại Hương Cảng, chỉ cần dán tem và viết địa chỉ bên phải và vài dòng cho người thân bên trái. Khi xưa, mỗi lần đi chơi đâu ở âu châu, mình mua vài tấm làm kỷ niệm vì không có máy hình, gửi vài tấm cho bạn bè, người thân ở Paris.

Xem hình này thì điểm đầu tiên nhận thấy là Domaine de Marie trên đồi bên kia, ngoài ra còn thấy trường tiểu học Đa Nghĩa mà khi xưa, mình có lên đây chơi vài lần. Khúc này ở đường Phan Đình Phùng gần hãng cưa Xu Tiếng và Ga ra Phan Xứng. Hai nhà này có người học chung với mình khi xưa; Nguyễn Văn Thảo, sau này mình có gặp tại Paris sau 75 và Phan Hiền Huy. Nghe nói anh chàng này ở hải ngoại nhưng chưa có dịp gặp lại.

Có người hỏi mình lý do khi xưa, dân Đà Lạt gọi ông ngoại của anh ta là “ông Xu Huệ”. Tại sao là “Xu”? Mình hiểu là khi xưa, thời tây mấy người Việt đi làm cho Tây, được làm đội trưởng, mà tây gọi là “surveillant”, người Việt gọi Nôm na là “cai” như ông Cai Thỏ. Nhiều khi đọc luôn tiếng tây khá dài vì tiếng Việt là đơn âm nên người Việt gọi “xu” cho tiện.

Ông xu Tiếng, khi xưa làm việc cho tây, học nghề xây cất, sau này làm nhà thầu xây cất. Chính ông ta đã thầu xây Nha Địa Dư, cạnh trường Grand Lycee. Ông ta là 1 trong hai nhà thầu khoán nổi tiếng Đà Lạt với ông Võ Đình Dung ở buổi giao thời của Đà Lạt.

Nha Địa Dư Đà Lạt, do thầu khoán Xu Tiếng xây cất. Ông này chết sớm, cô con gái kể là mới lên hai thì ông ta đã qua đời.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Phía trên đồi trước Domaine de Marie, thấy khói cháy cỏ, mình đoán là lúc họ chuẩn bị cày miếng đất nằm giữa đường Ngô Quyền và đường Thi Sách, sau này mình hay lên đây đá banh với dân Số 4. Tết đến thì người Huế ở Số 4 hay tụ tập đây chơi bài chòi thì phải.

Ảnh này cho thấy rõ trường tiểu học Đa nGhĩa và nguyên khu Domaine de Marie. Hình này cho thấy con đường mòn nối liền đường Ngô Quyền, Thi Sách, đi mép bên trường Đa Nghĩa, rồi xuống đường Hai Bà Trưng, nối liền với con đường mòn đất qua Phan Đình Phùng. (Hình của Bill Robie)

Nếu mình không lầm nhà thầy Hồ Thanh Tâm, dạy sử mình năm lớp 11, gần xóm trong khu vực này. 

Tấm không ảnh này chụp từ Domaine de Marie, có thấy đường Ngô Quyền, Thi Sách, Hai Bà Trưng và một đoạn đường mòn từ Phan Đình Phùng trước trường Đa Nghĩa. Không thấy khu nhà thầy Hồ Thanh Tâm ở.

Tấm ảnh này chụp trên cầu đi vào chợ Trên, từ khu Hoà BÌnh, tiệm chụp hình Hồng Châu. Thấy cuộn dây kẽm, nhớ là chiều tối, cảnh sát kéo lại để tránh nằm vùng vào đặt chất nổ trong chợ sau Mậu Thân.

Mình có một kỷ niệm bị ông cụ khệnh cho một trận trên chiếc cầu này. Dạo đó, đi vào vườn trong Suối Tía. Không hiểu lý do ông cụ chọn đi đường này, mình cầm cái bình thủy, đựng nước. Có tên nào đi ngược lại, đụng mình, làm rơi cái bình thủy bể. Ông cụ cho một tát nhớ đời về tội xớn xác. Chỗ này chắc là cuối tuần vì trong tuần ít người. Thiên hạ bán lén, lâu lâu cảnh sát rượt chạy mệt thở, chỉ sau này thì cảnh sát cho bán líp ba ga, không rượt nữa.

Mình hay thấy một bà hay ông người chàm, ngồi đây trên cầu, kêu thiên hạ dừng lại để nghe họ xem bói thì phải. Mấy bà ngoài chợ sợ họ lắm, kêu sợ bị họ thư. Kêu người hồi (hồi giáo).

Chỗ này, nơi mấy thang cấp, thường thấy mấy bà sơ của Domaine de Marie, đứng đây bán đồ cũ của người Mỹ viện trợ để nuôi trẻ mồ côi. Sau này mấy sơ bán thẳng cho mấy bà bán áo quần trong chợ, để bán lại cho dân Đà Lạt.

Đặc biệt chiếc cầu này được thiết kế bởi kiến trúc sư Ngô Viết Thụ với cầu thang bên vũ trường La Tulipe Rouge. Chiếc cầu nổi dài, hình chữ K, rất đặc biệt thay vì thẳng. Ngoài ra còn thiết kế mấy dãy phố dưới cầu thang chợ, hai bên hông của Chợ Đà Lạt. Mình có mấy tấm ảnh bản vẽ cũ.

Tấm ảnh này đề ngày 12 tháng 2 1972 do Blaine Jessee chụp. Mình đoán là mùa chợ Tết vì thường họ mướn chỗ này để bán hàng. Hàng năm, thành phố có vẽ mấy cái ô để dân Đà Lạt mướn chỗ để bán mấy ngày Tết. Bà cụ mình hay mướn một chỗ để một chị người làm ra bán, sau này có hai gia đình hàng xóm, mướn chỗ rồi lấy hàng bà cụ bán, kiếm tiền ăn Tết.

Hình này ở khu Hoà Bình, chụp từ dãy phố nhà hàng Chic Shanghai chiếc xe màu xanh, nếu mình không lầm là của ông bà Võ Quang Tiềm, dùng để chở rượu. Mình hay thấy ông tài xế, hình như là cháu của ông Tiềm, hay lái chiếc xe này. Bà Tiềm là chị em bạn dì hay cô cậu với mệ ngoại mình.

Dạo bà cụ mình vào Đà Lạt, được bảo trợ bởi ông bà Phúng, em của bà Tiềm. Sau đó mẹ mình theo việt minh bị bắt chung với cô Minh, con ông bà Võ Quang Hàm, hình như cháu của ông Tiềm, tiệm thuốc tây Minh Tâm. Ông Tiềm là người bảo lãnh bà cụ ra tù. Khi ông cụ mình giải ngủ, học thi vào làm công chức cho ty công chánh, ông Tiềm kêu ra nhà ngủ lại, bắt học thi thay vì để ở nhà, ông cụ lại tính chuyện sản xuất.

Thấy chiếc xe Ladalat của hãng Citroen. Dạo ấy công ty này đầu tư vào Việt Nam, dàn xe hình như được sản xuất tại Việt Nam còn máy móc thì đem từ Pháp sang. Nếu không có vụ 30/4/75 thì ngày nay Việt Nam có lẻ đã sản xuất xe chiến đấu hơn xe của đại hàn.

Chiếc xe đò chạy Sàigòn - Đà Lạt mà khi xưa, mình có đi mấy lần. Bến xe ở gần Ấp Ánh Sáng, cạnh bên cây xăng Caltex. Khi đi thì đến bến xe để đi, còn khi về từ Sàigòn thì nhà Mệ Ngoại mình ở Hàng Xanh nên ra đường chính, kéo ghế ăn tô hủ tiếu rồi đứng đợi bên đường rồi quơ tay để xe Nam Sơn ngừng rồi chạy về Đà Lạt. Mình cũng hay đu lên xe kiểu này vì xe không dám đậu lâu, sợ bị cảnh sát phạt vì đón khách bên đường, xem như ăn gian chủ xe. Tài xế và lơ xe, bắt khách dọc đường thì bỏ túi tiền riêng nên rẻ hơn là mua vé.

Mình đoán là chụp xe chạy lên dốc đường Lê Đại Hành, vì ông ta cũng chụp  tấm ảnh từ rạp Ngọc LAn xuống hồ Xuân Hương, thấy cái mái nhà của cây xăng Caltex

Dạo ấy Đà Lạt ít xe, hoặc là vào giờ thiên hạ đi học hay đi làm hết. Chủ cây xăng Caltex này là ông chủ nhà hàng Chic Shanghai, được thị trưởng Trần Văn Phước cho đất, để ông ta bỏ tiền xây cây xăng. Ngoài ra ông ta cũng bỏ tiền ra để xây khu rạp xi nê Hoà Bình khi họ dời chợ Cũ xuống chợ mới. Phía trong chợ cũ, được thiết kế lại làm rạp chiếu bóng Hoà Bình, xung quanh thì có dãy tiệm bán đồ như mấy tiệm Tiến Đạt, Anh Lân,…

Đây là ảnh chụp từ dãy phố của ông Đội Có, người xây hồ Đội Có, mình có kể rồi, nhìn sang tiệm sách Hoà Bình, nơi hàng năm phải ra đây mua sách của mấy ông tây bà đầm bắt mua để đọc. Tiệm này cũng do mấy chú Ba làm chủ, bên cạnh có tiệm bánh Thanh Nhàn, của hai bác Bửu Ngự, hàng xóm. Nhìn xéo qua thì có tiệm sách Liên Thanh, cạnh bên tiệm giầy Bata. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Phá ngục Bastille 1789

Hôm trước, có người imeo nói là đọc bài 14 Juillet của mình, giúp nhớ lại những gì ông thầy tây dạy về cuộc cách mạng Pháp và hỏi ngày 13/7/1789 là ngày họ phá ngục Versailles phải không. Mình nói ngục Bastille chớ còn bỏ tù ở lâu đài Versailles thì mình xin đi tiên phong vào tù. Nhân dân thành Paris vào nhà tù Bastille, giải cứu tù nhân ngày 14/7 nhưng chỉ có 7 tù phạm ở trong. Lý do dân nổi loạn vào ngục Bastille, không phải để giải thoát tù phạm mà để lấy súng ống và thuốc súng hầu chống trả lại lính của triều đình đang bao vây thủ đô. Ngày 14/7 được xem là ngày đầu tiên cho cuộc đời mới, một kỹ nguyên mới.

Một trong những nguyên do chính của cuộc cách mạng ở Pháp là khủng hoảng tài chánh khởi đầu bằng cuộc chiến dành độc lập của 13 tiểu bang thuộc địa Anh quốc ở Châu Mỹ, khiến trên 50,000 loyalist, người gốc Pháp bị trục xuất khỏi vùng Quebec tại Gia-nã-đại, trong số 90,000 dân cư nói tiếng Pháp, buộc lòng nước Pháp phải tham chiến, giúp đỡ 13 thuộc địa của Anh Quốc. Có lẻ vì vậy mà ngày nay dân francophone ở Gia Nã Đại ít hơn dân nói tiếng Anh. Cuộc khủng hoảng tài chánh kéo dài, thêm giới trưởng giả lên án những đặc ân dành cho thành phần quý tộc, họ hàng với vua và nhà thờ được miễn thuế trong khi Tiers état bao gồm 97% dân số lại bị đánh thuế nặng.

Từ khi Đặng Tiểu Bình cho TQ đổi mới, dùng kinh tế thị trường là ngọn đuốc cách mạng thì ngày nay, giới đại gia, trung lưu là giới làm nên chuyện, cải tổ đất nước nên người ta lo ngại là giai cấp này sẽ đòi hỏi thêm quyền tự do, chia sẻ chính trị vì bao nhiêu quyền lợi, chính trị đều nằm trong tay các đảng viên. Nếu có cuộc khủng hoảng kinh tế ở TQ thì giới trung lưu sẽ lên tiếng đòi hỏi quyền lợi của họ trong tay của nhà cầm quyền. Người ta lo ngại 14/7/1789 sẽ xẩy ra tại TQ nếu có cuộc khủng hoảng kinh tế. Gần đây, các nhân vật được ái mộ ở Trung Cộng, như Jack Ma,…bị chính quyền làm khó dễ.

 Nhà vua hay giai cấp quý tộc, có đất đai nhiều nhưng không phải đóng thuế. Họ cho thuê đất để các nông dân cầy cấy rồi đóng tiền cho họ. Thiên chúa giáo được xem là quốc giáo, được miễn thuế dù nhà thờ có nhiều đất đai để canh tác và cho thuê. Đức Hồng Y Richelieu, "l' Éminence rouge" rất nổi tiếng, ông được xem một thời, người cai trị của nước Pháp. Mình điên đầu về ông này, thầy giảng mà chả hiểu gì cả, tại sao ông cha lại làm thủ tướng cho vua Louis 13. Sau này coi phim 3 chàng ngự lâm pháo thủ của Alexandre Dumas thì mới hiểu đôi chút, lý do người ta không muốn tôn giáo và chính trị đi đôi với nhau.

 Nước Pháp được xem là mạnh nhất Âu Châu vào thế kỷ 18, bắt đầu thời cai trị của vua Louis 14, tây hay gọi "Le roi du soleil". Nghe kể không biết có đúng không là trời mưa mà ông ta bước ra là tạnh. Ông ta cai trị theo chính thể Quân chủ tuyệt đối ( monarchie absolue). Ông ta dời cả gia đình và triều đình về cung điện Versailles, cách Paris độ 20 km thay vì ở Palais Royal, cạnh vườn Tuileries ở Paris. Có lẻ vì lẻ đó mà mấy ông vua sau này không biết đến tình hình sinh sống của dân chúng ở Paris, như hoàng hậu Marie Antoinette ở chổ hoang vắng, miền quê nên chán, chơi trò cô bé chăn cừu, cho xây dựng mấy chuồng dê để mỗi ngày bà ta vắt sữa,..., theo phong trào lãng mạn của thời đó.

 Nhớ hồi học trường tây thì ông tây có dạy về Jean Jacques Rousseau, Diderot, Voltaire,.., những người khai sáng cho thế kỷ ánh sáng của nền văn hoá Pháp với tinh thần cartésien. Mình có viếng thăm mấy cung điện của vua chúa của Anh, Pháp, Áo-Hung Gia Lợi, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,..., nhưng phải công nhận điện Versailles do mấy kiến trúc sư danh tiếng Le Notre, Le Vau,..., vẽ theo tinh thần cartésien rất là đẹp. Năm thứ 3, mình hay ghé lại đây mỗi tuần để vẽ, nghiên cứu kiến trúc của lâu đài này.

 Mình không nhớ nhiều hay hiểu rõ sau khi đọc cuốn Contrat Social mà ông tây bắt cả lớp mua ở tiệm sách Hoà Bình, chỉ nhớ tra tự điển Larousse mệt thở, nhớ mang máng là phong trào văn hoá được gọi Ánh Sáng (Lumière) tạo nên một trường phái lãng mạn khiến các nhà trí thức mơ đến một xã hội khác, đẹp hơn qua các bài thơ của Lamartine,..., dựa trên căn bản quyền làm người, tự do và bình đẳng đưa đến cuộc cách mạng dành độc lập của Hoà Kỳ và cuộc cách mạng tại Pháp....

 Trước 1945, các nhà trí thức của Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi phong trào lãng mạn nên ta thấy xuất hiện những tác phẩm như Thiên Thai của Văn Cao, Con thuyền không bến của Đặng Thế Phong,..., đã nói lên ảnh hưởng của thanh niên thời ấy vì thế mới có 13 vị anh hùng Yên Bái bị chém đầu mà gần đây mình có xem được hình ảnh lính Tây chém, bêu đầu ngoài chợ. Các thanh niên tham gia các phong trào cách mạng để chống Pháp, dành độc lập. Khi có óc lãng mạn thì con người mới mơ tưởng đến một cái gì xa xa là lạ, một xã hội bình đẳng,... Thanh niênthời mình học đại học rất mê Che Guevarra, vì ông ta từ khước cuộc đời trưởng giả, bỏ học y khoa để đi làm cách mạng khắp nơi. Gieo chết chóc khắp nơi, tôn sùng bạo lực cách mạng.

 Các giới trưởng giả bị đánh thuế nặng để vua giúp đỡ 13 thuộc địa Hoa Kỳ đánh Anh Quốc dành độc lập mà ta nhận thấy tướng Lafayette có mặt tại Châu Mỹ. Người ta kể có trên 8,000 cuộc bạo động bởi nông dân vào thập niên 1780. Ông  Necker, tổng giám đốc tài chánh của nhà vua trình bày tình hình ngân quỹ quốc gia: thâu thuế được 503 triệu cân Anh, chi tiêu mất 620 triệu cân Anh trong đó có đến 310 triệu để trả nợ. Dân chúng lên án khi được biết nhà vua tiêu trên 31 triệu vào các cuộc ăn chơi, xa xỉ trác táng tại điện Versailles.

 Năm 1788 lại bị mất mùa, giá bột mì lên cao khiến các phụ nữ rũ nhau đi Versailles để đòi bánh mì. Những cải tổ về luật Pháp, thuế vụ được thi hành nhưng chỉ đánh thuế thêm người dân. Giới Tiers Etat đòi được thêm số đại biểu trong quốc hội vì họ chiếm 97% dân số, (quý tộc và nhà thờ là hai thành phần còn lại) nên nhà vua chấp thuận nhưng quyền đầu phiếu thì chưa quyết định.

 26/6/1789, nhà vua cho vời 20,000 lính ngoại quốc về Paris để dẹp loạn, tương tự binh đoàn Wagner ngày nay ở Syria và Ukraine. Dạo đó người ta có quyền đi lính thuê cho một nước khác tương tự ngày nay lính Thuỵ Sĩ đứng gác, bảo vệ toà thánh Vatican. Nếu ai viếng Vatican thì thấy mấy ông lính bận áo quần thời phục hưng, đứng gác ở cửa ra vào hay ở trong toà thánh. Ngay ở Hoa Kỳ, vua Anh Quốc muớn mấy đoàn lính Hessois và Đức để dẹp tan đoàn lính tạp hợp của Washington nhưng may thay đám quân thiện chiến này, ỷ y nên bị quân của Washington bao vây, đánh tan.

 Đầu tháng 7, nhân dân Paris nổi loạn, vua Louis 16 sa thải các bộ trưởng cấp tiến. Ngày 12 /7, luật sư và nhà báo Camille Désmoulins kêu gọi dân chúng đấu tranh vì nhà vua sẽ gửi mấy đoàn quân Thuỵ Sĩ và Đức để tàn sát người dân, do đó được mệnh danh là "L' homme du 14 Juillet". Ngày 13 /7 thì mấy chổ chấn đóng của nhà vua bị đốt phá, dân chúng vào cướp mấy kho lúa của nhà thờ. Có hình của ông Désmoulins trong viện bảo tàng Carnavalet, mình có đến xem thì được biết ông ta cũng bị chém cùng lúc với Georges Danton. Mình chỉ nhớ hai ông Robespierre và Danton được ông tây dạy sử địa nói đến nhiều nhất.

Làm cách mạng, đem đầu lâu của cai ngục Bastille đi khắp phố phường Paris.

 Ngày 14/7 thì dân chúng  chạy vào Hôtel des Invalides (viện thương phế binh) để cướp súng nhưng không thấy thuốc súng nên chạy qua ngục Bastille để lấy thuốc súng. Thật ra trong ngục chỉ có 7 tội phạm và chính quyền dự định sẽ phá nên trong khi chờ đợi thì dùng làm nơi chứa thuốc súng. Cai ngục Launay đồng ý cho đoàn dân phiến loạn vào ngục nhưng rồi ra lệnh cho lính bắn vào dân, khiến một số đông lính bất bình nên quay ngược chống lại ông ta, cuối cùng ông ta bị bắt, kéo lê khắp phố và bị cắt cổ bởi một tên bán thịt. Đầu lâu của ông ta được gắn vào cái thương, vác đi khắp nơi, khởi đầu cho cuộc thanh trừng giết người của cách mạng.

Hình ảnh này khởi điểm cho cuộc thanh trừng ghê rợn nhất của cuộc cách mạng Pháp. Vì tội phạm nhiều quá nên đao phủ thủ chém không xuể nên có ông Bác sĩ Guillotin với lòng bác ái lương y như từ mẫu, đề nghị dùng máy chém cho nhanh nên sau này dân tây đặt tên cái máy chém là "la guillotine" thay vì "la louisette"  vì do một bác sĩ khác tên Antoine Louis phát minh ra. Sau này họ đem sang Việt Nam để chém các người yêu nước của thuộc địa như 13 liệt sĩ Yên Bái.

 Vua Louis 16 ra lệnh các đoàn binh đang bao vây Paris về lại trại lính, mời các bộ trưởng cũ lại và đồng ý với đề nghị thành lập nền chính trị mới là Quân chủ lập hiến như Anh Quốc. Sau cuộc bạo loạn thì khắp nước chìm trong lo sợ vì không có quân lính, cảnh sát của nhà vua bảo vệ, cướp bóc nổi lên khắp nơi. Em trai của vua chạy sang cầu cứu các nước Phổ và Áo, đem quân sang dẹp loạn. Lính Pháp bị đại bại vì các vị chỉ huy thường là thuộc các gia đình quý tộc bỏ chạy ra Hải ngoại hết nên không có ai chỉ huy nên thảm bại.

 Cuộc thanh trừng bắt đầu và hội đồng cách mạng tuyên bố hủy bỏ nền quân chủ và chém đầu hai vợ chồng vua Louis 16. Những người tiên phong tạo dựng lên cuộc cách mạng thuộc nhóm Jacobins bị chém đầu như Robespierre, Danton, Desmoulins,.. Cuộc cách mạng Pháp khởi đầu cho một kỹ nguyên của thế giới: Cách mạng công nghiệp và sự bành trướng của các đế quốc Âu châu trên thế giới và hơn một thế kỷ sau, cũng những tư tưởng của Jean Jacques Rousseau, Voltaire, Diderot và những người sau như Karl Marx, Engels đã giúp các thuộc địa đứng lên, đánh lại các nước cai trị họ để dành lại chủ quyền dân tộc.

Các nhà cách mạng Pháp lật đổ được chế độ quân chủ nhưng chưa quen hay biết cách sinh hoạt theo quy định dân chủ nên cãi nhau rồi bắt kẻ đối lập của mình, đem lên máy chém mặc dù kêu gọi tự do, binh đẳng rốt cuộc ông Bonaparte Napoleon, một sĩ quan xuất thân ở hải đảo Corse, cướp chính quyền, tự phong là hoàng đế, khởi đầu cuộc chinh phạt của đế quốc Pháp khắp năm châu và đế quốc Pháp kết thúc khi đoàn lính của Hitler tràn ngập kinh đô ánh sáng. Sau đó thì các thuộc địa đều được trao trả lại cho người sở tại.

 Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nhs

Đầy tớ nhân dân hay ô-sin

Có nhiều người thắc mắc, kêu mình rời Việt Nam trước 75 nhưng lại hay dùng các từ hậu 75. Khi xưa học chương trình pháp, ngoại trừ hai năm cuối trung học nên tiếng Việt không thạo lắm. Khi lái xe lên vườn, mình hay nghe chương trình Đọc Báo Vẹm để khỏi buồn ngủ. Hai ông thần đọc báo từ Việt Nam giúp mình học thêm từ vựng việt ngữ để viết tiếng Việt. Chán Mớ Đời 

Như đã kể, năm nay đánh dấu 30 năm nội chiến từng ngày trong cuộc đấu tranh tư tưởng chống xâm lược, bá quyền của đồng chí gái. Nhớ khi mới dọn nhà, cái phòng đựng áo quần cho hai vợ chồng, to hơn căn phòng ô sin mà mình ở trong vòng 8 năm tại Paris. Đồng chí gái kêu bên ni là của tui, còn bên tê là của ôn. Dần dần tư tưởng bá quyền của đồng chí gái đã chiếm hết phía bên mình, tống hết áo quần của mình ra ga ra, cho đi kinh tế mới luôn. Không gian riêng tư của mình ở nhà, chỉ khe khẽ ở ngoài nhà đậu xe và vườn. Trên vườn thì không có đồng chí gái lên nên tha hồ mà tung hoành.

Có lần trong quá trình học tập, bồi dưỡng đạo Đức cách mạng, tư tưởng ưu việt và định hướng kinh tế thị trường tương lai của đồng chí gái, mình đột phá tư duy kêu anh là lãnh đạo, em là nhà nước còn hai đứa con là đầy tớ nhân dân theo đúng quy trình, tiêu chuẩn một mái ấm gia đình hạnh phúc, một chồng, một vợ, hai con. Thằng con sinh trước thì gọi nhân dân 1, còn con gái sinh sau thì nhân dân 2.

Đồng chí gái lắc đầu, hứ một cái thật to, kêu ôn ăn chi mà ngu rựa, học tập bấy lâu mà vẫn chưa giác ngộ cách mạng khiến mình ngơ ngơ ngáo ngáo. Thấy mình đã ngu lại ngu bền vững, có độ dầy hơn nên Đồng chí gái đưa tay vỗ bướm cô nàng rồi kêu đây lãnh đạo, tui là nhà nước, hai đứa nhỏ là nhân dân cao cấp còn ôn là đầy tớ nhân dân. Thế là bao nhiêu chuyện nuôi con, cô nàng bàn giao cho mình, chở con đi học, đi hầu chúng khi học các môn ngoại khoá và nấu cơm cho chúng.

 

Bổng như có ai nhắc mình chợt mạc khải sự hiển linh này. Hoá ra nhà văn Lỗ Tấn bên tầu có phán khi xưa:

Hoành my lãnh đối thiên phu chỉ, 

Phủ thủ cam vi nhũ tử ngưu.
          Xin tạm dịch là:
Trợn mắt xem khinh nghìn lực sĩ, 

Cúi đầu làm ngựa các nhi đồng.

Mình từ bé, ra đường không dám ngước mặt nhìn đời, lúc nào cũng cúi đầu xuống đất như sợ phải đạp cứt chó ở Paris, nhất là khi vào mấy xóm như Dốc Nhà Bò, Hoàng Diệu vì sợ bị chúng đánh hội đồng nên không dám trợn mắt thằng tây còn đầm nào cả, còn làm thân trâu ngựa cho con và vợ cởi thì được.

Mình không nghe lời thì đồng chí gái cho qua phòng bên ngủ, không được sờ bướm của nàng, nghiên cứu về môn cuntology. Mình bố trí và đấu tranh tư tưởng tránh nghĩ đến cái bướm nhưng sau độ một tuần là đành thua non. Đầu hàng như Dương Văn Minh ngày 30/4/75 vô điều kiện. Chán Mớ Đời 

Hồi nhỏ đi học, mấy ông tây bà đầm hay kể về một nữ anh hùng của Pháp quốc, tên Jeanne d’ arc. Cô này, một hôm bổng nhiên nghe tiếng gọi đâu đâu, như thiên chúa nói bên tai, bảo phải lên đường tòng chinh cứu vua, cuối cùng bị lính Anh quốc, làm thịt nướng trên dàn hoả, thiêu sống.

Khi ở tây thì mình nghe tây đầm ca ngợi lòng dũng cảm của cô gái đôi 8 như ngọn đuốc cách mạng Lê Văn 8 nhưng khi qua Anh quốc làm thì bọn ăn Fish & Chip, kêu chúng tao làm Barbecue nướng con đầm này. Từ đó người Anh quốc có món barbecue nổi tiếng. Chán Mớ Đời 

Từ ngày mình lấy vợ thì mỗi ngày, cứ nghe tiếng vang vọng bên tai, bảo mình làm việc này, làm việc kia, mỗi khi mình bước về nhà. Mình đoán có lẻ khi xưa, khi sinh mình ra, hay bị bệnh đủ trò nên ông Phúng, đem mình ra ngoài am Mệ Cai ở đường Nguyễn Công Trứ, bán vía mình cho ông Tám. Nay có lẻ vong của ai đó cứ về kêu réo mình như đòi nợ. 

Có lần mình gặp anh bạn linh mục, tò mò hỏi có phải mình bị ám ảnh, hay vong ai về đòi nợ mình. Ông linh  mục, lắc đầu, bảo mày lấy vợ việt, hậu duệ của Tây Thi gái nước Việt, mà phụ nữ là con cháu của Ngô Phù Sai nên mang họ Sai. Thế thôi. 

Lâu lâu buồn đời, mình hay xem chương trình bạn muốn hẹn hò, thấy mấy tên đi kiếm vợ, cứ rống lên bài anh sẽ là bờ vai vững chắc cho đời em khiến mình Chán Mớ Đời, thương xót cho họ, bị đàn bà tiếp thị vô đối. Trên thực tế, đàn bà không kiếm chồng mà tìm kiếm tên đầy tớ về làm ô sin để sai vặt. Đồng chí gái còn lấy gương của ông anh cột chèo với mình ra để mình theo gương. Đồng chí gái kêu ông anh của mình là nha sĩ làm tiền ra như nước, mà cuối tuần vẫn phải chùi cầu tiêu, buồng tắm đủ trò.

Mình nói mướn bà Mễ làm rồi mà đồng chí gái còn đòi gì nữa. Ông anh cột chèo mình không biết là mướn người dọn nhà có thể trừ thuế nên phải ra công chùi dọn theo chỉ thị của đồng chí vợ của ông ta.

Nhớ dạo mới lấy vợ, đi làm về thấy vợ xem phim bộ Dòng Sông LY biệt gì đó có ông tài tử đẹp trai Tần HÁn gì đó. Cô nàng cứ ngồi trước máy truyền hình, kêu mình nấu rồi đem cơm tới cho ăn, lâu lâu kêu rót nước, hay khi băng hết thì đổi băng khác,…. Lúc đó mình mới giác ngộ cụm từ “đầy tớ nhân dân”, kiên cường lao động, chiến đấu anh dũng suốt 30 năm khẩu chiến, mới hiểu bài hát Chán Mớ Đời của Ngô Thuỵ Miên

Em như một người chồng 

Nàng ăn rồi lại nằm

Tôi như người vợ hiền

tề gia và tùng quyền

Nấu cơm với rữa chén

Khi xưa mình thật chì

Quyền uy trời là nhì

Giờ thì đấm lưng em

Giờ thì bóp chân em

Buồn quá xá buồn thiêu

Chán Mớ Đời 

Mình đến nhà bạn, thấy vợ của người ta nấu đồ nhậu cho chúng ăn và uống rượu với bạn. Chăm sóc chồng và bạn nhậu với nụ cười như đoá hoa hàm tiếu. Khi đồng chí gái mời bạn đến nhà thì mình phải cong lưng ra nấu. Hoá ra mình lấy vợ để bị sai khiến, đào tạo làm đầy tớ nhân dân. Ôi đàn bà!

Đêm nằm thì đồng chí gái ngáy như cô lái đò gọi đò trên Sông Hương như câu ca dao tục ngữ mình học việt văn năm 4 ème: lỗ mũi có 8 cánh lông, chồng thương chồng bảo râu rồng trời cho, đi chợ thì hay ăn quà, chồng thương chồng bảo về nhà đỡ cơm, đêm nằm thì ngáy o o , chồng thương chồng bảo ngáy cho vui nhà,.. kinh

Đó là tình yêu, nghĩa vụ của mình từ khi lấy vợ, tạo dựng mái ấm gia đình trên bước đường tha hương. Chán Mớ Đời 

(Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tháo đường hay tiểu đường

 Tuần này mình đi khám bác sĩ lần thứ 3 trong 6 tháng. Thường thì mỗi năm khám tổng quát một lần nhưng năm nay, bác sĩ của tổ hợp y tế mới, sốt sắng nên kêu mình trở lại 3 lần, chưa kể cô phụ tá, gọi điện thoại, bắt đến để khám tổng quát trước khi gặp bác sĩ. 4 lần trong 6 tháng Chán Mớ Đời 

Mình mới được Medicare năm ngoái. Năm đầu tiên thì ghi danh Kaiser Permanente vì nghĩ là đi một chỗ cho xong chuyện. Bệnh viện gần nhà nên sau này có chuyện gì cũng nhanh. Ai ngờ, gọi điện thoại để lấy hẹn bác sĩ cả năm, chưa được. Vào trang nhà, tự lấy hẹn không được. Chỉ đi khám mắt được một lần, lấy được cặp kính cận nên năm nay mình chuyển qua tập đoàn HOAG.

Tập đoàn HOAG thì sạch sẽ, phòng ốc mới, đủ trò nhưng vẫn theo quy ước của nhà thương, bắt mình uống thuốc. Được cái là nay mình có chút hiểu biết về y tế và sức khoẻ, do đọc khá nhiều sách về y tế và theo học mấy lớp giảng của đại học y khoa San Francisco nên hơi cứng đầu, không còn tin tưởng mù quán vào lời bác sĩ giải thích, không được thuyết phục lắm.

Trước kia mình đi theo nhóm bác sĩ Saint Joseph gần nhà nhưng chỗ đậu xe phức tạp, bác sĩ gặp mình là cứ kêu uống thuốc, thậm chí còn cho toa thẳng ở tiệm thuốc tây. Tiệm thuốc tây, cứ réo mình ra lấy thuốc để họ được tiền nhưng mình theo chính sách 3 không Chán Mớ Đời.

Chúng ta sống trong một thể chế tư bản, chủ nghĩa tư bản là kiếm lợi nhuận do đó họ tìm mọi cách can thiệp các cơ quan công quyền để giúp họ làm giàu. Do đó phải cẩn thận khi đọc sách báo do chính các tập đoàn tư bản này thông tin hay nhờ ai đó đưa ra.

Trong bài diễn văn cuối cùng tại toà Bạch Ốc, tổng thống Eisenhower đã lên tiếng cảnh báo người Mỹ về các tập đoàn chiến tranh. Họ sản xuất khí giới để làm giàu. Do đó chiến tranh trên thế giới sẽ không bao giờ ngưng. Các ngân hàng luôn luôn muốn mình mắc nợ để họ có thể lấy lời. Các công ty dược phẩm thì muốn mình luôn luôn bị đau để họ bán thuốc.

Kiểu bác sĩ thì luôn luôn muốn mình đau, uống thuốc và cứ 3 tháng trở lại để họ kê toa thêm thuốc và chém mình, khách hàng thân quen thêm một tí. Nha sĩ thì muốn mình đau răng, ngân hàng thì muốn mình luôn luôn mắc nợ,.. ai cũng trở thành con buôn, muốn khách hàng trở lại đều đều. Vui lòng bệnh nhân đến, vừa lòng bệnh nhân có toa thuốc ra về. Khi bác sĩ và nha sĩ,..về hưu thì bán lại phòng mạch rất khẩm bạc nhờ có số lượng bệnh nhân nhiều.

 Nghe nói ở Việt Nam, mấy người vá lốp xe, cũng phải rãi đinh để thiên hạ bị xì bánh xe để họ có tiền đi hát bia ôm. Có anh bạn bác sĩ kêu đi họp hội y sĩ người Việt tại Bolsa, có nhiều ông bác sĩ, chỉ mặt, nói thẳng là chưa thấy anh ta giới thiệu bệnh nhân. Anh này làm cho tập đoàn y tế riêng, không có phòng mạch riêng ngoài bolsa nên không giới thiệu bệnh nhân cho các ông bác sĩ ở Bolsa.

Bác sĩ kêu lượng đường huyết của mình tốt 90 mg nhưng lại khuyên để phòng ngừa bị tai biến, ông ta đề nghị mình nên uống thuốc tháo đường. Mình hỏi nếu vậy, con nít mới sinh ra cũng cần uống để phòng ngừa hơn chữa bệnh? Khiến ông ta Chán Mớ Đời, hỏi muốn trở lại khi nào. Mình nói năm sau nên ông ta bỏ ra ngoài. Cách ông ta thuyết phục mình như thể ông ta không tin tưởng về sứ mệnh của ông ta.

Mình đọc lại báo cáo ông ta viết trong hồ sơ y lý của mình. Bác sĩ kêu mình giảm ăn tinh bột. Cái này thì đúng nhưng lại phán một câu, ăn trái cây nhiều khiến mình thất kinh. Trái cây mang vào Fructose, chạy thẳng vào gan, tạo ra chất béo. Chán Mớ Đời 

Mình đọc sách và học thêm thì được biết nếu lấy số lượng Triglyceride chia với số lượng HDL mà quá số 2 (>2) thì mới sợ bị tai biến, mạch máu bị nghẹt bởi cholesterol,… số lượng Triglyceride của mình là 70, còn số lượng HDL của mình là 58. Lấy 70 chia cho 58 bằng 1.2 thì đâu có quá số 2 nên không hiểu ông bác sĩ dựa vào đâu, khuyên mình uống thuốc để ngừa bệnh tháo đường. Các bác sĩ mà mình theo dõi cho rằng chỉ quan tâm đến con số Triglyceride và HDL còn LDL thì không quan tâm lắm vì LDL có nhiều loại, loại xấu và loại cần thiết cho cơ thể. Các bác sĩ đều khuyên là giảm Triglyceride và làm tăng HDL. Ăn bơ vườn mình, bảo đảm là HDL lên.

Có một ông bác sĩ kể là trường thuốc dạy ông ta là không bao giờ để cho bệnh nhân biết là mình không biết về một vấn đề gì cả. Có mấy anh bạn bác sĩ, họ mới giải thích nhiều thứ không rành vì không phải chuyên môn của họ.

Buồn đời, mình quyết sẽ tiếp tục theo phương pháp dinh dưỡng vô thất gián đoạn, để giảm thêm lượng đường trong máu của mình để năm sau, gặp ông ta lại, xem ông ta có khuyên mình uống thuốc nữa hay không. Cuối năm nay, sẽ gặp một bác sĩ khác, sẽ có thử máu, xem sao. Muốn được như vậy, phải cử ăn bánh tây, trái cây ngọt và tinh bột.

Mình nhớ sau khi lấy vợ được 1 năm, ai nấy đều kêu mình phát tướng, đi bác sĩ, kêu cholesterol cao, cần phải giảm cân. Sau này mình mới nghiệm lý do phát tướng, mình là hiện thân thùng nước gạo của đồng chí gái. Cô nàng ăn không hết là đưa cho mình. Gia đình mình có đến 12 người nên không có vụ bỏ mứa thức ăn. Dần dần mình ăn quá tải nên béo lên như lợn. Dạo này, gia đình mình đang họp mặt 3 thế hệ cho bà cụ mình gặp lại con cháu, sau 75 di tản khắp nơi trên thế giới. Mình phải đếm nhẩm để xem có bao nhiêu người em, sợ mời đứa này, quên đứa khác. Chán Mớ Đời 

Chúng ta thấy sự đạo đức giả khi hai bà này ngồi chung bàn với tên chuyên hiếp dâm phụ nữ và vỗ tay. Cũng may là phụ nữ ngày nay, bắt đầu lên tiếng để tránh thêm nạn nhân khác. Chán Mớ Đời 

Vấn đề là giảm cân hơi khó dù mình thử đủ trò. Ai mách làm cái gì cũng nghe theo nhưng béo vẫn hoàn béo. Mình tìm cách chữa bệnh béo như máy xe bị hư nhưng người ta kêu mình bơm bánh xe. Đọc báo thì hôm nay họ nói ăn cái này, hôm sau thì kêu không được ăn cái này như chị bạn kể. Cô chị email giải thích mỗi ngày trước khi đi ngủ ăn một quả chuối, vì có potassium. 2 tuần lễ sau, lại email khác kêu không được ăn chuối vì có đường, đủ trò. Các thông tin khiến mình không biết đâu là bến bờ.

6 năm trước, có chị bạn gửi cho một cái coupon đi làm CT scan, mình thấy cái bướu trong tuyến tuỵ của mình qua CT scan nên bác sĩ kêu mỗ. Ông bác sĩ mỗ có cái trống chầu to hơn đàn bà có chữa 36 tháng, khuyên mình là phải xuống Body mass Index (BMI) đến 20 khiến mình Chán Mớ Đời. Hiện nay BMI của mình là 23.5 <25

2 tuần lễ đợi kết quả thử nghiệm cái bướu, mình lo lắng nên đọc 5 cuốn sách về ung thư và dinh dưỡng. May mắn cái bướu hiền nên từ độ đó mình hiểu hơn về dinh dưỡng,.. nên ăn uống theo đúng phương cách nên giảm được 20 cân anh, xem như 10 kí lô. Cholesterol gì bay mất tiêu, chỉ có đường là hơi trên trung bình. Lý do mình ăn bánh tây và bánh mì baguette nhiều.

Mình nhớ hồi nhỏ, hàng xóm giàu, hay tổ chức sinh nhật cho con họ, mời cả Đà Lạt thượng lưu đến dự. Mình và mấy tên hàng xóm, đứng ngoài cửa sổ nhìn vào thấy họ thổi nến, rồi ăn bánh tây khiến mình nuốt nước miếng ừng ực. Giờ ra hải ngoại, ăn cho đã thèm. Thời sinh viên, không tiền nên ăn bánh mì baguette mệt thở, nay như nhớ thời xưa nên hay mua bánh mì, croissant ăn cho đỡ nhớ đời sinh viên, gậm bánh mì baguette với bơ.

Bác sĩ của mình có cái bụng to như cái trống chầu, mà cứ bảo mình kiêng cử. Mình cố gắng ngày đi bơi 1 tiếng vào buổi sáng nhưng tại sao vẫn có cholesterol cao là sao. Sau này đọc sách mới hiểu rõ là chế độ dinh dưỡng mà bác sĩ kêu mình theo hoàn toàn sai. 

Biết bao nhiêu người đau khổ dù họ tích cực tìm cách giảm cân nhưng vì cách chữa bệnh của bác sĩ, giảm cân sai. Người xưa hay nói “bệnh tòng khẩu nhập, hoạ tòng khẩu xuất”. Bệnh là do thức ăn đưa vào mồm. Chúng ta muốn giảm cân nhưng vẫn đưa thức ăn làm lên cân vào mồm thì khó mà thay đổi.

Sau này đọc sách của một ông bác sĩ người ÚC, bị cấm không được khuyên bệnh nhân về dinh dưỡng. Ông ta cho biết trước đây, ông ta to béo, khuyên bệnh nhân giảm cân như sách vỡ, nhà thương chỉ thị nhưng không thành công. Sau này tìm cách tự chữa bệnh béo phì và thành công. Ông ta khám phá ra chế độ dinh dưỡng mà chính phủ chỉ định cho người dân theo, sai hoàn toàn. Được bảo kê bởi các công ty thực phẩm và dược khoa.

Hình trên là kim tự tháp dinh dưỡng do chính phủ Hoa Kỳ đưa ra để người Mỹ theo chế độ dinh dưỡng này (thật ra là do các công ty thực phẩm và dược phẩm đề nghị). Nghĩa là ăn tinh bột xem như 50%, sau đó đến rau quả, đến chất đạm, cuối cùng là chất béo. Ngày nay người ta khám phá ra ăn chất tinh bột gây ra đường, tạo ra chất béo, đường huyết, bệnh tháo đường đủ trò. Bác sĩ trị bệnh tiểu đường bằng cách ngưng hay ăn ít lại tinh bột, ngưng ăn đồ ngọt, trái cây. Ngược lại thì kêu ăn chất đạm và chất béo nhiều hơn như thế hệ ông bà của người Mỹ.. Chán Mớ Đời 

Kêu ăn tinh bột nhiều và chất đạm, ăn ít chất béo. Ông ta bắt đầu theo chế độ dinh dưỡng, chất đạm và chất béo nhiều thay vì tinh bột. Ông ta đã thành công xuống cân và huyết đường, chất béo được bình thường lại. Các công ty thực phẩm sợ tin tức của ông ta sẽ khiến họ thất thu nên bằng mọi cách thưa kiện ông ta qua hội đồng dinh dưỡng viên. Cuối cùng toà án phán ông ta không có bằng về khoa dinh dưỡng thì không được khuyên bệnh nhân về dinh dưỡng. Mình hỏi mấy người bạn y sĩ thì họ nói thời gian đi học, chỉ có lấy 4 tiếng đồng hồ về dinh dưỡng, sinh tố khiến mình ngọng.

Lúc đó mình mới hiểu mấy người bác sĩ của mình to béo vì họ không rành về dinh dưỡng, cứ theo chế độ dinh dưỡng do chính phủ, đúng hơn là của các công ty thực phẩm. Người ta ngưng ăn chất béo mà xoay qua nghiện đường. Đường như một loại ma tuý, khiến người ta nghiện như thuốc lá. Ăn đường thì Triglyceride sẽ lên cao. Chán Mớ Đời 

Bác sĩ là người mình đặt hết niềm tin để chữa trị cho mình mà nay khám phá ra họ chỉ học về dinh dưỡng có 4 tiếng đồng hồ. Thảo nào nhiều ông to béo. Một ông bác sĩ của mình to béo đã qua đời vì bệnh béo phì, tiểu đường,… một ông bác sĩ khác là anh rể của đồng chí gái, nói với mình về ông anh họ, mới được mỗ tim, khó sống thọ lắm. Sáng hôm sau, lại nghe ông ta đột quỵ chết trong khi ông anh họ mỗ tim thì sống thêm 10 năm. Chán Mớ Đời 

Từ đó niềm tin ở bác sĩ cũng giảm đi rất nhiều. Đi khám bác sĩ, họ chỉ coi hồ sơ của mình 2 phút trong khi y tá đem mình vô phòng để đo áp huyết vớ vẫn. Họ vào chào mình hỏi vài câu rồi phán uống thuốc. Đo cân ở phòng bác sĩ là nặng hơn 10 cân anh. Mình mang giày làm vườn nặng 6 cân anh, thêm quần áo, iPhone, bóp chìa khoá. Xem như là sai rồi. Chán Mớ Đời 

Y tá cân mình nặng hơn 10 cân anh, rồi tính BMI, kêu mình béo phì. Chán Mớ Đời 

Thật ra, bác sĩ có cái khó của họ vì nhà thương, tập đoàn y sĩ muốn họ phải theo quy trình khám nghiệm, nên phải theo. Họ phải kê khai đã gặp bệnh nhân ngày nào, và kêu uống thuốc để phòng ngừa tai biến. Mình có thể vào trang nhà của nhà thương của bác sĩ để đọc những điều này, nếu không họ bị khiển trách. Thêm họ được huấn luyện để cho toa thuốc nên cứ xem kết quả thử nghiệm máu là kê toa thuốc. Nếu họ không theo quy tắc của nhà thương, có khả năng bị thưa kiện,… Xong om.

Cứ như đem xe đến ga ra để sửa chửa theo mỗi 5,000 dậm. Việc đầu tiên là họ gắn vào máy điện tử để chẩn bệnh tình trạng của chiếc xe của mình rồi dựa theo kết quả, họ đề nghị mình nên thay bánh xe, dầu nhớt, nước cho cánh quạt, dầu thắng, dầu máy,… không ai dạy mình phải chạy xe sao cho bền, ít dùng thắng gấp để bảo trì thắng hay sửa dụng sao cho bình ác-qui lâu hư,…

Từ dạo đó mình đọc sách về y tế nhiều hơn. Báo thì sợ lắm vì phóng viên được chỉ định, định hướng bởi các công ty dược phẩm và thực phẩm. Cơ quan FDA của Hoa Kỳ, được tài trợ tài chánh bởi các công ty thực phẩm và dược phẩm đến 60% ngân sách. Nhân viên cũ của họ được đưa vào làm việc ở cơ quan để bảo vệ quyền lợi của họ. Chúng ta có thể tin vào những chương trình dinh dưỡng của cơ quan này đưa ra?

10 trong số 17 người tham dự của FDA là thuộc về các công ty thực phẩm và dược phẩm

Chúng ta cứ nghe bạn bè nói hay báo chí cho rằng phải ăn trái cây vì có kháng oxy hoá,… thật ra ăn trái cây là khiến lượng đường lên cao mau nhất. Trái cây cho chúng ta Fructose, một loại đường. Khác với Glucose, được tải đi trong toàn các tế bào trong cơ thể trong khi fructose đi thẳng vào gan để tạo ra chất béo, gây bệnh tiểu đường rất cao. Bác sĩ nói là ăn trái cây, có fructose nhưng vì có chất sơ nên không sao nhưng theo mấy bác sĩ khác thì họ khuyên không nên ăn trái cây nhiều. Vấn đề là khi mình về già, đường là đường.

Khi xưa, người tây phương chỉ ăn được trái cây vào mùa hè, giúp tạo chất béo để mùa đông chống lại cái lạnh của tuyết. Các con thú cũng ngủ đông, nhờ ăn trái cây tạo chất béo trong mùa hè. Dạo mình ở âu châu, đi mấy xứ Bắc Âu thì thấy họ khá to lớn hơn người Pháp. Điển hình người eskimo ở bắc cực, chỉ ăn chất béo, ít ăn thịt, đừng nói đến rau cỏ vì ở đó chỉ đá lạnh. 

Xem phim thì thấy họ chỉ ăn chất béo còn thịt thì để cho chó ăn. Ngoài ra, người ta nhận thấy các thú vật khi tấn công và ăn thịt một con vật khác. Việc đầu tiên là chúng ăn bộ lòng, tim gan trước vì có enzyme và các sinh tố khác cần thiết cho cơ thể. Mình đã kể vụ này nên mỗi tuần phải ghé bolsa mua một đĩa lòng, dồi để ăn.

Nay chúng ta có thể ăn trái cây quanh năm suốt tháng, đi ngược với thiên nhiên. Khi đến mùa trái cây, được mùa thì các công ty mua rẻ, giữ lại trong phòng lạnh vì nếu bán ra hết thì sẽ mất giá, ít lời. Do đó mùa đông, mùa thu chúng đem trái cây trong phòng lạnh ra bán. Muốn giữ lâu thì phải ngâm thuốc, do đó chúng ta lãnh đủ, dù bề ngoài trái rất tươi. Vừa được tiếp thị nên ăn trái cây vì có nhiều kháng sinh bú xưa la mua, vừa ăn chất độc từ thuốc bảo quản. 

Do đó chất béo tỏng người không được đốt vào mùa đông vì cứ tiếp tục trọng trái cây gây chất béo mỗi ngày nên béo phì ra. Bác sĩ kêu uống thuốc mất cả đời trai. Thường bị dính tiểu đường là xem như chê giá dù sẽ y cỡ nào.

Ở Tân Gia Ba họ cấm quảng cáo nước ngọt. Hôm trước, bổng nhiên thấy mụ vợ đem về một thùng coca khiến mình thất kinh. Mụ vợ cứ lấy uống nên mình phải cất rồi cho Mễ. Mụ cho biết vào chợ Mễ, bổng thèm coca nên mua. Mụ vợ cứ mua mấy thức độc làm cho béo về ăn và uống. Mình thì đem đi quăng hay cho Mễ. Được cái là dạo này mụ bắt đầu xem các kênh về y khoa mà mình theo dõi. Hy vọng tư duy đột phá không ăn chè bolsa nữa.

Mình biết vụ này vì đi học về trồng cây bơ ở đại học, ông giáo sư cầm trái táo hỏi cả lớp, quả này hái được bao lâu, ai cũng nói 1 hai ngày. Ông to cho biết theo nhãn hiệu với mã số, đã được hái 9 tháng 18 ngày. Thân hữu của đồng chí gái cứ kêu bơ vườn mình ngon vì không bị ngâm thuốc. Từ dạo đó mình hết muốn ăn trái cây. Chỉ ăn 3 quả bơ của vườn mình một ngày. Đang tính thành lập một tôn giáo mang tên Bơ đạo. Muốn theo đạo này thì phải trả tiền bơ, không phải nhãn hiệu bồ đề. Nói trước để khỏi xin. Hệ he 

Bơ của vườn mình được hái xong thì chở đến Parking house, nơi mua sĩ. Việc đầu tiên là họ ngâm nước giúp vỏ trái được bóng hoài và lâu hư. Sau đó họ cho lên máy để lọc trái to, trái nhỏ, tự bỏ vào bao hay thùng. Họ cho xe kéo vào các nhà kho lạnh. Khi khách hàng cần bao nhiêu thì họ mới chuẩn bị.

Điển hình nhà hàng Chipotle, họ chỉ cần trái bơ 24 tiếng đồng hồ trước khi sử dụng để làm thức ăn bán cho khách hàng. Họ báo cho Parking hOuse, họ sẽ đem mấy thùng bơ vào một phòng của nhà kho, bỏ khí đá chi đó để chín ngay rồi chở đến giao cho Chipotle. Trái bơ có thẻ đã hái từ 3-5 tháng trước nhất là nhập cảng từ Mễ Tây Cơ hay Peru. Xong om

Đồng chí gái ra lệnh, không cho ai lên vườn nữa. Mình trồng bơ để bán mà thiên hạ lên vườn cứ hái về cho bạn bè, lại kêu bơ ngon. Bơ ngon vì không trả tiền, có mùi nhang khói, hiệu lá Bồ Đề, chớ trả tiền là kêu dỡ mà đắt. Chán Mớ Đời 

A1c của mình là 6.2 mg nên mình muốn tìm hiểu thêm về bệnh tháo đường để tìm cách giảm lượng đường xuống để năm sau, đi khám bệnh hàng năm, bác sĩ sẽ không kêu mình uống thuốc nữa.

Bệnh tháo đường do lượng đường trong cơ thể lên quá cao. Khi cơ thể ngưng hay phản ứng với độ trung bình insulin sau khi ăn nhất là tinh bột, đường, và chất béo, được xem là bị bệnh tháo đường. Insulin là một loại hormone, bị phá vỡ, được thải qua tuyến tuỵ và chuyên chở vào các tế bào để được sử dụng như năng lượng. Vấn đề là các người bị bệnh tháo đường không phản ứng bình thường với insulin, gây lượng đường huyết cao với những hệ chứng khác.

Có hai loại bệnh tháo đường: loại 1 và loại 2, nay người ta thêm loại 3 là bị bệnh alzheimer. Đa số chúng ta về già bị dính bệnh tháo đường loại 2 rồi đến loại 3 nên chú trọng đọc tài liệu để hiểu vụ này và làm cách nào để giảm lượng đường huyết trong cơ thể.

Người có đường huyết cao vì ăn uống dinh dưỡng không đúng đắn, nặng ký,.. mình nghe bác sĩ nói là nếu bị tháo đường thì bị cả đời, khiến thiên hạ uống thuốc mệt thở.

Trên thực tế, có nhiều bác sĩ đã hoán chuyển, giúp bệnh nhân giảm huyết đường trong thời gian rất ngắn. Không cần uống thuốc gì cả. Họ giúp bệnh nhân về chế độ dinh dưỡng. Người xưa nói bệnh tòng khẩu nhập nên muốn hết bệnh thì ngưng ăn. Xong om

Không nên ăn đường tinh luyện vì khiến Glucose gia tăng rất nhanh. Các loại nước ngọt như coca, pepsi, nước trái cây,..được xem là nguyên cơ cho bệnh tháo đường. Ông anh cột chèo mình sang Cali chơi, thấy đồng chí gái ép trái quýt của vườn mình uống quá ngon nên cứ ép uống mỗi này mấy ly cối. Về đi khám nghiệm máu thấy đường lên cao dù uống thuốc tháo đường.

Không ăn ngủ cốc nhất là loại có chứa Gluten, có nhiều tinh bột sẽ khiến đường ruột bị viêm, gây ảnh hưởng đến các hormones làm gia tăng lượng insulin.

Ngưng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa bò vì casein, nên mua các loại sản phẩm hữu cơ và bò được nuôi ngoài trời, ăn cỏ.

Rượu rất nguy hiểm vì gia tăng đường huyết và gây độc hại cho lá gan. Trong Annals of Internal Medicine có ghi nhận rượu sẽ gia tăng 43% đường huyết. Bia có rất nhiều tinh bột nên cần hạn chế hay tránh.

Không nên ăn các loại thực phẩm GMO như đậu nành, có khuynh hướng làm gia tăng đường huyết. Nên ăn các loại thực phẩm Non GMO.

Cử ăn các loại dầu ăn được hydrô hoá vì loại các loại dầu này đều được điều chế, rất nguy hiểm cho sức khoẻ. Mình có kể vụ này rồi.

Mình đọc nhiều sách của bác sĩ ở Hoa Kỳ, Úc Đại Lợi,.. nhưng có lẻ mình theo phương pháp của bác sĩ Jason Fung, ở Gia-nã-đại vì không tốn tiền và thời gian. Ông này giải thích khi chúng ta ăn thì lượng đường gia tăng. Vậy muốn giảm đường huyết thì giảm ăn, nhịn đói, vô thất. Các bệnh nhân của ông ta được chữa trị theo phương cách nhịn ăn, vô thất. Từ từ giảm thức ăn, ăn ít lại thì lượng đường biến mất. Ngay cả những người uống thuốc tháo đường từ lâu, theo chương trình của ông ta thì từ từ giảm thuốc và cuối cùng là dẹp luôn thuốc.

Đi học về đầu tư, người ta khuyên một điều là không ai cẩn thận, chăm sóc về tiền bạc của mình bằng mình, các chuyên viên tài chánh thì họ chỉ lo huê hồng của họ, do đó chúng ta cần học hỏi thêm để hiểu biết về tài chánh, chọn lựa đầu tư cho tiền bạc của mình. Tương tự sức khoẻ của mình rất quan trọng, bác sĩ chỉ là người xem kết quả của thử nghiệm máu huyết của họ rồi dựa trên quy định để cho toa thuốc.

Họ không có thời gian để tìm hiểu, hỏi chuyện về dinh dưỡng, lối sống của chúng ta để có cái nhìn rõ ràng hơn những gì chúng ta gặp phải, đưa đến căn bệnh. Ngoài ra họ có tiền nợ học đại học phải trả, thêm nhà thương bắt họ phải kê toa thuốc. Tại sao chúng ta tin một người chỉ đọc hồ sơ bệnh án của mình 5 phút trước khi gặp mình rồi hỏi vớ vẩn vài câu vô thưởng vô phạt rồi kê thuốc, hẹn 3 tháng sau, hết thuốc, trở lại để họ vớt thêm tiền để kê toa thuốc.

Mình có xem một phim tài liệu của Ý Đại Lợi, nói về các bác sĩ được huê hồng, được gửi đi du lịch khách sạn 5 sao để kê toa thuốc cho các công ty dược phẩm. Xã hội ngày nay hơi lộn xộn về tiền bạc do đó mình cần tìm hiểu để cứu chính mình hơn là đợi người khác giúp mình. Chán Mớ Đời 

Theo tiến sĩ Walter Longo, người Ý của nhà thương USC, ở nam Cali, mới ra cuốn sách cho rằng ở Ý Đại Lợi, tỷ lệ con nít và người lớn nay béo phì hơn người Mỹ nhất là dân miền nam. Ăn uống có đường nhiều quá với tinh bột. Spaghetti, và bánh mì. Khi mình viếng thăm miền nam Ý Đại Lợi, dân vùng này nghèo hơn miền Bắc nên họ ăn spaghetti và bánh mì và bánh ngọt rất nhiều. (Còn tiếp)

Đồng chí gái và mẹ mình

Mình sẽ đọc thêm tài liệu rồi kể tiếp. Chắc sau khi đi Dubai và Thổ Nhĩ Kỳ về.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Đồng Ruble và chiến tranh Ukraine

 Hôm chiến trận xẩy ra tại Ukraine, nghe nói đồng ruble của nga sô xuống tận cùng bằng số, mình muốn mua tiền rub nhưng không biết mua ở đâu vì thị trường chứng khoán New York không bán. Nay đồng Rub lên lại và cao hơn trước chiến tranh. Ai nấy ủng hộ Ukraine đều vỗ tay kêu là Nga Sô đã thua rồi. Nay thì hơi ngại một tí. Dân chúng và binh sĩ hai bên chết rất nhiều.

Đọc tin tức bên thân Putin thì lại nói khác khiến mình phải thận trọng nhìn cuộc chiến. Lý do là năm 2014, khi Putin cho quân đánh Ukraine, chiếm đóng một phần đất của xứ này thì bị các nước tây phương cấm vận, họ không được đụng đến tiền của họ để trong các ngân hàng ở ngoại quốc.

Các ngân hàng ngoại quốc này vui vẻ vì có thể sử dụng tiền của Nga Sô gửi để cho vay, kiếm lời. Bị vụ này nên kinh tế gia của Putin khôn hơn, đưa ra các biện pháp phòng ngừa.

Kỳ này, tương tự, các chính phủ tây phương, ra lệnh niêm phong, khoá các trương mục của tài phiệt nga, và,…để Nga Sô không được sử dụng ngoại tệ của họ để trả nợ và sẽ bị default như tháng vừa rồi, khiến thiên hạ vui mừng.

Rút kinh nghiệm lần trước, chính phủ Nga tăng tiền lời tiết kiệm gấp đôi, và đóng băng các tài khoản của người dân có tiền đôla và euro, không cho họ lấy ra. Nhất là cấm người dân nga đổi tiền ra ngoại tệ. Tương tự các người đầu tư ngoại quốc muốn rút vốn về cũng bị cấm. Các công ty như MacDonalds đóng cửa nhưng không biết có lấy được tiền về hay không. Chán Mớ Đời 

Mình đang kiếm tài liệu về các vụ người Tàu không được rút tiền của họ ra khỏi trương mục khi nghe tin các công ty địa ốc như Evergreen bị vỡ nợ. Ai có tài liệu này thì cho em xin. Dân chúng biểu tình bú xua la mua. Vấn đề tin tức có một chút nhưng thiên hạ sử dụng theo quan điểm chính trị của họ nên phải cẩn thận.

Đám cố vấn của Putin, theo chương trình của Á Căn Đình đã thực hiện vào năm 2001, để tránh tình trạng banh ta lông hoàn toàn kinh tế trong nước. Kết quả cho thấy chính sách này thành công và đồng ruble ngưng giảm giá.

Nga sô lại còn kêu các nước không nghe các nước tây phương, cấm vận Nga sô như Ấn Độ, Trung Cộng,… mua dầu hoả, ga và lúa mì của họ phải trả bằng ngoại tệ và đổi 80% qua tiền Ruble khiến tiền nga sô lên lại, còn cao hơn trước khi bị cấm vận. Nếu mình mua được cách đây 3 tháng thì nay lời to. Trong lúc ấy thì ngoài chiến trường, các lực lượng Ukraine phải rút lui nhiều nơi để bảo toàn tính mệnh của binh sĩ họ vì Nga sô thay đổi chiến lược.

Hoa Kỳ và các nước trong khối Bắc đại tây dương nghĩ cấm vận sẽ khiến kinh tế Nga Sô gục ngã nay thì cứ trơ trơ. Các nước âu châu vẫn tiếp tục mua dầu khí của nga sô với giá 30% rẻ hơn thị trường nhưng chính phủ Putin vẫn làm ra tiền nhiều. Chưa chết thằng nga nào cả. Hình như dân chúng Nga La Tư vẫn còn tin tưởng vào ông Putin này.

Tuần rồi báo chí Đức ngữ kêu là nếu không có dầu khí của Nga sô thì nền sản xuất của Đức quốc sẽ bị banh ta lông. Các nước tây phương biết là cần phải cai nghiện dầu khí của Nga Sô nên bựa ra những cái vớ vẫn về môi trường, để dốc toàn lực dùng năng lượng xanh khiến các nông dân ở âu châu, đem máy cầy chận đường xa lộ khiến thiên hạ khó đi nghỉ hè. Không biết có gián điệp của Nga Sô xâm nhập để phá rối hay không.

Nếu mình có liên hệ với Việt Nam, sẽ nói người Việt tại Việt Nam sang Cali mua dụng cụ nông dân như xe máy cày, … Cali ra luật về môi trường nên nông dân phải mua các loại máy móc mới, bán rẻ các xe máy cày cũ,… người Mễ sang đây mua đấu giá rồi chở về xứ họ bán kiếm lời khẩm. Mình đoán bên âu châu chắc cũng có chương trình tương tự. Mình cũng ham nhưng thấy mệt quá, để thì giờ đi chơi, lo buôn bán kiếm tiền thêm cũng Chán Mớ Đời.

Ngoại tệ vẫn ào ào đổ vào Nga Sô, mình đoán là Putin không muốn trả tiền lời cho số nợ của họ để thương lượng với tây phương. Vấn đề là có ngoại tệ nhờ bán dầu khí nhưng đóng thuế bằng tiền ruble mà tiền Ruble lại lên giá nên ít có tiền vào ngân quỹ.

Mình không biết thuế bên nga sô ra sao nên đoán thí dụ nếu bán được $100 thì đóng thuế 10% là $10. Trước cuộc chiến thì 1 đô la ăn 0.012 ruble  nay ăn 0.019 ruble thì tiền chuyển ngoại tệ sẽ ít lại. Khi tiền ruble lên cao so với ngoại tệ thì sẽ khó xuất cảng, bán hàng vì đắt hơn các hàng hoá của nước khác.

Chính phủ Putin bắt đầu thấy vấn đề nên cắt giảm ngay. Nhìn biểu đồ trên cho thấy trước chiến tranh thì một ruble ăn độ 0.014 đôla, khi chiến tranh xẩy ra thì xuống 0.07. Nếu mình mua lúc đó thì nay lên 0.019 là mình giàu rồi. Nay chính phủ Putin bắt đầu giảm lại để tránh tình trạng này.

Chúng ta bắt đầu nghe tổng thống Pháp kêu gọi đừng có làm mất mặt Putin vớ vẫn là vì cấm vận không được. Mùa đông đến, dân pháp, dân âu châu sẽ phải sưởi, giá lên cao thì dân chúng nổi loạn. Chúng ta chỉ vổ tay ủng hộ nhân dân Ukraine nhưng nếu đụng đến hồ bao của chúng ta thì hồn ai nấy dữ. Mình bắt đầu thấy dấu hiệu người Mỹ bắt đầu lên tiếng không ủng hộ Ukraine, kêu dùng mấy chục tỷ viện trợ cho Ukraine, để nuôi dân mỹ. Chán Mớ Đời 

Theo đường dài thì nền sản xuất của Nga sô sẽ bị lộn xộn. Vấn đề là phải đợi xem các nước tây phương đầu hàng trước khi nền công nghệ của nga sô sụp đỗ. Điển hình là ngành sản xuất xe hơi, 97% các nhà máy nga sô không có đồ phụ tùng để sản xuất. Các máy bay cần phải sửa chửa,… cho thấy kinh tế nga sô vẫn đứng vững hiện nay nhưng về lâu về dài thì sẽ có vấn đề. Cứ lấy thí dụ Hoa Kỳ sau vụ covid, Trung Cộng bớt sản xuất khiến vật giá leo theo, phải đợi rất lâu mới có hàng về dù đã trả trước tiền nhưng phải đợi đến 6-9 tháng mới có hàng về.

Mình đoán là các nước tây phương muốn đánh anh Putin nhưng không muốn ông ta gục ngay. Trong cuộc chiến này thì bên ủng hộ Putin chuyên đọc tin tức tuyên truyền của Putin, bên ủng hộ Ukraine thì nghe tin tức tuyên truyền của phe này. Do đó khó có một nhận định khách quan. 

Có thể trong tương lai, Putin sẽ khai hoả, giựt dây để vùng Balkans nổ súng lại như dưới thời tổng trống Clinton, để kéo Khối Bắc Đại tây Dương lâm trận, can thiệp như trước đây, tạo ra khủng hoảng kinh tế cho Âu Châu và Hoa Kỳ, giúp anh ba tầu hưởng lợi, có thể đánh chiếm Đài Loan.

Mình đoán là tình báo của nga sô dấy lên phong trào chống đối của nông dân hoà lan, pháp, đức,…để làm áp lực chính trị với chính phủ liên hiệp âu châu để chấm dứt cuộc cấm vận. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bố vợ

Gần đến ngày giỗ bố vợ, nhớ vài kỷ niệm với ông.

Kỷ niệm đáng nhớ nhất với bố vợ mình là hôm đám cưới. Mình hát cải lương giúp vui bà con hai họ đến chung vui, làm chứng nhân cho cuộc đời làm rể của mình trên xứ Mỹ. Mình vừa xuống câu vọng cổ thì ông bố vợ đứng lên, tiến lại sân khấu, rút ra tờ giấy năm đô thưởng mình, xổ tiếng Tây “c' est pour boire!” Khiến ai cũng vui, hoan hô.

Bố vợ mình sinh tại làng An Cựu, tỉnh Thừa Thiên. Trưởng nam, cháu mấy đời của ông Lê Hữu Trác, còn được gọi là Hải Thượng Lãn Ông. Mình không hiểu lý do nào, nhánh tộc Lê Hữu này lại vào Thừa Thiên vì khi sinh tiền, cụ Trác là người Hải Dương, phủ Thượng Hồng nên ghép tên thành Hải Thượng. Mình có hỏi mấy ông anh vợ nhưng không ai biết, nay mình muốn tìm hiểu về bên vợ để ghi lại cho con cháu thì ông bố vợ không còn. Nghe bà O của đồng chí gái bảo là họ thuộc nhánh mẹ vua Gia Long xuống . Có dạo về thăm Huế, vợ chồng mình ghé lại thăm căn nhà của gia tộc Lê Hữu, bên dòng sông An Cựu. Đối diện bên kia sông An Cựu là căn nhà của bà Từ Cung, mẹ của vua Bảo Đại. Bố vợ mình tuổi Mùi nên có số làm "vua nghèo". Nghe kể ông rất phong lưu. Mỗi tháng lĩnh lương, ông đưa phân nữa cho Mẹ vợ để lo chi phí gia thất còn phân nữa thì ông ta xài riêng nên Mẹ vợ phải đi buôn Yến thêm để nuôi 6 người con. 

Bố vợ rất thích nói tiếng Tây nên hay nói chuyện với mình vì có dịp xổ tiếng Tây, ngoài ra mình không bao giờ thấy ông nói chuyện với mấy ông anh vợ. Nhiều khi, thợ của mình, Mễ hay Mỹ đến nhà thì bố vợ cứ Bonjour? Rồi thì cứ nổ tiếng Tây khiến mấy tên Mỹ Mễ ngơ ngác. Bố vợ còn thuộc Thơ của Lamartine nên hay xổ với mình khi ngồi đối ẩm. Bố vợ hay thuyết về thời đại thi ca lãng mạn, ngâm "Hai tay em dâng hai quả đào tiên" thì mình hỏi hai quả đào tiên là quả gì thì bố vợ không bao giờ trả lời. Sau này về thăm Hội An, mới biết đào tiên là quả gì.

Nhờ những giờ ngồi nghe bố vợ kể chuyện nên mình mới hiểu thêm về thơ mới, thời nhạc Tây lời ta mà còn gọi là nhạc cải cách,( la musique rénovée ), thời kỳ thanh niên Việt Nam bị ảnh hưởng của phong trào Lãng Mạn của Tây Phương, thoát ly đi làm cách mạng, tạo cuộc sống mới chớ đa số chả phải vì muốn gây dựng chủ nghĩa xã hội. Thế hệ của ông bị ảnh hưởng rất nhiều về Văn hoá của Pháp tương tự những người Đài Loan thuộc thế hệ của ông rất mến chuộng Văn hoá Nhật vì nước này đô hộ đảo Đài Loan trên 50 năm. Năm 1945, Nhật đầu hàng rồi năm 1949, quân đội của Tưởng Giới Thạch đóng chiếm, áp đặt nền Văn hoá trung hoa nhưng ngày nay, họ vẫn thích coi đài truyền hình Nhật bản hơn là phim bộ Đài Loan.

Mình lấy vợ đâu 6 tháng thì phải về ở rể với bố mẹ vợ. Lý do là gia đình ông anh cả bên vợ dọn ra riêng, vợ mình là cô gái út nên phải về ở chung vì ông bà cụ vợ mới từ VN sang. Người già sang đây buồn nên mình hay ngồi hầu ông bố vợ khi uống trà. Ông cụ kể chuyện đời xưa, nhưng lớn tuổi nên hay lầm lẫn từ thời Bảo Đại qua thời Tây. Ông dùng những tục ngữ ca dao của miền Trung, nghe rất lạ tai nhưng chỉ có thể dùng ở miền Trung như "đưa con vô Nội"....

Một hôm, ông bố vợ vui nên bảo mình; ngày xưa ông ta hay đánh đòn đồng chí gái bằng roi mây. Chỉ tiếc là sang đây không đem theo cái roi gia truyền nếu không thì ông ta sẽ truyền lại cho mình để dạy vợ. Ông bảo vợ mình cứ thấy cái roi là sợ, không dám lộn xộn. Mình nói dạ đội ơn Bố nhưng Cung Thê của con, có sao La Sát chiếu vào, thêm làng bên nội của con có tiếng là sợ vợ nhất Hà Tây nên con không thể nào thay đổi truyền thống của tổ tiên, văn hoá Việt.  

Ông hay gọi mình "Hiền tế" khi vui còn khi căm thù ai thì không bao giờ nhìn ai. Dần dần, Bố vợ lớn tuổi, bắt đầu lãng trí. Nhiều hôm, chạy xe về gặp ông cụ đứng ở ngã tư, vì không biết lối nào về nhà nên mình dừng xe, đón Bố vợ lên xe, đưa về nhà. Đêm đêm, khó ngũ, ông Bố vợ cứ đi vòng vòng trong nhà. Một hôm, mình nghe tiếng động ở cửa phòng nên bò dậy, mở cửa thì thấy ông Bố vợ đứng đái ngay cửa phòng khiến ướt quần của mình, ướt thảm. Ông buồn tiểu, thức giấc, không bật đèn, chả nhớ buồng tắm ở đâu nên tè trước cửa phòng mình.

Một hôm, đang ngủ mình nghe tiếng động nên bò dậy, ra bếp xem thì thấy ông Bố vợ nằm sóng xoài trên sàn nhà, cạnh buồng tắm, máu me đầy mặt, gọi cấp cứu, đưa vào nhà thương. Ông bị tai biến, té va đầu vào cái bản lề của cái cửa. Như một phép lạ, sau vụ đó thì ông ta không hút thuốc nữa. Hình như ông không nhớ là đã từng hút thuốc trên 60 năm khiến mọi người vui vẻ. 

Sau 6 năm ở rể, đồng chí gái và mẹ vợ cứ lục đục hoài vì ai cũng muốn làm thủ trưởng, kêu đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý nên đồng chí gái, nhất quyết ra riêng, mua cái nhà bên cạnh để trông nom ông bà nhưng vẫn thoải mái hơn là hai nội tướng tranh nhau quyền lãnh đạo trong nhà. Ông lãng trí nên dần dần mình không có dịp hầu chuyện với ông. Rồi mấy ông anh vợ đưa ông vào nhà thương, rồi viện dưỡng lão. Mấy tuần sau, ông đi gần mùa lễ tạ ơn. 

Trong nhà quàn, bổng từ đâu có một ông Bắc kỳ đem cái kèn đám ma và cái trống chầu vào. Nói ngày xưa ở Việt Nam có chân trong ban nhạc đám ma nay sang đây nhớ nghề nên xin phép thổi kèn và đánh trống cho ông cụ vui. Ông thổi kèn còn mình đánh trống chầu tiễn nhạc phụ. Cuộc đời kể cũng lạ rồi mình chả bao giờ thấy mặt ông thổi kèn đám ma nữa. Kiếp trước chắc ông ta có nợ với ông bố vợ mình.  Năm nào đến ngày giỗ ông bố vợ, mình lại nhớ những ngày ngồi uống trà với cụ. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nhs

30 năm khói lửa, nội chiến từng ngày

 Tuần này, ngày lễ độc lập của Hoa Kỳ đánh dấu 30 năm khói lửa, nội chiến từng ngày chung sống với đồng chí gái. Sáng chạy lên vườn, chiều về ra biển với mấy người bạn như thường niên, để xem pháo bông.

Buồn đời, mình tính sổ 30 năm qua thì thấy chuyện đời, người tính không bằng trời tính. Đành bắt chước thiên hạ kêu là duyên phận cuộc đời.

Mình lêu bêu đi làm bên âu châu từ Pháp qua Ý Đại Lợi, rồi Thuỵ SĨ, lại chạy qua Anh quốc. Tại đây mình lấy hè đi qua Mỹ chơi. Tại đây, bạn bè giới thiệu một cô gốc mít, sinh viên nha khoa tại Boston khiến mình như bị cú tiếng sét ái tình lần đầu trong đời. Mình và cô ta thề non hẹn biển chi đó, mình hứa hè sang năm qua chơi một tháng, cố tìm việc để phát triển mối tình hữu nghị sông liền sông núi liền núi.

Hè sang năm, mình bò qua lại Hoa Kỳ, 48 tiếng sau thì có hai công ty nhận mình và mướn luật sư làm giấy tờ di trú. Thế là mình gửi chìa khoá nhà về Luân Đôn, nhờ bạn bè dọn nhà, cho chùa máy truyền hình, radio,… 

Lúc đó mới khám phá ra luật bù trừ “đỏ job thì đen tình”. Mình hồ hởi báo cáo cô nàng là đã tìm được việc, ngày mai đi làm thì tối đó, nhận được cú điện thoại của ông bố, hát bài đừng yêu con gái tôi, đời anh đó có gì đâu? Con gái ông ta lá ngọc cành vàng, để dành cho bác sĩ giàu sang, địa vị. Chán Mớ Đời 

Bị cú này mình như bị sốc hơi nặng nên làm ngày chưa đủ tranh thủ làm đêm, giúp chủ làm giàu vì họ không trả tiền giờ phụ trội. Mình như chim bị tên một lần nên hết dám lộn xộn với mấy cô ở New York. Sau 5 năm chán ở New York, mình muốn đi Nhật Bản làm việc nhưng công ty lại cử thằng khác đi nên mình tính dọn sang Cali.

Mình tính lên Boston, chào mấy người bạn và gia đình chị Chấn, quản thủ thư viện á đông tại Harvard, trước khi dọn sang Cali. Đúng lúc ấy thì có tên bạn đang làm luận án tiến sĩ tại MIT, gọi điện thoại, nói muốn giới thiệu một cô bắc kỳ, từ Gia-nã-đại sang làm việc. Cuối tuần, mình bay lên Boston thì tên bạn gọi điện thoại cô bắc kỳ, mời đi chơi. Cô ta không có nhà, cô ở chung nhà trả lời điện thoại. Sợ mình chửi nên anh ta rủ cô ở chung nhà đi chơi. Cô này không phải bắc kỳ mà là gốc Các Mệ.

Tên bạn là người Huế nên khi gặp cô này thì cả hai xổ giọng Huế khiến mình gọi cô nàng là “O”. Ai ngờ đó là giây phút định mệnh của Histoire d’ O của Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen. Hồi mới sang Pháp, có xem cuốn phim này.

Tên bạn kêu cô nàng dẫn mình hôm sau đi viếng thành phố Boston thì cô nàng đồng ý. Ai ngờ mình đến trễ điểm hẹn ở Harvard Square, cô ta bị phạt vì đậu bậy, đợi mình. Thế là mình xung phong trả tiền phạt. Cô nàng chở đi chơi, giải thích mình về Boston. Thật ra thành phố này, mình đi nát nước với cô sinh viên nha khoa năm nào. Cứ làm như bộ đội vào Sàigòn, cứ u chau u chau hay hè. Cuối cùng thì ăn phở Pasteur, không ngon như phở ở phố Tầu của Nữu ƯỚc nhưng có người đẹp thì húp nước có mì chính vẫn ngon.

Cô nàng cho biết là sẽ dọn qua Cali, vì bố mẹ mới đi theo diện đoàn tụ sang. Mình thấy lạ vì cũng sắp sửa qua Cali làm việc. Mình có công ty kêu qua phỏng vấn. Thế là hẹn nhau ở Cali. Sau này, cô nàng thố lộ đã phát hiện ra mình khi mình hay lên MIT, sinh hoạt với mấy hội sinh viên gốc việt tại đây. Mình thì bị cô sinh viên nha khoa xù sau 48 tiếng đến Hoa Kỳ nên hết dám đụng mấy cô Việt Nam.

Qua Cali, mình tìm được việc làm, bạn của mình kiếm việc cho cô nàng làm. Cuối tuần, mình lái xe xuống Quận Cam chơi với mấy người bạn, cả đám rủ cô nàng đi chơi, ban ngày thì mình chở đi ăn Pollo Loco, tiệm thịt gà điên nổi tiếng ở miền nam Cali.

Nói cho ngay, mình rất nhát gái, bạn bè kêu mình đồng chí gái rất được, vô đi, lấy cho rồi nhưng cơ bản mình rất nhát gái nên cứ ngập ngừng, không dám thố lộ như bài thơ thời còn học trung học:

I love you đã lâu nhưng không dám tỏ

Để lâu ngày malade de coeur…

Một hôm trong giờ ăn trưa, mình nhớ đến Cyrano de Bergerac nên lấy cam đảm để viết một lá thư gửi cho cô nàng. Dạo ấy không có nhắn tin, điện thoại di động nên phải nắn nót viết lá thư cho cô nàng.

Kính gửi đồng chí gái vô vàn kính yêu;

Hôm nay trong buổi thông tầm, anh khắc phục không ăn trưa, tranh thủ để viết cho đồng chí, bản báo cáo tình hình trái tim của anh.

Đồng chí gái thân mến, từ ngày phát hiện ra em nòng anh vô cùng hồ hởi, phấn khởi và thương nhớ trường kỳ. Hôm kia đi tham quan với em ở biển Hơn tân tin bít, được lắm tay em, nòng anh sung sướng nâng nâng như chiếc bay nên thẳng. Sau đó chúng ta vào quán Nục Huyền Cầm để uống một cái lồi ngồi trên cái cốc, để đả thông tư tưởng, quán triệt đường lối cách mạng, nhân thân nhân thích 3 đời trích dọc trích ngang.

Đồng chí gái yêu mến, từ ngày thâm nhập thực tế của tình yêu, nòng anh nó cứ như cái nò nửa, những hình ảnh ấn tượng của đồng chí của buổi ban đầu sơ giao ấy, cho thấy chúng ta yêu nhau theo đúng lập trường, quán triệt quan điểm cách mạng của đảng và nhà lước.

Đồng chí gái thân mến, cái đồng hồ không người nái, 3 cái chèo, 2 cửa sổ vừa báo hiệu đến giờ nao động nại. Trước khi dừng bút, hôm nay anh xin đề xuất một kiến nghị, nếu em nhất trí thì chúng ta cùng khẩn trương, báo cáo với đồng chí bố và đồng chí mẹ, cho anh ra xi ty hôn, đăng ký quản ný đời em. Đám cưới của chúng ta sẽ hoành tráng, bằng một tiệc đại trà, với thực đơn cao cấp, nễ tân với chất nượng cao.

Sau ngày cưới, anh sẽ phấn đấu, khắc phục, nguyện trở thành một người chồng nhân dân ưu tú và người cha anh hùng. Anh sẽ bồi dưỡng chuyên tu, để gia tăng sản xuất, cải tạo mặt bằng để xây dựng một căn nhà tình nghĩa cho chúng ta theo tiêu chuẩn cao cấp và hiện đại.

Trong nĩnh cương của đảng viết: “ dân tộc được độc nập, dân quyền được tự do, dân sinh được hạnh phúc”. Trách nhiệm xây dựng lày nà của tất cả, của toàn xã hội, xong lói riêng về đồng chí gái và anh. Chúng ta được sinh ra và nớn nên tại Việt Nam, được hưởng thụ và bồi dưỡng dưới mái trường xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình học tập và nao động, đồng chí gái và anh đã nấy nhân sinh quan cách mạng và đạo đức bác hồ nàm cơ sở để tìm ra tình thương cơ bản và nẻ sống của con người mới xã hội chủ nghĩa. Chúng ta thương nhau vì chân ný, quý nhau trên nập trường, biểu thị một tình thương giai cấp nguỵ quân nguỵ quyền.

Đồng chí gái thân mến, sông có cạn lúi có mòn nhưng mối tình hữu nghị của đôi ta, đời đời bền vững và không có gì nay chuyển được.

Chào đoàn kết và xây dựng. Vui duyên mới không quên nghĩa vụ.

Đồng chí dai.

Viết xong thì mình đưa cho cô thư ký gửi cho cô nàng. 2 ngày sau, mình nhận cú điện thoại, đồng chí gái bảo bố mẹ cô ta đã duyệt mình. Kêu 8 tháng 12 làm đám hỏi, 4 tây tháng 7 làm đám cưới xong om. Cô nàng vừa gác máy xuống thì mình ngất ngư, vậy là lấy vợ, giã từ thơ ngây sơn đi lấy vợ.

Thấy hình ảnh đồng chí gái  nhắc đến ngày đăng ký làm người chồng nhân dân và đầy tớ ưu tú. Chán Mớ Đời 

Sau 18 năm lang thang trời Tây, trời Mỹ, trời Á, không nhà không cửa, không gia đình, mình như con chim lạc bầy bay trên bầu trời tha phương vô định để rồi như Georges Moustaki kể là một hôm bị mũi tên tình yêu bắn trúng, rớt vào nhà tù yêu thương với người cai ngục xinh đẹp. Sau khi sống và làm việc tại 5 quốc gia, đổi nhà 12 lần, đấu tranh tư tưởng và phấn đấu quyết liệt, mình đăng ký làm người chồng nhân dân, đúng hơn là đầy tớ nhân dân ưu tú.

30 năm, hai vợ chồng đổi nhà 5 lần. Căn nhà đầu tiên mua được 10 ngày trước ngày Sơn Đen từ giả thơ ngây đi lấy vợ, làm tổ uyên ương được 6 tháng thì mẹ vợ kêu về ở rể nên đành cho thuê, làm "len lo" bất đắc dĩ. Sống với bố mẹ vợ được 6 năm thì đồng chí gái, đủ nội công để quản lý đời mình không cần học tập, bồi dưỡng tư tưởng, chỉ đạo từ mẹ vợ nên mua căn nhà cạnh bố mẹ vợ để có gì thì chạy qua chăm sóc ông bà cụ vợ trong tuổi già.

Ở đây được 3 năm thì mình mua được căn nhà cũ, sửa lại tính bán, đồng chí gái ghé đến xem thì không cho bán, lại muốn dọn về ở nhà này nên lại phải dọn nhà lần thứ 4. Trước ngày dọn nhà, đồng chí vợ ngồi khóc như bị tình phụ, khóc cho vơi đi những chậu hoa đã trồng, thương căn nhà đã nung núc gia đình của hai vợ chồng và hai đứa con. Mình nói không cần dọn, khoẻ cuộc đời nhưng đồng chí gái vẫn nhất trí muốn dọn nhưng lại thương nhớ căn nhà như bài hát sến, cô gái đi lấy chồng nhưng vẫn nhớ thương người tình phụ. Ở đây vui vẻ được 10 năm thì đồng chí gái bổng nhiên đòi mua nhà khác.

Mình kêu con sắp vào đại học, nhà chỉ còn hai vợ chồng cần gì đổi nhà nhưng trong đời làm người chồng nhân dân, đầy tớ ưu tú, mình chưa bao giờ cãi lời mụ vợ được. Cãi nhau cho cố rồi đồng chí vợ vẫn kiên quyết giữ vững lập trường cách mạng, kêu mình thuộc thành phàn phản động, chưa am hiểu được đạo đức cách mạng nên mình đành kiếm nhà cho mụ vợ để tìm sự an bình cho gia can. Mình kiếm được căn nhà mà mụ vợ thích, chủ nhà đồng ý cho vay lại, tính ký giấy tờ thì mụ vợ nổi cơn điên với căn bệnh đàn bà về già "ăn vịt tắt kinh", nóng lạnh bất thường nên không ký giấy tờ khiến mình mừng mệt thở.

Tưởng mụ vợ quên, ai ngờ khi hết bệnh mụ lại đòi mua nhà lại nên chạy lại căn nhà năm ngoái chủ nhà đòi bán. Chủ nhà kêu là mất số điện thoại của mình, hỏi chuyên gia địa ốc không cho vì bà ta tự bán nên chuyên gia địa ốc không có huê hồng nên bù trớt. Bà ta nói mới ký giấy tờ hôm kia với người mua, thế là mình mừng, về báo cáo với mụ vợ.

Ai ngờ hai ngày sau, mình đang làm việc thì máy điện toán báo cho biết có căn nhà cách mấy căn của nhà mua hụt, có miếng đất to nhất khu đó mà giá lại rẻ hơn căn mua hụt đến hơn 20% nên gọi bà chuyên viên địa ốc đang treo bán cho ngân hàng vì căn nhà này bị nhà bank kéo. Bà ta gặp mình nói là có 3 cái offer bằng tiền mặt mà giá hơn mấy chục ngàn. Bà ta ếm mấy cái offer kia để đưa cho ngân hàng cái offer của mình thế là chạy tiền để mua.

Mua căn nhà xong là không còn một đồng xu dính túi, mượn đủ nơi, vét đủ chỗ. Về đây thì mụ vợ vui vẻ, ngủ ngon hơn. Sáng nghe chim hót sau vườn, rồi mụ thích làm vườn, trồng hoa, nội chiến với kẻ nội thù bớt căng thẳng, bớt đấu khẩu, các cuộc học tập đấu tranh tư tưởng để dành thắng lợi vơi dần nên cuộc đời vui vẻ hơn xưa.

Mình bổng nhiên giác ngộ cách mạng là may mắn, vợ mình rất thông minh, giỏi, có tầm nhìn xa với giấc mơ Phù Đổng. Nếu xui, lấy con vợ như mấy tên bạn quen, đua đòi chạy theo thời trang tiêu sài, nợ chồng chất thì khốn cả đời, cứ mướn nhà từ mấy chục năm nay nên từ đó bỏ dần tính phản động vô văn hoá của mình để bước theo quy trình người chồng nhân dân, làm người cha anh hùng.

30 năm máu lửa thì ngoại trừ mấy năm đầu, lo làm ăn đến khi có con thì đi chơi khá nhiều tiểu bang, nhiều xứ như Mễ Tây Cơ cả chục lần lại miễn phí, Âu châu như Pháp, Tây Ban Nha, Ý Đại Lợi, Hoà Lan, Bỉ, Á châu như Nhật, Trung Quốc, Nam Hàn, Đài Loan,… Việt Nam thì mấy lần đi từ Nam chí Bắc, viếng quê Nội, quê Ngoại nên cũng chán.

Nay bổng hứng tình, thích leo núi, lại có anh chàng Thụ Nhân Đà Lạt xưa, rủ mình đi leo núi Kilimanjaro, Sơn Đòng, đủ trò. Cách đây, 8 năm, không có việc gì làm, sợ vợ la nên có người kêu mua cái vườn bơ nên mình nhẹ dạ nghe theo nên mỗi tuần phải bò lên đây, tập tành làm nông dân bất đắc dĩ. Không hiểu năm nay là năm gì mà tự nhiên có người xúi mình bán mấy miếng đất rồi rủ đồng chí gái đi chơi.

Có tiền nên mình mời gia đình của mấy người em tại Việt Nam, Pháp và Hoa Kỳ cùng bà cụ đi Dubai. Chỉ có một cô thì sợ tốn tiền mình nên chỉ xin đi Phú Quốc húp nước mắm. 10 ngày nữa, bà cụ mình sẽ được gặp lại con cháu khắp thế giới. Chắc bà cụ vui lắm. Lần cuối cả nhà đoàn tụ khi khắp nơi về ăn mừng 60 năm thành hôn của ông bà cụ. 1 năm sau thì ông cụ qua đời.

Sau Dubai, hai vợ chồng và 2 đứa con sẽ ghé Istanbul chơi vài ngày rồi hai vợ chồng đi 2 tuần khắp Thổ Nhĩ Kỳ, như tuần trăng mật. Tháng 10 này, sau khi leo núi Kilimanjaro, mình sẽ bay qua Ai Cập đi chơi với đồng chí gái thêm 2 tuần. Lại còn tính đi hành hương 88 ngôi chùa ở Nhật Bản sau khi leo vào Sơn Đòng.

Đồng chí gái thường nói "anh lấy tui là anh có tất cả". Câu này thì hoàn toàn đúng. Từ một tên không nhà không cửa, không gia đình, lấy được đồng chí vợ thì bổng nhiên có nhà có cửa, có con lại được vợ nuôi từ 30 năm nay. Vợ kêu để vợ đi làm còn mình làm ông nội trợ, chăm sóc mấy đứa con. Mình ru con với điệp khúc:

Em như một người chồng, toàn lo chuyện ngoài đường
Sơn đen như người vợ hiền, tề gia và tùng quyền
Nấu cơm với rửa chén, giặt quần áo cho em
Rồi bọc tã cho con
Khi xưa mình thật là chì, quyền uy trời là nhì
muốn chi là được nấy
Giờ thì đấm lưng em, giờ thì bóp chân em…

Nhìn lại 30 năm thì phải công nhận mình may mắn được đồng chí vợ đăng ký quản lý đời lãng tử. Mình nghe lời vợ vì đồng chí gái rất thông minh, biết tính toán còn mình thì cứ như ngỗng ị, chả hiểu gì cả về quy trình hạnh phúc. Nghe vợ thì nên, nhiều tên quen với đặc tính cha truyền con nối "Macho", không nghe lời vợ nên tan hoang cửa nhà, lúc đó mới hiểu câu sau lưng một người đàn bà thành công là một người đàn ông sợ vợ.

Mình không bao giờ uống cà phê nên không có bạn cà phê Lú, không uống rượu nên không có bạn nhậu. Nay con vào đại học hết, rảnh mình đi học trùng tu vớ vẩn để bổ túc văn hoá vì thường nghe nhiều người cho mình, gốc bần cố nông thiếu văn hoá, ngu lâu dốt sớm và tập võ mỗi ngày để chống chọi với đồng chí gái. Bạn thân nhìn quanh thì không còn ai. Có hai tên khi xưa thì chúng rũ nhau đi Tây phương cực lạc trong cùng một năm.

Nói cho cùng, có một người bạn đời như đồng chí gái thì không nhất thiết cần thêm bạn cũng đủ hạnh phúc. Dạo này tìm lại được vài người bạn học cũ, có thêm vài người bạn mới khá vui. Về già mà có thêm vài người bạn, lâu lâu gặp nhau ăn uống, đấu láo là một hạnh phúc của đời người. Tạ ơn đời, tạ ơn đồng chí vợ.

Nhs