Khởi nghiệp sau mùa Covid

 Theo chương trình “California comeback Plan” của chính quyền tiểu bang California vừa mới được thông qua, thống đốc tiểu bang ký SB 129 nhằm giúp đỡ phục hồi lại nền kinh tế của tiểu bang, được xem là hạng thứ 6 trên thế giới. Có một ngân sách để giúp các tiểu thương phục hồi lại sau một thời gian bị gián đoạn.

Đây cũng là cơ hội cho ai muốn khởi nghiệp, theo đuổi đam mê của mình thay vì bán sức lao động cho chủ. Khởi nghiệp rất hấp dẫn, tự làm chủ nhưng không phải dễ thực hiện vì chúng ta không có kinh nghiệm, điều hành, giám sát, xây dựng một công ty từ những bước đầu.

Muốn khởi nghiệp, chúng ta cần có một ý tưởng làm thương mại hợp lý với thị trường địa phương, địa điểm,… mình biết một ông bác sĩ mở phòng mạch ngay tại một góc phố, xe cộ ra vào khó khăn thêm ít  chỗ đậu xe, bệnh nhân ít đến nên ngọng. Phải dời đi chỗ khác, có bãi đậu xe rộng rãi, mới có bệnh nhân vào. Các trạm xăng luôn luôn nằm ngay góc ngã tư đường để thiên hạ dễ thấy mà quẹo vào.

Người Việt mình theo tinh thần khoa bảng nên cứ kêu con cháu học ná thở để rồi đi làm cho thiên hạ, dù thầy cô dạy là “phi thương bất Phú”. Người Tàu dạy chúng ta học, học và học, nào là “Sĩ nông công thương”, ai có học là đứng đầu xã hội như ông Tế Xương, đói meo râu, bà vợ phải đi buôn bán tảo tần để nuôi ông ta học đến 20 năm mới đậu tú tài. Ngược lại con cháu người Tàu đều làm kinh doanh. Khu Hoà BÌnh, Đàlạt khi xưa, toàn là các tiệm tàu. Đi xứ nào cũng thấy người Tàu mở tiệm ăn cả. Mình nhớ có lần đến một vùng xứ khỉ ho cò gáy ở miền nam Hoa Kỳ, vẫn thấy tiệm ăn tàu, thậm chí đi sang xứ Guatemala, cũng thấy tiệm ăn tàu.

Chúng ta phải tìm một thị trường cho sản phẩm hay tài năng của mình, nghiên cứu các đối phương cạnh tranh với mình. Điển hình khi mình khởi đầu nghề thầu khoán, lúc đầu toàn bạn bè người Việt nhờ, nên lấy rẻ như các thầu khoán việt ở Bolsa. Xây nhà mà họ lấy $70/ sq.ft thì làm sao sống nên mình không vào thị trường người Việt, đăng quảng cáo ở các báo mỹ. Thầu khoán mỹ lấy $150/ sq.ft. Thì mình lấy rẻ hơn họ một tí là có thể bắt được thầu. Trong 20 năm đi thầu, mình chỉ có 2 khách hàng người Việt chính thức.


Mình được chương trình “khéo dùng tiền” của đài truyền hình Little Sàigòn, nhờ nói về những kinh nghiệm về những bước đầu khởi nghiệp nên viết ra đây, kinh nghiệm khởi nghiệp để khi họ hỏi thì dễ nói chuyện hơn.

Tiểu thương (Small business) được xếp loại về số nhân viên và lợi nhuận hàng năm. Tại Hoa Kỳ, các tiểu thương có thể hoạt động dưới nhiều dạng, miễn là phải ghi danh đúng theo pháp lý để tránh bị tranh tụng. Muốn khởi nghiệp tại California, chúng ta phải chọn một cấu trúc về pháp nhân, lên kế hoạch lâu dài, ghi danh công ty của mình tại thành phố, quận hay tiểu bang tuỳ theo pháp nhân mình chọn.

1/ lựa chọn một cấu trúc thương mại:

Khởi nghiệp mất rất nhiều thời gian và tiền bạc. Do đó chúng ta nên suy nghĩ, bàn định kế hoạch khởi nghiệp ra sao, có khả thi hay không vì theo xác suất của phòng thương mại, các công ty khởi nghiệp có đến 79.4% thất bại trong năm đầu tiên và 90% dẹp tiệm trong vòng 5 năm đầu tiên. Nói như ngôn ngữ Bolsa là tưng bừng khai trương, âm thầm đóng cửa.

Lý do là người khởi nghiệp, không có kinh nghiệm điều hành một cơ sở thương mại. Có nhiều khâu cần thiết phải để ý như thợ, nhân công, bảo hiểm, thuế vụ, sổ sách chi thu, quảng cáo, để giúp cơ sở thương mại phát triển. Điển hình khi mình khởi nghiệp, năm đầu tiên may mắn huề vốn vì không biết chi thu, sổ sách. Chạy xe vận tải nhẹ mỗi ngày mất $50 tiền xăng, xem như $300/ tuần hay $1,200/ tháng và $14,000/ năm, chưa kể thay dầu, bánh xe rồi mua dụng cụ xây nhà,… khi nói chuyện với khách hàng, mình quên không tính các tiền cần thiết để làm kinh doanh. Thấy có lời đó nhưng khi trừ các chi phí là lỗ hay huề vốn. Sau đó, rút kinh nghiệm phải cộng thêm 30% tiền chi phí, 30% tiền thuế và 10% phần trăm lời cho mình.

Có lần có anh quen, nói có $500,000 không biết làm gì, mình nói cho mình mượn, trả tiền lời. Anh ta không chịu, nói để mua nhà sửa chửa lại rồi bán, kiếm lời. Một hôm, anh ta mừng như trúng số, nói có ông bạn chuyên gia địa ốc, chỉ cho căn nhà rẻ hơn thị trường $50,000. Giá thị trường $450,000, mua được $400,000. Chỉ cần sơn sửa lại tốn độ $10,000. Bán lời $40,000 khiến mình thất kinh nhưng không dám làm tài khôn.

Vài tháng sau, mình gặp lại, hỏi sao lời được bao nhiêu căn rồi. Anh ta câm như hến. Mấy người mới vào nghề mua nhà cũ sửa chửa lại để bán, gọi là “Flipper”, không rành các lệ phí nên đều bị đám chuyên gia địa ốc xúi mua để rồi ôm đầu máu hết.

Mấy người Realtor rất đói nên cứ xúi thiên hạ mua nhà, kêu là “good deal”. Nếu good deal thì tại sao họ không mua mà lại kêu mình mua. Họ chỉ muốn mình mua để họ có huê hồng, bỏ túi để trả tiền xe Mercedes, để chở khách hàng đi xem nhà, rồi khách hàng kêu người khác mua.

Những căn nhà rẻ, được xem là “Good deal” thường không bao giờ lên thị trường cả. Họ bán trước khi chủ nhà mở miệng nói với người khác. Trong nghề, họ gọi là “pocket listing”, mình có quen vài tay địa ốc, mua nhà cho mình theo kiểu này. Họ được ngân hàng giao cho bán, chưa lên thị trường, họ đã thông báo cho mình trước rồi để đến xem.

Mỗi lần một realtor nói họ có good deal thì mình nói, mình chỉ mua giá tối đa là 60% giá thị trường khiến họ chưng hửng, kêu mình điên. Mình giải thích như sau:

Giá thị trường $500,000. Tiền huê Hồng trả cho họ và realtor của người mua là mất 6%, Escrow, Title insurance,…mất 4%. Sửa nhà mất 10% nữa đi, chi phí mượn tiền ngắn hạn nên lãi rất cao 10%. Sau khi bán, ông chỉ treo bảng bán được 6% còn tui bỏ mất mấy tháng để sửa chửa đủ trò, ít ra phải có 10%, để lỡ trường hợp tốn tiền sửa chửa nhiều hơn dự định. Vậy là mất đi 40%. Đó là tôi có thể bị lỗ nếu sửa chửa mất thêm thời gian hơn. Do đó, tôi chỉ mua giá nhà 60% của thị trường là $300,000.

Khi người có bằng bán nhà, hiểu mình thì họ chỉ đem nhà theo cách mình muốn mua. Có một ông mua dùm cho mình khá nhiều nhà và đất rất rẻ. Nhà xuống giá thời ông Obama lên năm 2009, 2010. Có tên bạn gửi cho cái email nói về ngân hàng IndyMac, được nhóm ông Paulson mua lại với điều kiện chính phủ bảo kê 70%. Nghĩa là họ mua nhà với giá 70%, nếu họ bán dưới giá 70% thì chính phủ đến số tiền họ lỗ.

Sau này ông ta bán cho mình căn nhà của ông ta với giá 50% rẻ hơn thị trường mà mình đã kể. Lý do chỉ có mình mới giúp ông ta bán và có chút lời thay vì mất hết.

Mình kêu mấy người có bằng địa ốc, kiếm dùm mấy căn nhà của IndyMac, sau này đổi tên là One West bị tịch thu nên mình mua rẻ như bèo vì họ không sợ bị lỗ vì chính phủ trả lại cho họ. 4 căn nhà họ đòi $250,000 mình trả $99,000, họ bán, mình mua $50,000 mỗi căn nhà ở Riverside, khiến mấy tên đi mua nhà dùm mình cũng không ngờ. Lý do trả $99,000 vì ở Cali, nếu mua bán nhà trên $100,000 thì tiểu bang sẽ giữ lại đâu mấy phần trăm mình quên rồi, hình như 3% rồi khi khai thuế cuối năm, chính phủ sẽ hoàn lại nhưng tiền đã vào tay chính phủ thì khó mà lấy lại. 

Mình có sửa chửa một căn nhà cũ rồi bán vào năm 2007 vì tình hình cho biết là giá nhà lên cực đỉnh nên không dám cho thuê vì tiền lời quá cao, không đủ trả tiền nợ ngân hàng. Mua $400,000, bán $500,000, trừ chi phí hết lời có $14,000, 3% thay vì 10% như dự định.

Trong phần này, mình sẽ kể về những bước cần làm khi khởi nghiệp như mình cách đây 26 năm về trước. Dạo ấy kinh tế xuống nên công ăn việc làm bấp bênh, mình được người quen nhờ xem dùm thợ họ mướn để xây xong căn nhà. Lý do là nhà thầu, lấy tiền rồi bỏ chạy về Thái Lan, tổ chức kháng chiến chi đó. Từ từ người quen giới thiệu nhờ mình vẽ và xây nhà nghiệp dư, cho thiên hạ rồi một ngày đẹp trời mình phải ngưng làm cho công ty kiến trúc để bỏ toàn thời gian, lo phát triển công ty xây dựng của mình.

Dạo ấy không biết gì, nên có bò vào thư viện, mượn được hai cuốn sách viết bởi các nhà thầu khoán về hưu để hiểu rõ thêm nhưng vấn đề , thách thức phải kinh qua. Liên lạc với Small Business Bureau (SBA) của quận Cam, nhờ họ giúp đỡ. Họ có những cố vấn từng là thầu khoán, nay về hưu và muốn truyền lại các kinh nghiệm cho những người trẻ. Nhờ đó mà mình học hỏi thêm để tránh bị thua lỗ sau này.

2/ kiếm các tổ chức hỗ trợ cho mình:

Chúng ta cần liên lạc với các tổ chức trong vùng, địa phương để xin được giúp đỡ về tư vấn miễn phí như:

A/ California Business Incentives Gateway, https://chignon.ca.gov, có rất nhiều thông tin và các cơ quan có thể giúp chúng ta khởi nghiệp.

B/ Phòng Thương Mại (Chamber Of Commerce) trong thành phố. Dạo mình mới khởi nghiệp, có phòng thương mại người Việt tại khu Bolsa nhưng mình không tham gia vì không nhắm vào thị trường người Việt. Ngược lại mình tham gia các tổ chức như Lions International, NARI, Toastmasters International,…

C/ Small Business Development Centers

D/ Service Core of Retired Executives, các người về hưu, có kinh nghiệm về thương mại, họ sẵn sàng giúp đỡ chúng ta trong bước đầu. Hồi mình mới vào nghề, có học hỏi các người đi trước nên ngày nay, có vài người học nghề mình. Mình sẵn sàng chia sẻ với học kinh nghiệm.

C/ Centers for International Trade Development. Các trung tâm phát triển giao dịch quốc tế. Năm kia, mình đại diện thành phố của Bellflowers thăm viếng một tỉnh ở Mễ Tây Cơ, họ gọi là Twin Cities. Chúng ta có thể dựa và thành phố để tìm các thành phố ở các xứ mà chúng ta muốn nhập cảng hay xuất cảng sản phẩm của mình.

3/ lựa chọn pháp nhân để hoạt động kinh doanh

A/ Sole Proprietorship: Dạo mình mới bắt đầu thì mình hồn biết gì cả, nên tự lấy tên mình theo dạng Sole Proprietorship, đứng mũi chịu sào. Nếu công ty có vấn đề gì là mình phải lãnh trách nhiệm hết. Sau này khôn hơn thì chuyển đổi công ty qua thể dạng pháp nhân S Corporation.

Nếu lấy pháp nhân này loại Sole Proprietorship thì phải lên thành phố để xem có ai đã lấy tên công ty mà mình muốn sử dụng chưa, nếu không sẽ bị thưa kiện đủ trò. Có lần đi ăn bò 7 món, mình hỏi ông chủ mới mở thêm tiệm ở đường Bolsa. Ông ta kêu không, họ thấy tiệm tụi này đông khách nên lấy tên của tụi này nhưng không kiện cáo gì được. 

Lý do, tiệm ông ta ở thành phố Santa Ana còn tiệm mới mở cùng tên ở Westminster. Sau đó mình phải đăng báo tên công ty mới lập của mình để báo cho công chúng biết, để xem có ai khiếu nại gì không.

B/ Corporation: loại này có hai loại C Corporation và S Corporation. Tiểu thương như mình thì nên dùng S Corp.

C/ Limited Liabilities Company (LLC), công ty trách nhiệm hữu hạng.

D/ Partnership, thường được thành lập bởi hai người trở lên, đứng tên công ty. Mỗi người đều có trách nhiệm về nợ của công ty.

Nên tìm hiểu thêm về thuế vụ và pháp lý của các loại công ty nói trên vì thuế khác nhau. Chúng ta sống trong một môi trường mà người Mỹ thích kiện tụng do đó nên sử dụng một pháp nhân để bớt các trách nhiệm có thể xảy ra sau này.

4/ kế hoạch hóa cơ sở thương mại của mình (Business Plan)

Mình phải viết xuống kế hoạch ít nhất năm năm của công ty, gồm các phần tài chánh, quản trị, tiếp thị, sản xuất,…cần thiết để công ty có thể phát triển. Cần phải viết Business Plan như một cấu trúc để mình theo đó mà thực hiện và hoàng chỉnh. Nhất là khi cần mượn tiền ngân hàng hay kêu người bỏ vốn, đầu tư,.. thì người ta xem kế hoạch thương mại của mình. Mình có quen anh bạn, mở cơ sở làm nước mắm nhỉ tại Cali, kêu mình bỏ vốn đầu tư như chỉ nghe anh ta nói như thế này thế kia, không thấy business plan gì cả nên đâm sợ, không dám đầu tư.

Dạo mới ra nghề, không biết chi cả, nhờ một ông thầu khoán về hưu của SBA chỉ cho. Có rất nhiều người về hưu, muốn truyền lại kinh nghiệm của mình, giúp mình đót giai đoạn sai lầm.

5/ Tài Chính: chúng ta cần dự trữ một số tiền vì khi mới khởi nghiệp, chưa có khách hàng nên có thể đói lắm. Trung bình là cần ít nhất 6-12 tháng ngân sách sinh hoạt.

6/ Địa điểm cho công ty hoạt động:

Phải nghiên cứu địa lý để tìm địa điểm hoạt động. Trong khu dân cư đông người Mễ mà mở tiệm phở là ngọng. Dạo mình mới dọn về ở Khu Little Sàigòn, thấy có nhiều tiệm taco thực phẩm Mễ, nay đều chết hết. Các siêu thị mỹ lần lần đều đóng cửa vì người Việt đi chợ Việt Nam.

7/ lựa tên để đặt cho công ty:

Nếu ai muốn mở công ty giúp đám cưới, thì không nên đặt tên “Đồi thông hai mộ”. Khi lựa chọn cái tên rồi thì phải báo cho chính quyền Cali để họ để dành cho mình trong vòng 60 ngày, trước khi mình làm thủ tục hợp thức hoá pháp lý của công ty. Hình như phải đóng tiền, mình có thể chọn 3 tên rồi gửi cho họ. Khi nhận được giấy phép sử dụng tên thì mới làm thủ tục nếu không là ngọng nếu đã có ai lấy tên đó trước. Tránh bị kiện tụng.

8/ phải giữ bản quyền về cái tên của mình:

Có lần mình hỏi chủ quán thịt bò 7 món, ở thành phố Santa Ana là mới mở tiệm khác ở Westminster thì được biết là không. Ai đó, thấy họ thành công nên dùng tên của nhà hàng họ ở thành phố khác. Chủ quán kêu là không biết, nếu không đã ghi danh khắp các thành phố ở quận Cam. Có tiệm nổi tiếng, họ dành tên khắp nước mỹ.

Khi nhận được giấy phép thì mới bắt đầu in doanh thiếp, giấy để in và bao thư có logo, địa chỉ của cơ sở thương mại của mình.

Lần sau mình sẽ nói về các pháp nhân như Corporation, LLC, Partnership, Trust,…mà mình sử dụng khi làm thương mại.

T.B.: hôm trước, đến đài truyền Little Sàigòn, thấy một anh chàng mà mình có gặp một lần đâu 30 năm về trước với linh mục Nguyễn Hoài Chương, tên Thái. Trong cộng đồng người Việt có hai người tên Thái, đều làm về truyền thông nên thiên hạ hay lộn vì họ đều họ Đinh tên Thái, chỉ khác chữ lót. Anh Thái kêu cũng vì nhầm lẫn mà tôi xin chiếu khán về Việt Nam không được vì Hà Nội lộn tôi với anh Thái kia. Tôi nói chữ lót của tôi là Xuân, viết tắt là X, nói theo kiểu Hà Nội là sờ bướm còn anh kia thì chữ lót là Q, đọc theo người Mỹ là Cu. Anh kia là Thái có “cu” còn tôi là Thái không “cu” nhưng Hà Nội kêu thà giết lầm còn hơn tha lầm nên đến nay vẫn không về Việt Nam được. Vậy ngoài Bolsa có hai người tên Thái, mọt có “cu” và một không “cu”. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn  

 

Tại sao chúng ta nghèo?

Khi xưa, đi học về tài chánh, đầu tư, ông thầy kêu người làm $50,000/ năm và người làm $100,000/năm có bạn bè, đọc sách vỡ khác nhau. Do đó muốn làm nhiều tiền hơn thì phải kiếm người làm nhiều tiền hơn mình để giao du vì tư duy của họ khác với cái đầu đặc sệt của mày. Mỗi sáng thứ tư trong tuần từ 7:00 đến 8:30, mình tham dự các buổi họp của Toastmasters thì thấy cái bảng to treo trên tường quảng cáo của cuốn sách “why the rich get richer and the poor get poorer” khiến mình tò mò tìm đọc.

Dạo này thị trường chứng khoán lên như điên dù bị đại dịch nên người ta không hiểu, chỉ biết là mình phải  nhảy lên xe đi chung với họ để khỏi lỡ chuyến đò. Mình có mua cổ phiếu của các công ty dược phẩm sản xuất thuốc chích ngừa như Moderna (Mnra) và Pfizer. Tuần rồi mình tò mò mở tài khoản ra thì thất kinh vì mấy cổ phần này lên như điên nên mình bán ăn non. Mình mua hồi đầu năm, thấy nó xuống te tua nên đợi.

Lý do là thường vào tháng 9-10 thị trường hay xuống lắm thêm tin tức cứ báo là vi khuẩn covid này biến thể delta gì đó nên không biết tương lai ra sao. Không nên tham như bố anh bạn hay nói với mình là nên ăn non. Bác này dạy mình là khi cổ phần lên gấp đôi thì cứ bán phân nữa, lấy vốn về rồi để phần lời của mình lên, cứ gấp đôi là bán, dùng tiền đó để mua cổ phiếu công ty khác. Bác này sang Hoa Kỳ từ 75, không phải đi làm một ngày, cứ dùng tiền của bác đã đưa ra hải ngoại trước 75, đầu tư mà sống.

Các ngân hàng cho biết là thị trường chứng khoán lên cao thì các khách hàng của họ càng mượn tiền nhiều hơn. Họ mượn tiền thế chấp các tài khoản cổ phần và chứng khoán của họ. Cái này là hay vì khi thị trường đang lên mà mình cần tiền để làm gì thì mất trắng lợi tức có thể có nếu bán cổ phiếu.

Thí dụ: cổ phiếu của hãng Moderna đang lên như điên, từ 6 tháng nay mình thấy nó lên như điên đâu $493/ cổ phiếu mà bán như mình vì sợ, muốn ăn non. Một người giàu có, khôn ngoan sẽ thế chấp các cổ phiếu của họ để vay mượn ở ngân hàng. Theo Merrill Lynch cho biết, khách hàng có gia sản trên một triệu đô thì họ cho vay với 3.2% tiền lời còn khách hàng có tài sản trên 100 triệu thì chỉ lấy .87% tiền lời. Họ lấy tiền huê hồng để quản lý số tiền đầu tư hàng năm.

Mình hay mượn tiền của bảo hiểm nhân thọ VUL để mua nhà rồi khi lấy tiền nhà hàng tháng thì bỏ lại hay mượn tiền của IRA . Lý do là tiền lợi khi mượn ra từ tài khoản của mình rẻ hơn của ngân hàng, không phải đóng thuế. Mình cho thí dụ để dễ hiểu hơn:

Lấy thí dụ mình có một trương mục đầu tư vào thị trường chứng khoán, có số tiền là $100,000. Mình cần tiền $50,000 để mua căn nhà. Nếu bán cổ phiếu $50,000 thì phải đóng thuế năm đó, xem như 45% số tiền $50,000, xem như cúng Bác Sam (uncle Sam) $22,500. Thay vì bán cổ phiếu đang lên thì mình mượn thế chấp tài khoản số tiền $50,000 với tiền lời đâu 3%. Trong khi đó số tiền trong tài khoản của mình, vẫn tiếp tục lên như MOderna từ 6 tháng này $493/ cổ phiếu, xem như mình có thêm $35,000 trong 6 tháng, và chỉ trả tiền lời 3% trong 6 tháng là $750. Mình vừa bán xong thì nó xuống. Chán Mớ Đời 

Ngu như mình thì đem bán là xem như mất toi $35,000 thêm phải đóng thuế $22,500. Chán Mớ Đời 

Được cái là mình bán trong tài khoản Roth-IRA của mình nên không bị đóng thuế. Nếu thị trường xuống thì may còn lên tiếp thì xem như trời chỉ cho mình chừng ấy, không nên tham. Dạo này mình cũng chuyển tiền hưu trí của đồng chí gái qua cổ phiếu cho chắc ăn. Khi đại dịch vừa xảy ra ở Vũ Hán, mình nghĩ chỉ ở Trung Cộng nên không để ý, ai ngờ nó chạy qua Hoa Kỳ , thị trường chứng khoán xuống 20% nên hơi chới với. Kỳ này cho chắc nên ăn non rồi xem tình hình ra sao vào sang năm 2022 lại tính tiếp. Cứ đầu năm mua rồi vào mùa thu bán cho chắc ăn. Mình chỉ để lại các công ty dầu hoả, thời ông Trump xuống như diều gặp mưa, bạn xúi dại nên mua, nay thì lên như điên vì lạm phát. Họ đang tính là sang năm tiền an sinh xã hội sẽ được gia tăng 7.8% thay vì 3% như năm nay. Xem như lạm phát lên 7%. Kinh

Mượn tiền ngân hàng thế chấp tài khoản đầu tư của mình rất dễ, không như mượn ngân hàng vớ vẩn, đòi đủ giấy tờ, chỉ cần điền cái đơn thì trong vòng mấy ngày là nhận được rồi. Thêm mình có thể trả lại khá dễ, nhiều hay ít thôi.

 Bank Of America cho biết họ cho vay thế chấp kiểu này lên đến $62.4 tỷ . Kinh

Ông Edward McCaffery, giáo sư đại học luật khoa của USC, cho biết: “ordinary people don’t think about debt the way billionaires think about debt”. Chán Mớ Đời 


Người giàu mượn nợ, sự tính toán của họ rất rỏ ràng: nếu gia sản của họ gia tăng nhanh hơn tiền lời của số nợ, thì cuối cùng họ sẽ giàu hơn như mình đã kể trên mượn $50,000 thay vì bán $50,000. Luật Hoa Kỳ là người có tài sản hay kẻ thừa kế không phải đóng thuế bây giờ và chỉ đóng khi bán. Nếu họ tái tài trợ căn nhà như mượn nợ mới thì khi bán, sẽ trừ tiền nợ ra, và không đóng thuế hay ít lại.

Khi họ chết thì có thể bị đánh thuế thừa kế (estate taxes ) nhưng con cháu họ chỉ đóng thuế lời khi nào họ bán từ lúc bố mẹ hay ông chết.

Theo thuế vụ họ hay gọi là step up basis. Thí dụ chúng ta mua căn nhà $200,000 rồi khi qua đời 40 năm sau, căn nhà trị giá $1,000,000, xem như lời $800,000 nhưng con cháu không phải đóng thuế tài sản thừa kế vì ngày nay được miễn nếu tài sản dưới 11 triệu. Sau này, con cháu bán căn nhà $1.2 triệu thì chỉ đóng thuế trên tiền lời $200,000. ($1,200,000 - $1,000,000 (khi qua đời) ).

Người Mỹ gọi chiến lược này là “Mua-Mượn-Chết”. Khi chúng ta đã giàu thì dễ lắm, chỉ mua bằng mượn nợ rồi chết, không bị đóng thuế. Luật này có trên 100 năm rồi.

Ông Biden đang tìm cách kiếm cách để đánh thuế thừa kế vì chính phủ in tiền, nợ như chú chổm, thiếu tiền, đang tính tăng thuế tiền lời từ 23.8% lên 43.4% và chỉ miễn 1 triệu đô thôi. Ai có tài sản từ 1 triệu trở lên sẽ bị đánh thuế. Chính phủ in tiền ra thì phải thu lại bằng cách đánh thuế. Chỉ có người bình thường như mình mới đóng thuế còn dân triệu Phú đều thành lập nhưng pháp nhân để lách luật như ông bà Clinton, thành lập Foundation Clinton, có trên 2 tỷ đôla sau một đời vất vả lo cho nhân dân, không phải đóng thuế .

Nếu quốc hội thông qua luật đánh thuế này thì người ta sẽ dùng cách mượn tiền ra, để xài và khi chết thì không bị đánh thuế. Thí dụ: tài sản anh có 2 triệu, nếu chết thì phải đóng 43.4%, xem như 50% để dễ làm tính. Vợ con anh được miễn 1 triệu, còn lại phải đóng thuế 50% trên triệu thứ 2, xem như đi đong $500,000. Anh chỉ cần mượn $1,000,000 cho con cháu trước hay làm gì đó, khi chết thì gia sản chỉ còn 1 triệu sau khi trừ tiền nợ, con cháu được miễn đóng thuế.

Người giàu gọi số tiền nợ là tiền ma (phantom money) . Lấy thí dụ: anh có căn nhà mua $200,000. 30 năm sau, về hưu, giá nhà lên $800,000, anh có thể mượn $500,000 để đi chơi du lịch vòng quanh thế giới với phi cơ tư riêng. Mình thấy National Geographic quảng cáo mất $100,000/ người, ở khách sạn xịn, tiêu xài vui vẻ, rồi vài năm sau đô la mất giá nhà lên tiếp, lại tái tài trợ, xài tiếp.

Ở quận Cam, anh chỉ cần có 5 căn nhà là về hưu. Cứ tái tài trợ lại $500,000 cho 2, 3 năm, không phải đóng thuế, xài mệt thở. Không phải đi làm.

Lấy thí dụ như ông Elon Musk mượn tiền đâu $150 tỷ thế chấp trên số cổ phần công ty của Tesla. Nếu ông ta bán thì sẽ làm cổ phiếu của công ty Tesla xuống nên họ cứ để cho nó leo lên như điên. Bù vào đó họ chỉ thế chấp một số cổ phần của ông ta. Tương tự ông Fred Smith, của FEDEX Corp. Cũng thế chấp 23.4% cổ phần của ông ta để mượn $598 triệu để đầu tư vào chuyện khác. Nôm na là mượn đầu heo nấu cháo. Vì ông Musk hay Smith sẽ không mất số cổ phần công ty của họ và quyền phủ quyết, bầu bán trong hội đồng giám đốc.

Mình đoán là Bill Gates, Bezoz ly dị vợ, chắc cũng mượn tiền thế chấp để trả cho vợ nếu không thì Amazon và Microsoft xuống như điên.

Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn 

Con là nợ?

 Hồi nhỏ, hóng chuyện người lớn, nghe họ than con là nợ, vợ là oan gia nên không hiểu lắm. Vì sao là nợ, là oan gia. Mẹ mình có đến 11 người con, có 11 nợ còn ông cụ mình có bao nhiêu oan gia? Chán Mớ Đời

Sau này lập gia đình, đồng chí gái sản xuất được hai đứa con rồi kêu nghỉ, đủ chỉ tiêu dù mình muốn làm thêm một trự hay hai vì quen gia đình đông con từ bé. Thêm người thêm của nhưng đồng chí gái sinh hai lần, bể nước ối đến 22 tiếng mà mấy đứa con, thuộc dòng phản động, do thế lực thù địch tư sản mỹ xúi dục, không chịu bò ra, bác sĩ phải kêu lên bàn mỗ nên không dám đòi thêm.

Nuôi con mới thấm sự hy sinh của mẹ mình. Tháng trước, gia đình cô em ở Philadelphia sang thăm, hai anh em ngồi nói chuyện về mẹ thì chỉ biết phục lăn bà cụ. Bố mình đi cải tạo, mẹ mình nuôi được 11 đứa con trong khi mình chỉ có 2 đứa đã than với thở. Nhất là sau 75, ông cụ mình đi cải tạo 15 năm, hàng xóm CM30 tố lên tố xuống mà vẫn nuôi 10 đứa con. Ngày đi buôn đi bán, tối về lo cơm nước cho con rồi phải đi họp tổ khu phố, học tập cách mạng chi đó, để nuôi con thành cháu ngoan của bác, học trò giỏi của thầy rồi không được học đại học, vì lý lịch trích dọc, khuyên chồng hoc tập tốt ở tù để được cách mạng khoan hồng. Mình đoán mẹ chỉ ngủ đâu vài tiếng một đêm.

Hôm qua, nói chuyện với bà cụ qua Facebook, nay đã 89 tuổi mà đọc sách không cần kính. Mỗi ngày phải đi bộ trong sân vì Đàlạt bị phong toả. Thấy thương, cô em hỏi có nên cho mẹ tiêm chủng ngừa cô-vi thì mình nói hai mũi. Covid-19 nay lại biến hoá nên không lường được. Cô em dặn mua thêm sinh tố và chất bổ sung vì hết rồi. Hôm nay ra Bôn Sa lên đài truyền hình, nói về chương trình hỗ trợ cho người thuê nhà, được chính phủ giúp đỡ, sẽ ghé gửi chút quà cho quê hương về cho mẹ.

Mình không nghĩ có con là nợ, mà là may mắn, người Việt thường nói “cha mẹ sinh con trời sinh tánh”. Sinh con ra, thấy chúng không bị tật nguyền là một cái may mắn, mình có vài người bạn, con bị khùng khùng nhưng họ vẫn phải chăm lo. Lớn lên, chúng chịu khó học hành, không lêu lổng là đại phúc cho mình nên không đòi hỏi gì thêm.

Đồng chí gái hay kể cô bạn nào có con học ra bác sĩ, ra tiến sĩ bú xua la mua, mình thì không quan tâm lắm. Mình chỉ mong con mình làm business, khởi nghiệp, làm việc cho chúng. Mình quan niệm đi làm cho chủ để giúp họ giàu có thêm hay sạt nghiệp. Làm cho mình thì vui hơn, có ít ăn ít, có nhiều cũng ăn ít.

Chúng muốn học gì thì cứ để chúng học, nếu không có đam mê thì chúng sẽ không thích và sẽ Chán Mớ Đời. Đồng chí gái và mình có 2 đứa con, một trai một gái. Theo mình nhận xét thì cá tính con gái giống mình hơn, con trai thì giống mẹ, muốn có một cuộc sống bình an, cầu toàn. Khi đọc tiểu luận con gái viết để nộp đơn xin vào đại học, mình thất kinh vì nó muốn sống cuộc đời như bố nó. Kinh 

Nó học về môn thương mại thế giới (world business), một môn mới của đại học USC dù được nhận vào khoa kỹ sư điện tử ở UCSD. Chương trình được hai đại học nổi tiếng khác đồng hành; Bocconi, trường đại học kinh tế nổi tiếng nhất của Ý Đại Lợi, và trường đại học khoa học Hương Cảng. Chương trình gồm có 4 năm, năm đầu thì tất cả sinh viên của 3 trường đều phải học tại USC, rồi năm thứ 2, học tại Hương Cảng, năm thứ 3, học tại Milano của Ý Đại Lợi. Năm cuối thì muốn về trường mẹ hay trường nào cũng được. Tốt nghiệp thì nhận 3 bằng của 3 trường. Con gái theo tiêu chuẩn mua một tặng hai.

Trong 4 năm, nó học tại 3 nước, viếng thăm và đi thực tế rất nhiều nước, đâu 14 quốc gia, khiến mình phải trả tiền mệt thở. Năm đầu, đi thực tế ở xứ Ba-Tây, năm thứ 2 thì ở Hương Cảng, nó viếng thăm, Nam Dương, Việt Nam, Nhật Bản, Trung Cộng, Phi Luật Tân, rồi đi làm hè ở Thái Lan. Công ty ở Thái hỏi nó muốn làm ở Thái thì họ nhận luôn khi ra trường. Năm thứ 3 thì ở Ý Đại Lợi, cuối tuần đi viếng các thành phố khác như dạo mình ở Ý Đại Lợi, cuối tuần, vác ba lô đi vẽ các nơi khác.. Lâu lâu, nó nhắn tin đi BUdapest, Barcelona, Paris, Munich, Hè đi làm cho khách sạn Hilton ở Maui, Hạ Uy Di, rồi Hilton mướn nó, lương cao sau khi tốt nghiệp … năm thứ 4 thì về Hương Cảng học vì nó thích không khí ở đây nhưng được mấy tháng vì cô-vi nên phải chạy về mỹ, học qua mạng, ra trường. Hilton vì Covid nên chấm dứt hợp đồng với nó. Kinh

Nó nhảy qua kiếm được việc làm cho một công ty khởi nghiệp, làm nghề Sale. Mình không biết nó học nghề buôn bán từ đâu mà làm việc ở nhà, chỉ thấy nó gọi điện thoại ào ào cả ngày từ 6 giờ sáng. Có lẻ nó thừa hưởng được tài ăn nói của bà nội. Nó phá chỉ tiêu hàng tháng, được bonus bú xua la mua, công ty gửi nó Hoa Thịnh Đốn để nhận giải chi đó và gặp khách hàng. Có khách hàng bay từ xa đến với mục đích để gặp nó. Sau đó, nó đi một vòng lên Boston và New York 3 tuần lễ, vẫn làm việc hằng ngày. Về lại Cali, nó tuyên bố tháng 9 này sẽ dọn qua New yOrk ở khiến mẹ nó chới với. Mình đến New York năm 30 tuổi, 36 tuổi mới dừng bước giang hồ nên chắc con gái còn lâu mới lập gia đình.

Khi xưa mình làm việc ở Paris,  Ý Đại Lợi, rồi Thuỵ Sĩ, Lausanne, Zurich, Basel, Geneva, qua Anh Quốc, đến New YOrk, rồi gặp đồng chí gái nên dừng bước giang hồ tại Cali. Mỗi chiều, mình đi bộ với đồng chí gái, có thời gian để đồng chí gái giáo huấn mình, đả thông tư tưởng để học tập cách mạng làm người chồng nhân dân và người cha anh hùng. Lâu lâu, có vài con coyote, bò ra băng qua đường khiến đồng chí gái sợ. Mình thì gặp mấy con này hàng ngày trên vườn nên chả lo. Thậm chí ở ngay sau nhà mình, lâu lâu có con nhảy vào đi bắt thỏ để xơi.

Đồng chí gái hỏi” anh không sợ con nào” mình nói không sợ con nào hết ngoại trừ con vợ. Đồng chí gái kêu rứa là anh sợ vợ rồi. Thằng con mình lại giống mẹ, hay sợ người ta nói, hay dè dặt. Có lần nói hỏi mình làm sao để khỏi sợ. Mình nói có gì phải sợ. Có nhiều cô thích nó mà nó sợ không dám tiến tới, ngại bị từ chối. Nay mẹ nó phải đi tiếp thị nó cho mấy bà bạn, xem có ai để giới thiệu cho nó. Chán Mớ Đời 

Nói chung thì mình may mắn, có hai đứa con học xong đại học, không phá làng phá xóm như vài người mình quen biết. Còn tương lai thì mình không biết. Mình chỉ mong chúng có một cuộc sống tốt đẹp, vui là được.

Con là nợ, tuỳ hoàn cảnh nữa. Nếu có con bị tật nguyền, có thể xem đó là một cái nợ, mình phải trả. Con hư hỏng cũng tương tự. Nói chung ở mỹ, con cái người á châu, Do Thái ít phạm tội ác hơn các chủng tộc khác. Họ cho rằng vì văn hoá gia đình, yêu thương của cha mẹ hoàn toàn, dù chúng có sa cơ thất thế cũng vẫn yêu thương chúng.

Con trai mình, để râu cho nó già thêm một tí, mới 26 tuổi, còn độc thân vui tính.

Mình có cái may mắn, làm việc cho mình nên có thời gian với con nhiều hơn. Chúng đi học về thì mình đón, rồi nấu ăn cho chúng, chở đi học đàn, bơi lội, bóng rổ, đá banh, đủ trò. Mình đọc đâu đó, thời gian mà đả thông tư tưởng giữa cha mẹ và con cái là lúc đón chúng đi học về. Chúng hồ hởi vì có chuyện gì trong lớp để kể nên cứ hỏi chúng là chúng khai tuốt luốc. Khi chúng đi bơi thi mỗi tháng, mình phải dậy sớm, chuẩn bị thức ăn, đồ đạt để chở chúng đi bơi. Ngồi trong gió lạnh mưa nắng để xem con bơi thi hay phải chở đi xa để thi đấu với các đội ở vùng khác như Las Vegas, Los Angeles do đó mình gần với chúng hơn.

Trên mạng hay có nhiều người viết bài về con, nói là chúng không chăm sóc mình về già, đủ trò. Mình nghĩ những người này trông mong về con mình quá nhiều. Mình chỉ làm bổn phận nuôi chúng không lớn, học hành cho xong rồi xong bổn phận, còn đời mình về già thì mình tự lo. Có lẻ vì vậy, người ta hay lo cho con dù chúng đã lớn khôn, thậm chí đến mãn đời.

Mình và đồng chí gái muốn có con chớ mấy đứa con có muốn ra đời đâu. Do đó mình phải có bổn phận và trách nhiệm khi chúng ra đời, còn chúng có lo cho mình sau này thì đòi hỏi hơi quá về con mình. Chúng có đời sống của chúng, cũng sẽ phải lo chăm sóc con chúng. Nếu chúng yêu thương, chăm sóc con cái chúng tốt thì xem như mình thành công, đã truyền cho chúng tình thương cho con.

Có con là điều may mắn, mình biết nhiều người giàu có mà không con, mẹ mình chắc cũng không bao giờ kêu “con là nợ”. Bà cụ dành tình thương hết cho 11 người con nhất là mấy người em mình lớn lên không có sự hiện diện của bố mình, 15 năm ở trại cải tạo. Có lẻ nhờ sự hy sinh của mẹ mình mà sau này mình đồng hành với con từ khi chúng còn bé. Mẹ mình thích nói chuyện với mình. Lý do là mình nghe mẹ kể chuyện dù đã nghe rất nhiều lần, còn mấy cô em mình thì nghe đến là bỏ chạy mất dép. Mình hay thâu khi nói chuyện với mẹ, một ngày nào đó, mình sẽ có dịp nghe lại những câu chuyện mẹ kể. Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao nữ lực sĩ đoạt nhiều huy chương hơn nam?

 Thế vận hội Đông Kinh năm nay vừa kết thúc, đội tuyển Hoa Kỳ ca khúc khải hoàn với nhiều huy chương nhất các quốc gia, với 39 vàng, 41 bạc và 33 đồng, theo sau là Trung Cộng với 38 vàng, 32 bạc và 18 đồng. Xem như hơn Trung Cộng có 1 huy chương vàng, cô vận động viên Trung Cộng về nhì khi thi đấu quyền anh, bị dân tàu chửi bới bú xua la mua.

Phái đoàn lực sĩ Trung Cộng gồm có 298 nữ lực sĩ, và 133 nam lực sĩ. Trong khi đó Hoa Kỳ có 329 nữ lực sĩ và 284 nam lực sĩ. Nhìn hai phái đoàn, cho thấy nữ vận động viên đông hơn nam vận động viên. Người ta tính phái đoàn nữ lực sĩ Hoa Kỳ chiếm gần 60% huy chương của Hoa Kỳ, tương đương với số lực sĩ tham dự. Mình chỉ ngạc nhiên là phái đoàn Trung Cộng chỉ thấy có 31% nam lực sĩ đại diện. Hoá ra tham gia thế vận hội, phụ nữ nhiều hơn đàn ông. Vậy đàn ông ít chơi thể thao hơn phụ nữ? Ai có tài liệu về vụ này thì cho em xin.

Theo tin tức mình đọc, các phái đoàn thể thao tây phương, cho biết 30% các tuyến thủ đồng tính đoạt huy chương. Trong đội bóng chuyền của Hoa Kỳ, 12 người đã có đến 5 người là đồng tính công khai. Có một cô tuyển thủ bóng rổ là chồng hay vợ gì của cầu thủ túc cầu nữ của Hoa Kỳ, Rapino, hay nhuộm tóc màu tím. Truyền hình chiếu họ mớm nhau sau khi đội tuyển Hoa Kỳ đoạt vô địch huy chương vàng. Kinh. Hèn gì họ nhảy lên đập trái banh 75 km/ giờ. Cô tuyển thủ của Serbia, Boskovic kinh hồn. Có một tuyển thủ ngồi Đan áo nhưng vẫn đoạt huy chương. Kinh

Đoàn Trung Cộng có màn chơi gắn huy hiệu của bác mao khiến uỷ ban thế vận hội lên tiếng nên dẹp vụ tuyên truyền mao chủ tịch, tên đồ tể đã giết trên 100 triệu người Tàu.

Ngày nay, tham dự thế vận hội không vì thể thao mà vì quyền lợi nhiều hơn. Khi xưa chỉ có các tuyển thủ tài tử, nghĩa là không phải tuyển thủ nhà nghề, ăn lương chính phủ hay quảng cáo. Ngày nay thì thôi nhà nghề mới đi vì được quảng cáo, truyền hình khắp nơi để bán quảng cáo nên mất đi ít nhiều tinh thần thể thao của ông tây Coubertin đề xướng.

Họ cho thêm các môn thi đấu để lôi cuốn thế hệ trẻ như skateboarding, BMX ,…nói chung là cơ hội để quảng cáo khắp thế giới. Mình thấy chiếc xe mới của công ty Toyota khá đẹp. Chạy dẫn đường cho các cuộc tranh tài Marathon,…

Thú thật mình thích xem các tuyển thủ nữ thi đấu hơn. Xem đội nữ bóng rổ và bóng chuyền của Hoa Kỳ thi đấu thấy thích hơn là đội nam. Có lẻ thích chân dài tới nách, chỉ tiếc là ngực dẹp lép. Chán Mớ Đời. Xem tuyển thủ của Serbia, cô Tijana Boskovic nhảy lên rồi đập trái banh, kinh hồn. Mỗi lần cô này nhảy lên là có 3 tuyển thủ của Hoa Kỳ nhảy lên đỡ, mới khống chế được cô này, giúp Hoa Kỳ được vào chung kết. Có cô ROsamaria của Ba-Tây là trông có chút duyên dáng, còn đa số mấy nữ tuyển thủ không đẹp lắm.

 Tối qua thức khuya để xem chung kết nữ bóng rổ giữa 1 đội Nhật Bản và Hoa Kỳ. Thủ quân của Nhật Bản cao có 5-4”, bằng con gái mình trong khi thi đấu với lực sĩ mỹ cao hơn cái đầu, khiến mình nhớ dạo con gái mình đâu 13 tuổi tập chơi bóng rổ, mấy con mỹ bằng tuổi nó cao hơn cái đầu nên lắc đầu, đành cho bơi lội cho chắc ăn. Còn đội tuyển bóng chuyền mỹ, có một cô gốc á châu tên Wong-Orantes, làm libero , tuy nhỏ con nhất nhưng chịu đỡ đòn khi cô Boskovic đánh.

Người ta giải thích nếu đội nữ của Hoa Kỳ là một quốc gia thì sẽ đứng vào hạng tư, sau Hoa Kỳ, Trung Cộng và Nga Sô. Họ thắng 66 huy chương, nhiều nhất của nữ lực sĩ Hoa Kỳ tại thế vận hội. Lịch sử cho thấy là từ 4 cuộc tranh tài thế vận hội vừa qua, nữ lực sĩ Hoa Kỳ đều đoạt nhiều huy chương hơn đội tuyển nam. Số người nữ lực sĩ tham gia cũng nhiều hơn nam lực sĩ. Cũng có thể vì truyền hình các nữ cầu thủ giúp bán quảng cáo nhiều hơn vì phụ nữ thích mua sắm còn đàn ông thì thích nhậu.

Người ta lý giải sự việc, tuyển thủ nữ của Hoa Kỳ đoạt nhiều huy chương nhờ sắc luật Title IX do tổng thống Nixon ký vào năm 1972, nhằm giúp cơ hội đồng đều cho phụ nữ Hoa Kỳ tập luyện thể thao. Các nữ sinh viên được học bổng về thể thao, được huấn luyện đàng hoàng khác với trước đây, họ chỉ chú ý đến các nam lực sĩ. Khi có cơ hội thì phụ nữ toả sáng hơn đàn ông.

Thời gian đi học đại học, được học bổng sẽ giúp sinh viên bớt lo lắng để luyện tập. Học đại học Hoa Kỳ rất đắt tiền nên con gái mình có dạo phải chơi môn triathlon gồm bao bộ môn bơi, đạp xe đạp và chạy bộ nhưng thấy con mệt quá nên mình kêu nghỉ. Có hai đứa bạn nó luyện tập môn này nhưng cũng chăm vì toàn nước mỹ có rất nhiều đứa giỏi.

Năm nay, thấy có phụ nữ đã có con vẫn được thi đấu, nhờ chính phủ giúp tiền bảo mẫu, đã giúp cô Alyson Felix, đoạt 11 huy chương điền kinh ở tuổi 35, nhiều hơn cả nam lực sĩ Huyền thoại Carl Lewis. Ngoài Hoa Kỳ ra, các nước khác cũng có nhiều nữ lực sĩ toả sáng như cô Mohammad của Hoà LAn, bị té nhưng cũng về đầu, đoạt tổng cộng 2 huy chương vàng và một đồng về điền kinh.

Với sắc luật Title IX, cho thấy các chính sách của chính phủ có thể giúp phụ nữ thực hiện được giấc mơ của họ, thay vì lấy chồng, sinh con như các thế hệ trước. Có một nữ lực sĩ di dân từ Nigeria thì phải đoạt huy chương vàng, thấy cô ta khóc rồi cười khi được phỏng vấn. Nếu cô ta vẫn ở quê hương của cha mẹ cô thì chắc chắc sẽ không bao giờ thực hiện được ước mơ của mình. 

Có cô gái nào ở Pakistan, tuần rồi bị bắn chết vì đi học hay chơi thể thao. Đó là tư duy của xã hội ở tây phương ở thế kỷ 19. Thời đó, phụ nữ chỉ công dung ngôn hạnh, học nấu bếp để lấy chồng, sinh con đẻ cái. Chấm hết.

Ngoài ra Title IX còn giúp phụ nữ Hoa Kỳ vào đại học rất nhiều vì họ cho thêm quota để được nhận vào đại học. Cách đây 30, 40 năm, nếu là sinh viên thiểu số thì có khả năng được nhận vào các trường lớn rất nhiều. Có anh bạn tốt nghiệp MIT cho biết với thể lệ ngày nay thì chắc chắn anh ta không được nhận vào MIT. Con gái thì hoạ may vì được duyệt theo tiêu chuẩn phụ nữ, còn da vàng thì hết được cho vào danh sách thiểu số. Nếu không thì các đại học lớn toàn là dân á châu. Nói vậy không có nghĩa da trắng ngu, trên thực tế, ở trung học thì dân á châu nổi trội nhưng lên đại học thì chới với vì tư duy về học vấn và tri thức khác nhau. Bên là gạo bài bên thì tư duy.

Muốn đoạt huy chương tại thế vận hội, phải có một kế sách quốc gia như ông Quản Trọng khi xưa kêu 100 năm trồng người. Có chơi thể thao thì người dân mới khoẻ mạnh, tự tạo cho mình ý chí vượt qua số phận. Có thể sẽ ít đào tạo nhiều lực sĩ dành được huy chương vàng nhưng sẽ giúp họ thăng tiến trong cuộc sống. Khi tập dượt thể thao, họ được giảng dạy về ăn uống, kiêng cử, không hút thuốc, uống rượu,… sẽ giúp họ khoẻ mạnh sống một đời lành mạnh. Y tế quốc gia ít bị thâm thủng.

Hàng năm trên thế giới có đến 10 triệu người bị bệnh ung thư mà Trung Cộng chiếm 1/3, đa số là bệnh ung thư phổi do hút thuốc mà ra. Đàn ông tàu nhậu và hút thuốc nhiều hơn là chơi thể thao. Mình có mấy anh bạn quen hay đánh quần vợt nhưng thường là để cá độ, rồi đi nhậu. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cách tính Huy Chương Thế Vận Hội

 Mỗi sáng, đọc tin tức thì thấy báo chí đưa ra số huy chương mà các quốc gia tham gia thế vận hội. Báo chí Hoa Kỳ thì xếp Hoa Kỳ đứng đầu bảng còn báo Trung Cộng thì xếp họ đứng đầu. Đó là cách tự xếp mình để thỏa mãn lòng tự trọng của mỗi quốc gia. Tuỳ theo cách xếp, có thể Hoa Kỳ, Trung Cộng hay San Marino một xứ mà dân số chỉ có 24,000 dân, nằm ngay trong nước Ý Đại Lợi, mà mình có ghé đây 3 ngày khi còn sinh viên.

Năm 2016, báo chí Anh Quốc chọn cách xếp hạng huy chương theo các huy chương Vàng mà các lực sĩ của họ đoạt được, khiến họ đứng thứ 2, trước Trung Cộng với 27 huy chương vàng trong khi Trung Cộng chỉ đoạt được 26 huy chương vàng. Trung Cộng thì lại xếp theo tổng số huy chương mà lực sĩ của Trung Cộng đoạt được là 70 huy chương vàng, bạc và đồng, thì đứng trước Anh Quốc chỉ đoạt có 67 huy chương. Trong khi đó Hoa Kỳ thì chiếm nhiều nhất và thiên hạ kêu Hoa Kỳ đem theo lực sĩ nhiều nhất nên đoạt được nhiều huy chương. Chán Mớ Đời 

Năm nay thì Trung Cộng hiện đang dẫn đầu về huy chương vàng với sáng nay là 38 vàng, 30 bạc và 18 đồng, trong khi đó Hoa Kỳ chỉ có 36 vàng, 39 bạc, và 33 đồng. Nếu chúng ta tính theo hệ thống 5-3-1, vàng 5 điểm, bạc 3 điểm đồng 1 điểm thì sự khác biệt không bao nhiêu.

Nếu chúng ta lấy số huy chương rồi chia với tổng số dân số thì San Marino đứng đầu với 88.4 huy chương cho 1 triệu dân hay 3 huy chương cho dân số 33,931 của quốc gia này. Nước Bermuda ở Trung Mỹ thì có 16 huy chương cho 1 triệu dân, Grenada 8.9. Quốc gia khá nhất trên 1 triệu dân là Tân Tây Lan với 3.9 huy chương và Úc Đại Lợi là 1.725, Anh Quốc là 0.85 và Hoa Kỳ là 0.3 nhưng Trung Cộng thì chỉ còn 0.06 vì họ có đến 1.5 tỷ người, khỏi kể ông thần cà-ri Ấn Độ, chỉ đoạt vài môn như hockey mà khắp thế giới chả ai nghe đến.

Mỗi quốc gia có những sở trường về loại môn thể thao nào đó như Trung Cộng thì giỏi về bóng bàn, vũ cầu,.. lực sĩ của họ chiếm đâu trên 50 huy chương xem như 2/3 tổng số huy chương của họ. Trong khi Hoa Kỳ thì chuyên về các môn như bóng rổ, túc cầu,..nói chung là các loại thể thao toàn đội, điển hình bơi lội Hoa Kỳ chiếm 30 huy chương khi dự tính chỉ chiếm có 27 huy chương.

Ngày nay, thế giới phẳng nên khi chơi thể thao, không nhất thiết là nước nghèo hay giàu. Nhờ truyền thông nên người ta có thể học hỏi kỹ thuật thi đấu, tập luyện. Khi xưa, mình nghe nói Pele đá banh hay hay Puskas,…nhưng chả bao giờ thấy họ đá cả nên chỉ lừa theo bản năng nên không khá nổi. Ngày này, ở hang cùng góc hẻm nào cũng có truyền hình đẻ con nít xem Ronaldo hay Messi lừa. Khi xưa, thường nghe đá hay như Ba Tây nhưng ngày nay thì khác hẳn, đội tuyển nào có hạ tầng cơ sở tốt đẻ huấn luyện thì nước đó sẽ khá.

Trường hợp ở Phi Châu, ông cầu thủ tây về hưu, tên Girou, sang phi châu huấn luyện, mở trường đá banh, thu hút đám con nít đá ngày đêm, sau trở thành những cầu thủ được đem sáng Tây để đá cho các đội tuyển của pháp. Từ đó, các môn thể thao ở Phi châu được thịnh hành, vì là vé thoát nghèo thay vì hô to khẩu hiệu, nghị quyết bú xua la mua.

Quan trọng là nơi họ luyện tập. 1/3 huy chương của xứ nhỏ bé San Marino đến từ đội đô vật của đại học Michigan Hoa Kỳ. Các skateboarders của xứ khác đều luyện tập tại Hoa Kỳ. Về điền kinh, bơi lội tương tự, các lực sĩ của các quốc gia khác đều đến Hoa Kỳ để luyện tập trong hệ thống đại học Hoa Kỳ như kình ngư Hồng Kông mới đoạt huy chương thay vì đi theo học ở các trường ở xứ bác Mao. Đừng hỏi tại sao Hoa Kỳ bỏ tiền ra để huấn luyện cho các lực sĩ thế giới.

Khi trường đoạt giải thì nổi tiếng được các công ty quảng cáo thêm tuyển thủ Hoa Kỳ có thể thi đấu với những lực sĩ giỏi trên thế giới, sẽ giúp họ tiến mau hơn.

Thế vận hội năm nay, cho thấy 3 nước đứng đầu về huy chương là Hoa Kỳ, Trung Cộng, và Nga Sô, bị cấm nên thi đấu dưới màu cờ của uỷ ban thế vận hội của Nga Sô. Cơ hội để cho Putin tuyên truyền thế lực thù địch, tư bản sợ thua nên cấm cản. Có một kình ngư của Trung Cộng phá kỷ lục thế giới rồi bị cấm khi khám phá ra anh chàng này doping.

Tuần này có một nữ lực sĩ xứ Belarus, xin tỵ nạn tại Ba Lan, khi cô ta bị bắt buộc trở về nước vì không chịu tham gia chạy tiếp sức một môn mà cô ta không biết. Lý do là các lực sĩ khác bị doping nên huấn luyện viên sợ bị bể nên ra lệnh cho cô này. Cô này không chịu, xin tỵ nạn và Ba LAn nhận trong khi ban tổ chức đuổi cổ hai huấn luyện viên về nước ngay.

Mình không sinh sống tại Nga Sô hay Trung Cộng hoặc các nước độc tài khác nên không hiểu rõ lối luyện tập thể thao của dân họ. Có lần mình xem phim tài liệu về Trung Cộng, được biết là Trung Cộng cho tìm các tài năng lúc còn bé. Họ cho mấy đứa trẻ này sống nội trú, xa cha mẹ từ bé, mỗi năm chỉ được về nhà vào dịp Tết. Xem như mất con, họ cho phép sinh con một rồi bắt con người ta luôn.

Trong lúc tập luyện, có thể bị thương thì gửi về gia đình lo, có thể bị thương tật cả đời, không bằng cấp, chả biết làm gì khi lớn lên. Hệ thống này tương tự ở Liên Sô cũ, mà ngày nay các nước này vẫn tiếp tục tuyển lựa theo hệ thống Sô Viết. Trở thành lực sĩ nổi tiếng thì có đủ trợ cấp, tiền bạc còn không thắng thì sẽ bị loại bỏ. Do đó một số đầu quân cho các quốc gia khác để thi đấu các môn bóng bàn, vũ cầu mà nay mình thấy các lực sĩ Lục Xâm Bảo, Đức quốc,…có lực sĩ tên tàu. Ngày Hoa Kỳ cũng có người Tàu đại diện thi đấu môn này mà ít người Mỹ nào biết hay nghe nói đến.

Ở Hoa Kỳ, cha mẹ mỹ đều muốn con mình trở thành những lực sĩ nổi tiếng, sẽ đem lại lợi tức, danh vọng nên họ rất cuồng về thể thao. Con mình hồi nhỏ cho đá banh, tham gia hội trong thành phố, do tư nhân tự thành lập và điều hành. Cha mẹ cho con tham gia, bắt buộc phải tham gia các công tác giúp đỡ đội banh.

Điển hình, mình phải phụ tên tự lãnh phần huấn luyện dù không rành về túc cầu. Mình phải chỉ mấy đứa bé lừa bóng đủ trò. Khi đi đấu thì phụ huynh chia phiên, đem theo nước và đồ ăn để khi mãn hiệp đấu thì có nước uống và ăn. Sau này, con mình thi đua bơi lội thì phải tham gia các chương trình gây quỹ của hội, ai bận không làm được thì đóng tiền.

Được cái là Hoa Kỳ chơi thể thao theo mùa, 3 tháng chơi đá banh, 3 tháng chơi bóng rổ vào mùa đông, hay bơi lội,…cho nên con nít có thể tham gia nhiều loại môn thể thao, để lớn lên xem có thể chơi thích môn nào. Thằng con mình thích chơi bóng rổ nhưng chỉ ngồi ghế dự bị, rồi đứng lên vỗ tay cho đồng đội khi ghi điểm. Ngược lại bơi lội thì thiên hạ trầm trồ vì phá kỹ lục của trường, vô địch bú xua la mua.

Lên trung học thì học sinh bị bắt buộc theo các môn ngoại khoá như chơi nhạc, kịch nghệ hay thể thao. Ở tiểu học, và trung học đệ nhất cấp, thằng con có chân trong ban nhạc kèn đồng của trường nhưng khi lên trung học đệ nhị cấp thì nó bỏ luôn, chỉ chú tâm vào bơi lội và bóng rổ.

Lên đại học thì bắt đầu tuyển lựa rất khó. Ai giỏi sẽ được đại học cấp học bổng nhưng nếu bị thương thì sẽ cúp học bổng. Họ tuyển chọn, khi xưa chỉ có học sinh trung học Hoa Kỳ, nay thì thêm các thần đồng của các xứ khác đến. Do đó mới thấy các kình ngư xứ Ba Tây,… được huấn luyện tại Hoa Kỳ, rồi đánh bại lực sĩ Hoa Kỳ tại thế vận hội hay các cuộc tranh tài quốc tế khác. Điển hình vô địch đô vật của xứ San Marino được đào tạo tại đại học Michigan Hoa Kỳ.

Được học bổng nhưng đa số các sinh viên thi đấu cho đại học ít có thời gian để học tập môn nào để có cái nghề khi ra trường. Mình thấy trong đội bơi của mấy đứa con, nhiều đứa bơi rất giỏi, được học bổng của Stanford , Princeton, Berkeley,.. nhưng rồi chỉ đứng thứ mấy của đội nên cuối cùng bị “burn out” nên bỏ bơi luôn. Nên nhớ khi luyện tập từ bé, ngày nào cũng bơi 2 tiếng, nhiều khi 2 lần một ngày suốt mười mấy năm, không có đời sống bình thường như trường hợp Michael Phelphs kể là ở trung học, anh ta mời cô bạn đi Prom rồi phải về sớm vì sáng mai dậy sớm để tập bơi.

Con mình cũng bị trường hợp này nên mình đành cho con ngưng bơi 2 năm, rồi lên trung học đệ nhị cấp, bơi lại cho trường. Mình thấy có tên nhật, la lối thằng con, bơi chung ngang ngửa với thằng con mình. Khi thằng con mình trở lại bơi thì tên kia vượt xa thằng con rất nhiều, sau vào đại học Princeton, thấy khá lắm nhưng rồi chìm luôn theo dòng thời gian. Không thấy tăm tích gì ở thế vận hội cả. Tại Hoa Kỳ có trên 300,000 học sinh bơi lội, mà hội tuyển thế vận hội về môn bơi, chỉ tuyển lựa có 2 người. Xác suất 2/300,000 còn hơn cả trúng số đề.

Đoạt huy chương thế vận hội là ước mơ của một đứa trẻ nhưng phải trả giá rất đắt. Cô lực sĩ thể dục Simone Biles, bị áp lực quá nên phải rút lui khỏi cuộc thi đấu, để dưỡng tâm. Michael Phelphs cũng tương tự, bị áp lực đủ trò.

Vấn đề là khi tập luyện, không về nhất, tham dự thế vận hội thì phải làm gì cho cuộc đời còn lại. Kình ngư lezak, đoạt huy chương vàng bơi tiếp sức, thắng đội tuyển pháp 1/100 giây đồng hồ, về hưu khôgn biết làm gì ngoài trông con cho vợ đi làm. Từ 6 tuổi đã tập bơi đến 24 năm sau khi giải nghệ, không biết gì ngoài ăn ngủ rồi đi tập bơi nên khi giải nghệ là chới với, anh ta kể nghe te tua.

 Mình có tên bạn mỹ, có cô cháu bơi cực giỏi, được học bổng của đại học Berkeley. Tại đây có nhiều sinh viên bơi giỏi hơn nên chán. Khi xưa ở quận Cam thì số một nay lên đại học thì chả là gì cả nên Chán Mớ Đời, bỏ bơi luôn. Nay họ có chương trình giúp các kình ngư về tâm lý để hội nhập lại với đời sống bình thường, kiếm công ăn việc, tránh việc vắt chanh bỏ vỏ, không ai có thể là Michael Phelphs để làm ra bạc triệu cả.

Cuối ngày thì Hoa Kỳ đoạt nhiều huy chương vàng nhất cũng như tổng số các huy chương với 39 huy chương vàng, 41 bạc, và 33 đồng , tổng cộng là 113 huy chương. Nhìn chung thì Hoa Kỳ đoạt rất nhiều các huy chương về đồng đội hơn là cá nhân. Năm nay thì nữ lực sĩ mỹ đoạt nhiều huy chương hơn nam lực sĩ. Đê mình kể trong bài tới.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chúa gọi leo núi

 Sáng nay, như mỗi thứ 6, mình leo núi tập luyện cho chuyến leo núi Whitney tháng 9 tới đây. Vừa lên đỉnh núi, ngồi bồi dưỡng vài trái chà là và đậu óc chó thì điện thoại reo. Ông bạn linh mục quen từ ngày mình sang mỹ đến nay. Ông cha hỏi đang làm gì, mình thuộc dạng “nhất chúa nhì cha thứ ba Ngô tổng thống”  thưa cha đang leo núi khiến ông cha chới với. Mình nhớ cha có đến vườn mình một lần và không muốn trở lại dù mấy người ở nhà dòng muốn viếng thăm. Cha đi bộ leo đồi, hái bơ về cho nhà dòng mệt đừ.

Cha hỏi leo một mình, thưa thứ 6, vợ đi làm nên phải leo một mình vì cuối tuần đông người lắm. Thứ 6 thông thả, có chỗ đậu xe. Cuối tuần lên đến nơi 6:00 giờ sáng là hết chỗ đậu xe. Thường thì mình thức giấc vào 4 giờ sáng, vệ sinh xong, thì vác ba-lô lên xe, chạy lên chân núi. Đậu xe xong thì 6:00 giờ sáng, bắt đầu leo núi, đi một mình vì mấy tên bạn của mình, kêu nhậu thì đến ngay, nghe leo núi là chúng bỏ chạy mất dép. 

Ngồi nhìn ngọn núi tuần sau sẽ leo, lên cao độ 5,000 bộ. Hy vọng sẽ không gặp gấu rừng vì đường mòn đó nghe nói có nhiều gấu rừng.
Hôm nay chỉ leo có 12.19 dặm, quên đem cuốn sổ để vẽ phong cảnh, tiêu hao 2,549 Calories tổng cộng mất 7.5 tiếng gồm cả ngồi nghỉ, uống nước. Mình chỉ ăn có 5 trái chà là mà vẫn khoẻ ru. Cho thấy chà là có Potassium nhiều. Người ả rập đi qua sa mạc, chỉ ăn chà là.

Có một anh bạn, thích chơi thể thao ngoài trời, dã ngoại, trượt tuyết, đang chuẩn bị cho hai thằng vào tháng 6 năm sau, leo núi Machu Pichu ở Peru. Vợ anh ta và đồng chí gái đợi ở Cusco, đi mua sắm khi hai thằng leo núi 7 ngày 6 đêm, ngày cuối thì hai bà đi xe lửa lên núi, đón hai thằng chồng. Thường thiên hạ kêu lên đỉnh Machu Pichu là họ đi xe lửa lên rồi xe buýt đưa lên tới đỉnh, còn tụi này thì đi bộ với ba-lô 6 đêm 7 ngày.

Mình không biết tính kiên trì của mình có từ đâu. Từ khi học võ hay là khi nhà mình có vườn trong Suối Tía, mỗi cuối tuần, mình phải đem gạo vào cho thợ. Thứ 7 và chủ nhật, sau khi dọn hàng cho bà cụ, là vác 5 ký gạo và thức ăn vào cho thợ làm vườn. Đi từ chợ lên dốc Nhà Bò, rồi vào Suối Tía. Tuổi thơ mình chỉ biết vác gạo. Chán Mớ Đời 

Ông cha bảo là viết sơ lược của chuyến leo núi Whitney đưa cho ông cha, chắc để làm phép chi đó hay đọc kinh buổi sáng, mớm tên mình, kẻ ngoại đạo vào để chúa phù hộ leo núi cho dễ. Con tạ ơn cha trước.

Mình đi chung với 8 người. Có nhiều đường mòn (trail) để lên núi Whitney, cao độ 14,505 bộ, được xem là cao nhất Hoa Kỳ lục địa, lý do là Hoa Kỳ có các tiểu bang ngoài lục địa như Hạ Uy Di, Alaska. Lúc đầu mình tưởng núi ở Colorado là cao nhất nhưng xem lại thì không đúng.

Mình sẽ leo lên núi Whitney theo con đường mòn “Mountaineers”, 8.8 dặm. Lên cao độ 6,148 bộ

Mình chọn đường mòn “Moutaineers Trail”, nghe nói là đường mòn khó nhất vì có đoạn phải leo với dây thừng. Đường mòn chỉ có 8.8 dặm, ngắn hơn đường mòn Muir 11 dặm. Leo lên 6,148 bộ. Đi 3 ngày 2 đêm. Sẽ cắm trại lại 2 đêm. Ngày đầu tiên leo lên chỗ cạnh hồ để cắm trại, sáng hôm sau, 4 giờ sáng thì leo lên đỉnh núi rồi đi xuống lại chỗ cắm trại, ngủ đêm, ngày hôm sau thì nhổ trại, đi xuống. Có lẻ mình sẽ dành một ngày bò đến “thung lũng tử thần” (Death Valley), gần đó để tham quan. Cứ muốn đi chỗ này mà đồng chí gái thì không chịu. Nhân tiện đây, ngủ lại thêm một đêm rồi viếng địa điểm nóng nhất Hoa Kỳ, cao độ thấp hơn là biển, trong sa mạc.

Thật ra mình không chọn đường leo lên núi vì chỉ có đường này mới có giấy phép. Mỗi năm, chính phủ chỉ cho phép 30,000 người được phép leo núi này để tránh tai nạn thêm để giữ gìn thiên nhiên. Ai muốn leo núi này thì phải nộp đơn, đóng tiền và nếu may mắn thì sẽ được trúng số, leo núi. Nghe nói 30,000 ghi danh nhưng chỉ có 10,000 là leo lên đỉnh núi nên ông linh mục phải làm phép cho mình.

Có lần mình đi bên Arizona, có đường mòn gọi “Wave”. Mỗi ngày, họ chỉ cho 20 người đi vào đây, phải ra ngồi đợi, xổ số. Nếu trúng được vé đi thì phải ở lại để họ chỉ dẫn, đưa giấy phép, hướng dẫn ngày mai phải làm gì để đi. Chỗ này khá nguy hiểm vì vùng này hay bị mưa giông, nước ập tới nhanh lắm, có thể lên đến 2, 5 mét trong một tiếng đồng hồ. Dễ bị nước cuốn trôi nên phải được giải thích cách trú mưa khi bị mưa giông. Chạy xe trên đường, gặp mưa giông là không thấy đường để lái, nước ngập đường luôn. Đường mòn này nổi tiếng khắp thế giới khi Microsoft in tấm ảnh này khiến ai trên thế giới đều muốn viếng thăm địa điểm này. Có chị kia quen, kể là 10 năm nay, năm nào cũng bò lại để bốc số nhưng không được.

Đường mòn “sóng” nổi tiếng nhờ Microsoft gắn trong các tấm ảnh của họ

Hôm nay, mình chỉ đi có 12 dặm vì ông bác sĩ về chân, (túc khoa, không biết tiếng Việt gọi là gì) mới làm khuông 2 chân mình để làm miếng lót giày. Mình có mua mấy miếng lót này ở nhà thuốc tây nhưng không chính xác lắm nên ông bác sĩ làm khuông, giúp đi cho đúng không bị đau chân. Ông ta dặn đi ít thôi vì mới, mỗi ngày thêm vài dặm. Mình mới lấy hôm thứ 4 nên trên nguyên tắc chỉ đi 6 dặm nhưng cứ chơi luôn 12 dặm cho chắc. Phải công nhận, đi với tấm lót giày đúng khuông khổ chân thì thấy phơi phới, không bị đau chân như mọi lần.

Tuần sau mình sẽ leo lại núi San Antonio (Baldy cũ) nhưng khởi điểm ở chỗ khác, xa hơn và thấp hơn. Sau đó sẽ leo núi San Jacinto, là xong chương trình tập luyện. Chuẩn bị lên đường. Đang cần phải mua cái lều là xong bộ. Xong om

Nguyễn Hoàng Sơn 

Biết tin ai về sức khoẻ của mình

 Ngày nay, bệnh về tim mạch là nguyên nhân của 1/3 người chết trên toàn thế giới, ung thư là nguyên nhân thứ 2 của 1/6 người chết. Tại Hoa Kỳ thì càng tồi tệ hơn, 50% về bệnh tim mạch, 30% bị ung thư và hơn 1/3 bị bệnh tiểu đường, được biết 60% người Mỹ chết vì 3 bệnh tật kể trên. Bệnh viêm phổi lấy đi trên nữa triệu người Mỹ hàng năm, do đó khi Covid đến, các chuyên gia về y tế cộng đồng, không lo ngại lắm. Khác với 100 năm trước, khi bệnh dịch đã giết trên 50 triệu người toàn thế giới. Lý do đó mà một số người chống không muốn chích thuốc ngừa.

Ngoài ra, hàng năm thế giới tiêu trên 1 tỷ đôla về dược phẩm trong đó Hoa Kỳ chiếm 1/3 thị trường này. Chúng ta tốn tiền thuốc men vì được gieo vào đầu các bệnh tật này đến với chúng ta vì Gen của chúng ta nhưng trên thực tế gen chỉ dính dáng có 10-20% các bệnh tật của chúng ta sở hữu. Bằng cớ là khi người ta xét nghiệm lâm sàng, khi con người thay đổi chỗ cư trú và quốc gia thì ảnh hưởng của dinh dưỡng địa phương, dẫn đến bệnh tật như người địa phương. Điển hình khi người từ Okinawa đến mỹ hay thậm chí ngày nay, giới trẻ tại hòn đảo này bị ảnh hưởng của quân đội mỹ đóng quân tại đây, ăn uống thức ăn nhanh, uống nước ngọt như người Mỹ thì nhận thấy thay vì sống lâu như tổ tiên họ, đều có bệnh tật như người Mỹ vì ăn thức ăn theo tiêu chuẩn của Hoa Kỳ.

Theo tổ chức y tế thế giới (WHO) thì 80% các bệnh tật hiện nay, có thể ngăn ngừa được như bệnh tim mạch, tai biến, tiểu đường có đến 80%, bệnh ung thư lên đến 40%. Nói chung Gen của chúng ta là yếu tố nhưng đời sống hàng ngày là do chúng ta lựa chọn.

Một nghiên cứu của cơ quan Global Burden of Disease Student (GNDS), cho biết nguy cơ chính về sự qua đời sớm và bị khuyết tật tại Hoa Kỳ là chế độ dinh dưỡng của người Mỹ. Chế độ dinh dưỡng tây phương thường tiêu thụ rất nhiều thịt, trứng, sữa, đồ chiên, tinh bột và đường và ít bồi dưỡng rau quả, đậu,…

Trên thực tế chúng ta bối rối vì không biết tin ai khi các thông tin, sách vỡ truyền hình, báo chí với những quảng cáo như bác sĩ khuyên chúng ta nên hút thuốc, ăn cái này tốt, … khi chúng ta không hiểu về sức khoẻ, đặt trọn niềm tin vào bác sĩ, thành phần của cổ máy vắt tiền của bệnh nhân từ nhà thương, bác sĩ, công ty dược phẩm, cần làm được nhiều tiền để trả nợ tiền mượn để học thành tài.

Ngày nay, các công ty thực phẩm và các công ty thức ăn nhanh cũng sử dụng tượng tự các mánh lới, quảng cáo, tiếp thị để giúp họ thu mua lợi nhuận như các công ty bán thuốc lá trước đây, nhất là tinh vi hơn.

Các loại dinh dưỡng tốt cho sức khoẻ của chúng ta không có khả năng tài chánh để đấu lại các công ty thực phẩm hàng đầu thế giới. Chính phủ Hoa Kỳ có 38 tỷ đôla hàng năm để hỗ trợ kỹ nghệ thịt và sữa bò trong khi đó chỉ dành 17 triệu đôla cho các chương trình khuyến khích tiêu thụ rau quả. Xem như 0.04% số tiền dành cho các công nghệ thực phẩm.

Nếu không có sự hỗ trợ của chính phủ, một hamburger của MacDonald thay vì giá $5, người tiêu dùng sẽ phải trả giá đến $13. Các công ty thực phẩm dùng số tiền được chính phủ hỗ trợ để mua chuộc các khoa học gia về dinh dưỡng để đánh bóng sản phẩm của họ. Trên thực tế, tiền hỗ trợ của chính phủ đều vào tay các công ty thực phẩm hết, nông dân chả có gì cả. Mình có xem vài phim tài liệu về vấn đề này, các chủ trại gà chỉ làm công cho các công ty thực phẩm.

GBDS cho biết có hơn 500 nghiên cứu gia trên 50 quốc gia kết luận sau khi có thu ghi trên 100,000 data , chúng ta cần tiêu thụ trái cây, đậu, rau quả để giúp giảm xác xuất qua đời sống, bệnh tật. 1 trong 5 người chết trên toàn cầu, có thể ngăn ngừa trước, có thể cứu họ được. WHO cho biết là các thực phẩm công nghệ hoá như thịt ba chỉ, jăm-bông và xúc xích là những thực phẩm đem đến ung thư.

Mình có viết về bệnh ung thư và cách hoán chuyển bệnh này rồi, khá dài. Nay mình chỉ tóm tắc lại là bệnh ung thư do các tế bào bất thường sinh sôi nảy nở không kiểm soát được hay không chết. Hàng ngày chúng ta có hàng 100,000 tế bào chết và các tế bào mới sinh sản còn tế bào ung thư thì không chết mà cứ tiếp tục sinh sản. Từ đó xâm nhập các vùng khác và tiếp tục sinh sản để rồi phá hỏng hệ thống miễn dịch của chúng ta. 1/6 người chết trên thế giới là do bệnh ung thư.

Thịt thú vật như thịt bò, heo, gà, cá, sữa và trứng có hay có thể giúp tăng trưởng các chất viêm như poluacid aromatic hydrocarbon và heterocyclic amines, đóng góp và việc oxy hoá, gia tăng tế bào ung thư.

Theo bác sĩ  Walter Willett, cựu chủ tịch của Nutrition tại Harvard, giải thích là amino acid của thịt thú vật có khuynh hướng làm gia tăng các tế bào nhanh chóng. Có nhiều cơ sở cho thấy là ăn nhiều chất đạm từ sữa có ảnh hưởng nhiều về gây ung thư tuyến tuyền liệt.

Theo thử nghiệm của Harvard vào năm 2016 trên 133,341 người tham dự chương trình này thì được biết cứ gia tăng tiêu thụ 10% calories về chất đạm của thú vật, tương đương với 8% gia tăng nguy cơ chết về bệnh tim mạch và nếu ăn chay thì có khả năng hoán chuyển bệnh ung thư.

Một nghiên cứu khác với 81,000 người, được công bố trong International Journal of Epidemiology, cho thấy kết quả người ăn chất đạm của thú gia cầm thì khả năng gia tăng về bệnh tim mạch lên đến 61%, ngược lại người ăn chất đạm từ đậu hạt thì giảm 40% nguy cơ bệnh tật này. Họ khuyến khích ăn protein với đậu hơn là thịt. Mình mua ất làm bằng đậu, mấy đứa con chê vì không có tinh bột, khiến chúng hưng phấn.

Điển hình, chúng ta nghe nói là ăn chuối có nhiều potassium nhưng trên thực tế chuối đứng hàng thứ 1011 trong các loại thức ăn, trái cây có potassium. Lý do là các công ty bán chuối, quảng cáo, PR về chuối nên cấy vào đầu người tiêu dùng là ăn chuối tốt, bổ, có potasssium. Trên thực tế ăn chuối chỉ toàn là chất ngọt, ít potassium như trái chà là, bơ, khoai lang,…có rất nhiều potassium.

Mỗi lần leo núi mình đem theo độ 10 trái chà là, hái từ vườn một tên bạn ở vùng Blythe. Ăn độ 5, 6 trái là khỏe như Sơn đen, thêm có tên bạn chỉ là đem theo mật ong của vườn mình, bỏ trong cái bình nhỏ rồi mút mút, giúp có chất ngọt để tiếp tục leo núi. Nay mới hiểu người ả rập vượt qua sa mạc, chỉ đem theo trái chà là để bồi dưỡng, hình như mấy con lạc đà cũng được bồi dưỡng loại này. Gần tới mùa chà là rồi.

Theo Kaiser Perrmanente, tổ chức y tế lớn nhất Hoa Kỳ, chỉ thị gần 15,000 y sĩ của họ, khuyến khích bệnh nhân ăn rau quả nhiều, hạn chế ăn thịt. 

Theo mình thì hiện này có hai phong trào dinh dưỡng chính; một thì gọi ăn thịt không ăn ngũ cốc, một thì kêu gọi ăn rau quả nhiều, không ăn thịt. Trường phái dinh dưỡng ăn thịt thì cho biết ăn thịt có protein, làm giảm cân vì không ăn tinh bột. Tinh bột đưa đến bệnh béo phì, là nguyên nhân của các bệnh tật.

Nhóm ăn rau quả thì cho rằng, không nên ăn thịt vì dễ đưa đến ung thư vì thịt bò, gà, heo được nuôi theo kiểu công nghệ. Chất đạm được có trong các loại hạt đậu. Biết theo ai đây vì bên nào cũng có lý. Tốt nhất là ăn bình thường như khi còn ở Việt Nam trước 75, ăn ít lại. Mình thì chơi vô thất gián đoạn cho chắc ăn, làm vườn, leo núi cho khoẻ. Cơ thể đều cần mọi thức ăn, chất dinh dưỡng.

Dạo này cháy rừng ở Bắc Cali nhưng 60% lính cứu hoả chết là vì bệnh tim mạch, đột quỵ và tai biến. Lý do là ăn uống dinh dưỡng chớ không phải vì lao vào lửa để cứu nạn nhân. Họ làm tăng ca 24/24 như y tá hay bác sĩ trực nên ăn uống thất thường, nhất là đồ ăn nhanh của Mỹ nên lâu ngày bị xơ vữa động mạch, nghẹt tim.

Chúng ta hãy theo dõi, nghe ngóng cơ thể để ăn uống. Mấy tên bác sĩ cứ làm video, nồ thiên hạ để bán chất bổ sung là không nghe. Xem video của họ để hiểu thêm về dinh dưỡng nhưng khi họ quay bán thuốc bổ sung là thôi. Có nhiều bác sĩ mà mình theo dõi, cứ mỗi tháng họ làm hội thảo, đưa thêm những tin tức về y tế, dinh dưỡng, dễ hiểu để học thêm vì người Mỹ kêu “knowledge is power”.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Quảng cáo về sức khỏe thế kỷ 20

 Mình lò mò thấy một số hình ảnh về các tấm quảng cáo khi xưa về thuốc lá khiến mình thất kinh. Cách đây 30-40 năm, các bác sĩ quảng cáo thuốc lá như thần dược để rồi ngày nay, người ta phải in rỏ ràng trên bao thuốc lá là hút thuốc sẽ có nguy cơ đêm lại bệnh tật cho chúng ta và bị đánh thuế khá nặng để sử dụng tiền thuế giúp hỗ trợ các bệnh nhân vì thuốc lá.

Quảng cáo này cho thấy nếu vợ mà khó chịu vì cần hút thuốc lá Camel, con lạc đà. Đồng chí vợ có mệt mỏi thì cho cô nàng đốt vài điếu lạc đà.
Bác sĩ quảng cáo thuốc lá Camel như điên. Khi xưa, nhà thương bán thuốc lá cho bệnh nhân điều trị.
Quảng cáo này cho biết hút thuốc lá Camel không bị khó chịu ở cổ.
Tài tử John Wayne, chuyên đóng vài anh hùng, hút thuốc lá rồi chết vì ung thư. Chán Mớ Đời 
Họ tìm cách làm thuốc lá có mùi thơm như trái táo để con nít hút thuốc. Do công ty Brown and Williamson Tobacco Corporation đề xướng trong phần quảng cáo tiếp thị.
Quảng cáo của công ty Philippines Morris,


Họ kêu gọi nào là khoa học đã chứng minh thuốc lá Camel giúp người ta ít mệt mỏi.
Người ta quảng cáo thuốc lá Chesterfiled trong sạch như nước chúng ta uống. Kinh
Hình ảnh một người đàn bà tiến bộ, tạo dáng, phong thái cực đỉnh, biểu tượng cho sinh lý khi nói đến trong, cứng và đầy nhựa sống. Người ta chế mấy chai xà bông gội đầu, chai nước như orangina,… có hình tượng như dương vật để phụ nữ thích để mua. Đó là lớp 101 về packaging của hàng hoá.
Thậm chí ông già Noel cũng hút thuốc, có lẻ chui vào ống khói.
Cảnh tượng thổi khói vào mặt người phụ nữ, sẽ khiến cô ta đi theo mình khiến mình nhớ đến bài hát “Smoke gets in your eyes “
Khoa học về y khoa cho thấy không gì hơn ngoài hút thuốc do cầu thủ banh chuỳ nổi tiếng của Hoa Kỳ Babe Ruth làm quảng cáo. Ông này chết vì ung thư cổ họng.
Phụ nữ nào muốn có thân hình ốm thì hút thuốc, đó là cách giảm cân tốt nhất 
20,679 y sĩ đã nói thuốc lá Lucky Strike ít bị rát họng
Cách tốt nhất để giảm cân là dùng đường Domino, hay ăn xúc xích,… kinh

Đó là những quảng cáo cách đây 40 năm nhằm bán cho người Mỹ và ngày nay chúng ta đã hiểu những tai hại của sự hút thuốc lá. Các công ty thuốc lá phải trả tiền đền bù cho nạn nhân, khách hàng của họ, những người hút thuốc lá qua những lời quảng cáo của họ, nay bị ung thư.

Chúng ta có nên chấp nhận ngày các quảng cáo về thuốc Statins, tiểu đường, chế độ dinh dưỡng,.. mà quảng cáo của các công ty thực phẩm và dược phẩm ngày đêm tìm cách thu phục chúng ta để mua sản phẩm của họ.

Trong xã hội tự do Hoa Kỳ, người ta cho phép tự do ngôn luận, miễn là không giết hại dân chúng nhưng làm sao chúng ta biết được hệ quả của các đồ tiêu dùng, thực phẩm trong 30, 40 năm tới. Các công ty không ngừng đổi tên, được mua bán qua các công ty khác. Điển hình Bayer mua lại Monsanto bị kiện, đền cho nạn nhân vì thuốc trừ cỏ RoundUp,…

Ngày nay, bắt đầu có những bác sĩ đệ đơn để kiện các công ty nước ngọt. Sáng nay mới đọc tin tức cho thấy công ty Pepsi đang bán chi nhánh Tropicana và Naked của họ. Dân chúng bắt đầu biết là các nước trái cây nhưng thật ra toàn là đường nên đã giảm tiêu thụ các loại nước ngọt này. Khi xưa, mỗi tuần mình mua hai bình nước cam của hãng này cho con uống. Kinh

Hôm trước mình ghé lại một nông trại nuôi gà đẻ mua trứng gà tươi. Hột gà tươi thì tròng đỏ rất cứng, không nhão nhẹt như trứng mua trong siêu thị dù họ kêu là “Free range “, thêm màu vàng chớ không có đỏ như nghệ của trứng mình mua ở nông trại. Mình đoán là trứng siêu thị chắc cũng mất 4-5 tháng gì rồi mới đến siêu thị, do đó mới có trò hạ giá.

Càng đọc về dinh dưỡng, trồng trọt mình càng thất kinh vì khoa học và lợi nhuận đã biến chúng ta thành những người tiêu dùng, đi vào chỗ tử chầm chậm. Nếu mình không mua cái vườn chắc không bao giờ để ý tới thiên nhiên, trồng trọt, dinh dưỡng như ngày nay. Có lẻ ông trời đã dẫn lối đưa đường mình để tìm lại lối sống tự nhiên. (Còn tiếp)

Nguyễn Hoàng Sơn 

Chiều cuối tuần

 Thứ 7 này mình chở đồng chí gái lên L.A. Xem triển lãm nghệ thuật về Van Gogh, “immersive Van Gogh” trên đại lộ Hoàng Hôn (sunset Blvd). Chương trình mình mua khởi đầu từ 11:00 giờ sáng nên dặn đồng chí gái dậy sớm. 10 giờ cô nàng còn ngáy nên phải đánh thức dậy. Lên xe thì kẹt xe. Chán Mớ Đời 

Khi xưa, mình hay quạt, nay thì giác ngộ cách mạng; đi chơi, không phải đi ăn cướp nên cứ thong thả. Đến nơi thì đã trên 11:30 lại gặp tên đứng ngay cửa kêu không mở cửa. Chán Mớ Đời 

Mình nói cho gặp xếp trên thì một bà chạy ra cho biết là thành phố L.A., mới ra lệnh vụ Cô Vi biến chuyển nên phải xét lại xem có đúng luật lệ về y tế, bảo đảm an toàn cho khách thưởng ngoạn. Họ nói mình có thể dời ngày lại, và cho vô xem một tí bên trong để có cảm giác khi được trình bày ra sao, tặng quà lưu niệm tùm lum. Đi vào thì thấy khá lạ, hoa hướng dương mà ông hoạ sĩ khùng khùng này thích vẽ khi sinh sống tại thành phố Arles, miền nam nước pháp mà mình có ghé lại đây.

Ông Van Gogh này có lối nhìn về phong cảnh khác với các hoạ sĩ đương thời. Anh của ông ta là Théo giúp ông ta bằng gửi tiền hàng tháng. Thậm chí khi ông ta làm quen với hoạ sĩ Paul Gauguin, người anh gửi tiền hàng tháng cho ông hoạ sĩ tây này để ông ta làm bạn đồng hành vẽ với ông Vincent. Sau này Gauguin bán được tranh nên rời bỏ Arles. Chán đời ông Gogh tự cắt lỗ tai.

Ông Van Gogh bị đưa vào nhà thương điên nhiều lần nhưng không ở lâu. Ông ta như chúa Giê-su, không ai biết, 40-50 năm sau khi bị đóng đinh, thiên hạ mới nghe đến những lời rao giảng của ông ta. Ông Van Gogh chết rồi mới có một thế hệ hậu bối, biết thưởng thức tranh vẽ của ông ta. Nghệ sĩ và triết gia thường đi trước thời đại một bước. Thời mình vào đại học là thời “hậu đương đại” và khi ra trường lại bị ảnh hưởng của Jacques Derida của Pháp với chủ nghĩa Deconstruction. 

Vào trong khu trình diễn thì nghe nhạc Mozart, Amadeus rất hay nhưng chỉ xem được có chút là phải đi ra. Đồng chí gái muốn ghé tiệm ăn waffle đông như quân Nguyên, xếp hàng, đứng đợi thôi đành lấy xe về bôn sa ăn phở.

Đi xem triển lãm này mà chỉ được xem có một chút rồi phải đi ra, chưa được an toàn để ngừa Cô-vi tàu. Chán Mớ Đời 

Ăn xong về xem thế vận hội. Hôm sau lên vườn, có chị Fan cứng của bờ lốc mình nhờ mua 2 bình mật ong. Năm nay mật ong ít vì hạn hán nên giá lên. Mình hái tặng chị ta và ông xã thùng bơ nhưng chị ta không chịu, kêu là có người nhờ mua bơ nên đành lấy tiền của bạn chị. Tuần sau, chị đem kem và bánh bột lọc tặng đồng chí gái. Chị ta làm kem bơ ngon nức nở, tặng đồng chí gái bánh bột lọc do chính người Đàlạt, gốc Huế làm. Ngon cực.

Có một chị khác cũng nhận làm bơ để trong hủ, để dành ăn lâu. Tuần sau mới gặp lại. Tuần này phải hái thêm bơ cuối mùa. Bơ cuối mùa thì ăn rất ngon vì cơm bơ rất dầy và chắc, có nhiều chất béo, chỉ tiếc là có chất dầu nhiều nên, phía dưới trái bơ hay bị đen, chỉ cần cắt bỏ phần này, ăn là tuyệt vời.

Chiều về, ghé nhà anh bạn ăn cơm với một cặp khác, dân Yersin Đàlạt xưa. Vợ chồng anh bạn mới đổi nhà dọn về hồ Mission Viejo . Căn nhà nằm ngay trước hồ nên có bến tàu, từ nhà leo lên chiếc tàu chạy bằng điện, chạy vòng vòng hồ, khá đẹp. Mình đi vườn về nên hết muốn chèo cayak, chỉ có đồng chí gái đi với gia chủ và cặp bạn kia ra hồ.

Mình ngồi trên bến tàu, nhìn ra hồ thấy đời khoẻ như đi rong. Trên bến tàu cảm thấy bình yên, không muốn đi đâu cả, chỉ ngồi uống nước lạnh, ngược lại vào vườn thì cảm nhận bình yên nhưng lại không muốn ngồi, lại phải đi loay hoay. Mình mới mua cái bàn picnic để ở vườn nên lần sau làm picnic là hết xẩy, có lò nướng hết. Cách đây mấy tháng mình có làm một vụ, mời hàng xóm đến chơi, khá vui. Vợ chồng ông mỹ nuôi ong thích bánh mì việt.

Mình thích gặp bạn bè hai ba cặp thôi, có thì giờ hàn huyên vì khi đông quá thì chả biết nói chuyện với ai. Anh bạn nấu món tây hầm rượu, hai ông với mấy bà uống rượu đỏ. Hai ông thần uống rượu như tây, thưởng thức rượu của Hoàng Kiều, nghe nói ông ta mua vườn nho của Mondavi, rồi đổi tên lại cho vui, không có dzô dzô 100% như mấy ông thần khác quen.

Chiều về, đi bộ với đồng chí gái trong xóm. Bổng nhiên đồng chí gái kêu “mình sướng ghê”. Khi xưa ở Việt Nam nghèo, ở nhà lụp xụp, nay ở nhà cao cửa rộng. Đúng xứ mỹ là thiên đường. Xong om.

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thế vận hội 2020 #2

Mới xem xong bơi đua chung kết tiếp sức Medley (nữa, nhái, bướm và tự do) nam, đội tuyển Hoa Kỳ phá kỷ lục thế giới. Hôm qua tưởng bị rớt đài vì có mấy vận động viên chính không bơi, để 2 người khác bơi thế, về thứ 8 trong số 8 đội vào chung kết. Hú hồn. Môn này là Hoa Kỳ luôn luôn được xem là môn chính của họ từ mấy chục năm nay. Đây chỉ là tuần lễ đầu tiên của thế vận hội, còn 2 tuần nữa.

Khi bơi vòng loại, đa số các nước có tay bơi giỏi nhưng vì mỗi môn chỉ được tuyển có 2 người nên người về thứ 3, 4, được làm lực sĩ trừ bị cho bộ môn tiếp sức, bơi dùm cho các tay bơi chính, bận thi đấu ở các môn cá nhân. Do đó bơi vòng loại, thường người ta để các tay bơi thứ 3 hay 4 bơi. Khi vào bán kết hay chung kết thì mới để tay bơi nhanh nhất bơi đua. Do đó khi phát huy chương đồng đội thì các người bơi trừ bị cũng được nhận huy chương nhưng không được lên bục nhận lãnh. Lý do đó mà tay bơi Hoa Kỳ Caeleb Dressel đã thảy huy chương cho đồng đội, đang ngồi trên khán đài, đã bơi thế anh ta trong các vòng loại. Anh ta kêu bạn đồng đội xứng đáng đã nhận huy chương này hơn. Đó là sự cảm ơn những người đã giúp mình thành công.

Kình ngư mới của Hoa Kỳ, thay thế Michael Phepls, Caeleb Dressel

Khi xưa ở Đàlạt, mình có xem phim thế vận hội Mễ Tây Cơ 1968 ở rạp Ngọc Lan, có một hình ảnh khó quên đó là lực sĩ xứ Ethiopia thì phải, chạy môn Marathon, bị thương hay sao nhưng vẫn lết lết về tới đích sau người về đầu mấy tiếng đồng hồ. Hình ảnh đó nói lên sự phấn đấu không bỏ cuộc trong cuộc đời dù là thể thao hay giấc mơ của chúng ta.

Ngày nay thì dân xứ này chạy bộ đường trường khắp thế giới. Có dạo có ông chạy chân không. Kinh

Có nữ lực sĩ gia nã đại tên Maggie MacNeil, đoạt huy chương vàng về môn 100 mét bướm cho Gia NÃ Đại nhưng trên mạng Internet của Trung Cộng, thiên hạ kêu hãnh diện quá Trung Cộng ơi. Lý do là cô này  sinh ra tại Trung Cộng, bố mẹ đã cho một gia đình Gia NÃ Đại nhận làm con nuôi. Mình có xem một phim tài liệu, một cô người Mỹ gốc tàu được một gia đình mỹ nhận làm con nuôi. Lớn lên cô ta về Trung Cộng để làm cuốn phim thì khám phá ra cán bộ bắt phạt gia đình sinh nhiều con, đem con gái người ta bỏ để bán cho người ngoại quốc làm con nuôi. Có một kỹ nghệ khá rộng trong giới cán bộ cộng sản kiếm tiền nhờ chính sách này,.. nay họ lại ho phép 3 con vì không có ai đi lao động để nuôi người già ngày nay.

Cô kình ngư Gia NÃ đại tuyên bố, chả dính dáng gì đến Trung Cộng, chỉ là nơi cô ta sinh ra, cô ta là người Gia NÃ đại. : "Tôi sinh ra ở Trung Quốc và được nhận nuôi khi còn rất nhỏ. Đó là tất cả những gì liên quan tới gốc gác Trung Quốc của tôi. Tôi là người Canada và tôi luôn là người Canada bởi vậy Trung Quốc chỉ là một phần rất nhỏ trong hành trình của tôi ngày hôm nay. Gốc gác ấy càng không liên quan khi nói tới bơi lội"Xong om. Dân tàu lên án cô ta đủ trò. Chán Mớ Đời 

Có chuyện khác về lực sĩ đổi quốc gia. Lực sĩ về môn nhu đạo tên Saeid Mollaei đoạt huy chương bạc nhưng lại lên tiếng cổ vũ kẻ thù của quê hương nơi anh ta sinh ra. Lý do là anh ta thi đấu cho Ba-Tư trước đây nhưng khi đụng đối thủ là người Do Thái thì chính phủ Ba-Tư bắt anh ta thua, không thi đấu nên trốn ở lại âu châu, xin tỵ nạn ở Đức quốc và xin đấu và nhập quốc tịch cho xứ Mông Cổ. Chán Mớ Đời 

Cho thấy thể thao không dính dáng gì đến chính trị, có lẻ vì vậy mà chính phủ Ba-tư cho đội bóng rổ tranh tài với đội Hoa Kỳ về môn bóng rổ.

Có vụ chạy đua, có hai lực sĩ tên Isaiah Jewett và Nijel Amos vấp té vào nhau, lăn xuống đất. Thay vì chửi bới nhau vì họ đã tập luyện bao nhiêu năm nhưng thấy hai ông thần này, giúp nhau đứng dậy rồi chạy về mức dù biết là đã thua, đã thể hiện tinh thần đúng nghĩa thể thao.


Hôm qua xem nhảy cao khiến mình thất kinh vì từ khi sang Hoa Kỳ lập nghiệp, mình không để ý đến môn này vì năm 1968, nếu mình không lầm có một lực sĩ tàu nhảy cao hơn 2 mét khiến thiên hạ vỗ tay đủ trò. Mình đoán là do tên này học khinh công như Kim Dung tả. Nay họ nhảy cao đến 2.37 mét. Có 2 lực sĩ người Quatar và Ý Đại Lợi, nhất trí là chia huy chương vàng vì không ai nhảy quá 2.39 mét. Nếu muốn ăn thua đủ thì phải nhảy tiếp. Do đó cả hai ôm nhau, lăn đùng nhau ra khóc, ôm cờ quốc gia mình chạy lòng vòng. Chỉ tiếc là không có khán giả nên hơi chán như con gián.

Thế vận động Đông Kinh năm nay te tua, Nhật Bản lỗ không biết bao nhiêu tiền, bỏ ra mấy tỷ đồng mà không thu hoạch lại được vì du khách không được đi thăm viếng. Năm 2019, vào tháng 4, mình viếng xứ này với bà cụ, đẹp biết bao nhiêu với hoa anh đào. Các khách sạn đã chuẩn bị hết cho năm sau thì ông thần vi khuẩn vũ Hán bò lại khiến cả thế giới chới với.

Trước đây xem thế vận hội thì chỉ thấy các nước âu châu, Liên Sô và Hoa Kỳ, Trung Cộng,…đoạt huy chương nhưng ngày nay thì thấy các nước nhỏ bé cũng đoạt được huy chương như trường hợp xứ San Marino mà mình có dịp thăm viếng khi xưa. Xứ này chưa có đến 24,000 công dân mà đoạt huy chương trong khi nhiều nước có trên 100 triệu, chả thấy gì cả.

Có nữ lực sĩ của Venezuela đoạt huy chương vàng về môn nhảy xa, lại còn phá kỷ lục thế giới với 15.67 mét. Lại chuyện quần áo, các tuyển thủ nữ Phần Lan bị phạt vì tội bận quần đùi thay vì quần tắm. Chán Mớ Đời 

Lại có chuyện xin tỵ nạn chính trị. Có nữ lực sĩ điền kinh của xứ Belarus, bị đem ra phi trường vì viết trên Instagram, sự bất bình của cô ta về trưởng đoàn nên bị bắt bỏ thi đấu, đuổi cổ về nước nhưng tại phi trường cô này xin tỵ nạn chính trị và có mấy nước âu châu cho biết sẽ nhận cô ta. Hình như Ba-Lan sẽ nhận cô ta.


Hình ảnh đẹp nhất là nữ lực sĩ điền kinh Hoà Lan, tên Sifan Hassan, đang chạy đua thì bị té nhưng gượng dậy rồi chạy như con ngựa, về nhất. Hy vọng cô ta sẽ đoạt huy chương ở chung kết. Kinh

Cứ 4 năm mình lại xem những môn thể thao mà khi xưa từng có chơi qua truyền hình. Năm nay có cái hay là xem trên mấy cái app của NBC nên có thể chọn bộ môn mình thích thay vì phải ngồi đợi xem tùm lum thứ. Tránh xem quảng cáo vì thời lúc họ ngưng để quảng cáo thì màn ảnh ngưng, không thấy quảng cáo, có thể mở iPad kể chuyện thế vận hội. (Còn tiếp)

Nhs