Showing posts with label Những mảnh nhớ. Show all posts
Showing posts with label Những mảnh nhớ. Show all posts

Tấm ảnh ngày xưa còn bé

 Hôm trước, thấy trên mạng, có ai nói là cây thông ở góc đường Duy Tân và Phan Đình Phùng đã bị đốn bỏ khiến mình thất kinh. Xem như cây thông độc nhất trong thành phố Đà Lạt trước 75, dấu tích của chế độ cũ đã hoàn toàn biến mất.

Mình nhớ đến cây thông này vì khi xưa, ông cụ mình đến cái kiosque ngay bên cạnh để học đánh máy, thi vào ty công chánh, làm công chức. Sau khi giải ngủ, ông cụ mình, phải đi học lại để lấy bằng tiểu học để được lên ngạch, lương cao hơn và học đánh máy. Có lẻ khi xưa, phụ nữ ít đi làm nên đàn ông làm thư ký đánh máy các văn thư.

Cây thông độc nhất của thành phố. Hình như khi xưa, có cái trang thờ ai chết ở đây thì phải. Thường chỗ nào có người chết vì tai nạn, họ hay lập cái trang để thờ như chỗ am Sohier. Tiệm phở Ái ngày nay là địa điểm cái kiosque, làm bằng gỗ, nơi ông cụ đến học đánh máy.

Chỗ chiếc xe buýt đậu, khi xưa chỉ toàn là hoa Quỳ mọc dại đầy khúc này, chạy lên đến đường Thủ Khoa Huân.

Chỗ này là giáp điểm của hai đường Duy Tân bên phải của tấm ảnh, chạy lên dốc và Phan Đình Phùng, đường nơi tác giả chụp ảnh.

Từ chỗ hai người băng qua đường, đối diện trên đường Duy Tân, có nhà của Lê Huy Hà, học chung với mình khi xưa. Có người chị, học Yersin, trên tụi này mấy lớp, dạy kèm mình nhưng mình học dốt quá nên nghỉ.

Tấm ảnh này chụp xa xa, trên đường Duy Tân chạy xuống Hải Thượng, thấy cái trang và cây Thông to lớn ngay ngã 3.

Bà cụ đi bán nên ông cụ trông mình, khi đi học đánh máy thì dắt mình đi theo. Bố vào học thì mình buồn đời, đứng ngoài nhìn vào, ngáp ruồi, đợi bố học xong. Tương tự tối ông cụ đi học thêm ở trường Thăng Long, số 4 đường Hai Bà Trưng, Đà Lạt. Hình như trên lầu hai thì phải.

Sau này, nghe ông cụ nói với mấy người bạn về những bài toán về hai đồng tử, đi bộ hay chạy xe với tốc độ, gặp nhau ở điểm nào. Ông cụ kêu khó lắm khiến mấy người bạn ngồi trầm trồ, miệng u chau u chau. Sau này mình học tới đó thì thấy chả có gì cả phải u chau u chau.

Vấn đề là khi mình sang Văn Học, sáng đi học thì phải tính thời gian để bắt kịp động tử Cái Bớt mỘt Thời, khi thấy cô nàng xuất hiện ở ngã ba Hai Bà Trưng và cầu Cẩm Đô. Mình phải tăng tốc, để động tử Sơn Đen bắt kịp động tử Cái BỚt Một Thời ở trường Thăng Long, sau đổi thành trường Hiếu Học.

Có tấm ảnh cũng gần gần chỗ này, trên đường Phan Đình Phùng, đi độ từ chỗ ngã ba độ 20 thước, sẽ thấy hình ảnh này, có vạc đất. Cô gái đi học về, thấy tấm bảng chỉ đường, cho biết đến ngã ba Duy tân. Đặc biệt, căn nhà hai tầng bên tay trái, phía dưới là nhà bảo sanh Trương Thị Lập mà mình đã có kể. Cô em kế mình được sinh tại đây, còn lầu trên là phòng mạch bác sĩ Phạm Trọng Lương, bố của ông thầy dạy anh văn tên Khôi, bố một người bạn học chung ở Yersin.

Chỗ bụi hoa Quỳ, trước cầu thang lên phòng mạch bác sĩ Lương, có một con đường đất chạy vào bên tay trái, có một khu dân cư mà gia đình ông giáo Kim, dạy hè mình ở đường phan Đình pHùng, cạnh khách sạn Mimosa, đối diện trường Minh Trí. Ông giáo Kim, có người con học hơn mình đâu mấy lớp, có dạy kèm mình nhưng được vài tháng, ông thần kêu mình dốt quá mức tưởng tượng, không cải tạo được nên ngưng.

Xem tấm không ảnh cho thấy bên tay trái, có ngã ba Duy Tân và Phan đình Phùng, có cây thông, cái trang và kiosque nơi ông cụ học đánh máy. Thấy đường Duy Tân, chạy xuống bùng binh Hải Thượng. Bên cạnh trường Việt Anh, ngay đường Duy Tân là ga ra Trung Tín, nay ở San Jose. Con trai Nguyễn Trung Thiện, học chung với mình khi xưa, nay ở Nam Cali, mở ga ra sửa xe nối nghiệp bố. Để hôm nào mình kể tiếp về tấm ảnh này. Nếu ai thích thì nhắc vì mình hay quên.

Tấm ảnh này do Nguyễn Kính, cựu học sinh Adran gửi. Hình như tấm này được trùng tu với phân mềm vì mình có tấm này nhưng hơi mờ. Để tuần sau, mình sẽ kể về tấm ảnh này. Hy vọng trước khi lên đường leo núi Kilimanjaro.

Tấm này cho thấy cây thông ở góc ngã ba Duy Tân và Phan Đình Phùng. Đặc biệt thấy căn nhà của ông giáo Kim, dạy hè mình ở cạnh khách sạn Mimosa. Hôm trước có bỏ lên đây tấm ảnh có phòng mạch bác sĩ Phạm Trọng Lương, và nhà bảo sanh Trương thị Lập, thấy khuôn viên trường Việt Anh. Thêm thấy bên đường Hai Bà Trưng, có trường Thanh Long hay Hiếu Học ngày xưa.

Có người gửi cho tấm ảnh này ngày nay. Kinh. Chán Mớ Đời 

Mình chỉ muốn kể về kiosque , nơi ông cụ đi học đánh máy để làm thư ký cho ty công chánh nhưng nhiều hình ảnh, nhiều kỷ niệm từ đâu tuôn về nên ngưng đây. Hôm nào rảnh sẽ kể tấm ảnh trên đây.

Hình ảnh trên báo Việt Nam hôm qua, Đà Lạt mưa có 1 tiếng đã lụt ngập đường Phan Đình Phùng

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Thoát khỏi căn tu

 Hôm nay, đồng chí gái kêu đi ra biển ngắm mặt trời lặng như thủa mấy chục năm về trước. Bò ra đến cái Pier Huntington Beach, thấy một đám trẻ, thân thiện, ôm micro Phone, kêu gào, tu mau kẻo trễ, kêu gào không nên phá thai, tội lỗi đầy mình,…

Đồng chí gái hỏi có tiền không, đưa cô nàng vào mua kem ăn. Mình không ăn kem, chợt nhớ thời sinh viên năm thứ nhất, mình thoát một vụ đi tu. Buồn đời mình kể cho đồng chí gái nghe khi cô nàng ăn cà REM.

Số là năm đầu tiên vào học trường quốc gia mỹ thuật, mình bị vướng cái văn hoá tây. Khi xưa học trường tây nhưng chỉ biết những gì trong sách vỡ đến khi qua tây thì sống trong môi trường, văn hoá của thiên chúa giáo khác với phật giáo nên mình đã ngu lại càng cảm thấy ngu hơn.

Khi thầy giảng về một bức tranh, điển hình là trận đánh của thánh Bartholemeo là mình ngọng, không biết là ai dù khi xưa có học về cuộc chiến 100 năm giữa người thiên chúa giáo và Huguenot (Tin Lành, cơ đốc giáo). Hỏi thầy thì thầy nhìn mình như bò đội nón, không ngờ thằng học trò của cựu thuộc địa không biết ông thánh Bartholomeo. Cuối cùng ông ta khám phá ra mình là lương dân nên khuyên mình đọc thánh kinh để hiểu thêm về nhà thờ, mỹ thuật,…

Nhớ dạo ở Đà Lạt, mình thấy ai kêu có mấy bà Tin Lành mỹ, dạy anh ngữ miễn phí nên rủ tên bạn, đi chung lên đó học đàm thoại anh ngữ,… hôm đó, họ đang giảng về Phục Sinh, nói ông Giê-su bị quân la-mã đóng Đinh chết, 3 ngày sau ông ta sống lại, khiến mình như bò đội nón, nhìn qua thằng bạn, thấy mặt nó từ từ biến thành màu xanh hơn đít nhái. Ra hiệu chuồn ngay, mấy bà mỹ kéo ở lại nhưng sợ quá, hai thằng bỏ chạy mất dép, hết mơ nói tiếng anh như bồi nhà hàng Chic Shanghai, Cẩm Đô.

Mình bò vào thư viện, mượn thánh kinh, đem về đọc. Nói cho ngay, đọc thánh kinh thì được một trang là mình buồn ngủ. Có lẻ không có căn tu. Cứ mò xem bức tranh, nói về ông cha, bà thánh nào thì lục trong tân ước để xem lịch sử họ là ai.

Một hôm, thứ 7, trường đóng cửa sớm. Mình học ở trường từ thứ 2 đến thứ 7 từ 8 giờ sáng đến 9 giờ tối, khi gác dan đến khoá cửa thì về. Thứ 7 thì họ đóng cửa trường vào lúc 4 giờ chiều. Lý do học ở trường vì trời lạnh, phòng ô sin của mình không có sưởi. Dạo đó mình không biết lấy gạch nung lửa, bọc tờ giấy báo để sưởi ấm.

Học và vẽ đến 6 giờ chiều thì đi ăn cơm đại học xá, 9 giờ xong về đến nhà độ 10 giờ, đọc sách vớ vẩn, trùm mềm ngủ tới sáng hôm sau. Lại đi tiếp.

Một hôm, ngày thứ 7, gác dan đến đóng cửa, chưa tới giờ ăn nên mình bò ra khu Saint Michel đi vòng vòng rồi đến giờ, ghé tiệm ăn đại học Sorbonne ăn tối. Đang đi lang thang, tính bò vào tiệm sách Hachette, đọc sách vớ vẩn đợi đến giờ đi ăn rồi về. Bổng nhiên có một tên da trắng, hỏi mày có biết nói tiếng anh, khiến mình giật mình, kêu chút chút nhớ lại ngày xưa ở Đà Lạt, đi học giáo lý Tin LÀnh được 15 phút, nghe Chúa chết đi sống lại, sợ chạy mất dép.

Hắn rủ mình vào quán uống cà phê. Trời lạnh nên chạy vào trong thay vì ngồi ngoài terrasse. Hắn bắt đầu nói về chúa, hỏi mình có tin chúa không, mình nói cần tìm hiểu thêm về thiên chúa giáo. Nói cho ngay, dạo ấy mình chưa biết là đạo Ki tô có nhiều hệ, giáo phái. Tên mỹ nghe vậy thì càng hồ hởi xông lên, nói đủ thứ về Chúa khiến mình như ngỗng ị. Cuối cùng hắn rủ mình về văn phòng của hắn ăn cơm. Nghe đến ăn cơm tối là mình mừng, đồ phát chẩn.

Mình đi theo hắn, băng qua vườn Lục Xâm Bảo mà ông Cung Trầm Tưởng diễn tả khi theo học lái máy bay ở Ma-rốc rồi ghé qua Paris chơi, thăm mẫu quốc trước khi về Việt Nam. Vào văn phòng thì thấy một đám con gái, đầm méo, mỹ méo đủ hết. Họ vui vẻ đón tiếp mình như một người bạn thân tình lâu năm không gặp.

Họ đưa cho mình xem mấy cuốn Album, chụp hình đám thanh niên thanh nữ, họp mặt tại một lâu đài ở Normandie, và mời mình tham dự miễn phí. Nghe miễn phí là mình chảy nước miếng, nhất trí đi theo, biết đâu sẽ phát hiện, làm quen một con đầm nào.

Đâu nữa tiếng sau, có xe Van Volkswagen của đức đến chở một đám trẻ trong đó có mình. Xe chạy mệt nghỉ. Nhìn phong cảnh Normandie vào mùa đông thì chán như con gián. Cuối cùng xe chạy vào một khu rừng rồi một lâu đài hiện ra trước mặt, hoành tráng khiến mình nức nở, phen này được ở lâu đài, tha hồ mà gáy với đám tây đầm học chung vào thứ hai.

Xe dừng lại thì từ trong lâu đài, chạy ra một đám trẻ cỡ tuổi mình, trai có gái có, chào hỏi rất thân mật. Họ dẫn vào một đại sảnh, kêu ngồi đợi ăn cơm. Độ 1 tiếng sau, họ kêu vào nhà bếp, ngồi ăn súp couscous, một loại kê mà người ả rập ăn hàng ngày như người Việt ăn cơm. Ăn xong, họ dẫn đến một phòng to nhất của lâu đài. Tại đây rất đông người, không nhớ là bao nhiêu.

Sau khi mọi người an toạ, họ bắt đầu chiếu mấy hình ảnh bên Mỹ, bên Nam Hàn,… nói về những người của tổ chức này đi thăm viếng. Thấy hình ảnh đi chơi, lại nói được tổ chức gửi đi miễn phí. Mình buồn đời hỏi thật không. Họ trả lời nếu mình được theo các lớp học, đào tạo của họ. Nghe thế khiến mình hồ hởi, được đi chơi với đám này để thoả mãn mộng giang hồ của mình. Lâu lâu, họ ngưng chiếu phim, dạy mọi người vỗ tay, hát mấy bản nhạc mà mình chưa bao giờ nghe như Cumbaya my lord, hay 

Tiens bon la vague et tiens bon le vent
Hissez haut! Santiano!
Si Dieu veut, toujours droit devant(Nous irons jusqu'à San Francisco)
Je pars pour de longs mois en laissant Margot(Hissez haut! Santiano!)D'y penser, j'avais le cœur gros(En doublant les feux de Saint Malo)
Tiens bon la vague et tiens bon le ventHissez haut! Hissez haut! Santiano!Si Dieu veut, toujours droit devant(Nous irons jusqu'à San Francisco)…

Nói chung mình rất thích mấy bản nhạc này, có tính cách sinh hoạt cộng đồng nhưng cứ nghe Chúa đủ loại nên cũng hơi oải vì thức khuya. Nhìn xung quanh thì chả thấy con đầm nào cho ra hồn, thất vọng. Chỉ muốn về căn phòng ô sin lạnh lẽo để ngủ.

Sau đó, đến giờ đi ngủ, đâu 2 giờ sáng. Họ dẫn mình vào một căn phòng rồi đưa một cái túi ngủ, rồi cả đám đâu mười mấy mạng, lăn xuống sàn nhà ngủ. Đó là hình ảnh ngủ trong lâu đài lần đầu tiên của mình. Đang thiu thiu mơ màng về các chuyến đi thăm viếng Hoa Kỳ, Nam Hàn,.. mình bổng nghe tiếng ai hát. Mở mắt ra, thấy 2 tên á đông nào, cầm đàn guitar hát: “lèves-toi, viens vers la liberté”. Nhìn đồng hồ thì đâu 5 giờ sáng.

Mình chỉ muốn ngủ mà chúng cứ rống lên, đứng dậy, đi tìm tự do về hướng mặt trời vào sáng chủ nhật. Cả đám bò lúc nhúc dưới sàn nhà của ngôi lâu đài vĩ đại, bò dậy đi vào phòng vệ sinh. Sau đó thì trở lại bàn ăn. Lại ăn súp kê vàng hôm qua. Chán Mớ Đời 

Kể tới đây, đồng chí gái kêu đưa thêm tiền, vào mua thêm cây kem. Đồng chí gái đi không mang theo ví nên không có tiền, phải hỏi mình. Mình bâng khuâng nhớ về một thời ngu dại, tưởng đi chơi miễn phí, kiếm được con đầm nào, làm quen. Ai ngờ lại dính vào nhóm ngoan đạo. Chán Mớ Đời 

Đồng chí gái kêu kể tiếp. Ăn xong súp kê, chúng kêu mình sang một phòng khác để học tập về cuộc hy sinh và tình yêu của CHúa Giê Su. Thế là đúng ý của mình, muốn học hỏi thêm về cuộc đời ông tây nào, sinh ra gần 2,000 năm trước, chết đi sống lại khiến mình và thằng Nguyên, khi xưa nghe đến, bỏ chạy mất dép. Tên này, sau này lấy vợ thuộc một gia đình cực kỳ ngoan đạo Tin Lành. Sang Gia-nã-đại thăm gia đình hắn, vợ hắn kêu thằng con, ăn mau lớn, sau này làm mục sư. Kinh

Vào lớp thì tên giảng về kinh thánh, nói Giu-đa là người phản bội chúa khiến mình bất bình, cãi , kêu không phải. Hồi mới sang Tây, đi làm hè ở Mantes La Jolie, mình có đi xem phim Ben Hur, thấy ông vai chính tên Giu Đa này, cứu chúa đủ trò nên cãi khiến tên tây ngơ ngác như bò đội nón. Học xong thì đi ăn cơm. Cũng lại món súp kê như hai lần trước.

Ăn xong thì mình bò ra ngoài để xem, thấy xa xa, có cái cổng sắt nhưng bị đóng chặt, có khoá. Nói chuyện vớ vẩn với đám ở đây lâu. Có con đầm hỏi mầy thích ở đây, mình gật đầu bú xua la mua, nhưng nói đồ ăn dỡ quá, thua tiệm ăn đại học. Có con đầm kêu mày ở lại thì được đi du lịch khác thế giới, truyền bá tin lành của đức chúa trời, đủ trò. Mày có thể về Việt Nam để rao giảng. Mình nói Việt Nam hiện nay là cộng sản, tao không biết bố mẹ tao còn sống hay chết. Tao mất liên lạc với gia đình từ ngày Sàigòn thất thủ.

Mình nói muốn về lại Paris, chừng nào xe đến chở về. Nó nói, về làm gì, ở lại đây để phụng sự, làm kẻ thừa sai, đi rao giảng lời của thiên chúa khiến mình lắc đầu, kêu ngày mai tao có thi. Nó nói để nó hỏi xem. Sau đó thì con đầm này kêu không có xe, mai mới có khiến mình chới với. Mình nói cho tao về vì ngày mai có thi, tuần sau, tao bò lên đây học giáo lý với tụi bây thêm. Mình hứa đủ trò. Hứa sẽ yêu thương chúa như nó.

Vào lớp chiều thì mình oải rồi, đầu nhức như búa bổ, ăn uống thiếu dinh dưỡng nên đầu óc bớt tiếp thu về cuộc đời của Chúa Giê Su, mình hết hỏi những câu hỏi ngu, chỉ muốn nằm ngủ.

Chiều đó ăn cơm, cũng súp kê thì mình bò ra chỗ gần cửa để hỏi vụ xe đưa về lại Paris. Chúng nói không có xe, phải đợi ngày mai. Bổng nhiên có thằng Tây đen kêu, tối nay, nó ra ngoài trời, nêu có chuyện gì xẩy ra cho nó thì bọn bây gánh chịu. Nghe thằng Tây đen nói rất phí phách như lời Chúa kêu gọi mình nên mình chạy theo nó, đứng bên cạnh, kêu nhất trí, tao cũng ở ngoài với mày. Hai thằng nhìn nhau như đồng chí lâu năm gặp lại, bắt tay lia lịa, chửi thề mút mùa lệ thuỷ.

Bổng nhiên có một đám, thấy mình chạy đến đứng bên cạnh, kêu nhất trí về lại Paris với mình và thằng tây đen. Thế là chúng gọi Paris, rồi bảo tụi này 3 tiếng nữa, có xe từ Paris lên đón. Mình và thằng Tây đen, nhất quyết đứng ngay cửa, ngủ gà ngủ gật vì mệt. Hai ngày nay, ăn toàn súp kê, người lã, nhức đầu. Hồi chiều học giáo lý, mình đuối, đầu nhức nên không cãi, đứng về phía Giu Đa nữa, chỉ muốn ngủ. Cứ đến lúc mình ngủ thì tên dạy giáo lý, ngưng rồi kêu bà con hát Santiano bú xua la mua.

Cuối cùng thì cửa mở, tên tài xế chở mình đến, bước vào kêu ai về Paris lên xe. Mình và tên tây đen chạy ra trước rồi thấy thiên hạ chạy theo nhưng xe chật, thằng tài xế kêu đợi chuyến sau. Mình thấy một đám tiu nghỉu nhìn theo xe van. Có tên Việt Nam kêu may quá, trốn được. Chúng bắt hắn ở đó mấy tuần rồi. Sau thấy mình, biết là mít nên chạy theo. Hắn kể học được mấy bài hát vui như mùa đông pAris.

Xe về đến Paris thì vào lúc 2, 3 giờ sáng. Mình lội bộ về nhà, ngủ được một chút xíu, sau đó dậy đi học vì có test. Hôm đó thi được điểm xấu, không được chúa hằng cứu rỗi gì cả nên mình bỏ, quên lời hứa trở lại lâu đài tình ái với thiên chúa tuần sau.

Vấn đề là suốt mấy tuần lễ, vào lớp mình cứ hát lèves-toi, viens vers la liberté. Hay Santiano, Cumbaya,..khiến mấy đứa học chung hỏi điên à. Mình thật tình kể chuyện lâu đài tình ái ở Normandie khiến chúng như bò đội nón. Có đứa hỏi Hari Khrisna, mình nói không. Dạo đó ở khu La-tinh hay thấy mấy đứa da trắng, cạo đầu hay để một lọn tóc, bận đồ như ấn độ, ôm trống đánh tùng tùng, kêu hari khrisna.

Đâu 1 tháng sau, khi những bài hát dần dần bay theo cánh chim biển, thoát khỏi trí nhớ của mình thì báo chí bên tây lên tin. Một bà mỹ nào sang tây, để bắt lại cô con đi theo một giáo phái nào, họ kêu là Moon. Lúc đó mình mới hiểu. Hoá ra có một ông mục sư gốc Nam Hàn, tên Kim Young Moon hay gì đó. Ông ta thành lập một nhà thờ, báo chí hay kể, làm đám cưới tập thể cho cả ngàn cặp trai gái ở Đại Hàn, đủ trò,..

Giáo phái này hay dụ dỗ giới trẻ đi theo họ để giúp làm kinh tài, về nhà lấy tiền cha mẹ đem đến cúng dường để cầu sao, giải vong đủ loại. Tụi học chung mới chạy lại hỏi có phải đám Moon này thì mình kêu đích thị. Thế là trong trường mình bổng nhiên nổi danh, tây đầm từ đâu, nghe đồn, chạy lại hỏi chuyện, khiến mình phải kể lại từ đầu của một kẻ thoát khỏi căn tu.

Năm mình sang Ý Đại Lợi làm việc. Một hôm lấy xe buýt từ sở về ký túc xá, bổng nhiên có một con ý rất xinh chận đường, hỏi mình nghĩ gì về tình yêu. Mình như bò đội nón nhưng thấy hấp dẫn, có con ý chận đầu hỏi tình yêu. Mình đứng lại nói về tình yêu trai gái, tình yêu platonic bú xua la mua, trong khi quan sát đồ nghề của cô nàng. Vú ngực cao to, mông đít dồi dào. Con ý bổng nhiên hỏi; mày nghĩ gì đến tình yêu của chúa.

Đang mãi mê ngắm dung nhan, thân hình con ý, mình chợt tái xanh như đít nhái. Hỏi mày thuộc giáo phái moon không. Một tia sáng loé lên trong ánh mắt con ý. Nó reo lên, sao mày biết, đến nhà thờ tụi tao chơi. Mình bỏ chạy mất dép. Đó là lần đầu tiên trong đời, mình gặp người đẹp mà bỏ chạy. Đồng chí gái cười khắc khắc.

Dạo ấy, thiên chúa không gửi thằng tây đen đến cứu mình, kêu ở ngoài trời. Mình thì sợ lạnh vì tháng 12, lạnh cóng đít. Biết đâu, hôm nay mình lại là một mục sư đi rao giảng tin lành với thế nhân. Chán Mớ Đời 

Sau này, qua New York, làm việc, gặp đám thanh niên thánh thể, cứ họp mặt là chúng cứ hát nhạc vào đời như bài gì mà gần nhau trao cho nhau tình loại người.

Gần nhau, trao cho nhau yêu thương tình loài người 
Gần nhau, trao cho nhau tin yêu đừng gian dối 
Gần nhau, trao cho nhau ánh mắt nhân loại này 
Tình yêu thương trao nhau xây đắp trên tình người. 

Cho dù rừng thay lá xanh đi 
Cho dù bầu trời thiếu mây bay 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi. 

Cho dù đồi hay núi di đi 
Cho dù biển cạn nước bao la 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi. 

Cho dù mùa xuân thiếu hoa tươi 
Cho dù rừng ngàn thiếu muông chim 
Ta vẫn yêu thương nhau mãi mãi

Mình Chán Mớ Đời lắm nhưng cứ phải nhái theo dù chả hiểu gì cả. Sau này gặp mấy cô theo thiên chúa giáo, kêu trở về đạo thì chạy mất dép như trốn cô gái Ý Đại Lợi năm nào ở Torino. Có lẻ chúa không dành cho mình con đường làm mục sư, khiến mình thoát một căn tu. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cách mạng xanh hay ngày tàn của tây phương

 Thời sinh viên, mình có nghiên cứu về năng lượng mặt trời để xây cất. Dạo ấy muốn sưởi ấm một căn nhà nhỏ bình thường thì cần độ một mẫu tây để gắn mấy tấm bản hứng năng lượng mặt trời nên mình Chán Mớ Đời, không để ý đến nữa. Gần đây, tiểu bang Cali ra luật vào năm 2035, sẽ không cho bán xe chạy bằng xăng nữa.

Mình có mua được 2 chiếc xe chạy bằng điện. Chiếc đầu tiên của Nissan, thon gọn. Vấn đề là bình điện chỉ có khả năng chạy được 100 dậm nhưng trên thực tế thì ít hơn vì họ tính theo chạy đường trong, không sử dụng đèn đuốc hay sử dụng máy lạnh thêm chạy trên xa lộ nhanh. Chạy được một thời gian thì mình bán cho anh thợ.


Sau này mình mua một chiếc Toyota Plug-in, nghĩa là chạy điện và xăng. Khởi đầu chỉ chạy được độ 20 dậm, khi hết điện thì tự động máy chuyển qua sử dụng xăng để tiếp tục chạy nên tương đối không lo sợ hết điện.

Bán nhà, đồng chí gái muốn đổi xe vì chiếc xe của cô nàng chạy từ 14 năm nay nên mình bàn mua chiếc Tesla. Lý do là đi chơi ở Arizona, mình thấy nhiều bãi để cắm điện cho xe Tesla. Vấn đề hiện nay cho xe chạy bằng điện là đi xa rất khó vì ít trạm để cắm điện như trạm đỗ xăng.

 Ra Dealer xem rồi đặt vì không có xe. Cô nàng nghe bạn bè nói bú xua la mua, cuối cùng đòi mua chiếc SUV Lexus mới vì cô nàng thích chạy xe to. Cũng tốt vì cô nàng chạy xe hay hút thiên hạ nên mua xe to, đụng xe Đức lo hơn. Đúng như mình dự đoán, cô nàng hút xe thiên hạ hai lần, nay đang bỏ cửa ga ra để họ sơn phết lại.

Chính phủ mỹ thường thường hay có những quyết định theo cảm tính, chính trị, câu phiếu như hôm qua, chính phủ Biden, kêu xoá nợ cho cựu sinh viên $10,000. Chúng ta thấy ngày nay sinh viên đi học trường vừa vừa cũng mất $40,000 một năm còn nếu học ở ngoài tiểu bang Cali thì đóng thêm $20,000.

Dạo con gái học USC, năm đầu tiên tốn $72,000 khiến mình ngất ngư. May là chương trình cho nó học mấy năm sau ở ngoài quốc, học phí thấp hơn chỉ đóng có phân nữa. Hôm trước, nghe chị bạn kêu thằng con út đi học ở Washington, nơi có công ty Microsoft. Học xong là làm cho hãng này luôn. Chị kêu một năm đóng $76,000 khiến mình thất kinh.


Lương hai vợ chồng này cao nên mình tính nhẩm, phải cộng thêm 45% tiền thuế. Nghĩa là họ phải làm ra $120,000, đóng thuế hết 45% để trả tiền cho con đi học. Hoá ra thằng con đi học, phải tốn $120,000 một năm trước khi đóng thuế.

Sinh viên học trường lèo, ra trường sau 4 năm cũng nợ khơi khơi $100,000 nếu cha mẹ không trả hay phụ. Chính phủ xoá nợ được $10,000 thì đỡ nhưng cũng chỉ có 10%. Bác sĩ, nha sĩ ra trường nợ $500,000 mà chỉ được xoá nợ $10,000 để câu phiếu. Chúng ta đang sống ở thời đại Mỵ dân, lấy tiền của bá tánh để lấy phiếu. Ai sẽ trả số tiền $10,000. Cũng là người Mỹ đi làm cả. Thế nào rồi thuế cũng sẽ tăng.

Trở lại vụ xe chạy bằng điện mà chính phủ Cali ra lệnh vào năm 2035, hoàn toàn xe chạy điện hay ga. Những người ban hành luật bảo vệ môi trường thường không phải dân làm thương mại, không biết đến chi thu. Các trí thức, giáo sư đại học, cứ ngồi vớ vẩn, chả biết chi tiêu ra sao.

Đúng khi Cali hoàn toàn được trang bị năng lượng xanh, môi trường sẽ bớt ô nhiễm? Chưa chắc vì Cali nuôi bò nuôi súc vật sinh sản nhiều khí độc. Ai chạy từ Quận Cam lên San Jose, đi ngang mấy chỗ họ nuôi bò, bảo đảm là thở không nổi. 

Vấn đề là có cố gắng rất nhiều, 20-30 năm tới các hệ thống năng lượng xanh chỉ đủ cung cấp 12% cho người dân Cali sử dụng. Nội vụ hạn hán là đã thấy mệt rồi. Cali có rất nhiều núi đồi, cao nhất nước mỸ như đỉnh Whitney. Đỉnh núi cao thì có tuyết nhưng mấy tên trí thức vớ vẩn, bảo vệ môi trường kêu không được xây các hồ chứa, phải để mấy con cá chạy ra biển.


Các nghiên cứu gia cho rằng đến năm 2050, Nghĩa là 28 năm nữa, các năng lượng xanh chỉ có thể cung cấp 38% cho người Mỹ sử dụng. Các chính trị gia bất chấp những nghiên cứu, cho cắt đường ống dẫn dầu, cấm không cho khai thác dầu hoả. Ông Biden sang Ả Rập để năn nỉ mấy ông vua dầu hoả là bơm thêm dầu. Kết quả là họ ra lệnh bớt bơm dầu để bán lời hơn trong khi các mõ dầu Hoa Kỳ bị cấm sử dụng và khai thác. Nếu ngưng sử dụng và khai thác thì xem như bỏ đi. Khi xưa, mình có đầu tư và các giếng khoan dầu nhưng bị lỗ vì chính phủ Dân Chủ lên, dẹp hết. May là có mua cổ phiếu của mấy công ty năng lượng xanh nên lấy lại vốn.

Giám đốc Exxon kêu là không có xây thêm nhà máy lọc dầu nào nữa ở Hoa Kỳ. Nội nhà máy lọc dầu ở Long Beach, bị hư hao ra sao, cháy thì phải. Lâu quá không nhớ trên 20 năm rồi mà đến nay người dân Cali phải trả thuế thêm vụ này khiến giá xăng cao nhất nước.

Điển hình tiểu bang New York, ngồi trên giếng khí đốt to nhất nước nhưng không được khai thác, tạo công ăn việc làm cho người Mỹ. Họ tính là có 940 triệu thùng dầu thô và 208 triệu thùng khí đốt. Người dân New York phải nhập cảng khí đốt từ các nước như Nga, rồi lại đánh đấm với Putin. Chán Mớ Đời 

Lấy thí dụ nước Tân Tây Lan. Năm 2007, cách đây 15 năm, thủ tướng của họ tuyên bố sẽ là nước đầu tiên trên thế giới, sử dụng hoàn toàn năng lượng xanh, bảo vệ môi trường. Họ đem cừu len đủ trò qua Việt Nam để sản xuất, nhằm bảo vệ môi trường của xứ họ. Mình về Đà Lạt, có anh bạn dẫn đi thăm nhà máy của họ. Kinh

Nước Tân Tây Lan có dân số độ trên 4 triệu người, bà thủ tướng của xứ này kêu vào năm 2020, quốc gia của họ sẽ không còn bị ô nhiễm môi trường, sẽ sử dụng hoàn toàn năng lượng xanh. Các trí thức trên thế giới hoan hô, bái phục, kêu đó là gương để chúng ta noi theo. Đến năm 2020, không đúng theo chỉ tiêu nên nay họ tuyên bố, bớt cao ngạo chỉ xin hạ giảm 50% ô nhiễm môi trường đến năm 2050. Xin nhắc là khi họ nuôi bò và cừu để sản xuất thịt và len thì mấy con này địt ra toàn là gas carbonique, làm ô nhiễm môi trường. Do đó nay họ cấm nông dân khai thác, trồng lúa, rau cải,… khiến nông dân ở Hoà Lan, Đức,… không được trồng hoa để bán thì lấy gì mà ăn nên họ đem xe máy cày ra đường. Giới truyền thông không nói đến.

Muốn thực hiện chương trình này thì hàng năm chính phủ tân Tây Lan phải chi 19 tỷ đô la. Cứ tính đổ đồng 19 tỷ là 19,000 triệu chia cho 4 triệu dân thì trung bình mỗi ngầu dân đóng 4 triệu đồng thuế. Cái mất dạy nữa là nếu muốn thực hiện Carbon Zero thì sẽ tốn tổng cộng 61 tỷ đô la. Số tiền này nhiều hơn là số tiền sử dụng cho y tế cộng đồng, an ninh, giáo dục, quốc phòng. Tờ báo Bloomberg cho hay mỗi gallon xăng phải đánh thuế 8.33 Cents cho 30 năm tới. Hoa Kỳ thì cứ nhân gấp 100 lần.

Năng lượng tại xứ này mới gia tăng 200% sau khi nghiên cứu của báo Bloomberg vừa được đệ trình. Phải thay đổi con số lại. Chán Mớ Đời 

Nếu chương trình này thành công thì người ta dự tính đến năm 2100, nghĩa là 78 năm nữa, nhiệt độ trên thế giới sẽ giảm 0.004 độ Fahrenheit. Nói theo bình dân học vụ, xứ tân Tây Lan sẽ phá sản và cũng chẳng thay đổi không khí của thế giới gì cả.

Nếu chúng ta sử dụng mô hình của Tân Tây Lan để áp dụng cho Hoa Kỳ thì sẽ cần 5 ức đôla, 5 triệu triệu đôla, $5,000,000,000,000 cho mỗi năm. Các chính trị gia được mấy tên trí thức bơm hay các tài tử xi nê hồ ly vọng cứ nghe theo cô thánh gióng Thuỵ Điển Greta Thunberg gì đó, kêu gọi thượng đế của môi trường đã hiện ra, kêu cô ta phải lên đường cứu nhân loại, cho họ phá sản hết.

Đọc báo đức thì được biết giá cả ở Đức quốc lên 33.5% trong vòng một năm, đang giết kinh tế hùng mạng của Đức quốc vì tiền điện lên 87% so với năm ngoái hay xăng dầu lên 154%. Chỉ làm giàu cho Putin và mấy ông thần Ả Rập. Obama đến xứ này, vua Ả Rập chả thèm tiếp, Biden chửi bới ông vua này giết một tên nhà báo, không ca tụng vạn tuế ông vua , nay phải bay qua quỳ lạy, xin bơm dầu. Ông vua này, nay đâu sợ Hoa Kỳ nữa, có anh ba tàu và Putin bảo kê nên sản xuất ít lại dầu khí. Chán Mớ Đời 

Mấy ông giáo sư đại học hay trí thức tên thế giới cứ hô hào môi trường xanh đủ trò bất chấp những con số do các chuyên gia đưa ra.

Mình mua cổ phiếu của mấy công ty năng lượng xanh, được chính phủ bơm tiền nên lên như diều. Nếu suy nghĩ thì theo đường dài, Hoa Kỳ và các nước tây phương sẽ bị lộn xộn, người dân biểu tình, bạo loạn. Có lẻ lo sợ bạo loạn, khiến giới cai trị chúng ta mới ra lệnh cấm cung lockdown, qua mấy con vi khuẩn covid.

Các chính trị gia của hai bên, Dân Chủ và Cộng Hoà, cứ bám vào các chính sách được đề cử để làm tiền. Hai vợ chồng Clinton có gia tài tối thiểu 2 tỷ đô la qua Foundation của họ, do các con buôn cúng dường. Bà Pelosi, chưa bao giờ đi làm, chỉ làm chính trị mà theo con số đóng thuế thì người ta cho biết có tài sản lên đến 600 triệu đô la. Thượng nghĩ sĩ Sanders mà người ta tung hô vạn tuế, người bảo vệ giai cấp vô sản, chưa bao giờ đi làm một ngày. Từ bé ông ta tham gia biểu tình, chống chiến tranh Việt Nam rồi đủ trò, để kiếm tiền và phiếu, mang danh bảo vệ giai cấp vô sản, từ từ vào con đường chính trị gia có mấy triệu đô la.

Còn mấy tên bên Cộng Hoà, tương tự cũng là những con kênh kênh, đục khoét tiền thuế của người Mỹ qua những chương trình vớ vẩn. Mình dự định sang năm viếng thăm xứ Á Căn Đình. Một xứ giàu có trù phú để rồi họ áp dụng chủ nghĩa xã hội biến nước này thành một bãi hoang. Lạm phát lên kinh khủng, nhiều nhất thế giới hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ mà mình mới đi viếng, đứng thứ nhì.


Lạm phát Hoa Kỳ lên như điên, mà các nước khác cũng tương tự nên chúng ta có một ảo tưởng về đồng đô la. Mình phải mua tài liệu để đọc để xem phải làm gì vì nếu không quỹ hưu trí của hai vợ chồng sẽ giảm dần, phải đi làm lại. 

Hồi mình đi cua mụ vợ, giá xăng chỉ có 1 đô la/ gallon, tô phở có $3.75, nay ăn tô phở $15, xăng trên 5 đô một gallon. Cứ tưởng tượng ngày nào đó, bạn bè ở xa đến chơi mời họ đi ăn phở, tốn $50/ tô. 2 vợ chồng, 4 tổ phở $200, thuế chắc lên 20% như ở âu châu là $240, cộng $100 tiền xăng. Xem như $340. Phải lãnh tiền hưu trí $500, đóng thuế rồi trả tiền phở. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những câu hỏi ngu ngày xưa

 Những câu hỏi ngu ngày xưa

Hồi nhỏ đi học mình hay bị thầy cô và bạn cùng lớp, hay lắc đầu kêu ngu vì hay thắc mắc vớ vẩn. Sau 75, người ta định nghĩa, mình có dòng máu phản động, con cháu phú nông, không chấp nhận sự giải thích khơi khơi, thỏa mãn sự hiếu kỳ của mình. Trong lớp khi ông Tây bà đầm hỏi thì ai cũng đưa tay lên để dành trả lời mình thì ngược lại để hỏi thầy cô nên thường không được thầy cô kêu mình để khỏi bực mình vì những câu hỏi ngu. 

Điển hình khi mình học định đề hình học Euclid thì hai đường thẳng song song không gặp nhau. Lên trung học thì thầy cô lại kêu trọng lực gì của ông Tây ăn Lê nào, nằm đợi trái táo rụng rớt ngay đầu. Đau quá bổng nhiên u đầu, tư duy đột phá về trọng lượng và trọng lực nên viết cuốn sách to đùng bằng tiếng la tinh về nguyên lý vật lý chi đó, chả ai đọc cả. Thầy cô kêu khi vật gì được quăng lên sẽ rớt xuống vì trọng lực của trái đất. Mình thắc mắc hỏi sao cái bong bóng mới mua hôm trước ở khu Hoà Bình lại bay lên trời.
 
Học hình học 3 chiều kêu hai đường thẳng song song sẽ không bao giờ gặp nhau. Mình lại thắc mắc nếu để hai vật cứ tự do rơi thì sẽ gặp nhau ở trọng tâm của trái đất vì trọng lực của trái đất.
Đây bản đồ đường bay từ Istanbul đến LAX. Cuộc đời muốn đi thẳng có được không.

Thầy lại dạy đường ngắn nhất từ hai điểm là đường thẳng nối từ hai điểm. Đi máy bay thì họ lại bay lên phía Bắc theo hình cung thay vì bay thẳng. Thế lầy nà thế Lào? Chán Mớ Đời 

Đi Tây thì mình càng hỏi thì mấy ông Tây càng trả lời. Không biết thì ông Tây kêu mình vào thư viện hỏi. Xong om. Chưa bao giờ thấy một ông Tây dạy mình kêu mình ngu. Đó là sự khác biệt giữa thầy Tây và thầy ta. 
Dạo bên tây, lâu lâu mình ghé nhà bạn để xem chương trình Columbia do đó Peter Falk đóng. Ông này hay hỏi những câu vớ vẩn khiến thiên hạ bực mình.

Thầy ta luôn luôn kêu mình ngu còn thầy Tây thì thích được một thằng học trò của thuộc địa cũ hỏi chuyện. Có lẻ theo tinh thần giáo hoá dân thuộc địa ngu dốt. 

Khi học hình học ở trường bên Tây, mình có đem mấy thắc mắc ngày xưa để hỏi mấy ông Tây. Ông Tây lại kêu không có những câu hỏi ngu chỉ có những đứa ngu như mày mới đặt câu hỏi. Chán Mớ Đời 

Thay vì kêu mình ngu dốt cực, ông Tây giải thích về Loxodromie. Ông Tây kêu phi công hay thuyền trưởng trên biển đều biết. Muốn bay trên trời hay đi biển thì phải thay đổi liên tục hướng bay hay hướng biển vì nếu không sẽ gặp Hải tặc. 

Lý do là trên bản đồ, in trên mặt phẳng nhưng trên thực tế chúng ta sống trên một quả địa cầu to đùng. 
Sau này có con mình mua quả địa cầu để bàn, gây tò mò cho mấy đứa con.  Mình chỉ nó Việt Nam ở đâu rồi lấy sợi dây để đo từ Việt Nam đến Cali thì ngạc nhiên khi thấy khoảng cách như thầy toán dạy ngày xưa đường ngắn từ hai điểm là đường thẳng nối hai điểm là sai. Chán Mớ Đời 

Hoá ra đường ngắn nhất lại chạy theo Bắc cực như khi đi máy bay. 
Buồn đời mình mò gú gồ thì khám phá ra đủ trò. 

Họ cho thấy muốn bay từ New York đến Mạc Tư khoa thì đường bay dài hơn nếu bay từ new York qua đại Tây Dương, qua eo biển Manche rồi Đức quốc, Ba Lan, Belarus và mạc tư khoa. 

Ngược lại bay ngắn nhất là từ New York - Canada - Iceland - Norway - Sweden - Finland - Moscow.  Lý do là chu vi của trái đất nhỏ hơn khi đến Bắc Cực hay Nam Cực. 

Do đó bay lên phía Bắc hay phía Nam Cực thì con đường ngắn hơn. Xong om

Cái vòng tròn to nhất được gọi là Orthodrome (đương thẳng cắt quả địa cầu làm hai, giống nhau mà ta hay gọi vùng equador nơi mặt trời đứng bóng 90 độ. 

Ngoài ra chúng ta bay theo các múi giờ mà múi giờ ở Bắc cực ngắn hơn là ở đường trung tuyến equador. 
Mình đang ngồi phicơ bay về Cali thì họ bay từ Istanbul lên phía Bắc, qua Bảo Gia Lợi, Lỗ mA ni, Na Uy, đủ trò. 

Ngày xưa, hàng xóm cho mượn sách đọc thì được biết ánh sáng đi chuyển theo góc độ 8.3 độ do ông Einstein đưa ra và người ta đã chứng minh là đúng khi có Nguyệt thực hay Nhật thực. 

Vào lớp Quang học ông thầy lại dạy đi thẳng khiến mình đã ngu là ngu bền, ngu vững. Hỏi thì ông thầy lắc đầu, mấy tên trong lớp lại xem mình thằng điên. Thế là mình ngọng.  Vấn đề là con mình sau này học trung học ở Hoa Kỳ thì nó lại biết vụ này. 
Bản đồ thế giới, thấy phi châu được vẽ nhỏ lại. Thế lày nà thế Lào?

Từ đó mình bắt đầu không tin thầy nữa, mình thích đọc tài liệu đủ trò để kiểm chứng. Ai nói gì thì mình đều tìm hỏi ông chú mình tên gú gồ 

Để hỏi. Thật ra cũng không trách mấy người thầy xưa. Họ học tới đâu thì dạy tới đó cho nên khi mình đọc sách vớ vẩn nên hay thắc mắc những thì thấy nói. Có đúng hay không.
 
Tương tự ngày nay mình cũng đọc hai bên hay ba bên để có câu kết luận riêng. Dạo này trên mạng xã hội thiên hạ hết chửi hay bênh ông Trump nên xoay qua bênh Putin hay chửi Putin xâm lăng xứ Ukraina. 

Mình chỉ biết là các công ty sản xuất vũ khí cho chiến tranh làm việc 24/24 mà vẫn không đủ nhân lực và khí liệu để sản xuất. Mình tính mua cổ phiếu của các công ty này nhưng thấy các video thấy xe tăng bốc cháy tùm lum. 

Cứ một xe tăng bốc cháy là mấy mạng người đi về đất chúa hay đất Lê nin. Thấy dễ sợ nên không muốn làm giàu trên xương máu của lính hai bên. 

Một bên được dạy từ bé là liên sô là anh hùng bú xưa la mua nên chắc chắn là phải ủng hộ thiên tài Putin, đem quân nướng ở xứ người. Một bên thì chán ngán cách tuyên truyền nên ủng hộ Ukraine thế là choảng nhau trên mạng. Đâu là sự thật? Chúng ta đã mất trái tim nhân ái.

Mình nghe mấy người quen, từng sinh sống tại Ukraine và vẫn còn liên lạc với người thân tại đấy. Họ cho biết Putin đang phá Ukraine, họ nói chuyện với gia đình tại Việt Nam, đa số là người từ miền Bắc. Bố mẹ hay anh em ở Việt Nam ủng hộ Putin nên từ nhau. Không nói chuyện với nhau nữa.
Tiếp viên vừa cho biết máy bay chuẩn bị đáp xuống LAX, ngừng đây. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 
Nguyễn Hoàng Sơn 


Đi bụi một thời

 Nhớ thời sinh viên, nghèo, đi chơi khắp âu châu bằng xe lửa, quá giang, xe đò, gặp quen đủ thứ người. Có người mình vẫn còn giữ liên lạc đến nay, con họ qua Cali ở nhà mình vào mùa hè để học tiếng anh,.. Trước hè, mình mua cuốn sách du lịch của tây “Guide des routards”, để xem họ cập nhật hoá các khách sạn nhất là các lữ quán thanh niên (auberge de la jeunesse). Đi ngoại quốc thì phải làm thêm cái thẻ quốc tế lữ quán thanh niên. Có thẻ này mình mới được vào các lữ quán này ở qua đêm, tối đa họ cho 3 đêm vì để dành chỗ cho giới trẻ khác đến. Thường thì giường xếp đôi, người nằm trên người nằm dưới. 

Mình thích nhất là các lữ quán ở Thuỵ Điển. Lý do là họ chỉ có một phòng tắm tập thể cho cả nam lẫn nữ sử dụng, nam nữ bình đẳng hết. Vào tắm lâu lâu 1 tí để ngắm mấy cô tóc vàng, thân hình bốc lửa. Nhớ lần đầu tiên đang tắm, bổng nhiên một cô tóc vàng bước vào kêu Hello, khiến mình thất kinh, cảm thấy mình như Chử Đồng Tử thấy thấy công chúa đang tắm. Chim sò gì biến mất tiêu. Chán Mớ Đời 

Thời sinh viên đói như mình, thích đi du lịch bụi, đều dựa vào mấy cuốn hướng dẫn du lịch này.

Năm 1968, khi Pháp có cuộc cách mạng văn hoá, sinh viên học sinh xuống đường biểu tình, kêu gọi thay đổi xã hội với những bản nhạc như le Métèque của nhạc sĩ Georges Moustaki, gốc Hy Lạp, tỵ nạn chế độ quân phiệt, hay phim Macadam Cow-boy. Có một ông tây hippie đi giang hồ, đi bụi qua qua Thổ Nhĩ Kỳ, Ba Tư, Pakistan, Katmandu,.. 

4 năm sau khi trở về Pháp, ông ta đưa cho ban biên tập tờ báo Actuel, các phóng sự, ông ta kể khi đi bụi qua 22 quốc gia. Vấn đề là có 19 nhà xuất bản ở Pháp chê, không muốn in cuốn sách hướng dẫn du lịch cho giới trẻ nghèo, muốn trải nghiệm như ông phóng viên. Xui cái là ông thần thứ 20, đồng ý xuất bản cuốn sách du lịch, bị xe buýt cán chết.

Cuối cùng vào những năm 1975-1980, khi mình còn sinh viên thì nhà sách nổi tiếng Hachette, đồng ý đầu tư vào, với hình bìa một tên lãng tử giang hồ khắp địa cầu. Nhìn lại nếu không có cuốn sách du lịch của Hachette thì có lẻ mình đã không đi bụi một đời khi xưa. Cũng có thể mình đã làm hướng dẫn viên du lịch cho lữ quán thanh niên của Paris, đưa mấy nhóm trẻ tây đầm, đi du lịch qua Hoà LAn, Đức quốc,..

Dạo ở New York, mình có giúp một anh sinh viên của đại học Princeton, viết lại lịch sử của Việt Nam, khi anh chàng này đi viếng Việt Nam vào năm 1990 hay 1989, sau đó công ty Lonely Planet nhờ anh ta viết cuốn hướng dẫn du lịch về Việt Nam, lúc mới mở cửa. Lý do anh ta cứ lấy lịch sử Việt Nam do mỹ viết nên mình phải sửa lại nhiều. Anh ta có tặng một cuốn khi họ in, có tên mình trong đó. Nay quăng đâu mất. Sàigòn mất nếu không dạo đó, mình có thể viết sách hướng dẫn du lịch đi bụi của mình ở âu châu. Nhiều khi muốn viết lại những kỷ niệm đã trải nghiệm một thời nhưng thấy oải quá.

 Ngoài ra phải mua cuốn Guide de Michelin màu xanh, giới thiệu về văn hoá, đi viếng viện bảo tàng nào,… họ có nói về các tiệm ăn ngon của thành phố nhưng dạo đó, mình chỉ ăn cơm bụi nên không màng đến lắm. Chỉ mua để đọc tin tức về các ngôi nhà lịch sử, đền đài, nhà thờ, viện bảo tàng, giờ mở cửa… ngày nay thì với Internet thì tha hồ đọc tin tức xạo, thiên hạ chụp hình tạo dáng.

Khi xưa đói tin tức nên mấy cuốn sách này như bửu bối, giữ kỹ lắm như chỉ cách đi xe lửa, mua thẻ trong một tháng cho sinh viên học sinh. Đi chơi ban ngày, tối bò lên xe lửa ngủ, chạy tàu đêm, để đỡ tốn tiền khách sạn,…

Cuốn routard nói về các tiệm ăn, lữ quán thanh niên, văn hoá lề đường, cẩn thận bị giựt tiền,…còn cuốn Michelin thì nói về văn hoá, lịch sử thành phố, sắp viếng,…

Đến đâu, mình đều đi thăm viếng các viện bảo tàng hay kiến trúc mới và cổ. Sau đó thì ngồi vẽ để bán tranh cho du khách hay người dân sở tại để có tiền trả tiền ăn và nhà nghỉ. Nhà nghỉ thường là ngủ tại các lữ quán thanh niên, nhiều nơi buồn buồn họ kêu mình phải dọn nhà tắm vớ vẩn thường là ở Tây. Ăn xong thì phải lo dọn, làm tạp dịch chung cũng vui theo tinh thần hippie dạo ấy. 

Thường thì một cặp vợ chồng trẻ, hậu phong trào hippie, tham gia cuộc cách mạng văn hoá mà tây gọi “soixante-huitard”, thời trẻ đi làm cách mạng, rốt cuộc chả có nghề ngỗng gì cả, mua cái nhà hay mướn của ai, dọn dẹp, mỗi phòng ngủ, nhét vào 4-8 mạng tuỳ lớn nhỏ, chứa được 10-20 sinh viên trẻ, đói nhưng thích phiêu lưu. Họ lo điểm tâm, và tối còn trưa thì miễn. Kiếm được tiền sống qua ngày và theo đuổi giấc mộng sống như trong các hợp tác xã cộng sản hay kibutzz của người Do Thái về miền đất hứa.

Đến nơi mà họ có nấu ăn cơm chiều thì ghi đóng tiền, ghi danh lấy giường thì ghi tên ăn và đóng tiền, ở lại ăn với đám sinh viên học sinh đi bụi như mình. Hợp nhau thì đi chung vài đoạn đường rồi chia tay như mình đạp xe đạp với hai chị em Klaudia, từ Frankfurt, đi thăm các lâu đài bên dòng sông Loire, của Pháp. Nhớ ở vùng đó ăn được món foie gras, gan ngỗng mà họ làm pâte, nhớ cả đời trai. Còn không thì bò ra phố, đi kiếm tiệm ăn bình dân, kéo ghế ngồi ăn.

Trưa thì dễ, vào chợ mua mấy lát jăm-bông và ổ bánh mì, ra công viên nào, có bóng mát, uống nước lạnh cũng qua ngày. Chỗ nào lữ quán thanh niên không nấu ăn tối thì mình đi ăn cơm quán bình dân. Dạo ấy, đói nên thấy ngon chi lạ. Nghĩ lại mình ít khi nói chuyện với đám tây đầm đi bụi, đa số là gặp đám đức và mỹ nhiều, vài mạng gốc Ý Đại Lợi, và Tây Ban Nha. Đi với chúng thì có thể nói tiếng anh, tiếng ý hay Tây Ban Nha được, còn gặp tây đầm thì lại xổ tiếng tây. Chán Mớ Đời 

Nói chung thì đa số giới trẻ đi bụi thời đó mình gặp nhiều nhất là người tây đức, Thuỵ điển, anh quốc. Tây đầm có nhưng ít hơn. Có thể đám xứ lạnh, mùa hè bò xuống miền nam kiếm ánh nắng, còn tây đầm thì thích bò lên mấy xứ bắc âu. Cũng có thể mấy xứ này giàu có hơn nên có tiền đi bụi.

Có lần mình gặp một cô từ Tân Tây Lan đi bụi một mình. Mình khen cô ta là gan dạ, dám đi du lịch một mình. Cô nào kêu đâu có. Lúc đầu, tôi đi với một cô bạn nhưng giữa đường lạc mất. Đành tiếp tục một mình. Dạo ấy đâu có Internet, đến thành phố nào, muốn để lại tin nhắn cho bạn là vào lữ quán thanh niên rồi viết mấy dòng, gắn lên bảng.

Lâu lâu cũng hên, gặp được vài tên có xe hơi, đi quá giang. Có lần gặp một tên Ý Đại Lợi, có xe hơi, kêu hắn là đảng viên xã hội, ở lữ quán thanh niên, chở đi chơi trong vùng, có ghé lại một vườn nho. Hai thằng nhảy xuống xe hái máy buồng nho, đem lên xe, ăn ngon cực. Cái gì không trả tiền ăn không thể tả được. Như tên Ý Đại Lợi, kêu bọn trồng nho, có nợ máu với nhân dân nên mình phải lấy của chúng để trả thù cho nhân dân. Chán Mớ Đời 

Có lần đi quá giang xe, xe vừa thắng là mình đeo ba lô, chạy cả 100 thước mới lên xe được, vì khi họ thấy mình thì họ không để ý, hay còn bàn tính với nhau trong xe, nên hay không đón mình nên thường thường chạy xa cả trăm thước mới thắng. Vừa chạy lại thì nghe tiếng Tây nên lên xe xổ tiếng tây. Hoá ra hai chị em ở Toulouse đi nghỉ hè, xuống thăm một tên bạn ở Algeciras, như mũi Cà Mau của Việt Nam. Ở đây là điểm cuối cùng của Tây Ban Nha, bên cạnh Gilbratar của Anh quốc.

12 giờ đêm xe mới chạy lại, đi kiếm nhà tên này cũng châm, hắn đang đi nhậu ở đâu. Khi xưa đâu có Internet, điện thoại di động. Cuối cùng mò tới một hộp đêm, mới mò ra hắn vào lúc 2 giờ sáng. Hắn kéo về nhà, chỉ cho một cái phòng, lăn xuống đất ngủ. 

Sáng hôm sau, mình thức giấc, lấy ba lô ra chào hắn để lên đường. Mình không định đến thành phố này vì chả có gì lịch sử cả. Tên chủ nhà kêu đi đâu, ở lại đây, không cho mình đi. Cuối cùng, mình ở lại cả tuần lễ, được hắn dẫn đi chơi, làm quen với một cô Tây Ban Nha khá xinh tên Carmen, đủ trò. Cô này bạo lắm, đang ngồi sau khi đi biển về, cô ta hỏi mình có muốn tắm chung không. Mình ngây Ngô gật đầu. Chán Mớ Đời 

Trước khi chia tay, mình nhìn phía bên kia bờ biển Địa Trung Hải, thấy đất liền, nơi đó là xứ Ma rốc, mà mình hay ăn cá mòi hộp khi còn ở Việt Nam. Thế là mình mua vé tàu leo lên đi sang phi châu. Vừa lên boong tàu, mùi dầu diesel làm mình ói nôn hết. Chán Mớ Đời 

Có lần, mình hẹn với cô bạn đầm từ Paris sẽ hẹn gặp nhau ở Seville, Tây Ban Nha. Vì mình đi trước vì đi 3 tháng hè và ghé những chỗ khác nên mỗi lần đến đâu, mình để lại tin nhắn, là sẽ đi đâu, hẹn nhau ngày nào. 

Thật sự, trước khi lấy nhau, cách tốt nhất là đi bụi chung với nhau thì mới hiểu rõ người kia. Mình gặp nhiều cặp đi chơi rồi cãi nhau bú xua la mua, bỏ nhau, giữa đường. Đừng bao giờ đợi đến đi tuần trăng mật là hỏng một đời trai. Lấy lầm một người, sẽ làm mình khổ cả đời trai.

Đi bụi, mình cần một người đồng hành, có đầu óc sắc bén để biết đâu là bến bờ. Biết chịu đựng nhau, hiểu rõ đối tượng mình muốn sống đến trọn đời. Điển hình đi chơi với đồng chí gái, lúc mới lấy nhau thì hay bực mình vì cô nàng cứ ngủ nướng. Mình thì dậy sớm, không biết làm gì, ngồi nghe cô nàng ngáy. Chán Mớ Đời 

Có lần đi Hy Lạp, mình bị đau đầu, nên phải nằm nghỉ ở khách sạn, cô bạn mỹ, chạy đi mua thuốc cho mình, rồi giặt áo quần dùm vì mình mệt. Gặp cô nào mà chửi đổng lên là xem như phải đóng phim như Humphrey Bogart trong Casablanca.

Ngày nay đi du lịch với vợ con thì không có màn hứng tinh đi đâu. Lúc nào cũng phải đặt cho khách sạn trước, vợ không vào các quán ăn bình dân nên mất cái thú trải nghiệm cơm dân giả, đạm bạc. Đồng chí gái thì thích mấy chỗ nào có phong cảnh đẹp, có người đông. Mình không thích mấy chỗ du khách nên cố tìm hỏi các tiệm ăn mà người địa phương đến ăn. Có mấy tiệm ăn quá cực đỉnh. Có lẻ chuyến đi vừa qua là mình ăn đủ loại, đặc sản đủ miền của Thổ Nhĩ Kỳ. Rất ngon.

Đi du lịch với vợ con thì khó gặp được du khách hay người bản xứ để hỏi chuyện như xưa. Thời xưa, đi du lịch một mình, làm Mít Ba Lô, hay gặp đám trẻ cùng tuổi ở lữ quán thanh niên khi ăn tối hay ăn sáng. Dạo ấy, đi chơi làm Mít Ba-lô, mình không thấy ai là á châu đi chơi cả. Năm khi 10 hoạ thì gặp một vài người Nhật Bản ba-lô. Mình có gặp một anh chàng Nhật Bản, ở Cordova, sang đó ở lại một năm để học Flamenco. Sau này tình cờ thấy trên YouTube anh chàng chơi guitar như dạo ấy anh ta chơi cho mình nghe. Mình thì không biết tiếng Nhật Bản, anh ta thì không biết tiếng tây tiếng u nên chỉ ra dấu với nhau khá vui, trọn một buổi tối ở ngoài trời.

Đi khắp nơi đều thấy sự hiện diện của nền văn hoá mỹ. Dân ngoại quốc chửi mỹ nhưng vẫn thích uống coca và ăn hamburger.

Hỏi chuyện chúng từ đâu đến, và đi đâu. Mình nói sắp đi viếng chỗ này chỗ nọ, đúng những nơi chúng đã đi qua, sẽ cho ý kiến, ăn ngủ ở đâu, viếng thăm cái gì, coi chừng dân thổ địa,… buồn đời, có người kêu sẽ đến thành phố mình sắp đến thì đi chung, có dịp đấu láo anh ngữ.

Ngày xưa, mình đi bụi, chỉ đem có hai bộ đồ để thay đổi, đến nơi nào thì tranh thủ giặt đồ, phơi nơi giường. Lúc nào cũng đeo cái ruột tượng, đúng hơn là cái ví nơi cổ để bỏ sổ thông hành và tiền. Ngủ hay đi tắm, lúc nào cũng bên người. Ba lô thì chỉ có một sơn màu, dụng cụ để vẽ và bình nước. Thêm cái ghế xếp để ngồi vẽ và giá vẽ. Ra đường đứng đón xe quá giang, dễ dàng, nhẹ nhàng.

Ngày nay, đồng chí gái xếp áo quần đủ trò để mình bận chụp hình với cô nàng. Mình nói chỉ đem theo một Vali nhỏ để lên máy bay, rồi ra sớm, đỡ mất thì giờ. Vấn đề là phụ nữ có tư duy khác khi đi du lịch. Mụ vợ mình đem theo không biết bao nhiêu cái mũ, kính đen, áo quần. Đồng chí gái bỏ quần áo của mình lại khi thấy áo quần mụ vợ đem theo không còn chỗ. Mỗi ngày một bộ đồ, một cái ví, một cái kính khác. Chán Mớ Đời 

Thay vì viếng thăm bảo tàng viện như khi đi bụi, mình phải theo vợ đi vào các chợ mua sắm. Buồn đời, mình ngồi vẽ viết trong khi vợ đi ngắm đồ rồi kêu mình trả giá và trả tiền. Vợ mình thì ngại trả giá, nghĩ là mất giá con nhà nòi nhưng tiếc tiền nên ra kêu mình vào trả tiền. Mình trả 20-30% tối đa rồi kêu vợ đi ra bằng tiếng Việt. Mụ vợ thì muốn mua, mình nói đi về, đi ra, đừng quay lại, đừng quay lại, đừng quay lại. Đúng như mình nghĩ, vừa ra khỏi cửa là họ chạy ra kêu ok giá mình trả. Chán Mớ Đời 

Mới đi nữa đường, đã phải mua thêm cái Vali, xem ra đồng chí gái cần 2.5 Vali. Chưa kể là mấy cái ba lô nhỏ đem theo. Ôi đàn bà! (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 


Hạnh phúc trong tầm tay

Đi chơi kỳ này, không có con đi chung 2 tuần lễ cuối. Đồng chí gái và mình cùng một lứa bên trời lận đận từ 30 năm nay, bổng nhiên thấy tự do, như thời mới phát hiện mối tình hữu nghị Boston liền New York. Mình bổng nhiên hiền từ như vị linh mục, kiên nhẫn đợi vợ đi mua sắm, không bực mình như trước đây.

Kỳ này đi chơi, may mắn là tiền đô la lên giá so với ngoại tệ nên giá cả rẻ hơn mấy năm trước. Điển hình là đi khinh khí cầu tốn $180. Có người cho biết 4 năm trước họ trả $250/ người. Dạo ấy một Euro ăn 1.2 đôla, nay thì tương đương.

Đồng chí gái thích đi chợ, đứng tước cổng vào chợ lớn nổi tiếng Istanbul

Đi chơi, vợ cứ đi kiếm đồ nhái để mua, mình ngồi đợi, vẽ hay ghi chú những kiến trúc bên đường nên không thấy bực mình về sự rữa mắt cửa hàng của đồng chí vợ. Mình bắt đầu tìm ra cách sống quân bình khi đi chơi với đồng chí gái. Khi xưa thì bực mình vì phải đợi vợ con đi mua sắm, không vẽ véo gì được như xưa. Nay thì đem theo cuốn sổ tay, ghi chú những gì quan sát bên đường, kiến trúc lạ, chi tiết. Lâu lâu làm một vài tấm vì đồng chí gái kêu đi, sau khi bước ra tiệm.

Chụp hình thì có hướng dẫn viên chụp cho đồng chí gái, mình ngồi ghi lại mấy điều nhận thấy.

Hôm trước, viếng thăm một hợp tác xã về thêu dệt lụa, sau khi đồng ý bán giá mình trả 30% giá của họ rao. Ông giám đốc nói: “vous avez fait l’affaire du siècle”, mình nói không. Lấy mụ vợ mình mới là Áp phe của thế kỷ này khiến ông ta cười, vậy thứ 2 của thế kỷ. Nói chung ai ở Hoa Kỳ muốn đi chơi thì nên đi ngoại quốc thay vì ở Hoa Kỳ. Giá cả thoải mái hơn.

Nghĩ lại thì phải công nhận mình quá may mắn. Trên đường đời, đều gặp người ta thương mến, giúp đỡ mới có được ngày nay. Từ bé đã có hàng xóm kêu vào nhà cho mượn sách đọc để bớt ngu. Lớn lên được đi tây trước khi Sàigòn mất 4-5 tháng. Rồi ở Tây, ở khắp nơi, mình đều được người ngoại quốc giúp đỡ, cho cái phòng ô sin ở, không lấy tiền,… do đó mới có chút tiền gửi về Đà Lạt, giúp bà cụ nuôi mấy người em.

Lấy vợ như mua vé số, có khi trúng có khi không, hay trúng giải an ủi, mình lại trúng độc đắc. Lúc lấy vợ thì bạn bè đốc vào, cũng bắt đầu thấy lẻ loi vì đám bạn lần lượt lên xe bông cả. Nay nhìn lại thì công nhận mình trúng số độc đắc, lấy được mụ vợ gốc Các Mệ này.

Khi nhất trí thành lập hộ khẩu chung với mình, cô nàng phải đấu tranh tư tưởng khá nhiều, vì bị bạn bè và họ hàng dũa mệt thở. Kêu bác sĩ không lấy, đi lấy thằng nghèo đói. Mình nhớ không biết bao nhiêu lần đồng chí gái mời bạn bè, họ hàng đi ăn để mình trả tiền. Ăn chùa mà họ cứ phán là thằng này số mạt em ơi, để anh hay chị giới thiệu bác sĩ cho. Chán Mớ Đời từ đó.

Về chi tiêu cho ông bà cụ, nhiều khi mình quên vì công việc, đồng chí gái nhắc mình gửi tiền cho ông bà cụ ăn Tết, lì xì cho mấy đứa cháu. Nhất là khi về Việt Nam, đều mời cả đại gia đình đi chơi. Chỉ có năm nay hơi đặc biệt là cho đại gia đình đi Dubai là ý của đồng chí vợ.

Mình thấy bạn bè nhiều người bị vợ hay chồng quay như dế khi gửi tiền giúp gia đình còn ở Việt Nam.

Sau 30 năm nội chiến từng ngày, mối tình hữu nghị của đồng chí vợ vẫn môi hở răng lạnh. Bạn bè cùng lứa, có nhiều người đã chia tay nhau dù đám cưới linh đình, nhà hàng sang trọng. Thiên hạ ăn chơi ngày vui bên chiếc bánh cưới, trong khi mình thì lo đếm tiền “chào bàn” để trả tiền nhà hàng. Hú vía huề vốn. Hôm trước khi lên xe bông, chủ kêu vào đuổi vì hết việc nên mặt mình như người mất sổ gạo khi lên xe bông về nhà vợ. Ngày nhà đồng chí gái pháo nổ tâm hồn sơn đen rướm máu. Ôi nhát chém lay-off.

Đi chơi, nắm tay mụ vợ như thủa còn trẻ, chụp hình cho mụ vợ tạo dáng Chán Mớ Đời. Mụ vợ kêu mình khi xưa, quen tui, ôn chụp hình đẹp mà nay thì chụp bá vơ. Mình nói khi xưa, chụp hình để rữa, tốn tiền nên phải cẩn thận, canh ánh sáng nay già nhìn gần với kính cận, không thấy rõ trên màng hình nên chụp đại mấy cái, dính cái nào thì dính còn không thì xoá. Xong om

Đừng nhìn anh bằng con mắt hận thù.

Đồng chí gái thì cứ kêu sướng quá, khi lấy nhau đâu có nghĩ một ngày được sung sướng, đi chơi, không phải lo nghĩ gì cả. Không nghĩ đến con cái, không nghĩ đến công ăn việc làm vì đã từ chức, kêu nghỉ hưu. Đô la lên giá nên ăn uống, mua sắm thoải mái.

Hôm trước mình mua tấm tranh thêu lụa, tượng hình về cây của đời sống mà chúng ta hay thấy trong văn hoá người hồi giáo hay trong thiên hùng ca Gilgamesh. Với Mashua và Mashuane theo truyền thuyết của xứ Ba Tư. Trong kinh thánh Genesis cũng có nói đến. Mình mua để đánh dấu cuộc đời 30 năm qua với đồng chí gái.

Mình thương mụ vợ vì cô nàng có cái tâm rất tốt. Bạn bè, người thân cần gì là cô nàng giúp đỡ ngay, không suy nghĩ gì cả. Nhớ khi xưa, lúc mới lấy nhau, mình thì thất nghiệp lên thất nghiệp xuống, có người nhắn tin kêu có cô bạn khi xưa ở Việt Nam bị bệnh, cần mỗ. Đồng chí gái gửi tiền về liền, hai vợ chồng húp cháo. Trong gia đình, người thân túng thiếu là đồng chí gái giúp đỡ. Nhiều khi bị người quen lạm dụng, không trả tiền, xù luôn. Đồng chí gái thôi kệ, họ túng thiếu mới làm chuyện này.

Qua đồng chí gái mình thấy hình ảnh bà cụ của mình. Cũng bị người quen đến nhà khen vài câu, than túng thiếu rồi mượn tiền, xù luôn, trốn về Sàigòn ở. Mình về Đà Lạt, đi ngang nhà nào quen, là mình nhớ người này người nọ. Nhớ ai xù tiền bà cụ mình, rồi sau 75 là mất hết. Có bà nào khi xưa giàu ở đường Hàm Nghi, mượn tiền rồi không trả, rồi bán nhà HàmNghi, dọn về Thi Sách, mua nhà nhỏ, mở tiệm phở. Nghe nói mới qua đời, sau khi nằm liệt giường đến 10 năm. Hay chè Mây Hồng khi xưa, mượn tiền xây nhà để mở quán chè, xù luôn. 75 xong thì ai dám đòi nợ nhất là ông cụ bị Việt Cộng lên án 18 năm. Mình thì nghĩ kiếp trước mắc nợ ai nên kiếp này phải trả. Có lẻ nhờ vậy mà về già, mẹ mình có sức khỏe, yên vui bên con cháu vì không còn mắc nợ ai. Hình như đã trả hết nợ ngoại trừ nợ con cháu. Mình chỉ mong sau này được như vậy. 90 tuổi mà vẫn khoẻ, đi chơi với con cháu thay vì than lên than xuống.

Xeo phì cùng một lứa bên trời lận đận

Mình thuộc diện ăn theo, đồng chí gái làm việc thiện nên được ăn ké. 30 năm được đồng chí gái nuôi nên khoẻ đời. Nay về già không cần con cái lo. Cho thấy cuộc đời, giàu sang không quan trọng lắm. Vợ chồng còn gần nhau khi về già và có sức khỏe mới quý hơn. Nhất là phải đấu tranh tư tưởng, phấn đấu khi đấu khẩu, đấu tranh giai cấp hàng ngày. Đi chơi cô nàng sợ bị lạc, không biết tiếng thổ nên nhẹ nhàng bên chồng, về lại Cali là sẽ hét lại. Nghĩ đến đó là hết muốn bay về Cali.

Lấy mình đồng chí gái cũng phải phấn đấu tư tưởng lắm vì bạn bè, họ hàng đều chê mình. Có lẻ tình yêu đủ lớn nên cô nàng vượt qua mọi sự chê bai, để nuôi mình trong 30 năm qua. Nay về già bổng nhiên lại may mắn, trời đãi cho đi chơi thoải mái. Xong om

Hôm nay bay về Hoa Kỳ. Oải rồi, đi lâu quá nhớ nhà.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn theo chủ nghĩa Chán Mớ Đời 

Capadoccia, vùng ngựa đẹp

 Mình biết đến địa danh Capadoccia, Thổ Nhĩ Kỳ khi còn đi học. Vào thư viện, thấy cuốn sách bằng tiếng nhật nên mượn về đọc. Hoá ra có một hay 2 ông kiến trúc sư nhật nào được trả tiền qua xứ này để vẽ lại vùng này, với nhà cửa mà người dân địa phương ở trong mấy hang đá từ hơn ngàn năm qua. Từ đó mình tò mò, muốn đặt chân lên vùng này một lần trong đời. Năm nay, may mắn, trời cho phép tới đây.

Người Nhật Bản cũng như đa số các nước tây phương, họ hay gửi người của họ đi khắp nơi trên thế giới để truy tìm, nghiên cứu văn hoá của xứ người ta để dựa vào giúp các chính trị gia có viễn kiến về tương lai và dân tộc họ. Ta thấy chính người Pháp đã tìm ra các di tích lịch sử của thuộc địa như đền Angkor ở Cao Miên, Đình Bảng ở Việt Nam… mình có một tập tài liệu của ông Besacier, người Pháp, vẽ lại cái Đình Bảng to đùng.

Vùng này thấy nhiều hang đá kiểu này, người dân đào hang để ở. Đá calcaire nên dễ đào. Có vùng nuôi chim bồ câu để người dân lấy phân để bón cây cối. Nay thì có phân hoá học nên chim bồ câu hết xuất hiện.

Đến đây mới hiểu vì sao người dân khi xưa, đào mấy hang trong này để ở. Lý do là mua hè quá nóng và mùa đông quá lạnh, nghe nói xuống đến 20 độ âm. Ở trong hang đá thì mát và mùa đông thì ấm hơn ở ngoài. Nay thì chính phủ đã dời người dân trong hang đá ra các chung cư và các khách sạn bắt đầu chui vào để làm tiền du khách trải nghiệm. Vợ chồng mình cũng ở trong một phòng xây cất bằng đá Calcaire mà khi xưa, ông tây bà đầm cứ giải thích lên giải thích xuống mà mình chả hiểu gì cả. Độ ngu bền vững.


Phòng hai vợ chồng ngụ lại, được xây bằng đá calcaire, không biết tiếng Việt gọi là gì. Đá vôi? Khi xưa, ông tây bà đầm dạy thì nhớ vậy thôi. Khách sạn được đào trong hang. Ở ngoài để tránh nước thấm vào nên họ quét một lớp chống ẩm.

Sau 2 tiếng trễ, máy bay đáp xuống Kerdesi, cách Capadoccia đâu 1 tiếng lái xe. Mình đã oải vì dậy sớm ra phi trường, lại đợi 2 tiếng trễ nên Chán Mớ Đời. Tưởng xe chở về khách sạn rồi đi ăn, ai ngờ, họ ngừng bên đường để đón hướng dẫn viên, dẫn đi thăm viếng vùng này, đặc biệt là viện bảo tàng, nơi khi xưa có tu viện thiên chúa giáo, lúc sơ khai, sợ quân lính, công an, nằm vùng của quân la mã tìm thấy nên mấy ông linh mục đi tu, trốn tránh ở vùng này.

Hình vẽ trên tường chữ thập do chữ viết hy lạp, chúa giết su. Dạo ấy có 4 nhà thờ thiên chúa giáo (Antalya, Istanbul, Izmir và Thierya) nên họ ghi dấu hiệu chúa giê su bằng chữ Hy Lạp tượng trưng cho 4 nhà thờ này. Sau này biến thành thập tự giá ngày nay, mà người ta gọi tượng trưng cho chúa giê su bị đóng Đinh trên thánh giá. Theo mình hiểu thì thập tự giá của thiên chúa giáo chính thống vẫn còn giữ cách này, còn Vatican thì dùng thánh giá loại kia.

Nhà thờ lúc đầu còn trong vòng bí mật, sợ mật thám của quân la mã truy lùng nên họ ghi dấu hiệu 4 nhà thờ để con chiên biết mà lần đến. Có lẻ sau này toà thánh Vatican giải thích cây thánh giá khác với lúc ban đầu.

Đi viếng tu viện thì mình mới hiểu lịch sử sự hình thành thập tự giá. Khi xưa, người ta bị kẻ mạnh cướp bóc, bắt làm nô lệ, không có được sự giải thoát cuộc đời họ, ngoại trừ vài người tài ba xuất chúng có thể mua được tự do của họ. Khi chúa Giê Su ra đời và đưa đến một một tư tưởng mới về nhân sinh quan, ai cũng bình đẳng trước chúa, khiến đế chế la mã quan ngại và lùng bắt. Tương tự ngày nay các chế độ độc tài rất lo sợ các tư tưởng về dân chủ, tự do con người,..nên bắt bỏ tù tất cả những ai kêu gọi bình đẳng.

Thấy trong ảnh, cái cửa thông qua các khu vực khác, có cục đá tròn to đùng như cái bánh xe, được lăn qua nếu có quân la mã đến để chắn cái cửa lại. Có hệ thống lấy dưỡng khí nhưng quá chuyên môn, mình có ghi và vẽ lại sơ đồ, để làm tài liệu cho mình.
Đường hầm cao hơn Củ Chi nhưng cũng phải cúi người để đi qua. Phải bỏ hình đồng chí gái để thấy không gian ra sao.

Hôm nay, viếng thăm các địa đạo mà người theo thiên chúa giáo núp khi quân la mã đi lùng thì họ chạy xuống dưới này. To hơn địa đạo Củ Chi nhiều và cách thiết kế rất hay. Làm sao lấy nước, nấu ăn và các bánh xe đá lăn để đóng cửa các đường hầm nếu quân la mã bò vào. Mình được giới thiệu một ông imam đã tìm thấy chốn này. Nghe nói vùng này có đến hơn 200 địa đạo nhưng người ta chỉ khai quật đâu trên 30 địa đạo.

Ông Imam kể là lúc 25 tuổi, ông ta tưới nước cho rau cỏ thì thấy nước không đọng lại mà tụt đi đâu nên tò mò kiếm ra địa đạo này. Chính phủ bò lại kêu là của quốc gia, cưỡng chế đất vườn của ông ta. Chán Mớ Đời 

Cưỡng chế đất làm nông của ông. Nay cho miếng đất để làm cái tiệm cho con ông ta bán đồ lưu niệm cho du khách. Ông ta kêu mình mua một cuốn sách nói về địa đạo, để ông ta ký tên nhưng mình cảm ơn. Đợi đồng chí gái mua ba thứ lặt vặt xong thì lên xe đi viếng mấy chỗ khác, vào xem hợp tác xã tranh lụa và thảm để trong lúc hướng dẫn viên và tài xế đi ăn trưa. Đi chơi thì chế độ dinh dưỡng của hai vợ chồng bị đảo lộn. Thường mình không ăn sáng, nhưng đây khách sạn cho ăn sáng nên phải ăn rồi đợi chiều đi ăn tối luôn, trưa không ăn nên phải để hướng dẫn viên và tài xế đi ăn trưa. Có hướng dẫn viên chịu khó đợi thì độ 2, 3 giờ thì mình mời đi ăn luôn rồi về khách sạn.

Cách lấy tơ từ trong mấy kén của con tằm. Họ móc tơ lên mấy cái ròng rọc rồi ấn nút máy chạy tự quấn. Bên tay trái, treo trên tường, các bó tơ màu trắng, có phần được nhuộm màu dùng màu hạt lựu thành đỏ,… màu này chắc là màu áo lụa Hà Đông của ông Nguyên Sa, không có trắng như ông Hàn Mạc tử điển tả.

Lần đầu tiên mới thấy được cách lấy tơ của mấy con tằm. Chỉ đọc sách kể chớ chả hiểu gì cả. Vùng này các cô gái đều được mẹ dạy cách thuê cả. Nếu không biết thì khó mà lấy chồng. Đến tuổi cặp kê thì mấy bà có con trai đang kiếm dâu đều xem các cô gái được giới thiệu để xem kỹ thuật của họ thêu có đẹp hay không. Lý do là khi thêu phải có một sự nhẫn nại, bền tâm mới có thể làm được việc này. Mấy cô mà không biết thêu thùa thì xem như ế chồng, không có sự cẩn mẫn, chịu đựng bị mẹ chồng làm khó.

Họ vẫn có màn làm mai làm mối nhưng trai gái đi học ở trường nhất là đại học thì có thể phát hiện ra đối tượng để nhập hộ khẩu chung. Vấn đề là đám cưới tốn tiền. Mình hỏi anh chàng thông dịch viên, anh ta kể gặp cô vợ ở đại học nhưng phải tốn 20 ngàn đô la để cưới cô nàng vì đã mất 10,000 đô để mua nữ trang cho cô nàng. Đàng gái thì phải cho của hồi môn như xoong quánh, giường chiếu đủ trò,… mình nói may quá, lấy đồng chí gái không tốn đồng nào. Tiền nhà hàng thì đã có khách đến cho tiền nhà hàng nên huề vốn.

Mình ở Thổ Nhĩ Kỳ chắc muôn đời ế vợ. Chán Mớ Đời 

Mình mua được bức tranh lụa thêu, giá 30% giá họ rao. Kệ để có chút gì để nhớ về Thổ Nhĩ Kỳ. Mình mua bức tranh thêu rất có ý nghĩa trong văn hoá hồi giáo. Sẽ đóng khung để trung tâm nhà để tự nhắc nhở mình. Họ kể bà nào mất 18 tháng mới thêu xong tấm trang độ 40 cm chiều ngang và 60 cm chiều dài. 140 mũi cho một cm vuông.

Mình ở Hoa Kỳ nên may mắn, năm nay đi chơi ở đây, lạm phát lên 72% nên giá rẻ so với những nơi khác. Ai muốn đi chơi thì nên đi mấy xứ như Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay.

Capadoccia được các thương buôn ba tư gọi là vùng ngựa đẹp nhưng chả thấy ngựa đâu hết. Chỉ có mấy bức tượng ngựa làm bằng sắt, để rãi rác ngoài thành phố để du khách chụp hình. Ngày cuối thì mình có thấy mấy con ngựa dùng cho du khách cởi chụp hình, dáng ngựa khá đẹp.

Hôm nay mình sẽ đi viếng vài nơi rồi ra phi trường bay về Istanbul, viếng phần đất ở eo biển rồi thứ tư bay về mỹ. Chuẩn bị cho chuyến đi leo núi Kilimanjaro với một anh cựu sinh viên Đà Lạt rồi sẽ đi chơi ở Ai Cập và Jordan với đồng chí gái. Xong om

Hôm qua ăn bữa cơm tối ở đây. Đẹp không tả . Chỗ này khi xưa dân tình đào khoét bên trong hang đá để ở. Mát mùa hè, ấm mùa đông. Nay thì chính phủ dời họ vào các chung cư nóng chết bỏ, gắn 3 tấm năng lượng mặt trời đẻ có nước nóng. Chán Mớ Đời 
Đi viếng một cái động, người ta đang làm lại khách sạn. Gặp ông thợ đẽo khắc quá đẹp. Ông ta đòi $2,000 để tạc tượng nào mình muốn. Nghe giá là hoảng. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn