Showing posts with label Kinh tếđịa. Show all posts
Showing posts with label Kinh tếđịa. Show all posts

Sự bất bình đẳng trong xã hội

 Cứ mỗi lần đến mùa bầu cử là các ứng cử viên sử dụng ngôn từ bất bình đẳng về lợi tức giữa giới tài phiệt và người Mỹ nghèo để kiếm phiếu rồi sau khi đắc cử họ bị bệnh trả nhớ về không cho đến mùa bầu cử sau. 

Các người được xem là anh hùng đấu tranh giai cấp như bà pelosi có tài sản trên 600 triệu, bà Feinstein là tỷ Phú, chồng bà ta như được phép lạ thắng vụ đấu thầu đường xe lửa cao tốc Nam Bắc tiểu bang Cali. Ông Obama khi chưa làm thương nghị sĩ thì theo hồ sơ thuế, hai vợ chồng làm chưa tới 200,000/ năm. Nay tài sản lên mấy trăm triệu. Nghèo nhất quốc hội là ông thượng nghị sĩ Sanders chỉ có 3 triệu. 


Buồn đời khiến mình nhớ khi xưa, ông Tây dạy sử địa, giảng về cuộc cách mạng long trời lở đất ở Pháp. Hôm trước ông ta ca tụng mấy ông như Robespierre và Danton là những nhà cách mạng tiên phong rồi tuần sau lại kêu mấy ông này là phản cách mạng khiến mình chới với, không biết đâu là bến bờ.

Ông ta kêu học trò về đọc truyện của Balzac, Zola, Hugo đủ thứ để hiểu về cách mạng. Dạo ấy sách Tây bán ở tiệm sách Hoà Bình và Liên Thanh rất ít lại đắt tiền nên chỉ nghe nhưng không đọc. Sau này nhờ trời được đi Tây nên lò mò vào thư viện để đọc, để có chút vốn văn hóa Tây mà nói chuyện với Tây. Mới hiểu lý do tây con thích xã hội chủ nghĩa.

Lò mò đọc thử ông Thomas Mathus nói về nhân số thế giới mà năm lớp 12 có học thì được biết Pháp quốc dạo đó có vấn đề dân số trước cuộc cách mạng. 


Năm 1700, dân số Pháp quốc có 20 triệu người và gia tăng đến 30 triệu dân trong vòng 80 năm. Người ta giải thích dân số gia tăng tạo ra nạn đói nghèo. Nghèo đói sinh ra cách mạng. 


Theo hồi ký của ông người Anh quốc tên Arthur Young đi du lịch ở Pháp quốc trước cuộc cách mạng 1789 thì người Pháp rất nghèo đói, nhất ở thôn quê và có thể đưa đến bạo loạn. Ông ta tin rằng chỉ có thể chế chính trị như Anh quốc mà giới quý tộc và giới thường dân có thể ngồi chung ở quốc hội thì mới có khả năng phát triển trong hòa bình. 

Sau cách mạng thì ông thần napoleon đem quân đi chinh phạt khắp nơi, nướng mấy triệu đàn ông pháp nên dân số Pháp quốc ngang ngửa cùng thời với Nhật Bản nay thua xa thêm ngày nay dân pháp không thích đẻ thế là xong om. Dân Tây trong tương lai là rệp, là mít, là châu phi chớ gốc chính con gà gaulois thì sẽ biến mất. 


Có một kinh tế gia có nhiều ảnh hưởng ở thế kỷ 19, tên David Ricardo, gốc do thái người Bồ Đào Nha cho biết sự nguy hiểm lâu dài khi dân số gia tăng, đất thì thuộc vào tay các địa chủ và tá điền phải thuê đất để canh tác. Từ đó lợi tức càng ngày càng lọt vào tay địa chủ và tá điên càng ngày càng cùng đinh.

 

Khi viết các nguyên lý về chính trị kinh tế và thuế vụ, ông Ricardo không ngờ sự phát triển kỹ thuật và cuộc cách mạng kỹ nghệ vào những thập niên tới. Cách mạng kỹ nghệ đã thay đổi văn hoá, kinh tế ở thôn quê, và tá điền trở thành nhân công trong xưởng máy hay hầm mỏ, không lệ thuộc vào địa chủ nữa.


Khi ông Karl Marx viết bản tuyên ngôn cộng sản thì đất của địa chủ không còn được tá điền mướn nữa như ông Ricardo tiên đoán. Ông ta dựa trên các yếu tố mà các nhà văn như Honore Balzac, Victor Hugo miêu tả trong các tác phẩm của họ. Một học sinh trung học, được giảng dạy văn chương, đọc các tác phẩm của họ thì chắc chắn sẽ xem các ông chủ nhà máy là kẻ thù của nhân dân. Đọc mấy tác phẩm này mình mới hiểu lý do đám bạn học chung ủng hộ Hà Nội. Dạo ấy đảng cộng sản pháp có đến 25% cử tri. Mình nhớ dạo ấy chủ tịch cộng sản pháp tên Georges Marchais cứ lên truyền hình kêu C’est un scandal.


Đất canh tác xuống giá bù lại nông dân vào thành phố để làm việc trong các cơ xưởng dưới những điều kiện tồi tệ như Balzac, Hugo đã kể qua truyện Germinal, les miserables…Trẻ em làm việc trong các hầm mỏ từ 8 tuổi. Tiền bạc tài sản thay vì lọt vào tay các địa chủ lại vào tay các chủ xí nghiệp hầm mỏ. 


Điểm trùng hợp với ngày nay là tiền lương nhân công không gia tăng trong suốt thời gian dài đến cuộc thế chiến thứ nhất. 


Người ta nhận thấy sự chênh lệch giàu nghèo tại Hoa Kỳ được rút ngắn lại khoảng thời gian 1913 và 1948. Lý do là Hoa Kỳ thành lập Quỹ Dự Trữ Liên Bang và đánh thuế lợi tức. Dần dần các luật thuế vụ được ban hành để giúp giai cấp chủ ông đóng thuế ít lại khiến sự mất thăng bằng lợi tức giữa giai cấp bị trị và chủ ông càng ngày càng gia tăng như ông Warren Buffett hay kêu gào ông ta đóng thuế ít hơn cô thư ký. 


Trong thời gian 1913-1948, giới 10% giàu có hàng đầu của Hoa Kỳ đóng góp vào ngân quỹ Hoa Kỳ từ 40-50% và vào thập niên 50 thì chỉ còn lại 30-35% và ngày nay càng ít hơn. Giảm 10% lợi tức quốc gia tương đương với 50% lợi tức của người Mỹ nghèo.


Trong thời gian chiến tranh lạnh, các nước Tây phương sợ bị cộng sản hóa nên đã theo chính sách dân chủ xã hội. Các công đoàn lao động được thành lập để bảo vệ công nhân giúp đời sống công nhân khá hơn. Một ông thợ làm cho một công ty sản xuất xe hơi, có thể nuôi vợ con, sắm được căn nhà và xe hơi. Hình ảnh ấy được quảng bá khắp thế giới như Giấc mơ Hoa Kỳ. 


Khi chế độ liên Xô sụp đổ thì các tay tài phiệt không lo sợ nữa nên lợi tức công nhân cứ ì lì trong khi chủ càng ngày càng được lương cao gấp mấy trăm lần nhân công. Các công nhân của công ty Benz Mercedes, kêu gọi đình công, đòi yêu sách làm 1 tuần 30 tiếng, và nghỉ hè hai tháng. Giới chủ kêu họ sẽ đem nhà máy qua Ba Lan, nhân công rẻ hơn thế là đành bỏ yêu sách cho đến ngày nay.


Ngày nay tài sản lọt vào tay các chủ ông về địa ốc ở thành phố và các chủ mỏ dầu hỏa và khoáng sản dùng cho kỹ nghệ. Dạo mình ở Luân Đôn thì  báo chí kêu la, mấy ông vua ả rập mua hết mấy khách sạn, căn hộ đắt tiền nhất của xứ họ.


Các chủ ông mỏ dầu bỏ tiền mua các bất động sản lớn nhất ở các nước Tây phương. 

Trong 3 thập niên vừa qua, Trung Cộng và các nước Á châu đã thành công trong công cuộc xóa đói giảm nghèo và phát triển, tạo dựng một giai cấp mới. Đâu đâu cũng thấy người Tàu mua bất động sản, nhà máy hay đất đai ở phi châu và các nước Tây phương. 


Việc này khiến các giới Tây phương lo ngại. Họ phải chia xẻ tài sản trên thế giới với các nước khác. 

Mình rất chú ý đến các tài sản của giới giàu có nga la tư bị Tây phương đóng băng. Không biết sau khi chiến tranh Ukraine kết thúc, họ có cướp luôn hay trả lại, hay đền bù chiến tranh. Họ sẽ ghi giá bèo rồi để công ty của họ thầu hết các công trình tái thiết Ukraine. Họ sẽ để Putin yên ổn tại chức, dễ làm việc chớ lộn xộn như Iraq thì khổ. Putin cầm quyền xem tên nào đòi hỏi là cho mò tôm hay nhảy lầu. 


Nay thì chắc chắn cuộc chiến Ukraine đang được thương lượng trong bóng tối như cuộc chiến ủy nhiệm Việt Nam khi xưa. Dân quân Ukraine chết khá nhiều và chưa chắc sẽ được vào NATO hay liên hiệp Âu Châu. Putin lại tiếp tục bán dầu hỏa rẻ cho Tây phương   Xong om


Ông vua Ả Rập Saudi rục rịch bắt tay với Trung Cộng, nga, ấn độ, ba Tây và nam phi để buôn bán dầu hỏa thì như có phép lạ, anh ba tư bắn phá vùng biên giới Saudi và không quân Mỹ đánh bom ở Syria. Ông vua trẻ ả rập kêu cứu Biden, bắt đầu hiểu là ngại vàng của mình phải dựa vào Tây phương và bán dầu rẻ. Trong tương lai gần sẽ đặt mua thêm súng ống Tây phương và trả bằng dầu hỏa rẻ.  CHÁn Mớ Đời 


Nguyễn Hoàng Sơn 

Tài phiệt và chính trị Hoa Kỳ

 Hôm qua, đi bầu dù biết người mình bầu sẽ không đắc cử. Xem như đi bầu tượng trưng, lá phiếu mình nói lên sự phản đối với tình hình chính trị tại Hoa Kỳ nhất là tại Cali. Lý do là chính trị Hoa Kỳ đều do mấy tên tài phiệt cầm đầu, lũng đoạn. Bầu bí cho có vẻ dân chủ. Bầu cử là sân chơi của mấy tên tỷ phú người Mỹ, thậm chí cả thế giới và các chính phủ ngoại bang. Tỷ phú, lúc đầu họ mua du thuyền, máy bay riêng nhưng mau chán nên nhảy vào trò chơi bầu cử, vừa được trừ thuế vừa được lợi. 

Các chính trị gia cần tiền để tranh cử, nhận tiền của mấy tên tỷ phủ thì khi đắc cử, phải trả lễ, gấp mấy trăm lần số tiền mà mấy tên tài phiệt bỏ ra. Cơ quan bất vụ lợi Open Secrets cho biết năm nay, số tiền chi phí cho bầu cử lên đến 167 tỷ đôla so với năm 2018 chỉ có 14 tỷ Mỹ kim. Kinh

Đi ra khỏi Hoa Kỳ thì mới thất kinh. Trung Cộng chiếm thị trường của Hoa Kỳ và tây phương. Hy vọng sau vụ Ukraine, thiên hạ quay đầu về với tây phương. Nếu không thì Trung Cộng sẽ chiếm lĩnh toàn cầu trong nay mai. Ta thấy Đức quốc chửi bới Trung Cộng, tuần rồi thủ tướng Đức quốc phải thân chinh sang Trung Cộng để thương lượng, bộ trưởng tài chính của Đức quốc, cúi rập người chào Tập thị.

Các tỷ phú bỏ ra cả tỷ đôla cho cuộc bầu cử này theo cơ quan American for Fairness. 18 tỷ phú đóng góp nhiều tiền là đảng Cộng hOà, trên 200 triệu Mỹ kim so với tỷ phú ủng hộ Dân Chủ như ông Soros bỏ ra $180 triệu cho các ứng cử viên Dân Chủ.

Trên thực tế tiền của mấy tài phiệt cho bầu cử còn nhiều hơn vì họ đóng góp tiền vào các tổ chức 501(c), không bao giờ báo cáo tên các người cho tiền. American For Tax Fairness cho biết nếu cuộc chơi Dân Chủ cho công bằng thì phải hạn chế tiền đóng góp của mấy tên tài phiệt.

Khi xưa, Hoa Kỳ là vùng đất hứa, vùng đất của cơ hội nhưng ngày nay là vùng đất chính trị của những kẻ giàu có. Chính trị gia cần tiền bạc của mấy tài phiệt để đắc cử, sau đó thì phải trả ơn, bằng cách đề cử các đạo luật mà do chính các tay tài phiệt, nhờ luật sư viết để mấy đại biểu trình bày rồi bầu chọn. Do đó bao nhiêu năm nay, chả bao giờ thay đổi.

Họ bày trò qua giới truyền thông để người Mỹ tranh luận chửi bới nhau, để họ quảng cáo kiếm tiền. Ngày nay, lên mạng thấy thiên hạ tin vào những fake news để choảng nhau. Kỹ thuật toán biết ai ủng hộ Cộng Hoà, ai ủng hộ Dân CHủ hay trung lập là họ bắn các tin tức đa số là fake news vào tài khoản của người Mỹ. Khi mở tài khoản ra, người Mỹ thấy tin tức này thì tin ngay rồi tải lại rồi thiên hạ nhảy vào chửi bới. Thậm chí người ngoại quốc làm tiền nhiều nhờ tạo ra những fake news từ các xứ như Nga, Croatia,…

Mình nhớ có lần mua một căn nhà tại Garden Grove. Chủ nhà biến thành một phòng mạch y khoa trên 40 năm. Khi về hưu thì bán nhưng không ai mua. Mình muốn đổi thành nhà cư ngụ lại. Chạy lên thành phố thì họ bảo đặt cọc $5,000 để hội đồng thành phố xét xử 6 tháng sau. Chưa chắc sẽ được chấp thuận. Mình hỏi chủ nhà, chủ nhà gọi lại 5 phút sau đó. Kêu thứ 4 tuần sau, đem bản vẽ lên thành phố, gặp mặt tên trưởng phòng vào lúc 10:00 sáng. 

Tuần sau, mình đem bản vẽ lên, gặp tên trưởng phòng Planning của thành phố. Vừa bắt tay xong, hắn kêu tên doạ mình đóng $5,000 và 6 tháng chưa chắc được chấp thuận. Tên này đóng dấu cái rầm, ghi vào sổ. Chả cần đóng $5,000 hay đợi 6 tháng, có giấy phép đổi thành nhà cư ngụ. Lý do chủ nhà là bạn của city manager. Chỉ cần một cú điện thoại đã thay đổi đời Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen. Xong om

Một lần khác, một khách hàng kêu vẽ lại căn nhà vì tên con rể làm thêm chi đó. Hẹn với chủ tịch thành phố. Ông này đến với hai tên của Planning và Building department. Hai tên này làm khó dễ mình nên báo lại cho chủ nhà. Chủ nhà hẹn với thị trưởng, có mặt hai tên này. Thị trưởng kêu ông chủ nhà là nhân viên cao cấp CIA thế là chả cần vẽ véo gì, được đóng dấu cái rụp.

1 lần khác, mình thấy một nghị viên thành phố Westminster, đến thành phố Garden Grove với hai tên người Việt khác. Đã lấy hẹn trước, mọi việc được chấp thuận ngay, chả cần đợi chờ gì cả. Xứ này cũng tham nhũng ná thở. Chỉ cần cúng tiền vào quỹ tranh cử là xong. Như hai vợ chồng Clinton có foundation, có tiền trên 2 tỷ đôla. Chán Mớ Đời 

Cuộc bầu cử năm 2020, các tài phiệt bỏ ra đến 3 tỷ Mỹ kim, 53% cho Dân chủ và 47% cho Cộng Hoà. Thượng nghị sĩ Kyrsten Sinema, Arizona, nhận được 2.3 triệu Mỹ kim từ đầu tư và đã ủng hộ bỏ phiếu cho đạo luật Inflation Reduction Act của ông Biden, giúp các công ty lớn trở nên lớn hơn, khổng lồ hơn như JP Morgan, Blackrock, Blackstone, KKR,…trong khi nhân công tại Hoa Kỳ càng ngày càng chới với vì lạm phát.

Thượng nghị sĩ Chuck Schumer nhận $1.28 triệu từ các người đóng góp vào quỹ bầu cử để đề luật cho tiền các chương trình về khí hậu. Luật này sẽ tốn $300 tỷ đô la thuế của người Mỹ trong vòng 10 năm tới, để trả tiền cho những công ty lớn về môi trường. 

Có một công ty tên là American Investment Council cho biết bà thượng nghị sĩ Sinema đóng vai trò rất quan trọng trong vụ biểu quyết luật về đầu tư như ngầm nói bà ta nên im lặng để tiếp tục nhận tiền từ các đầu tư. Các đại biểu quốc hội được biết trước tin tức công ty nào lên và sụp tiệm nên bán hay mua trước. Có luật cấm vụ này nhưng vẫn thấy họ làm như điên. Do đó có nhóm tài chánh, cứ theo dõi mấy địa biểu quốc hội mua hay bán cổ phiếu công ty nào là họ làm theo, kiếm khủng tiền.

Báo Wall Street Journal và New York Times đều đăng tin về bà nghị sĩ này, rất quan trọng cho các luật được thông qua, giúp các công ty tài chánh tránh bị đánh thuế cao và khấu hao tài sản nhanh. Chỉ đóng 15% thuế hàng năm nếu khấu trừ trên 1 tỷ đô la hàng năm thay vì 21%.

AdImpact cho hay bầu cử vừa qua tốn 9.7 tỷ Mỹ kim. Năm 2018 thì có 4 tỷ Mỹ kim và từ năm 2021 đến nay, các công ty tài chánh đã chi cho các quỹ bầu cử đến $610 triệu đôla.

Ông Robert Reich, bộ trưởng lao động dưới thời Bill Clinton, kêu là một “PURE SCAM”. Ông này có viết mấy cuốn sách khá hay, ông ta chửi vợ chồng Clinton quá cở dù khi xưa là bạn. Ông ta là Rhodes scholar, đi cùng thuyền với Bill Clinton sang Anh quốc. Các công ty tài chánh này dùng tiền người khác để đầu tư, không lo sợ thua lỗ, lại đóng thuế ít. Obama, Trump, Biden đều hứa cuội sẽ dẹp cái loopholes nhưng tại sao họ không dẹp. Tiền Nhiều. Bà thượng nghị sĩ chả đấu tranh gì có lợi cho dân tình ở Arizona, chỉ có những tên tài phiệt là vui vẻ chúc mừng nhau.

Năm 2017, ông Trump ra luật thuế để giảm cho người Mỹ. Trên thực tế người Mỹ trung bình vẫn đóng thuế kinh hoàng trong khi 82% dân giàu có hưởng lợi được từ thuế này.

Trong đạo luật Inflation Reduction Act, bà Sidema kêu phải loại bỏ phần đánh thuế 37% các tay tài phiệt xuống 20%, trước khi bà ta bỏ phiếu. Vụ này làm chính phủ Hoa Kỳ mất thu nhập từ thuế đến 14 tỷ Mỹ kim trong 10 năm tới. Bà này nhận $2.2 triệu từ năm 2016, khi còn là dân biểu, để bỏ điều khoản 1% thuế cho các công ty mua lại cổ phiếu của công ty của họ khiến các công ty như Apple Google,…tha hồ mà mua cổ phiếu của họ lại, chỉ trả 1% thuế lợi tức. Sau đây là các công ty mua lại cổ phiếu của họ năm vừa qua, chỉ trả 1%. Thí dụ một công ty ra IPO mỗi cổ phiếu là $50, sau mấy chục năm lên được $2,000, đóng thuế là 20% nhưng nêu sâu lại thì đóng có 1%

  • Apple: $91.3 billion.
  • Alphabet: $54.5 billion.
  • Meta: $53.2 billion.
  • Microsoft: $32.7 billion.
  • Bank of America: $21 billion…..

Các lobbyists về thuế vụ đông gấp mấy lần đại biểu quốc hội. Những nhóm này chỉ bảo vệ quyền lợi những tài phiệt còn dân ngu khu đen như mình thì chỉ có còng lưng ra mà đóng thuế. Người ta kêu ông Trump cho công khai hoá hồ sơ thuế của ông ta nhưng đến nay, ông ta chả thèm đưa.

Cơ quan thuế vụ, gửi thuế cho dân bình thường, kêu là thiếu $1,700 thì ai nấy đều gửi ngân phiếu thay vì bị cơ quan này hành. Xong om

Đi các nước khác thì Hoa Kỳ vẫn là số 1 để sinh sống. Chính trị tại thành phố, địa phương thì mình có thể bầu bí được nhưng ở tầm Quận trở lên thì bắt đầu khó.

Có người sinh sống ở Úc Đại Lợi, có cho biết như sau thấy đặc biệt nên tải lên đây.


Mỹ bầu cử người dân không bắt buộc phải bỏ phiếu, bầu bán hoàn toàn tự nguyện, không ưa thì nằm nhà ngủ - ngược lại xứ Úc không đi bầu phải có lý do, phải làm đơn xin phép - đi ngoại quốc, đi chơi xa cũng phải đi bầu, nằm nhà thương cũng có thùng phiếu mang đến cho mình bầu - không đi bầu sẽ bị phạt tiền $50 - khi bầu xong tất cả các lá phiếu đều được đếm, phiếu bầu qua bưu điện được đếm cho đến hai tuần sau khi ngày bầu cử, không sót một lá nào.


Ở Úc bầu cử kinh khủng lắm, ở đây bạn phải bầu cho tất cả các ứng cử viên có tên trên lá phiếu theo thứ tự từ 1 là người muốn nhất cho đến hết, không được bỏ sót một người nào - thí dụ vùng của bạn có 5 người ra ứng cử thì bạn phải bầu từ 1 đến 5 từ người mình ưa nhất cho đến người mình không ưa - khi đếm phiếu họ sẽ đếm số 1 trước sau khi đếm lần thứ nhất họ sẽ loại bỏ ứng cử viên có ít người bầu số 1 nhất, phiếu bầu cho người này sẽ được đếm lại để chia số 2 cho những người ứng cử viên còn lại, sau khi đếm lại lần thứ 2 ứng cử viên về hạng chót sẽ bị loại và cứ thế tiếp tục cho đến khi chỉ còn hai ứng cử viên- người được nhiều phiếu nhất sẽ trúng cử - bầu cử hoàn toàn bằng giấy bút, không sữ dụng máy bầu cử hay đếm phiếu - sự lựa chọn của bạn sẽ được tôn trọng tới mức tối đa. 

Trên là áp dụng cho việc bầu cử liên bang (federal election) trong các cuộc bầu cử Tiểu bang có nhiều tiểu bang  đơn giản hoá việc bầu bán bằng cách cho phép bạn không cần phải bầu cho tất cả mà có thể chỉ bầu cho ít nhất là 1 người - sau khi đếm xong lá phiếu của bạn sẽ “chết” nghĩa là không còn được đếm nữa nếu người bạn chọn không về được hạng 1 hay 2. Vì lối bầu cử này nên kết quả phải chờ ít nhất 2 tuần sau - sau khi tất cả phiếu kể cả những phiếu bầu trước (pre-poll) hay phiếu bầu qua bưu điện (postal votes) được đóng dấu trước hoặc đúng ngày bầu cử đếm xong. 

Kết quả bầu cử  liên bang sẽ do uỷ ban bầu cử quốc gia (Australian Election Commission) chứng nhận và tuyên bố - bầu cử tiểu bang nào thì do uỷ ban bầu cử của  tiểu bang đó chứng nhận (State Election Commission) 

Các Uỷ Ban Bầu Cử hoàn toàn độc lập không do chính quyền điều hành cho nên không bao giờ có vấn đề gian lận hoặc bầu giả dối - ai đi bầu nhiều lần sẽ bị trừng trị nghiêm khắc - phạt tiền và có thể bị bỏ tù (khi bạn bầu xong tên của bạn sẽ bị loại trong danh sách cử tri - dĩ nhiên nếu bạn bầu qua bưu điện bạn làm đơn xin phép đề được gởi phiếu trắng và bạn phải ghi rõ tên tuổi của mình) - Cần cũng nói thêm những lá phiếu không hợp lệ (informal) thí dụ bầu phiếu trắng, viết thêm trên lá phiếu hoặc bầu thiếu người trong cuộc bầu cử Liên bang, vv  sẽ bị loại bỏ, không được đếm.

Dân chủ là mình muốn đi bầu hay không là quyền của mình nhưng đứng trên phương diện khác, bắt phạt nếu không đi bầu là cũng có cái lý..

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 





Giá trả cho nền độc lập

 Đi Dubai, Thổ Nhĩ Kỳ, Tanzania, Ai Cập và Jordan giúp mình có thời gian, cơ hội nói chuyện với người bản xứ và đọc sách báo về các nước này nhất là các nước dành độc lập sau đệ nhị thế chiến. Có người từ Guyana tự hỏi tại sao quốc gia của họ tương đương với Dubai, có dầu hoả nhưng sau 50 năm độc lập, Dubai, từ một nền kinh tế không đến 3 tỷ mỹ kim, đã tạo dựng một nền kinh tế gần 500 tỷ đôla. 1% lợi tức dầu hoả đóng góp vào GDP, 20% do du lịch, ngoài ra nhờ các dịch vụ, buôn bán nhờ vào hải cảng rộng lớn của xứ này. Dubai được xem là một trong những quốc gia giầu có nhất trên thế giới.

Dubai thường được xem là một làng đánh cá tương tự Guyana, cũng có dầu hoả nhưng sau 50 năm dành độc lập, Dubai trở nên một quốc gia giàu có, trù phú còn Guyana thì te tua. Theo mình thì Dubai, có một ông vua, có đầu óc cấp tiến, muốn cải tiến đất nước nên dễ dãi về các luật Sharia của hồi giáo. Không có nhân công để phát triển đất nước nên họ nhập cảng khối lao động đến từ Ấn Độ, Pakistan, Phi Luật Tân,…thậm chí từ Việt Nam.

Sau đệ nhị thế chiến, các nước âu châu được Hoa Kỳ giúp đỡ qua chương trình Marshall, đã phải nhập cảng nhân công từ các thuộc địa cũ hay Thổ Nhĩ Kỳ như Đức quốc, để phát triển nền kinh tế hậu chiến của họ. Dubai đã phải sử dụng chế độ này, mới thành công. Ngày nay, 90% dân số ở Dubai là người ngoại quốc đến lao động, làm giàu cho xứ sở này.

Khi xưa ở Châu Mỹ, họ phải đem nô lệ từ phi châu đến để giúp kinh tế mấy thuộc địa mới này, nếu không thì châu Mỹ la tinh hay bắc Mỹ không được như ngày nay. Dubai cũng đem người đến làm việc, được cái là họ trả lương hậu hỉ nên thu hút được người tài mà không có đất dụng võ ở xứ họ.

Lịch sử có khuynh hướng lập lại. Nếu như phong trào cực hữu của pháp hay Đức quốc, nói chung ở âu châu lên mạnh. Khi họ nắm chính quyền thì có thể họ sẽ ra các đạo luật như đuổi cổ mấy người Pháp, gốc Việt Nam, ả rập, Thổ Nhĩ Kỳ,…về xứ như thể vào những năm 1960, người Algerie, đuổi cổ những người sinh trưởng tại Algerie, về Pháp.

Dubai có trên 10 triệu người mà 90% là dân ngoại quốc, đến đây làm việc. Để rồi một vài thế hệ nữa, con cháu những người di dân, ăn vạ ở xứ này thì có biến động chính trị ngay. Trung Cộng đi mướn các khu vực ở các quốc gia bạn, đem người Tàu đến sinh sống, 100 năm sau, biểu họ trả lại đất, có khả thi hay không hay là có cuộc đẫm máu xẩy ra. Chúng ta thấy Hương Cảng ngày nay được Anh quốc trả lại cho Trung Cộng, người Hương Cảng tự xem họ độc lập, không dính dáng gì đến anh Trung Cộng. Trước khi Hoa Kỳ và các nước khác công nhận Trung Cộng là thành viên chính thức của hội đồng bảo an Liên Hiệp Quốc. Người dân Hương Cảng đâu muốn phục tùng Trung Cộng. Xem video trên mạng, thấy người dân Hương Cảng, chửi bới, miệt thị dân từ Trung Cộng sang (Main land)

Họ cho rằng có hai điểm quan trọng của sự phát triển quốc gia: nền chính trị và hệ thống kinh tế. Đọc mấy bài viết của người Tàu từ Trung Cộng, viếng thăm Đài Loan. Họ tự hỏi cùng nói tiếng quan thoại nhưng sao xã hội Đài Loan khác xa với Trung Cộng. Người Đài Loan viếng thăm Trung Cộng thì chắc chắn không muốn trở thành người Hán của Trung Cộng.

Mình có anh bạn tàu, kể về thăm quê ở vùng nào đó trồng trà. Anh ta lên xe lửa cao tốc mà chính phủ Trung Cộng quảng bá, tuyên truyền, hiện đại hơn xe lửa Nhật Bản. 1 tiếng sau, bước ra hành lang, anh ta thấy khạc nhổ của người Tàu ở trên xe lửa đầy, không dám, bước đi nữa. Đi xe lửa thường, người ta mở cửa sổ để khạc ra ngoài, còn cầu tiêu thì khỏi nói. Họ đợi ở ngoài lâu quá nên tè luôn trước cửa. Kinh

Dubai có nền quân chủ chuyên chế trong khi Guyana theo chế độ Dân Chủ tập trung. Nền quân chủ bảo đảm một nền chính trị vững chắc, thuận tiện cho sự làm ăn, đầu tư trong khi Guyana thì nền chính trị lộn xộn, tham nhũng đầy nơi.

Ngày nay 90% dân số tại Dubai là người di dân. Như Hoa Kỳ khi mới được thành lập, họ mua nô lệ từ phi châu, để bảo đảm lực lượng lao động sản xuất cho họ. Nếu không có nô lệ đến từ Phi CHâu thì Hoa Kỳ khó có được sự thịnh vượng như ngày nay. 

Dubai khởi đầu bằng xây dựng hạ tầng cơ sở hiện đại. Sang Dubai thấy phi trường, xa lộ rộng lớn giúp dân chúng di chuyển nhanh chóng. Nội mấy nhà ga nhỏ của các xe điện trên không đủ thấy đẹp. Ông vua của xứ này biết là dầu hoả có đó nhưng sẽ có một ngày sẽ cạn hết nên ông ta dùng dầu hỏa để đầu tư, tạo dựng một nền kinh tế lâu dài, không dựa vào dầu hỏa như các nước lân cận.

Nới lỏng sự khắc khe của luật Sharia của hồi giáo, Dubai cho phép người dân, du khách có thể ăn bận theo tây phương,… khiến các nước láng giềng bị các luật Sharia giam lỏng, buồn chán, chạy qua Dubai để được tự do trong những ngày cuối tuần, mua sắm, ăn chơi. Họ làm ra tiền mà không có gì để giải trí và 5 lần cầu nguyện thường nhật. Dubai trở thành thiên đường của các người giàu có trong khu vực.

Hôm ở Dubai, đồng chí gái thấy mấy bà bản xứ đi trong thương xá, bận toàn đồ đen từ trên xuống dưới, trừ hai con mắt đi nhìn đường mà đi. Đồng chí gái kêu họ chỉ có thể khoe được cái ví LV. Khi ăn họ vén cái màn che mồm lên để bỏ thức ăn vào miệng.

Dubai bắt chước Lý Quang Diệu, đã biến Dubai thành một Tân Gia Ba của Trung Đông, giàu có. Covid đến nhưng quốc gia chỉ đóng cửa có 3 tháng sau đó thì mở cửa cho du khách đến. Nếu không sẽ có bạo loạn. Hình như họ cho dân về lại nước họ mấy tháng.

Sau khi dành lại độc lập từ người Anh quốc, Guyana vẫn tiếp tục kỹ nghệ đánh cá. Năm 2019, kỹ nghệ đánh cá và nuôi cá lên đến 16 tỷ đôla nhưng hôm nay chỉ còn 7.7 tỷ đô la, xuống 52%. Nếu so sánh GDP Guyana với Dubai thì một trời một vược sau 50 năm. Cho thấy chính trị và kinh tế đi đôi với nhau.

Các quốc gia á châu như Tân Gia Ba, Đài LOan và Nam Hàn, Nhật Bản, khởi đầu họ cần một nền chính trị vững chắc để có thể thực hiện các chương trình cải cách kinh tế. Nhất là Đài LOan và Nam Hàn, bị áp lực của Trung Cộng và Bắc Hàn. Do đó họ cần một chính quyền độc tài để thanh lọc các phần tử thân cộng. Sau đó khi nền kinh tế khá rồi, quốc gia có được một giai cấp giàu có thì họ mới nới lỏng nền chính trị và dân chủ hoá xã hội như ngày nay. 

Mình nghe người lớn kể chuyện, có lẻ mật vụ của thời ông Diệm, đàn áp hơn thời đệ nhị Cộng Hoà, khiến bao nhiêu nằm vùng len lỏi vào các cơ quan của chính quyền và quân đội miền nam. Việt Nam Cộng Hoà cho phép đối lập trong quốc hội còn mấy nước như Nam Hàn và Đài Loan, lúc đầu không có sự đối lập.

Có hai thí dụ khác là Ấn Độ và Nigeria, 2 cựu thuộc địa của đế chế Anh quốc. Ấn Độ (dạo ấy có thêm Pakistan và Bangladesh). Khi người anh xâm chiếm hai xứ này, họ đem theo tôn giáo, kỹ thuật, nền hành chính và ngôn ngữ. Người Ấn Độ từ chối chấp nhận trở về đạo của người Anh quốc, ngược lại họ tiếp nhận kỹ thuật và văn hoá của người Anh quốc.

Người Ấn độ bắt chước người Anh quốc uống trà, giúp mẫu quốc làm giàu. Mình có tên bạn gốc Ấn Độ, hắn chửi Anh quốc như gì. Người Ấn Độ học tiếng anh, học đánh Cricket với giấc mơ trở thành người Anh quốc, kẻ cai trị mình. Tương tự người Việt khi xưa, bắt chước kẻ cai trị mình xổ tiếng tây, bận đồ tây, hút thuốc lá tây, học nhảy đầm như đám thực dân cai trị mình. Như vậy, họ tự xem mình thuộc giới cai trị, trưởng giả. Họ muốn tây hoá, tẩy sạch hết căn bản của tố chất việt của họ để được như người da trắng, đô hộ họ. Đó là cái nguy hiểm vì khi đã mất cái bản sắc Việt thì chúng ta sẽ bị lộn xộn, khủng hoảng căn cước, khó có thể tìm được một lối đi cho chính mình, chỉ vay mượn ở ngoại bang. 

Người Nigeria không học kỹ thuật của người Anh quốc, họ lại theo đạo của thực dân truyền giáo, họ sử dụng anh ngữ như ngôn ngữ chính của hành chánh và xã hội. Họ tự bào chửa là có nhiều bộ tộc và phương ngữ, nghe nói đâu trên 300 loại. Người Ấn Độ có trên 2,000 phương ngữ. Anh ngữ được sử dụng khá nhiều vì nhiều bộ tộc không hiểu nhau. Xem phim Ấn Độ, thấy họ phụ đề đủ loại tiếng chính được sử dụng tại xứ này.

Người Anh quốc, trước khi rời bỏ Ấn Độ, đã tìm cách chia 5 xẻ 7 xứ này khiến Ấn Độ và Pakistan, Bangladesh luôn luôn trong tình trạng đối nghịch, khó phát triển hoàn toàn. Theo mình hiểu thì văn hoá ở Ấn Độ còn giữ các giai cấp nên khó phát triển một cách rõ rệt. Kiểu xét lý lịch. Mấy người Ấn Độ, sang Hoa Kỳ, rất thành công, làm lớn trong các công ty Google, Pepsi, …

Nếu chúng ta nhìn bản đồ phi châu, sẽ thấy người tây phương chia cắt một cách vô lý. Họ cứ chia các biên giới theo đường thẳng, bất chấp sự khác biệt văn hoá giữa các vùng. Mình đoán là người tây phương cố tình, để gây xáo trộn, giúp họ làm ngư ông hưởng lợi. Từ khi các nước tây phương bị bắt buộc trao trả nền độc lập, chúng ta thấy chiến tranh, lật đổ đủ trò giữa các nước, bộ lạc với nhau.

Ở Á Châu, ông Lý Quang Diệu đã biết gom góp lại các người khác chủng tộc sinh sống lâu ngày tại hòn đảo này. Người Mã Lai, người Ấn Độ, người Tàu,.. tạo dựng một thể chế khiến mọi giới đều đóng góp, không bị kỳ thị, giúp đất nước này phát triển nhanh. Họ dùng anh ngữ để thống nhất các giống dân với nhau.

Lịch sử cho thấy các nước dành được độc lập thường sử dụng các chương trình do quan thầy thực dân cũ hay theo Liên Xô. Chỉ có những chính quyền vì dân, ít tham nhũng, không bị tây phương bẩy nợ thì mới phát triển nhanh chóng còn thì te tua, mắc nợ ngoại bang, dân tình khốn đốn. (Còn tiếp)

Nguyễn Hoàng Sơn 





Đi học cuối năm với con

 Sáng nay, hai cha con đi học. Thằng con tối qua, đi chơi về khuya nên sáng nay đến khách sạn vẫn còn ngái ngủ. Lớp này thường được tổ chức vào cuối năm để kiếm thêm khách hàng cho mấy tổ hợp làm thuế, bán nhà và luật sư. Mình đi khi xưa nhưng mấy năm gần đây thì không, nay dẫn thằng con đi học để cho nó học từ từ. Nói chung là họ cho biết các luật mới về thuế, bán nhà ra sao,…

Khi xưa, đi học ít thấy người gốc á châu, nay thì đông, nhất là họ dẫn con theo dù còn trẻ tuổi, dưới tuổi thành niên nên thấy là lạ. Sau khi ghi tên thì hai cha con ăn điểm tâm. Kệ cho con nó biết chút đỉnh rồi sau này chúng sẽ nhớ và tìm tòi thêm.

Khởi đầu, ông chuyên mua nhà sửa lại để bán, trung bình hơn 100 căn nhà mỗi năm. Ông ta cho thấy đồ thị địa ốc năm 2022 tương đương năm 2006, cho thấy năm 2008 sẽ lập lại trong nay mai. Cho thấy hiện nay số lượng nhà bán gia tăng so với 12 tháng trước đây. Theo mình biết thì dạo này ít người tái tài trợ lại nhà mình vì tiền lời tăng gấp đôi năm ngoái. Năm ngoái mua nhà lợi hơn mướn nhà, ngược lại năm nay mướn nhà rẻ hơn la mua nhà.

Mình có người chị dâu chuyên lo mượn tiền cho thiên hạ nay ngồi ngáp ruồi. Broker của chị rên trước đây mỗi tháng có mấy chục hồ sơ, nay chưa tới 2 cái. Không có người tái tài trợ lại nhà thì sẽ không có người tân trang nhà cửa thì kinh tế sẽ suy giảm.

Sau đó đến một bà chuyên lo về các Self-directed IRA, nói về đầu tư hay cho mượn tiền với quỹ hưu trí của mình. Self-directed IRA, khác với IRA thường. IRA thường thì chỉ có thể mua cổ phiếu hay mutual funds của Broker của mình như chúng ta thường sử dụng khi còn đi làm với công ty. 

Self-directed IRA thì mình có thể tự do đầu tư, không bắt buộc phải qua broker của mình. Mình có thể mua mua nhà, cho mượn tiền, … do đó ông Mitt Romney có thể nhồi tiền quỹ IRA lên mấy chục triệu với số tiền được đống hàng năm $2,000, nay thì lên đến $7,000. Bà ta cảnh báo là nên cẩn thận khi đầu tư vì có nhiều tên ma đầu dụ dỗ, khiến lòng tham cua mình nổ lên rồi tiền mất tật mang. Mình đầu tư vào cổ phiếu, cho vay lãi cao ngắn thời gian hay mua đất, khi bán không bị đánh thuế vì dùng Roth IRA.

Sau đó, hai vợ chồng CPA nói về sở thuế được cấp thêm tiền để mướn người làm để đi hỏi thuế thiên hạ. Có ông kể là nhận được thư của sở thuê nói ông ta nợ tiền thuế năm rồi đâu $1,100. Ông ta sợ không dám hỏi, chỉ viết ngân phiếu ngay cho họ để khỏi bị lộn xộn. Đó là extortion của chính phủ. Mình cũng nhận một lá thư tương tự. Theo người khai thuế của mình thì năm vừa qua, vợ mình được trả lại đâu trên $2,000 vì đã đóng quá nhưng theo lá thư thì bớt đâu $1,700 nên mình cũng ngậm họng. Đó là cách chính phủ Biden kiếm tiền từ nhân dân Hoa Kỳ. Mình thất kinh tưởng chỉ có mình nhận được lá thư này, ai ngờ có nhiều người cũn thưởng được diễm phúc này, khôgn một ai dám cả gan, viết thư hỏi. Chúng kêu xét hồ sơ thì khốn.

Sau đó thì có ông tây là accommodator khi bán nhà để đổi 1031 exchange. Ông ta nói đến những thay đổi luật lệ gần đây. Chính phủ Trump và Biden in tiền rất nhiều cho vụ cô lập hoá xã hội vì Covid nên nay cần tiền để trả tiền lời nên sẽ đánh thuế người Mỹ như điên vì mới ra thêm đạo luật về vấn đề này.

Cuối cùng một ông luật sư chuyên về luật gia đình và bảo vệ tài sản. Ông ta cho biết là bỏ nhà cửa và tài sản vào living trust, để tránh toà thừa kế nhưng không bảo vệ tài sản của mình nếu bị thưa kiện. Nếu mua nhà cho thuê với quỹ hưu trí mà nếu bị thưa kiện, nếu thua thì người kiện mình sẽ lấy căn nhà nhưng mình phải đóng thuê trên số tiền giá trị căn nhà. Do đó không nên mua nhà với quỹ hưu trí. Lý do là không được khấu hao về thuế. 

Ông này thì quảng cáo về LLC, công ty trách nhiệm hữu hạn nên doạ đủ trò nhưng không nói đến sự lợi hại khi dùng LLC và S Corporation. Chán Mớ Đời 

Sau đó thì giải lao để bà con có dịp uống trà hay uống coca và nước ngọt, đi từ thoải mái trước phần 2 là đặt câu hỏi. Phần này thì thiên hạ xếp hàng để hỏi, cứ kêu thí dụ một người bạn muốn làm cái này cái nọ khiến ai nấy đều cười. Đa số là người lạ vì mấy người mình quen thường tham dự mấy cái này trước đây thì không thấy xuất hiện. Nói chung là mấy CPA này lấy tiền khá đắt. Họ quảng cáo, trả tiền khách sạn sang như hIlton. Người làm thuế cho mình chỉ lấy có $250 trong khi họ lấy gấp 10 lần. Vấn đề là phải biết để nói người làm thuế của mình. 

Dẫn thằng con theo để nó học thêm chút đỉnh rồi sau này, nó sẽ mò học thêm. Phần này thì nó ngáp như điên vì thiếu ngủ đêm qua nên chắc chả nhớ gì cả hay hiểu. Xem như phần nhập môn tương tự mình khi xưa mới bò lại lần đầu, nghe thiên hạ nói toàn là những đại từ. Sau này thì khám phá ra họ mồ mình để bán dịch vụ cua thọ. Chán Mớ Đời 

Cuối tuần này mình bay sang San Juan, Puerto Rico để học một tuần 4 tên luật sư. Có tên luật sư CPA mình đi học cách đây 20 năm về làm sổ sách Quickbook. Nay hắn lấy $750/ giờ nên phải bò sang đây học vì có thêm 3 tên luật sư khác trong 1 tuần. Khi xưa hắn ở Ohio, nay dọn về San Juan để đóng thuế ít nhưng lại gặp Cuồng Phong. Chán Mớ Đời

Mình cos nói đồng chí gái là tháng này, chuẩn bị đi Puerto Rico, mình đi học trong ngày, mụ vợ đi shopping, tối lại thì hai vợ chồng đi chơi, có thể lấy thêm vài ngày ở đây sau khi học. Đồng chí gái tham gia một ca đoàn Trưng Vương gì đó nên phải chuẩn bị trình diễn hai tuần nữa nên mình đi một mình. Trên đường về, sẽ ghé lại thăm người bạn, hàng xóm khi xưa, mất tích từ khi anh chàng bị đôn quân, nay mới tìm lại được. Anh chàng định cư tại Houston, luôn tiện thăm vợ chồng chị bạn, gặp nhau tại hội ngộ với cô giáo việt văn ngày xưa.

Mình có đến Houston một lần, thời còn vui tính độc thân.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 



Toàn cầu hoá hay nô lệ văn hoá

 Năm nay, sao thiên di chiếu vào cung mệnh của mình nên đi ta bà hơi nhiều. Từ Peru đến Dubai rồi qua Thổ Nhĩ Kỳ, lên đỉnh Kilimanjaro xuống các Kim Tự Tháp ở Ai Cập và Biển chết của Jordan. Chưa kể mấy chuyến đi nội địa ở Bryce Canyon, Zion, Mammoth Lakes hay MOunt Whitney. Tuần tới lại lò mò sang Puerto Rico, rồi tháng 12 lại đi đâu bên Mễ Tây Cơ. Chán Mớ Đời 

Khi xưa, còn sinh viên tại Pháp, hè thì mình mang ba lô đi chơi khắp âu châu bằng quá giang xe, xe buýt hay xe lửa. Nói chung dạo ấy ảnh hưởng văn hoá của Hoa Kỳ không thấy xuất hiện nhiều, ngoài thiên hạ bận quần bò khiến cô bạn mỹ nói về Hoa Kỳ sẽ mua cổ phiếu Levis. Nước coca thì có thấy nhưng dân địa phương cũng ít uống.

Ngày nay thì dân sở tại mang giày Nike, quần bò, đội cap New York, nghe nhạc Rap, nói chung áo quần hàng hiệu Mỹ nhiều. Chỉ có điện thoại di động thì của Trung Cộng, có lẻ IPhone đắt tiền so với đồng lương của họ. Nói chung đi trên phố mấy xứ này, mình không cảm thấy khác biệt với Hoa Kỳ. 

Ngày nay, đi mấy nước đều thấy thiên hạ uống coca cola đầy, ăn Pizza Domino, Pizza Hút, còn các tiệm MacDonalds, Burger King thì mọc đầy. Sự khác biệt giữa mấy tiệm này ở các xứ này và Hoa Kỳ là dân sở tại xem như nhà hàng xịn, rất trân trọng, tiệm ăn trang hoàng hoành tráng hơn bên mỹ. Ở Cali, gần nhà có mấy tiệm Pizza Hut hay Domino, nhỏ xíu. Người dân gọi điện thoại đặt thức ăn rồi 15 phút sau ghé lại lấy hay kêu họ mang tới nhà. Ngược lại ở các xứ mình thăm viếng thì trang hoàng đẹp như thể ở Hoa Kỳ, vào tiệm ăn sang trọng.

Cho thấy sự toàn cầu hoá, khiến người dân các nước trên thế giới ăn uống như người Mỹ vô hình trung văn hoá ẩm thực mỹ đã toàn cầu hoá thế giới. Nghe nói tiệm ăn MacDonalds ở Champs Elysees, đông khách nhất xứ pháp. Khi xưa, bộ trưởng văn hoá của pháp, ông Jacques Lang kêu gọi chống lại sự hãm hiếp của văn hoá tư bản đang dãy chết. Kêu gọi cấm không được sử dụng từ ngữ anh ngữ trong sách báo Pháp.

Ngày nay, cháu mình ở pháp làm nhạc, viết bằng tiếng anh. Chán Mớ Đời 

Tiệm ăn Burger King trên đại lộ chính ở Istanbul. Bên trong rất sang trọng, chỉ ghé vào xem rồi đi ra

Lâu lâu mình có nghe hội thoại các chương trình tại Việt Nam thì khám phá ra người Việt tại Việt Nam, đúng hơn giới tinh hoa của Việt Nam, sử dụng tiếng anh rất nhiều trong câu chuyện của họ, trong khi mình thì tìm cách học thêm ngữ vựng Việt Nam. Tương tự thế hệ đi trước mình khi xưa, theo tây học, nói chuyện toàn xổ tiếng tây. Moi và Toi ỏm cù tỏi như moi đi xe lửa moi leo lên đầu toi, moi đái trên đầu toi,…

Dưới thời Pháp thuộc, các giới trí thức Việt Nam bắt chước văn hoá của kẻ đô hộ mình, học nhảy đầm, đọc sách tây, muốn bắt chước sống như người Pháp. Ngày nay tương tự, người Việt cũng nhảy đầm như khẳng định mình thuộc thành phần trí thức, trưởng giả. Nói chung người Việt tại Bolsa, không có gì để tiêu khiển, giải trí vào cuối tuần. Người Mỹ thì họ đi nghe nhạc ở hý viện, xem Opera, xem kịch,…nhưng không hợp khẩu với người Việt tỵ nạn. Khi xưa ở Pháp, nhảy đầm thường dành cho ngừoi bình dân mà họ gọi Bal Populaire khi có lễ ăn mừng cách mạng, 14 juillet nhưng người Việt mình lại đôn lên thành một loại tiêu khiển của giới trưởng giả.

Trong sự bành trướng của văn hoá mỹ, các nước e ngại, nhất là các nước độc tài. Họ đang tìm cách chống lại sự bành trướng của nền văn hoá mỹ tại quốc gia của họ. Như trong phim “invasion of the Body Snatchers", các người hành tinh kiểm soát và chế ngự cơ thể và bộ óc của con người trên địa cầu.

Các trí thức cho rằng sự mỹ hoá dưới dạng một văn hoá đế quốc như dưới thời đại La Hy, mà các công ty như Sony, Seagram, Bertelsmann,.. tuy không phải là công ty Mỹ, vẫn tiếp tục quảng bá các hình thức văn hoá của Mỹ.

Mình mở đài truyền hình địa phương để xem, thấy toàn là phim của Hồ Ly Vọng sản xuất. Khi xưa, ở Việt Nam, mình thích xem phim tây hay mỹ còn phim Việt Nam thì ít, người lớn chê phim Việt Nam, đồ lô-can. Mình nhớ ở Ma-rốc thấy dân tình mê BAy Watch hay khi xưa ở Pháp, người Pháp mê phim bộ Charlies’ Angels, Dallas. Báo chí trong tuần cứ hỏi về JR hay cô đào Fawcett.

Ngược lại người ta nhận thấy sự mỹ hoá, giúp người dân bản địa có tinh thần khai phóng, yêu văn hoá, tinh thần chống bạo quyền của văn hoá mỹ, bắt nguồn từ thời nước mỹ vẫn còn là thuộc địa của đế chế Anh quốc. Họ cho biết vào những năm 1950 của thế kỷ trước, văn hoá mỹ đã gây ảnh hưởng lớn cho giới trẻ tại Tây Đức, Pháp quốc,…đã giúp dân chủ hoá chính trị nước họ sau thế chiến. 

Tổng thống De Gaulle, sau khi bị ám sát hụt bởi nhóm OAS, đã cầm quyền rất cứng rắn, bỏ tù hết mấy ông tướng tá hay ai chống ông ta, khiến giới trẻ nổi loạn mà ngày nay người Pháp hay gọi Mai 68. Giới trẻ tại Hoa Kỳ, chống lại chiến tranh Việt Nam, bạo loạn, đốt giấy gọi nhập ngủ hay trốn qua Gia-nã-đại, tương tự ngày nay thanh niên Nga chống lại lệnh động viên của Putin, một số bỏ chạy qua các nước lân cận. Tương tự giới trẻ tại Nam Hàn và Đài Loan hay các nước Nam Mỹ, nổi loạn biểu tình chống lại chính quyền quân phiệt, giúp được sự dân chủ hoá đất nước họ.

Các chương trình như Simpsons đã giúp củng cố nền văn hoá mỹ trên thế giới với tinh thần chống lại quyền lực của chính phủ. Họ có thể chế nhạo tổng thống hay bộ trưởng, dân biểu,…biểu tượng của quyền lực. Mỗi thứ 7, mình đều xem chương trình Saturday Night Live, họ chế diễu các chính trị gia, tổng thống, đủ trò.

Văn hoá là một vũ khí rất nguy hiểm cho các chính quyền độc tài. Mình nhớ có xem cuốn phim Lỗ Ma ni, nói về một cô thuyết minh các phim mỹ và tây phương được đem lậu vào xứ này trong thời gian cầm quyền của Ceauscescu. Người dân trả tiền để xem lén tại nhà ai trong chung cư. Khi người ta xem các phim cấm thì thấy trong các siêu thị của tư bản dãy chết, thực phẩm để đầy, nhà cửa to lớn, xe cộ nhiều nên họ bắt đầu đặt lại sự thật về tuyên truyền của chính phủ và mất niềm tin và lãnh đạo để sau này họ xử tử hai vợ chồng ông lãnh đạo.

Có một anh gốc Tiệp trong chuyến leo núi Kilimanjaro, kể là bố anh ta, có dịp đi sang tây Đức thì khám phá ra siêu thị đầy nhóc thực phẩm, không phải xếp hàng như ở Praha nên mất niềm tin vào đảng, dù ông ta là đảng viên trung thành từ mấy chục năm qua, luôn luôn phấn đấu để trở thành một đảng viên tốt của xã hội chủ nghĩa.

Trong quá khứ, văn hoá được biểu hiện qua giai cấp ưu tú và giàu sang. Sách vỡ rất đắt, chỉ dành cho các giới quý tộc. Họ gửi con họ vào đại học để ngẩm nghĩ về cuộc đời, học tiếng la tinh hay tiếng Hy Lạp,.. nông dân như mình thì muôn đời, không biết đọc.

Văn hoá đại chúng (popular culture) mà người ta thường nói hay nhạc đại chúng (pop Music) thể hiện một loại văn hoá, xoá bỏ từ từ sự kiểm soát của nhà cầm quyền. Như phong trào Hippie được xuất phát tại Hoa Kỳ rồi lan tới các nơi trên thế giới, để nói lên giới trẻ chống lại sự sai khiến của nhà cầm quyền, tiêu biểu nhất là đại nhạc hội Woodstocks, tiểu bang New York. Họ kêu gọi không gây chiến tranh, yêu chuộng hoà bình. Trong ánh mắt của chính quyền mỹ hay các nước khác là sự nổi loạn, bất tuân quyền lực của họ là phản động. Như Mai 68, ở âu châu, tạo thành cách mạng văn hoá khiến tổng thống De Gaulle phải ra lệnh cải cách.

Chính quyền lúc nào cũng lo sợ sự bất tuân dân sự của quần chúng. Mình xem trên mạng đăng tải các cuộc biểu tình vì vật giá leo thang tại Đức quốc, Pháp quốc, Hoà Lan, Ý Đại Lợi,…thậm chí nhiều biểu tình chống ủng hộ Ukraine nhưng không được đài truyền hình chính truyền tải. Họ tìm mọi cách để loại trừ như ở Gia-nã-đại, các tài xế xe tải đình công gì đó, chính phủ khoá tài khoản, trương mục của họ trong ngân hàng thế là mấy ông này phải bỏ về.

Trong tương lai chính phủ sẽ không dùng tiền mặt mà chỉ cho sử dụng tiền trên mạng, để kiểm soát quần chúng. Nghe kể ở Trung Cộng, ai mà lộn xộn là không được mua vé xe, máy bay hay thực phẩm, khiến chúng ta sẽ không dám đối kháng lại bạo quyền. Ở tây phương chắc sẽ không như vậy nhưng họ vẫn có thể khoá tài khoản của mình là ngọng.

Cải cách văn hoá thì các sách cổ điển về thi ca không cần thiết nữa như khi mình học trung học, ông tây bà đầm bắt học thuộc lòng các bài thơ của Corneille, Racine, Moliere, dù chả ăn nhập gì đến đời sống cá nhân. Gặp các người trẻ ở mấy nước thăm viếng. Họ hỏi lý do mình muốn thăm viếng xứ họ, mình kể đọc thơ của Homer, nói về các xứ này khiến họ như bò đội nón, vì chưa bao giờ nghe đến thi hào Hy Lạp Homer. Họ chỉ biết Kim Kardashian hay Kay West,… Chán Mớ Đời 

Các tiểu thuyết trở thành văn chương của giới trung lưu, thậm chí các tiểu thuyết được đăng báo thành các feuilleton như Francoise Sagan hay Colette,… văn hoá được bình dân học vụ, quần chúng hoá. Đọc tiểu thuyết dễ hơn đọc Albert Camus. Ở phi trường, vào mấy tiệm sách, chỉ bán tiểu thuyết nhiều, còn sách về thương mại, lèo tèo vài cuốn.

Đầu thế kỷ 20, sự phát triển của văn hoá giải trí như xi nê, ca nhạc kịch, các công viên du chơi như Disneyland, nhạc được phổ biến qua các phương tiện truyền thông như radio và truyền hình, giúp thu hút thêm khán thính giả đến với văn hoá đại chúng, dần dần tạo ra một ngôn ngữ chung cho loài người trên thế giới. Ngày nay với internet, thế giới như được gần lại với nhau, không xa lạ, khác biệt.

Có thể nói văn hoá mỹ là hệ quả đầu tiên của cuộc cách mạng văn hoá đại chúng hiện nay trên thế giới. Hoa Kỳ là một xã hội đa chủng tộc nên gom đủ các chủng tộc trên thế giới và từ từ được mỹ hoá, đúng hơn là tạo dựng một văn hoá đa chủng tộc. Lấy thí dụ nhạc Rock, ảnh hưởng của nhạc người da đen, nhạc country của người Mỹ trắng, hay nhạc Mễ như bản nhạc La Bamba. Họ lấy giai điệu, một bài hát của người Mễ rồi biến tấu lại. Dù là tiếng Mễ nhưng người Mỹ vẫn thích.

Trước 75, có ban nhạc Phượng Hoàng làm nhạc lời việt với sự ảnh hưởng của nhạc Pop Hoa Kỳ hay nhạc sến mà nay người ta gọi nhạc Bolero, cũng bắt nguồn từ nhạc cải cách, ảnh hưởng của nhạc tây phương,…

Một người gốc da vàng được tiếp cận đến nhạc Jazz của người da đen hay một người da trắng có thể nghe nhạc Mariachi và uống Tequila của Mễ. Từ từ các văn hoá của nhiều cộng đồng được gom lại, tạo ra một văn hoá đa chủng tộc.

Có lẻ lý do đó mà văn hoá mỹ được bành trướng dễ dàng tại các nước Âu châu, á châu hay phi châu,…vì có ảnh hưởng bởi các chủng tộc khác nhau, di dân tại Hoa Kỳ.

Nếu chúng ta nhìn văn hoá mỹ được gom lại các nền văn hoá khác nhau của người di dân từ khắp thế giới theo sự phát triển của Hoa Kỳ. Các nước khác muốn phát triển cũng phải mượn các văn hoá khác để tạo ra cho chính mình một văn hoá mới. Phải có sự cọ sát, giao thoa giữa hai nền văn hoá mới tạo ra cái mới.

Điển hình, người Hy Lạp chinh phục, đô hộ người Ai Cập. Họ mạnh về quân sự nhưng về văn hoá thì không bằng người Ai Cập có nền văn minh khá cao, lâu đời hơn. Người Hy Lạp học hỏi nền văn minh của người Ai Cập, để tạo ra nền văn mình HY Lạp gây ảnh hưởng cho thế giới ngày nay. Họ vay mượn kiến trúc Ai Cập để tạo ra những đền thờ kiến trúc tuyệt mỹ mà 3,000 năm sau vẫn là tuyệt tác.

Đến người la mã vay mượn của người Hy Lạp với kỹ thuật của họ đã để lại cho nhân loại biết bao nhiêu công trình tuyệt mỹ. Người âu châu bắt chước người Hy Lạp và La mã để tạo ra các kiến trúc thời Phục Hưng,…và cứ như thế đến ngày nay.

Sự cọ sát các văn hoá đa chủng tại Hoa Kỳ đã kiến tạo ra một văn hoá đại chúng, gây ảnh hưởng trên toàn cầu từ 30 năm qua. Có lẻ các văn hoá tại nhiều quốc gia bị ảnh hưởng bởi văn hóa Mỹ nhưng trên thực tế, các nền văn hoá trên thế giới đang tự biến hoá như văn hoá Mỹ mấy chục năm về trước.

Có lẻ lo sợ mất bản sắc hay bị văn hoá mỹ đô hộ nên có nhiều nước đang tìm cách ngăn cản, kiểm duyệt trên mạng. Nguy hiểm nhất là tinh thần bất phục tùng chính quyền mà chúng ta thấy qua Mùa Xuân Ả Rập. Hoa Kỳ còn nhiều quyền lợi nên chưa để các chính quyền thân mỹ rớt đài. Các nhà đầu tư tây phương lo âu nên không dám tiếp tục đầu tư nên Trung Cộng nhảy vào. Mình thấy đâu đâu đều có dấu vết của Trung Cộng như điện thoại Xaomi, xe hơi tàu xuất hiện trên đường phố Ai Cập và Jordan hay Tanzania. Biết đâu một ngày nào đó người Ai Cập sẽ hát nhạc tàu. Văn hoá họ sẽ biến thể vì ảnh hưởng văn hoá người Hán. Mình đọc ở đâu đó, cách đây mấy chục ngàn năm, một số dân từ Ai Cập, đã di dân về đến á châu , nay là Trung Cộng. (Còn tiếp)

Nguyễn Hoàng Sơn 




Chiến tranh uỷ nhiệm

 Theo tin tức hai bên thì chiến trường tại Ukraine, có mòi hai bên chết nhiều hơn mấy tháng đầu của cuộc chiến. Đọc tin tức phía nga thì mới giết được trên 4,000 quân Ukraine khi họ đánh chiếm lại các phần đất bị tạm chiếm. Chiến thuật gì mà họ bỏ đất để quân Ukraine hồ hởi chạy lại thì bị pháo kích và rừng mìn. Báo Anh quốc tờ Guardian phỏng vấn lính Ukraine nói rất châm để chiếm lại nhưng báo phía bên Âu châu Hoa Kỳ thì kêu quân nga chạy như vịt nên không biết đâu là bến bờ.

Nghe nói Putin ra lệnh đôn quân, khiến người nga bỏ chạy sang các nước lân cận. Tại sao Putin không ra lệnh cấm đàn ông ở tuổi tác chiến, không được rời Nga như tổng thống Ukraine đã làm.

Theo mình hiểu Hoa Kỳ chiếm đóng Á PHủ Hãn vì vùng này có nhiều hầm mõ tài nguyên. Khi xưa, đế quốc Anh muốn đánh tan đế chế Ottoman vì chiếm giữ các vùng trung đông có túi dầu hỏa. Hoa Kỳ tưởng là đã giúp nhóm người dân sở tại chống lại Liên Xô khi xưa nên có thể bình định dễ dàng. Ai ngờ Liên Xô và Trung Cộng nhảy vào, giúp taliban làm rĩ máu lính mỹ và tiền nên cuối cùng sau 20 năm, Hoa Kỳ đành bỏ chạy. Anh ba tàu nhảy vào, nấu hoành thánh thịt cừu cho Taliban ăn. Vui vẻ cả làng.

Ukraine cũng giàu có tài nguyên nhưng không muốn bị người Nga đô hộ nữa, muốn trở thành một Ba Lan của ngày nay nên chấp nhận đánh ủy nhiệm dùm Hoa Kỳ và âu châu để làm rĩ máu quân dân của Putin. Quân dân Ukraine chết như rạ mà NATO vẫn chưa cho họ làm thành viên. Không biết dân Ukraine phải chết đến bao nhiêu mới được gia nhập khối này và Liên Hiệp Âu Châu. Trong khi đó Anh quốc lại rời bỏ Liên HIệp Âu Châu vì thấy không có lợi. Các kinh tế gia tiên đoán là Liên Hiệp Âu Châu sẽ bị hủy bỏ trong tương lai vì phong trào dân tuý lên cao. 

Nghe diễn văn của bà thủ tướng Ý Đại Lợi khi tranh cử, chửi rủa tổng thống Pháp như điên để hốt phiếu, nay lên chức thủ tướng, ôm hôn tổng thống trẻ này vui vẻ cả làng. Ai ngờ bác Putin giúp mấy nước này giác ngộ cách mạng nên ho kiên định lập trường liên hiệp lại và các nước trung lập trước đây đều nhảy vào xin gia nhập và nghe lời anh Mỹ lại. Nói chung dân số âu châu đang lão hoá, họ không chịu sinh sản nên tương lai rất mập mù. 

Đức quốc có thể trở thành nước của người Thổ Nhĩ Kỳ. Sau đệ nhị thế chiến, muốn phát triển, họ cần nhân công nên nhận mấy anh Thổ Nhĩ Kỳ vào, nay đến thế hệ thứ 3 sinh sống tại đây và họ lại thích sinh sản, được chính phủ Đức khuyến khích để được thưởng. Cali có trên 50% người Mỹ gốc Mễ, chưa kể số dân ở lậu, nghe nói lên đến 5 triệu người. Ra dường, quảng cáo có cả tiếng Mễ.


Có anh bạn đi Ukraine mới về, tặng cho cái áo. Mình đoán là áo của quân đội Ukraine.

Tuyên truyền hai bên khiến mình chả hiểu đâu là sự thật. Có ông tướng mỹ tên Petraeus lên truyền hình tuyên bố vớ vẩn, không biết mắc cỡ khi ông ta nướng bao nhiêu lính mỹ và tiền người Mỹ đóng thuế tại Á Phủ Hãn. Cứ tưởng tượng số tiền họ đốt ở Á Phủ Hãn, dùng để làm lại, tân trang lại Hoa Kỳ, dân nghèo được đi học nghề đàng hoàng, y tế tốt đẹp hơn.

NATO được xem là cổ máy chiến tranh. Mấy hôm nay, họ lên án Putin phá hoại đường ống dẫn dầu hay khí đốt gì từ xứ ông ta đến Đức quốc, đúng lúc Ba Lan cắt băng khánh thành đường dẫn dầu từ Thuỵ Điển hay Nã Uy đến. Nếu mình có đường ống dẫn dầu để bán cho thiên hạ, mình đâu có điên mà phá hoại ống của mình. Khi nghe mấy ông tướng lên tiếng cảnh báo Putin là sẽ trả đũa nếu phá hoại đường ống của họ khiến mình thất kinh.

Tin tức quốc phòng Nga cho hay đã hack được điện thoại của bà thủ tướng Anh quốc, mới từ chức. Bà ta gọi cho bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ, kêu là xong om vụ phá nổ đường ống của nga do lực lượng đặc biệt của hoàng gia anh thực hiện. Báo chi nhảy vào chửi mấy mụ cầm quyền cứ xài điện thoại cá nhân để nói chuyện thay vì dùng điện thoại của quốc phòng như bà Clinton, email riêng. Mình nghĩ bà thủ tướng Anh quốc từ chức vì vụ điện thoại của bà ta bị hack dù mới lên chức có 45 ngày, chớ không phải vì chuyện bá vơ mà họ đưa ra. Tin treen mạnh cho hay, Nga đã cos đủ bằng cớ was là lực lượng đặc biệt của Anh quốc phá hủy đường ống của họ.

Nhìn lại thì thấy tình hình hiện nay như trước thế chiến thứ 1. Kinh tế chới với đưa đến nhóm Phát xít lên cầm quyền, rồi chiến tranh. Tuần rồi, Ý Đại Lợi bầu đảng cực hữu của xứ này, tuần này thì Ba Tây, xem ra thì bên cực tả có mòi thắng đậm cho cuộc bầu cử tổng thống giữa hai bên. Xem chừng thì tháng 11, đảng Cộng Hoà lại chiếm lại quốc hội.

Dân chủ kiếm phiếu nên kêu tặng $10,000 cho sinh viên trả nợ đại học, bị thưa kiện nên rút lui. Chán Mớ Đời 

Tình hình kinh tế Hoa Kỳ không sáng sủa lắm, nên họ tuyên truyền chiến tranh Ukraine nhưng người Mỹ thì mấy tuần lễ đầu còn tham gia nay trở lại đời sống thường nhật, cứ rên đi chợ. Ai chết mặc ai, miễn là đừng đụng tới nồi cơm, đúng hơn là hamburger của họ.

Trên mạng, thấy họ cho xem mấy cái clip, bắn cháy xe tăng từ trên mấy cái Drone không người lái khiến mình thất kinh. Cứ một chiếc xe tăng hay trực thăng của hai bên mà bị bắn cháy là biết bao nhiêu người lính chết. Mấy người này họ chết thì gia đình họ mất đi một người cha, một người con hay một người chồng. Không có gì đáng hoan hô cả. Nhiều khi lính hai bên là anh em, họ hàng nhau không chừng vì sự liên hệ lịch sử của hai nước từ lâu.

Qua chiến tranh Việt Nam, chúng ta thấy người tây phương, chia cắt Việt Nam thành hai rồi đưa súng đạn để hai bên đánh nhau vì thế chiến thứ 2, họ chết khá nhiều. Họ uỷ nhiệm cho chúng ta đánh nhau đến khi họ bắt tay với Trung Cộng để bán coca cola và kem đánh răng thì họ phủi tay như ngày nay họ bỏ Á Phủ Hãn sau 20 năm hô hào phụ nữ bình đẳng bú xua la mua.

Trung Cộng có vấn đề dân số bị lão hoá nên họ nghĩ nếu muốn chiếm Đài Loan để thống nhất thì phải làm bây giờ. Hoa Kỳ cứ xúi Trung Cộng đánh Đài Loan như bà Pelosi trêu chọc, bay đến Đài Loan. Trước đây, viên chức Hoa Kỳ gặp các lãnh đạo Đài Loan âm thầm không phô trương vì sợ anh Tàu cộng giận. Nay người đứng thứ 3 của lãnh đạo Hoa Kỳ, ngang nhiên bay đến Đài Loan.

Hoa Kỳ uỷ nhiệm cho Đài Loan chọc tức Trung Cộng cho vui, để bán súng ống. Úc Đại Lợi cũng đang bị dính vào vụ bị ủy nhiệm, chống trả Trung Cộng. Mình đi mấy nước ở trung Đông, thấy Nhật Bản và Nam Hàn bán xe hơi nhiều nhất, thấy tiếc cho Hoa Kỳ nhưng nghĩ lại Hoa Kỳ cho đàn em ăn vụ xe hơi còn họ chỉ cần bán vũ khí, lời hơn. Chiến trường tại Ukraina là nơi quảng cáo cho súng ống của Hoa Kỳ. Mấy anh âu châu cũng muốn bán vũ khí nên tặng Ukraine để tiếp thị súng ống của mình.

Mỗi tuần mình ra biển đi bộ với đồng chí gái, thấy bên đường, các hình ảnh lính tử vong tại chiến trường Iraq hay Á pHủ Hãn. Chỉ có dân nghèo mới đi lính chết còn con của mấy người cổ suý chiến tranh ở nhà xem truyền hình. Chán Mớ Đời 

Mình chỉ mong hai bên ngừng chiến, rút lui để người dân địa phương tự quyết định tương lai của họ. Chiến tranh chỉ có người nghèo là chết còn con mấy tên hô hào ra mặt trận, nằm yên ở nhà. Chán Mớ Đời 

Nguyễn Hoàng Sơn 




Cuộc chiến dơ bẩn

 Cả tháng nay không xem xi-nê, mới về nhà, bị jetlag, ngủ không được nên bò dậy xem phim Á Căn Đình về vụ kiện lịch sử sau khi quốc gia này dành lại nền dân chủ từ đám quân phiệt.

Sau khi Sàigòn thất thủ, nói chung 3 nước Đông Dương bị quân đội cộng sản chiếm đóng, Hoa Kỳ rất lo sợ các nước Nam Mỹ như Á Căn Đình, Chí Lợi,..sẽ ngã về phía Liên Xô nên Henry Kissinger, ủng hộ các nhóm quân đội của mấy xứ này, lật đổ các chính phủ dân chủ do dân bầu. Lần lượt các tướng lãnh lật đổ chính quyền Salvador Allende ở Chí lợi, Isabel Péron ở Á Căn Đình mà sau này có chương trình ca nhạc Broadway nổi tiếng Evita với bản nhạc nổi tiếng “don’t cry for me Argentina” mà mình có xem khi đi làm ở Luân Đôn.

Đầu thế kỷ 20, Á Căn Đình được xem là nước giàu có nhất tại Nam Mỹ với ngành canh nông của họ nhất là thịt bò nổi tiếng. Khi ông tướng Juan Péron lên ngôi, thành lập một chính quyền dân tuý xã hội chủ nghĩa thì biến kinh tế quốc gia này với lạm phát rất cao. Lên đến 297.5% khiến dân tình khóc như mưa. Các chương trình cải cách xã hội của họ khiến ngân sách quốc gia bị thâm thủng, các điền chủ mất quyền lợi nhiều nên ủng hộ quân đội cướp lấy chính quyền, tạo ra cuộc chiến dơ bẩn khiến đến nay có 30,000 người bị mất tích, không tìm ra thi thể.

Vợ chồng ông Juan Péron làm tổng thống Á Căn Đình đến 3 nhiệm kỳ. Bần cố nông thì yêu mến hai vợ chồng này. Lấy của địa chủ cho bần cố nông.

Sau 3 năm cầm quyền, số lượng vàng dự trữ của Á Căn Đình từ 1.1 tỷ đô la xuống còn $258 triệu đôla. Nên nhớ dạo ấy một ounce vàng có thể đổi tương đương $35.00 đến khi ông Nixon chơi cha thiên hạ dẹp vụ này vào năm 1971.

Ông tướng Péron làm tổng thống đến 3 nhiệm kỳ, kinh tế te tua khiến người dân chán ghét nên có một số được Liên Xô hổ trở, thành lập kháng chiến như Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam trước 1975 tại Việt Nam. Tình hình chính trị bất ổn thêm Hoa Kỳ lo sợ sau cuộc chiến tranh Việt Nam chấm dứt, sẽ khiến họ mất thêm ảnh hưởng miền nam Châu Mỹ.

Kissinger gặp các tướng Nam Mỹ và nói nhỏ sẽ ủng hộ nên mấy ông thần lật đổ mấy chính phủ dân cử như Allende và vợ ông Peron nắm quyền khi ông Peron qua đời. Nhớ dạo đó, ở Pháp nên thiên hạ chửi bới Hoa Kỳ, nhúng tay vào các cuộc lật đổ này.

Vấn đề là mấy ông tướng lên cầm quyền, cũng ngu dốt nên lạm phát còn lên cao hơn thời Peron. Để giải toả ấm ức của dân chúng, mấy ông tướng tổ chức được giải túc cầu thế giới tại Á Căn Đình, mua chuộc dữ dội, xem các trận đấu mà chán và cuối cùng Á Căn Đình thắng. Họ lại đem quân chiếm đóng đảo Falkland của Anh quốc nên bị bà Thatcher đem quân đánh te tua nên từ từ, Hoa Kỳ thấy chết nhiều rồi nên kêu họ nhường ngôi lại cho chính quyền dân cử.

Dạo ấy ở Paris, mình nghe nói đến các vụ bắt cóc, vi phạm nhân quyền của các chế độ quân phiệt. Mỗi tuần mấy bà mẹ có con bị bắt cóc, ra quãng trường tháng 5 (Plaza De Mayo), đi tuần hành, đòi tin tức của con họ. Giới cực hữu thì kêu đó là đám cộng sản, phải diệt trừ còn giới cực tả thì chửi, kêu phát xít đủ trò khiến mình chả hiểu gì cả. Nói chung rất lộn xộn vì dạo ấy có ông thần mang tên Carlos, khủng bố khét tiếng đã bắn chết mấy nhân viên phản gián của pháp, hay nhóm Andreas Baader của Tây Đức, nhóm Action Directe của Pháp, nhóm vệ binh đỏ của Ý Đại Lợi và Nhật Bản thêm nhóm Tháng 9 Đen của Palestine.

Cuốn phim mình xem nói về toà xử các quân nhân dính dáng đến sự diệt chủng, bắt cóc thường dân, tra tấn rồi làm biến mất trên 30,000 nạn nhân mà ngày nay không ai biết đã chết ra sao và được quăng xác ở đâu. Khi chính quyền dân cử Alfonsin được bầu lên. Ông ta ra lệnh, có lẻ để xoa dịu quần chúng Hoa Kỳ và tây phương, xét xử các vụ bắt cóc của quân đội và thủ tiêu.

Không ai dám lãnh nhiệm vụ này vì quân đội vẫn mạnh, sợ chết. Có ông công tố viên tên Strassera chấp nhận nhiệm vụ này, xét vụ “cuộc chiến dơ bẩn” của quân đội từ 1976-1983. Thấy mấy ông tướng kêu là không chấp nhận toà án dân sự.

Ông toà Strassera không muốn đảm nhận công việc này nhưng bà vợ kêu ông ta phải chấp nhận, để đem sự thật công bằng lẻ phải đến cho dân Á Căn Đình. Ông ta không có ai muốn làm cộng sự viên vì sợ nên cuối cùng có mấy người trẻ thuộc gia đình quyền thế và quân đội, chấp nhận tham gia, đóng góp, tìm tài liệu. Khi phỏng vấn họ, hỏi tại sao. Họ đều trả lời là muốn tìm hiểu về quá khứ của á căn đình.

Có ông Moreno Ocampo, cháu nội của tướng đầu tiên Á Căn Đình, được bổ nhiệm làm phụ tá và khuyên ông ta tìm những cộng sự viên trẻ vì họ không sợ. Có gia đình rồi con người bổng nhiên hèn như mình, nghe lời vợ, không dám cãi. Ông Ocampo phỏng vấn các luật sư trẻ hay sinh viên luật khoa, tạo dựng một tổ hợp làm việc hăng hái, đi tìm các chứng nhân của cuộc chiến dơ bẩn. Họ gom lại được một hồ sơ gồm 4,000 trang, có 709 hồ sơ và đến 8,000 chứng nhân.

Cuối cùng thì mấy ông tướng đều bị tuyên án chung thân, cho thấy dạo ấy Hoa Kỳ nới tay với các chính quyền dưới sự ảnh hưởng của họ, khuyến khích dân chủ hoá như các nước Nam Mỹ, Á Châu như Nam Hàn, Đài Loan, từng được các nhóm quân phiệt cầm quyền. Nhờ vậy mà các nước này phát triển nhanh như ngày nay. Nam HÀn đã được dân chủ hoá cũng như Đài Loan nên nước họ trở nên thịnh vượng, không có cảnh dân họ đi làm thuê ở các nước khác. Trong chiến tranh Việt Nam, lính Nam Hàn được đưa qua tham chiến tại Việt Nam để lãnh lương của Hoa Kỳ.

Xem phim kể về lịch sử hiện đại, mới hiểu thêm những gì đã xẩy ra. Dạo ấy truyền thông tuyên truyền nên tuỳ theo quan điểm chính trị, chúng ta cổ võ phe ta tương tự ngày nay trong cuộc chiến tại Ukraine.

Mình đi thăm viếng Phi châu và trung Đông mới về, thấy đâu đâu đều uống coca cola và Pépsi cola, ăn MacDonalds, BUrger King hay Pizza. Giới trẻ bận áo quần hiệu của Hoa Kỳ nên mới hiểu thêm lý do các nước của BRICS nay có thêm Saudi Arabia, muốn chống lại văn hoá của Tây phương hay đúng hơn Hoa Kỳ. Mình nhớ khi xưa, ông bộ trưởng văn hoá Pháp Jacques Lang, kêu tẩy chay văn hoá mỹ nhưng ngày nay thì xem như văn hoá mỹ đã chiếm hoàn toàn khắp nơi. Đâu đâu đều nói tiếng anh, bận quần Jean.

Đâu đâu cũng muốn đeo ví LV của tây, thời trang của Ý Đại Lợi, Hoa Kỳ. Mình thấy ở Ai Cập và Jordan, quảng cáo JUlia RObert về nước hoa của Pháp, đủ trò. Khi người tây phương áp dụng văn hoá của họ trên các nền văn hoá khác, vô hình trung biến các nước khác trở thành nô lệ cho họ, mua sắm các đồ sản xuất do họ sản xuất. Nguy hiểm nhất là văn hoá sở tại sẽ không phát triển mà bị tây phương hoá.

 Lý do đó mà các nước đông dân như ấn độ, Trung Cộng, Nga, Nam Phi, Ba Tây, có dân số tổng cộng trên phân nữa của dân số thế giới, muốn thoát ra khỏi vòng vây văn hoá và kinh tế của tây phương. Anh phải trồng và bán bao nhiêu tấn để mua một cái điện thoại thông minh hay cái ví Louis Vuiton, được sản xuất tại Trung Cộng hay Ấn Độ. Chán Mớ Đời 

Mình sống tại Hoa Kỳ nên ủng hộ chính sách của Hoa Kỳ nhưng đặt trong vào trường hợp các nước khác thì mình phải hiểu lý do tại sao họ tìm cách chống lại tây phương và Hoa Kỳ.

Mình dự định viếng thăm xứ Á Căn Đình và CHí Lợi năm tới để hiểu thêm về lịch sử 2 nước này thay vì chỉ đọc sách báo tuyên truyền của hai bên. Tính leo núi của mấy xứ này nhưng để xem, có thể chỉ đi viếng vùng Patagonia thôi, vì núi cao nhất Á Căn Đình, nghe nói chỉ có 30% thành công leo lên được dù người có kinh nghiệm leo núi.

Nguyễn Hoàng Sơn 


Căn nhà là tài sản của mình?

 Dạo này, mình lo quắn đít, chạy đi xem nhà để mua nhưng Chán Mớ Đời vì không có deal tốt. Lý do là mình mới bán một miếng đất, có lời nên phải mua thế lại nếu không sẽ bị đánh thuế tiền lời. Mình có 45 ngày để tìm mua và có 6 tháng để sang tên. Sau đó, không mua thì đóng thuế.

Mình đang suy nghĩ có nên đóng thuế, và giữ tiền, đợi năm 2024 thì chạy ra đi mua lại. Lý do mua bây giờ, đến năm 2024, giá nhà có thể xuống 30-50%. Các chuyên gia về đầu tư đều la trời là vô tiền khoáng hậu, te tua hơn năm 2008. Lý do là covid, chính phủ in tiền để khỏi bị suy thoái kinh tế rồi ông Biden lên, in tiếp tiền. Nay thì bà con hết sợ, vì chích 3, 4 mũi vẫn bị dính covid. Cho thấy chích ngừa không thằng công như chích ngừa cúm hàng năm, vẫn dính cúm. Hỏi bác sĩ thì được trả lời là vì loại cúm khác. Chán Mớ Đời 

Người Mỹ thường xem căn nhà là tài sản của họ nhưng trên thực tế thì không đúng lắm. Lý do là họ mua nhà trả góp, số nợ lớn hơn vốn chủ sở hữu. Nếu không trả tiền lời thì ngân hàng xiết nhà, mất hết. Tương tự mua xe trả góp hay điện thoại , tủ lạnh….

 Mình nhớ căn nhà đầu tiên hai vợ chồng trước khi làm đám cưới. Giá $180,000, thêm sửa chửa và giấy tờ xem như $200,000. 6 tháng sau, bố mẹ vợ kêu vợ chồng mình về ở với ông bà. Lý do là gia đình ông anh đầu dọn ra, không có ai chăm nom hai cụ.

Mình tính bán nhưng lúc đó nhà xuống đâu $160,000, xem như 10%. Thế là hai vợ chồng đồng ý cho thuê, đủ giá với tiền mượn ngân hàng. Hai năm sau đó, mình vào nghề đi mua nhà cho thuê thì giá nhà trong khu Little Sàigòn dạo ấy xuống còn $130,000, xem như bay mất $50,000. Người ta quăn nhà, hay năn nỉ mình lấy nhà họ. Dạo ấy mình mà có sự hiểu biết như ngày nay thì có lẻ đã mua khá nhiều nhà. Nay thì giàu to. Có người năn nỉ mình lấy dùm họ 20 căn nhà. Kinh

Mình có anh bạn ở San Jose, dọn về miền Đông Bắc, bán nhà, phải bỏ thêm $20,000 để trả nợ, vì giá nhà xuống như điên.

Mình có thằng cháu, mới mua được căn nhà đâu 1 triệu, bỏ thêm $200,000 để sửa chửa cho hoành tráng để tháng 11 này làm đám cưới. Xem như căn nhà mua là $1,200,000. Nếu như dự đoán của mấy tên chuyên gia về kinh tế, đầu tư mà mình mua tài liệu, nhà có thể xuống đến 50% để quân bình lại. Thằng cháu và vợ sẽ mất đi $600,000, nghĩa là $1,000,000. Chúng phải đi làm được $1,000,000 đóng thuế 45% mới có số tiền $600,000.

Khi nhà xuống vào những năm 90, mình may là có người thuê nhà, trả được tiền lời của ngân hàng, cho nên còn giữ được căn nhà. Dạo ấy mình cũng bị sa thãi lên xuống như biểu đồ hình Sin. Đúng là từ từ, nếu cố thủ thì giá nhà sẽ lên lại nhờ lạm phát chớ không giàu hơn. Dạo mình mua căn nhà, lương thấp hơn, giá xăng $1/ Gallon nay lên gần $6.

Đến năm 1997, thì căn nhà của mình mua lên lại giá $180,000. Vấn đề là xăng dạo ấy lên $2/ gallon, nghĩa là gấp đôi khi mình mới lấy vợ. Theo tài chánh thì $180,000 năm 1992, 4 năm sau đã mất giá trị đến 50%.

Sau 30 năm, mình trả tổng cộng tiền lời và tiền là $327,665 cho căn nhà mua giá $180,000, chưa kể tiền sửa chửa, sơn phết, thay mái nhà, làm tường hàng rào, thay máy sưởi,… giá bây giờ là đâu $800,000. Nếu bán thì mất độ 10% sửa chửa và tiền huê hồng, xem như còn $720,000. Nếu đồng chí gái đồng ý, hai vợ chồng dọn về ở đó được hai năm rồi bán thì sẽ được luật 121, miễn thuế mỗi người $250,000 hay $500,000 cho hai vợ chồng. Vấn đề là khi đã dọn vào nhà lớn hơn thì khó mà giải thích cho đồng chí gái hiểu vấn đề, dọn vào căn nhà cũ.

Trường hợp cho thuê thì phải đóng thuế trên $720,000 vì đã khấu trừ từ 30 năm qua. Do đó phải tiếp tục cho thuê tới khi chết, con cháu thừa hưởng thì không bị đánh thuế nếu gia sản dưới 11 triệu. Trong tương lai, họ sẽ hạ xuống để đánh thuế tài sản, để nuôi đám Babyboomers, thế hệ của mình về hưu. 

Vấn đề là tại Hoa Kỳ, chúng ta sinh sống trong một hệ thống tài chánh khác với Việt Nam xưa nên phải theo cuộc chơi. Nếu không thì mình sẽ bị bỏ sau người Mỹ.

Nếu mua nhà để ở thì chính phủ cho trừ thuế, khấu trừ các khoảng chi tiêu như tiền lời trả ngân hàng, thuế điền trạch, bảo hiểm. Nếu mua nhà bằng tiền tươi như khi xưa ở Việt Nam, thì không được khấu trừ các phần này thì đi làm sẽ phải đóng thuế cao hơn. Nhà sửa chửa thì chỉ được khấu trừ khi bán nhưng thường thì được kháu trừ mỗi người $250,000 nên hai vợ chồng là miễn thuế $500,000.

Cách mà hay nhất là để công ty mướn nhà để ở, như vậy công ty có thể khấu trừ hoàn toàn tiền thuê nhà. Vấn đề làm sao giải thích cho mụ vợ. Mụ kêu ai lại đi mướn nhà, mình có nhà của mình mới cảm thấy vui vẻ. Chán Mớ Đời 

Nữa đời hương phấn

 Hôm trước, đi Seminar, có tên bạn tàu, đặt mua thức ăn tàu đem lại khách sạn, để mời ông Rich Dad ăn trưa với hai đứa con của hắn. Ông ta nổi hứng không chịu ăn với gia đình hắn, lại muốn ngồi nói chuyện với mình. Không ngờ đó là buổi ăn cuối cùng với ông ta. Ông ta qua đời sau đó vài tuần. Mình nói thằng con đi ăn với mấy người học chung, để học hỏi ở họ. Cứ lẩn quẩn với bố thì không biết gì ngoài bố. Mình không ăn trưa, chiều học xong, đi ăn với đồng chí gái. 

Vợ ông Rich Dad, đi lấy thức ăn tàu về cho mình ăn chung với ông Rich Dad. Ăn thấy ngon, mấy món xíu mại, há cảo nên mình hỏi hắn mua ở tiệm nào. Hắn cho biết tiệm ở Costa Mesa nên qua hôm sau, mình chở đồng chí gái đi ăn.

Đến nơi thì mụ vợ kêu đã ăn ở tiệm này rồi, với cô cháu. Đồng chí gái có cô cháu rất thành công, cô ta đưa một thẻ tín dụng cho ông bố, để ông bố xài líp ba ga. Ngày nào mà con mình cho mình cái thẻ tín dụng như mình đưa cho nó, khi đi học xài chắc vui. Đồng chí gái có một người cháu khác, chả học đại học gì cả, mở công ty bán đồ gắp kít chó khi dẫn chó đi bộ. Buồn buồn có người mua 8, 9 triệu gì đó khiến nó bây giờ thất nghiệp ở tuổi 30. Đang mò mò xem có ý gì hay để kinh doanh.

Chuyện tình ở xứ 1001 đêm

Mình thuộc loại trùm sò nên ăn các quán bình dân cả đời, còn mụ vợ thuộc dòng Tôn Thất nên thích đi ăn mấy chỗ này. Vào ăn thì thấy chả có gì đặc sắc cả, ngoài khung cảnh sạch sẽ hơn Bolsa. Có lẻ khi ăn thức ăn của tên bạn tàu, có mùi trầm hương, hiệu lá bồ đề nên thấy ngon, còn khi trả tiền khá cao thì cái lưỡi của mình thấy khác khác, hơi đắng đắng, tiếc tiền. Tính mình lạ lắm, ăn cơm của người ta mời thì thấy ngon, còn ăn cơm mình nấu thì Chán Mớ Đời.

Ăn xong, mụ vợ kêu đi bộ cho tiêu cơm nên mình đi theo. Mụ kêu đứng đây, để mụ đi vòng vòng xem thời trang. Mình đứng xớ rớ, đọc tin tức nhà cửa rao bán, đợi vợ như mấy tên đàn ông khác, ngồi ghế, hát anh còn nợ tiền em shopping tháng trước chưa trả, anh còn nợ, anh còn nợ,… trong các khu mua sắm, như Costa Mesa, họ để mấy cái ghế cho mấy ông chồng ngồi ngáp ruồi khi mấy bà đi mua sắm.

Đợi cả tiếng, mụ vợ đi ra rồi kêu từ ngày anh bán miếng đất, đi vào Louis Vuiton, em không sợ nữa, rất bình tỉnh, mặt vênh váo lên như bộ đội vào Sàigòn. Đi Ý Đại Lợi, đồng chí gái kêu con gái vào tiệm Gucci, giống anh không sợ gì cả, hỏi đủ thứ trò, trong khi đồng chí gái từ ngày lấy mình, không tiền nên cứ lo ngay ngáy, chỉ mua áo quần ở Tj Max, khi hạ giá. Louis Vuiton mình có mua cái ví ở cửa hàng trên đại lộ Champs Elysees tại Paris cho mụ vợ, một cái khác Gucci khi đi Ý Đại Lợi nhưng lấy mình nên cô nàng sợ không dám xài, nay con gái cưỡng chế luôn. Lấy chồng nông dân nên sau 30 năm, bị nông dân hoá.

Nghe vợ nói khiến mình thương mụ vợ, phải chịu đựng nữa đời hương phấn từ ngày đăng ký quản lý đời mình. Nói cho ngay sống với mình rất khó. Đồng chí gái làm việc cật lực, cả năm để cuối năm lãnh tiền thưởng lao động vinh quang. Cô nàng vừa báo, nói để mua cái này sắm cái kia thì mình lấy tiền mua nhà cho thuê nên cô nàng chửi hoài. Vợ chồng tích góp mấy chục năm qua, nay mới sống nơi nới ra một chút. Suy thoái kinh tế sắp đến nên cũng chưa biết ra sao.

Có lần mụ vợ kể là lý do quyết định đong gạo thổi cơm với mình, vì có lần đi chơi với mình, thấy một tiệm ăn sang trọng, muốn vào ăn để xem có ngon hay không nhưng lại sợ họ không cho vào, không bận quần áo đàng hoàng. Đi với mình chỉ ăn phở gà, hay Pollo Loco. Ớn quá, không có lãng mạn chi cả. Mình kêu sợ thằng Tây nào, rồi kéo cửa bước vào. Món ăn âu châu thì mình rành nên giải thích cho cô nàng. Cô nàng chọn món Paella của Tây Ban Nha, ăn ngon nhớ đời nên quyết định lấy mình. Mình chả sợ ai hết, nhất là tây mỹ da trắng, mình chửi ráo hết. Mình rất sợ đụng chạm với người Việt nhưng gặp tây thì mình không sợ. Ai chửi mình trên mạng, mình cũng không muốn dây dưa với bò đỏ, bò vàng nhưng trên mấy trang của người Mỹ, người Pháp thì mình chửi búa xua la mua hết. Khôn Tây dại Việt. Chán Mớ Đời 

Khi xưa, đi học, có thầy Nguyễn Thạc, đánh đàn tây ban cầm rất chiến đấu, ngang ngửa với ông Đổ Đình Phương. Có hôm trong lớp, có tên nào xổ một câu tiếng tây khi thầy đang viết trên bảng. Tên này học Yersin qua nên hay xổ tiếng tây khiến thầy nổi khùng lên. Kêu ra đường gặp tây thì câm họng, quơ tay quơ chân nhưng gặp người Việt thì xổ tiếng tây bồi. Gặp tây phải mạnh dạn, nói tiếng tây không sợ, gặp người Việt thì nói tiếng Việt. Từ đó thấm vào đầu mình, qua tây là mình cãi lộn mệt thở với tây đầm. Gặp người Việt thì chả muốn tranh luận. Vì văn hoá biết bố mày là ai?

Mình kể cho thằng con đi kiếm vợ thì chơi trò như mình, cho đồng chí gái ăn toàn là Pollo Loco, mua 12 miếng cho đồng chí gái ăn mệt thở. Đi chơi với đồng chí gái trong thời gian đả thông tư tưởng, xét lý lịch trích ngang, trích dọc, mình đưa vào mấy quán như Pollo loco, MAc Donalds, vì có giữ mấy coupon “mua 1 tặng 1”. Phụ nữ mà nhất trí ăn quán nghèo thì nên lấy, còn mấy cô cứ đòi vào mấy tiệm sang thì không nên lấy. Họ thuộc loại tiêu tiền, sau này sẽ bỏ con, theo thằng khác có tiền nhiều hơn. Còn không thì con làm nô lệ đi cày trả nợ cho nó sắm đồ cả đời. 

Trước khi phát hiện ra mối tình hữu nghị của đồng chí gái, mình có quen mấy cô, toàn là dân thích đi ăn tiệm ngon, mua sắm loại chiến đấu, trả tiền nhà cho họ rồi cho gia đình họ, phải trả tiền mệt thở, đến khi thấy nợ thẻ tín dụng ngập đầu thì bỏ chạy mất dép chim về núi Nhạn, công viên ghế đá.

Mua 6 miếng gà, được tặng 6 miếng, đem ra biển ngồi gặm đùi gà. Không gì lãng mạn hơn. Nay mụ vợ cũng thích ra biển ăn nhưng ngồi có ghế đàng hoàng. Chỗ tiệm Lemonade ở Huntington Beach, có một chỗ có bàn ghế ngoài trời, ăn thoải mái, không đắt lắm.

Đồng chí gái lấy mình, suốt 30 năm mới hết mặc cảm nghèo. Họ hàng, bạn bè vợ chê mình như hủi, đi ăn kỵ, chả ai thèm nói chuyện, ngược lại mấy ông rể kỹ sư, bác sĩ thì được chăm sóc kỹ càng. Có lẻ đồng chí gái bị mặc cảm không bằng bạn bè, họ hàng về cung phu. Mình thì không để ý lắm vì thuộc dạng Anticonformist. Ai làm gì mình chả để ý. Mỗi người có một số phận, không nên phân bì hay so sánh. Nếu ai cũng giống ai thì không ai muốn làm cách mạng cả. 

Mình nhớ trong thời gian đả thông tư tưởng, duyệt xét lý lịch ngang dọc, đồng chí gái dẫn mình đến giới thiệu 1 ông anh họ. ông này, bác sĩ, chả thèm nói chuyện với mình, nói trước mặt mình để tao giới thiệu mi một ông bác sĩ. Đám cưới mình, ông ta không tham dự dù là anh em bạn dì. Kỵ giỗ gì, gặp mình không thèm nói chuyện.

Được cái là sau này, đồng chí gái ngạc nhiên thấy ông ta đến bắt tay mình, nói chuyện ân cần như kẻ thân tình, lâu năm gặp lại. Hỏi mình ông ta nói gì, mình cũng chả nhớ vì lo ăn bún bò, bánh nậm. U chau u chau cay hè. Mình khi vào đám đông thì chỉ ngồi yên, hóng chuyện thiên hạ, rất chánh niệm khi ăn nên chả để ý gì thiên hạ. Ai không thích mình thì mình tránh để họ khỏi mất công. Đóng kịch, xã giao nói chuyện với mình.

Bạn bè họ hàng đồng chí gái không ai thích mình cả. Bạn thì kêu mình thằng cốt cách nông dân, họ hàng thì kêu thằng nghèo nhưng không hiểu sao đồng chí gái vẫn kiên định lập trường, đạo đức cách mạng, không nghe lời của thế lực thù địch, phản động chọn mình làm đày tớ nhân dân. Rồi đồng chí gái đề xuất một kiến nghị, báo cáo khẩn trương với bố mẹ mình ở Việt Nam, ra city hall đăng ký quản lý đời anh, thề sông có cạn núi có mòn, song mối tình hữu nghị của đôi ta đời đời bền vững vì được bố mẹ vợ chấm.

 Ông bố vợ thì thích nói tiếng tây với mình, còn mẹ vợ thì nghe mình nói giọng Huế nên bà cụ mừng, có thằng rể đồng hương. Bình thường mình nói giọng Đà Lạt, gặp người miền nào thì mình nói giọng miền đó. Tự nhiên như vậy, không hiểu lý do. Tương tự, gặp Mễ mình nói tiếng Mễ, gặp Tây nói tây như hôm kia có ông Ý Đại Lợi ghé nhà thì nói tiếng ý. Cái đầu mình lạ lắm. Chắc thuộc gia đình thuần nông.

Nghèo nhưng cũng đi được Nam Cực đầu năm nay. Hôm kia đi ăn sinh nhật mấy người bạn, nha sĩ và bác sĩ, nghe họ than là không đi chơi được vì làm 3 ngày đầu của mỗi tuần để trả chi phí cho văn phòng. Thấy họ giàu có nhưng lại không đi giang hồ được.

30 năm khói lửa, nội chiến từng ngày, nay về hưu, thong dong ở nhà làm vườn, đồng chí gái dạo này kêu không đi chơi với mình thì lỗ. Khi xưa, đi đâu cũng phải đợi mụ vợ rảnh. Mụ cứ kêu bận việc nên mình cứ đi một mình, khiến mụ Chán Mớ Đời, về hưu để đi chơi với mình. Lý do là mình không thể đợi đồng chí gái về hưu mới đi chơi, lúc đó thì sụm bà chè, không đi chỉ có lết.

Hôm kia, đưa mình ra phi trường, đi phi châu leo núi Kilimanjaro, đồng chí gái ôm mình, mi cứ như tây đầm. Thấy lạ! Thường thì như người Việt, chỉ chào vài câu. Dạo này, mụ vợ hát nhạc Bolero nhiều nên có vẻ hơi bị đầm hoá. 2 tuần nữa sẽ gặp mụ vợ tại phi trường Istambul, để bay qua Ai Cập đi chơi hai tuần.

Tuần trước tổ chức ngày từ mẫu cho đồng chí gái với mấy đứa con. Làm sớm để cuối tuần này khỏi phải đợi chờ khi đi ăn tiệm.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn