Người Việt vs Người Nhật

 

Hồi nhỏ mình nghe người lớn nói người Việt rất thông minh hơn người Nhật khiến mình thất kinh vì học lịch sử họ nói ông Phan Bội Châu kêu gọi thanh niên đông du, rồi 3 người Việt làm việc chung thì không được như 3 người Nhật dù là trong lớp cô giáo tiếng Việt kêu 3 cây chụm lại thành hòn núi cao. Lớn lên 1 chút mình đi học lớp Nhật ngữ ở trường Việt ANh, hy vọng sau này đi du học như phong trào Đông Du khi xưa. Rồi thời thế đưa mình du học bên Tây. Lý do là trước đó có thời gian Việt Nam Cộng Hoà không cho du học tại Pháp, chỉ cho đi Mỹ, Nhật Bản, ở Âu châu chỉ có hai nước là Tây Đức và Ý Đại Lợi là được phép du học. Đến năm 1973 thì họ cho đi lại Pháp nên mình bỏ học tiếng Nhật. Chí thú đi Tây. Đi Hoa Kỳ thì tiền nhiều. 

Thời đó ai cũng khen người Nhật vì sự tiến bộ, phát triển đất nước sau thế chiến thứ 2, họ tổ chức thế vận hội ở Đông Kinh năm 1964 với vận động trường do kiến trúc sư Kenzo Tange thiết kế. Ai nấy cũng nói về phép lạ kinh tế của xứ phù tang sau khi lãnh 2 trái bom nguyên tử đầu tiên được thả trên thế giới xem chết bao nhiêu người. Mình có ghé thăm Hiroshima để xem ra sao, chỉ thấy vài bức Tường nhỏ còn sót lại cho dân tình nhớ chụp hình kỷ niệm. 

Quân đội Mỹ chiếm đóng xứ phù tang này nhưng rồi năm 1950, quân đội Bắc Hàn tràn qua biên giới đánh tới Hán Thành đến khi quân đội Mỹ đổ bộ phía Bắc đánh tập hậu. Hoa Kỳ thấy chuyên chở quân liệu từ Hoa Kỳ sang Triều Tiên quá lâu lắc nên sử dụng Nhật Bản để tiếp tế tiếp liệu cho quân đội Mỹ như Tân Gia BA, Phi Luật Tân, Thái Lan trong cuộc chiến Việt Nam.

Dạo ấy thủ tướng Kishi tuyên bố sẽ phát triển kinh tế Nhật Bản gấp đôi trong vòng 10 năm tới. Sử dụng phương cách sản xuất để bán cho ngoại quốc. Họ cố tình làm cho tiền Yen rất thấp để có thể bán đồ cho ngoại quốc vì rẻ và sản phẩm ngoại quốc rất cao so với tiền Nhật nên người Nhật mua đồ lô can xài thay vì mua đồ xịn như sau du lịch qua Tây mua hermes và lv. Trung Cộng sau này cũng sử dụng chiêu bài này để bán sản phẩm rẻ cho Hoa Kỳ và các xứ khác nhưng họ không có William Deming. 

https://en.wikipedia.org/wiki/Keiretsu

Phép nhiệm màu kinh tế Nhật Bản dựa vào sự phối hợp của ngân hàng Nhật Bản và và các công ty lớn được gọi là Keiretsu mà sau này Nam Hàn bắt chước gọi các tổ hợp này là Chaebol. Các Keiretsu như Mitsubishi làm việc với các công ty nhỏ, gia công sản xuất các đồ phụ Tùng,.. và liên hiệp với ngân hàng để cho vay vốn,.. để phát triển các máy móc điện tử như trường hợp ông Masaru Ibuka, được tin công ty At&T của Hoa Kỳ sản xuất các transistor và có thể bán cho các công ty ngoại. Ông ta qua Mỹ để xin mua để làm các radio. Năm 1955 họ cho ra đời máy radio nhỏ mang tên TR55, dưới tên công ty SOny. Sau đó họ cho ra đời TR63, nhỏ hơn và âm thanh rõ hơn. Radio TR63 bán lần đầu tiên lên hơn 1 triệu cái. Công ty Sharp và Toshiba cũng bắt chước sản xuất radio đưa lên đến 6 triệu máy radio được bán cho ngoại quốc. Khiến kinh tế tăng trưởng 7.2%. Sản phẩm Nhật Bản làm các công ty Hoa Kỳ đóng cửa. Dần dần chỉ thấy người Mỹ mua máy truyền hình Nhật Bản hay các sản phẩm khác. Du khách sang đông Kinh là phải mua đồ điện tử đem về xài hay tặng bạn bè. Sau này là đến hong lòng vì gái rẻ hơn. 

Có một điểm rất quan trọng cho nền phát triển Nhật Bản là họ nghe lời người ngoại quốc sau khi bị hai trái bom nguyên tử. Họ bắt đầu bỏ khái niệm người Nhật thông minh, kiểu người Việt tự hào. Năm 1947 ông Williams Deming được chính phủ Hoa Kỳ mời làm census Nhật Bản và được mời nói chuyện với hội đồng khoa học gia của Nhật Bản làm sao giúp Nhật Bản phát triển nhanh chóng với công nghệ. Người Nhật nghe ông ta về đường hướng phát triển đến nổi sau này chính phủ Nhật Bản trao huy chương lớn nhất Nhật Bản cho ông Deming. Cái vui là ông Deming này tại quê nhà bị ruồng bỏ, không ai dùng ông ta hết đến khi Nhật Bản phát triển nhanh nhờ lời khuyên của ông ta mới sử dụng lại. https://en.wikipedia.org/wiki/W._Edwards_Deming

Muốn tăng trưởng thường xuyên, chủ nhân và nhân công phải hợp tác để phát triển công ty như lương bổng khá và lâu dài. Đi làm có thể cả đời cho hãng và về hưu được công ty trả tiền hưu trí và bảo hiểm y tế. Khẩu hiệu của họ sản phẩm tốt và rẻ khiến họ chiếm hết thị trường trên thế giới ngay cả tại Hoa Kỳ. Hồi mình mới qua Tây, có ông Tây kể là đi viếng Nhật Bản, thấy người Nhật đình công nhưng vẫn làm việc, họ chỉ đeo cái cái băng tay màu đỏ, kêu phản đối chính sách của chủ nhân. Khác với dân Tây là cứ gần lễ hè là đình công mệt thở. Thay vì quảng cáo như các công ty Mỹ , họ dùng tiền này để nghiên cứu R&D nên từ từ chất lượng của sản phẩm họ tốt hơn nên được thế giới ưa chuộng.

Đường lối phát triển của Nhật Bản khiến các nước như Nam Hàn, Trung Cộng, Đài Loan bắt chước và giàu to như chúng ta thấy ngày nay.

Dạo mình mới sang Hoa Kỳ, Nhật Bản làm mưa làm gió trên thị trường Hoa Kỳ. Thiên hạ đem xe Nhật ra lấy búa đập phá, người Nhật mua địa ốc tại Hoa Kỳ khiến giá nhà lên như diều. Các xe hơi Nhật Bản ra đời giết 3 công ty xe hơi lớn nhất của Hoa Kỳ. Khiến dân tình tại Hoa Kỳ chửi bới Nhật Bản tương tự ngày nay thiên hạ chửi Trung Cộng. Lịch sử lập lại vì từ khi ông Trump lên Hoa Kỳ tìm cách đánh Trung Cộng như đã làm khi xưa với Nhật Bản khiến kinh tế Nhật Bản không ngất đầu lên nổi từ 30 năm. Nay chính phủ Biden vẫn tiếp tục đánh phá kinh tế Hoa Kỳ qua đánh thuế khiến kinh tế xứ xất bấc xang bang.

18 công ty trên 50 công ty giàu có nhất thế giới năm 1980 là của Nhật Bản, ngày nay chỉ còn 1 công ty Toyota. Thế lầy nà thế Lào. 

Năm 1985, 5 cường quốc G5 họp mặt và đồng ý để bán Mỹ kim trên thị trường nhằm giảm giá xuất cảng của sản phẩm Hoa Kỳ. Tiền đô la quá cao khiến Hoa Kỳ khó xuất cảng sản phẩm khiến tiền yen của Nhật Bản giảm 30% so với tiền Mỹ kim. Nên nhớ Nhật Bản giữ giá tiền của họ rất thấp 1 đô ăn 350 yen tương tự ngày nay Trung Cộng cũng khơi khơi giữ tiền nhân dân tệ thấp so với tiền Mỹ kim.

Năm 1986, mình du lịch sang Hoa Kỳ lần đầu tiên vì tiền Mỹ kim xuống so với Phật lăng của pháp. Dạo ấy bạn bè mình đều rủ nhau đi Mỹ chơi vì rẻ. Máy bay có $30/ chuyến. Mình mua 10 cái vé có $300. Nên bay lòng vòng khắp Hoa Kỳ. Ai ngờ lại khiến mình bò sang Hoa Kỳ sinh sống.

Khi có tiền thì các công ty Nhật Bản mua địa ốc khiến giá trị của họ lên nhiều vì địa ốc thay vì sản xuất bán sản phẩm. Khi tiền yen tăng vọt so với Mỹ kim thì ngân hàng Nhật Bản tăng tiền lời nên các tài sản như địa ốc, đất đai xuống khiến thị trường chứng khoán của Nhật Bản xuống như máy bay hạ cánh khẩn cấp 35%. Ngày nay chúng ta thấy trường hợp Trung Cộng y chang như thời Hoa Kỳ đánh Nhật Bản. Giá nhà lên như điên, người Nhật chạy qua Mỹ mua Rockefeller ở New York, ở LA hay San Francisco để rồi vài năm sau bán rẻ như bánh bao chiều. Và kinh tế Nhật Bản không ngất đâu lên nổi. Suốt 30 năm qua.

Yếu tố thứ hai khiến cho kinh tế Nhật Bản không lên nổi là khi phát triển kinh tế, họ khuyến khích phụ nữ phá thai, đưa ra các phong trào phụ nữ đòi quyền sống bú sửa la mua để hổ trợ chương trình không sinh con đẽ cái nên ngày nay dân số Nhật Bản bị lão hoá. Ngày nay người Nhật bán tả người già nhiều hơn bán tả con nít. 16% nhà cửa ở miền quê Nhật Bản bị bỏ hoang vì người chết không có con thừa kế hay chả muốn sửa chửa.

Ảnh này chụp thật không do AI sửa đổi

Ngày nay, Trung Cộng cũng đang lâm vào tình thế này. Các công ty giàu sụ lên mua đất đai xây nhà thành phố ma rồi khi Mỹ khởi đầu đánh phá nền kinh tế này nọ y chang như 30 năm về trước đối với người Nhật. Hôm nào rảnh sẽ kể vụ Trung Cộng.

Mấy chục năm rồi nhưng mình không hiểu tại sao thầy cô dạy mình người Việt rất thông minh. Có lẻ thông minh nên nghèo, đất nước cứ xin viện trợ trong khi người Nhật không thông minh lại cứ viện trợ cho chúng ta. 

https://scholar.lib.vt.edu/VA-news/VA-Pilot/issues/1995/vp950911/09110034.htm

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Loãng xương và sinh tố K

 

Mình có chị bạn bác sĩ kể là người Mỹ bị bệnh loãng xương. Nhiều nhất là các nơi có mùa đông nên thiếu ánh mặt trời mà khi có mặt trời họ lại xoa kem chống nắng nên cơ thể không hấp thụ được sinh tố D. Vấn đề là kem chống nắng rất độc, toàn là hoá chất có thể gây nên ung thư. Chán Mớ Đời 

Mình có kể vụ loãng xương vì ăn thức kiểu người Mỹ ăn có chất acid quá nhiều nên cơ thể tự động bảo hoà Ph của máu nên rút Calcium từ xương vì có nhiều Alkeline. Do đó về già chúng ta hay bị loãng xương nếu không cẩn thận. Xem đường dẫn

https://www.muctimsonden.com/2024/09/calcium-va-benh-loang-xuong.html

Vấn đề là thống kê cho biết người Mỹ trên 65 tuổi bị tai nạn nhiều nhất là bị ngã, đầu đập vào sàn nhà,.. lý do là chân không khoẻ, xương bị loãng, dễ gãy. Vấn đề là càng ngày càng gia tăng. Nhớ khi xưa, khi ngủ bổng nghe cái Rầm. Buồn đời mình đi ra xem cái gì. Thấy bố vợ nằm dưới đất, đầu chảy máu nên kêu xe cứu thương. Từ đó ông bố vợ quên hút thuốc luôn. Nhưng bắt đầu lẫn, không nhớ đường về nhà khi đi ra đường. Mình phải chạy xe khắp nơi kiếm.

 https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/67/wr/mm6718a1.htm

Mình có đọc cuốn sách của một ông Mỹ, hoá học gia kể bị nghẹt động mạch, bác sĩ cho rằng ông ta chỉ có thể sống thêm 4 năm. Mặc dù thử máu hay nước tiểu thì thấy khỏe mạnh bình thường. Ông ta đọc tài liệu rồi khám phá lý do vôi làm nghẹt các động mạch gần trái tim là vì chất vôi (calcium phosphate) được đưa vào huyết quản để bào hoà các chất acid, rồi thải xuống lơi bơi trong huyết quản khiến đặc cứng lại. Lâu ngày cứ chồng chất lên nhau, làm nghẹt van tim. Muốn giải trừ chất vôi bám ở động mạch thì phải ăn uống thêm sinh tố K. Vài năm sau thì các động mạch, nơi bị nghẹt gần tim, được thông hết. Điểm hay là răng của ông ta tốt lại và không bị sâu răng gum. Nay ông ta có bán loại sinh K mà ông ta tự chế dùng để tự trị bệnh. Ông ta nói bán không có lời. Mình có mua uống từ mấy năm qua.

Người Việt mình hay nói cái răng là gốc con người. https://www.k-vitamins.com/index.php?page=research-view-all&id=18

Có ông nha sĩ đi khắp nơi chụp hình răng của người dân sở tại thì khám phá răng của họ tốt so với răng của người Mỹ. 10 năm sau, ông ta trở lại thì khám phá răng của người dân ở đây bị sâu răng vì bắt đầu ăn theo người Mỹ. Cho dù người Mỹ đánh răng mỗi ngày, đi nha sĩ cạo răng này nọ nhưng nếu không thay đổi chế độ dinh dưỡng thì sẽ không bao giờ có xương cứng. Xem răng là cách chúng ta biết được xương mình có tốt hay không. Mấy người làm răng sứ sau này dễ bay luôn răng.

Mò tài liệu đọc, mình ghi lại đây vài điểm chính. Ai tò mò thì kiếm tài liệu đọc thêm:

1. Vitamin K và việc điều hòa Chất vôi

Vitamin K rất cần thiết cho một quá trình gọi là carboxyl hóa (carboxydation). Quá trình này tạo thêm các chất đạm vào nhóm carboxyl, giúp chúng liên kết chất vôi hiệu quả hơn. Hai chất đạm, protein chính liên quan đến quá trình chuyển hóa chất vôi và sức khỏe xương phụ thuộc vào vitamin K để hoạt hóa:

Osteocalcin: Đây là một chất đạm không collagen được tổng hợp bởi tế bào tạo xương (osteoblasts). Khi được hoạt hóa bởi vitamin K thông qua quá trình carboxyl hóa, osteocalcin liên kết với chất vôi và giúp đưa chất vôi vào cấu trúc xương. Quá trình này giúp khoáng hóa xương, làm cho chúng chắc khỏe và bền bỉ hơn. Phần này quan trọng khi về già. Cho nên khi uống chất bổ sung thì bằng thừa, vô ích vì được qua quá trình carboxyl hoá. Làm giàu cho các công ty dược phẩm.

Matrix Gla-protein (MGP): Được tìm thấy trong các mô mềm như mạch máu và sụn, MGP ngăn chất vôi tích tụ tại các khu vực không phù hợp, chẳng hạn như động mạch và các mô mềm khác, nơi tích tụ chất vôi có thể dẫn đến các tình trạng như vôi hóa động mạch (arterial calcification). Khi MGP được hoạt hóa bởi vitamin K, nó ngăn cản việc chất vôi lắng đọng trong thành mạch máu, giảm nguy cơ vôi hóa mạch máu, từ đó giúp ngăn ngừa các bệnh tim mạch. Rất cần thời gian để làm tan sự vôi hoá các động mạch. 

Mình có xem phim tài liệu của mấy bác sĩ giúp bệnh nhân bị chất vôi hoá các động mạch. Họ đều bảo ăn rau nhất là Kale nhưng mình không hiểu lý do. Sau này mới hiểu là các rau cải xanh đều có sinh tố K nhiều.

Theo ông viết bài kể là mất cũng 4 năm mới giải thoát được vụ này. 

2. Cách Vitamin K làm xương chắc khỏe hơn

- Thúc đẩy quá trình hình thành xương: Osteocalcin hoạt hóa giúp “kết tinh chất vôi” trong ma trận xương, làm cho xương trở nên đặc hơn và giảm nguy cơ gãy xương. Khi thiếu hụt vitamin K, osteocalcin không được carboxyl hóa đủ và không thể liên kết chất vôi một cách hiệu quả, dẫn đến xương yếu.

- Ức chế quá trình tiêu xương: Vitamin K cũng có vai trò trong việc giảm quá trình tiêu xương, quá trình mà xương bị phá vỡ và chất vôi được dẫn vào máu. Sự cân bằng giữa việc hình thành xương và tiêu xương là rất quan trọng để duy trì khối lượng và độ chắc của xương theo thời gian. Mỗi lần đi awn điểm sấm, không hiểu sao cơ thể hối thúc phải kêu ăn cải làng. Cơ thể thiếu Sinh tố K nên đánh tín hiệu cho bộ não.

3. Ngăn ngừa sự tích tụ Chất vôi trong Mạch máu

- Sức khỏe mạch máu: Bằng cách hoạt hóa MGP, vitamin K giúp chất vôi không lắng đọng trong các mạch máu, điều này nếu không được kiểm soát có thể dẫn đến cứng động mạch và tăng nguy cơ mắc chứng xơ vữa động mạch. Khi chất vôi lắng đọng trong động mạch, nó làm hẹp mạch máu, hạn chế lưu lượng máu. Do đó bác sĩ hay kêu bệnh nhân uống aspirin 81 mg để làm loãng máu khi ngủ. Chỉ giúp ngừa bị nghẹt tim khi ngủ nhưng không chữa hết vấn đề chất vôi động ở động mạch. Có bác sĩ tuyên bố không có ép phê gì cả khi uống aspirin, chỉ vì thuốc này được quảng cáo bởi Bayer từ thời BẢo Đại nên thiên hạ cứ tin như vậy.

4. Các dạng của Vitamin K

Có hai dạng chính của vitamin K ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa chất vôi:

- Vitamin K1 (Phylloquinone): Được tìm thấy trong các loại rau lá xanh, vitamin K1 chủ yếu tham gia vào quá trình đông máu nhưng cũng đóng vai trò trong việc bảo vệ sức khỏe xương.

- Vitamin K2 (Menaquinone): Được tìm thấy trong các thực phẩm lên men và do vi khuẩn đường ruột sản xuất, vitamin K2 liên quan trực tiếp hơn đến việc điều hòa chất vôi và sức khỏe xương. Nó có nhiều dạng phụ, trong đó MK-7 và MK-4 được nghiên cứu nhiều nhất vì lợi ích cho xương và tim mạch. Vitamin K2 đặc biệt hiệu quả trong việc hoạt hóa osteocalcin và MGP.

5. Tác động đến các bệnh về xương

Mức vitamin K thấp có liên quan đến việc giảm mật độ khoáng xương (BMD) và tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh. Việc cung cấp đủ vitamin K đã được chứng minh là:

- Tăng mật độ xương: Các nghiên cứu cho thấy những người có lượng vitamin K cao hơn có mật độ xương cao hơn, giúp giảm nguy cơ loãng xương.

- Giảm nguy cơ gãy xương: Bằng cách làm cho xương chắc khỏe hơn thông qua việc cải thiện quá trình liên kết chất vôi, vitamin K có thể làm giảm khả năng gãy xương, đặc biệt là ở người cao tuổi.

6. Tương tác với các chất dinh dưỡng khác

- Vitamin D: Vitamin K hoạt động phối hợp với vitamin D để điều chỉnh mức chất vôi. Trong khi vitamin D tăng cường hấp thu chất vôi từ ruột, vitamin K đảm bảo rằng chất vôi được đưa vào xương thay vì tích tụ trong các mô mềm. Việc cung cấp đủ cả hai loại vitamin là rất quan trọng cho sức khỏe xương và tim mạch. Ăn trứng có sinh tố D và phơi nắng như Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen.

  

- Chất vôi: Vitamin K giúp chất vôi được hấp thụ vào máu được sử dụng đúng cách bởi xương, thay vì lắng đọng trong động mạch hoặc các mô mềm khác.

Tóm lại, vitamin K hoạt động như một "nhạc trưởng" điều khiển dòng chảy của chất vôi, giúp chất vôi đi đến nơi cần thiết (xương) và không tích tụ ở những nơi có thể gây hại (mạch máu).

https://www.muctimsonden.com/2024/09/calcium-va-benh-loang-xuong.html

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Với những ai đang điều trị bịnh huyết khối (thrombosis) thì việc sử dụng vitamin K cần cẩn trọng. Trong thành phần thuốc kháng đông máu, có thuốc kháng K. Cho nên khi những người mắc bệnh này dùng các loại rau xanh giàu K, thì thuốc kháng đông có thể bị giảm tác dụng. Thường thường những bệnh nhân này đều phải đi thử máu để bác sĩ kiểm soát độ đông của máu và gia giảm liều lượng thuốc. Vitamin K có được sử dụng hay không tùy thuộc vào kết quả thử máu.

Vướng vào các bệnh nội tiết như bị thập diện mai phục

Phong Trào Nằm Thẳng

 

Dạo này mình theo dõi tin tức hơn nhiều vì chiến tranh khắp nơi. Khi kinh tế gặp khó khăn, các chính phủ đều tìm cách đánh nhau. Xem Ukraine, bên Lebanon, bên Do Thái bên Trung Đông. Nay Trung Cộng doạ đánh chiếm Đài loan hay Phi Luật Tân lên tiếng cảnh báo Trung Cộng vì kinh tế toàn cầu đang suy thoái thì thất kinh vì sau những hào quang của 40 năm phát triển vô tiền khoáng hậu thì bổng nhiên cảm thấy Trung Cộng sẽ tan rã. Và khó mà cải tiến, xây dựng lại những hào nhoáng bên ngoài như trước đây vì bên trong chỉ rỗng. Cho thấy Bạo phát bạo tàn. 

Cái gì xây dựng tuy chậm nhưng nền móng vững chắc thì sẽ khó bị sụp đổ. Đế chế la mã đã tan rã hơn 15 thế kỷ nhưng các công trình của họ vẫn còn tồn tại tương tự các công trình của Hy Lạp trên 2000 năm. Nhìn các con đường dưới thời la mã đến nay vẫn còn bền vững. Năm 2009 mình ghé lại Bắc kinh để viếng mấy công trình thế vận hội thì sau 1 năm đã te tua. 

Sự phát triển của Nhật Bản và Trung Cộng khởi đầu tương tự nhưng ý chí thì khác nhau. Sau đệ nhị thế chiến, Nhật Bản gia tăng sản xuất, bán cho ngoại quốc đồ rẻ nhưng thay vì tiếp tục sản xuất đồ rẻ tiền làm giàu, họ theo chủ trương làm đồ tốt nên tiếp tục nghiên cứu sản xuất đồ tốt khiến sau này sản phẩm của họ được ưa chuộng khắp thế giới dù đắt giá. Người Tàu vẫn tiếp tục sản phẩm rẻ và mau hư nên danh tiếng Made in china truyền khắp thế giới. Cứ nghe đồ tàu là dân trên thế giới chỉ biết cười ruồi. 

Tưởng họ chỉ sản xuất đồ dỏm bán cho ngoại quốc ai ngờ, thể chế chính trị của họ tạo dựng một nền tham nhũng căn bản khiến các nhà thầu xây dựng phải quên lương tâm để kiếm lợi. Xây dối trá, thiếu phẩm chất và ngày nay chúng ta thấy cơn bão yogi bay qua thành phố nhỏ là bao nhiêu công trình, nhà cao ốc bay theo cánh chim hải Âu. Đường xá, nhà cửa cao tầng sụp đỗ nhanh chóng vì chất liệu.

Kinh tế suy thoái, tỷ lệ giới trẻ học ra trường thất nghiệp lên đến 27%, nghe nói chính phủ không đăng tỷ lệ nữa. Thế hệ trẻ ngày nay, không công ăn việc làm thậm chí có công việc, cũng đu theo một phòng trào mà họ gọi “tang Ping” khiến cho chính phủ lo sợ bạo động sau này. 

Cụm từ "nằm thẳng" (*tang ping*) trở nên phổ biến vào năm 2021 sau khi một bài đăng trên diễn đàn mạng xã hội Baidu Tieba của Trung Quốc thu hút sự chú ý rộng rãi. Bài đăng có tiêu đề "Nằm Thẳng Là Công Lý" và mô tả quyết định của tác giả từ chối theo đuổi sự thành công không ngừng nghỉ và thay vào đó chấp nhận lối sống tối giản, ít nỗ lực. Ý tưởng này đã tạo được sự đồng cảm với nhiều người trẻ Trung Quốc cảm thấy bị áp lực bởi cuộc sống hiện đại.

Thật sự khắp thế giới ngày nay, giới trẻ có xu hướng chạy theo tư duy tối giản (minimalism), chán ngán cuộc chạy đua nghề nghiệp mà xã hội đã tạo dựng. Có cuốn phim Hoa Kỳ do hai anh chàng quay và nay được giới trẻ mời đi nói chuyện khắp nơi. Họ muốn tự do quyết định cuộc đời họ thay vì bị cha mẹ và xã hội ép buộc qua các gương thành công là tối cao của mục đích sống ở đời. Sau lưng các người thành công là những dằn vặc đau khổ. Tại sao các người nổi tiếng lại tự kết liễu đời họ như Anthony Bourdain, Robin William,… hàng năm có trên 400 y sĩ Mỹ tự kết liễu cuộc đời họ mà bố mẹ người Việt cứ bắt con mình đeo đuổi những ngành này vì đem tiền bạc, nhà to cửa rộng lại sung sướng. 

Khi chúng ta tự hỏi tại sao ngày nay người Mỹ sử dụng thuốc an thần hay các loại ma tuý nhiều. Họ bị áp lực xã hội, gia đình, chạy theo các hình tướng được xem là thành đạt, đưa đến sự trống vắng về tâm hồn. Nếu chúng ta không đạt được thì kêu con chúng ta tiếp tục.

Ở nhà mình cũng tu theo đồng chí gái 

Ý tưởng "nằm thẳng" không hoàn toàn mới. Nó có thể được truy nguyên từ các biểu hiện không hài lòng trước đó với văn hóa làm việc căng thẳng, như xu hướng "Thanh niên Phật giáo" vào năm 2017, nơi những người trẻ tuổi có thái độ thoải mái hơn, thờ ơ với cuộc sống và tham vọng nghề nghiệp. Có lẻ vì vậy mà Trung Cộng cấm, bắt các người thuộc Phá Luân Công. Chủ trương một lối sống khác với đường lối của Đảng cộng sản vạch ra cho người Tàu.

Gần đây có ông Minh Tuệ, đi khất thực sống bờ sống bụi khiến nhiều người suy nghĩ lại nhân sinh quan của mình trước những cám dỗ hay hối thúc của xã hội. Có lẻ hình ảnh ông minh Tuệ đã đưa ra một đáp án khác, khiến người dân ùn ùn chạy theo. Hình ảnh khiến mình giác ngộ khi thiên hạ đến cúng tiền thì ông ta không nhận, ai cho nhiều thức Ăn quá trước giờ ngọ, ông ta cũng từ chối hay sau khi đã ăn rồi. Chúng ta có thể từ chối trước tiền bạc và những cám dỗ khác? 

Nhớ đi Sơn Đoòng mình co đi chung với một nhóm trẻ ở Việt Nam. Họ được xem là thành đạt, làm cho công ty nước ngoài vì trả tiền cho chuyến đi 4 ngày với giá $3,000 nhưng họ không nghĩ đến chuyện lập gia đình mà để dành tiền đi du lịch khám phá các nơi.

Mình nhớ trước đây khách hàng hay bạn bè, giới thiệu khách hàng nhưng khi mình đi gặp họ thì khuyên họ không nên làm, xây nhà cửa khiến bị đồng chí gái chửi. Mình về hưu từ năm 2008 đến nay nếu còn tiếp tục vẽ và xây nhà thì chắc giàu vì địa ốc Cali lên như diều từ 14 năm qua và ngành xây dựng làm không kịp thở. 

Phải có một ý chí vững chắc như Minh Tuệ mới không bị cám dỗ. Xem tin tức cho thấy cán bộ Trung Cộng bị tố tham nhũng trong chiến dịch làm sạch xã hội Trung Cộng cho thấy. Tại sao phải dành dựt để rồi bị lên án ở tù này nọ. Hy sinh đời bố củng cố đời con? Mình tìm kiếm thêm tài liệu thì được biết như sau. Không chỉ tại Trung Cộng mà cả thế giới ngày nay, giới trẻ đang theo trường phái này như thế hệ mình khi xưa ở Âu châu, đa số có khuynh hướng theo xã hội chủ nghĩa rồi khi liên sô sụp đỗ thì ai nấy chạy theo chân lý của silicon valley. Làm giàu bất chấp gia đình cuộc sống riêng tư. 

Động Lực Chính Đằng Sau Phong Trào

1. Áp Lực Công Việc Cao: Văn hóa làm việc "996" (từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, sáu ngày mỗi tuần) đã trở nên ngày càng phổ biến ở Trung Quốc, đặc biệt là trong ngành công nghệ. Nhớ khi xưa, mới ra trường, mình cũng lao động như vậy, chả thấy mặt trời. Văn hóa này khiến người lao động không có nhiều thời gian cho cuộc sống cá nhân và thường dẫn đến tình trạng kiệt sức. Mình sang Nam Hàn nói chuyện với dân sở tại. Có anh kia kêu cô Bồ làm việc đến 11 giờ đêm mỗi ngày nên chỉ gặp nhau 2 tiếng ngày chủ Nhật rồi phải vào sở làm tiếp. Họ kể có người già chết trong căn hộ không ai hay đến khi bốc mùi. Tại sao chúng ta phải sống như vậy, chỉ biết làm việc để rồi mua áo quần, ví sang mà không được hưởng vì tối ngày chui đầu vào làm việc.

2. Thách Thức Kinh Tế: Chi phí sinh hoạt ở các thành phố lớn của Trung Quốc đã tăng vọt, khiến người trẻ khó có thể mua nhà, chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Nhiều người cảm thấy rằng mặc dù làm việc chăm chỉ, họ không thể đạt được sự ổn định tài chính mà thế hệ cha mẹ họ từng có. Con mình ra trường đi làm không biết chừng nào mua được nhà. Khi mình mua nhà đầu tiên thì giá nhà gấp 3 lương vợ chồng hàng năm nay con mình gấp 7,8 lần. 

3. Thiếu Cơ Hội Thăng Tiến Xã Hội: Mặc dù Trung Quốc có sự phát triển kinh tế nhanh chóng, cơ hội thăng tiến xã hội đã chững lại. Nhiều người trẻ cảm thấy cơ hội để tiến lên trong xã hội là rất hạn chế, dẫn đến cảm giác bất lực. Người ta cho rằng lỗi vì hệ thống, văn hóa con cán bộ lại làm cán bộ, chi truyền con nối nên ai không phải con Đảng viên thì chỉ biết nhìn đời mà không thể tham gia vì lý lịch trích dọc trích ngang.

4. Thất Vọng Với Thành Công Truyền Thống: Các dấu hiệu thành công truyền thống như mua nhà, kết hôn và sinh con ngày càng được coi là khó đạt được hoặc không mong muốn. Chi phí cao liên quan đến những cột mốc này đã khiến một số người trẻ đặt câu hỏi liệu chúng có đáng để theo đuổi hay không. Mình xem họ phỏng vấn một tên ở Bắc kinh, tên này kêu muốn mời một cô gái đi giao lưu, cô ta hỏi có nhà chưa. Kêu chưa thì cô gái nói khi nào mua nhà rồi gọi cô ta. Kinh

5. Từ Chối Chủ Nghĩa Tiêu Dùng: Phong trào cũng đại diện cho việc từ chối chủ nghĩa tiêu dùng đã trở thành trọng tâm của xã hội Trung Quốc. Bằng cách "nằm thẳng", những người trẻ đang từ chối theo đuổi không ngừng các sản phẩm vật chất và biểu tượng địa vị. Cái này thì khiến các chủ ngoại quốc như Hermes hay Louis Vuiton lo ngại vì họ khôn, thông minh tạo dựng thương hiệu ở Á châu là người thành đạt phải ăn bận như Tây đầm. 

Tại sao phải mua sắm mấy đồ hiệu? Để chứng tỏ chúng ta thành đạt. Nhất là nay đồ giả khắp nơi. Thiên hạ mua rốt cuộc không biết thật hay giả. Chúng ta sống ở thời kỳ quái đản không biết đâu là thật đâu là giả.

Cách họ muốn kinh tế mạnh là thúc đẩy người dân mua sắm, ăn chơi. Có mua sắm mới có người bán, người sản xuất sản phẩm, mở nhà hàng, tiền bạc lưu thông. Nay ra thuyết hà tiện, keo kiệt như mình thì kinh tế chết là cái chắc. Không tiêu dùng thì thị trường không tăng trưởng nhất là ngày nay thế giới bắt đầu tẩy chay hàng hoá sản xuất từ Trung Cộng. Thật ra là giá thành làm tại Trung Cộng ngày nay không còn rẻ nữa, gia tăng gấp 14 lần cách đây 20 năm nên các công ty rút ra khỏi xứ này. 

Phản Ứng Của Chính Quyền

Chính phủ Trung Quốc đã phản ứng mạnh mẽ với phong trào "nằm thẳng", coi đó là mối đe dọa đối với tăng trưởng kinh tế và ổn định xã hội của đất nước. Phong trào này thách thức câu chuyện "Giấc mơ Trung Hoa" mà chính phủ đề ra, nhấn mạnh sự chăm chỉ, thịnh vượng và phục hưng quốc gia.

Mình muốn viếng xứ Bhutan vì nghe nói họ không chạy đua như các nước khác, chỉ tội là phải trả $200/ ngày tiền thuế để viếng xứ này.

Hành Động Của Chính Phủ:

1. Kiểm Duyệt: Chính quyền Trung Quốc đã kiểm duyệt các cuộc thảo luận về "nằm thẳng" trên các nền tảng mạng xã hội, bao gồm Weibo và WeChat. Các bài đăng và nhóm quảng bá phong trào đã bị xóa và cụm từ "nằm thẳng" bị hạn chế trong các tìm kiếm. Mình không rõ co phải phái Luân Công đa gây ảnh hưởng đến sự việc này vì thấy Trung Cộng đàn áp giáo phái này.

2. Chiến Dịch Tuyên Truyền: Chính phủ đã phát động các chiến dịch để thúc đẩy đạo đức làm việc tích cực và ngăn cản ý tưởng "nằm thẳng". Truyền thông nhà nước đã xuất bản các bài báo chỉ trích phong trào, cho rằng đó là vô trách nhiệm và có hại cho tương lai của đất nước.

3. Điều Chỉnh Chính Sách: Để đối phó với sự bất mãn gia tăng, chính phủ đã thực hiện một số điều chỉnh chính sách nhằm giảm bớt áp lực mà người trẻ đang phải đối mặt. Điều này bao gồm các nỗ lực điều chỉnh giờ làm việc quá mức trong ngành công nghệ và các biện pháp giải quyết chi phí cao của giáo dục và nhà ở.

 Ý Nghĩa Xã Hội Rộng Lớn

Phong trào "nằm thẳng" không chỉ là một lựa chọn lối sống; nó còn là một hình thức kháng cự thụ động chống lại áp lực quá mức của xã hội hiện đại Trung Quốc. Nó phản ánh cảm giác vỡ mộng và bất mãn sâu sắc của thế hệ trẻ, những người cảm thấy rằng các con đường truyền thống để đạt được thành công ngày càng khó tiếp cận.

Tác Động Đến Xã Hội và Kinh Tế:

- Tham Gia Lực Lượng Lao Động: Nếu nhiều người trẻ chọn "nằm thẳng", nó có thể dẫn đến giảm tham gia vào lực lượng lao động, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp dựa vào lịch làm việc căng thẳng. Điều này có thể có những tác động lâu dài đối với năng suất kinh tế.

Hôm qua mình xem một phỏng vấn thì họ giải thích giáo dục ở Trung Cộng theo kiểu học thuộc lòng, học gạo để thi nên tinh thần tò mò, suy luận không có như ở đại học Hoa Kỳ nên mỗi năm họ có mấy triệu sinh viên tốt nghiệp nhưng chả tạo ra gì cả ngoại trừ ăn cắp trí tuệ của thiên hạ. Họ được huấn luyện từ bé học tủ, quay bài nên lớn lên cũng vậy. Dù họ thông minh.

Khi thế  giới bắt đầu Tẩy chay Trung Cộng thì sẽ khốn đốn. Lý do ngày nay các công ty ngoại rút lui vì giá thành gia tăng gấp 14 lần so với 20 năm về trước. Đồ sản xuất tại Trung Cộng không còn rẻ nữa nên thiên hạ bỏ chạy.

- Thay Đổi Chuẩn Mực Xã Hội: Phong trào này thách thức các chuẩn mực xã hội sâu sắc về thành công, công việc và tiêu dùng. Nó có thể dẫn đến sự thay đổi trong các giá trị xã hội, với sự nhấn mạnh nhiều hơn vào cân bằng công việc-cuộc sống, sức khỏe tâm lý và sự thỏa mãn cá nhân.

- Chia Rẽ Thế Hệ: Phong trào đã làm nổi bật sự chia rẽ ngày càng gia tăng giữa các thế hệ ở Trung Quốc. Thế hệ lớn tuổi, những người đã trải qua những khó khăn của các thập kỷ trước, thường coi phong trào này là vô trách nhiệm, trong khi thế hệ trẻ xem đó là phản ứng cần thiết đối với một hệ thống không bền vững.

Vụ này mình nghe người Việt di cư than phiền mỗi khi họp mặt kêu rằng con cháu ngày nay sinh trưởng tại Hoa Kỳ không chịu khó như thế hệ thứ nhất vượt biển sang đây. Con chúa chúng ta sinh trưởng tại đây vào thời đại khác nên tư duy khác, không thể nào ép buộc con cái phải cày ngày chưa đủ tranh thủ cày đêm, keo kiệt như mình để rồi một mai thức dậy nhìn lại đời bổng thấy rong rêu. Bệnh hoạn, có tiền chả làm được gì.

Tương Lai Của Phong Trào

Hiện tại chưa rõ phong trào "nằm thẳng" sẽ phát triển như thế nào. Mặc dù chính phủ đã thực hiện các bước để đàn áp, nhưng các vấn đề căn bản dẫn đến phong trào này vẫn chưa được giải quyết. Miễn là người trẻ tiếp tục đối mặt với áp lực cao và cơ hội hạn chế, mong muốn "nằm thẳng" có khả năng vẫn tồn tại dưới một số hình thức.

Năm 1968, tại Hoa Kỳ cũn như Âu châu có một cuộc cách mạng văn hoá chống lại các ý tưởng truyền thống. Sinh viên học sinh biểu tình đòi thay đổi. Ở Pháp, chính phủ De Gaulle bị lung lay. Bắt buộc phải cải cách học đường và xã hội.

Phong trào này đã khơi dậy những cuộc thảo luận quan trọng về tính bền vững của mô hình kinh tế hiện tại của Trung Quốc, sức khỏe tâm lý của công dân và nhu cầu cải cách xã hội. Tuy nhiên, liệu những cuộc thảo luận này có dẫn đến thay đổi đáng kể hay không vẫn còn là một câu hỏi mở.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn