Tại Hoa Kỳ có những vụ lừa đảo người cao niên càng ngày càng gia tăng. Lý do là đa số người lớn tuổi về hưu có tiền hưu trí, tiết kiệm. Họ được xem là không rành về kỹ thuật như các thế hệ trẻ sau này, thêm họ có thể có vấn đề trí nhớ ở tuổi hạc.
Theo Federal Trade Commission (FTC) thì lừa đảo người lớn tuổi là một ngành thương mại rất phát triển hiện nay. Năm 2023, người Mỹ trên 60 tuổi báo cáo đến 289,971 trường hợp và tổn thất đến $1.4 tỷ đôla. Đó chưa kể số người ngại khai báo vì sợ cười chê.
Họ đưa ra đến hàng trăm cách lừa đảo tiền bạc, các thông tin cá nhân từ các công ty, cá nhân và ngay cả các tổ chức chính phủ. đi học vừa qua, họ cho biết có một vụ họp mặt với ban giám đốc của hãng. Ông CFO được lệnh của tổng giám đốc chuyển tài khoản 25 triệu cho một công ty nào để buôn bán. Sau này họ khám phá ra là bọn lừa đảo dùng AI để tạo dựng hình ảnh qua Zoom và tiếng nói của ban giám đốc khiến ông CFO tưởng thiệt.
Họ kêu gọi là cẩn thận vì bọn lừa đảo có thể gọi với hình ảnh của con cháu với giọng nói từ AI để xin tiền đủ trò. Họ nhắc là nên cho vợ con biết mật mã vì khi nói chuyện, hỏi con hay vợ mật mã thì lòi ra ngay.
Hôm trước có đọc bài của một bà chuyên viết về tài Chánh trên báo New York magazine tên Charlotte Cowles. Bà ta cho biết bị lừa gạt mất trên $50,000 khiến mình thất kinh. Mình đinh ninh một người như bà ta là giỏi, hiểu biết về tài chính. Tương tự có một ông kia viết sách về tài chính mà mình có mua đọc, kể là bị lừa mất $500,000. Cho thấy dù tài giỏi đến đâu cũng có kẻ tài hơn mình để lừa mình. Lý do chính là lòng tham của chúng ta.
Dữ liệu cho thấy các người có ăn học, hiểu biết rộng vẫn bị lừa như chơi. Theo FTC cho biết thì đa số giới trẻ báo cáo khi bị lừa còn người cao niên thì ít hơn. Vì mắc cở hay sợ bị sĩ nhục bởi bạn bè.
Các tay lừa đảo ăn nói rất hay. Ông tác giả cuốn sách cho biết gặp tên luật sư ở nhà thờ ăn nói rất thuyết phục nên ông ta nghe và dâng $500,000. Lý do ông ta phải lên tiếng trên truyền hình để cảnh báo các người khác và bạn bè để đừng bị lâm vào thế này.
Họ cho biết, không bao giờ phán xét những người bị lừa đảo. Đừng bao giờ nghĩ mình sẽ không bị lừa đảo ngoại trừ không có tiền bạc để người ta tìm cách chiếm đoạt. Tóm lại đừng gọi họ ngu vì trong một giây lát lòng tham nổi dậy. Chúng ta có thể bị lừa vì không suy nghĩ kỹ lưỡng.
Họ đưa ra những chiêu mà các tay lừa đảo sử dụng để lừa các người cao tuổi. Em xin tóm tắc sau đây.
- Medicare
Medicare thường xẩy ra trong năm nhưng nhiều nhất là khi đến ngày tháng phải nộp đơn. Một người lừa đảo thường giả danh là một chuyên viên về medicare, biếu vài thứ rẻ tiền để lấy lòng hay kêu tài khoản của chúng ta có vấn đề như bị ai lấy trộm hay chi đó.
Lý do: bọn lừa đảo muốn thu thập thông tin của nạn nhân, như số an sinh xã hội, hay những tin tức khác có thể thấy trên thẻ medicare. Hay số tài khoản ngân hàng.
FTC cho biết là Medicare không bao giờ gọi cho chúng ta, xin nhắc lại là không bao giờ hay gọi để bán các bảo hiểm y tế khác. Luôn luôn cắt cuộc điện đàm rồi gọi là chuyên viên medicare của mình để hỏi cho kỹ càng. Không bao giờ cho người lạ trên điện thoại số an sinh xã hội. Vì ngày nay ngân hàng hay gì đều hỏi mình 4 số cuối để xác minh là mình. Gọi 1-800-MEDICARE nếu chúng ta nghi ngờ điều gì.
Lý do ngân hàng chỉ hỏi 4 số cuối vì có các nhân viên ngân hàng rút tiền của khách hàng. Mình có anh bạn kể, bà mẹ lớn tuổi nên không rành tiếng Mỹ, giao tiếp hay sử dụng thẻ ATM nên anh ta làm cho mẹ. Ai ngờ có người lấy cắp thông tin cá nhân, mua xe BMW rồi rút tiền đủ thứ, mua hàng trên Amazon gửi đến nhà anh ta nhưng dặn để bên hông nhà. Một hôm vợ anh ta ở nhà thấy ông nào đi vào bên hông nhà lấy hàng Amazon, hỏi thì kêu họ đưa lộn địa chỉ. Anh ta cứ đổi mật mã thì 6 phút sau lại có người đổi mật mã khác. Cuối cùng trung ương ngân hàng kêu anh ta đổi và chỉ ở trung ương mới cho phép đổi. Nữa tiếng sau họ bắt nhân viên ngân hàng người Việt trong một chi nhánh trên đường bolsa.
2/ Toa thuốc giả
Về già, người lớn tuổi hay bị bác sĩ bắt uống thuốc, làm giàu cho công ty dược phẩm cũng như họ được quota với nhà thương. Nên bọn lừa đảo hay sử dụng chiêu này hỏi có deals mua thuốc rẻ tiền hơn. Chúng ta nên nhớ la khi về già, co nhiều người Mỹ phải trả đâu $600 tiền thuốc men cho mỗi tháng.
Thường họ làm một website giả về các thuốc đắt tiền. Chúng ta mua thì họ lấy tiền, có thể không gửi gì hết hoặc loại thuốc rẻ tiền, không công hiệu. Ấn Độ là xứ sản xuất và bán thuốc cho thế giới nhiều nhất. Mình có kể vụ bán mua thuốc giả ở ngoại quốc rồi.
Rôbocall và thâu âm giọng nói. Đám lừa đảo gọi với số địa phương qua Internet rồi nếu chúng ta trả lời thì họ bắt đầu thâu âm giọng nói của chúng ta và sẽ sử dụng AI để biên tập và sau này gọi để mua với giọng nói của mình. Ai gọi mình, nhân danh là nhà thương, bác sĩ, tiệm thuốc tây để số điện thoại lại thì không nên gọi lại số của họ mà gọi số điện thoại của mình có. Nhiều khi mình trả lời nhưng họ không nói gì hết vì đang thâu tiếng của mình. Trong trường hợp bị như vậy thì báo cáo với https://www.bbb.org/scamtracker
3/ Khi người thân qua đời
Khi có người thân qua đời, bọn lừa đảo đọc các mẫu tin cáo phó rồi gọi điện thoại cho tang quyến. Thường họ kêu người quá cố thiếu họ tiền hay chi đó. Hay tự kêu là luật sư và thực hiện thừa kế gia tài, cần các thông tin cá nhân của con cháu để lo vụ thừa kế. Đừng nghĩ là luật sư không lừa đảo. Ông viết hai cuốn sách mà mình mua đọc, bị luật sư lừa mất nữa triệu.
Hay tự xưng là nhà quàn và kêu có một số tiền chưa thanh toán đủ trò.
Nên nhớ ở Hoa Kỳ, chúng ta không bị liên đới bởi số nợ của người chết. Nếu có mắc nợ thì kêu mấy tên đòi nợ chết theo xuống âm phủ mà đòi. Nợ sẽ được trả bởi Estate của người qua đời. Đừng bao giờ chia sẻ thông tin cá nhân của mình và người chết cho những ai mình không biết.
4/ Vấn đề kỹ thuật
Thường là mở máy điện toán thấy có tin nhắn kêu máy điện toán bị trục trặc, virus gì đó. Kêu gọi số điện thoại nào đó rồi trong giây phút lo lắng, chúng ta gọi là họ kêu cần kiểm soát màn hình của máy điện toán của chúng ta. Họ đưa cái link xong rồi mình nhấn vào là xem như ngọng. Họ lấy hết dữ liệu trong máy về bên họ. Tài khoản, ngân hàng,..
5/ Có một cách lừa đảo mà đa số là phụ nữ. Khi về già , phụ nữ lo sợ cho nhan sắc héo tàn của mình nên khi nghe tin có phương cách để làm tươi đẹp hoài là mấy bà ưa thích, muốn trẻ Mãi không già. Mấy tên lừa đảo quảng cáo các sản phẩm kháng lão với suối nguồn tuổi trẻ với hình ảnh bựa về các người mẫu, Photoshop. Họ bán xong rồi chuồn mất và vẫn già.
Khi gần về hưu, điều mọi người lo lắng là có tiền để sống đến khi mãn phần nên thường hay bị lừa đảo vào đầu tư có lời khủng. Xem mấy chương trình như American Greed thường thấy các nạn nhân là người cao tuổi, lo lắng nên hay tin vào nhưng chương trình đầu tư lời to. Họ cho ăn lúc đầu để lấy niềm tin sắt đá rồi vớt cú chót.
5/ Lừa tình
Về già, nhiều người goá vợ hay goá chồng, cô đơn nên hay bị mấy vụ lừa tình lừa tiền. Có ai kể mình là có ông nào liên lạc với bà ta, tự giới thiệu thích đi du lịch bú xu la mua. Rồi gửi ảnh đi chơi xứ này xứ nọ. Rủ bà ta đi chơi bên tây bên tàu. Sau bạn bà ta xem ảnh thì thấy là Photoshop. Ông thần lấy ảnh ở đâu rồi bỏ hình mình lên trên ảnh qua mấy cái app để dụ gái già có tiền.
Có anh bạn kể là có mấy cô nào trẻ lắm cứ nhắn tin xin kết bạn với anh ta. Anh ta xem profile của mấy cô này thì kêu là ly dị, chỉ thấy toàn là ảnh chụp hình đi shopping, đi biển chụp hình áo tắm đủ trò nên anh ta ớn da gà, không dám kết bạn. Hỏi tại sao? Gái trẻ xin làm bạn hơn mấy chục tuổi. Anh nói chúng tưởng tao có tiền, để chài chớ yêu thương gì. Chán Mớ Đời
Có lần một chú thuê nhà kêu hôm qua tụi đi chợ, mới đậu xe lại thì thấy một cô trẻ ngừng bên cạnh hỏi anh rảnh, lên xe em chở đi chơi buồn quá. Mình hỏi sao có lên xe. Chú kêu điên à. Hỏi sao? Chú kêu thằng bạn tui tuần rồi bị rồi. Chú kể ông bạn được một cô gái rủ đi chơi nên bò lên xe, tưởng mình còn đẹp trai như thẩm quyền khi xưa. Xe mới chạy được một block thì cô gái ghé cây xăng đổ đầy bình. Ông bạn là dân đã từng tạm trú tại đảo Galang nên móc bóp trả tiền.
Sau đó cô gái chở ra Laguna beach đến tiệm sang trọng. Vào ăn, cô ta hỏi lương già bao nhiêu đủ trò. Trước khi về gọi thêm hai món to go cho bố mẹ. Sau đó chở ông ta về bolsa thả ngay parking. Khi không tốn tiền khơi khơi. Thấy ông ta kêu không có tiền nếu không thì khổ nữa. Mỗi tháng tiền già có $870 mà đi chơi với em 2 tiếng bay mất gần 25% tháng lương.
Có ông bà kia mướn nhà. Bà vợ rên là ông chồng 85 tuổi, chuẩn bị về Việt Nam bán nhà được mấy trăm ngàn. Không biết ông ta khoe với ai mà có 1 cô trẻ cứ gọi tới tấp xưng em rủ đi Việt Nam. Mình hỏi ông chồng thì ông ta nói đi tìm tương lai. Mụ vợ già rồi. Bán xong cái nhà ở Việt Nam, ông lăn cù ra chết. Bà vợ lãnh hết. Không mướn nhà nữa. Chán Mớ Đời (còn tiếp)
Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen
Nguyễn Hoàng Sơn
