Du học sinh tại hải ngoại ngày 30/4/75

Hôm qua, có vợ chồng anh bạn ghé nhà chơi. Anh này đã sống 19 năm tại Pháp, trước khi gặp lại đôi mắt người xưa, nối chấp lại mối tình hữu nghị và di dân sang Hoa Kỳ. Ngồi nói chuyện bổng nhiên anh ta nhắc lại những ngày sau 30/4/1975 tại Paris. Người Việt rời Việt Nam trước ngày Sàigòn đổi chủ, bổng nhiên bị hụt hẫng, với một tương lai đen tối mờ mịt, trở thành người lưu vong, một kẻ vô tổ quốc. Lý do là lưu vong đều khởi đầu bởi một bi kịch chính trị để rồi biến thành một bi kịch văn hoá nơi xứ lạ quê người

Chúng ta hay nghe kể, đọc hồi ký người Việt tại Việt Nam sau ngày Sàigòn đầu hàng, những người di tản buồn trên những con tàu ra khơi trong giờ phút hấp hối của Sàigòn, hay những người vượt biển trên những thuyền nhỏ bé tìm tự do như vợ và em mình nhưng ít ai nhắc đến số phận những người Việt đã có mặt tại hải ngoại trước ngày 30/04/1975. Đa số những người này là du học sinh, chất xám của Việt Nam với những ước mơ của tuổi trẻ, những người sẽ giúp xây dựng lại đất nước thời hậu chiến. 

Những hy vọng sau khi 4 bên ký kết hiệp định Paris, để rồi bổng nhiên tan biến, mất liên lạc gia đình, trở thành người vô tổ quốc như tình trạng ông Mehran Karimi Nasseri, phải sống trong phi trường ở Paris từ 1988 đến 2006 mà sau này họ có làm phim về cuộc đời ông ta khi đất nước bị xâm chiếm và bị xoá tên trên bản đồ thế giới. Ông ta đến phi trường CDG thì đất nước ông ta bị biến Mất như Việt Nam Cộng Hoà sau ngày 30/4/75 nên không được nhập cảnh hay đi đâu cả vì sổ thông hành không được công nhận bởi thế giới, trở thành một kẻ vô tổ quốc, không ai cho nhập nước họ thậm chí rời khỏi nước pháp, nơi ông ta quá cảnh.

Nhìn lại thì quả mình có cái số đi tây năm 1974. Mình nhớ đậu tú tài xong, gửi giấy tờ sang tây để nhờ mấy người cậu bà con du học ở Pháp, làm thủ tục, nộp đơn đại học. Hai ông cậu bà con vừa gửi giấy tờ về cho mình bổ túc hồ sơ du học thì nhân viên bưu điện bên tây đình công đâu 6 tháng trời. Năm đó nhiều người muốn đi Tây kẹt vụ đình công nên không nhận được giấy tờ bổ túc hồ sơ đúng thời hạn của nha du học nên chỉ biết than trời sinh ta sao còn sinh bưu điện tây. Nếu trễ vài ngày thì xem như mộng đi tây của mình đã chấm dứt và sẽ khăn gói đi vùng kinh tế mới như bao bạn bè cùng thế hệ hay vượt biển sau này. Xem như chỉ tay mình không có ligne de mer, chỉ có ligne de l’air..

Rạp hát Mutualité ngày nay, dạo mình ở Paris thì đã cũ hơn 45 năm. Mình nhớ đi vào cửa chính thì có hai dãy hàng dài bán đồ chợ tết với mấy cô bận áo dài đến khi nhảy đầm thì họ thay váy hết. Hát hò xong thì giải lao trong khi thiên hạ dẹp ghế để nhảy đầm tới sáng. Dạo ấy thấy có một ông lớn tuổi bận áo vét, thắt nơ bướm nhảy đầm nhuyễn lắm, chắc có bằng nhảy đầm. Ông ta nhảy đẹp với nụ cười luôn luôn trên môi.

Ngày 24/12/1974, khi bước ra khỏi toà lãnh sự Pháp, tay cầm sổ thông hành Việt Nam Cộng Hoà, với chiếu khán của toà đại sứ Pháp khiến mình run trong cảm xúc khó tả. Tối hôm đó đêm giáng sinh, mọi người trên thế giới chào đón Chúa Giê-su ra đời, một chân trời mới đang chào đón mình với giấc mơ từ bé khi vào nhà ông bà Phúng, xem mấy tấm ảnh của người cậu bà con đi tây trước khi mình ra đời. Tương tự khi đến nhà bác Cháu ở ấp Ánh sáng, thấy anh Phú đi du học bên Nhật Bản. 

Dạo ấy Việt Nam Cộng Hoà đã mất Phước Long, thấy các biểu ngữ toàn dân không quên Phước Long, ông cụ mình mua vé máy bay đi Tây ngay vì sợ tổng động viên, không cho xuất ngoại. Mình rời Đà Lạt về Sàigòn không kịp chào bạn bè, khởi đầu cuộc hành trình tạo dựng tương lai cho một kiếp người tha hương như ông cụ mình phải rời bỏ quê để vào nam sau khi du kích tìm cách giết ở làng vì không theo họ. Mình may mắn là chỉ đợi 20 năm mới được trở lại quê nhà, còn ông cụ thì phải đợi 40 năm để trở lại quê nội.

Mấy ngày sau, mình xuống phi trường Charles de Gaulle với những lo lắng, không biết tương lai sẽ đi về đâu. May có gia đình ông cậu đón tiếp lúc đầu, sau đó thì mình dọn ra một căn hộ tạm thời của bố vợ ông cậu, sắp bị đập bỏ để xây một chung cư mấy tầng.

Hình ảnh tương tự mình khi mới sang Pháp năm 1974, đi làm về khuya mệt đừ. Ngủ trên Métro dạo ấy tối om, ghế bằng gỗ. Bản quảng cáo rất hợp với trường hợp đầu 30/4/75

Mình sang Pháp trễ niên khoá nên đành đợi qua hè 75 mới đi học. Trong khi chờ đợi, mình đi làm chui vì dạo ấy nước pháp bắt đầu cấm sinh viên ngoại quốc làm việc nếu không có giấy phép (permis de travail). Đi làm nhà in ở Porte de Versaille từ 8 giờ sáng, về đến nhà 12 giờ đêm, 7 ngày 1 tuần nên chả biết trời trăng, tình hình tại Việt Nam ra sao. Chỉ biết ngủ rồi dậy đi làm. Ngồi Métro cũng ngủ quên trạm xuống.

Honneur à nos Soldats morts pour la Liberté 

Sinh viên Việt Nam tại Paris tuần hành để tang cho Việt Nam Cộng Hoà ngày 27/4/1975. Hình như tấm ảnh này của ông Trần Đình Thục. Xem ảnh thì thấy đa số là nữ sinh viên đi đầu, không biết vì phụ nữ được đi đầu hay là phụ nữ là những người chống cộng hăng say nhất vì có sinh viên theo Hà Nội với nhóm Liên Hiệp. Cũng có thể dạo ấy nữ sinh viên được đi du học nhiều hơn nam sinh viên.

Một hôm, bà chủ kêu đi taxi giao hàng cho khách hàng thì ông tài xế hỏi mình người xứ nào, mình kêu Việt Nam. Ông ta kể là sáng nay Sàigòn thất thủ, ông ta thấy một đám đông chạy vào toà đại sứ Việt Nam Cộng Hoà đập phá. Dạo ấy ở Paris, Hà Nội chỉ có một văn phòng đại diện vì Pháp chưa có thiết lập ngoại giao chính thức với Hà Nội. Hà Nội chiếm hết tài sản của người Pháp tại miền bắc, không đền bù gì cả trong khi miền nam thì khi các pháp kiều về pháp họ được bán các cơ sở nhà cửa của họ tại miền nam.  Chỉ có Việt Nam Cộng Hoà mới được pHáp công nhận, thiết lập bang giao, có toà đại sứ. Mình có đến đại sứ quán một lần để trình diện, ghi danh với toà đại sứ rồi chưa bao giờ trở lại.

Tin của ông tài xế khiến mình thất kinh, tối đó đi làm về, mua tờ Le Monde để đọc tin Việt Nam. Dân tây ăn mừng đoàn chiến xa Việt Cộng đã cán xập cổng dinh Độc Lập trong khi và nhiều công dân Việt Nam Cộng Hoà khóc một dòng sông. Vạn người vui, ngàn người sầu tại âu châu. Tối đó mình nằm khóc một mình, nghĩ về Đà Lạt, gia đình, Việt Nam. Chỉ nhớ nhận được lá thư đầu tiên và cuối cùng của gia đình, ông cụ cho biết gia đình chuẩn bị di tản về Phan Rang. Lúc đó mình không biết tương lai sẽ ra sao. Rồi nước vẫn trôi dưới cầu Mirabeau của Paris.

Nay nhìn lại mình không hiểu động lực nào đã giúp mình, giữ vững niềm tin, tốt nghiệp đại học vì có nhiều sinh viên bỏ học đi làm. Chế độ bên tây, học 2 năm đầu chỉ được phép ở lại một năm, nếu rớt thêm một năm thì không được tiếp tục học. Lối học như kiểu Việt Nam khi xưa, cuối năm mới thi thay vì theo tín chỉ như ở Hoa Kỳ. Lý do là trường đại học công, anh học dốt thì ngưng vì tốn tiền nhân dân đóng thuế. Có nhiều người du học từ miền nam nhưng nghe lời dụ dỗ của Việt Cộng nên xuống đường tranh đấu, thi rớt nên tây không cho học nữa, đành đi làm vớ vẩn. Khi Sàigòn đầu hàng thì họ hy vọng sẽ được trọng dụng nhờ quá khứ làm cách mạng, chống Việt Nam Cộng Hoà, ai ngờ chả được gì. Mình biết vài người như vậy sau này, quay lại viết bài chửi Hà Nội.

Mình may mắn được chính phủ pháp và hội cựu chiến binh Pháp cấp học bổng nên học ngày chưa đủ tranh thủ học đêm, gặp được người Pháp rất tốt, giúp đỡ khác với những gì mình học ở trường kêu thực dân tàn ác. Họ luôn khuyến khích mình, giúp đỡ như cho mướn phòng ô-sin không lấy tiền. Lâu lâu kêu lại nhà ăn bữa cơm cho no vì dạo ấy mình chỉ ăn cơm đại học xá, cuối tuần thì ăn baguette với bơ như khi xưa ở Đà Lạt, mua bánh mì Vĩnh Chấn, đem về Nhà, trét bơ ăn cực đỉnh. Có anh bạn học, du học tại Ottawa, sau này có gặp lại, anh chàng chỉ nhớ đến ăn bánh mì Vĩnh Chấn trét bơ ở nhà mình. Đó là ở Đà Lạt, còn bên tây, ăn bánh mì với bơ hoài cũng oải lắm. Lâu lâu mình mua mấy lon cá mòi sumaco của maroc mà khi xưa nhà hay ăn với bánh mì, rắc chút tiêu vào.

Ăn cơm đại học xá thì toàn là coucous hay khoai tây bột của người Bắc Phi nấu. Tụi tây học chung ít khi ăn lắm, chúng chê không ngon hay rủ nhau đi ăn tiệm, còn mình không có tiền ăn tiệm thì ăn trưa chưa đủ tranh thủ ăn đêm. Họ có món entree, thường là cà rốt bào, rồi món chính, mình hay xin thêm khoai tây chiên khi có, còn coucous thì ớn lắm. Hình như chỉ có tiệm cơm ở ký túc xá Cité d’universitaires là thức ăn ngon, còn các tiệm kia thì Chán Mớ Đời. Vấn đề là phải đi xa, mình ở Neuilly sur Seine, xuống dưới đó cũng mất cả tiếng đồng hồ đi métro. Mỗi bữa ăn, mua thêm bình sữa tươi 1/2 quan pháp. Lúc đầu uống sữa tươi không quen chạy đi vệ sinh ná thở nhưng vài tuần sau quen. Sau này mới hiểu là người á châu thường có vấn đề khi uống sữa bò. Lâu lâu được tây đầm mời đến nhà ăn cơm là mình ăn mệt thở. Nhớ có lần giáng sinh, một gia đình người Pháp, ông chồng từng tham chiến tại Việt Nam, mời đến nhà ăn cơm trưa để mừng chúa giáng sinh. Bà vợ thấy mình vét sạch cái đĩa, hỏi ăn nữa không, mình kêu vâng lần này mình thấy hết đói nhưng vì quen thói Việt Nam nên mình ăn hết, vét sạch như khi ở nhà, không bỏ cơm mứa, ai ngờ bà vợ tưởng mình còn đói nên bới thêm khiến mình phải quất 3 đĩa ứ nự. Sau này, quen nên mình mới giải thích. Văn hoá ăn chực của mình.

Cuối tuần thì mình đi làm bồi cho một nhà hàng nhỏ Việt Nam. Lúc đầu mình đến ăn vì tiệm này rẻ nhất quartier la tinh, do một bác người nam, khi xưa làm vú cho gia đình ông Dương Văn Minh. Mình chả hiểu lý do nào bác ấy sang Pháp. Chỉ nhớ là có người con trai, chải đầu láng cóng như công tử Bạc Liêu, đứng phục vụ. Một hôm mình đến ăn thì không thấy ông quý tử mà khách thì đông. Bác vừa nấu vừa chạy bàn. Ngồi đợi lâu quá nên mình đứng dậy, dọn bàn dùm bác thì bác kêu cuối tuần, ra phụ bác vì thằng con đi đánh bài hay nhảy đầm. Mẹ ở Việt Nam cũng khổ vì con, ở tây cũng khổ vì con.

Thế là từ đó mình làm bồi mấy năm đến khi ra trường. Được đâu 100 quan pháp mỗi tối, thêm tiền boa của khách tây nhưng quán rẻ tiền nên chỉ có sinh viên bò lại nên tiền boa cũng khiêm tốn như thực đơn của tiệm. Một hôm khách đông quá, bác kêu mình ở lại giúp vì thường 11 giờ đêm là mình về. Từ 6 giờ tối đến 11 giờ. Làm xong thì đi ra quá 12 giờ đêm nên hết métro, kêu taxi nó chặt 120 quan pháp. Nên lần sau trễ métro thì mình cuốc bộ về nhà. Từ tiệm ăn, qua cầu Saint Michel rồi dọc theo đường Rivoli, lên Champs Elysees đến Khải hoàn môn, rồi đi về Palais de la découverte ở Porte de Maillot, rồi lết đường Avenue du Rouge đến Les Sablons. Đến nhà phải leo lên 7 tầng lầu mới lên giường được. Chỉ làm thứ 6, 7 còn chủ nhật thì ông con làm việc. Trong tuần ăn đại học xá đến cuối tuần thì ăn bún thịt nướng mệt thở luôn. Cứ dện 2 tô là thấy đời lên hương. Lần chót về Paris mình có ghé qua khu này nhưng đã thay đổi quá nhiều, chắc bác ấy đã qua đời.

Khi Sàigòn đổi chủ thì đa số sinh viên du học chới với vì hết được nhận tiền của gia đình. Sinh viên theo Hà Nội thì bị cúp từ lâu chuyển ngân chính thức qua chính phủ Việt Nam Cộng Hoà, còn chuyển ngân lậu thì mình không biết cách thức khi xưa. Bác nào biết thì cho em hay. Chỉ biết có đọc báo Hà Nội, có mấy người miền nam kể họ làm kinh tài cho Việt Cộng, bay đi Hương Cảng, Paris để đổi tiền và chuyển ngân cho Hà Nội. Mình nghĩ họ đều bị ảnh hưởng tâm lý vì bao nhiêu mộng mơ khi ra đi tưởng như tuyệt vời, một ngày về huy hoàng, giúp cha mẹ nở mặt nở mày bổng chốc bay theo mây khói. Sau này mình mới khám phá ngày 27/4/1975, các sinh viên du học, không thân cộng đã có tổ chức một cuộc tuần hành để tang cho Việt Nam Cộng Hoà. Dạo đó mình mới qua, không quen người Việt nên không biết gì hết.

Mình nghĩ trong sự tuyệt vọng tận đáy vực thì một đóm lửa được đốt lên trong đêm hội chợ tết năm 1976 do tổng hội sinh viên tại Paris tổ chức tại Maison de la Mutualité, gần métro MAUBERT-Mutualite nên dân mít ở tây hay gọi MAUBERT, ở đường Saint Victor, quận 5. Khu vực này dạo ấy người Việt ở đông lắm. Có tiệm bán đồ Việt Nam gọi là Thanh Bình, mấy câu lạc bộ của người Việt Liên Hiệp, hay người Việt chống cộng. Nói chung là khu nghèo nhất dạo ấy, nay thì người Việt dọn xuống quận 13. Điểm lạ là rạp hát này do tổng thống Paul Doumer, cựu toàn quyền đông dương khánh thành năm 1931. 

Nhà hát này này được người Việt ở Paris mướn để tổ chức hội chợ tết hàng năm. Họ phải đặt cọc cả năm trước khi biết ngày nào là tết của năm tới. Hai bên đến phá nhau khi có hội chợ tết, đánh lộn đủ trò. Nghe nói mấy sinh viên phải học võ để đánh nhau. Mình thì không tham gia hội đoàn người Việt gì hết từ khi rời Việt Nam đến nay.

Lần đầu tiên mình tham dự hội chợ tết của tổng hội sinh viên tại Paris. Đêm đó, nhìn lá cờ Việt Nam Cộng Hoà lần đầu tiên tại Paris, cả rạp đâu gần 2,000 người đồng hát quốc ca Việt Nam khiến mình rợn tóc gáy.

Các bài hát đêm ấy rất lạ tai, chưa bao giờ nghe với chương trình mang tựa đề “ta vẫn còn Sống”. Bài ca nuôi chí vững bền, đã giúp mình hết âu lo, vùng dậy tiếp tục con đường mình đã định khi xin du học. Học cho xong rồi tính sau.

Chị vẫn còn sống 
Anh vẫn còn sống 
Tôi vẫn còn sống
Mà chúng mình không lẽ lại ngồi yên
Ngàn lầm than sao không cùng lên tiếng
Vai chung vai ta nổi dậy ba miền (2)

ĐK. Còn đôi chân xin mời anh đứng dậy 
Với thân mình này chị hãy vùng lên
Lòng hăng say ngọn đuốc hồng sáng cháy
Vì quê này mà nuôi chí vững bền

Nhất là bài Dựng lại một ngày với điệp khúc; những đôi mắt này còn nhìn nhau còn hẹn ngày về, như cái phao cứu vớt các linh hồn người việt vô tổ quốc, vừa mất quê hương. Những đôi mắt này còn nhìn nhau còn hẹn một ngày.

chân trời trước mặt của quê hương ta sẽ nở hoa, 

sông dài đất rộng đã bao năm nối tình thiết tha, 

hãy cùng đứng dậy cùng anh em nối lại sơn hà 

ta cùng đi dựng tinh thương bao la như biển xa 

Nắng Sơn mới đã khơi ai nụ cười

Ta đi theo tiếng gọi linh thiêng mời

Ta đi xây dựng lại cho một ngày mới

Sức sống đã khơi dậy trên môi hồng

Trong tim ta mong một ngày tin hoà bình tới

Ta đem hồn dâng sông núi

Cho một ngày vinh quang tới

Cho cờ Việt Nam phất phới muôn dặm xa

Muôn lòng góp lại ôi quê ta đẹp sao tiếng ca

Cho tình yêu người chợt thiêng thang nối đời đã qua

Những bàn chân trần đã nhịp vang trên bờ đê dài 

 Những đôi mắt này còn nhìn nhau còn hẹn một ngày 

Tối đó mình khóc sung sướng vì đã gặp những người Việt đồng cảnh ngộ. Đã cho mình lại một niềm tin ngày mai tươi sáng. Mình mất tin tức gia đình từ tháng 3 năm 1975 đến 3 năm sau mới có người về Đà Lạt, qua cho biết gia đình còn sống, chỉ có ông cụ bị chế độ mới tuyên án 18 năm cải tạo. Mất Sàigòn nhưng đi học vẫn phải nói chuyện với đám tây đầm, cố gắng giải thích cho họ về chính nghĩa của Việt Nam Cộng Hoà trong khi 25% dân tây bầu cho Đảng cộng sản. Dân tây không ưa người Mỹ nên họ rất vui khi Sàigòn đầu hàng, chửi mình là tay sai cho đế quốc Mỹ còn đám Việt kiều yêu nước thì gọi mình là ngụy. Đúng là vạn người vui triệu người sầu.

Nghe kể sau 75, có một ông thầy nằm vùng được cử dạy môn chính trị tại trường Quốc Học, ông ta cho biết trường này có truyền thống cách mạng vì ông hồ đã từng học ở đây. Ông ta nói khi xưa thời ngụy, thanh niên miền nam toàn là du đảng, đi lính đánh thuê cho mỹ, còn bộ đội bác hồ theo cách mạng, giải phóng quê hương. Có một anh học sinh kêu thưa thầy không phải nơi. Mệ ngoại em nói là lính miền nam khi xưa đi đánh Việt Cộng, để bảo vệ tự do, không cho cướp đất cướp nhà, còn bộ đội là những người ngoài bắc, đi bộ vô, thấy cái chi hắn đội về.

Một tia hy vọng về Việt Nam, về gia đình trong tương lai bổng dập tắt khi các con tàu ra khơi tìm tự do trên biển Đông NAm Á khiến thế giới bàng hoàng. Những tin tức diệt chủng tại Cao Miên bởi nhóm khờ me đỏ. Sau khi xem cuốn phim Killing Fields, các khán giả tây không dám vỗ tay như thường lệ, ai nấy đều cuối mặt, không ngờ họ đã ủng hộ trước 75 những chế độ hà khắc, gian ác như vậy. Các nhà trí thức pháp khi xưa, ủng hộ Hà Nội nay quay lại chống Hà Nội như nhà văn Olivier Todd. Khi ông phạm Văn đồng qua tây xin tiền thì tuyên bố trên Paris Match có trên 2 triệu người miền nam trong các trại cải tạo.

Mình nghĩ hình ảnh của bà cụ tảo tần nuôi con đã giúp mình chịu khó học hành đến khi tốt nghiệp. Sống trong một căn phòng ô sin, mùa đông lạnh không có máy sưởi, mùa hè thì nóng chảy mỡ, dạo ấy gầy lắm. Đi làm dành dụm tiền để gửi về cho bà cụ nuôi mấy người em và cho vượt biển.

Sinh nhật mẹ mình tại Đà Lạt với mấy cô em

Vầng trăng chẳng chút phai mờ

Theo con đi suốt giấc mơ làm người

Mấy câu thơ "Mẹ Trùng Khơi" trên đã ấp ủ mình từ ngày xa Mẹ, rời Đà Lạt đi Tây. Mình cố gắng để một ngày gặp lại Mẹ như ông cụ mình đã gặp lại bà nội sau 40 năm.

Mùa Xuân, trước mặt mùa Xuân
Là đôi mắt Mẹ trong lần tiễn đưa

Con đi đâu con về đâu

Cuộc đời của mẹ là câu trả lời

Về Việt Nam, gặp bạn bè, ai nấy đều kêu mình sướng được đi tây trước khi Việt Cộng vô nhưng không ai hiểu rõ những gì người Việt tại hải ngoại phải chịu đựng về những mất mát tinh thần khi mất Sàigòn. Tại Việt Nam, cả nước, cả miền nam đều chung một số phận, còn ở hải ngoại người Việt rất cô đơn vì người ngoại quốc, bạn bè sở tại không hiểu những gì họ đang trải qua. Mất liên lạc gia đình, không tiền không bạc. Những ai đã đi làm thì không sao còn sinh viên là ngọng vì chủ nhà vẫn đòi trả tiền nhà. Mình chỉ quen hai sinh viên Việt Nam tại Paris, nhưng họ có bố mẹ di dân đến Pháp từ thời ông Diệm.

 Khi mình sang Ý Đại Lợi, có quen 4 anh sinh viên du học trước mình 2 năm thì họ rất te tua hơn sinh viên bên Pháp, ra trường trễ hơn vì phải tự túc tự cường, chính phủ Ý Đại Lợi không có chương trình giúp sinh viên quốc tế như ngày nay. Có anh bạn kể, thằng cháu sang học, năm đầu thì trả tiền , năm sau khía là không được trợ cấp từ nhà nên được chính phủ Ý nuôi ăn học. Họ vẫn nuôi chí vững bền, học từ từ vừa học vừa đi làm để tốt nghiệp kỹ sư. Cách đây mấy năm, mình ghé thăm Milano, một anh bạn từ Torino, đáp xe lửa đến gặp mình, đi uống cà phê trong mưa để hổi tưởng lại những giây phút ngày xưa, chia nhau bát cơm, giúp đỡ nhau tiếp tục làm người dân Nam. Những đôi mắt này còn nhìn nhau còn hẹn một ngày. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Hẹn hò ở tuổi 7 bó

Hôm trước, hai vợ chồng đi chung xe với vợ chồng ông bạn chuyên viên địa ốc lên xem khu thương mại mới mua trước khi chồng tiền. Trên đường đi thì hai bà ngồi phía sau nói chuyện về chuyến đi Mexico sắp tới. Thành phố Bellflowers là thành phố song sinh, kết nghĩa với một thành phố ở Mexico nên mỗi năm họ đều tổ chức 1 tuần lễ giao lưu để kết nối tình hữu nghị thắm thiết hơn từ 60 năm qua. Một năm thì bên Mexico sang viếng Hoa Kỳ thì thành phố Bellflowers đón tiếp, chở đi viếng Disneyland, Hollywood,… năm sau thì bên mỹ bay qua xứ họ cũng được đón tiếp long trọng. Trước Covid, mình có đi theo phái đoàn qua Mễ dù mình chả dính dáng gì đến Bellflowers ngoại trừ là hội viên của Lions Club của thành phố này. 

Năm vừa rồi phái đoàn Mễ tây cơ sang đến 40 người, năm nay phái đoàn mỹ thì năn nỉ ỉ ôi chả có thằng mỹ nào thèm đi nên họ năn nỉ mình đi cho đủ 20 người, sợ mất mặt với bên Mễ. Mình hỏi đồng chí gái thì cô nàng ừ đi khiến ban tổ chức mừng lắm. Mình cũng hay đi thăm viếng mấy trung tâm chứa nước từ Colorado sang. Họ phải chi tiền cả năm sau không có quỹ nên cứ kêu mình đi. Ăn uống khách sạn miễn phí.

Họ rủ mình đi chơi, miễn phí nên khăn gói lên đường, năm nay họ lại rủ đi nữa, đồng chí gái về hưu nên đi chung cho biết. Qua đó thì sẽ được một gia đình Mễ nuôi trong một tuần để biết lối sống của dân Mễ, không cần phải vượt biên qua Mỹ, dân giàu có làm cho chính quyền hay thương gia. Năm trước họ cho đi ra ngoài biển có căn nhà to đùng một mình trên bãi biển rộng mênh mông. 

Họ chở đi viếng các nơi trong vùng và những nơi làm từ thiện. Lần trước, được đô đốc khu vực Thái Bình Dương mời ăn sáng, trên eo biển nhìn ra vịnh Cortez, chỉ tiếc không có mụ vợ bên cạnh. Mấy bà nói chuyện về áo quần còn mình và tên bạn nói chuyện về chiến tranh Việt Nam vì anh chàng từng tham chiến tại Việt Nam. Hà Nội gọi anh ta là giặc lái vì lái trực thăng ở Pleiku. Đánh nhau cho cố rồi 50 năm sau lại bắt tay tập trận theo diễn tiến hòa bình mà bộ quốc phòng Trung Cộng đã in một cuốn sách, có dịch sang tiếng Việt cho cán bộ đọc.

Bổng nhiên bà vợ kêu hôm qua đi xem Les Miserables, hay quá khiến mình thất kinh. Bà vợ kêu chúng tôi xem show này nhiều lần, ho-ni mấy lần, ông chồng kêu 3 lần. Bà vợ kêu quá hay, câu chuyện đã thay đổi nhân sinh quan của bà ta khiến mình càng chới với trong khi ông chồng ngáp dài. Bà này dân Honduras, di dân lậu vào Hoa Kỳ, chịu khó làm ăn lắm, sau này lấy tên mỹ quen nên hay về xứ làm thiện nguyện.

Mình có coi show này hai lần; một lần ở Paris do Robert Hossein soạn hát tiếng tây và cách đây 10 năm ở Quận Cam hát tiếng Mỹ. Mình sợ mấy tuồng này lắm đã đưa đến bao nhiêu chết chóc trên thế giới 

Bà ta khuyên mụ vợ; hai ông bà lâu lâu nên hẹn hò như trước khi cưới nhau, để tăng cường năng lực nội sinh, kiến tạo động lực cho tăng và phát triển bền vững mối tình hữu nghị sông liền sông núi liền núi. Lâu lâu tình yêu cần phải được xẹt lửa lại để cháy thêm, phải cho thêm củi bùng nổ để giúp tình yêu vợ chồng thêm sức lực để đối chọi khiến mình run. Đi hẹn hò để tốn tiền cãi nhau ngoài đường thay vì ở nhà. Vợ mình kêu có lý, nói mình mua vé đi xem. Tuồng này vợ chồng mình có xem với hai đứa con cách đây 10 năm khi đến diễn lần đầu, chả hiểu sao lại trở lại Orange COUNTY. 

Đồng chí gái kêu mình mua vé đi, mình không dám nói với vợ là cả nhà đã xem rồi trước mặt thiên hạ nhưng rồi nghĩ ý tưởng hay. Lâu quá không đi xem kịch nhạc với vợ từ khi mấy đứa con đi học đại học. Chỉ đi xem tại đại học Chapman hay Fullerton vì rẻ hơn. Mình nhớ tối đó, mình ngồi xem rồi ngủ ngáy khò khò khiến mấy đứa con cười. Thế là đi mua vé cho vợ chồng học làm sang như khi xưa ông tây dạy cuốn Les femmes savantes của Molière. 

Mò trên mạng thì thất kinh vì không ngờ vé xem nhạc kịch ngày nay lên giá khủng như bây giờ. Vé hạng chót $49, còn sang sang thì $500 khiến mình đứng tim nhưng thiên hạ đã mua hết. Thôi mình nông dân vốn dòng keo kiệt thì mua hạng cá kèo vậy. 

Buồn đời mình đặt nhà hàng để hai vợ chồng ăn cơm tây để thay đổi mấy món cá kho tộ, canh chua mỗi ngày. Mình đặt trước khi vào xem vì sau khi xem thì khuya, vợ không thích ăn trễ sợ nặng bụng khó ngủ.

Đến giờ mình báo vợ bận áo quần đi, mụ vợ kêu gần xong rồi nhưng cả tiếng đồng hồ xong vẫn chưa thấy xuống nhà, mình xem hết cuốn phim, cô nàng mới giáng trần. Lâu lâu thấy mụ vợ lên đồ đầm cũng thấy lạ, cũng đẹp như Tiểu Long Nữ ngày xưa, chỉ khác nay mình phải dang tay nối vòng tay lớn mới ôm nổi kẻ nội thù. Mụ vợ kêu được không. Mình gật đầu kêu quá đỉnh thì mụ chạy lên lầu lại rồi một lúc sau, đi xuống với cái quần không đáy màu khác. Mụ vợ không bao giờ tin óc thẩm mỹ nông dân của mình nên khi hỏi mà mình gật đầu là cô nàng đi thay bộ váy khác. Chỉ khi nào mình chê thì cô ta mới không thay áo khác.

Vợ chồng về già có vấn đề khi ngồi trên xe. Mình thì cận thị nên đeo kính cận để lái xe nên nhìn gần thì không thấy thằng tây nào còn mụ vợ thì bị lão thị nên nhìn xa thì 20/20 còn nhìn gần thì cần có kính. Lên xe mụ vợ cứ mở gương để nhận diện trong khi cái xe kêu bưng bưng vì mụ chưa cài dây an toàn khiến mình muốn điên nhưng phải cố gắng bình tỉnh, nói nhỏ nhẹ như ngày xưa đi cua bà ta, cài dây nịt an toàn lại. Thấy mụ mò mò, kêu nóng quá, mình thì không thấy đường khi nhìn gần nên nhờ mụ mở máy lạnh nhưng mụ lại quên đem theo kính lão nên cũng mù. Hai vợ chồng mù lái xe. Mình mở cửa sổ xe thì bị la vì làm tóc vợ bay hết. Thế đành chịu trận sức nóng mùa hè Cali.

Mình đậu xe xong thì lấy cái điện thoại bỏ túi bước ra, đóng cửa xe lại nhưng không thấy đồng chí gái đâu, bò lại xe thì cô nàng còn ngồi trong, mò mò phía sau khiến mình ngạc nhiên, không hiểu cô nàng tìm cái gì phía sau xe. Mình gõ cửa hỏi kiếm gì vậy cưng, cô nàng kêu kiếm giày. Hoá ra mang giày cao gót 20 phân nên vào xe phải tháo ra. Vợ mình thích mang giày cao gót vì cao hơn mình sẽ khiến thiên hạ nghĩ mình đại Gia. Không đem theo kính lão nên không thấy gì cả. Mình phải lấy giày ra xe, để trước cửa để cô nàng tra chân vào rồi đưa tay cho cô ta nắm đi để khỏi té khiến mình nhớ đến cô tài tử Maria Schneider nổi tiếng trong the Last Tango in Paris mà mình bắt gặp một lần khi cô ta đi loạng choạng trước Whisky A go go, cạnh trường Cao đẳng Mỹ thuật với một đám tây đầm.

 Cô đầm này hình như chết sớm, nổi tiếng sớm nên sì ke ma tuý đủ trò. Đàn bà lạ, cứ muốn cao hơn chồng nên phải mang giày cao gót nên bước chân không vững cứ lắc qua lắc lại. Không biết cao hơn chồng để làm gì. Kiếm chồng thì tìm loại cao để cải thiện nòi giống mà lại muốn đi ngoài đường cao hơn chồng mà người Việt khi xưa thường gọi là cao hổn. Nay sang mỹ nên phụ nữ cái gì cũng muốn hơn chồng mới thoả mãn.

Đi vào tiệm ăn, mụ vợ cứ hỏi anh đã đặt bàn rồi phải không, mình gật đầu. Mụ cứ hỏi hoài khiến mình muốn gây chuyện nhưng thấy ở ngoài đường nên không muốn thiên hạ nghe, kêu á đông nói chuyện to quá. 

Vào tiệm ăn thì thấy Maître d’ chào hỏi có đặt bàn thì mình cho tên. Hắn cứ nhìn lên nhìn xuống cái màn ảnh, không thấy tên mình khiến mụ vợ nhìn mình hỏi có thật đã đặt bàn. Mình phải chạy qua chỗ hắn để nhìn, rồi chỉ tên Nugent. Dạo ở New York, tên do thái dạy mình là khi nói chuyện điện thoại thì phải phát âm Nguyen là Nugent, có chữ Tờ phía sau thì cha con bên kia đầu giây mới hiểu còn kêu NGuyễn sẽ làm họ hoảng tiều. Nay ở Cali thì toàn là người Mễ nên họ nghe giọng phát âm của mình thành No gente. Chán Mớ Đời  

Maître d’ dẫn hai vợ chồng vào trong thì đồng chí gái bắt đầu đứng lại nói này nói nọ khiến mình kêu đi theo tên Mễ cả lạc vì tiệm ăn to đùng. Sau khi ông thần Mễ kéo ghế cho vợ ngồi thì có bồi bàn đưa cái thực đơn. Mình mở ra xem trong khi mụ vợ thì nhìn xung quanh, kêu màn cửa họ làm đẹp ghê, mình kêu xem gọi món gì cả chút nữa bồi đến hỏi thì lại ngọng. Mà thiệt khi phục vụ viên đến hỏi uống chi thì mình nói nước ấm với một lát chanh vì món này thì miễn phí trong khi mụ vợ cứ nhìn tới nhìn lui, cuối cùng mình nói anh bồi là cho bà vợ thêm giây lát để lựa. Hoá ra đồng chí gái không đem theo kính lão nên nhìn thực đơn như hiệp sĩ mù nghe gió kiếm. Mình phải đọc món ăn thức uống rồi giải thích món này là thịt hay hải sản hay rau. Cuối cùng thì thì gọi thức ăn xong thì mụ vợ kêu sao lại đi ăn ở đây, mình nói mụ thích ăn món Paella nên anh chọn tiệm này, để nhớ đến tiệm ăn sang đầu tiên đi ăn ở Santa Monica.

Ăn xong thì phải dìu mụ vợ từ tiệm ăn đến hí viện Segestrom. Dòng họ Segestrom là nông dân, khác với mình là họ có mấy ngàn mẫu đất đến khi Quận Cam phát triển thì con cháu họ cứ cho thuê đất như dòng họ Irvine nên giàu sụ. Không biết làm gì và để khỏi đóng thuế nên họ thành lập Foundation rồi quyên tiền xây hí viện, trong khi họ tặng đất nên dân tình, nói chung dân có tiền quận cam mới có nơi đến nghe hát múa. Nhìn xa thì thấy tình tứ nhưng không ai hiểu sự việc vì đôi giày cao gót của mụ vợ. Vé ở hạng cá kèo thì phải đi lên lầu mà thang máy đứng đợi mệt thở, sợ trễ giờ nên phải dìu mụ vợ đi theo tư thế biểu diễn thời trang với đôi giày 2 tất. Hạng cá kèo nên ở trên cao mà trên cao thường là hơi nóng ở dưới bốc lên nên nóng kinh khủng, phải lấy tờ chương trình để quạt. Nóng như vậy thì dễ buồn ngủ.

Mình đang mơ mơ màng màng trong giấc điệp thì mụ vợ đánh thức kêu hết phần 1, ra giải lao. Mình có cái tật là ăn no hay quá 9 giờ tối là ngủ. Đi ra ngoài dẫn mụ vợ đến gần nhà vệ sinh, rồi đi kêu nước uống, đang loay hoay thì có bà già mỹ đứng bên cạnh hỏi ông bà thích show không, mình ngủ từ đầu tới cuối nên chưa kịp trả lời thì mụ vợ kêu hay quá rồi chưa kịp tìm câu thứ hai thì mụ mỹ già đã huyên thuyên nói đủ thứ về cách mạng năm 1979 tại pHáp, lý do người dân vô sản vùng lên chiếm ngục Bastille,… khiến hai vợ chồng đứng như bò đội nón nhưng cũng phải gật đầu ra vẻ nhất trí, hiểu chuyện.

Thường mỗi cặp vợ chồng đều có người vợ hay người chồng, có chút hiểu biết về văn hoá để giải thích cho người kia sự việc trong khi vợ chồng mình thì thuộc loại nông dân bình đẳng cán cuốc, hai vợ chồng đều cuốc đất như nhau nên không nương tựa khi có đề tài văn hoá nào được đề cập trong câu chuyện với thiên hạ, nên cứ u châu, trố mắt gật đầu như gà mắc dây thung. May quá, bà mỹ đang giảng về lịch sử sự hình thành xã hội chủ nghĩa thì chuông reo báo màn thứ hai sắp bắt đầu. Hai vợ chồng không quên cảm ơn cặp mỹ già dạy dỗ về lịch sử pháp. Có lần đi xem Miss Sàigòn cũng vậy, gặp một bà mỹ chửi quân đội mỹ qua Việt Nam biến cả miền nam thành ổ điếm, con lai bù trớt.

Hôm trước đồng chí gái tổ chức ăn cơm tại nhà vì đi chơi mút mùa, không gặp mấy cô bạn già từ mấy tháng nay. Có một cặp mới quen, họ đi lộn ngày. Đồng chí gái mời tuần sau vì tiền hội ngộ Trưng Vương chi đó , họ lại tưởng tuần này. Anh chồng cứ nói từ đề tài qua đề tài nọ không cho ai chu mõ ra sủa hết. Mình để ý trong đám đông, thường có một người hay hai dành nhau nói đủ thứ chuyện, từ chính trị đến đầu tư. Mình thì ít nói, nên hay bị bạn đồng chí gái kêu là không hoà nhập. Mình cà lăm chưa ra được một chữ mà mấy ông thần này dành nói hết. Chán Mớ Đời nên mình đi ngủ sớm.

Ghế hạng cá kèo thì hẹp, với đôi giày cao gót của mụ vợ nên hành trình trở lại chỗ ngồi hơi vất vả vì cô nàng cứ lắc Lư, mà mình phải đi trước xin lỗi thiên hạ đã an toạ trong khi cô nàng tay nắm tay mình còn tay kia thì rờ rầm thành ghế để vịn, lâu lâu lại đụng đầu thiên hạ ngồi dãy trước khiến họ cứ chửi thề.

Màn hai thì nhờ mình ngủ được một giấc nên tỉnh táo xem được tới đoạn kết. Mình thất kinh khi thấy ông tài tử đóng vai nhân vật Valjean của Victor Hugo là một ông mỹ đen. Thời trước cách mạng 1789, nước pháp chưa có thuộc địa bên phi châu mà đã có tây đen sống ở Paris. Tương tự có lần mình đi xem Quán Âm Thị Kính của một ông người Việt nào tên P.Q. Phan soạn Opera, thấy có mấy ông mỹ đen, bà Mỹ trắng làm Thị Mầu hát tiếng Mỹ. Kinh

Cuối cùng về nhà, mệt quá mình thay áo quần xong là bay lên giường trong khi mụ vợ cứ lăn xăn làm cái chi cứ để đèn khiến mình không nhắm mắt được. Thấy mụ vợ cứ đi tìm trên bàn ngủ nào là thuốc nhỏ mắt, thuốc ngủ, đầu gió, dầu nhị thiên đường, dầu nóng, đồ massage mặt,… trong khi bàn ngủ của mình chỉ cái cái đèn. 

Cuối cùng thì cô nàng lên giường, mình quay qua tính hôn thì khám phá mụ vợ đeo cái mặt nạ đại hàn, vậy là xem như tối nay không có màn thả gà ra đá. Từ khi đi Nam Hàn về mụ vợ hay có trò đắp mặt nạ lên mặt để dưỡng da mà khi dưỡng da thì không được động đến cô nàng. Chán Mớ Đời 

Sáng nay tại hội Toastmasters, mình đọc bài diễn văn với đề tài hẹn hò với đồng chí gái, được giải nhất. Kinh 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Lần đầu tiên mua khu phố thương mại

Hôm qua, mình và đồng chí gái chạy lên vùng phía bắc Los Angeles để xem khu phố thương mại đang mua trước khi nộp tiền cho chủ bán. Đây là lần đầu tiên mình mua một cơ sở thương mại nên hơi run nhất là số nợ trên 3 triệu đô trả trong vòng 25 năm tới.

Cách đây 6 năm, có ông chuyên viên địa ốc hú mình kêu có miếng đất 5 mẫu anh, trên đó có 5 căn nhà muốn mua không, mình hỏi chủ có cho vay lại không? ông ta kêu có vì biết mình chỉ mua loại nhà theo phương thức này. Miếng đất này thuộc vùng Moreno Valley, một khu vực kém an ninh mà đi học thương mại thì người ta khuyên không bao giờ mua nhà đầu tư tại các vùng này. Họ gọi vùng Chiến Tranh.

Có lần mình đi hội thảo địa ốc hàng năm về vùng Riverside, thì có mấy ông tổng giám đốc ngồi chung bàn ăn cơm, kêu là muốn xây cất ở vùng Moreno Valley mà thủ tục hành chánh quá lâu. Mình ngạc nhiên hỏi thêm thì được biết vùng này đang dự định xây cất các khu chứa hàng có thể tạo thêm 40,000 công ăn việc làm khiến mình tò mò đi kiếm mua đất vùng này. Lý do là có một ông gốc ba tư xây một trung tâm kỹ nghệ rất to mà công ty Sketchers mướn một phần khiến vùng này thay đổi hẳn, nằm ở giữa cục giao thông của xa lộ 60 và 15 và gần phi trường Ontario. Mình có nghe ông này nói chuyện một lần, cho thấy Hoa Kỳ là một xứ dành cho tất cả mọi người di dân. Ông ta di dân sang Hoa Kỳ sau cuộc cách mạng hồi giáo,, dám đứng ra kêu gọi đầu tư, xây khu kỹ nghệ này, nay đã thay đổi bộ mặt vùng Inland Empire. Ông ta qua đời năm ngoái.

Đồng chí gái kêu không mua gì cả. Đụ rồi! Cô nàng không muốn thêm nhà cho thuê vì muốn sống cuộc đời êm ả. Mình thì chỉ thích đi xem nhà nên lén đồng chí gái đi xem. Chủ nhà bán 4 căn hộ và nhà ông ta trên 5 mẫu anh khiến mình tối tăm mặt mày. Chạy lên thành phố thì được biết khu vực R-15 nghĩa là có thể xây được 15 căn hộ trên 1 mẫu anh, 5 mẫu thì xây được 75 căn hộ. Nếu xây căn hộ cho người cao niên thì có thể xây gấp đôi số lượng cho phép hay 150 căn hộ. Thế mình đồng ý mua.

Giá là 1.1 triệu, mình đưa cho chủ bán $140,000 để ông ta trả tiền huê hồng cho ông chuyên viên địa ốc và có một số tiền để xài. Ông ta vẫn ở căn nhà của ông ta, chỉ trả $1,000/ tháng, và cho vay lại $960,000 với tiền lời 5% trong vòng 15 năm. Mình không định giữ vì khu bấp bênh và xa, chỉ giữ vài năm rồi bán.

Mua xong thì mới khám phá ra ông Trump mới ký đạo luật Opportunity Zone. Các thành phố trên đất mỹ nhất là các khu cũ xưa, thường bị bỏ hoang, hay ít ai ở, dân nghèo, phạm pháp, mất an ninh, buôn bán sì ke,… Chính phủ ra đạo luật này để khuyến khích giới đầu tư trùng tu lại các khu vực này, sẽ được miễn thuế sau khi sở hữu chủ 10 năm. Do đó nay có nhiều thành phố, thấy họ sửa sang lại, xây cất mới mẻ vì luật OZ này. Mình mua tháng 10 năm 2016 thì đầu tháng 12 năm 2016 mới hiệu lực. Thế là ngọng nhưng bán thì được việc hơn. Nếu giữ thì mình sẽ bán cho một công ty khác của mình để được hưởng quy chế OZ.

Mua xong thì mình bắt đầu vẽ 150 căn hộ cho người cao niên vì sẽ được giảm thuế địa ốc 2.3 triệu đô la trong vòng 10 năm. Mình quyết định bán với giá 3 triệu. Lúc đó mới khám phá ra là miếng đất nằm trên khu vực có đường bay cất cánh của Phi trường quân sự cách đó mấy dậm nên họ cho biết phải ra thành phố, xin phép đủ trò tốn tiền mà chưa chắc đã được chấp thuận. Mấy cái này thì cần người trong nghành, quen biết cúng tiền cho các nghị viên thành phố tranh cử thì họa may. Có một tên mỹ có một bà cựu nhân viên thành phố làm cố vấn, trả giá quá bèo nên mình không bán. Đó là một trong những lỗi lầm của mình, không xem xét kỹ vụ này. Nếu xem thì đã không mua hay trả giá thấp hơn.

Có một nhóm gốc người Việt trả 1.6 triệu nên ông địa ốc kêu bán đi, lời $500k thì mình thấy cũng được, lấy tiền về để mua cái gì gần nhà hơn vì Moreno Valley khá xa. Ký giấy tờ xong thì nhóm người Việt xù không chịu nộp tiền thì bổng nhiên có một tên quen ghé sang xem miếng đất. Hắn kêu mày nên chia lô đất ra, căn nhà và 4 căn hộ thành 1 mẫu để sau này có thể xây thêm và tách ra một miếng gồm 4 mẫu đất trống. Giữ nhà cho thuê và bán miếng đất. Cho thấy chúng ta cần có bạn bè trong ngành để giúp thêm ý kiến cho mình. Mỗi ngày cần học ở các người khác. Thế là mình mướn kỹ sư địa chất cho phân lô. 

Đang làm thì có tên mỹ nào nhảy vào trả 2 triệu. Mình nói không bán thì tên chuyên viên địa ốc kỳ kèo sao được 2.5 triệu nên mình đành phải bán, ít hơn 3 triệu mà mình muốn ban đầu nói như đồng chí gái đừng có tham. Vì đường bay quân sự, họ sợ rơi xuống khu nhà cửa nên chỉ cho phép xây 3 căn nhà trên 1 mẫu nghĩa là chỉ được 15 căn. Nay mình đã có 5 căn nên chỉ xây thêm được 10 căn nên mình đành chấp nhận gía 2.5 triệu. Hôm qua mình chạy sang đó thì thấy chủ mới họ đuổi người mướn nhà hết và đang sửa chửa lại để cho thuê mấy căn nhà. Mình đoán họ đang chia lô.

Vấn đề là tiền lời phải đóng thuế nên mình phải kiếm nhà khác để mua trong vòng 6 tháng qua luật 1031 exchange. Mình mua được 3 căn, bằng cách tiếp tục trả nợ cho chủ bán, đưa họ một ít rồi tiếp tục trả sau. Có căn thì tiền lời 2.85%, căn thì tiền lời 3%, căn thì tiền lời 3.5%. Tiền lời dạo này lên gấp đôi thì tội vạ gì phải mượn nợ khác đắt hơn.

Vấn đề là vẫn còn số tiền lời, mình chỉ còn 2 tháng nữa phải kiếm nhà mua nếu không phải đóng thuế. Mình bay qua Puerto Rico học một khoá tài chánh với 2 tên luật sư và 1 tên cố vấn tài chánh do thái. Tốn tiền nhưng được việc, họ làm cho mình một quỹ Opportunity Zone Fund để mình có đến năm 2026, tức thêm 3 năm nữa để kiếm lựa nhà để mua thay vì phải mua gấp.

Có tên bạn mỹ, Broker, khi xưa đi lính ở Việt Nam, lái trực thăng nói có một khu thương mại ở phía bắc Los Angeles, ngay phi trường quân sự Edward. Hơi xa những mình có quản lý tại chỗ nên cũng không lo. Lâu lâu chạy lên xem tình hình. 

Qua vụ covid, hải cảng San Pedro bị đóng băng vì lấy hàng không kịp nên Cali nghĩ ra cách; thay vì nới rộng xa lộ 710 ra để xe vận tải chở hàng đến và đi, họ xây một đường xe lửa đến gần khu vực này mà cách đây 7 năm có người kêu mình mua 500 mẫu đất nhưng mình không có tiền. Sau này Amazon mua để làm kho hàng của họ cho vùng Los Angeles. Hồi đó họ rao bán 3 triệu cho mình, say này thì họ bán đâu 10 triệu. Nay có một công ty lớn đang xây đường xe lửa đến vùng này làm kho chứa hàng hoá xuất nhập cảng đến và đi từ hải cảng San Pedro. Nghe nói sẽ tạo thêm mấy chục ngàn công ăn việc làm cho khu vực này. Ngoài ra có thể họ sẽ nới thêm phi trường vùng này vì LAX quá tải.

Chủ phố muốn bán và cho vay lại 25 năm. Thông thường thì các khu thương mại, ngân hàng chỉ cho vay 7-10 năm là tối đa. Do đó năm tới người ta bắt đầu lo vì có nhiều nợ thương mại đến hạn kỳ phải mượn nợ khác để trả cho ngân hàng sau 7-10 năm. Tiền lời đang trả 4 % nay lên 7-8% là ngọng. Mình chạy lên coi thì đồng ý mua vì có 2 miếng đất dư độ 10,000 sq ft chưa xây, có thể xây thêm tiệm ăn hay trung tâm truyền nước biển, lọc máu và 10 năm sau bán sẽ không đóng thuế vì khu thương mại này nằm trong vùng OZ. Khi kinh tế bắt đầu lộn xộn, là chiến tranh xẩy ra để khuyến khích người Mỹ buộc bụng.

Chủ cho vay với 6.25% trong vòng 25 năm thì trả hết và mình có thể bán rồi cho người mua sau này vay trên số tiền mình mượn. Thí dụ mình nợ họ 3.5 triệu, sau này mình bán 5 triệu đi, mình lấy đặt cọc 1.4 triệu rồi cho họ vay 3.6 triệu với tiền lời 7.5% như hiện nay thì mình sẽ ăn lời 1.25% trên số tiền 3.5 triệu, mỗi năm có hơn 40k đi chơi. Khỏi phải lo lắng.

Vào escrow xong thì mình kêu thợ mái nhà lên xem thì khám phá mái nhà hư hao cần phải thay. Giá $250k khiến mình thất kinh, kêu chủ nhà làm. Chủ nhà kêu chỉ sửa lại một khu phố còn khu kia sẽ thay , giá của họ chỉ $150,000 nên mình để họ làm. Chủ nhà kêu sẽ trả cho mình tiền để sửa sau khi đóng escrow. Mình không chịu vì sự cách biệt quá lớn. Kêu họ làm nên phải đợi vì thợ của họ bận đến tháng 8 mới làm được.

Trước khi đi chơi mình chạy lên xem mái nhà làm xong chưa thì khám phá ông thợ mái nhà của chủ bán, bị hối nên gỡ hết mái thì có một hay hai ngày mưa đầu mùa khiến nước thấm trần nhà đủ trò. Mình bắt thay hết trần nhà và insulation, cách nhiệt vì nếu không sẽ bị mốc.

Hôm qua chạy lên thì mọi người đều ký giấy tờ là vui vẻ. Chỉ có 2 cái truyền hình cần phải thay vì thấm nước. Chủ nhà còn giữ lại $28k trước khi trả hết cho thợ mái nhà. Tội ông thợ này xui. Khi xưa làm nhà mình đều xem khí tượng và luôn luôn chuẩn bị mấy tấm tăng, mưa là phủ lên ngay và đóng đinh để gió khỏi bay.

Trong cái nợ thì em có ghi có first right of Refusal trong trường hợp chủ bán hay cháu sau này buồn đời bán cái nợ thì công ty em có quyền đầu tiên để mua cái nợ với giá rẻ hơn. Ông ta không có gia đình nên khi qua đời chắc ông em sẽ lãnh hay mấy đứa cháu lãnh gia tài. Ông ta ở Alaska 6 tháng và 6 tháng ở bên Mễ vì thích đi câu. Thường thì từ 40-50% số tiền nợ. Ngoài ra, mình yêu cầu và được chủ bán cho đặt cọc ít hơn 100k. Lý do là ngân quỹ của mình nộp hết cho ông ta thì lỡ có chuyện gì cần sửa chửa thì mình ngọng vì không thể lấy tiền của công ty khác xài, người Mỹ gọi commingle. Mình tính sẽ gắn 3 cái trạm sạt điện xe hơi. Có bác nào biết công ty nào làm cái này thì cho em biết. Nghe nói chính phủ Cali cho $36k để gắn một cái. Xin cảm ơn trước.

Hôm nay ra ngân hàng chuyển ngân để mai họ đóng escrow sau 5 tháng ký kể từ khi ngày ký giấy tờ mua. Bây giờ là có hai miếng đất ngay mặt đường cần được xây cái gì để kiếm tiền và 10 năm nữa, nếu em bán sẽ không phải đóng thuế. Mình sẽ giữ bà làm kế toán từ nay đến cuối năm để cho xong thuế năm nay rồi sang năm sẽ để đồng chí gái lo việc trả tiền điện nước,…. Chớ cô nàng nghỉ hưu chả biết làm gì buồn.

Mình chở một anh bạn lên đây xem để anh ta cho ý kiến. Anh ta nói cứ vẽ bản đồ được thành phố chấp thuận, anh ta sẽ kêu bạn bè muốn sang Hoa Kỳ theo diện EB5 cho mình. Anh ta sang Hoa Kỳ theo diện này, nay công dân Hoa Kỳ. Thấy có lý, mình đang kiếm kỹ sư điền trạch để đo đạt lại và phân lô. Sau đó bán cho thiên hạ còn đất thì mình giữ, cho thuê đất.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo phơi nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn