Từ Sàigòn đến Kabul

 Mấy ngày nay, truyền thông rao tin Ả Phú Hãn rơi vào tay đoàn quân Taliban sau khi ông Biden ra lệnh triệt thoái quân đội mỹ. Người ta so sánh với Kabul và Sàigòn rồi lên án Hoa Kỳ đã bỏ rơi đồng minh. Khi mỹ rút lui, thường các chế độ thường được báo chí gọi là “ngụy”, nô lệ cho tư bản mỹ đều được thay thế bởi một chế độ độc tài chuyên chế, tắm máu, chống mỹ như Trung Cộng năm 1949, Hà Nội năm 1975, và Ba Tư năm 1979,…

Chúng ta thường thấy sau khi quân đội Hoa Kỳ rút lui thì các kẻ thù của Mỹ lại xoay qua đánh nhau như Liên Xô và Trung Cộng vào những năm 1960 ở biên giới, kéo dài đến khi chiến tranh lạnh kết thúc. Năm 1974, ông vua Haile Selasssie, của xứ Ethiopia, đồng minh của Hoa Kỳ bị lật đổ để thay thế vào đó một chế độ marxist thân Liên Xô, lại choảng nhau với một chế độ thân Liên Xô khác là Somalia, cuối cùng Somalia lại chạy về với Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ rút quân ra khỏi Đông Dương vào năm 1973, và các đoàn quân Marxist tiến chiếm Việt Nam Cộng Hoà, Campuchia, Lào vào năm 1975 rồi nhóm cộng sản thân Liên Xô, Hà Nội lại đánh nhóm cộng sản thân tàu Khờ Me Đỏ. Sau đó Trung Cộng cho quân tràn sang biên giới đánh Hà Nội để biểu dương tình hữu nghị anh em cộng sản.

Khi ông Shah, vua Ba-Tư thân mỹ, đúng hơn được mỹ đặt lên ngôi, sau khi CIA giúp lật đỗ chính quyền dân sự Mozhadeh, do dân bầu theo bầu cử dân chủ, rồi tuyên bố quốc sản hoá các giếng dầu của Anh Quốc nên các công ty dầu hỏa phải lật đổ chính quyền Mosaddegh vì quyền lợi của họ. Năm 1979, ông vua này bị lật đổ bởi nhóm hồi giáo, sau đó lại đánh nhau với Iraq của Sadam Hussein. Sau này, Hoa Kỳ chiếm đóng thì nhóm Shia (thiểu số ở Iraq) lên nắm chính quyền, thân Ba Tư (cũng Shia). Năm 2011, Hoa Kỳ triệt thoái từ từ quân đội khỏi Iraq thì nhóm Sunni làm loạn, đánh nhau tơi bời hoa lá dưới dạng Islamic State. 

Nay Taliban trở lại nắm quyền thì các nước lân cận hơi lo. Trung Cộng thì lo họ ủng hộ nhóm hồi giáo Uighur mà gần đây, báo chí nói hơi nhiều hơn trước, chắc để chuẩn bị tâm lý người Mỹ. Pakistan cũng lo vì Taliban đang thoả hiệp với Ấn Độ, kẻ thù của họ. BA Tư tương tự cũng lo. Nga Sô cũng lo sợ vùng Trung-Á của họ.

Mình không rành chính trị nên tự hỏi có phải đây là lá cờ của Hoa Kỳ để các đối thủ của Hoa Kỳ phải đối địch với nhau như trước đây, đã từng xảy ra như tại Đông Dương, Trung Đông,.. mình chỉ hiểu một điều là vùng Trung Đông có dầu hoả, rất quan trọng cho nền kinh tế của Hoa Kỳ. Hoa Kỳ bị khủng hoảng dầu lửa một lần năm 1973 nên họ sẽ không bao giờ muốn bị lần thứ 2.

 Họ đem quân đánh chiếm Iraq, Á Phủ HÃn chỉ là cái cớ để diệt Bin LAden. Ngay chính cựu tổng tư lệnh của NATO, tướng Wesley Clark tuyên bố, khi được triệu hồi về Ngũ Giác Đài họp sau vụ tấn công ở New York, ông được cho thấy các chương trình chuẩn bị đánh 8 nước tại Trung Đông. Nay tính lại thì họ đã danh vào 7 nước ơn trung đồng, ngoại trừ Ba-Tw, có lẻ vì sợ xứ này sử dụng bom nguyên tử. Bây giờ họ rút lui để anh em hàng xóm đánh nhau chí choé giúp Do Thái được yên ổn làm giàu, chiếm đất của người Palestine. Xong om

Theo những tin tức mình đọc thì các nhân viên trong chính phủ Kabul thân mỹ, đa số là những người từng sinh sống, học tại Hoa Kỳ, hay chạy sang Hoa Kỳ khi Liên Xô tiến vào Kabul. Họ thấm nhuần chút gì về tự do dân chủ nên muốn áp đặt tại quê hương của họ với một văn hoá từ hơn mấy nghìn năm, rất khó thực hiện.

Nhớ dạo mình học thạc sĩ về môn phát triển đệ tam thế giới ở Thuỵ Sĩ. Mình có làm luận án về sự canh Tân Nhật Bản dưới thời Minh Trị Thiên Hoàng. Dạo ấy người Nhật không cho lớp trẻ du học, kiểu như mình mới đậu tú tài đi tây. Họ mướn thầy ngoại quốc qua Nhật Bản để dạy cho sinh viên họ, rồi áp dụng những gì có sẵn tại Nhật Bản để phát triển. Họ chỉ cho những kỹ sư lớn tuổi, có kinh nghiệm ra nước ngoại học tập, để giúp Nhật Bản phát triển. Người lớn tuổi, có kinh nghiệm sẽ hiểu nước Nhật cần cái gì còn giới trẻ đi học thì chả biết gì hiện tình Nhật Bản, sẽ đem về hoàn toàn phiên bản học được từ nước ngoài, sẽ không áp dụng được cho Nhật Bản.

Mình có kể về Việt kiều yÊu Nước, du học Hoa Kỳ, các nước tây phương, thường rất trẻ, mới xong tú tài, dễ bị ảnh hưởng của nền văn hoá, chính trị của nước sở tại. Tây có 25% cử tri bầu cho đảng cộng sản thì tất nhiên người Việt học tập tại đây cũng sẽ bị ảnh hưởng chính trị và theo cộng sản. Họ đi lúc mới đậu tú tài thậm chí lúc học trung học nên không hiểu về hiện tình nước Việt Nam nên chống đối chính quyền Việt Nam Cộng Hoà. Giới học xong, không muốn về nước vì sợ đi quân dịch nên càng chống đối để có cớ được các nước tây phương cho ở lại.

Mấy người học xong về lại Việt Nam thì có nhiều nhóm. người Việt mình có tính “bảo hoàng hơn vua”, mình đi khắp âu châu, gặp người Việt sinh sống tại đây, đều khen xứ họ định cư còn chê các nước khác. Nhóm học ở tây về thì kêu tây là nhất, nhóm ở Hoa Kỳ về thì cho Hoa Kỳ là nhất nên choảng nhau, muốn phát triển, làm việc theo kiểu mỹ,… Mình nhớ hồi nhỏ, ông cụ làm công chức, trưa về nhà ăn cơm rồi ngủ trưa đến 2 giờ chiều mới có xe đến rước đi làm lại. Sau này, ông Hoàng Đức Nhã, ông Nguyễn Tấn Hưng, tốt nghiệp từ Hoa Kỳ về làm cố vấn cho ông Thiệu, kêu làm việc theo kiểu mỹ, nghỉ trưa có một tiếng. Thế là ông cụ phải bới cơm trưa vào sở. Sau một thời gian thì lại bỏ vụ này, cho phép về nhà ngủ trưa như thời tây. Chán Mớ Đời 

Ông Nguyễn Tất Thành, viết đơn xin thực dân cho theo học trường thuộc địa nhưng không được chấp nhận như ông Trần Trọng Kim, buồn đời ông xin giúp việc trên 1 chiếc tàu đi Tây. Sang Tây, đi làm nhân công, ông bị ảnh hưởng của nhóm tây cộng sản nên gia nhập, được gửi sang Liên Xô để được huấn luyện rồi gửi về Việt Nam hoạt động. Theo tài liệu mình đọc thì ông NGuyễn Tất Thành được giao một số tiền lớn, nếu đổi ra tiền ngày nay lên đến 4-5 triệu đôla để về hoạt động tại Việt Nam hay biên giới Tàu.

Ông Võ Nguyên Giáp cũng học chương trình Tây nên mê Napoleon, nghe kể ông đi dạy, say sưa kể về các trận đánh của Napoleon. Theo ông VŨ Quốc Thúc, đồng môn của ông, kể lại là ông Giáp rất giỏi nhưng hơi kiêu căng nên ông thầy tây ghét đánh rớt nên không được đi tây học luật như hai anh em ông. Buồn đời, ông Giáp mới tham gia kháng chiến. Có thể chính quyền thực dân thanh lọc các thành phần giỏi, thông minh, có tinh thần chống đối Pháp quốc nên ra lệnh cho thầy giáo là đánh rớt để trư hậu hoạn. Nếu không có liên xô và Trung Cộng giúp đỡ thì có lẻ trận Điện Biên Phủ không bao giờ xảy ra.

Giáo dục thời tây, được xem rất chọn lọc, họ chỉ muốn đào tạo những người làm culi cho họ, nghe, vâng lời họ. Không muốn đào tạo người giỏi, đến thời Việt Nam Cộng Hoà, thi cử cũng tiếp tục chế độ của Tây, chỉ có 30% xong tú tài. Lên đại học, thì chỉ có 10% vào các trường lớn như Phú Thọ,…còn thì học Văn Khoa hay sư phạm.

Quá trình xây dựng nền dân chủ rất cần nhiều thời gian. Ngay tại Hoa Kỳ, đã mất hơn 200 năm mới bãi bỏ  nô lệ, và sau đó phải đợi đến cái chết của ông mục sư Martin Luther King Jr., mới có luật được ra chống nạn kỳ thị chủng tộc. Người da màu được đi chung xe buýt công cộng, học chung trường. Trong khi đó họ lại đòi thực hiện một chế độ dân chủ trong một văn hoá xa lạ về dân chủ tự do.

Trên thực tế, chúng ta thấy Hoa Kỳ bảo kê các chế độ quân phiệt ở miền Nam Mỹ châu. Ba Tư bầu một ông thủ tướng theo tinh thần dân chủ, theo nguyện vọng của số đông người Ba Tư. Ông thủ tướng này phạm cái lỗi là nghe lời, bảo vệ quyền lợi người Ba Tư nên quốc hữu hoá các mõ dầu hoả, kêu đây là tài nguyên quốc gia.

Thế là CIA hỗ trợ mấy ông tướng lật đổ chế độ dân chủ và lập lên ông vua. Ông này muốn sống sung sướng giàu sang, không phải trốn ở hải ngoại như trước cuộc bầu cử thì phải để Hoa Kỳ và Anh quốc lấy dầu hoả của nước mình, bán với giá cắt cổ dân mình. Cai trị với một lực lượng công an tàn ác đến khi một ông Iman, lưu vong tại pháp, kêu gọi xuống đường chống đối ông vua.

Vua sợ quá, bỏ chạy ra nước ngoài, đưa ông Iman về nước, lại càng làm khổ dân tình hơn xưa. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

 

Chuyện thường ngày

Đi Thổ Nhĩ Kỳ, mình có dịp đọc thêm về sự suy tàn của các đế chế như La Mã tại vùng này, sau đó đế chế Ottoman, đế chế Áo-Hung rồi đến đế chế Anh quốc. Đế chế nào cũng có sự kết thúc vì hậu bối đã đi khác con đường mà các tiền bối họ đã khai phá, thành lập đế quốc. 

Nói chuyện với dân bản địa, thấy họ đang kinh qua cuộc khủng hoảng kinh tế mà lạm phát lên đến 72%, hối đoái của họ giảm 25% so với tiền mỹ kim. Vấn đề là Hoa Kỳ cũng đang trên đường của Thổ Nhĩ Kỳ và Á Căn Đình.

Nhà cầm quyền hiểu vấn nạn này nên phải định hướng xã hội, qua các cuộc đấu tranh kỳ thị chủng tộc. Khi xưa, 2 ông Karl Marx và Hegel viết bản tuyên ngôn cộng sản, đưa ra một ý thức hệ, tôn giáo khác để thay thế cho thiên chúa giáo, tư thông với kẻ cầm quyền. Kêu gào đấu tranh giai cấp công nhân thợ thuyền với kẻ trưởng giả, chủ ông, bốc lột nhân công.

Ngày nay, họ vẫn dùng chiêu thức này, kêu gào sự bình đẳng giới tính, kỳ thị chủng tộc. Các giáo chức đề nghị dạy con nít ở lớp mầm non về giới tính, cấy vào đầu chúng tinh thần đấu tranh nam nữ, lại cái lại đực, để biến thành những con người cách mạng sau này. 

Cali kêu là vào năm 2035, sẽ cấm bán các loại xe chạy bằng xăng, các chuyên gia cho biết 13 năm nữa năng lượng xanh chỉ có thể cung cấp cho dân Cali được 12% số lượng người Mỹ tại Cali dùng.

Cứ lâu lâu một ông cảnh sát da trắng bắn chết một ông mỹ đen, các tổ chức chính trị kêu gọi biểu tình xung đột đủ trò nhưng khi ông mỹ trắng bị bắn chết thì không thấy báo chí, truyền thông nhắc đến. Họ thay đổi cuộc đấu tranh giai cấp công nhân-chủ tớ thành cuộc đấu tranh màu da, chủng tộc. 

Mỹ trắng đánh đập tấn công người da vàng thì báo chí ít nói đến, còn đụng tới da đen là mệt. Cho thấy tiếng nói chính trị của người da vàng còn rất yếu trong xã hội hợp chủng quốc. Chúng ta chỉ dạy con chúng ta học y khoa để kiếm tiền nhưng quên chỉ có chính trị mới bảo vệ quyền lợi của chúng ta nhất là thế hệ con em chúng ta mai sau. 

Trong thời gian đệ nhị thế chiến, chính phủ Hoa Kỳ bắt giam các gia đình người nhật trong các trại tập trung, đa số có quốc tịch Hoa Kỳ. Họ chiếm đất của họ sau này người Mỹ da trắng chiếm lấy, hoá ra có những mõ dầu. Năm ngoái mình đi bộ ở vùng Palo Verde, Cali. Vào trong một viện bảo tàng của khu vực này mới khám phá ra đây là đát của các nông dân gốc Nhật Bản, bị bắt rồi sau đó đất đai của họ bị chiếm hết. Nay là đất vàng. Gần đây, có một gia đình da đen, kiện lấy lại đất của gia đình họ ở vùng Los Angeles.

Cộng đồng nào cũng có bác sĩ, y sĩ ăn gian bảo hiểm, medicare,… nhưng tại sao, chính phủ nhắm vào cộng đồng người Mỹ gốc Việt. Lý do là chúng ta không có tiếng nói chính trị nên họ đánh cộng đồng người Việt để răn đe các cộng đồng khác. Đọc tài liệu về mấy vụ này mới thấy cộng đồng người Việt không có tiếng nói chính trị.

Từ khi mình có Medicare, đi bác sĩ, chúng bắt mình đi cứ 3 tháng một lần. Chúng cứ nhắn tin kêu phải gọi lại để lấy hẹn để thử nghiệm bú xua la mua. Lần chót mình gặp bác sĩ, mình nói năm sau gặp lại nhưng chúng cứ cho người của nhà thương, tổ hợp y tế gọi mình hoài vì để làm tiền, tha hồ chặt chém quỹ y tế nhà nước. Thấy đường, mỡ gì của mình đều bình thường, chúng kêu phải phòng ngừa, phải uống thuốc. Mình kêu uống, chết bỏ khiến bác sĩ Chán Mớ Đời. Tại sao các công ty bảo hiểm không nhắm đến các tổ hợp y tế này vì quyền lực chính trị của họ cao tỏng khi mấy ông bác sĩ gốc việt ở Bolsa, lấy tiền ít hơn đám da trắng bị còng đầu.

Từ 1989, khi đế chế Liên-Xô bị sụp đỗ, Hoa Kỳ được xem là bá chủ toàn cầu. Khắp mọi nơi, người ta ca tụng Giấc Mơ Hoa Kỳ. Chúng ta đã trải qua hơn 30 năm thịnh vượng chưa từng thấy của lịch sử Hoa Kỳ. Nhà nhà, mỗi phòng một máy truyền hình, ai nấy đều có điện thoại cầm tay, máy điện toán cá nhân. Lý do kinh tế được toàn cầu hoá, một người ở bên Trung Cộng, thức đêm dậy sớm để hoàn thành một cái điện thoại cho người Mỹ hay âu châu tiêu dùng. Một người công nhân ở Việt Nam, Bangladesh thức sớm ngủ trễ, làm tăng ca để may cái áo hay cái quần cho Tây Đầm bận. 

Vấn đề là Hoa Kỳ có đi theo vết xe của của các đế chế trước đây, và nếu có thì ngày suy tàn ấy sẽ đến lúc nào. Thường chúng ta chỉ biết khi đã xẩy ra hay nhìn lại lịch sử mới định vị được thời điểm.

Ngày tàn của một đế chế đều do các nước khác, muốn chiếm địa vị của đế chế. Ta thấy Trung Cộng đang tìm cách lấn lướt Hoa Kỳ. Họ có những chương trình như bán rẻ ma tuý cho hệ thống buôn bán ma tuý của Mễ tại Hoa Kỳ và âu châu để đầu độc giới trẻ tây phương như trước đây Liên Xô đã từng làm trong thời chiến tranh lạnh, hay Anh quốc và Pháp quốc đã từng làm tại các thuộc địa của họ để làm giàu.

Có hai điểm đáng chú ý đang xảy ra tại Hoa Kỳ: chính quyền Biden đã ngưng tất cả mọi hoạt động khai thác dầu hoả, các mõ dầu hoả đang hoạt động dưới thời Trump, bị ngưng lại hết khiến xăng nhớt lên giá.

1/ năng lượng: mình thấy dầu Diesel đắt hơn xăng, so với thời mình mới sang Hoa Kỳ nên tò mò, kiếm tài liệu đọc thì thất kinh. Lý do là mọi máy móc, xe tải,…đều chạy bằng dầu Diesel. Nếu dầu Diesel ngưng sản xuất, đưa ra thị trường thì mọi thứ đều ngưng động, tàu chở hàng không di chuyển. 

Mọi sản phẩm của người Mỹ cần như thực phẩm, vật liệu xây cất. Muốn có xi măng, chúng ta cần đốt các loại đá cần thiết để làm nát ra làm xi măng ở độ cao hơn 1,800 độ F. Muốn làm đường thì cần nhựa đường từ các mõ dầu hoả. Các chính sách đang được thực hiện bởi một tôn giáo mới ra lò. Bảo vệ môi trường.

Dầu dự trữ Diesel giảm rất thấp từ 30 năm qua, giá lại lên cung trăng khiến mọi thứ đều tăng theo. Mình nghe kể là vào năm 1972, các nước sản xuất dầu hoả ở trung đông, tức giận vì Hoa Kỳ giúp Do Thái đánh bại liên quân của họ nên cấm vận dầu hoả. Người ta kể là đoàn người trong xe, đợi cả mấy dậm đường để đỗ xăng. 

Giá xăng lên khủng và Hoa Kỳ phải kết thúc chiến tranh Việt Nam. Giá dầu thô lên 500%, khiến Hoa Kỳ viện trợ cho Việt Nam Cộng Hoà bị lạm phát. Cũng giá tiền nhưng mua sắm vật liệu ít hơn trước đây, thiếu xăng dầu, súng đạn thì đánh đấm gì nữa. Trong khi đó Liên Xô tha hồ viện trợ, dầu xăng cho T54 của Việt Cộng tràn ngập các chiến trường tại miền Nam. Bộ đội vào nam đánh trận, chỉ cần đem theo vàng, đưa cho dân nằm vùng đi mua gạo, không cần tiếp vận lương thực qua Trường Sơn.

Thiếu tá Phong, chỉ huy trưởng đại đội trinh sát 302 khi xưa, cho biết, có lần đi hành quân tong Núi Voi, bắt được đâu 500,000 đô la của Việt Cộng. Mình đọc tài liệu của Hà Nội, có mấy phong kể về đổi tiền đô la để giúp mua lương thực,.. cho bộ đội ở chiến khu, đánh binh sĩ Việt Nam Cộng Hoà. Chán Mớ Đời 

Mấy người nằm vùng như cô Ba Chỉ, tiệm Bình Lợi, có môn bài bán gạo, tiếp tế cho Việt Cộng. Mình bảo đảm 100% các tiệm bán gạo Đà Lạt khi xưa, có môn bài đều bán gạo cho Việt Cộng. Không bán thì chúng đặt mìn như cây xăng Ngã Ba Chùa. Mỹ viện trợ gạo cho Việt Nam Cộng Hoà, mấy ông lớn lấy bán ra ngoài thay vì phát cho dân, các tiệm bán gạo đem tiếp tế cho Việt Cộng. Hỏi sao không thua. Chán Mớ Đời 

Các chuyên gia cho biết nếu Diesel bị cắt thì trong vòng 3 ngày, kinh tế của Hoa Kỳ sẽ ngưng hoàn toàn. Xe vận tải không có diesel để chạy thì hàng hoá sẽ không đến siêu thị, mùa đông sẽ không có sưởi ấm. Các tàu bè chở hàng hoá sẽ ngưng tại bến hay ngoài khơi…. Dầu Diesel là nguồn năng lượng chính thức của kinh tế Hoa Kỳ. Điện cũng không sử dụng được. Người ta nói năng lượng xanh vào năm 2035, mà chính quyền Biden quy định, sẽ không sử dụng dầu hoả nữa, chỉ chiếm 12% tổng số lượng Hoa Kỳ sử dụng. Mấy quạt gió sẽ không hoạt động vào mùa đông khi tuyết phủ.

Mình nghe mấy chuyên gia kinh tế nên mua cổ phiếu các công ty dầu hoả trước khi ông Biden nhậm chức. Ông này chơi cha, theo tôn giáo mới Bảo Vệ Môi Trường, có một cô Jeanne d’ Arc mới tên Greta, 13 tuổi từ xứ Thuỵ Điển, kêu gào thần môi trường đã hiện ra, bảo cô ta phải cảnh báo nhân loại ngày tận vong.

Vấn đề là khi dầu khan hiếm, người Mỹ phải trả một gallon xăng giá $50 thì sẽ hiểu tâm trạng người Thổ Nhĩ Kỳ hiện nay. Giá xăng ở Thổ Nhĩ Kỳ tương đương với Hoa Kỳ nhưng lương của nhân công Thổ Nhĩ Kỳ thấp hơn người mỹ đến 10 lần. Một người Thổ Nhĩ Kỳ nói với mình lương tôi mua được 5 gallon xăng còn ông mua được 50 gallon, khác hơn nhiều.

Khi nào giá xăng lên $50 thì bạo loạn xảy ra mạnh. Dạo này thấy họ tường trình vụ người Mỹ chạy vào quốc hội Hoa Kỳ, để làm gương cho những người sau này, tình hình lộn xộn không được bạo động cầm cờ bú xua la mua.

Người ta bắt đầu hỏi lý do cách giãn xã hội, vụ cô vít hay cấm cung luôn như ở Trung Cộng, Hoa Kỳ, âu châu vì sợ dân bạo loạn như dạo này các ông nông dân hoà Lan, bị cấm không được trồng hoa tu-líp bán cho thế giới. Lý do là bảo vệ môi trường.

Dạo này mình đọc sách báo và xem tin tức, phỏng vấn mấy ông trùm đầu tư. Lý do là ai nấy đều báo động, cuộc suy thoái sắp đến. Người Mỹ hay nói đừng bao giờ tiên đoán, hãy chuẩn bị. Mình đi qua 3 cuộc suy thoái kinh tế tại Hoa Kỳ nên cũng ớn, nhất là nay đã hưu trí, không còn thì giờ làm lại từ đầu.

Mình chuyển 401k của vợ qua Money market trước mấy ngày thị trường chứng khoán xuống te tua. Nay lên lại được một chút trước khi xuống tiếp. Mình đang bán một mảnh đất, do dự chưa biết làm cách nào, mua lại nhà cửa cho thuê để tránh thuế hay là cứ đóng thuế 33% rồi đợi sang năm hay 2 năm tới, ra mua lại như năm 2008.

Lý do là nếu mua bây giờ thì sang năm mất giá 50%, tệ lắm ở Cali là 30% như năm 1995. Mất giá 50% mà lại có số nợ lớn. Cứ bình tỉnh đợi 2 năm nữa ra mua giá rẻ và số nợ ít hơn. Trong khi đó cứ đi chơi với đồng chí gái cho khoẻ đời, bớt lo nghĩ.

Mình phải chuyển đổi 401k của vợ qua nhiều trương mục khác nhau vì lỡ có chuyện gì không bị dính chấu một nơi. FDIC chỉ trả có $250,000 mà có thể trong vòng 20 năm.

Dạo mình mới sang Hoa Kỳ, Nhật Bản là số 1 thế giới. Thị trường chứng khoán của họ lên như điên. Hoàng cung của nhật hoàng được đánh giá hơn cả tiểu bang Cali. Du khách Nhật Bản đi khắp nơi, mua đủ thứ vì quá rẻ. 

Đùng một cái, không 1 phát súng lệnh báo hiệu cả. Thị trường chứng khoán, địa ốc của Nhật Bản banh ta lông, xuống giá đến 90% mà 33 năm sau vẫn chưa ngất đầu lên. Tin tức cho hay thị trường địa ốc, chứng khoán Hoa Kỳ cũng đang lăn theo vết đỗ của Nhật Bản 30 năm về trước, chỉ chưa biết đáp án sẽ đến lúc nào nên mình hơi lo.

Dạo này, tranh thủ mua và đọc tin tức về tài chính rất nhiều để tìm cách binh cho mai sau. Mình đụng trận suy thoái kinh tế ở Cali mấy lần nên hơi lo. Năm 2008, vừa bị thì Obama cho in tiền, cứu giúp mấy ngân hàng làm ăn bất chính nên kéo lại được nhưng Hoa Kỳ lại ngập lúc đầu. Nay covid họ in tiền ra như điên. 

Có ông Harry Dent Jr. Mà mình theo dõi, mua tài liệu của ông ta từ hơn 20 năm nay, ông ta chuyên về dân số. Dân số Hoa Kỳ nhất là giới babyboomers sinh từ năm 1946 đến 1964, phân nữa đã về hưu. Giới trẻ thì ít sinh đẻ nên thiếu dân số, không ai đi làm để đóng thuế nuôi đám già về hưu như mình.

Do đó, Nhật Bản là tiên phong, xem như hết thuốc chữa, sau đó đến Trung Cộng với chế độ 1 con, xem như tương lai là hết. Hoa Kỳ còn vớt vát chút xíu vì dân di dân lậu đẻ như gà. Âu châu thì quên đi vì không chịu đẻ. Muốn cân bằng dân số thì mỗi gia đình phải có tối thiểu 2.1 con mà ở Đức quốc chỉ có 1.1 , tương tự Ý Đại Lợi,… hôm nay, đại diện Ý Đại Lợi lên tiếng bỏ cấm vận Putin vì không muốn bị Putin cấm không bán khí đốt.

Các nước bắt đầu buôn bán, trao đổi không cần dùng mỹ kim thì Hoa Kỳ sẽ mất vị thế cường quốc số  một thế giới. Một cuộc suy thoái đến là ngọng, in tiền ra mà cả thế giới không dùng nữa, sẽ như Thổ Nhĩ Kỳ và Á Căn Đình.

Kinh tế rất quan trọng về dân số. Ngay Việt Nam, với chế độ trai hay gái chỉ 2 mà thôi, cũng đang bị vấn đề này. Khi xưa, đẻ một đàn con, về già ít ra có một hay đứa chăm sóc, còn nay hai đứa thì coi như ngọng. Có con về thăm là một niềm vui chớ khó mà mong đợi chúng giúp đỡ, chăm sóc. Thuế sẽ gia tăng để chính phủ nuôi người già,… (còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Bưu điện Đà Lạt

 Hôm trước xem lại vài hình ảnh Đà Lạt xưa, do Nguyễn Kính gửi, thấy tấm ảnh của ty bưu điện Đà Lạt nên nhớ đến lần đầu tiên vào đây với anh em thằng Nguyên. Dạo ấy, mình xin du học bên Tây, còn hắn thì xin đi Gia-nã-đại, như Hùng Con Cua vì có anh du học bên đó. Chờ đợi giấy tờ lâu nên mẹ nó bàn ra bưu điện gọi điện thoại nói thẳng cho anh Nam của nó, đang du học tại Ottawa.

Vào nhà nó, thấy hình ảnh anh của nó gửi về, để tóc dài vì không tiền hớt tóc dài lê thê tới đất. Kinh. Được cái là nhìn mấy tấm ảnh này, khiến mình và nó lại mê đi du học thay vì mê gái như đám học chung lớp. Chán Mớ Đời 

Hôm đó mình bò sang nhà nó vì mới đi Sàigòn về. Giấy tờ mình thì xong xuôi rồi, đã nộp hồ sơ ở nha Du Học, chỉ cần đợi nghị định, họ cho phép hay không. Cuộc đời mình xem như có cái số đi tây. Ông cậu họ mình bên tây gửi giấy tờ về Đà Lạt cho mình thì 2 ngày sau, bên tây sở bưu điện đình công đâu đến 6 tháng trời. Mình nghe nói nhiều người xin đi du học bên tây dạo ấy, lỡ chuyến tàu vì hồ sơ hết hạn là đâu tháng 8, hay tháng 9 năm 1974. Đi tây năm ấy đáng lẻ đông như quân Nguyên nhưng vì đình công bưu điện của tây nên hồ sơ xin du học đi Tây lại ít vì thiếu giấy tờ của đại học bên tây, chấp nhận,…vì bưu điện đình công.

Mẹ nó nhờ mình chở hai anh em hắn ra bưu điện để gọi điện thoại qua Gia-nã-đại.

Ty bưu điện Đà Lạt nằm đối diện nhà thờ Con Gà

Mình đèo hai anh em, đến ngã 4 Cường Để thì kêu một tên xuống, đi bộ qua đường vì cảnh sát đứng ở đó. Anh hắn kêu hắn còn trẻ nên xuống đi bộ qua, mình chạy lại đường Cường Để, đối diện quán Ninh Hoà, đợi. Sau đó thì theo đường BÀ Triệu chạy lên Hùng Vương, đến gần Hội Việt MỸ thì kêu thằng nguyên xuống đi bộ vì sắp qua ty cảnh sát, hay gọi lại hỏi giấy tờ.

Vào trong bưu điện, anh Việt nói gì với bà ngồi nơi quầy rồi trả tiền. Sau đó người ta gọi về tổng đài Sàigòn, cho số bên Gia-nã-đại để họ gọi. Nếu bên kia bắt điện thoại thì họ sẽ báo cho Đà Lạt biết và cắm mấy lỗ cắm để liên kết với đường dây Đà Lạt.

Hình xưa nhất mình có, thấy mấy ông tây cửi ngựa nơi địa điểm sau này là khách sạn Du Pac. Việc đầu tiên chính quyền thực dân, xây dựng Đà Lạt là ty bưu điện để có thể liên lạc với các thành phố khác và Pháp.

Đang ngồi đợi thì thằng Nguyên đi bộ vào, thở hòng hộc. Một lát sau thì bà ngồi ở quầy kêu anh Việt vào phòng 1. Đúng hơn là phòng bé tị để cái điện thoại, có cửa xếp mà thường thấy trong các xi nê cũ. Họ vào đấy nói chuyện, đóng cửa lại cho riêng tư, không như ngày nay, nói điện thoại di động cứ chửi địt mẹ tùm lum trong khi thiên hạ đang nhai cơm. Chán Mớ Đời 

Anh Việt nói cái gì, la rống, mình ở ngoài vẫn nghe, kêu giấy tờ làm mau mau, sắp hết hạn. Hoá ra là đang 2, 3 giờ sáng ở Gia-nã-đại, điện thoại dựng cổ ông Nam dậy nên ông ta còn mớ ngủ nên phải kêu thằng Nguyên chạy vào, nói lại thì mới tỉnh giấc mộng. 

Mình đoán là hình chụp từ nóc nhà thờ Con Gà xuống hồ Xuân Hương, thấy một phần ty Bưu Điện

Ty bưu điện chụp từ trên không, thấy tháp chuông nhà thờ Con Gà

Ảnh thời tây, nơi mình vào đây với hai anh em thằng Nguyên, để nghe họ nói điện thoại qua Gia-nã-đại.

Mình chở hai anh em về nhà, chả thấy ai nói gì cả. Có lẻ đang lơ mơ về cuộc đàm thoại với ông anh mấy năm không gặp hay là lần đầu tiên nói điện thoại. Về nhà mẹ hai anh em cứ hỏi, giọng con trai đầu ra sao, có thay đổi hay không. Mình thấy lạ sao bà Cao cứ hỏi hoài vụ này đến khi đi Tây thì mới hiểu tâm trạng của bác ấy.

Cả tuần sau, thằng Nguyên gặp mình là cứ nói chuyện vụ điện thoại khiến mình ganh tị. Nó kể nghe giọng ông anh bên trời Gia-nã-đại ra sao, nghe rỏ như đang đứng trước mặt, mình nhìn nó thèm thuồng, u chau u chau. Nó được nói chuyện điện thoại lầu đầu tiên còn mình thì chỉ thấy trong phim như anh em nó vào trong cái phòng nhỏ để la rống. Thủa ấy Đà Lạt cái mấy trăm số điện thoại nên chỉ có nhà giàu lắm, và các công sở mới có gắn điện thoại.

Sau đó mình mơ, sau này qua tây đi làm, cuối tháng, có tiền, gọi điện thoại về nhà thăm bà cụ. Ai ngờ Việt Cộng vô khiến nhà bay hết, suýt đi kinh tế mới vì đám nằm vùng. Mình lại mất liên lạc mấy năm trời, hai mươi năm sau mới trở lại Đà Lạt. Nhà mình còn te tua hơn thời đi tây, nói chi điện thoại. Chán Mớ Đời 

Năm đó học sinh Văn Học có tên chung trong nghị định được du học, gồm có: Hùng Con Cua, Nguyên, Mình và mấy chị em họ Chử. Nay thì có hai tên trong nhóm này đã qua đời. Mình biết được nha du học chấp thuận đơn của mình nhờ HÙng Con Cua. Hắn ở Sàigòn, ra nha du học thấy nghị định nên làm bản sao rồi gửi lên Đà Lạt cho mình. Một hôm tình cờ, một cô em nhỏ đưa cho mình lá thư cua thằng Hùng Con Cua, nói là ông đưa thư quăn qua khe cửa lọt dưới ghế Salon. May quá nếu không thì chả biết đã được chấp thuận đi tây. Sáng hôm sau, đi xe đò MInh Trung về Sàigòn làm sổ thông hành và ra toà đại sứ Pháp để làm chiếu khán.

Đến khi qua tây, mình mới nghe điện thoại lần đầu tiên. Tuần lễ đầu sang tây, mình ở trọ nhà ông cậu bà con, con của ông bà Phúng, nơi mẹ mình vô Đà Lạt làm ô sin. Ông cậu lấy vợ đầm, kêu mình để tập hội nhập vào đời sống, văn hoá tây thì nghe chuông điện thoại thì bắt lấy vì nhiều khi mợ kẹt lo mấy đứa con. 

Một hôm, điện thoại reo, mình chạy lại bắt, đưa ống nghe lên kêu A-nô. Bên kia nói một tràng tiếng Tây, mình ú ớ, kêu “Attendez” rồi gác máy xuống, chạy lại nói bà mợ có điện thoại. Bà mợ hỏi ai vậy mình ngọng lắc đầu. Bà mợ chạy lại thì kêu sao mày lại gác máy. Lần đầu tiên trong đời, nói điện thoại với tây đầm nên nghĩ phải lịch sự, gác máy lại như trong xì Lê ma. Chán Mớ Đời 

Mình có một ông cậu em chú bác ruột với mẹ mình, làm cho CIA, mỗi lần cậu đến nhà mình thì chạy chiếc xe Goebel, có máy truyền tin với cái ăng teng cao dài. Một hôm, cậu đến rồi đi đâu với ông cụ mình, đem cái máy truyền tin vào trong nhà. Mấy anh em xúm lại xem cái máy lạ, lâu lâu nghe rè rè, rè rè. Bổng nhiên, máy có tiếng người gọi, kiểu copy copy. Mình đứng khoanh tay kêu dạ cậu con đi đâu rồi. Cái máy mất dậy cứ gọi hoài, copy copy khiến mình tưởng bên kia đầu dây không nghe nên rống lên cậu con đi rồi. Cuối cùng cậu mình về, trả lời. Hoá ra phải lấy cái ống nghe ra rồi bóp nó để nói rồi nhã ra để nghe. Chán Mớ Đời 

Ông cậu này trước 30/4 tự tử. CIA hẹn đón ở địa điểm để rước đi, cậu về nhà để đem vợ đi. Khám phá ra bà mợ là cán bộ nằm vùng nên tự tử chết. Chán Mớ Đời  

Tây đầm thấy mình, không cười chê như người miền nam chê bộ đội, đi bộ vô nam, thấy cái chi hay, đội về miền bắc. Mình gốc nông dân nên ngu lâu dốt sớm. Hôm trước thấy hình tiệm Givral ở Sàigòn. Hôm nào buồn đời, mình kể dân nông như mình về Sàigòn, vào tiệm Givral lần đầu tiên vì đọc Dung Sàigòn, có kể mấy chị em bà ta vào đây. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Cách mạng xanh hay ngày tàn của tây phương

 Thời sinh viên, mình có nghiên cứu về năng lượng mặt trời để xây cất. Dạo ấy muốn sưởi ấm một căn nhà nhỏ bình thường thì cần độ một mẫu tây để gắn mấy tấm bản hứng năng lượng mặt trời nên mình Chán Mớ Đời, không để ý đến nữa. Gần đây, tiểu bang Cali ra luật vào năm 2035, sẽ không cho bán xe chạy bằng xăng nữa.

Mình có mua được 2 chiếc xe chạy bằng điện. Chiếc đầu tiên của Nissan, thon gọn. Vấn đề là bình điện chỉ có khả năng chạy được 100 dậm nhưng trên thực tế thì ít hơn vì họ tính theo chạy đường trong, không sử dụng đèn đuốc hay sử dụng máy lạnh thêm chạy trên xa lộ nhanh. Chạy được một thời gian thì mình bán cho anh thợ.

Sau này mình mua một chiếc Toyota Plug-in, nghĩa là chạy điện và xăng. Khởi đầu chỉ chạy được độ 20 dậm, khi hết điện thì tự động máy chuyển qua sử dụng xăng để tiếp tục chạy nên tương đối không lo sợ hết điện.

Bán nhà, đồng chí gái muốn đổi xe vì chiếc xe của cô nàng chạy từ 14 năm nay nên mình bàn mua chiếc Tesla. Lý do là đi chơi ở Arizona, mình thấy nhiều bãi để cắm điện cho xe Tesla. Vấn đề hiện nay cho xe chạy bằng điện là đi xa rất khó vì ít trạm để cắm điện như trạm đỗ xăng.

 Ra Dealer xem rồi đặt vì không có xe. Cô nàng nghe bạn bè nói bú xua la mua, cuối cùng đòi mua chiếc SUV Lexus mới vì cô nàng thích chạy xe to. Cũng tốt vì cô nàng chạy xe hay hút thiên hạ nên mua xe to, đụng xe Đức lo hơn. Đúng như mình dự đoán, cô nàng hút xe thiên hạ hai lần, nay đang bỏ cửa ga ra để họ sơn phết lại.

Chính phủ mỹ thường thường hay có những quyết định theo cảm tính, chính trị, câu phiếu như hôm qua, chính phủ Biden, kêu xoá nợ cho cựu sinh viên $10,000. Chúng ta thấy ngày nay sinh viên đi học trường vừa vừa cũng mất $40,000 một năm còn nếu học ở ngoài tiểu bang Cali thì đóng thêm $20,000.

Dạo con gái học USC, năm đầu tiên tốn $72,000 khiến mình ngất ngư. May là chương trình cho nó học mấy năm sau ở ngoài quốc, học phí thấp hơn chỉ đóng có phân nữa. Hôm trước, nghe chị bạn kêu thằng con út đi học ở Washington, nơi có công ty Microsoft. Học xong là làm cho hãng này luôn. Chị kêu một năm đóng $76,000 khiến mình thất kinh.

Lương hai vợ chồng này cao nên mình tính nhẩm, phải cộng thêm 45% tiền thuế. Nghĩa là họ phải làm ra $120,000, đóng thuế hết 45% để trả tiền cho con đi học. Hoá ra thằng con đi học, phải tốn $120,000 một năm trước khi đóng thuế.

Sinh viên học trường lèo, ra trường sau 4 năm cũng nợ khơi khơi $100,000 nếu cha mẹ không trả hay phụ. Chính phủ xoá nợ được $10,000 thì đỡ nhưng cũng chỉ có 10%. Bác sĩ, nha sĩ ra trường nợ $500,000 mà chỉ được xoá nợ $10,000 để câu phiếu. Chúng ta đang sống ở thời đại Mỵ dân, lấy tiền của bá tánh để lấy phiếu. Ai sẽ trả số tiền $10,000. Cũng là người Mỹ đi làm cả. Thế nào rồi thuế cũng sẽ tăng.

Trở lại vụ xe chạy bằng điện mà chính phủ Cali ra lệnh vào năm 2035, hoàn toàn xe chạy điện hay ga. Những người ban hành luật bảo vệ môi trường thường không phải dân làm thương mại, không biết đến chi thu. Các trí thức, giáo sư đại học, cứ ngồi vớ vẩn, chả biết chi tiêu ra sao.

Đúng khi Cali hoàn toàn được trang bị năng lượng xanh, môi trường sẽ bớt ô nhiễm? Chưa chắc vì Cali nuôi bò nuôi súc vật sinh sản nhiều khí độc. Ai chạy từ Quận Cam lên San Jose, đi ngang mấy chỗ họ nuôi bò, bảo đảm là thở không nổi. 

Vấn đề là có cố gắng rất nhiều, 20-30 năm tới các hệ thống năng lượng xanh chỉ đủ cung cấp 12% cho người dân Cali sử dụng. Nội vụ hạn hán là đã thấy mệt rồi. Cali có rất nhiều núi đồi, cao nhất nước mỸ như đỉnh Whitney. Đỉnh núi cao thì có tuyết nhưng mấy tên trí thức vớ vẩn, bảo vệ môi trường kêu không được xây các hồ chứa, phải để mấy con cá chạy ra biển.

Các nghiên cứu gia cho rằng đến năm 2050, Nghĩa là 28 năm nữa, các năng lượng xanh chỉ có thể cung cấp 38% cho người Mỹ sử dụng. Các chính trị gia bất chấp những nghiên cứu, cho cắt đường ống dẫn dầu, cấm không cho khai thác dầu hoả. Ông Biden sang Ả Rập để năn nỉ mấy ông vua dầu hoả là bơm thêm dầu. Kết quả là họ ra lệnh bớt bơm dầu để bán lời hơn trong khi các mõ dầu Hoa Kỳ bị cấm sử dụng và khai thác. Nếu ngưng sử dụng và khai thác thì xem như bỏ đi. Khi xưa, mình có đầu tư và các giếng khoan dầu nhưng bị lỗ vì chính phủ Dân Chủ lên, dẹp hết. May là có mua cổ phiếu của mấy công ty năng lượng xanh nên lấy lại vốn.

Giám đốc Exxon kêu là không có xây thêm nhà máy lọc dầu nào nữa ở Hoa Kỳ. Nội nhà máy lọc dầu ở Long Beach, bị hư hao ra sao, cháy thì phải. Lâu quá không nhớ trên 20 năm rồi mà đến nay người dân Cali phải trả thuế thêm vụ này khiến giá xăng cao nhất nước.

Điển hình tiểu bang New York, ngồi trên giếng khí đốt to nhất nước nhưng không được khai thác, tạo công ăn việc làm cho người Mỹ. Họ tính là có 940 triệu thùng dầu thô và 208 triệu thùng khí đốt. Người dân New York phải nhập cảng khí đốt từ các nước như Nga, rồi lại đánh đấm với Putin. Chán Mớ Đời 

Lấy thí dụ nước Tân Tây Lan. Năm 2007, cách đây 15 năm, thủ tướng của họ tuyên bố sẽ là nước đầu tiên trên thế giới, sử dụng hoàn toàn năng lượng xanh, bảo vệ môi trường. Họ đem cừu len đủ trò qua Việt Nam để sản xuất, nhằm bảo vệ môi trường của xứ họ. Mình về Đà Lạt, có anh bạn dẫn đi thăm nhà máy của họ. Kinh

Nước Tân Tây Lan có dân số độ trên 4 triệu người, bà thủ tướng của xứ này kêu vào năm 2020, quốc gia của họ sẽ không còn bị ô nhiễm môi trường, sẽ sử dụng hoàn toàn năng lượng xanh. Các trí thức trên thế giới hoan hô, bái phục, kêu đó là gương để chúng ta noi theo. Đến năm 2020, không đúng theo chỉ tiêu nên nay họ tuyên bố, bớt cao ngạo chỉ xin hạ giảm 50% ô nhiễm môi trường đến năm 2050. Xin nhắc là khi họ nuôi bò và cừu để sản xuất thịt và len thì mấy con này địt ra toàn là gas carbonique, làm ô nhiễm môi trường. Do đó nay họ cấm nông dân khai thác, trồng lúa, rau cải,… khiến nông dân ở Hoà Lan, Đức,… không được trồng hoa để bán thì lấy gì mà ăn nên họ đem xe máy cày ra đường. Giới truyền thông không nói đến.

Muốn thực hiện chương trình này thì hàng năm chính phủ tân Tây Lan phải chi 19 tỷ đô la. Cứ tính đổ đồng 19 tỷ là 19,000 triệu chia cho 4 triệu dân thì trung bình mỗi ngầu dân đóng 4 triệu đồng thuế. Cái mất dạy nữa là nếu muốn thực hiện Carbon Zero thì sẽ tốn tổng cộng 61 tỷ đô la. Số tiền này nhiều hơn là số tiền sử dụng cho y tế cộng đồng, an ninh, giáo dục, quốc phòng. Tờ báo Bloomberg cho hay mỗi gallon xăng phải đánh thuế 8.33 Cents cho 30 năm tới. Hoa Kỳ thì cứ nhân gấp 100 lần.

Năng lượng tại xứ này mới gia tăng 200% sau khi nghiên cứu của báo Bloomberg vừa được đệ trình. Phải thay đổi con số lại. Chán Mớ Đời 

Nếu chương trình này thành công thì người ta dự tính đến năm 2100, nghĩa là 78 năm nữa, nhiệt độ trên thế giới sẽ giảm 0.004 độ Fahrenheit. Nói theo bình dân học vụ, xứ tân Tây Lan sẽ phá sản và cũng chẳng thay đổi không khí của thế giới gì cả.

Nếu chúng ta sử dụng mô hình của Tân Tây Lan để áp dụng cho Hoa Kỳ thì sẽ cần 5 ức đôla, 5 triệu triệu đôla, $5,000,000,000,000 cho mỗi năm. Các chính trị gia được mấy tên trí thức bơm hay các tài tử xi nê hồ ly vọng cứ nghe theo cô thánh gióng Thuỵ Điển Greta Thunberg gì đó, kêu gọi thượng đế của môi trường đã hiện ra, kêu cô ta phải lên đường cứu nhân loại, cho họ phá sản hết.

Đọc báo đức thì được biết giá cả ở Đức quốc lên 33.5% trong vòng một năm, đang giết kinh tế hùng mạng của Đức quốc vì tiền điện lên 87% so với năm ngoái hay xăng dầu lên 154%. Chỉ làm giàu cho Putin và mấy ông thần Ả Rập. Obama đến xứ này, vua Ả Rập chả thèm tiếp, Biden chửi bới ông vua này giết một tên nhà báo, không ca tụng vạn tuế ông vua , nay phải bay qua quỳ lạy, xin bơm dầu. Ông vua này, nay đâu sợ Hoa Kỳ nữa, có anh ba tàu và Putin bảo kê nên sản xuất ít lại dầu khí. Chán Mớ Đời 

Mấy ông giáo sư đại học hay trí thức tên thế giới cứ hô hào môi trường xanh đủ trò bất chấp những con số do các chuyên gia đưa ra.

Mình mua cổ phiếu của mấy công ty năng lượng xanh, được chính phủ bơm tiền nên lên như diều. Nếu suy nghĩ thì theo đường dài, Hoa Kỳ và các nước tây phương sẽ bị lộn xộn, người dân biểu tình, bạo loạn. Có lẻ lo sợ bạo loạn, khiến giới cai trị chúng ta mới ra lệnh cấm cung lockdown, qua mấy con vi khuẩn covid.

Các chính trị gia của hai bên, Dân Chủ và Cộng Hoà, cứ bám vào các chính sách được đề cử để làm tiền. Hai vợ chồng Clinton có gia tài tối thiểu 2 tỷ đô la qua Foundation của họ, do các con buôn cúng dường. Bà Pelosi, chưa bao giờ đi làm, chỉ làm chính trị mà theo con số đóng thuế thì người ta cho biết có tài sản lên đến 600 triệu đô la. Thượng nghĩ sĩ Sanders mà người ta tung hô vạn tuế, người bảo vệ giai cấp vô sản, chưa bao giờ đi làm một ngày. Từ bé ông ta tham gia biểu tình, chống chiến tranh Việt Nam rồi đủ trò, để kiếm tiền và phiếu, mang danh bảo vệ giai cấp vô sản, từ từ vào con đường chính trị gia có mấy triệu đô la.

Còn mấy tên bên Cộng Hoà, tương tự cũng là những con kênh kênh, đục khoét tiền thuế của người Mỹ qua những chương trình vớ vẩn. Mình dự định sang năm viếng thăm xứ Á Căn Đình. Một xứ giàu có trù phú để rồi họ áp dụng chủ nghĩa xã hội biến nước này thành một bãi hoang. Lạm phát lên kinh khủng, nhiều nhất thế giới hiện nay, Thổ Nhĩ Kỳ mà mình mới đi viếng, đứng thứ nhì.

Lạm phát Hoa Kỳ lên như điên, mà các nước khác cũng tương tự nên chúng ta có một ảo tưởng về đồng đô la. Mình phải mua tài liệu để đọc để xem phải làm gì vì nếu không quỹ hưu trí của hai vợ chồng sẽ giảm dần, phải đi làm lại. 

Hồi mình đi cua mụ vợ, giá xăng chỉ có 1 đô la/ gallon, tô phở có $3.75, nay ăn tô phở $15, xăng trên 5 đô một gallon. Cứ tưởng tượng ngày nào đó, bạn bè ở xa đến chơi mời họ đi ăn phở, tốn $50/ tô. 2 vợ chồng, 4 tổ phở $200, thuế chắc lên 20% như ở âu châu là $240, cộng $100 tiền xăng. Xem như $340. Phải lãnh tiền hưu trí $500, đóng thuế rồi trả tiền phở. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tôn giáo mới của thế kỷ 21

 Đi chơi có dịp đọc lịch sử các nước viếng thăm, xem các di tích lịch sử từ thời Hy Lạp, La MÃ mà người tây phương gọi nền văn minh la-hy. Trước nhất, người Hy Lạp cứ tự nhận họ nữa thần, nữa người “Homo Deus” nên cuối cùng mất nước, bị nền văn mình khác chiếm đóng đô hộ.

Đến Capadoccia, thăm viếng mấy địa đạo mà khi xưa, những người đầu tiên, theo thiên chúa giáo trốn khi bị lính la mã săn đuổi, mình mới thấy con người chúng ta khác với mấy con khỉ vượn mà theo thuyết tiến hoá của Darwin, là thuỷ tổ của loài người.  

Sự khác biệt giữa người và khỉ là con người biết bựa chuyện, tư duy đột phá, kể chuyện khơi khơi nhưng lại có người tin. Nhờ đó mà văn minh loài người được thành hình, giúp chúng ta tiến hoá. Chúng ta có thể nhìn trời rồi nói trên trời có thượng đế, nếu bạn không làm theo những điều răn cấm thì khi bạn chết, thượng đế sẽ phạt bạn, đầy đọa xuống âm phủ,…lại có người tin vào lời của chúng ta và cúng tiền như người ta giải vong ở Việt Nam, cúng tiền cho sư…để được về cõi Vĩnh hằng.

Ngược lại chúng ta khó thuyết phục một con khỉ, vượn. Nói chúng cho chúng ta trái chuối, như thể cúng dường thùng phát sương, sau này chết sẽ được lên thiên đàng vượn khỉ. Có lẻ nhờ chúng ta tin vào những gì người khác kể, hay bựa ra đã giúp loài người tiến bộ hơn các loại khỉ hay muôn thú khác dù chúng có thể mạnh khoẻ hơn chúng ta nhiều. 

Nhờ những tư duy, bộ óc con người phát triển hơn các loại thú, loài người có thể kiểm soát được trái đất, môi trường chúng ta sinh sống. Chúng ta phải trả giá khi phát triển lên cao độ với những tham vọng, kiếm tiền nhiều vô hình trung tàn phá môi trường chúng ta sinh sống.

Nếu chúng ta xét lịch sử riêng của thế kỷ 20, khởi đầu có 3 câu chuyện chính, được kể cho dân gian trên thế giới:

 Một được gọi là chủ nghĩa Phát-xít, cho rằng lịch sử loài người là một cuộc đấu tranh liên tục giữa các quốc gia, chủng tộc. Chủ nghĩa này cho rằng sẽ tìm mọi cách để chinh phục và kiểm soát thế giới để con người có thể sống hoà bình, thịnh vượng với nhau, đưa đến cuộc diệt chủng 6 triệu người do thái và mấy chục triệu người khác trên thế giới và kết thúc khi thế chiến thứ 2 chấm dứt.

Hai là chủ nghĩa cộng sản, cho rằng lịch sử loài người là một chuỗi dài tranh đấu giữa các giai cấp từ ngàn xưa. Chủ nghĩa này có cái nhìn một thế giới đại đồng, bảo đảm sự công bằng, bình đẳng giữa mọi người trên thế gian, đưa đến hơn 100 triệu người bỏ xác để thực hiện thế giới đại đồng. Chủ nghĩa này sụp đỗ khi đế chế Liên Xô tan rã. Hôm qua, người lãnh đạo cuối cùng của liên bang Xô viết dã ra đi về cõi có mấy bác Marx, Lenin, Mao,… ông này vẫn muốn tiếp tục chủ nghĩa cộng sản, chỉ muốn cải tổ ai ngờ banh luôn đế chế vì đã bị mục nát từ căn bản.

Nói chung thuyết Phát Xít và Cộng Sản đều là xã hội chủ nghĩa, chỉ khác nhau là một phe nhìn theo một quốc gia, một chủng tộc Uber Alles và một phe nhìn thế giới đại đồng năm châu, tứ bể là anh em một nhà với tư duy làm theo năng xuất, hưởng theo nhu cầu.

Ba là chủ nghĩa tự do, bác bỏ hai thuyết trên, kêu lịch sử không phải là chuỗi dài đấu tranh giữa các quốc gia, hay giai cấp mà là cuộc đấu tranh không ngừng giữa Tự Do và Bạo Quyền. Chủ nghĩa này có viễn kiến là các chủng tộc kết hợp, giao lưu, làm việc với nhau, sẽ có những bất bình đẳng giữa con người với nhau nhưng đó là cái giá phải trả cho cuộc sống hoà bình và kết hợp. Làm theo năng suất hưởng theo năng suất, không làm thì đói.

Nhìn lại chúng ta thấy nguyên thế kỷ 20 là cuộc đấu tranh giữa 3 ý thức hệ nói trên, 3 câu chuyện được vài ông ăn không ngồi rồi, tư duy đột phá, được các quốc gia chạy theo đeo đuổi, tìm cách phát triển đất nước. Và cuối thế kỷ 20 thì lịch sử cho thấy chủ nghĩa tư do đã thắng. Đúng hơn là thuyết cộng sản đã phá sản.

Vấn đề là chủ nghĩa tự do được độc tôn từ 30 năm qua, bị phá sản. Trong thời kỳ chiến tranh lạnh, chủ nghĩa tự do, tranh dành quyền lợi, ảnh hưởng với chủ Nghĩa cộng sản, đã nhận ra những khiếm khuyết của mình nên đã tự thay đổi, để phổ cập với người dân, tranh dành ảnh hưởng với thuyết xã hội chủ nghĩa. Điển hình cho thành lập công đoàn để bảo vệ quyền lợi công nhân thợ thuyền, khác với thời ông Andrew Carnegie, cho đàn áp, bắn chết thợ thuyền đình công. Các ông chủ, tập đoàn cho phép nhân viên được đi nghỉ hè, vẫn được ăn lương, có bảo hiểm y tế, quỹ hưu trí... giúp chủ nghĩa này bớt mang tính bốc lột công nhân như thời Hoa Kỳ mới được thành lập, chế độ nô lệ.

Từ 30 năm qua, Hoa Kỳ và các nước tây phương toàn cầu hoá, đúng hơn là sử dụng chủ nghĩa tân thực dân, đem nhà máy từ Hoa Kỳ hay âu châu sang các nước nghèo hơn để sản xuất. Cuộc toàn cầu hoá đã khiến giới công nhân thợ thuyền tây phương mất đi quyền lực để bảo vệ quyền lợi của họ.

Mình nhớ, có dạo các công nhân đức của hãng Benz Mercedes, đòi tăng lương và làm việc mỗi tuần 36 tiếng, nghỉ hè 2 tháng. Họ làm áp lực để ban giám đốc vâng lời như trước kia, còn khối Liên Xô. Ban giám đốc kêu không được, công đoàn muốn đình công thì ban giám đốc, sẽ dọn sang Ba Lan, lương thợ thuyền Solidarnosc rẻ hơn gấp 20. Thế là công đoàn lao động đức ngọng, phải chấp nhận làm 40 tiếng một tuần,..hay thất nghiệp.

Giấc mơ Hoa Kỳ (American Dream) cũng từ đó bay mất. Khi xưa, công đoàn lao động bảo vệ các công nhân nên có thể thương lượng lương bổng khá khiến một công nhân đi làm có thể mua xe hơi, mua nhà cửa, có một cuộc sống sung túc. Hình ảnh mơ ước của công nhân toàn cầu.

Mình nhớ có lần mấy người làm cho siêu thị, thành viên của công đoàn lao động, đình công, đòi tăng lương. Họ cầm biểu ngữ, đứng ngoài siêu thị, kêu gọi khách hàng tẩy chay các siêu thị. Khách tiêu dùng khám phá ra họ làm thâu ngân viên mà lãnh $25/ giờ trong khi họ chỉ ăn $8/ giờ nên không ai ủng hộ họ hết. Giám đốc các siêu thị mướn người khác đến làm. Cuối cùng các nhân viên, thâu ngân viên phải ngưng đình công, trở lại làm việc và từ từ bị cho ra rìa hết. Mình không thấy họ nữa. Sau vụ đình công mình có hỏi họ thì họ kêu không tin vào công đoàn lao động nữa.

Khi các công ty toàn cầu hoá thì họ bỏ quỹ hưu trí, cho phá sản các công ty lớn như Sears,.. khi xưa đi làm cho một công ty là cả đời hiến dâng cho hãng, về hưu sẽ được công ty đền bù những hy sinh của mình khi xưa, cho tiền hưu, bảo hiểm y tế, sống cuộc đời thoải mái. Nay chả còn gì cả nên người Mỹ không mấy người có thể về hưu vì không có tiền để dành. Họ cho biết 90% người Mỹ có quỹ tiết kiệm không có tới $4,000. Làm sao về hưu?

Ngày nay, chúng ta thấy sự cách biệt giữa giới giàu có và công nhân quá xa, về lương bổng, đời sống. Anh giàu có thì có tín dụng tốt được mượn tiền nhiều với tiền lời thấp trong khi công nhân lương thấp, thay vì được đãi ngộ, giúp đỡ lại phải trả tiền lời cao hay không được mượn tiền. 

Người ta làm nghiên cứu về luật G.I. Act, một đạo luật được thành lập sau đệ nhị thế chiến nhằm giúp đỡ các cựu binh sĩ Hoa Kỳ, đã tham chiến. Được mua nhà với tiền lời rẻ, được chu cấp nếu muốn trở lại đại học,…

Cách khôn nhất ở Hoa Kỳ là 18 tuổi gia nhập quân đội Hoa Kỳ, được theo học kỹ sư hay bác sĩ, … sau đó giải ngủ, có thể mua nhà với tiền lời rẻ, không cần tiền đặt cọc, có hưu trí về già.

Đạo luật giúp cựu chiến binh Hoa Kỳ thì đa số người da trắng hưởng lợi nhiều nhất, người da màu thì chỉ lãnh được 5% tối đa. Khi chúng ta biết xong đại học, thời đó là có công ăn việc làm tốt, có thể mua nhà rẻ rồi tạo nên một tài sản, giúp thế hệ con cháu của mình tiến hơn. Người da màu, te tua, sau 2 thế hệ thì khoảng cách quá xa giữa người da trắng và da màu. Truyền thông lên án người da màu, đủ trò, nào là lười, ma tuý, ngoại hôn,…

Hôm trước, đọc báo cho thấy một cặp vợ chồng người da màu, kiện một công ty kiểm định giá nhà, kết quả là nhà của họ chỉ được định giá là $450,000 trong khi người Mỹ da trắng kế bên lại có đến $620,000. Chúng ta nói là sống trong một xã hội dân chủ,…nhưng chỉ là tương đối. Mình vẫn thấy sự kỳ thị rất nhiều. Khu Bolsa, khi mình dọn về, có nhiều người Mỹ da trắng nhưng sau đó họ bỏ chạy hết, dọn ra những khu mới, đầy đủ, tiện nghi hơn, học khu tốt hơn,.. chỉ có người Việt nhảy vào mua nhà ở khu vực LIttle Sàigòn. Ngay cả người đại hàn cũng bắt đầu dọn ra ngoại ô, có học khu tốt.

Vấn đề là người Mỹ ở ngoại quốc không được ưa chuộng, người ngoại quốc thích tiền của người Mỹ nhưng lại phẩn uất. Họ cho rằng cuộc sống của họ lầm than vì người Mỹ, bảo kê các viên chức cầm quyền của xứ họ. Chủ nghĩa tân thực dân là kiếm một tầng lớp tay sai sở tại để làm giàu cho họ.

Sadam HUssein muốn bán dầu hoả của Iraq để lấy tiền Euro. Bùm, ông ta bị treo cổ. Ông Khadafi, muốn bán dầu hoả lấy vàng thay vì đôla. Bùm, ông ta bị nhân dân kéo cổ từ ống cống giết chết trước mặt đài truyền hình. Truyền thông Tây phương tô vẽ ông ta là một tên khát máu, đủ trò trong khi dân chúng xứ ông này lại tôn thờ như một vị thánh vì ông ta dùng dầu hoả để phát triển xứ sở. Ba Tây, Ấn Độ, Nga Sô, Trung Cộng họp nhau để buôn bán, không sử dụng mỹ kim thì còn sống. Lý do họ có vũ khí hạch nhân nhưng sẽ tìm cách loại trừ để thay vào đó một người dễ sai bảo hơn.

Bà Victoria Nuland, thứ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ, trong một họp báo cho biết Hoa Kỳ đã sử dụng 5 tỷ đôla để giúp các NGO, giúp người Ukraine học tập, phát huy dân chủ tại Ukraine. Cuối cùng ông tổng thống được dân bầu đàng hoàng, theo Putin vì ông này cho cái deal tốt hơn Hoa Kỳ và các nước âu châu, nên bị dẹp, chạy qua Nga tỵ nạn. Từ đó Hoa Kỳ huấn luyện quân đội Ukraine khiến Putin Chán Mớ Đời nên xua quân xâm chiếm. 

Cứ tưởng tượng có lính tàu hay nga đóng quân hay huấn luyện quân đội của Mễ Tây Cơ hay Gia-nã-đại thì Hoa Kỳ sẽ nghĩ thế nào. Hoa Kỳ xâm chiếm Iraq, Á Phú Hãn,…ít ai lên tiếng chống đối. Nội Liên Xô gắn mấy dàn hoả tiễn giả ở Cuba, là người Mỹ đã muốn đánh nhau, may là ông Kennedy bình tỉnh, không nghe lời đám diều hâu. Mình đọc tài liệu giải mã vụ này. Có điệp viên của Liên Xô, báo cho Hoa Kỳ biết là hoả tiễn giả, những nhóm tập đoàn chiến tranh ở Hoa Thịnh Đốn vẫn muốn đánh nhau. Cuối cùng thì họ dẹp ông để một tên khác lên là đổ quân vào Việt Nam, đông như quân Nguyên đến khi bán được coca và MacDonalds cho Trung Cộng là rút lui.

https://youtu.be/rPVs5VuI8XI

Toàn cầu hoá thì giúp Trung Cộng, Ấn Độ giàu có lên nhưng lại gây một vấn đề khác tại Hoa Kỳ hay các nước âu châu. Công nhân của họ cảm thấy bị thừa thải, bị bỏ rơi sau lưng vì sự chênh lệch giai cấp giàu có và thợ thuyền càng ngày càng cách xa. Xem các chương trình về vô gia cư, ở Cali, Seattle khiếp luôn. Nạn ma tuý lan tràn, người Mỹ mất định hướng, tin vào tương lai như trước đây.

Xem mấy tấm panneau ở các nước Đông Âu, khối Liên Xô khi xưa, chúng ta thấy toàn là hình ảnh các công nhân nhà máy, làm ngày chưa đủ tranh thủ làm đêm để đưa đất nước đến một xã hội công bằng, bú xua la mua. Những hình ảnh đó giúp người dân hiểu biết, nhìn về tương lai của họ. Cảm thấy họ có đóng góp gì cho xã hội, cộng đồng.

Ngày nay, chúng ta nghe nói đến những đại danh từ như Blockchain, sinh vật học, thông minh nhân tạo,.. các công nhân thợ thuyền cảm thấy thừa thải, không can dự vào đường hướng tương lại của Hoa Kỳ hay âu châu. Các người sinh sống tại Silicon Valley, New York, Bắc kInh,.. quy hoạch về hệ thống 5 Gờ, thông minh nhân tạo khiến người mỹ bình thường cảm thấy lạc loài, bị bỏ rơi. Từ đó mới dấy lên các phong trào dân tuý, do các chính khách nói lên tiếng nói của những người bị bỏ rơi, bên lề lịch sử.

Nếu chúng ta nhìn lại thế kỷ 20 thì ở Đức quốc, dưới triều đại Hitler, Liên Xô với Stalin hay Hoa Kỳ với Roosevelt, đâu đâu các người dân đều tham gia kiến thiết đất nước dù chạy đua dưới lá cờ chủ nghĩa khác nhau. Khi Liên Xô thành công đưa con người lên vũ trụ, khiến Hoa Kỳ phải theo lời ông Kennedy đồng lòng để làm việc, giúp Hoa Kỳ đưa người lên không gian.

Ngày nay chúng ta nói đến cuộc cách mạng 4.0, 5 gờ khiến đa số người dân cảm thấy bị đào thải. Khi xưa, làm nông cần 100 người làm việc nhưng khi máy cày ra đời thì chỉ cần 10 người làm nông, còn 90 người kia phải ra thành phố kiếm việc làm trong các nhà máy chế tạo máy cày. 

Từ nông dân, họ được đào tạo, huấn luyện lắp ráp máy cày, tương đối cũng nhanh. Ngày nay, các công việc bảo trì các máy móc, người máy cần có một trình độ cao. Một người thâu ngân viên của siêu thị bị máy tính tự động thay thế, không có khả năng để đi học lại, để điều khiển máy móc, người máy. Họ sẽ gia nhập một giai cấp thừa thải của xã hội. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Ngày tàn của đế quốc

 Nhớ hồi nhỏ xem phim “ngày tàn của đế quốc La MÔ tại rạp Hoà Bình khiến mình mê cô đào Sophia Loren từ dạo ấy. Mình không nhớ câu chuyện ra sao nhưng khi đi viếng xứ Thổ Nhĩ Kỳ, thăm các di tích lịch sử của đế chế la mã khiến mình suy nghĩ về tương lai của Hoa Kỳ, quê hương thứ 2 của mình, đang trên đường dẫn đến sụp đỗ. Có thể chưa hoàn toàn trong lúc mình còn sống nhưng chắc không lâu vì các điều kiện dẫn đến sự sụp đỗ tương tự các đế chế khác trong lịch sử nhân loại đang được thành hình.

Năm 1971, tổng thống Nixon tuyên bố một cách không chính thức, Hoa Kỳ hết tiền. Lý do là tiền tệ dạo ấy dựa trên số vàng dự trữ. Một ounce vàng tương đương với 35 đô la. Ngày nay một ounce vàng trị giá trên $1,800. Dạo ấy, một người Mỹ hay du khách, có thể bước vào bất cứ một ngân hàng nào, đưa cho nhân viên ngân hàng 35 đô sẽ có thể rút một ounce vàng vì tiền đô la được bảo chứng bởi số lượng vàng dự trữ trong ngân khố Hoa Kỳ.

Vấn đề là người Mỹ in tiền xài nhiều hơn số dự trữ vàng và nếu mấy xứ khác buồn tình, đưa đô la của họ giữ, để đổi lấy vàng thì Hoa Kỳ ngọng vì không có vàng để trả cho họ. Ông Nixon tuyên bố trên đài truyền hình là chỉ thị cho bộ trưởng tài chính Connally, ngưng chuyển đổi mỹ kim qua vàng. Mọi người nghĩ thị trường chứng khoán sẽ sụp đỗ hôm sau, ai ngờ lại tăng lên 25%. Hoan hô cách mạng đôla.

Tương tự năm 1933, tổng thống Roosevelt, cũng tuyên bố như ông Nixon, tạm ngưng các hoạt động ngân hàng để xoay sở, tìm phương cách chống đỡ. Cuối cùng mỹ kim xuống giá. Buồn đời mình đọc thêm tài liệu trong khi đợi đồng chí gái mua sắm, trên máy bay và khi đợi máy bay trễ.

Chúng ta thấy các hiện tượng vớ vẩn nhưng xét cho cùng là ngòi thuốc nổ cho sự bạo loạn, làm mất trật tự xã hội. Các quốc gia không đủ tiền để trả nợ nên họ in tiền. Do sự chênh lệch giàu nghèo, ta thấy các nhóm chống đối nhau, tạo dựng các phong trào dân tuý và quan trọng nhất là các cuộc tranh chấp ngoại quốc. 

Quốc hội Hoa Kỳ dự tính chi tiêu từ 2020 -2030, theo đà thì 2050 sẽ lên thêm 180%

Bổng nhiên báo chí truyền thông đánh tới tấp Trung Cộng dưới thời ông Trump. Hàng ngày tuyên truyền trên báo chí, truyền thông đầy. Là người Việt, mình không ưa tàu nhưng mình theo quan niệm Libertarian Capitalist nên vẫn đầu tư, mua cổ phiếu của các công ty tàu, lên như điên. Đầu tư đi ngược với những gì luồng chính đám đông theo.

Gần đây, có rất nhiều công ty tàu bị rút khỏi thị trường chứng khoán của Hoa Kỳ. Trước đây, mình tưởng các công ty này sẽ được gia nhập nhưng Hoa Kỳ sợ các công ty này vớt tiền của thị trường chứng khoán Hoa Kỳ nên loại bỏ thay vì đã dự bị đưa họ vào để làm giàu thị trường chứng khoán. Chỉ có vài công ty đã được gia nhập trước đây khiến mình mua.

Tình hình hiện nay tương tự vào những thập niên 1930 -1945 của thế kỷ 20. Các biến cố tạo ra cuộc thay đổi quyền lực, tạo dựng một trật tự mới trên thế giới. Như cuộc cách mạng 1789 tại Pháp, 1917 tại Nga, hay thậm chí cuộc cách mạng Hoa Kỳ, chống lại Anh quốc, hay cuộc nội chiến của Hoa Kỳ….

Sau thế chiến thứ 2, cuộc đàm phán ở Bretton Wood, đã nhất trí để đồng Mỹ kim làm “Reserve Currency” cho một trật tự thế giới mới.

Nhìn lại lịch sử của thế giới từ 500 năm qua, chúng ta thấy sự hình thành và sụp đỗ của đế quốc Hoà Lan với tiền Guilder, đến sự thành hình của đế quốc Anh quốc, với sự sụp đổ của đồng bảng Anh Sterling Pound rồi đến sự tàn lụi của đế quốc Trung hoa, đời nhà Minh. Xa hơn là các nước có Hải quân hùng mạnh, đi khám phá và chiếm đóng các thuộc địa như Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.

Đến ngày nay, người ta cũng không  hiểu lý do nhà Mình, đang chế các tàu lớn hơn tây phương để đi các vùng lớn , đã đến Ấn Độ, rồi bổng nhiên họ dẹp bỏ các xưởng đóng tàu, bế môn toả cảng. Nếu không chính sách này thì có lẻ nhà Minh rất mạnh, khi ngo Anh quốc đến xâm chiếm.

Sự hình thành của đế quốc đều tuần tự như sau. Họ chú tâm vào ngành giáo dục, tạo dựng các bộ óc tinh tế, giúp họ khám phá ra các kỹ thuật mới và áp dụng vào đời sống thường nhật. Nhờ đó họ có thể cạnh tranh với quốc tế, tạo dựng các trung tâm kinh tài như Amsterdam, Luân Đôn, New York,.

Các đế chế đều được thành lập bởi các lãnh đạo giỏi theo quy trình như sau: đoạt lấy quyền lực vì mạnh hơn phe đối lập, rồi củng cố quyền lực bằng cách trừ khử, làm suy yếu kẻ đối lập để họ không làm kỳ đà cản mũi. Sau đó họ thiết lập hệ thống hành chánh, giáo dục, làm việc đúng theo đường lối của họ. Sau đó là một giai đoạn dài về hoà bình, không lo âu. Trong giai đoạn này, giới lãnh đạo phải thực hiện hệ thống hành chánh giúp các cơ quan hoạt động hữu hiệu về kinh tế cũng như giáo dục,…

Từ từ họ chuyển qua sản xuất các mô hình mới và sáng tạo ra các kỹ thuật mới. Điển hình Hoà Lan, sau khi đánh bại đế chế Habsburg (Áo quốc ngày nay), họ đã sáng chế ra nhiều kỹ thuật thời đó như chế tàu to lớn, có thể đi xa để buôn bán. Từ đó thành lập chủ nghĩa tư bản mà mình đã kể, bảo trợ cho các cuộc hành hải, như các triều đình Tây Ban Nha hay Bồ Đào Nhà trước đây. Các chuyến đi này rất nguy hiểm vì có thể bị chìm trên biển cả, mất hết vốn liếng như trường hợp các vua chúa Tây Ban Nhà và Bồ Đào Nha nên họ kêu gọi các doanh thương bỏ tiền, chung vốn bảo trợ các chuyến đi. Nếu có mất thì chỉ mất một ít vốn thay vì phá sản vô hình trung tạo dựng chủ nghĩa tư bản.

Để bảo đảm các chuyến đi, họ phải có một Hải quân hùng mạng để tránh bị các tàu khác đánh chiếm, cướp phá. Mấy năm trước, chúng ta thường nghe đến các cuộc hải tặc ở gần bờ biển Somalia,, khiến Hoa Kỳ phải đưa lực lượng đặc biệt đến vùng này, đã dẹp bỏ nạn này. 

Tương tự Bồ Đào Nha khi xưa, giàu có vì có hải quân hùng mạnh, bảo vệ thuyền buồm của họ di chuyển đến á châu và Nam Mỹ,… nói chung các đế quốc đều sử dụng chủ nghĩa tư bản để khuyến khích người dân, phát triển, làm giàu.

Trung Cộng tuy mang danh là chủ nghĩa cộng sản, nhưng phát triển phải theo đường lối của chủ Nghĩa tư bản. Ông Đặng Tiểu bÌnh cho rằng mèo trắng hay mèo đen cũng được, miễn sao bắt được chuột. 

Người Hoà Lan thành lập Dutch East India Company cũng như Anh quốc sau này thành lập British East India Company để gửi các tàu bè đi xa, thám hiểm. Khi các đế chế này hình thành thì lôi cuốn tiền bạc khắp nơi, tạo dựng Amsterdam, trung tâm tài chánh tương tự Luân Đôn sau này.

Điểm quan trọng là chính phủ, các thương buôn và quân đội phải hợp tác với nhau. Hoà Lan có Deutch East India Company, Anh quốc có British East India COmpany, Hoa Kỳ có US Military Industrial Complex mà tổng thống Eisenhower đã nhắc nhở người Mỹ trong bài diễn văn cuối cùng tại toà Bạch Ốc. Những công ty này thực sự cầm quyền, có rất nhiều ảnh hưởng vào các chính sách của chính phủ về đối ngoại và đội nội.

Mình nhớ trong lúc tuyển cử, bà Clinton đang dẫn đầu, tiền vô như nước bổng nhiên ông Obama, biến mất trên diễn đàn bầu cử. Sau này người ta khám phá ra, ông ta đi gặp nhóm lợi ích kỹ nghệ chiến tranh. Tuần lễ sau, bà Clinton hết tiền và chấp nhận chức ngoại trưởng, bỏ giấc mộng làm nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ.

Bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ là một tướng hồi hưu, có chân trong hội đồng quản trị của công ty đứng thứ 2 về sản xuất vũ khí của Hoa Kỳ. Thời ông Bush con cũng có ông Tướng khác, họ bổ nhiệm người da màu để dễ sai bảo hơn. Ông Colin Powell kể là ngày nhục nhất đời ông khi đứng trước Liên hIệp quốc, nói láo là Sadam Hussein có vũ khí hoá học để Hoa Kỳ có thể lấy cớ xâm chiếm Iraq.

Trong khi đó ông tướng da trắng khác tên Wes Clark, cựu tổng tư lệnh Khối BẮc Đại Tây Dương, kêu sau vụ 9/11, ông ta được triệu về Ngũ Giác Đài, và được cho xem chương trình xâm chiếm 7 nước ở trung đông. Ngày nay chỉ có một nước họ chưa dám xâm chiếm đó là Ba tư vì sợ mấy ông Ayatollah bắn bom nguyên tử khơi khơi.

Hôm nay có tin tức Hoa Kỳ bảo kê DO Thái tấn công Ba Tư. Mình đoán là sau vụ Ukraine, Ba Tư sẽ bị hỏi thăm sức khoẻ. Mấy ông thần Ả Rập, dạo này lên mặt làm khó dễ Obama, Biden nên có lẻ nếu họ thanh toán được chiến trường Ukraine thì sẽ làm áp lực khá nhiều ở các nước khác.

Các nước như Guyane, có mức gai tăng kinh tế năm nay lên đến 50%, hay Venezuela bây giờ bắt đầu ngóc đầu lên lại nhờ giá dầu lên cao, trả được nợ cho Trung Cộng,…

Ukraine đồng ý giải thể hệ thống hạch nhân của họ thì Putin xâm chiếm năm 2014, và năm nay. Nếu họ đừng nghe lời phương tây, vẫn giữ các nhà máy, đầu đạn nguyên tử của thời Liên Sô thì không ai dám xâm chiếm. Tương tự chúng ta thấy Bắc Hàn và Ba Tư, cương quyết, không bao giờ giải thể vũ khi hạt nhân của họ. Đưa đến hệ quả, cấm vận và kinh tế của họ khó mà đạt được một sự thịnh vượng sau này.

Khi buôn bán thịnh vượng thì đời sống của đế chế lên cao, giá thành theo đó cũng lên cao vì thợ thuyền trong nước đòi hỏi lương bổng cao hơn để họ có thể sinh sống thoải mái. Khi kỹ thuật lên cao thì các nước khác cũng học hỏi bắt chước như trường hợp kỹ nghệ đóng tàu hoà lan, giá cao nên các chủ hoà lan xoay qua các công ty Anh quốc để “outsource”. Các nhân công Anh quốc rất giỏi và rẻ nên các chủ ông Hoà Lan bán cái cho Anh quốc chế tạo hàng hoá như Hoa Kỳ đã chuyển sang Trung Cộng, kỹ nghệ sản xuất đồ dùng cho người Mỹ.

Khi người Hoà Lan giàu có thì họ bắt đầu sinh lễ nghĩa, ăn uống, bận đồ hiệu, chơi hoa tulip,… con cháu họ bắt đầu có cuộc sống nhẹ nhàng, không muốn chịu khổ cực như ông bố. Từ từ xuống dốc và đế chế Anh quốc lên với thời đại huy hoàng của nữ hoàng Victoria.

Các giới trưởng giả, con buôn hoà lan giàu có, họ cho con họ học hành. Dạo dó không có vụ thi cử, cứ ghi danh vào đại học, sống cuộc sống xa hoa trong khi giai cấp công nhân thì bị thất nghiệp vì thuyền buồm để đưa cho công nhân Anh quốc đóng nên tạo các sự bất mãn giữa hai gia cấp. Mình có xem một phim hoà lan khá hay kể về thời đại này. Cuối cùng thì cuộc chiến với Anh quốc quá tốn kém khiến đế chế hoà lan tàn lụi.

Hoa Kỳ với cuộc chiến chóng khủng bố đa lấy đi bao nhiêu mạng người và tiền của của Hoa Kỳ. Ông bIden cho rút lui bất chấp hậu quả, để lại hàng tỷ Mỹ kim quân nhu cho Ba Tư, kẻ đứng phía sau Taliban.

Tương tự đế chế Anh quốc cũng trải nghiệm như đế chế hoà lan và cuối cùng bị Đức quốc qua mặt và cuối cùng đưa đến 2 cuộc thế chiến khiến đế chế Anh quốc banh ta lông nhường lại ngôi vị cho Hoa Kỳ. Hoa Kỳ sau 9/11 cũng đi đánh trận khắp nơi, có trên 800 căn cứ quân sự trên 70 nước trên thế giới. Vấn đề là Hoa Kỳ phải trả một giá rất đắt cho sự bành trướng của mình, khác với chủ nghĩa của các người lập quốc, kêu gọi, đừng bao dính dáng vào các quốc gia khác.

Nay lại chi thêm tiền để tranh chấp với Trung Cộng. Lịch sử lập lại Hoà Lan, nhờ Anh quốc sản xuất dùm mình, và chuyển giao công nghệ cho Anh quốc. Hoa Kỳ tương tự chuyển giao công nghệ cho Trung Cộng và nay Trung Cộng chiếm lĩnh tiên phong chế độ 5 Gờ và các chip điện tử nên phải bảo vệ Đài Loan. Một năm Trung Cộng gửi 1,000,000 sinh viên qua Hoa Kỳ để học kỹ thuật Hoa Kỳ và sản xuất 3,500,000 kỹ sư trong nước. Trong khi đó Hoa Kỳ chỉ cho ra lò 600,000 cử nhân hàng năm. Ấn Độ gửi 200,000 sinh vieen hàng năm sang Hoa Kỳ, và đào tạo hơn 3 triệu kỹ sư hàng năm tại các đại học khó nhất của họ. Làm sao Hoa Kỳ có thể chống lại sự bành trướng của Trung Cộng hay Ấn Độ. Nghe mấy tên buôn chính trị kêu Hoa Kỳ là số 1 thì bán lúa giống.

Năm 1980, lương người Mỹ cao gấp 40 lần người Tàu và bắt đầu mượn tiền người Tàu như người Anh quốc mượn tiền các thuộc địa cũ. Hoà lan cũng làm tương tự mượn tiền. Người Tàu và người Nhật Bản chỉ biết làm việc và để dành tiền và cho Hoa Kỳ mượn tiền. Cách tốt nhất là mua trái phiếu của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ mượn tiền để trang trải chi phí cho các cuộc chiến tranh ở Á Phủ Hãn, Yemen, Syria,.. năm 2008, Trung Cộng mất một cơ hội đánh sập Hoa Kỳ trong lúc khủng hoảng tài chánh. Họ cao ngạo khi được người Mỹ cúi đầu mượn tiền nên bail out người Mỹ. Nếu họ để Hoa Kỳ gục ngã cho sự lỗi lầm thì có lẻ ngày nay, Trung Cộng đã thống nhất với Đài Loan, mạnh nhất thế giới. Đó là cơ may cho Hoa Kỳ. Hy vọng Hoa Kỳ sẽ theo đó mà tìm đường trở lại vị trí của mình. Covid đến lại tiếp tục in tiền. Dân tình không  đi làm, ở nhà lãnh tiền thất nghiệp. Các công ty lớn được lãnh tiền dù không sản xuất, cho nhân viên nghỉ việc.

Khi mọi việc lộn xộn, chính phủ thường đánh thuế bọn giàu có như ông Biden mới tuyên bố. Thuê tuyển thêm 80,000 công chức làm cho sở thuế. Kiểu đánh tư sản mại bản. Dân giàu có sẽ bỏ chạy ra ngoại quốc, không đầu tư trong nước nữa. Các công ty như Amazon, Apple lợi nhuận hàng năm lên cao ngất nhưng không đóng thuế. Nay chính phủ Biden kêu không cần biết công ty ở xứ nào, phải đánh thuế 15%.

Ta thấy sự việc này xẩy ra thời ông tổng thống Roosevelt nhưng xẩy ra yên bình, khác với cuộc cách mạng đầy bạo lực xẩy ra ở pháp, cách mạng Nga hay cách mạng Trung Cộng. Năm 2018, mình ghé thăm con gái đang theo học tại Hương cảng. Xe Taxi mới chạy vào thành phố, đã thấy người HƯơng Cảng, biểu tình chống đối chính quyền Bắc Kinh, kẹt xe. Sau đó nghe nói có đến 1 triệu người tại đây xuống đường chống đối gì luật gì Bắc Kinh mới ra. Thành phố có 7.5 triệu người mà có đến 1 triệu người bỏ làm, xuống đường biểu tình.

Đùng một cách covid xuất hiện, mọi người đều phải ở trong nhà như một phép lạ. Nay ai đi biểu tình hay có tư tưởng chống đối thì màu đỏ hiện lên điện thoại cầm tay, không được mua nhà, mượn tiền, đủ trò,.. chế độ xét lý lịch của thời Mao sến sáng trở lại với công nghệ thông tinh. Anh chống đối nhà nước thì con cháu sẽ đói như vua Gia Long từng nói, có đói nói mới nghe.

Chiến tranh với Anh quốc khiến hoà lan bị vỡ nợ, họ phải in tiền thêm. Dần dần tiền Guilder bị phá giá và đế chế biến mất. Tương tự Anh quốc cũng bị khủng hoảng vào thế chiến thứ 2. Ông Churchill kêu gào đánh Hitler dù trước đó đã gửi ông Chamberlain sang ký kết với Hitler. Bị vỡ nợ nên phải trả lại độc lập cho các thuộc địa của mình. Sau thế chiến thứ 2, Hoa Kỳ là nước mạnh nhất, ai nấy cũng mơ đến American Dream, sản xuất 60% sản phẩm kỹ nghệ của thế giới. Ai nấy trên thế giới đều muốn mua xe của Hoa Kỳ.

Theo lịch sử, các đế chế đều có ngày tàn tương tự cơ thể con người. Lúc mới sinh ra, đi học, kiếm việc làm, có lương bổng cao từ từ, ăn uống vô độ, bị bệnh đủ trò và chết. Muốn sống lâu, chúng ta phải thức tỉnh, ăn uống kỹ lưỡng, vận động, sẽ giúp cơ thể khoẻ để sống lâu 100 tuổi.

Nếu nhìn người Mỹ nay có gần 40% dân số được xem là bệnh béo phì, kèm theo các hệ luỵ của căn bệnh của thế kỷ này. Nếu không khéo sẽ bị bệnh nặng, đột quỵ hay ung thư thì tan gia bại sản hết.

Thứ trưởng Hoa Kỳ Nuland năm 2014, tuyên bố Hoa Kỳ đã chi 5 tỷ đôla để giúp hướng dẫn người Ukraine học cách dân chủ. Đưa đến cách mạng đủ thứ trò, khiến ông tổng thống được người dân bầu chính thức, phải bỏ của chạy lấy người sang Nga tỵ nạn. Hoa Kỳ cho tiền để giúp các thành phần chống đối các nước sang Hoa Kỳ học tập dân chủ chi đó như Liên Xô khi xưa, huấn luyện các thành viên cộng sản để đấu tranh bạo lực ở các nước khác.

Chiến tranh Việt Nam xẩy ra khi Hoa Kỳ kêu thuyết Domino, nếu Việt Nam lọt vào tay công sản thì cả vùng đông Nam Á đều nhuộm đỏ. Nay họ kêu Ukraine mà lọt vào tay Putin thì các nước khác cũng sẽ lọt vào quỹ đạo của Putin nên các nước âu châu, không mặn mòi với Hoa Kỳ lắm nhưng hơi sợ. Thà theo thằng mỹ còn sống đàng hoàng chớ bị Putin đè cổ thì chắc khó sống. Ai nấy đều xin vào NATO hết.

Dạo này mình mua đọc tài liệu nhiều để chuẩn bị cho cuộc khủng hoảng vô tiền khoán hậu. Mình chỉ mong sẽ không xẩy ra nhưng chắc ăn nên phòng bị, chuẩn bị để khi hữu sự thì biết đâu mà lần. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Những câu hỏi tháng 8, 2022

 Dạo mình sống ở âu châu, thường thấy vào mùa hè, các công nhân đình công nhất là mấy ông thần làm cho SNCF, hệ thống xe hoả của chính phủ. Lý do là dân tây có 30 ngày hè, họ đi hè vào tháng 7 hay tháng 8. Đi du lịch ở âu châu thì nên tránh hai tháng này vì phố xá đóng cửa, không tấp nập như tháng 9. Nếu đình công vào lúc này thì có thể làm áp lực với chính phủ để được tăng lương, nếu không thì nhân dân chửi mệt thở.

Năm nay, mình thấy có nhiều triệu chứng, bạo loạn đang xẩy ra khắp nơi. Đầu tiên, mấy ông tài xế xe tải ở Gia-nã-đại, đình công, bị bắt đủ trò. Báo chí cho rằng, các tài xé xe tải chán việc bị khám xét ở biên giới về chích ngừa, thêm đám cực hữu, phát xít bú xua la mua, làm áp lực, nhảy vào kêu gọi chống đối chính phủ.

Theo các kinh tế gia, giá dầu Diesel lên như điên, khiến lợi tức các tài xế bị giảm rất nhiều. Do đó họ mới đình công, chống đối. Người dân bị báo chí định hướng có sự tham gia của các tổ chức phát xít,.. thời buổi này, cứ đụng đến là bị chụp mũ Phát xít bú xua la mua.

Trước khi đi Dubai, lại thấy mấy ông nông dân chuyên chính ở Hoà Lan biểu tình. Lý do chính phủ không cho họ trồng trọt, để tuân theo những ký kết tại Paris về khí hậu. Mấy ông thần này, đem máy cày vào trại lính, kéo ngay máy bay quân sự ra đường, không thua gì mấy ông nông dân Ukraine kéo xe tăng của bộ đội Putin. Nay nghe nói đã lây sang các nước khác ở Âu Châu.

Ở Hoa Kỳ, cũng có vấn nạn này, họ không cho nông dân khai thác thêm đất đai. Mình đang tìm kiếm cơ quan ở Cali, để làm đơn, không muốn khai thác trồng bơ nữa, để chính phủ cho tiền hàng năm như lợi nhuận để xài, khỏi phải trồng lo tưới cây, bỏ phân. Một mặt được mang tiếng là một người bảo vệ môi trường. Bác nào biết cơ quan này thì cho em hay để em nộp đơn, thoát đời nông dân, có tiền xài đến muôn đời.

Các nhà lịch sử hay so sánh các tổng thống đầu tiên của nền dân chủ Hoa Kỳ và mấy ông thần được bầu bán sau này. Mấy ông đầu tiên có viễn kiến về quốc gia, dân chủ còn mấy ông sau này toàn là tay sai cho tài phiệt. Đúng hơn là người Mỹ không có quyền lựa chọn, họ chỉ đưa ra ứng cử viên 1 hay 2 để bầu.

Đi Dubai và Thổ Nhĩ Kỳ, ra khỏi Hoa Kỳ, mình đọc tin tức trên các báo âu châu, bổng nhiên giác ngộ cách mạng. Không hiểu những biến động trên thế giới, có liên quan gì với nhau.

Người ta nói Trung Cộng có trên 90 triệu căn hộ, không người ở. Một công ty bất động sản Evergrande, không có đủ tiền để trả tiền lời, nợ nần. Công ty này lớn hơn Lehman Brothers của Hoa Kỳ, bị banh ta lông năm 2008. Có tin tức cho biết, Trung Cộng ra lệnh Lockdown nhiều nơi bên tàu để tránh bị bạo động. Thấy hình ảnh của cơ quan truyền thông tây phương đưa lên đủ trò. 

Mình đang cố tìm tài liệu của bên Hương Cảng để xem vì muốn có cái nhìn chân thật hơn. Hôm qua mình mới mua thêm cổ phiếu của các công ty Trung Cộng. Mình có mua cổ phiếu của vài công ty Trung Cộng mà báo chí tây phương cứ loạn tin sắp sụp đỗ. Mình cứ thấy nó đi lên nên phải kiếm tài liệu đọc cho chắc ăn.

Đại dịch Covid, được chính phủ trên thế giới đưa ra nhằm để tránh nhân dân nổi loạn. Mới nghe nói hết con vi khuẩn này thì lại nghe đến con vi khuẩn khác tái sinh, rồi nay như là đã quen nên họ cho ra loại vi khuẩn gì về khỉ. Chán Mớ Đời 

Người ta kêu xứ Haiti, không có tiền chích ngừa cho dân chúng, chỉ có 1% dân số bị nhiễm vi trùng này. Hay Thuỵ Điển, không bắt người dân của họ phải cách giãn xã hội đủ trò, số lượng người chết còn thấp hơn các nước âu châu khác. Hàng năm Hoa Kỳ có đến trên 750,000 người Mỹ chết vì bị cúm. Từ ngày ông Biden lên, không thấy họ nhắc đến số người Mỹ chết vì covid.

Lại thấy hình ảnh, người Tàu không chịu trả tiền nhà vì các công trình xây cất căn hộ của họ bị ngưng, ngân hàng không cho họ rút tiền ra,…đủ trò. Hôm qua đọc tin ngân hàng Nhật Bản không cho Trung Cộng vay tiền nữa. Có thể vì vậy, để định hướng dư luận, Trung Cộng làm dữ khi bà chủ tịch hạ viện Hoa Kỳ thăm viếng Đài Loan, để câu phiếu cho đảng dân chủ với cuộc bầu cử sắp đến. Phi cơ chiến đấu, tàu bè quân sự của Trung Cộng, bay lượn khắp biển đông cho vui cửa, giúp người Tàu phấn chấn, hô hào lấy lại xứ Đài, quên đi thực tại, tiền mình không lấy ra được.

Ở Hoa Kỳ, nếu bỏ tiền vào ngân hàng, chỉ bảo đảm có $250,000 bởi FDIC. Vấn đề là họ có đưa lại ngay hay nhỏ giọt trong vòng 30 năm.

Chiến tranh tại Ukraine, có phải là Hoa Kỳ và Putin bắt tay với nhau để chơi anh Đức. Nước Đức là nước mạnh nhất trong liên hiệp âu châu. Ai muốn cái gì phải qua tay ông thần ăn Zauerkraut. Chỉ tội là họ khi không tự phát, dẹp bỏ các lò nguyên tử để theo chế độ năng lượng xanh. Khác với ông tây, vẫn giữ các lò nguyên tử để có điện. Ông Nhật Bản thì bị Fukusima nhưng vẫn tiếp tục chơi lò nguyên tử.

Kỹ nghệ của Đức quốc, cần khí đốt mà nay cấm vận ông Nga thì ông Đức ngọng. Có người kêu Liên Hiệp Âu châu sắp bị tan rã khi Anh quốc rút khỏi. Đức quốc đã mạnh nên không cần lộn xộn với các nước bên cạnh. Phải bảo kê mấy nước nghèo như Hy Lạp, Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha,…  Mình còn chưa tin lắm, ai có tài liệu về vấn đề này thì cho em xin. Bổng nhiên ông Putin lái xe tăng vào Ukraine như mùa Xuân Tiệp khắc hay Budapest năm nào, khiến thiên hạ lo sợ, đoàn kết lại. Ngay ông đức biết là sẽ bị lạnh thấu xương vẫn kiên quyết tảy chay dầu khí Putin. Đọc kỹ thì lệnh cấm vận, phải mất thêm mấy tháng để Goldman Sach làm ăn cho xong. Đúng hơn các công ty Hoa Kỳ đã muốn rui ra khỏi nga từ lâu. Hôm nào buồn đời sẽ kể.

Âu châu hiện nay cũng bị lạm phát mút mùa lệ thuỷ mà các xứ này theo xã hội chủ nghĩa. Triệt tiêu gần hết các ý tưởng làm giàu của người dân vì bị đánh thuế. Giới trẻ thất nghiệp lên đến 20%. Được nhà nước nuôi. Dân số xem như tiêu tùng vì không chịu đẻ. Anh ba tàu với chế độ trai hay gái chỉ một mà thôi, nay có đến 300 triệu người Tàu về hưu, 1 người Tàu phải nuôi ông bà nội ông bà ngoại thêm thằng con là ngọng. Tây phương nay không sợ tàu như trước nữa.

Đồng đô la ăn tương đương với đồng Euro thì có thể đoán là lạm phát bên đó còn cao hơn Hoa Kỳ. Trước đây 1 Euro ăn trên 1.2 đôla.

Đùng một cái, chiến sự xẩy ra tại Ukraine, khiến các nước của Liên Hiệp nhất trí với nhau, nhờ anh mỸ bảo kê dùm ông Putin. Thế là họ đồng loạt mua vũ khí, đóng thêm tiền cho quốc phòng. Tiền chi cho quốc phòng, sẽ được trích ra từ các chương trình xã hội, y tế khác. Thế là nhân dân đóng thuế để mua súng của Hoa Kỳ,… thấy đăng hình Đức quốc mua máy bay Chinook để tiếp tế cho quân đội họ. Anh Phi luật tân cũng xù anh Nga để mua vũ khí, máy bay của Hoa Kỳ. Mình không tin có sự tình cờ trong cuộc đời.

 Trước bầu cử tổng thống, tài liệu mình mua về đầu tư, kêu mua cổ phiếu các công ty dầu hoả. Buồn đời, mình nghe họ nên mua cổ phiếu vài công ty nhỏ thôi. Đùng một cái ông Biden đắc cử. Việc đầu tiên của ông này làm, ký sắc lệnh, ngưng hoạt động đường ống dẫn dầu Keystone, từ Gia-nã-đại xuống miền nam Hoa Kỳ khiến hơn 10,000 chuyên viên làm cho đường dẫn dầu này bị thất nghiệp. Để bù vào đấy, giá dầu, xăng nhớt lên như điên. Buồn đời mình xem cổ phiếu thì thất kinh vì thấy lên chóng mặt, không dám nhìn. Từ 25 đô một thùng nay nhảy cái vèo, như phù đổng thiên vương lên trên 120 đô. 

Tình hình kinh tế, địa ốc hiện nay tại Hoa Kỳ. Tháng 1 năm 2021, tiền lời 2.65%, nhà cửa trung bình ở Hoa Kỳ là $401,700/ căn. Hôm nay tiền lời cho 30 năm là 5.65%, nhà lên như điên $546,900, xem như $150,000 trong vòng 18 tháng, tiền lời 5.65%, thêm 3%. Tính ra trong vòng 18 tháng trả tiền lời mỗi  tháng từ $1,294 lên $2,525 mà lương bổng không lên. Nông dân ngu như mình cũng hiểu cái kết ra sao.

Tin tức về công ăn việc làm, toàn là bán thời gian, hay làm tối đa 30 giờ mỗi tuần, nhân công, nhân viên không được bảo hiểm y tế, hưu trí, đủ trò. Cái nguy hiểm là chính phủ làm con số giả nên khó tin tưởng. Mình thấy nhiều người kêu bị sa thải mà truyền thông cứ kêu nhiều việc bán thời gian. Bầu cử tháng 11 sắp tới nên chính phủ tìm cách vá đầu này, vá đầu kia để qua vụ bầu cử thì banh ta lông. Dân giàu thì giàu hơn còn dân nghèo thì đói thêm vì tin vào tuyên truyền của chính phủ. Họ ra rã về Ukraine để mọi người quên đi tình hình kinh tế. Muốn biểu tình, bạo loạn thì họ ra lệnh con vi rút gì đó, đóng cửa. Xong om

Các chuyên gia còn kêu sẽ lên nữa, khiến mình không hiểu các chính trị gia Hoa Kỳ cũng như trên thế giới, đọc kinh hàng ngày về môi trường như đang tạo dựng một tôn giáo mới của thế kỷ 21. Kinh

Mình tin chắc là đám đại biểu, chính trị gia tại Hoa thịnh đốn, đều mua cổ phiếu của mấy công ty dầu hoả, một mặt thì hô hào năng lượng xanh bú xua la mua, ca tụng cô bé ở xứ Bắc âu, Greta gì đó, anh hùng gì đó, đòi cho cô ta giải Nobel.

Mỗi lần đi đỗ xăng là méo mặt vì xăng ở Cali cao nhất xứ cờ hoa. Mụ vợ mình rên, đỗ bình xăng trên 100 đô. Mình tò mò thấy dầu Diesel lại lên càng cao khiến mình thất kinh. Mình bắt đầu lo vì Hoa Kỳ sẽ rơi vào những vụ này như mình đã thấy tại Thổ Nhĩ Kỳ. Lương người Thổ Nhĩ Kỳ bình thường $400/ tháng mà đỗ xăng giá tương đương ở Cali. Cứ nghĩ một ngày nào đó, phải đỗ xăng với giá $50/ gallon là muốn khóc.

Họ cho biết là đến năm 2035 là Cali chỉ sử dụng xe điện mà các năng lượng xanh như gió, mặt trời, chỉ chiếm 15% số lượng người Mỹ tiêu dùng hàng ngày vào năm 2050. Anh gắn quạt gió, đến mùa đông tuyết là ngọng bị đóng băng. Năng lượng mặt trời, nếu ai đi con đường số 15 từ Cali đến Las Vegas, gần biên giới của hai tiểu bang, sẽ thấy bên trái một rừng tấm thu hút năng lượng mặt trời, có mấy cột cao sáng chói để giúp máy bay, đừng bay lạc vào.

Vấn đề là chính phủ ký kết với đám nhà thầu, đã cho tiền tranh cử, gắn hệ thống cổ lổ sĩ nên đọc báo, họ kêu là sẽ bỏ vì tốn tiền bảo trì, mà kỹ thuật của 20 năm về trước, thua mấy anh ba tàu xa. Tương tự, ông Obama, được công ty Solyndra tặng 500 ngàn cho quỹ bầu cử. Sau khi đắc cử, ông ta kêu cho công ty này vay $500 triệu đô la để thực hiện cuộc cách mạng năng lượng xanh. Mấy tháng sau, công ty này phá sản, CEO lượm mấy chục triệu bỏ túi. Người Mỹ đóng thuế trả nợ cho vụ 500 triệu. Hoan hô Obama. Chán Mớ Đời 

Thời người Ả Rập chiếm đóng Tây Ban Nha, các tôn giáo như thiên chúa giáo, do thái giáo, hồi giáo sống hoà bình với nhau. Đến khi người thiên chúa giáo đánh đuổi được người ả rập thì ra lệnh, mọi người phải theo thiên chúa giáo, trở về đạo. Sau đó lại có một số người cũng thờ phụng chúa nhưng lấy tên là Tin Lành, cơ độc giáo, kêu mọi người phải theo cơ đốc giáo. Thế là gây ra cuộc chiến 100 năm, giết không biết bao nhiêu người tại âu châu.

Buồn đời, một ông từ đảo Corse, vượt biên, lên Paris, muốn thống nhất âu châu, thế giới, đưa 5 triệu người chết trước khi ông ta qua đời ở đảo Sainte Helene. Buồn đời, thiên hạ đọc bản tuyên ngôn cộng sản của ông Marx và Hegel, một thánh kinh tôn giáo mới ra lò, đưa đến hàng trăm triệu người chết khắp thế giới.

Nay thế giới thấy khoa học, đã tàn phá môi trường nên tạo ra một tôn giáo mới, kêu gọi hạ giảm gas carbonique thế là thiên hạ ùn ùn hô hoán, bất chấp có khả thi hay không. Tự xưng là người tiến bộ, bảo vệ môi trường. Chán Mớ Đời  (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tự tử sau khi trúng số 31 triệu

 Mình thường nghe mấy người trúng số độc đắc, 2-5 năm sau thì nghèo lại như trước, nhiều khi còn te tua hơn nữa. Họ lý giải là họ không biết quản trị tài sản tiền bạc của họ nên số tiền sẽ không cánh mà bay. Tương tự các tài tử, cầu thủ giàu có đến khi nghỉ thi đấu thì te tua như trường hợp ông võ sĩ Mike Tyson,… mình xem một phỏng vấn một cầu thủ bóng rổ nổi tiếng khi xưa của đài truyền hình, ông này bảo là khi có tiền, bạn bè xúi mua xe Ferrari, mấy chục chiếc, có xe chạy số tay mà ông ta không biết lái nên để trong kho. Đến khi hết tiền thì bán rẻ.

Hôm trước, đọc trên mạng, có một ông người Mỹ, 2 năm sau trúng giải độc đắc 31 triệu, ông ta tự tử chết trong căn phòng của hai vợ chồng. Kinh

Trước tháng 6 năm 1997, ông Baillie Bob Harrell Jr., là một người bình thường, vật lộn với đời sống để gầy dựng tổ ấm gia đình. Ông ta làm việc ở Home Depot, sau khi bị sa thải mấy lần. Ông ta lo lắng về tiền bạc, và muốn kiếm thêm tiền để nuôi gia đình, bớt chật vật hơn.

Ông ta là một người ngoan đạo, nên lời giảng của mục sư, tạo cho ông nhiều niềm tin, hy vọng vào tương lai. Mỗi thứ tư và thứ 7 hàng tuần, ông ta cố gắng để dành vài đồng để mua vé số, hy vọng trúng để tạo dựng tương lai của gia đình ông ta.

Ông ta chọn những con số dựa theo ngày sinh tháng đẻ của con mình. Rồi máy bán vé số sẽ tìm dùm ông ta con số cần thiết. Tuần nào cũng qua đi, ông ta vẫn tin tưởng đến vận may sẽ xảy đến trong đời. Một ngày đẹp trời, CHúa đã trả lời niềm tin tuyệt đối của ông ta, cho ông ta trúng số độc đắc tiểu bang Texas với số tiền 31 triệu đôla. Mỗi tiểu bang ở Hoa Kỳ, có xổ số của tiểu bang. Hôm mình ở Thổ Nhĩ Kỳ, có tin ông nào trúng số hơn 1 tỷ đôla. Hy vọng báo chí nói về ông ta 5 năm tới.

Có lần mình có xem một chương trình đài truyền hình, quay mấy người mới trúng số, đi mua nhà. Xem họ đi mua nhà thì mình chỉ tiếc một điều là họ không ở quận cam vì mình có thể mua lại trong vòng 2 năm.

Căn bản nhất trong đời sống thường nhật là tiền bạc. Nhà trường không bao giờ dạy chúng ta quản lý tiền bạc. Họ dạy 3 thứ gì đâu, như đo mất bao nhiều tiếng đồng hồ để lên cung trăng, vớ vẩn. Không thực tế. Trên thực tế thì thầy cô cũng i tờ về quản lý tài chính nên không thể dạy chúng ta.

Ông Bob trở thành triệu phú vào năm 47 tuổi. Ông ta nghĩ nếu trúng số thì cuộc đời sẽ thay đổi tích cực nhưng không ngờ thay đổi quá sung sướng. Từ một người vô danh, bổng nhiêu ông trở thành thần tượng của tỉnh lỵ, ai cũng chào ông ta như một minh tinh màn bạc hồ ly vọng.

Khi lãnh được tiền xổ số, ông ta mua cho mọi người trong gia đình một chiếc xe hơi mới, và cuộc sống cũng thay đổi với số tiền. Ông ta cúng tặng nhà thờ, nơi ông ta cầu nguyện hàng tuần một số tiền khủng. Ai trong nhà thờ cần tiền, đều được ông ta giúp đỡ. Ông Bob vui mừng bổng nhiên trở thành một nhân vật được trọng nể và cách xài tiền của ông ta cũng theo gió mây ngàn bay.

Ông ta bắt đầu bồ bịch với gái trẻ vì khi con người ta trở thành triệu phú, nhìn sang bên cạnh thấy bà vợ sao lại già mau thế. Ông ta vun tiền cho cô gái trẻ đẹp và cuộc sống lứa đôi, cùng một lứa bên trời lận đận bị tan vỡ. Bà vợ chia tay và chia số tiền khủng độc đắc sau 1 năm trúng số.

Cuộc đời của ông Bob, bước sang một trang sử mới. Ông ta giác ngộ cách mạng là thay vì giúp đỡ đời sống của ông ta, đồng tiền mang lại cho ông ta nhiều vấn đề. Ông ta nghe lời chiêu dụ của một công ty tài chánh là để họ đứng ra, lãnh số tiền 1 lần thay vì nhận số tiền trong vòng 20 năm.

Trúng số tại Hoa Kỳ phải đóng thuế mà nếu đóng thuế lợi tức 31 triệu thì khá mệt, có thể lên đến 60% vào dạo đó. Bài báo không nói rõ. Nếu 60% là coi như bay đứt 19 triệu đôla. Còn nếu lãnh trong vòng 30 năm, Thì mỗi năm lãnh được 1 triệu,…

Ông ta cứ muốn lãnh được tiền ngay để trang trải các chi phí của cuộc sống mới. Khi nghèo thì không ai muốn làm bạn nhưng khi có tiền, thì thiên hạ bu lại như dòi. Ông ta đồng ý nhận 2.25 triệu tiền tươi để đổi lấy 10 năm phân nữa số tiền trúng số (bà vợ lấy một nữa). Ông ROn, nuôi ong trong vườn mình kể, bà vợ thứ 2 của ông ta, bỏ ông ta sau khi trúng số. Một hôm đi làm về, ông ta thấy trên bàn, tờ giấy ly dị và lá thư giả từ, bảo đừng tìm bà ta nữa. Sau này mới biết bà ta trúng số và chết sớm.

Sau khi lãnh được số tiền trúng số còn lại. Cuộc đời địa ngục của ông ta bắt đầu. Ông ta giác ngộ cách mạng về lỗi lầm của mình. Từ một người cha, chồng trong một gia đình ấm cúng tuy thiếu thốn, nay phải sống cuộc sống cô đơn và không hạnh phúc.

Ông Bob, trúng độc đắc 31 triệu để rồi 2 năm sau, tự tử chết vì không kham nổi cuộc đời mới.

Ông ta muốn trở về với bà vợ nhưng bà này, đã có phân nữa tiền không chịu. Không biết bà ta có bị trai trẻ bu theo như ruồi hay không. Một hôm, ông ta xin đến nhà ăn cơm với vợ con thì chạy vào phòng ngủ của hai người. Rút khẩu súng ra, bỏ vào mồm và bóp cò cái đùng. Chấm dứt cuộc đời triệu phú. Chán Mớ Đời 

Ông ta để lại lá thư tuyệt mệnh, có đoạn nói với bà vợ. Ông ta không muốn giàu có, chỉ muốn có bà ta bên cạnh. Chán Mớ Đời 

Vấn đề là ông Bob không phải một nạn nhân của sự giàu sang quá nhanh. Rất nhiều người trúng số, hay lãnh tiền gia tài của bố mẹ để lại, không biết quý đồng tiền, đánh mất cái thú của cuộc sống khi kiếm được tiền từ trên trời rơi xuống.

Dân gian có câu, ai giàu ba họ, ai khó ba đời. Thế hệ đầu tiên làm ăn, chịu khó, nói để dành cho con một số vốn để lập nghiệp nhưng con cái, chúng đâu có biết về tài chánh, nhất là quản trị về tài chánh nên tha hồ tiêu phí để rồi bay hết.

Người trúng số, thay đổi nhân sinh quan, tiêu xài, ma tuý, cờ bạc, phá hỏng hôn nhân. Họ mất bạn bè tốt, chỉ còn bạn bè ăn có, muốn chia xẻ số tiền của họ. Mình nghe kể ông Michael Jackson, lúc còn sinh thời, đi chơi là có một đoàn tuỳ tùng đi theo. Mỗi đêm ở Las Vegas, là ông ta phải trả 100,000 đô la cho họ. Sau này, nghe nói tài sản của ông ta cũng ít lắm. 

Mình nhớ có đọc một bài báo kể về một bà nào ở Ohio, mê đánh bài. Thua nhiều rồi một hôm, sòng bài liên lạc, hỏi sao không thấy bà đến chơi nữa. Bà ta kể là đang lo giấy tờ hưởng tài sản để lại của bố mẹ. Sòng bài hỏi bao nhiêu, bà ta nói đâu 5 triệu cách đây 20 năm. Tuần lễ sau, sòng bài gửi chuyên cơ, máy bay riêng đến thành phố của bà này, rước về Las Vegas. Mấy tháng sau, trắng tay luôn. Nói như người Việt, của đi thay người. Chán Mớ Đời 

Trước khi kết liễu cuộc đời , ông Bob có nói với cố vấn tài chánh của mình. Trúng số là điều tiêu cực nhất đến với cuộc đời ông ta. Đọc tới đây, mình nhìn sang ghế bên cạnh thấy mụ vợ đang ngáy. Máy bay đang bay trên không về Cali, có mụ vợ bên cạnh, gối đầu lên vai, tuy mỏi tay nhưng chỉ biết cười. Đó là hạnh phúc của đời người. Có vợ là đã thành triệu phú rồi.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn