Medicare và quy tắc 2 đêm

 Năm nay, đồng chí gái được Medicare nên mình thay đổi công ty bảo hiểm. Đồng chí gái đã lấy tiền an sinh xã hội nên Medicare tự động gửi về cái thẻ. Dùng thẻ này để liên lạc với các văn phòng bán bảo hiểm Medicare để lựa chọn chương trình nào hợp với hoàn cảnh của mình. Trước đây mình lấy Medicare advantageHMO cho rẻ nhưng nay có mụ vợ nên phải tìm công ty bảo hiểm PPO và bảo hiểm thêm khi đi ngoại quốc. Mấy người bán Medicare advantage cứ kêu là có bảo hiểm vụ này nhưng khi đọc kỹ lại thì không như họ nói nên cuối cùng chọn chương trình Aetna PPO với blue shield medigap cho phần G và D. Lý do chọn bây giờ cho chắc ăn vì lần đầu tiên đồng chí gái ghi danh Medicare thì họ xem như không có bệnh hoạn gì cả nhưng sau này mà đổi thì họ sẽ xem hồ sơ y tế để xem có bệnh tật gì không trước khi bán và nếu bán thì đắt hơn. 

Khác với các nước Tây phương ở Âu châu với chương Trình quốc gia bảo hiểm y tế phổ quát, hệ thống bảo hiểm y tế tại Hoa Kỳ khá phức tạp vì có nhiều lựa chọn. Xứ tự do nên mỗi hãng bảo hiểm có nhiều chương trình dành cho từng loại người tùy theo sức khỏe của họ bệnh tình cũng như tài chính nên càng đọc càng như vào cỏi u mê. Mấy người phải uống thuốc Tam cao thì phải mua phần D cho tốt vì nghe nói có người mỗi tháng phải trả tiền túi thêm $600 cho thuốc uống. Mỗi tháng lãnh $2,000 tiền an sinh xã hội bay mất $600 tiền thuốc thêm $147 tiền Medicare là ngọng. Đọc riết rồi bị tẩu hỏa nhập ma nên mình gọi điện thoại gặp vài người bán bảo hiểm. Càng gặp càng thấy họ chỉ cố tâm bán chương trình nào tiện cho họ và nhận được huê Hồng nhiều. Cũng không trách họ vì muốn bán được thì không nên giải thích cho người mua nhiều quá sẽ làm họ tẩu hỏa nhập ma như mình rồi không mua. Cuối cùng mình kêu ông bán bảo hiểm cho mình từ hai năm qua, đem bà vợ làm broker đến giải thích mọi phần rồi chọn hai phần chính là G và D vì mụ vợ có thể sẽ cần thuốc uống nhiều trong tương lai. Ông ta mất mình là khách hàng nhưng bù lại vợ ông ta lãnh huê Hồng của vợ chồng mình hàng tháng nên bà ta cố gắng giải thích cho mình hiểu và đồng chí gái nhất trí. Ngồi nói chuyện đến gần 3 tiếng đồng hồ. 

Medicare phần A để trả cho người được bảo hiểm khi nằm nhà thương. Phần này rất quan trọng vì nếu nằm lâu là ngọng nếu không chọn kỹ chương trình bảo hiểm. Ai bị bệnh tim phải mổ tim và y phí lên cả triệu bạc, đóng 20% là cũng ngọng đời tôi cô đơn nên bác sĩ làm cô đơn thêm. 

Khi một người bệnh có Medicare được nhập viện thì sự lựa chọn tùy thuộc vào tiêu chuẩn của Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS) rất lạ lùng: quy tắc 2 đêm ( two-midnight rule.)

Quy tắc hai đêm này được sử dụng khi nhà thương tin rằng bệnh nhân cần được sự chăm sóc của nhà thương. Đây là một cách chăm sóc về bệnh nhân đắt tiền hơn, nhất là người mua bảo hiểm phải tự trả nhiều hơn. 

Nhớ có lần một anh bạn kể là mẹ anh ta nằm ở một trung tâm điều dưỡng cứ 3 tuần thì họ kêu xe cứu thương đến chở mẹ anh ta vào bệnh viện nằm hai đêm rồi chở về trung tâm điều trị lại. Cứ tiếp tục cho đến khi mẹ anh ta qua đời. Nay mới hiểu lý do họ cứ chở mẹ anh ta vào bệnh viện Hoài. Viện điều dưỡng nghe nói chỉ được giữ bệnh nhân có 3 tuần lễ nên họ cần bệnh nhân nên cứ làm vụ này Hoài để nuôi Các y tá và điều dưỡng viên và bác sĩ. 

Cms bắt đầu áp dụng quy tắc 2 đêm vào năm 2013 để giúp các bệnh viện có cái mốc về các loại chăm sóc được Medicare phần A trả các y phí cho các bệnh nhân nằm viện. Nhà thương thích loại bệnh nhân hai đêm này vì họ tha hồ làm các test đủ trò để viết hóa đơn. Nghe kể có ông nào kêu nhức đầu vào bệnh viện họ đo đạt thử nghiệm đủ loại thứ rồi cuối cùng sau hai ngày bác sĩ cho về và uống Tylenol nhưng y phí mà Medicare phần A phải trả lên mấy chục ngàn. Bệnh viện thích loại bệnh nhân nằm viện hơn là bệnh nhân ngoài vào khám rồi về. 

Bệnh viện có thể sai sót tính lầm có thể chặt công ty bảo hiểm nhiều hơn. Trước khi CMS ra luật này thì các giám sát viên khám phá các y phí nhận từ bệnh viện không thống nhất về các điều trị. Họ khám phá ra bệnh viện chú tâm chữa trị các bệnh nhân nằm viện thay vì các bệnh nhân đến khám rồi về. Xem link

 fact sheet 

Theo báo cáo của văn phòng Inspector General for the Department of Health and Human Services (HHS-OIG) report, Medicare đã trả gần 3 tỷ đồng cho các bệnh nhân nằm viện ngắn hạn, được liệt kê thuộc phần A của Medicare vào năm 2014. Ngoài ra liệt kê sau lầm phần B có thể ngăn chặn bệnh nhân được hưởng các dịch vụ thuộc phần này. Đa số là bệnh nhân không cần phải nhập viện. Thường bệnh viện cũng có nổi khổ vì sợ chẩn đoán sai lầm, sẽ bị thưa kiện sau này nên tốt nhất là cho nhập viện thay vì khám sơ sơ rồi cho về. Nhiều khi có bệnh nhân không có bảo hiểm vào phòng cấp cứu, theo luật thì bệnh viện phải chẩn bệnh cho họ nhưng không được trả tiền nên họ chém lại ai có bảo hiểm khiến y phí bệnh viện rất cao. Mình có đọc một tài liệu về các bệnh viện gần viên giới Mễ Tây cơ. Mấy bà sắp sinh hay đau ốm cứ vì sang Hoa Kỳ rồi đến bệnh viện nằm vạ được chữa bệnh nên một vài bệnh viện gần biên giới phá sản. Còn không phải chặt chém lại bệnh nhân có bảo hiểm. Thật ra người Mỹ cũng có nhiêu người không có bảo hiểm vì đắt quá. Về già là hay bị bệnh mà bảo hiểm thì quá đắt. 

Medicare Advantage (MA), là một chương trình do các công ty bảo hiểm ký hợp đồng với Medicare để bảo hiểm các người có Medicare. Chương trình này gia tăng từ 14.4 triệu  lên đến 30 triệu người. Công ty bao thầu hết. Medicare trả cho họ mỗi năm bao nhiêu đó rồi họ sẽ thu xếp trị bệnh cho người nữa bảo hiểm. Chương trình này mình mua mấy năm trước. Họ bán cho mình HMO nhưng mỗi lần đi bác sĩ chuyên khoa phải xin phép bác sĩ gia đình của mình đủ trò, mất thời gian. Hỏi họ thì họ chuyển qua PPO. Đó là phần đông chúng ta không hiểu rồi cứ chọn chương trình nào rẻ rồi khi đụng chuyện lại than Chán Mớ Đời. Công ty bảo hiểm không phải vì lòng từ thiện nên họ xét rất kỹ trước khi cho mình chữa bệnh. Vì họ muốn lợi nhuận.  Năm vừa rồi mình chả đi bác sĩ ngoài khám nhãn khoa và chân. Bác sĩ về chân thì nói mình cần có một miếng lót dựa biệt cho chân mình để đi đứng không đau nhưng advantage không cho phép từ hai năm nay nên trước tháng 4 mình đổi qua PPO để có thể được bác sĩ làm cho một tấm lót giày. 

Như trường hợp của mình. Đi nha sĩ cũng phải chọn nha sĩ trong hệ thống của họ. Vấn đề họ chỉ cho đủ chà răng hàng năm mà nha sĩ thì muốn làm tiền thêm. Cần phải chụp hình rồi kêu deep cleaning lại móc túi mấy trăm bạc. Họ nói có một hệ thống bảo hiểm cho răng. Chỉ đóng dấu $10/ tháng được làm răng kỹ lưỡng. Mình không tin lắm nhưng có xem sơ sơ hệ thống này. 

Được biết là luật mới bắt các chương trình của Medicare advantage cũng phải tuân theo điều lệ của hai đêm. Vấn đề nếu bệnh viện bắt mình nằm viện hai đêm để làm đủ thứ Test rồi Medicare không chấp nhận. Vậy ai trả y phí này. Chắc là bệnh nhân. Khơi khơi bác sĩ bắt nằm viện hai đêm rồi vài tháng sau nhận được biên lai từ bệnh viện phải trả mấy chục ngàn là khóc một dòng sông. Khóc một dòng sông dài trả y phí. Chán Mớ Đời 

Về hưu không có thu nhập vào, chỉ mong đợi tiền an sinh xã hội mà lâu lâu chở vào nhà thương rồi lãnh cái y phí mấy chục ngàn thì chỉ có khóc kêu nghiệp chướng. Tốt nhất là nên tập thể dục đi bộ, ăn uống cẩn thận và cầu nguyện ơn trên gia hộ bình yên đến một ngày nào đó ta xa nhau. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

aa new rule 

Thăm vườn trồng Lan

 

Hôm nay, anh bạn học xưa ghé lại nhà chở mình đi Di Linh gần xóm đạo để viếng thăm vườn trồng Lan đại trà. Mình quen ông chủ qua mạng nên tò mò muốn tìm hiểu cách trồng Lan tại Việt Nam. Kỳ này về mình có nhắn tin vào người quen khi xưa nhưng lại có duyên gặp những người quen trên mạng. 

Theo được giải thích thì khi xưa người Đài Loan sang đây đầu tư làm vườn trồng Lan đúng hơn là làm nhà lồng to lớn để trồng Lan bán về xứ của họ. Họ đem công nghệ trồng Lan sang mướn nhân công việt nhưng gặp vấn đề trộm cắp dù đã xây 3 hàng rào nên cuối cùng bó tay chấm net cuốn gói về nước , bán rẻ lại cho người Việt.  Cho thấy đầu tư vào Việt Nam cũng có những về trái cần nghiên cứu thận trọng. 

Xe chạy qua Phi Nôm, nơi có lò chén Vĩnh Tường khi xưa mẹ mình hay mua chén đũa của họ về bán nhất là bình nước trà. Dọc đường thấy mấy cây khoai mì cao lêu nghêu để xuất cảng. Loại này cũng như bắp bên ba Tây họ dùng để tạo ra ethanol để chạy xe hay làm gia vị và spaghetti đủ trò. Loại này không nên ăn sống có thể gây tử vong nhưng nếu nấu chín ăn thì có nhiều chất dinh dưỡng tốt. 

Lan mọc đầy

Ngồi xe nói chuyện với anh bạn nên không để ý nên chạy quá điểm hẹn nên điện thoại lại chạy tới chạy lui mấy lần. Ông chủ kêu bận áo trắng nên thấy một ông thần bận áo trắng ngừng lại hỏi phải ông chủ. Ông thần ngơ ngác vì mình cũng đâu bao giờ gặp mặt đâu. Phần thì gọi qua messenger với chế độ 3 gờ ở xa xa nên khi nghe khi a nô a nô a nô Hoài ngoài vòng phủ sóng Chán Mớ Đời. Ông ta nói ngay cây xăng thì khúc này có đến 3 cây xăng  Cuối cùng ông chủ kêu thấy ai cầm cái dù thì mới nhận ra. Gú gồ

Gặp nhau tay bắt mặt mừng rồi ông chủ chỉ đường chạy sâu vào trong rừng, chạy ngang mấy luống khoai mì rồi thấy mấy cây cà phê te tua vì 6 tháng qua không có một hạt mưa. Hoa cà phê ra rồi bị cháy luôn. Kiểu này sang năm giá cả phê sẽ tăng. Em mình có tiệm cà phê CheZ Nous, nói chắc phải mua dự trữ cà phê. 

Có vài quả cà phê

Mình hỏi nước tưới cây lấy từ đâu vì không thấy suối gì cả thì được biết họ đào giếng. Không có thì giờ đi xem vì đào giếng thì phải có máy lọc các khoáng chất vì lạn quạn lại giết cây trồng nên cũng nhiêu khê. Lại cần điện để bơm lên mà làm kiểu này thì các mạch nước ngầm nếu không mưa thì cũng từ từ biến mất. Tại Cali mình đi viếng mấy vườn có giếng khoan thì họ sử dụng 3,4 giếng vì bơm một giếng lên thì hết nước phải đợi một đêm hay hai đêm để nước dâng lên lại. Khi hết nước ngầm thì phải đào tiếp giếng khác. 

Hình lấy trên mạng của ai quay nói tình hình mưa nước ở Lâm Đồng. Không mưa nên hồ Xuân Hương nước bị động thối không tả

Xưa kia bà cụ có vườn trong Suối Tía thì có con suối nên đặt cái nhà tôn để che cái máy bơm nước kubota rồi có vòi dài kéo lên đồi tưới mấy luống rau. 

Nhà lồng to lớn được chia ra nhiều phòng như phòng nóng phòng lạnh. Ở một bên tường họ có một hệ thống nước chảy rỉ rả xuống tường làm mát không gian và hệ thống quạt bằng điện hút hơi lạnh thổi khắp phòng, tương tự với phòng nóng. Mình đang tò mò là hệ thống điện tại Việt Nam không như tại Hoa Kỳ thì thấy cái máy phát điện to đùng. Khi điện gặp vấn đề bị cúp thì họ sẽ sử dụng máy phát điện để chạy nếu không thì hoa Lan sẽ tàn. 

Máy hút hơi lạnh từ khu vực cái tường nước 

Đây là cái tường nước nhiễu xuống làm mát khu vực này để máy hút hơi mát qua bên kia căn phòng giúp hạ nhiệt. 

Họ cho biết là chỉ cho hoa nở khi có các dịp lễ vì người Việt mua để biếu cho xếp lớn hay ai đó mấy ngày lễ lớn. 

Vào viếng thăm nhà trồng Lan khiến mình nhớ đến vườn bơ mình muốn mua năm kia. Có một vườn bơ đẹp lắm, trái nhiều thêm có một căn nhà có mái chắc chắn khá to của một người Việt làm chủ. Qua vụ Covid bà ta thiếu hụt tiền trong cho mấy cơ sở làm ăn của bà ta nên không trả tiền ngân hàng cho cái vườn và bị ngân hàng tịch thâu. Mình ngạc nhiên vì họ có cho một ông người Việt nào mướn và trang bị hệ thống của nóng lạnh nhưng có vẻ kỹ thuật tốt hơn để trồng cần sa. Ông ta trả mỗi tháng $20,000 thêm bán trái bơ cũng được $12,000- tháng xem như $32,000/ tháng. Ngân hàng không chịu giá của mình trả giá.  

Họ cũng đặt các chậu cần sa trên một dàn cách mặt đất để không khí lưu chuyển trên dưới mấy chậu hoa hay cần sa. Họ trang bị hệ thống hút và lọc không khí trước khi thả ra trên trời vì mùi hôi để tránh các nhà vườn lân cận phác giác. Thay vì làm cái tường nước chảy xuống thì có gắn hệ thống phun hơi sương như mỗi lần trời nắng gắt thì tại các tiệm ăn ngoài trời thường có hệ thống phun sương làm mát không khí mình nghĩ ít sử dụng điện và có thể sử dụng điện năng mặt trời, đỡ tốn điện hơn. Ngược lại họ gắn hệ thống điện hầu như 24/24 để cần sa mọc nhanh chóng và uống nước với phân bón như điên. 

Viếng thăm nhà lồng trồng Lan xong thì ông chủ mời mình và anh bạn về nhà dùng cơm. Tuy đột xuất vì chỉ báo có hai tiếng đồng hồ mà chị vợ đã cho ăn cực ngon. Hóa ra Đà Lạt ngày nay có thêm nhiều giống xà lách. Ngoài couronne ra còn có nhiều loại giống khác. Ăn món thịt dê nhưng thịt không dai như dê núi mình ăn ở Ninh Bình. 

Ngồi ăn cơm với mấy ông bạn mới quen trên mạng kể chuyện thời trước 75 khá vui và cảm động. Giúp mình có thêm những dữ kiện về Đà Lạt khi xưa. Ông chủ vườn giới thiệu người con rể, là người trong coi mọi việc sản xuất Lan. Nghe kể chị vợ kẹt lại Việt Nam dù gia đình có cơ hội di tản như gia đình mình nhưng ông cụ quyết không đi Hoa Kỳ ở lại. Sáng nay đi mua trái cây giỗ ông cụ nên ghé lại tiệm trái cây của người bạn học xưa. Anh ta cũng kêu là ông Hàng xóm, giáo sư trường Trần Hưng Đạo nhưng làm việc cho CiA kêu muốn đi di tản lấy 500,000 đồng đến Phú Quốc rồi bà mẹ tiếc cái nhà nên quay đầu lại và trở về Đà Lạt. Âu là số trời. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Về thăm mẹ

Hôm trước, có chị bạn đi ngang nhà thấy mẹ mình đang quét sân, dừng lại chụp vài tấm ảnh bà cụ và gửi cho mình. Nhìn mẹ già thấy nhớ nên mình kêu vợ chuẩn bị về Đà Lạt. Thật ra mình dự định đi bộ hành hương 88 ngôi chùa bên Nhật Bản rồi về thăm mẹ nhưng mụ vợ Long thể lộn xộn nên hủy, tính đến Tết về ăn Tết với mấy người em ở Hải ngoại cùng về với bà cụ. Mình thì xem như 50 cái Tết ở Hải ngoại. 

Mình có mấy người bạn học, tuy khi xưa không thân lắm nhưng lâu lâu họ có dịp lên Đà Lạt, không quên ghé thăm bà cụ mình, chụp hình gửi cho xem mẹ ngày nay. Thấy người mẹ trùng khơi thay đổi nhiều so với năm ngoái. Mẹ mình thì ở nhà nên khi có bạn con đến thăm thì tha hồ mà nói chuyện đời xưa cho bưa. Tội già cô đơn, ông cụ mất nên không có ai để đối chọi, cô em thì đi làm cả ngày nên mình rất vui khi bạn học xưa ghé thăm bà cụ dùm mình. Mình rất cảm ơn tình bạn của họ vẫn giữ sau 50 năm. Đó cũng là Phước hạnh của mình khi còn những người bạn xưa tại Việt Nam vẫn nhớ đến mình dù ít liên lạc. Có anh bạn nghe tin mình về thì báo tin sẽ ra phi trường đón vợ chồng mình. 

Nắm tay mẹ đi uống cà phê

Có hai cuộc hành hương nổi tiếng trên thế giới: một là Phật giáo tại Nhật Bản, được gọi là Shikoku và một là thiên chúa giáo tại Âu châu được gọi là Camino, tắt của Camino de Santiago compostela. Shikoku là hành trình viếng thăm 88 ngôi chùa cổ của Nhật Bản trên một hòn đảo của xứ Phù Tang. Mình dự định đi bộ với vợ viếng 88 cái chùa vào tuần lễ này nhưng sau đó vợ kêu huỹ thì hôm qua được tin có động đất vùng này. Các tay chuyên nghiệp trên mạng, sống tại vùng này, báo động kêu mọi người bình tĩnh, cẩn thận. Tính ra cũng may. Chớ đang đi gặp động đất mụ vợ hoảng lên là mệt. Ở Cali nhớ phải chạy núp dưới bàn khi mới lấy nhau. 

Còn Camino thì có nhiều đường khởi hành từ biên giới Pháp quốc hay Bồ Đào Nha đủ nơi. Nguyên thủy là đi từ biên giới Pháp quốc đến nhà thờ Santiago de Compostela ở phía Tây Bắc của Tây Ban Nha. Chắc sang năm nơi dẫn vợ đi. 

Năm nay mình ghi tên leo lại đỉnh Whitney vào đầu tháng 9 và dự tính leo lên căn cứ thứ 1 của núi Everest với thằng con. Hôm trước hai bố con nói chuyện, thằng con hỏi năm nay bố tính leo núi nào thì mình hỏi muốn đi chung. Nó gật đầu. Tháng năm hai cha con bắt đầu luyện tập leo mấy núi xung quanh nam Cali. Hai cha con mà leo lên được đỉnh thì chắc vui, sẽ có nhiều kỷ niệm với nhau. Có lẻ năm sau về Âu châu, mình sẽ đi Camino cho thỏa chí tang bồng. 

Mỗi lần leo lên một đỉnh núi, ngồi ngắm cảnh thì mình ước gì có vợ con bên cạnh để chiêm ngưỡng quang cảnh với mình. Mình định tập với đồng chí gái để leo nhưng cô này cứ lừng khừng với giấc ngủ mà leo núi nhiều ngày thì chỉ ngủ bờ ngủ bụi nên chắc không ngon giấc rồi bỏ cuộc.

Nay có thằng con muốn đi theo thì chắc dễ hơn. Dù sao nó cũng là đại bàng hướng đạo Hoa Kỳ (eagle scout) quen ngủ bờ ngủ bụi ngày xưa. Còn đồng chí gái thì mình sẽ dẫn leo núi hai ngày một đêm lên Machu Picchu thay vì 7 ngày như mình trước đây. Chỉ cần lên căn cứ cuối cùng rồi sáng dậy sớm đi về cổng trời đợi mặt trời lên. Quang cảnh bình minh trên thành phố cổ Machu Picchu quá đẹp nên mình muốn dẫn vợ con lại để xem nhưng phải leo núi ngày hôm trước chớ như du khách thì họ đi xe buýt lên thì 9 giờ sáng thì quá trễ thêm phải đứng ở cổng trời nhìn xuống thì mới cảm nhận cái đẹp hùng vĩ của núi rừng. Phải công nhận kiến trúc sư đã tìm ra khu vực này để xây dựng thành phố này quả là thiên tài. 

Chương trình về Đà Lạt thăm mẹ, giỗ ông cụ rồi cả đại gia đình ra nha trang chơi hai ngày. Anh em có thời gian Hàn huyên. Sau đó về Sàigòn thăm ngôi trường tình thương Ái Linh và các sinh viên dấn thân được Lửa Việt bảo trợ mấy năm qua.l rồi bay qua Phi Luật Tân chơi một tuần. Mình muốn viếng thăm thành phố Baguio của nước này tương tự Đà Lạt khi người Mỹ cai trị, muốn thành lập thành phố nghỉ dưỡng cho người Mỹ. người Pháp tương tự thành lập Đà Lạt với chủ đích này. Để xem sau 100 năm hai thành phố này được phát triển về du lịch ra sao. 

Mình không biết có gặp bạn bè hay không vì lúc nào về Đà Lạt đều gấp cả còn về Sàigòn có mấy ngày thì có đồng chí gái nên chắc phải theo vợ thăm bạn của vợ. Tết về chắc ở lâu hơn có dịp đi thăm bạn bè cũ tại Đà Lạt. 

Mình nhắn tin cho cậu Nghị con ông bà tiệm Long Hưng là mình về Đà Lạt thì cậu lại nói đang ở Pháp tháng tới mới về lại Đà Lạt. Cho thấy cuộc đời phải có duyên mới gặp nhau. Cậu cháu chắc cũng 60 năm chưa gặp lại. 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tình yêu thế hệ đứt phim

Lên San Jose , ghé thăm vợ chồng anh họ của đồng chí gái. Ngồi nói chuyện thì bà chị dâu kêu thế hệ tụi này sang đây vợ chồng bỏ nhau nhiều lắm khiến mình thất kinh vì nghĩ chỉ có thế hệ trẻ sau này mới bỏ nhau. Hôm trước đọc tin tức nghe nói ở Việt Nam 25% hôn nhân đưa nhau ra toà, bắt chước chồng cũ của một chị bạn, làm bản nhạc “đắp mộ cuộc tình” sau bao nhiêu năm sinh sống tại Hoa Kỳ. Không biết chừng nào bắt kịp Hoa Kỳ đến 50%. Hỏi lý do thì được giải thích như sau. 

Trước 75, thế hệ của họ là tuổi đang yêu nhau hay chưa yêu rồi đứt phim năm 75 nên không dám yêu vì phải học tập trở thành con người mới của xã hội chủ nghĩa. Xã hội, chính trị thay đổi hoàn toàn, ai cũng lo lắng, kinh tế và miếng ăn với khoai sắn khoai độn nên có yêu thì cũng đơn phương. Ai có nhu cầu lấy cán bộ thì lấy còn người đã lấy nhau rồi chồng vượt biển hay có bố mẹ trong gia đình bảo lãnh nên cứ đợi vì nếu lấy nhau là hết đi định cư Hoa Kỳ. Mình có anh bạn trong trường hợp này, anh chị bảo lãnh nên đợi mệt thở, gần 20 năm sau mới đi định cư tại Hoa Kỳ nên không dám yêu ai. Anh yêu em nhưng không dám tỏ vì sợ hồ sơ bảo lãnh bị bác bỏ, mất vé đi Mỹ. Nghe nói ngày nay, tốn 1 triệu đô để qua Hoa Kỳ theo diện Eb 5 mà phải đợi đến 10 năm mới có thẻ xanh nên người Việt không muốn theo chương trình này nữa. Tốt nhất là học y tá rồi đi theo diện EB 3 như đa số người phi.

Như trường hợp chị ta thì phát hiện ra mối tình hữu nghị anh của đồng chí gái từ năm 17 nên yêu ra riết đến đứt phim. Sau khi ông anh đi cải tạo về thì lấy nhau, rồi mở phòng mạch, có bệnh nhân nhiều vì anh ta thuộc hạng y sĩ giỏi nên do dự vụ đi Hoa Kỳ theo diện H.O. Qua đây chị ta đi bán bánh mì thịt cho chủ foods truck để giúp ông chồng chú tâm học lại, thi bằng hành nghề y sĩ tại Hoa Kỳ. Anh chưa thi đổ thì chưa động phòng nên chỉ có một cô con gái sinh tại Việt Nam, đem theo sang Mỹ. Sau này học xong, đổ bằng hành nghề y sĩ tại Hoa Kỳ thì trễ nên hết sinh nỡ. 

Theo thống kê, bác sĩ Việt Nam Cộng Hoà, sang đây thì chỉ có 30% là đậu lại bằng hành nghề y sĩ. May sao ông chồng học mấy năm thì đậu rồi đi thực tập nhà thương ở Nữu Ước rồi về Cali, mua lại phòng mạch ở xứ khỉ ho gà gáy Modesto, toàn là đồng ruộng. Được cái là có bệnh nhân nhưng cũng bị kỳ thị tại nhà thương toàn mỹ trắng nên cuộc sống cũng tạm ổn. Cuối tuần lái xe về San Jose họp mặt văn nghệ với thân hữu. Mình có quen một bác dược sĩ, sang Hoa Kỳ trễ, thi bằng hành nghề dược sĩ 6 năm liền mới đậu.

Chị ta cho biết đàn ông Việt Nam sau khi đứt phim, người đi cải tạo lâu năm, sang đây không hoà nhập vào đời sống của nước Sở tại. Cứ như xưa, chồng chúa vợ tôi trong khi mấy bà thì thích ứng với môi trường mới, có cơ hội để thăng tiến nên từ đối thoại yêu thương đưa đến đối choại cãi nhau, đưa nhau ra toà ký giấy Sugar you you go, Sugar me me go. Hết nợ. Khác với khi xưa, người phụ nữ Việt Nam được dạy từ bé là phải hy sinh cho gia đình, con cháu, gia đình bên chồng, sợ bố mẹ ruột bị tai tiếng. Khác với Việt Nam, ở Hoa Kỳ người ta sống cho chính bản thân thay vì cho gia đình, cộng đồng.

Chị ta kể có bà bạn, sang đây cãi nhau với chồng nên ly dị nuôi con. Đi học làm nail rồi từ từ mua nhà cho thuê nay có mấy chục căn ở San Jose cho thuê là đời hết cô đơn. Theo thống kê, có trên 50% các cuộc hôn nhân đầu tiên tại Hoa Kỳ dẫn đến ly dị. Không phải không thương nhau nhưng cuộc sống vội vả đầy áp lực khiến người Mỹ bị stress khiến vợ chồng hay cãi nhau, đưa đến ly dị. Cuộc sống đi với vận tốc của CPU nên vợ chồng không có thời gian cho nhau, lắng nghe nhau tâm sự về những áp lực của sở, con cái, cuối cùng chỉ biết ra toà. Nhớ có dạo đồng chí gái bị stress ở sở, tối về mình nằm nghe trên giường để mụ vợ tâm sự rồi mình ngủ, bị dựng cổ dậy bắt nghe tiếp.

Giới trẻ độc thân sang đây, hội nhập vào đời sống Hoa Kỳ, vẫn đâm đơn ra toà ly dị thì thế hệ xồn xồn, bị đứt phim năm 75, sang đây đã trễ còn gặp nhiều vấn đề hơn nên khó mà ăn ở lâu bền. Nhập gia tuỳ tục, người Mỹ ly dị như thay áo thì người Mỹ gốc việt cũng làm theo. Chia tay để tạo dựng cuộc sống mới. Hôn nhân như một loại trò chơi game. Chán không hứng thú nữa thì nhấn nút Reset. Làm lại.

Vấn đề là ly dị rồi lập gia đình lại với người khác thì hôn nhân nào cũng có đối choại và khi con chim bị tên một lần thì hay sợ và ly dị nữa. Do đó người Mỹ ly dị rất nhiều lần như ông nuôi ong trong vườn mình, 4 lần lên xe hoa. Cứ gặp ông ta là ông ta nhắc đến Chúa Giê su nhưng cứ than vãn về bà vợ thứ 4 nhưng lại sợ bà vợ bỏ ông ta về Philadelphia ở với con riêng của bà.

Hôm trước, mình có đọc một nghiên cứu về các cuộc hôn nhân không hạnh phúc nhưng vợ chồng không ly dị, nghe nói lên đến 30% vẫn sống chung nhưng mỗi người một cuộc sống riêng kiểu share phòng, share tiền nhà, chi tiêu nhưng không share tình. Thậm chí có người đem bồ bịch về nhà hò giã gạo phòng bên. Lý do là ly dị thì không có thể mua lại căn nhà vì giá nhà cali lên quá cao. Cũng có thể vì đời sống quá mắc mỏ nên ở riêng thì tốn hao nhiều. Do đó họ vẫn tiếp tục sống chung nhà nhưng có cuộc sống riêng khác nhau. Tình yêu tuy gần nhưng cách xa. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

ChatGPT viết thư tình

 Hôm nay đi vườn bón phân cây về. Buồn đời mở ứng dụng ChatGPT hỏi biên tập dùm lá thư đầu tiên mình gửi cho đồng chí gái 35 năm về trước. Sau đây là đối thoại của ChatGPT và mình. Em xin hỏi các bác lá thư nào hợp hơn sau 35 năm.

Mình: Sửa dùm bản nháp

ChatGPT: Tất nhiên! Gửi bản nháp cho tôi và tôi sẽ giúp bạn sửa lại.

Lá thư thổn thức của mình khi xưa

 Cani, trời gió nạnh, ngày…..

Kính gửi đồng chí gái vô vàn kính yêu;

Hôm nay trong buổi thông tầm, anh khắc phục không ăn trưa, tranh thủ để viết cho đồng chí, bản báo cáo tình hình trái tim của anh.

Đồng chí gái thân mến, từ ngày phát hiện ra em nòng anh vô cùng hồ hởi và thương nhớ trường kỳ. Hôm kia đi tham quan với em ở biển Hơn tân tin bít, được lắm tay em, nòng anh sung sướng nâng nâng như chiếc bay nên thẳng. Sau đó chúng ta vào quán Nục Huyền Cầm để uống một cái lồi ngồi trên cái cốc, để đả thông tư tưởng, quán triệt đường lối cách mạng, nhân thân nhân thích 3 đời trích dọc trích ngang.

Đồng chí gái yêu mến, từ ngày thâm nhập thực tế của tình yêu, nòng anh nó cứ như cái nò nửa, những hình ảnh ấn tượng của đồng chí của buổi ban đầu sơ giao ấy, cho thấy chúng ta yêu nhau theo đúng lập trường, quán triệt quan điểm cách mạng của đảng và nhà lước.

Đồng chí gái thân mến, cái đồng hồ không người nái, 3 cái chèo, 2 cửa sổ vừa báo hiệu đến giờ nao động nại. Trước khi dừng bút, hôm nay anh xin đề xuất một kiến nghị, nếu em nhất trí thì chúng ta cùng khẩn trương, báo cáo với đồng chí bố và đồng chí mẹ, cho anh ra xi ty hôn, đăng ký quản ný đời em. Đám cưới của chúng ta sẽ hoành tráng, bằng một tiệc đại trà, với thực đơn cao cấp, nễ tân với chất nượng cao.

Sau ngày cưới, anh sẽ phấn đấu, khắc phục, nguyện trở thành một người chồng nhân dân ưu tú và người cha anh hùng. Anh sẽ bồi dưỡng chuyên tu, để gia tăng sản xuất, cải tạo mặt bằng để xây dựng một căn nhà tình nghĩa cho chúng ta theo tiêu chuẩn cao cấp và hiện đại.

Trong nĩnh cương của đảng viết: “ dân tộc được độc nập, dân quyền được tự do, dân sinh được hạnh phúc”. Trách nhiệm xây dựng lày nà của tất cả, của toàn xã hội, xong lói riêng về đồng chí gái và anh. Chúng ta được sinh ra và nớn nên tại Việt Nam, được hưởng thụ và bồi dưỡng dưới mái trường xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình học tập và nao động, đồng chí gái và anh đã lấy nhân sinh quan cách mạng và đạo đức bác hồ nàm cơ sở để tìm ra tình thương cơ bản và nẻ sống của con người mới xã hội chủ nghĩa. Chúng ta thương nhau vì chân ný, quý nhau trên nập trường, biểu thị một tình thương giai cấp nguỵ quân nguỵ quyền, tàn dư của chế độ cũ.

Đồng chí gái thân mến, sông có cạn lúi có mòn nhưng mối tình hữu nghị của đôi ta, đời đời bền vững và không có gì nay chuyển được.

Chào đoàn kết và xây dựng. Vui duyên mới không quên nghĩa vụ.

Đồng chí dai.

Sau đây là chatgpt đã biên tập:

Dựa vào bản nháp bạn đã cung cấp, dưới đây là phiên bản sửa đổi:

---

Cani trời gió nặng, ngày…..

Kính gửi đồng chí gái vô vàn kính yêu;

Hôm nay trong buổi thông tầm, anh khắc phục không ăn trưa, tranh thủ để viết cho đồng chí, bản báo cáo tình hình trái tim của anh.

Đồng chí gái thân mến, từ ngày phát hiện ra em nóng lòng của anh vô cùng hồ hởi và thương nhớ trường kỳ. Hôm kia đi tham quan với em ở biển Hòn Tằm Bích, được em chăm sóc tận tình, lòng anh sung sướng vô cùng như một chiếc bay vút lên cao. Sau đó chúng ta vào quán Nục Huyền Cầm để uống một cốc lội ngược trong không khí huyền bí, để đảm bảo suôn sẻ trong tư tưởng và quan điểm cách mạng, nhằm thỏa mãn niềm đam mê và sự yêu thích của cả hai.

Đồng chí gái yêu mến, từ khi chúng ta bắt đầu thực hiện tình yêu của mình, trái tim anh luôn đập mạnh và mãnh liệt, những hình ảnh đầu tiên của em từ lúc chúng ta gặp nhau đã in sâu trong tâm trí anh, cho thấy sự đồng thuận và sự kiên định trong lập trường cách mạng, theo đuổi quan điểm của Đảng và chính phủ.

Đồng chí gái thân mến, cái đồng hồ không ngừng quay, 3 cái kim, 2 cửa sổ vừa báo hiệu đến giờ phải thúc đẩy. Trước khi kết thúc, hôm nay anh muốn đề xuất một ý kiến, nếu em đồng ý thì chúng ta cùng nhanh chóng thông báo cho bố mẹ của chúng ta, để anh có thể đề xuất hôn nhân, và bắt đầu quy trách nhiệm chăm sóc cuộc sống của em. Đám cưới của chúng ta sẽ được tổ chức một cách trang trọng, với một bữa tiệc lớn, đa dạng thực đơn và chất lượng cao.

Sau khi kết hôn, anh sẽ nỗ lực hết mình, để trở thành một người chồng mẫu mực và một người cha anh hùng. Anh sẽ tiếp tục phát triển bản thân, để tăng cường sản xuất và cải thiện cuộc sống, xây dựng một môi trường gia đình đẹp và hiện đại cho chúng ta theo tiêu chuẩn cao nhất.

Trong lời kêu gọi của Đảng, "dân tộc được tự do, dân quyền được tự do, dân sinh được hạnh phúc". Trách nhiệm xây dựng quốc gia là của tất cả chúng ta, của toàn xã hội, và riêng của chúng ta. Chúng ta đã được sinh ra và lớn lên tại Việt Nam, và đã được hưởng và đào tạo dưới chính sách xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình học tập và trưởng thành, đồng chí gái và anh đã lấy tư tưởng cách mạng và đạo đức của Bác Hồ làm căn cứ, để tìm ra sự hiểu biết sâu sắc về tình thương và cuộc sống của con người trong xã hội mới. Chúng ta yêu nhau vì lý do chân thành, tôn trọng nhau trên mọi mặt trận, thể hiện tình yêu của một giai cấp công nhân và nông dân, những người đại diện cuối cùng của chế độ cũ.

Đồng chí gái thân mến, sông có thể cạn, đá có thể mòn, nhưng mối quan hệ hữu nghị của chúng ta sẽ mãi mãi bền vững và không thể thay đổi.

Chúc cho sự đoàn kết và xây dựng ngày càng thịnh vượng. Hãy luôn nhớ nghĩa vụ của mình trong niềm vui mới.

Đồng chí dài.

Em thấy sao sao, không như ý em muốn tỏ tình cho đồng chí gái. Không nên nhờ AI viết thư tình.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

#biết bố mày là ai?

Hôm trước, đọc trên báo Ấn Độ, có câu chuyện về một tài tử mà lâu lâu xem Bollywood có thấy ông ta. Ông ta là tài tử với cái tên khó đọc và viết Amitabh Bachchan. Ông tài tử danh tiếng của Ấn Độ kể vào thời huy hoàng của ông ta, nổi tiếng được nhiều người ái mộ khắp xứ Ấn Độ. 

Có lần ông ta đi máy bay hạng nhất. Có một hành khách lớn tuổi, ngồi cạnh. Ông này ăn bận rất bình dị như một người bình thường. Ông ta có vẻ trung lưu và có học thức.

Tài tử ấn độ Amitabh Bachchan. Lâu lâu xem phim cà ri nị thường thấy ông này 

Các hành khách khác, phi hành đoàn đều nhận ra ông tài tử, chỉ chỏ nói thầm với nhau về ông ta nhưng ông hành khách ngồi bên cạnh, tuyệt nhiên không mấy quan tâm đến tài tử danh tiếng ngồi cạnh. Ông ta ngồi bên cửa sổ, nhìn ra xa xăm, đọc báo hay uống trà một cách chậm rãi.

Cách ứng xử của ông hành khách này khiến ông ta bực mình vì thường ra đường, đi đâu, giới hâm mộ đều bu theo như ruồi, xin chữ ký bú xua la mua. Để làm thân với ông hành khách, ông Bachchan nhìn ông ta mỉm cười thì tên hành khách mất dạy bên cạnh cười lại và chào “Hello”.

 
Cả hai nói chuyện trời mưa một lúc rồi ông Bachchan nói về điện ảnh và phim ảnh để xem vị hành khách có nhận ra mình là một nhân vật nổi tiếng của Bollywood ấn Độ rồi hỏi vị hành khách bên cạnh: “ông có xem phim?” Vị hành khách kế bên trả lời “có xem vài phim, khi xưa”. Ông Bachchan kể là ông ta làm việc trong ngành điện ảnh tại Bollywood. Ông ngồi cạnh nói: “thế à! Ông làm gì?”. Ông ta trả lời “tôi là diễn viên”. Vị hành khách nói: “thế à! Tuyệt vời”. Và câu chuyện chấm dứt.

Khi phi cơ hạ cánh, ông ta đưa tay để bắt tay vị hành khách ngồi kế bên, không biết tài tử danh tiếng Bachchan và nói “rất hân hạnh được làm quen với ông. À quên, tên tôi là Amitabh Bachchan!” Người hành khách kế bên bắt tay ông ta và nói “cảm ơn, rất hân hạnh được làm quen với ông, tên tôi là  *J. R. D. Tata!"* (Ông TATA là tỷ phú, chủ của tập đoàn TATA Group of Companies).

Tỷ phú Ấn Độ J.R.D. Tata. Ông này sinh tại Pháp quốc. Bố gốc Ấn Độ, mẹ là người Pháp. Đi quân dịch cho tây, sau này về Ấn Độ làm ăn mới đổi sang quốc tịch Ấn Độ và lấy vợ Ấn Độ.

Ông Bachchan cho biết đã học được một bài học hôm ấy; tính khiêm nhường. Trên đời, lúc nào cũng có người giỏi, giàu có, nổi tiếng hơn ta. Ông ta ngồi cạnh một tỷ phú giàu có, nổi tiếng nhất Ấn Độ mà bực tức vì ông ta không biết đến tài tử Bachchan. Nếu mình không lầm tập đoàn Tata này sản xuất xe hơi rẻ nhất thế giới. 

Về già, ai trong chúng ta cũng học được bài học đó. Hồi còn bé, cứ tưởng mình là giỏi thông minh, đến khi lấy vợ thì mới biết chúng ta chỉ là bụi trong cuộc đời. Khá lắm là mang chức ô sin cho mụ vợ. Trồng bơ trả nợ cho đồng chí gái mua sắm. Chán Mớ Đời 

Cuối tuần, chúc các bác một ngày vui. Em chuẩn bị về thăm mẹ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Nơi tôi rời Đà Lạt

 Hôm trước có ông nào ở Đà Lạt tải mấy tấm ảnh Đà Lạt mà mình đã có nhưng có hai tấm khiến mình chợt nhớ ngày xa rời Đà Lạt hơn 50 năm trước. Đó là ga xe hoả Đà Lạt (tấm thứ nhất). Đường xe hoả bị phá hoại nên không được sử dụng nữa nên họ cho công ty hàng không Việt Nam mướn để làm nơi cân hành lý, thủ tục lên máy bay sau đó có xe ca chở hành khách xuống phi trường Liên Khương gần Tùng Nghĩa (tấm thứ 2). 

Bố anh bạn là Chú Chín, thợ chụp hình, lái xe chở mình và ông cụ xuống nhà ga này để cân hành lý, làm thủ tục lên máy bay. U châu hôm đó bà cụ mình khóc, mấy người em khóc như đưa mình vô nội. Mà đúng thiệt, 20 năm mình mới trở lại Đà Lạt. 

Bên phải tấm ảnh thấy nhà ga được xây dựng từ thời Tây. Tấm ảnh này mình đoán chụp sau 75 vì xe cộ loại ngày nay và nhà cửa được xây cất bú xua la mua. Chỗ chiếc xe SUV bên trái, mình nhớ chỗ đó có quán phở Phi Thuyền. Hình như mình ăn ở đó được 2 lần. Chỗ đó khi xưa chỉ là cái quán, và mấy cái ghế đẩu. Có vài cái quán khác mọc lèo tèo, đâu có nhà cửa tùm lum như trong hình. Phía ngoài là đường Nguyễn Trãi chạy lên một chút bên tay phải sẽ gặp đường Phan CHu Trinh.

Mình không biết mái nhà đỏ sau mấy cây thông là chỗ nào, chắc được xây cất sau 75. Còn dãy nhà có nhiều tầng, lợp mái ngói là Nha Địa Dư khi xưa. Người thầu khoán của công trình này là ông NGuyễn Văn Tiếng, mà dân Đà Lạt hay gọi Xu Tiếng ở đường Phan Đình Phùng gần Ga ra Phan Xứng, gần đến mả Thánh. Xu là nói trại từ từ Surveillant, xu vây dăn, bình dân học vụ là Cai công trường. Mấy người làm cho các công ty xưa, học nghề, ai khá khá, biết tiếng tây chút chút thì được lên chức Đội hay Xu như ông Xu Huệ hay Đội Có.

Trên các ngọn thông thì thấy cái chuông tháp của trường Grand Lycee, nơi mình có học mấy năm. Chuyên cúp cua đi đá banh vì muốn làm Pele Việt Nam. Nếu biết sau này làm nông dân thì chắc mình đi học cách trồng bắp sú khỏi tốn tiền cha mẹ. Chán Mớ Đời 

Xe ca chở hành khách xuống phi trường Liên Khương hay Liên KHàng, xuống xe đi bộ vào phi trường. Tấm ảnh này chụp phía lên máy bay sau khi qua an ninh và phòng đợi. Nay về thì không nhận ra vì họ làm rộng hơn. Khi xưa chỉ có vài chuyến bay một tuần. Nay nghe nói có cả chuyến bay trực tiếp đến từ Nam Hàn. Mình xem thời khoá biểu các chuyến bay từ Hán Thành đến Đà Lạt 1, 2 giờ sáng chắc vợ mình không chịu nổi. Đành bay về Sàigòn vào buổi sáng rồi bay lên Đà Lạt. Có anh bạn học nhắn tin sẽ ra phi trường đón. Rất cảm động 50 năm sau, tình cảm bạn học xưa vẫn không thay đổi.

Hôm trước, có chị bạn học cũ, đi ngang nhà thấy bà cụ quét sân nên dừng lại chụp mấy tấm ảnh bà cụ, gửi cho mình. Thấy thương mẹ già nên hai vợ chồng lấy vé máy bay về Đà Lạt vài ngày thăm mẹ. Hy vọng sẽ gặp mấy bác tại Đà Lạt.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo dang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn