Sông Cờ Đỏ, giúp Trung Cộng làm bá chủ Á Châu

 Mình xin giới thiệu một bài viết của bác sĩ Ngô Thế Vinh của Liên Đoàn Biệt Cách Nhảy Dù khi xưa, một chuyên gia về Đồng Bằng Sông Cửu Long. Mình quen anh ta, trước đại dịch, hay gặp mỗi tháng với mấy anh bạn khác để bàn về vấn đề cứu nguy đồng bằng sông Cửu Long. Anh ta nghiên cứu rất lâu về vấn đề này, có đi xem địa thế của con sông này từ bên tàu.

VIỄN CẢNH 2022: TUNG HOÀNH VỚI SÔNG CỜ ĐỎ: TRUNG QUỐC ĐANG VẮT KIỆT NGUỒN NƯỚC CỦA CHÂU Á

Dẫn Nhập _Các dân tộc sống trên lục địa Châu Á ở hạ lưu các dòng sông từ Tây Tạng và Trung Quốc chảy xuống, trên 1,6 tỉ người này đã phải gánh chịu hết cả thiệt hại kinh tế nông nghiệp, ngư nghiệp và môi trường các hạ vực đã bị thoái hóa dần dần suốt nhiều thập niên qua trong khi Trung Quốc hưởng hết ích lợi nhờ thủy điện vì trên thượng nguồn họ xây hàng trăm con đập, tàng trữ hàng trăm tỉ mét khối nước, giam hãm 90% phù sa và thay đổi toàn diện dòng chảy môi sinh trên toàn lưu vực. Nhưng tham vọng Trung Quốc chưa dừng lại, Trung Quốc đã bắt đầu xây một đại công trình mang tên Sông Cờ Đỏ, dài trên 6.180 km để hàng năm chuyển dòng lấy 60 tỉ mét khối nước ngay từ nguồn không cho xuống hạ lưu sông Mekong, Salween và Brahmaputra. Sông Cờ Đỏ của Trung Quốc là một mối đe doạ tiềm tàng to lớn, với khả năng gây ra tội ác cho nhân loại – imminent threat to humanity. Trung Quốc tránh không ký bất cứ một hiệp ước hợp tác sông ngòi quốc tế nào, để họ đơn phương thực hiện những tham vọng của mình. Không một siêu cường nào trên thế giới ngạo mạn khai thác dòng nước bất chấp cuộc sống của bao nhiêu triệu cư dân hạ lưu như thế.  Việt Ecology Foundation

Bắc Kinh có khả năng dùng “vũ khí nước” như một đòn ngoại giao bắt 25% dân số thế giới làm con tin / holding hostage. Khác với những hồ chứa đập thuỷ điện, vừa giữ nước vừa xả nước, Sông Cờ Đỏ là một chiến lược đổi dòng lấy nước – có nghĩa là 100% lượng nước này sẽ bị mất đi – không bao giờ được đền bù,  đối với các quốc gia hạ nguồn. [1]

Hình 1: Quốc gia Tây Tạng, nơi phát xuất những con sông lớn của Châu Á: (1) Dương Tử, (2) Hoàng Hà, (3) Indus, (4) Sutlej, (5) Yarlung Tsangpo – Brahmaputra, (6) Irrawaddy, (7) Salween, (8) Mekong. [nguồn: Bản đồ cập nhật của Michael Buckley, Meltdown in Tibet,Palgrave MacMillan 2014] [3]

CƠ THỂ HỌC CÁC CON SÔNG LỚN CHÂU Á

Các con sông lớn như mạch sống của toàn Châu Á đều bắt nguồn từ Cao nguyên Tây Tạng, còn được mệnh danh là Cực Thứ Ba của Trái Đất. 

_ Đông Tây Tạng: phía đông là khởi nguồn của hai con sông lớn hoàn toàn nằm trong lãnh thổ Trung Quốc: (1) sông Dương Tử6.500 km dài nhất Châu Á chảy về hướng đông theo suốt chiều ngang lãnh thổ Trung Hoa tới Thượng Hải – Shanghai, (2) sôngHoàng Hà thì chảy về hướng bắc rồi chuyển sang hướng đông tới Thiên Tân – Tianjin, và cả hai cùng đổ ra biển Trung Hoa.

_ Tây Tây Tạng: phía tây bắc, là (3) sông Indus và (4) sông Sutlej chảy về hướng tây nam và giao thoa với ba con sông khác để hình thành vùng châu thổ Punjab giữa hai nước Ấn và Hồi. Phía tây nam là (5) sông Yarlung Tsangpo là “con sông cao nhất thế giới”, với các ghềnh thác xuyên dãy Hy Mã Lạp Sơn, rồi chảy qua Ấn độ, Bhutan và Bangladesh, con sông đổi tên là sôngBrahmaputra trước khi đổ vào Vịnh Bengal, Ấn Độ Dương. 

_ Nam Tây Tạng: phía nam là ba con sông (6) sông Irrawaddy và (7) sông Salween chảy xuống Miến Điện theo hướng bắc nam trước khi đổ vào Biển Andaman. Riêng con (8) sông Mekong chảy qua nhiều quốc gia  với nhiều tên khác nhau, từ Tây Tạng: có tên Dza-Chu có nghĩa “nguồn nước của đá”, tiếp tục chảy về hướng nam băng qua những hẻm núi sâu của tỉnh Vân Nam với tên Trung Hoa là Lan Thương Giang / Lancang Jiang “con sông xanh cuộn sóng”, qua đến biên giới Lào Thái mang một tên khác Mae Nam Khong “con sông mẹ”, xuống Cam Bốt lại mang một tên khác nữa Tonle Thom “con sông lớn”, cuối cùng chảy qua Việt Nam mang tên Cửu Long với hai nhánh chính là sông Tiền và sông Hậu đổ ra Biển Đông trước kia bằng chín cửa sông, nhưng nay chỉ còn bảy. [Hình 1] 

TÂY TẠNG KHÔ HẠN CHÂU Á CHẾT

Và cũng dễ hiểu tại sao, bằng mọi giá Trung Quốc phải chiếm cho bằng được Tây Tạng – vùng cao nguyên chiến lược vô cùng quan trọng, giàu có về nguồn nước, phong phú về tài nguyên thiên nhiên – đó cũng là “định mệnh sinh học – biological destiny”của Tây Tạng, một quốc gia nhỏ bé với chưa tới 1,5 triệu dân bản địa (thống kê 1965, dân số gốc Tây Tạng 1,321,500; Leo A. Orleans, The China Quarterly Jul-Sep, 1966) và đang bị Hán hoá, người Tây Tạng nay đã trở thành thiểu số ngay trên đất nước mình. 

Phải chứng kiến tốc độ tàn phá sinh cảnh Tây Tạng, ngay nơi đầu nguồn,  các con sông lớn Châu Á đang bị Trung Quốc khai thác một cách triệt để với những đập thuỷ điện, cùng với nạn phá rừng tự sát / suicidal deforestation, tới các kế hoạch khai thác hầm mỏ đại quy mô, gây ô nhiễm nguồn nước. Hiện tượng biến đổi khí hậu với khí thải từ các nhà máy đốt nhiên liệu hoá thạch đang gây hiệu ứng nhà kính khiến khối băng tuyết tưởng như vô tận nơi cực thứ ba trái đất đang nhanh chóng bị đẩy lùi và tan rã.

Cũng để thấy rằng, những con sông Châu Á từng nguyên sinh trong thế kỷ trước thì nay đã biến dạng suy thoái và không còn như xưa nữa.

Cảnh tượng ấy khiến Đức Dalai Lama đang lưu vong phải thốt lên lời kêu cứu và ông đã chọn ưu tiên bảo vệ môi sinh thay vì những vấn đề chính trị nóng bỏng. Trong một lần gặp gỡ với Đại sứ Hoa Kỳ Timothy Roemer ở New Delhi, thủ đô Ấn Độ vào tháng 8/2009, Đức Dalai Lama nói rằng:   

"Lịch trình chính trị có thể hoãn lại 5-10 năm nhưng cộng đồng quốc tế cần tập trung quan tâm tới biến đổi khí hậu trên Cao nguyên Tây Tạng: khối băng tuyết đang tan rã, nạn phá rừng, và ô nhiễm nguồn nước do những dự án khai thác hầm mỏ, là những vấn đề cấp thiết, không thể chờ đợi."[nguồn: Wikileaks Cables, the Guardian 10 Aug. 2009]

Bắc Kinh xác nhận là sẽ xây thêm các con đập thuỷ điện lớn trên thượng nguồn sông Yarlung Tsangpo – Brahmaputra, trước khi con sông xuyên quốc gia ấy chảy sang Ấn Độ, Bhutan và Bangladesh. Brahmaputra là dòng sông huyết mạch của ba quốc gia này.  

Khi các công trình hoàn tất, tổng công suất / total capacity của những con đập thủy điện trên Cao nguyên Tây Tạng sẽ “nhiều lần lớn hơn” công suất con đập Tam Hiệp (Three Gorges Dam): 22.500 megawatts, lớn nhất thế giới trên sông Dương Tử.

Hình 2: Bích chương của Hội Phụ nữ Tây Tạng:Hâm Nóng Toàn Cầu trên Cao nguyên Tây Tạng; Nếu Tây Tạng khô hạn, Châu Á chết. [3]

Cho dù đang có những mối lo âu về sự tồn vong của quê hương Tây Tạng nhưng Đức Dalai Lama rất quan tâm tới những vấn đề chung của nhân loại. Ông nói tới vấn đề môi sinh rất sớm với tầm nhìn xa và trong mối tương quan toàn cầu và “phải làm sao giữ xanh hành tinh” này, qua thông điệp nhân Ngày Môi Sinh Thế Giới / World Environment Day [ngày 05.06.1986]:

“Hòa bình và sự sống trên trái đất đang bị đe dọa bởi những hoạt động của con người thiếu quan tâm tới những giá trị nhân bản. Hủy hoại thiên nhiên và các nguồn tài nguyên thiên nhiên là do hậu quả của lòng tham lam và thiếu tôn kính đối với sự sống trên hành tinh này... Chúng ta dễ dàng tha thứ cho những gì đã xảy ra trong quá khứ do bởi u minh. Nhưng ngày nay do hiểu biết hơn, chúng ta phải duyệt xét lại với tiêu chuẩn đạo đức là phần gia tài nào mà chúng ta thừa hưởng, phần nào chúng ta có trách nhiệm sẽ truyền lại cho thế hệ mai sau."[3]

SÔNG CỜ ĐỎ / HỒNG KỲ HÀ 红旗河 
MỘT KHỦNG LONG CỦA BẮC KINH

Từ mấy thập niên qua, ai cũng đã biết Trung Quốc đã và đang xây thêmhàng trăm đập thủy điện trên khắp các dòng sông với những hồ chứa nước khổng lồ, ngăn chặn phù sa làm đảo lộn toàn hệ sinh thái, tác động đến sinh kế của bao nhiêu triệucư dân dưới nguồn. 

Nay tiến thêm một bước đột phá nữa, Trung Quốc đang có thêm một kế hoạch vĩ mô / mega project, vô cùng táo bạo – khai mở một con sông nhân tạo: Sông Cờ Đỏ / Red Flag River, lớn nhất thế giới xuyên lưu vực, kết nối với mạng lưới sông thiên nhiên của Châu Á, nhằm chuyển nước về hướng Bắc củng cố nền an ninh nguồn nước – cũng là nguồn an ninh lương thực của Trung Quốc. Với dự án Sông Cờ Đỏ dài 6.180 km này, Trung Quốc hàng năm sẽ giành thêm được 60 tỉ mét khối nước – có nghĩa là các quốc gia khác sẽ mất đi lượng nước sinh hoạt thiết yếu này.

Không tham khảo với các quốc gia láng giềng,có thể nói Trung Quốc với hơn 1.4 tỉ dân đã đơn phương khai mào một trận chiếnmôi sinh không tiếng súng và sẽ gieo hoạ cho 1,6 tỉ người thuộc các dân tộc lân bang chung sống với họ trên lục địa Châu Á.

Sông Cờ Đỏ có tham vọng chuyển 60 tỉ mét khối nước hàng năm tương đương với 21% lượng nước đầu nguồn hàng năm tại ba con sông xuyên quốc gia / transnational rivers: Mekong, Salween và Brahmaputra. Lượng nước quý giá này chính là nguồn sống, sinh kế của các dân tộc Nam Á, và Đông Nam Á vẫn phải dựa vào số nước ấy sẽ được chuyển tới vùng Tân Cương – Xinjiang phía bắc và tây bắc Trung Quốc.

Dự án Sông Cờ Đỏ xuyên lưu vực này sẽ gây chấn động dư luận nơi các quốc gia lân bang – đặc biệt là Ấn Độ, quốc gia có dân số đông thứ hai chỉ sau Trung Quốc. 

Những nước dưới hạ nguồn sẽ phải rất quan tâm trước một viễn tượng có thể khó lường. Do Tây Tạng có nước chảy xuống là nhờ mưa và tuyết tan khi trời ấm, mức nước và lưu lượng sẽ cao nhất từ tháng hai cho đến tháng bảy, cho 70% tổng số nước cả năm, khi đó là thời gian tối ưu cho con Sông Cờ Đỏ dựa vào thế năng và động năng cao để chuyển dòng và chiếm đoạt nhiều nước nhất. Các nước hạ lưu cùng lúc đó lại đang vào mùa khô, vì thế sau khi Sông Cờ Đỏ hoạt động, hạn hán giáng xuống hạ lưu chắc chắn sẽ khắc nghiệt hơn nữa. Lúc đó họ chỉ còn biết dựa vào lòng tử tế của Trung Quốc, điều mà người Tây Tạng, Ngô Duy Nhĩ, Việt Nam đã từng được nếm trải. 

Vì thế Sông Cờ Đỏ của Trung Quốc đã tiềm tàng một mối đe doạ to lớn, gần như tội ác cho nhân loại – imminent threat to humanity. Trung Quốc đã tránh không ký bất cứ một hiệp ước hợp tác sông ngòi quốc tế nào, để họ không bị ràng buộc có thể đơn phương thực hiện những tham vọng của mình. Không một siêu cường nào trên thế giới ngạo mạn khai thác dòng nước bất chấp cuộc sống của bao nhiêu triệu cư dân hạ lưu như thế.  

Riêng Việt Nam thì sao?  Vẫn là sự im ắng “truyền thống” cho dù Sông Cờ Đỏ sẽ lấy nước sông Mekong từ ngay nơi đầu nguồn.

Trung Quốc “vĩ đại” theo nhiều ý nghĩa, thể hiện cho tinh thần Đại Hán ấy trong quá khứ đã có Vạn Lý Trường Thành, là một trong bảy kỳ quan của thế giới. Nay với tiến bộ khoa học kỹ thuật, Trung Quốc còn thực hiện thêm những công trình mới có tầm vóc thế giới: đập thuỷ điện Tam Hiệp trên sông Dương Tử lớn nhất thế giới, và nay Sông Cờ Đỏ sẽ là con sông nhân tạo chuyển dòng lấy nước cũng lớn nhất thế giới với chi phí tốn kém nhất thế giới. Đây là một đại công trình làm thay đổi cả diện mạo của lục địa Châu Á. Với sẵn nguồn nhân lực, với quyết tâm và có khả năng kỹ thuật cao, Bắc Kinh có thể dư sức thực hiện Dự án Sông Cờ Đỏ này. Nhưng với cái giá nào phải trả của các quốc gia lân bang thì không được Bắc Kinh quan tâm tới.

Hình 3a: Sông Cờ Đỏ với Dự án chuyển nước vĩ mô “tam tung, tứ hoành / ba dọc, bốn ngang”; (a) đường đen mỏng: các dòng sông lớn; (b) đường đen đậm: Sông Cờ Đỏ và hai nhánh chính nối với các con sông thiên nhiên trong dự án chuyển nước nối lưu vực nam-bắc của Trung Quốc; (c) đường đen đậm đứt quãng gần: đường dẫn nước nam-bắc trong Dự án Chuyển Nước Nam-Bắc / SNWTP / South-North Water Transfer Project; (d) đường đen đậm đứt quãng xa: trong kế hoạch thực hiện. [nguồn: Bản đồ của Genevieve Donnellon-May và Mark Wang trên The Diplomat Oct. 7, 2021, với thêm ghi chú tiếng Việt của người viết] 

Hình 3b: GS Vương Hạo (Wang Hao), Chủ tịch Nhóm Chuyên gia trong cuộc Hội thoại về “Sông Cờ Đỏ” – một dự án vĩ đại của Trung Quốc – đã ngạo mạn phát biểu: “Ít nhất trên quy mô ngàn năm / thiên niên kỷ, Dự án Sông Cờ Đỏ sẽ đem lại những lợi ích vượt xa hơn là những tác hại.” 

LỊCH SỬ SÔNG CỜ ĐỎ VỚI “TAM TUNG TỨ HOÀNH”

Dự án này được soạn thảo bởi “nhóm nghiên cứu S4679” của Đại học Thanh Hoa / Tsinghua ở Bắc Kinh – được so sánh như một Harvard của Đông phương; do giáo sư Vương Hạo / Wang Hao là kỹ sư trưởng của Viện Nghiên Cứu Tài nguyên Nước và Thuỷ điện của Trung Quốc.

Sông Cờ Đỏ là một hệ thống thuỷ lợi với dòng chảy trọng lực / gravity flow water diversion system, lấy nước từ các con sông trên cao nguyên Tây Tạng [được mệnh danh là “nóc của thế giới” với độ cao trung bình 4.500 m trên mặt biển], dẫn vào một đường kênh chính / main channel đưa nước tới vùng Tân Cương / Xinjiang khô cằn – có khả năng “biến Tân Cương thành một California Made in China xanh tươi trù phú”, đồng thời cũng dùng con sông nhánh Chunfeng dẫn một lượng nước khổng lồ vào lưu vực Turpan tới vùng bắc Tân Cương. [Hình 3a,b] 

Công trình thuỷ lợi Sông Cờ Đỏ còn đem nước tới Tân Cương và các tỉnh phía tây bắc như Cam Túc / Gansu, Ninh Hạ / Ningxia. Các tỉnh này nếu có nguồn nước sẽ trở thành một vùng sản xuất nông nghiệp lớn nhất nước. Ước tính là lượng nước cung cấp cho các tỉnh tây bắc sẽ nhiều hơn lưu lượng nước hàng năm của con sông Hoàng Hà / Yellow River đổ ra biển. Dự án này sẽ tạo thêm được 13,3 triệu hectares diện tích canh tác ở Tân Cương và thêm 130.000 km2 các ốc đảo / oasis xanh tươi ở vùng tây bắc Trung Quốc. 

Ngoài những lợi ích về canh nông kể trên, Sông Cờ Đỏ còn bảo đảm an toàn nguồn nước cho Trung Quốc. Với Kế hoạch Dự án Chuyển Nước Nam-Bắc / SNWTP / South-North Water Transfer Project, Trung Quốc tạo được một mạng lưới nước / water grid system có tên là “tam tung tứ hoành / 三纵四横 / ba dọc bốn ngang”:

_ Tam tung / sanzhong / ba dọc: là 3 tuyến dẫn nước từ nam lên bắc; 2 tuyến trung và đông đã hoàn thành, tuyến tây đang triển khai. Khi tuyến phía tây này hoàn tất, sẽ có 17 tỉ mét khối nước được chuyển từ thượng nguồn sông Dương Tử sang sông Hoàng Hà ngay từ trên cao nguyên Tây Tạng, có khả năng phục sinh con sông Hoàng (Hà) đang bị cạn kiệt.  

_ Tứ hoành / siheng / bốn ngang: là 4 dòng sông chảy từ tây sang đông là: Hoàng Hà (Yellow river), Hoài Hà (Huai river), Dương Tử (Yangtze river) và Hải Hà (Haihe river) 
Hệ thống “Tam Tung Tứ Hoành” này sẽ bảo đảm cung cấp nguồn nước cho thủ đô Bắc Kinh và các thị trấn lớn vùng bình nguyên phía bắc Trung Quốc. 

Ngoài ra, Sông Cờ Đỏ còn có thêm hai kênh sông Hồng Duyên / Hongyan Hà dẫn nước đến Diên An / Yan’an phía bắc tỉnh Thiểm Tây / Shaanxi, và sông Mạc Bắc / Mobei dẫn nước vào Nội Mông và cả Bắc Kinh. Cũng qua kênh sông Mạc Bắc, Sông Cờ Đỏ cung cấp nguồn nước cho vùng đồng bằng phía bắc Trung Quốc, và qua nhánh sông Hồng Duyên cung cấp nước cho lưu vực Tứ Xuyên / Sichuan Basin. [Hình 3a,b]

Đây là một bức tranh quy hoạch thuỷ lợi cực lớn –không chỉ tạo ra một hệ thống cấp nước mới cho vùng tây bắc Trung Quốc mà còn kết nối với hệ thống mạng lưới nước quốc gia để có "bảo đảm kép" về mặt chiến lược cung cấp nguồn nước cho Bắc Kinh và vùng bắc Trung Quốc. [1]

VẪN BIỆN HỘ CHO TRUNG QUỐC

Rồi ra, chúng ta sẽ không ngạc nhiên nếu vẫn có một số vị tiến sĩ hay trí thức khoa bảng trong và cả ngoài nước – sẽ hành xử như những luật sư tự nguyện bào chữa cho Bắc Kinh rằng: Đừng đổ lỗi cho Trung Quốc. Họ vẫn chỉ biết dựa vào một con số đơn giản, cho rằng chỉ có 16% số lưu lượng sông Mekong đổ xuống từ Trung Quốc. Và nay, Sông Cờ Đỏ có lấy thêm đi mấy phần trăm % của con số 16% ấy thì nạn hạn hán nếu có xảy ra cũng không phải lỗi Trung Quốc.

Thực tế vào mùa khô khi nước khan hiếm nhất, lượng nước từ Trung Quốc xuống Mekong lên tới 40% và 70%, gấp hai tới bốn lần hơn con số họ cố ý trích dẫn. [nguồn: https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/china-eyes-its-next-prize-mekong]

Và người ta vẫn có thể tự ru ngủ mà bảo rằng: tranh chấp nước “trên nguồn – dưới nguồn / upstream – downstream” bấy lâu vẫn là chuyện bình thường, ngay cả giữa các địa phương trong cùng một quốc gia. 

Có cần nhắc với họ không là năm 2016, nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Việt Nam đã phải lên tiếng cầu cứu xin Trung Quốc xả nước từ con đập Cảnh Hồng / Jinhong để cứu đại hạn nơi ĐBSCL lúc đó, và cuối cùng cũng không đạt hiệu quả nào! 

Hình 4: trên, Hạn hán khắc nghiệt nơi ĐBSCL năm 2016, khiến Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng lúc đó phải lên tiếng cầu cứu Trung Quốc cho xả nước từ hồ chứa đập thuỷ điện Cảnh Hồng nhưng không đạt hiệu quả nào; dưới, Cái bắt tay “hữu nghị” của Tập Cận Bình – lúc đó là Phó Chủ tịch TQ và TT  Nguyễn Tấn Dũng tháng 12/2011. [nguồn: trái, VN Express 3/11/2016] 

SÔNG CỜ ĐỎ VỚI TRÁI TIM BIỂN HỒ VÀ ĐBSCL

Tuy dự án Sông Cờ Đỏ S4678 không được công bố chính thức nhưng chắc chắn sẽ gây ra sự quan tâm rộng rãi. Cao nguyên Tây Tạng vốn được coi là một vùng sinh thái trù phú nhưng cũng rất mong manh và dễ bị tổn thương. 

Sông Cờ Đỏ chắc chắn làm giảm thêm nguồn nước của các con sông xuyên quốc gia – trong đó có sông Mekong. 

Rõ ràng, Sông Cờ Đỏ sẽ đem lại cho Trung Quốc một thứ “siêu quyền lực” bá chủ về nguồn nước  / hydro-hegemony trên toàn Châu Á, với “quyền sinh sát tắt mở vòi nước” theo ý mình – nhất là khi Bắc Kinh muốn cho các nước nhỏ “một bài học” – vẫn nói theo ngôn từ của Đặng Tiểu Bình. 

Ngoài nước lớn là Ấn Độ, có đủ sức đối trọng với Trung Quốc, hầu như chưa có các quốc gia hạ nguồn nào khác chính thức lên tiếng – Riêng với Uỷ Ban Mekong Việt Nam – 23 phố Hàng Tre Hà Nội, cách ĐBSCL hơn 1.600 km, thì vẫn là sự im lặng hay hoàn toàn bị động. 

Vẫn với một khuôn mẫu hành xử bấy lâu, chưa bao giờ Bắc Kinh muốn chia sẻ thông tin / hay muốn thực lòng tham khảo với các quốc gia hạ nguồn về dự án Sông Cờ Đỏ S4679, chắc chắn sẽ có ảnh hưởng huỷ hoại lâu dài đối các dòng sông xuyên quốc gia này. 

Theo ước tính của hai tác giả Genevieve Donnellon-May / Đại Học  Singapore và Mark Wang / Đại học Melbourne, thì Bắc Kinh có khả năng dùng “vũ khí nước” như một đòn ngoại giao bắt 25% dân số thế giới làm con tin / holding hostage. Khác với những hồ chứa đập thuỷ điện, vừa giữ nước vừa xả nước, Sông Cờ Đỏ là một chiến lược đổi dòng lấy nước – có nghĩa là 100% lượng nước này sẽ bị mất đi – không bao giờ được đền bù,  đối với các quốc gia hạ nguồn. [1]

_ Tình trạng “đói lũ” ở ĐBSCL đã xảy ra thường xuyên hơn trong những năm gần đây. Lũ – mùa nước nổi xuống ĐBSCL, phụ thuộc chính vào lượng nước mưa từ thượng nguồn sông Mekong. Nếu mưa ít ở lưu vực trên / upper basin, kéo theo nạn thiếu nước trong hàng trăm các hồ chứa thuỷ điện, thì khi tới mùa mưa nước sẽ bị chặn lại trong các hồ chứa – thay vì lượng nước mưa ấy ồ ạt theo dòng sông xuôi chảy xuống hạ lưu. Hậu quả là sông Mekong sẽ thiếu nước, gây tình trạng hạn hán trên toàn hệ thống sông rạch. 

_ Do đó sẽ rất ngây thơ để bảo rằng 16% lưu lượng nước từ Trung Quốc là không đáng kể, và cho rằng các hồ thuỷ điện không tiêu thụ nước. Nhưng khi các hồ thuỷ điện thiếu nước, phải cần thời gian lâu để tích trữ lại lượng nước thiếu vào chuỗi các hồ chứa, những hồ chứa đập thuỷ điện đã “phá vỡ cả một chu kỳ điều hợp thiên nhiên kỳ diệu” của con sông Mekong. Không còn lũ cao / hay đỉnh lũ trong mùa mưa để con sông Tonle Sap có thể chảy ngược dòng vào Biển Hồ, tăng diện tích Biển Hồ lên gấp 5 lần (từ 2.700 km2 mùa khô tới 16.000 km2 mùa mưa). Biển Hồ được ví như một biển dự trữ nước ngọt thiên nhiên khổng lồ tiếp nước cho cả hai vùng châu thổ Tonle Sap / Cam Bốt và ĐBSCL / Việt Nam trong cả hai mùa mưa nắng.  

_ Một con sông sinh thái / river ecosystem không đơn giản chỉ có nước mà phải là một dòng chảy bao gồm các sinh vật / biotic (như cây cỏ, rong tảo, sò ốc tôm cá), những vi sinh vật / microorganisms cùng với những vật thể phi sinh khác / abiotic (như cát sỏi phù sa), tất cả cùng tương tác với nhau như một cơ thể sống.   

Tác hại của chuỗi đập thủy điện và nay với thêm Con Sông Cờ Đỏ không chỉ cướp nguồn nước mà còn huỷ hoại hệ sinh thái của con sông: chặn nguồn phù sa trong các hồ chứa – mà phù sa là yếu tố bấy lâu bồi đắp tạo dựng nên vùng đồng bằng châu thổ từ hàng bao ngàn năm. Nay cũng nguồn nước ấy khi xuống tới ĐBSCL do “bị đói phù sa”, đã dẫn tới một tiến trình đảo nghịch: thay vì bồi đắp, thì nay lại “ăn đất” gây sạt lở không chỉ các bờ sông mà cả suốt chiều dài 800km vùng ven biển.  

_ Rồi còn phải kể tới nạn đất lún do lạm dụng khai thác tầng nước ngầm, cùng với ảnh hưởng của “biến đổi khí hậu” hâm nóng toàn cầu, nước biển dâng, với các hiện tượng El Niño và La Niña khiến các vùng châu thổ là dễ bị tổn thương nhất – trong đó có ĐBSCL, và tất cả đã làm đảo lộn mọi dự đoán về thời tiết thuỷ văn để có thể kịp thời đối phó! 

TRUNG QUỐC VẪN LỐI HÀNH XỬ CÔN ĐỒ

Tháng 2 năm 1972, khi TT Nixon viếng thăm Bắc Kinh, bắt tay với Mao Trạch Đông dọn đường cho một Trung Quốc mở cửa; rồi tiếp theo đó với chính sách “Đổi Mới” của Đặng Tiểu Bình, Trung Quốc đã phát triển nhanh chóng vươn lên như một siêu cường, theo cái nghĩa “nước lớn bá quyền”, và chính Đặng Tiểu Bình đã từng giáng cho Việt Nam một bài học bằng trận chiến tranh đẫm máu nơi biên giới phía bắc (1979). 

Và rồi như một chính sách nhất quán, Bắc Kinh đã có một lối hành xử rất côn đồ từ Biển Đông (với Hoàng Sa Trường Sa và với Đường Lưỡi Bò), vào tới đất liền chiếm đoạt nguồn nước, luôn luôn hăm doạ và bắt nạt các “tiểu quốc / nước bé”, bất chấp mọi trật tự và luật pháp quốc tế.

Bằng chứng là mới đây vào tháng 10/2021 Trung Quốc đã ngang nhiên từ chối ký một “hiệp ước chia sẻ nước / water sharing treaty” với các quốc gia hạ nguồn. [1]

Chia sẻ thông tin, chấp nhận đối thoại chân thành, điều mà các chuyên gia thuỷ học Trung Quốc có thể dễ dàng làm nhưng đối lại vẫn là sự vô cảm.  Không đối thoại, không có tham khảo, trên mọi dự án lớn liên quan tới toàn vùng, cho dù Bắc Kinh biết rằng cách hành xử ấy sẽ tạo nên những mối quan hệ căng thẳng nhưng họ vẫn bất chấp. Với Trung Quốc ngày nay, chỉ có một tiếng nói của sức mạnh. Cuộc đấu tranh để sinh tồn có thể dẫn tới cuộc chiến tranh vì nước ngay trong thế kỷ 21 này. 

NGÔ THẾ VINH 
Mekong Delta 1995 – 2022

 

THAM KHẢO:

1. _ What’s Behind China’s Latest Mega Hydro-Engineering Project. Genevieve Donnellon-May, Mark Wang. The Diplomat Oct 07, 2021. 
   _ Red Flag River and China Downstream Neighbors. Genevieve Donnellon-May, Mark Wang. The Diplomat Oct 23, 2021.


2. Đồng Bằng Sông Cửu Long và Những Bước Phát Triển Tự Huỷ Hoại. Ngô Thế Vinh. Việt Ecology Foundation May 01, 2018 vietecology.org/article/article/299


3. Mùa Xuân Tây Tạng và Câu Chuyện Những Dòng Sông. Ngô Thế Vinh. Việt Ecology Foundation. Jan 20, 2017 vietecology.org/article/article/197


4. Thoi Thóp Trái Tim Biển Hồ, Miền Tây Đau Thắt Ngực. Ngô Thế Vinh. Việt Ecology Foundation. Nov 7, 2015 vietecology.org/article/article/122

Tấm không ảnh của Đà Lạt

 Có anh nào dân Đà Lạt tên Phú, cựu học sinh trường Trần Hưng Đạo, gửi cho mình tấm không ảnh, lại khiến mình bay về miền quá khứ, nói như người Mỹ “back to the future”. Mình định không viết về Đà Lạt xưa vì toàn kể những kỷ niệm cá nhân, thấy bơ vơ quá nhưng lại có người liên lạc, gửi hình như thầm nói; viết tiếp. Có ông thần nào, người Sàigòn, yêu thích Đà Lạt nên cứ hỏi mình, rồi lượt gọt những từ phản động, rồi tải lên cho bà con ở Việt Nam đọc. Người Sàigòn còn chú ý đến sự tàn phá của Đà Lạt xưa nên mình kể tiếp.

Mình có tấm ảnh này nhưng thiên hạ gửi lại xem kỹ hơn thì thấy có nhiều điểm khác chưa kể. 

Tấm không ảnh này cho thấy 3 con đường: bên trái là đường Hàm Nghi trên đồi, bị cây che khá nhiều, ở giữa là đường Phan Đình Phùng mà khi xưa, thời Tây được người Việt gọi là Đường Cầu Quẹo và bên phải có một đoạn đường Hai Bà Trưng, từ trường Thăng Long (Hiếu Học) đến dốc Hai Bà Trưng. Sau khi giải ngủ, ông cụ mình đi học trường này ban đêm, lấy bằng tiểu học để vô ngạch công chức của ty Công Chánh Đà Lạt, được thêm lương mua sữa cho con. Tối mình hay đi đón ông cụ đi học ra. 

Trường này, nếu mình không lầm có lần do thầy Chử BÁ Anh làm giám đốc, sau này, dọn về đường Hoàng Diệu, đổi tên thành trường tư thục Văn Học mà mình có học tại đây hai năm cuối trung học đệ nhị cấp, được thầy Chử Bá ANh cho học miễn phí. Như có huông nên sau đó, được học bổng đi tây.

Mình đoán tấm ảnh được chụp từ trên máy bay, trước khi mình ra đời, vì thấy nhiều nơi khi mình lớn lên biến mất và những khu được xây cất thời mình còn nhỏ chưa được xây và sau Mậu Thân khi dân tình chạy giặc Việt Cộng, ở quê vào Đà Lạt.

 Nếu nhìn đường Hai Bà trưng từ bên tay phải sang thì thấy ít nhà cửa. Xa xa thấy dãy nhà của trường Thăng Long (Hiếu Học) xưa. Mình nhớ có học chung lớp hè với một cô nữ sinh trường Bùi Thị Xuân, ở khu chung cư này, tên Hoàng Lan thì phải. Khá xinh. Đối diện, trên đồi, có nhà của Hạnh, học chung khi xưa ở Yersin, mình có gặp lại một lần khi về Đà Lạt với con gái ga-ra STT, tên Phượng, chị của ca sĩ Lệ Thu bên Tây, có đến nhà mình một lần với Tú Anh, tại nhà con gái thầy Tạ Tất Thắng, thêm 1 trong hai chị em sinh đôi ở khu Nhà Chung. Cô chị thì nay ở Úc Đại Lợi.

Có con suối chảy song song đường Hai Bà Trưng, chảy về suối Cam Ly. Thật ra con suối này có chỗ được chia làm hai nhánh, 1 gần đường Hai Bà Trưng và một gần đường Phan Đình Phùng. Khu nhà thầy Thành Bắp Sú, chú Hồng dưới đồi lên nhà thương Đà Lạt, chưa được xây cất, ngay cả mấy nhà gỗ, nơi ông người Tàu, bán xắp xắp ở bên hông rạp Ngọc Hiệp ở.

Nói chung là phân nữa tấm ảnh bên phải là đất đai và nhà cửa của gia đình ông bà Võ Đình Dung. Ông này là thầu khoá có tiếng tại Đà Lạt khi xưa, người thầu xây cất nhà ga xe lửa Đà Lạt, và khu phố Hoà Bình (dãy nhà hàng Mekong, Việt Hoa và phía bên kia từ tiệm bánh mì Vĩnh Chấn đến phòng răng ông Trình). Theo mình đọc hay hỏi thiên hạ còn sống tại Đà Lạt thì từ Mã Thánh đến trường Việt Anh, toàn là đất và nhà của ông bà Võ Đình Dung. Như vườn ông Ba Đà, gần xóm mình.

Có chị bạn, nhà ở đầu đường Hai Bà Trưng, nơi mà nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang, hay đạp xe đạp chở người em trai mà bạn bè hay gọi Vinh Kennedy đến thăm cô sinh viên đại học Đà Lạt, từ Sàigòn lên ở trọ sau này cưới nhau, cho hay là bố mẹ mướn nhà của ông bà Võ Đình Dung.

Chính ông bà Võ Đình Dung, đã hiến đất để xây chùa Linh Sơn và Linh Phong cho các phật tử Đà Lạt. Gia đình này có công xây dựng lên Đà Lạt khi xưa. Ông ta làm thầu khoán và nghị viên thành phố Đà Lạt dạo ấy nên biết rõ các khu vực được thiết kế, dành cho người Việt nên bỏ tiền ra mua hết đất đai và xây cất nên được xem là người giàu có nhất Đà Lạt.

Đây là rạp hát LangBian (Lâm Viên), sau này bị đập phá, biến thành cây xăng Ngọc Hiệp. Bên tay phải là tiệm Đức Lập, có cái hẻm đi vào, có tiệm mì quảng Thanh Bình thì phải của ông bắc kỳ nấu đồ ăn miền Trung, ngon có tiếng tại Đà Lạt. Mình có ăn 2 lần.

(Cảm ơn Sơn có nhắc đến rạp hát Langbian, hồi đó mình gọi là rạp Long Biên, là của ông bà nội chị là ông  Cai Sớm làm chủ. Sau vì thất bại trong việc xây dựng cơ ngơi nhà La Faro không được thanh toán sòng phẳng,  bà nội chị phải bán rạp hát lấy tiền trả công thợ. Lúc đó rạp Long Biên chiếu phim Việt Nam và phim Ấn Độ. Tụi chị vô xem khỏi mua vé. Lâu lâu cũng có hát cải lương.)

Nổi bật nhất là rạp xi-nê Ngọc Hiệp và rạp xi-nê LangBian. Giữa 2 rạp chiếu bóng nay là hai tiệm ăn của người Tàu tên Kim Linh và Như Ý. Sau này, rạp Xi-nê Lang Bian được phá bỏ để xây cây xăng Ngọc Hiệp, và dãy quán bên hông dãy phố Đức Tín, có quán mỹ quảng của ông bắc kỳ tên Thanh Bình thì phải.

Mình nghe một chị nữ sinh Yersin cho biết là con trai của rạp Xi-nê Ngọc Hiệp và Ngọc Lan, mới qua đời. Mình có nhắn tin cho Võ Hoàng Đa, bạn rất thân với anh chàng này từ bé nhưng không thấy trả lời.

Chỗ này, sau này họ xây một số nhà cửa trong hẻm này, đưa đến chiếc cầu nhỏ, băng qua vườn thiên hạ rồi đến đường Hai Bà Trưng, khúc trường Nữ Công Gia Chánh, không thấy trong ảnh. Hẻm này mình có học chung với Nguyễn Đình Tài, Lê NAm Sơn, Lê HÙng Sơn và Nguyễn Hùng. Mình có gặp lại Nguyễn Đình Tài, Lê HÙng Sơn và NGuyễn HÙng, còn Lê NAm Sơn thì nghe nói sau 75, làm CM30 nên bạn bè xa lánh, nay nghe nói ở Bảo Lộc, có tiệm mì rất nổi tiếng. 

Khu vực bên đường Hai Bà Trưng thì sau Mậu Thân thì thiên hạ cắm dùi xây nhà cửa nên khó nhận ra. Còn nay về thì chỉ biết tôi đi trong mưa sa.

Theo tấm ảnh thì khách sạn và tiệm ăn Cẩm Đô chưa được xây cất vì cao 2-3 tầng nhưng không thấy bóng dáng. Tương tự phía Hai Bà Trưng chưa thấy khu nhà của tên học chung khi xưa Vy Nhật Tảo. Ngược lại thì thấy tiệm bi-da Hồng Ngọc, nhà của bác sĩ Đào HUy Hách. Khu Dốc Nhà Làng hình như chưa được xây cất luôn. Có thấy mấy căn nhà gỗ mà anh bạn học chung khi xưa ở đó, cho thiên hạ thuê làm tiệm hớt tóc Như Ý, chưa thấy tiệm giầy Hồ Út.

Hôm trước, có đọc một bài viết của anh nào ở khu vực rạp Ngọc Hiệp, kể rất chi tiết các quán ăn, tiệm xung quanh. Ai tò mò thì lên tìm nhóm thân hữu Đà Lạt bắc Cali mà tìm đọc.

Bên phải đường phan đình PHùng, cận cảnh, sau dãy tiệm Đức Tín thì có dãy phố có tiệm sách Minh Thu. Mình gần như mướn và đọc hết sách của tiệm này vào mùa hè. Mình nghe nói con gái của tiệm này, học chung hay quen với Chử Nhất ANh tại Virginia, Hoa Kỳ.

Sau đó có tiệm Luồng Điện, của ông nội tên bạn học chung khi xưa tên Trần Trọng Ân. Mình có đến nhà hắn chơi bắn bi, xem hắn làm Sauce Mayonnaise. Phía sau có một con hẻm và vài căn nhà và đường đi ra ;hía sau vườn trồng rau. Hình như có một cô tên Bạch Tuyết, học trường Thành NGọc với mình. Lâu quá không nhớ rõ. Chán Mớ Đời 

Tên Ân này, nghe kể sau 75, làm công an, chửi bới bạn học khi lên văn phòng hắn, xin giấy đi đường chi đó rồi chết vì say rượu chi đó. Mình chỉ nhớ đi xem phim Độc Thủ Đại HIệp, Bambi với tên này. Hắn mê phim tàu lắm. Mình thì thích phim tây hơn. Sau này lên Grand Lycee thì hết chơi vì hắn học M1 còn mình học M2. Lâu lâu gặp mặt nhau thì cười một cái.

Kế bên tiệm Luồng Điện là tiệm sửa xe đạp và Honda, tên gì mà bổng nhiên quên tên. À Công Thành. Ông chủ là em của bác Cháu, có tiệm bán xe Honda ở đường Phan Bội Châu, bà con chi đó với mẹ mình. Chị em bạn dì chi đó nên mỗi lần gặp là phải chào. Hình gia đình này có một người em có tiệm sửa và bán xe Honda ở đường Mình Mạng, chỗ gần Photo Đại Việt, gần dốc Nhà Làng. Có nhà cậu Lan, từng làm trưởng ty cảnh sát Đà Lạt. Hình như là nằm vùng cho Việt Cộng.

Đại khái là khi xưa, bà cụ mình quen cả chợ Đà Lạt nên đi đâu cũng chào hỏi mà mình thì theo tục lệ xưa, phải cúi đầu chào đủ trò khi ra phố. Kể ra đây chắc ít ai còn nhớ những nhân vật này như bà Tư Bổ, bà Giáo Trình,…

Lâu lâu, đi ngang qua đây, mình hay đứng lại nghe thiên hạ chửi nhau bằng giọng Bắc và giọng Huế. Số là đối diện tiệm Công Thành có một tiệm khác, cũng sửa chửa và bán xe đạp, xe Honda. Thường thiên hạ đi hỏi giá tiệm này rồi qua tiệm kia hỏi gía, ai mất khách thì chửi thề rồi cãi nhau như mổ lợn. Thiên hạ bu lại xem rất đông. Mình nhớ cô gái tiệm Tân Tiến, chửi giọng Bắc kỳ mê luôn. Mình học để khi chửi lộn thì sử dụng. Mình học tiếng Việt nhờ nghe thiên hạ chửi lộn ngoài chợ và ngoài đường. Mình rất mê nghe thiên hạ chửi nhau nhất là phụ nữ. Họ chửi rất bài bản, có vần có điệu nên mình phục phụ nữ từ bé đến nay. Họ làm thơ qua những câu chửi. Ai buồn đời thì tìm mấy bài chửi của mình ghi lại, giọng bắc, giọng Huế đủ thứ. Chán Mớ Đời 

Có tên bạn học, con tiệm vàng Kim Thịnh, chửi tiếng Huế nghe cực đỉnh. Hắn hay đọc bài của mình nên kể lại đây để hắn tưởng niệm lại những ngày tháng năm cũ đã khiến nhiều tên trong lớp  nghe điếc con ráy. Nghe nói, sau này hai tiệm này, chuyên gia chửi ở đường Phan Đình Phùng làm sui gia, ký kết hiệp định tiệm sửa xe Honda, sinh đàn cháu mang tên Romeo và Juliet. Hôm nào buồn đời, mình kể chuyện tình của hai anh chị Romeo và Juliet đường Phan ĐÌnh Phùng. Kinh

Dãy phố cuối bên tay phải có tiệm may của ông Ba Hoà, chuyên may liểng đám ma, nay con ông ta nối nghiệp. Khi xưa, lính ra trận chết nhiều nên ông này giàu có vì Đà Lạt ít ai may liểng đám ma. Bên cạnh tiệm ông này là tiệm bán gạo, tạp hoá chi đó của gia đình một nữ sinh Bùi Thị Xuân, tên Liên, tập Thái Cực Đạo ở Thao Trường. Con trai Đà Lạt dạo đó hay gọi Liên Thái Cực Đạo, rất Tom Boy. Mình có gặp lại cô này tại Virginia, khi cô nàng chở vợ chồng Chử Nhị Anh đi xem nhà để mua. Mình không nhớ cô này có đẹp hay không chỉ nhớ là khá đẩy đà khi mình gặp lại.

Cạnh tiệm may của ông Ba Hoà, có con hẻm nhỏ mà người dân hay họp cho, thường được gọi là Chợ Nhỏ Phan Đình Phùng. Mình hay đi qua để về đường Hai Bà Trưng. Trong khu này có một tên học chung khi xưa ở Lycee tên Đào thì phải. Tên này lớn tuổi hơn mình, chở gái đi chơi khiến mình phục nức nở. Bố tên này có bồ hay sao ở Sàigòn. Mẹ hắn nhờ bà Dì mình, ở Sàigòn 20 năm, đi với bà ta xuống Sàigòn đánh ghen. Dạo ấy, dì mình, thợ may áo dài, từ Sàigòn lên, mướn chỗ may ở tiệm ông Ba Hoà. Kinh

Đặc điểm ở khu xóm này là nhà nào cũng xây một cái tường nhỏ trước cửa nhà để khi mùa mưa đến, bị lụt thì nước không tràn vào nhà. Phía sau khu nhà này có con suối. Dân xóm này, cứ đem rác ra đổ dưới suối, làm nghẹt nên mùa mưa là nước không thoát được, tràn lên bờ. Chuyện rất dễ hiểu, chỉ cần mọi người đồng ý đừng đổ rác xuống suối thì không bị lụt khi trời mưa nhưng dân khu đó theo chủ nghĩa mackeno. 

Đối diện tiệm may ông Ba Hoà thì mình không để ý lắm vì ít khi đi phía bên đó. Chỉ nhớ có tiệm giò chả An Lộc, tiệm Tân Tiến, tiệm gì làm nệm ghế Salon của một tên học Yersin khi xưa tên Châu. Nhà của ông thầy Tường dạy mình Thái Cực Đạo. Ngoài ra có tiệm bán vật liệu xây cất, tên gì có chữ Ký phía sau, bổng nhiêu quên tên. Không biết có phải Lưu Hội Ký, tiệm này hình như ở đường Minh Mạng, đối diện tiệm vàng Kim Thịnh. Cứ ghi xuống rồi khi nào tìm ra sẽ bổ sung. Cạnh tranh với tiệm Đức Lập bên kia đường.

Đối diện tiệm ăn Kim Linh và Như Ý thì chưa thấy dãy nhà phía sau có nhà Chú Cương, an ninh quân đội, bạn ông cụ mình. Thiên hạ hay gọi chú là Cương Đen, có lần chú được bổ sang Nhật Bản học về an ninh quân đội mấy tháng. Sau 75, đi tù rồi đi mỹ rồi về lại Đà Lạt và qua đời tại đây.

Đây là tấm ảnh nghe nói được chụp năm 1936, vị trí rạp Ngọc Hiệp, chỗ đường Mình Mạng quẹo xuống đường Cầu Quẹo, sau được đổi lại thành Phan Đình Phùng. Có chú thích bằng tiếng tây “quartier indigène “  mình có kể theo tấm ảnh này rồi.

Có anh nào, cựu học sinh Trần Hưng đạo, có kể rất chi tiết khu rạp Ngọc Hiệp nhưng không nói đến tiệm bảo hiểm Rồng Vàng của bác Nguyễn Đình Hoè, hay họ Võ thì phải, tay vợt số một bóng bàn của Đà Lạt khi xưa, nằm ngay góc con hẻm đi lên đường HÀm Nghi, chỗ tiệm phở Tùng. Mình có chơi với con trai của bác hồi nhỏ nhưng lớn lên thì quên. (Còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Truyền thông và chiến tranh Ukraine

 Cuộc chiến xâm lăng Ukraine lại khiến người Việt choảng nhau như khi ông Trump và Biden tranh cử. Người khen ông Putin là số một, anh hùng cái thế rồi chê ông tổng thống Ukraine là “thằng hề”. Ngược lại có người cầu nguyện cho Ukraine, chửi tên đồ thể Putin đủ trò. Thật ra là quyền tự do của mọi người theo ai tuỳ theo sở thích và tư duy của mỗi người.

Mình thấy thiên hạ bỏ tin ba-láp-ba-sàm khá nhiều nên cần phải thanh lọc bớt.

Đọc báo ngoại quốc thì thấy thiên hạ chửi Putin thì nhiều mà khen ông Zelinski nức nở. Không có những cụm từ thất học, thằng hề vì họ biết ông ta tốt nghiệp luật khoa, chỉ muốn sửa đổi chính trị nên viết kịch hài về chính trị. Tên ông này hơi có vẻ Do Thái, nhất là đã từng đoạt học bổng Do Thái. Đọc cả hai phe để có một cái nhìn riêng biệt. Đọc báo ả rập thì thiên hạ chửi tây phương cũng nhiều, lên án họ đạo đức giả, chỉ lên tiếng khi người da trắng bị xâm phạm còn nước của họ bị Pháp, Mỹ, đánh tơi bời thì không ai lên tiếng.

Kỳ này, Putin là xâm lược, tràn qua biên giới đánh chiếm Ukraine thay vì cho người gốc Nga, đứng lên đòi tự trị như 8 năm về trước ở vùng Crimea. Báo chí Tây phương lên tiếng chỉ trích. Có điều mình không ngờ là họ đoàn kết một cách nhanh chóng. Tuần rồi nghe trên France Culture, mấy ông tây hàn lâm cho rằng cấm vận Nga Sô sẽ không thành công như trước đây đối với Nga khi chiếm vùng Crimea, Ba-Tư, Bắc Hàn, Sadam Hussein,…

Mấy ông tây cho biết, trước đây Pháp quốc đã trao trả lại độc lập cho các thuộc địa, các nước này vẫn xem Pháp quốc là ngọn hải đăng để phát triển phỏng theo mô hình của Pháp quốc. Đùng một cái ông cựu tổng thống Sarkosy, ra lệnh dội bom Lybia, khiến đất nước này tan hoang nên từ đó các xứ châu phi bắt đầu hết theo mấy ông tây. Ông Nga và ông tàu bò vào thay thế ông tây. Mấy ông tây hàn lâm tuyên bố chủ nghĩa thực dân của Pháp quốc đã cáo chung.

Ông Tây bà Đức lúc nào cũng không chịu nghe lời ông Mỹ nên khó thống nhất vụ cấm vận Nga Sô. Hình như Pháp quốc không nằm trong khối Bắc Đại Tây Dương khi mình còn ở âu châu. Ông Charles de Gaulle ghét mỹ lắm nên muốn trung lập. Đức quốc thì giàu có, lại cần nhiên liệu từ Nga Sô nên khó mà ủng hộ phía BĐTD. Đùng một cái, ông thần Putin, khơi khơi tuyên bố là sẽ sử dụng vũ khí hạt nhân nếu có ai dám chống trả, khiến mấy ông tây bà đức hoảng tiều đành hợp tác với với ông Mỹ để chống lại ông thần Putin. Tiếng tây viết là “Poutin” chớ viết “Putin” thì đọc ná ná như “putain”, có nghĩa là “con điếm”. Chán Mớ Đời 

Các nước như Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi, Bảo Gia Lợi, Lỗ Ma Ni từng bị ông thần Nga Sô cai trị từ 1945 đến 1990 nên sợ bị xâm chiếm nữa nếu ông Nga Sô chiếm Ukraine. Họ đều đoàn kết, bỏ tiền ra giúp Ukraine đánh trả. Khi mình viếng thăm mấy xứ này, có hỏi người dân sở tại thì họ kêu người Nga tàn bạo lắm.

Mình thất kinh là thấy tiền Rúp rớt đài, lạm phát lên cái vèo trong 24 tiếng đồng hồ khi bị các nước tây phương cấm vận. Putin có trong tay không biết bao nhiêu hoả tiễn nguyên tử, có thể bắn đến các xứ như Tây, Mỹ nên thiên hạ phải đoàn kết để tự cứu nhau.

Tương tự 20 năm về trước, Hoa Kỳ đánh chiếm Iraq, kêu ông Sadam Hussein có vũ khí hoá học. Mình còn trẻ nên cũng máu lắm. Kêu chúng đánh bom hai toà nhà ở New York, phải cho chúng một bài học. Đến khi thấy bom rơi, người chết thì mình thất kinh, cầu nguyện cho dân lành bình an. Họ chỉ là nạn nhân của các tập đoàn cai trị.

Ai ngờ sau này họ khám phá ra là người Mỹ tạo tài liệu giả để kiếm cớ đánh chiếm Iraq như vụ tàu Maddox khi xưa, ngoài vịnh Bắc Việt. Ngày nay, người ta giải mã hồ sơ mật thì khám phá ra mỹ bựa cớ tàu Maddox để kiếm cớ đưa quân vào miền nam mà ông Diệm không chấp thuận nên phải ra lệnh đảo chánh để bỏ mấy người lãnh đạo bù nhìn, gật đầu vâng lời người Mỹ. Khi người Mỹ ký giao kèo bán coca cola  với Trung Cộng thì họ phủi tay như năm ngoái Afghanistan. Xong om

Đọc tin tức thì khám phá người gốc da đen, tại Ukraine bỏ chạy trốn lính Nga Sô xâm lược thì không được xe buýt, xe lửa chở qua biên giới Ba Lan. Ông ta kêu phải đi bộ, kỳ thị chủng tộc bú xu La mua, cho thấy không phải da trắng vẫn thiệt thòi ở mọi hoàn cảnh. Mấy ông gốc Ả Rập kêu khi mỹ hay Do Thái tấn công người ả rập, không được người da trắng ủng hộ như đang ủng hộ người Ukraine da trắng.

Câu hỏi là chúng ta kêu gọi hoà bình, lên án cuộc xâm lăng của Nga Sô, bựa chuyện cho là Ukraine thuộc Nga Sô nhưng khi Hoa Kỳ chiếm đóng Iraq, Saudi Arabia đáng phá Yemen, Do Thái đánh chiếm đất của người Palestine thì chả ai lên tiếng. Chúng ta có kỳ thị chủng tộc hay tự xem mình là người da trắng. Chúng ta hùa theo người da trắng, không có chính kiến tư duy. Cứ tây nói gì thì mình hùa theo.

Mình chống Putin, chống Trung Cộng, chống đủ loại độc tài nhưng có lúc phải suy nghĩ lại những gì chúng ta ủng hộ có đúng hay không hay chỉ nghe truyền thông, dư luận viên cao cấp, các cố đạo ngày nay nói là tin sự thật. Hơn cả triệu người chết và bị thương tại trung đông từ khi quân đội Mỹ đánh chiếm Iraq, tốn không biết bao nhiêu tiền. Phải chi họ dùng tiền này để phát triển Hoa Kỳ, gây công ăn việc làm, hệ thống y tế tốt đẹp hơn.

Cha ông họ đã từng làm nô lệ, đô hộ bởi người Nga nên họ quyết chiến đấu để tự do định đoạt số phận của họ.

Ông tướng Wes Clark, cựu tư lệnh khối Bắc Đại Tây Dương, cho hay khi vụ khủng bố 9/11 xẩy ra, ông ta được gọi về Ngũ Giác Đài họp. Có người đồng nghiệp, cho ông ta biết các kế hoạch tấn công 7 nước tại trung đông: Iraq, Syria, Yemen, Afghanistan, Ba-tư, Sudan, Lybia. Nay sau 20 năm thì chỉ có Ba-Tư là chưa bị đánh. Có lẻ họ sợ Ba-Tư đã có vũ khí hạt nhân.

Mình mong vụ cấm vận toàn diện sẽ khiến quân đội Nga rút quân về. Sau đó, cứ nước nào độc tài là dùng biện pháp chế tài, cấm vận toàn diện như đang áp dụng với Putin thì các nước trên thế giới sẽ có một chính phủ do chính dân tự bầu chớ không phải kẻ độc tài ra lệnh bỏ phiếu. Đó là giấc mơ.

Ukraine bị Nga Sô xâm lấn từ lâu và cho người của họ sang đấy sinh sống và làm việc. Lâu ngày sinh con đẻ cái như kiểu người Minh Hương sang Việt Nam. Putin mấy năm trước có chơi cha, kêu gọi nhóm người gốc Nga tại Ukraine, đứng lên đòi tự trị thế là ngọng, Ukraine mất mấy vùng này. Tương tự tại Việt Nam, sau 75, Hà Nội cho người ngoài Bắc di cư vào nam. Nghe nói 50% dân cư Đà Lạt ngày này thuộc thành phần ngoài Bắc vào.

Đang nghe trực tiếp mấy dân biểu Tây đang tranh luận tại hạ viện. Khá vui. 

Tương tự ngày nay, Trung Cộng mướn đất trên nhiều nước, đem người của họ qua để làm việc, sinh con đẻ cái rồi 99 năm sau, họ không chịu trả lại đất cho nước sở tại là ngọng. Cái trò mướn đất 50, 99 năm rất nguy hiểm, xem như bán đất luôn.

Trước khi thế chiến thứ 2 kết thúc, các nước đồng minh họp mặt tại Bretton Woods, tiểu bang New Hampshire. Đại hội tài chính này có 730 đại biểu của 44 quốc gia đồng minh, để chia chác quyền lợi. Họ đồng ý lấy tiền “đô-la” làm tiền tệ chính trong quan hệ tài chính. Buôn bán gì đều phải trả bằng tiền đô-la. Họ lại thành lập Ngân Hàng Thế Giới (World Bank) do Hoa Kỳ cầm đầu và International Monetary Fund (IMF) để giúp các nước phát triển. 

Khi chiến tranh xẩy ra, các quốc gia ở âu châu đem vàng của họ gửi cho Hoa Kỳ để không lọt vào tay đức quốc xã nên dạo ấy Hoa Kỳ kiểm soát 2/3 dự trữ vàng của thế giới nên kêu đồng Đô-la được bảo kê bởi vàng. Nghĩa là ai có $34 tươi, có thể bước vào ngân hàng Hoa Kỳ để đổi lấy 1 lượng vàng. Vấn đề là đến khi ông Nixon lên ngôi, chơi cha thiên hạ, kêu từ nay về sau, đồng đô-la không bảo chứng bởi vàng. Ai muốn vàng thì Hoa Kỳ đưa tiền đô-la mới in cho. Xong om

Sau khi thành lập xong hệ thống tài chính thì mới cho để các nước thuộc địa được độc lập như Anh quốc đã trao trả lại Ấn Độ và không quên gây hiềm khích giữa ấn độ giáo và Hồi Giáo khiến dân Ấn Độ choảng nhau, chia thành 2 nước với một tên mới là Pakistan. Hai nước này vẫn choảng nhau âm thầm nếu ai xem phim Ấn Độ sẽ thấy.

Người tây phương tư duy đột phá ra một điều là trấn giữ các thuộc địa mệt, tốn người tốn của. Nay giao lại cho bọn sở tại lo. Chỉ cần kiếm một tên thái thú để làm công việc chiếm đóng của họ bằng kinh tế như sau:

Các nước mới dành được độc lập, các nhà lãnh đạo người sở tại đều được người tây phương chọn rất kỹ. Ai không nghe lời thì họ đá ngay như trường hợp ông tổng thống Guatemala, Panama,…hay Việt Nam có trường hợp ông Ngô Đình Diệm.

Các nước mới dành lại độc lập, cần phát triển. Điều thứ nhất là cần điện nên họ cho các “sát thủ kinh tế” đến cò mồi, vẽ các dự án xây đập hay hạ tầng cơ sở,… chính phủ mới của thuộc địa khoái quá nhưng tiền đâu mà xây? Các sát thủ kinh tế nói sẽ nói giúp Ngân HÀng Thế Giới hay Quỹ tiền Tệ Quốc Tế cho vay. Các chương trình này rất đắt gấp mấy lần nếu dùng công nhân địa phương. IMF hay World Bank ra điều kiện là phải mướn công ty của các nước tây phương như Hoa Kỳ, Anh quốc để làm vì họ sợ ăn gian.

Điển hình trong chiến tranh Việt Nam, mỹ viện trợ cho Việt Nam Cộng Hoà nhưng lại đem các công ty thầu mỹ như RMK sang để thực hiện. người Việt mình chả có chút tiền gì cả.

Thế là tiền họ cho vay ăn lời cắt cổ, không đến tay người sở tại. Ai mà lộn cộng như tổng thống Panama, kêu để chúng tôi làm rẻ hơn và dân tôi có công ăn việc làm thì hôm sau bị rớt máy bay. Hình như mình có kể nhiều vụ này rồi. Các nguyên thủ quốc gia này lại bỏ túi xơi một mớ nên phải đội vốn, lại phải tốn thêm, dân ì cổ ra đóng thuế.

Người tây phương vẫn kiểm soát, ăn trên xương máu của người dân thuộc địa cũ mà không cần phải đem lính tráng đến chiếm đóng như xưa. Chỉ dùng mấy tên đồ tể của nước sở tại như Bokassa, Mobutu,…

Thế kỷ 21, mấy nước như Nga Sô, Trung Cộng, Ấn Độ, Ba-Tây (BRIC), họp nhau để chống lại việc này. Tìm cách thoát khỏi vòng Kim Cô của đồng đô-la. Anh Ba tàu, học được bài học của tây phương nên cũng thành lập “con đường lụa của thế kỷ 21”. Cho vay các nước để làm dự án phát triển.

Có lần mình về Việt Nam, ở Sàigòn thấy đường xá kẹt vì họ làm đường làm cống gì đó. Hoá ra mấy anh ba tàu thầu và cho vay nên đem lao động của họ qua Việt Nam làm. Họ khuyến khích các quan nhớn bỏ túi 50% rồi đội vốn thêm giúp nhân dân ta hồ hởi đóng thuế là yêu nước. Tương tự đường xe điện Cát-Linh, nay không ai sử dụng vì quá đắt. Gần đây, người ta khám phá ra Trung Cộng cho vay và xây một hải cảng ở Sri Lanka thì phải, tốn tiền mà không sử dụng được. Cuối cùng phải cho Trung Cộng mướn giúp họ có hải cảng để đem hải quân đến đây trú đóng. Xong om

Anh ba tàu đi mướn đất khắp nơi, rồi cho người Tàu sang đấy làm việc, sinh con đẻ cái. 99 năm sau sẽ trở thành một tiểu quốc của Trung Cộng. Hết ai dám đòi kiểu người Nga được đem qua Ukraine hay các xứ cũ của Liên-xô, đứng dậy đòi tự trị như mấy vùng gần nước Nga vào năm 2014.

Điều mình thấy là Hoa Kỳ có gian ác thật, (đế quốc mà) nhưng các nước theo họ thì dần dần được dân chủ hoá và giàu mạnh. Ở á châu có Nam HÀn, Tân gia Ba và Đài Loan là đáng kể nhất. Khi Tưởng Giới Thạch bị Mao Trạch Đông đánh chạy có cờ, xâm chiếm hòn đảo Đài Loan lập nên nước Cộng Hoà Trung Hoa thì hệ thống chính trị như tàu khi xưa. Đến khi con ông ta lên ngôi, ông Tưởng Kiến Quốc, chấp nhận từ bỏ ngai vàng để dân chủ hoá xứ này, và hùng mạnh như ngày nay.

Tương tự Nam Hàn bị tàn phá sau cuộc chiến 1953, Phác Chánh Hy làm tổng thống rất sắt đá rồi đến bọn quân phiệt sau này cũng kềm chế chế độ dữ dội lắm, độc tài gấp 10 lần Việt Nam Cộng Hoà trước 1975. Dần dần họ thay đổi và dân chủ hoá, giúp đất nước họ giàu có như hôm nay dù vẫn bị quân đội Bắc Hàn đe doạ. Mình xem phim Đài Loan và Nam Hàn, các đạo diễn trẻ kể về những vấn đề này để hiểu rõ lý do họ giàu có.

Các nước theo chủ nghĩa độc tài thì sau 1990 đến nay thì vẫn không khá. Trong các nước thuộc khối Liên-sô khi xưa, Nga Sô là nước có nhiều tài nguyên nhất. Nếu Nga Sô sử dụng tài nguyên của mình để phát triển thì có lẻ ngày nay đã rất giàu có thay vì chỉ có một số ít người. Cứ xem các nước mình đã thăm viếng như Ba LAn, Hung Gia Lợi, Tiệp Khắc thì ngày nay, đời sống dân của họ khá lên, thua người dân ở Đức quốc một tị nhưng họ rất vui hơn thời làm con người mới của xã hội chủ nghĩa, xếp hàng cả ngày.

Trở lại Ukraine. Sau khi khối Liên Sô sụp đỗ thì các nước như Ba Lan, Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi chọn con đường dân chủ hoá đến nay đã đưa nước họ giàu mạnh tuy chưa bằng các nước cánh Đức quốc, Hoà Lan,… Ukraine vì lấn cấn với Nga Sô nên cứ lừng chừng đến khi người dân Chán Mớ Đời đứng dậy đuổi ông tổng thống thân Nga Sô chạy về Nga thì mới quyết định dân chủ hoá và xin vào Liên Hiệp âu châu.

Vụ này làm Nga Sô hoảng vì an ninh quốc gia của họ. Các nước theo khôi Bắc Đại Tây dương bao vây họ nên họ phải tìm cách thoát khỏi vòng vây bằng cách chiếm đóng vùng Crimea để có hải cảng,… Liên Hiệp âu châu cũng ngại phiền lòng Putin nên chưa chịu cho Ukraine vào liên hiệp Âu châu. Nay Putin xâm chiếm xứ Ukraine qua ngã Crimea, thậm chí chư hầu Belarus khiến Liên Hiệp Âu Châu phải tìm mọi cách cản lại. Nếu Putin chiếm Ukraine thì nước tiếp theo là Ba LAn, Tiệp Khắc, HUng Gia Lợi, Bảo Gia Lợi,… thậm chí anh Thổ NHĩ Kỳ cũng phải lên tiếng vì Bắc Hải dẫn đến xứ họ. 

Anh Đức quốc giàu có nhất nhưng keo kiệt, nay cũng sợ bị Putin xơi tái với hoả tiễn nên đồng ý bỏ tiền thêm để trang bị quốc phòng. Vì sẽ không có thời gian để sống hạnh phúc như ngày nay, quân đội Nga Sô sẽ đánh chiếm lại như xưa. Hy vọng cuộc chiếm chấm dứt sớm để bớt chết chóc. Quân đội nga sô rút về. Putin sẽ bị loại và Nga Sô dân chủ hoá đất nước thì anh ba tàu cũng sẽ nương theo. Mấy anh ả rập cũng theo đó mà làm hoà, sống an bình với Do Thái. Thế giới sẽ sống chung hoà bình. Chán Mớ Đời 

Thủ tướng Anh quốc mới tuyên bố là nếu các người tỵ nạn Ukraine muốn đến Anh quốc thì sẽ được giúp đỡ nhập cảnh. Bao nhiêu người ở trung đông bị máy bay mỹ, Nga, Thổ nhai Kỳ bắn phá, trốn qua âu châu thì bị đuổi về. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Mùa đông 1932-1933 tại Ukraina

 Hôm trước đến đài truyền hình Little Sàigòn, có chị hỏi mình về chiến tranh thì mình ngọng. Lý do là mình không biết nhiều và chưa bao giờ viếng hai quốc gia đang lâm chiến. Hồi nhỏ, mấy ông tây dạy lịch sử có nói đến Cuộc Chiến Crimee (la guerre de Crimée) thì học vậy thôi chớ không hiểu rõ đến khi sang tây thì đi xe điện Métro, thấy có trạm mang tên Sebastopol thì tò mò đọc sách như cuốn về ông Peter the great và bà nữ hoàng Catherine the great, mới biết đến xứ Ukraine, được xem là vựa lúa của Nga Sô dạo đó. Họ đem quân đi chiếm đóng để có ăn.

Dạo học trung học thì chỉ được biết khối Liên-Xô nên khi khối này tan rã thì có nhiều nước đòi tự trị khiến mình như bò đội nón, không biết mô tê chi rứa cả. Như thời ông tổng thống Reagan có nói đến vụ lò nguyền tử Chernobyl của Liên Xô bị rỉ, nay lại nghe của Ukraina nên ngọng. Đến vùng Balkans của Nam tư khi xưa, cũng choảng nhau vì đòi tự trị. Mình có đi qua vùng này nên có nhiều kỷ niệm rất đẹp. Có lẻ sau vụ Ukraina, vùng Balkan sẽ nổi sóng lại.

Cuối tuần vừa qua, mình mò tài liệu để đọc thì khám phá ra 1 cuốn phim tài liệu nói về sự thành hình của Liên Bang Sô Viết thì thất kinh. Có mục họ nói về mùa đông 1932-1933 mà người dân gọi là holodomor, nạn đói năm mùa đông năm đó, do ngươi Nga (Stalin) mà ông Tố Hữu có làm bài thơ khóc ông ta khi ông đồ tể này qua đời.

Xem tấm ảnh này khiến mình tò mò tìm tài liệu đọc và xem thì thất kinh.

Lúc đó, mới hiểu lý do tại sao các nhà lãnh đạo Ukraine cũ cũng như mới, giàu cũng như nghèo, đều tuyên bố ở lại chiến đấu trước xe tăng và hoả lực hùng mạnh của quân đội Nga Sô. Chỉ hy vọng là cuộc chiến kết thúc, nga sô rút về, để cho Ukraina tự định đoạt số phận của họ qua chế độ Dân Chủ.

Ra trận chiến đấu cho tự do. Tống biệt hành Ukraine 

Mùa đông 1932-1933, Stalin ra lệnh tịch thâu hết lúa và thực phẩm của người dân Ukraine, để xuất cảng, thi hành việc ngăn sông cấm chợ, khiến 7 triệu người Ukraine bị chết đói, dân số năm đó là 29.6 triệu dân xem như 1/3 dân số. Tương tự như năm Ất Dậu tại Việt Nam, nghe kể có 2 triệu người miền Bắc bị chết đói trong khi miền Nam thì dư gạo. Theo báo của Pháp thì có độ 600,000 người chết còn Việt Nam thì kêu hai triệu trên tổng số dân năm ấy là 20 triệu người. Có hứng mình sẽ kể vụ này vì mới đọc được tài liệu của pháp và của Nhật Bản nói về vụ này.

Tương lai của các cháu dựa vào sự sống còn của quân đội.

Báo chí ngoại quốc có nói đến nạn đói do Stalin ra lệnh nhưng trí thức tây phương vẫn đam mê, tôn thờ chủ nghĩa cộng sản. Có dịp mình kể về Karl Marx, đã tuyên bố ra sao mà khiến các người theo ông ta phải diệt chủng, tạo dựng một xã hội mới với con người mới tương tự Hitler cũng bị ảnh hưởng Karl Marx đã diệt chủng người Do thái để tạo nên một xã hội mới với giống người khoẻ mạnh, tóc vàng mắt xanh, diệt bỏ các người bệnh tật, đui mù,..

Theo tài liệu giải thích từ “holodomor" , có nghĩa là chết vì đói do con người tạo nên chớ không gọi là thiên tai. Tạm gọi là “đảng tai”. Theo Liên Hiệp Quốc thì có độ 7-10 triệu người dân Ukraina chết. Người ta cho biết khi Đức Quốc Xã diệt chủng người Do Thái thì lấy hết tài sản của họ, đêm cất bên ngân hàng Thuỵ Sĩ, còn người Ukraine chết bởi người Nga thì tiền bạc vàng vòng của họ, người Nga làm gì với tài sản của họ.

Hình ảnh xe buýt tại Gia-nã-đại nói về nạn đói mùa đông 1932-1933 tại Ukraine

Stalin ra lệnh bỏ đói để dẹp tắt vụ đòi quyền tự quyết, độc lập của người dân Ukraine. Sau đó, đói quá phải nghe theo như vua Gia Long đã tuyên bố: “có đói nói mới nghe”. Hà Nội đã bần cùng hoá dân miền Nam sau 75 để vâng lời cho đến ngày nay.

Nguy hiểm nhất là các người Ukraine sinh sống tại Tiệp Khắc, Âu Châu hay Hoa Kỳ, có nói đến vấn đề này thì được các nhà trí thức thiên tả, đảng phái cho rằng là tuyên truyền chống Liên-Xô. Cho đến thập niên 1980 thì thế giới tự do mới công nhận sự việc lịch sử này. Khi ông Gorbachov, áp dụng Glasnost để cải tổ Liên-Xô thì người dân nhất là đại biểu của Ukraine mới dám nói đến vấn đề này.

Con cháu của những người còn sống sót nhớ đến hay được kể lại nên dù hoả lực của quân đội Nga Sô rất mạnh nhưng người Ukraine, vẫn không sợ hãi. Có người từ âu châu trở về, cầm súng chiến đấu dù không biết kết quả ra sao.

Hồng quân tịch thu lúa của nông dân Ukraine khiến bị đói. Liên hiệp quốc cho biết là từ 7-10 triệu người chết đói.

Dạo mình viếng thăm các nước Đông Âu như Tiệp Khắc, Hung Gia Lợi,… khi mình nói họ thuộc khối Đông Âu khiến họ phật lòng. Bác nào chưa đi các nước này thì nhớ là gọi họ Tây âu. Đừng có ngu như em mà kêu họ đông âu, đồng hoá với người man rợ. Họ cho rằng họ thuộc Tây Âu. Có dịp em kể lý do.

Mình hỏi đất nước của họ bị Đức Quốc Xã chiếm đóng rồi đến hồng quân của Nga Sô thì được trả lời là Nga Sô ác hơn Đức Quốc Xã. Do đó, họ muốn gia nhập khối Bắc Đại Tây Dương và dân chủ hoá xã hội vì họ hiểu thế nào là chế độ độc tài từ 1945 đến nay.

Sau thập niên 90 của thế kỷ trước, các nước Đông Âu, gia nhập Liên Hiệp Âu châu, sống trong một chế độ chính trị dân chủ, đã giúp dân họ giàu mạnh lên, đời sống cao hơn xưa rất nhiều. Mình nhớ cách đây, 20 năm về Âu châu chơi thì thấy hiện tượng các người Ba Lan, Tiệp Khắc,…sang Anh quốc, Pháp quốc làm việc rất đông. Kiểu người Việt ngày nay đi lao động ở các xứ Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản để gửi tiền về nuôi gia đình. Mấy năm trước về thì không thấy cảnh này nữa, dân xứ Đông Âu không đi lao dộng quốc tế nữa.

Người ta xét về dân số của khối Liên-Xô từ năm 1926 đến năm 1939, thì được biết dân số Ukraine gia tăng 6.6% trong khi các nước chư hầu như Belarus gia tăng 11.7% hay Nga Sô gia tăng đến 16.9%.

Nguy hiểm nhất là Hoa Kỳ và các nước âu châu biết nhưng không làm gì cả. Nên nhớ dạo ấy Mặt Trận Bình Dân (Front Populaire) rất thịnh hành tại Pháp quốc. Họ say mê chủ nghĩa cộng sản, đến khi Liên Xô tan rã. Mình nhớ khi đi học ở Paris, 25% cử tri Pháp bầu cho đảng Cộng Sản. Các Việt kiều Yêu Nước được họ tung hô, dám đánh cho mỹ cút ngụy nhào. Chán Mớ Đời 

Có người cho rằng ông tổng thống của xứ Ukraine, là một tên hề trước khi được bầu làm tổng thống khiến mình buồn cười. Người Việt chúng ta có tinh thần khoa bảng nên cứ nghĩ một lãnh tụ phải có bằng cấp đủ trò. Theo mình đọc tin tức thì được biết ông ta có học đại học. Nhìn lại các lãnh tụ ở Việt Nam thì mình không thấy ai đã tốt nghiệp đại học cả. 

Bản đồ cho thấy các quốc gia trên thế giới nhận Holomodor là một cuộc diệt chủng. Chúng ta thấy các nước gần Liên -Xô lên tiếng. Ở Á châu có Úc Đại Lợi. Các nước giàu có nhất Liên HIệp Âu Châu thì không như Anh quốc, Pháp quốc, Bỉ, Hoà Lan,..

Khi đi thăm viếng các nước thuộc khối Liên Xô cũ thì mới hiểu lý do Ukraine muốn vào khối Bắc Đại Tây Dương và Liên Hiệp Âu châu. Người Ukraine không muốn bị thống trị bởi Nga Sô một lần nữa. Khối Bắc Đại Tây Dương chần chừ vì ngại ông Nga Sô, kêu là chư hầu của họ. Nói theo bình dân học vụ là vợ cũ của tôi đã ly dị. Nay vợ cũ muốn lấy chồng mới thì chồng cũ cấm, khệnh nó một trận, doạ sẽ đánh thằng chồng mới. Nghe kể ở Việt Nam có ông thần nào tẩm xăng đốt cô bồ vì muốn chia tay. Chán Mớ Đời 

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Làm cách nào để trị bệnh tiểu đường?

 Mình thấy trong phòng một bác sĩ, treo trên tường một tấm bảng ghi bệnh tiểu đường là bệnh ung thư, không chữa trị được khiến mình thất kinh, lo sợ ăn uống cẩn thận nhưng vấn đề là ăn uống ra sao. Lý do là “bệnh tòng khẩu nhập”. Ngày nay, chúng ta bị ảnh hưởng các thông tin sai lệch, tin giả, của giới truyền thông, quảng cáo các sản phẩm nên không biết đâu là bến bờ.

Thêm vào đó, các công ty thực phẩm rao bán với những chế độ dinh dưỡng đủ loại nên chúng ta như bò đội nón. Khi thì nghe người ta nói ông bác sĩ này nói phải ăn chay, khi thì nghe ông bác sĩ kêu phải ăn thịt, khi thì nói ăn gạo lức, khi thì ăn thịt bò nhúng dấm,…

Lấy thí dụ bà nữ hoàng Elizabeth đệ nhị, bà ta gần 100 tuổi, nghe nói mới bị dính covid. Người ta cho biết bà ta bệnh đủ trò như tiểu đường vì cao tuổi. Trên thực tế, bà ta không bị tiểu đường loại II. Lý do là bà ta không ăn chay, bà ta ăn rất ít tinh bột. Nghe kể là máy bay riêng của bà ta, bay sang Bảo Gia Lợi để mua ya-ua loại tinh khiết nhất, chở về cho bà ta ăn. Bà ta được bác sĩ giỏi nhất nhì Anh quốc, chăm sóc nên tin tức y khoa chính chắn. Mình nghèo thì ăn dưa muối, cà muối cũng có Probiotic thế thôi.

Từ ngày mình giảm được 20 cân thì đầu óc bớt lộn xộn, đi đứng thoải mái hơn. Từ 175 cân anh, mình chỉ còn 155 cân anh, BMI <25. Mình muốn xuống nữa nhưng mụ vợ cấm. Vấn đề là tỷ lệ đường của mình, được xem như là tiền-tiểu đường (pre-diabetes) nên tìm cách hạ xuống từ mấy năm nay. Hỏi bác sĩ thì bác sĩ chỉ nói ăn theo kim tự tháp dinh dưỡng của chính phủ Hoa Kỳ khuyến khích. Thêm nữa bác sĩ của mình, bụng to như cái trống chầu, lại khuyên mình nên giảm BMI. Chán Mớ Đời 

Năm này qua tháng nọ cố gắng, theo lời bác sĩ nhưng lượng đường vẫn không thay đổi. Từ ngày mình bắt đầu đọc sách về y khoa, theo các lớp y khoa của đại học y khoa San Francisco thì khám phá ra những gì mình đọc hay nghe thiên hạ thậm chí bác sĩ đều không chính xác. Ăn chay cũng mập. Tiểu đường cũng có người ốm, không nhất thiết béo phì. Thế Lảy nà thế Lào?

Hôm Tết, mình ra nghĩa trang ở Bolsa để viếng mộ ông bà nhạc, chạy qua Peek Family, thấy một ông sư, béo phì, đi khểnh khạn, không nổi đến làm lễ di quan hay cầu siêu cho ai đó. Bụng ông ta to kinh hoàng, khoát áo cà sa thêm vào, hiện thân Trư BÁt Giới. Rau cải không làm mập mà thủ phạm chính là tinh bột như gạo cơm, bánh mì, bún, spaghetti là loại mình thích ăn nhất. Kinh

Chúng ta thấy con bò to đùng, kêu bò bò nhưng lại ăn toàn cỏ. Thế lầy nà thế Lào? Mình có kể vụ này rồi. Ai tò mò thì mò trên bờ-lốc của mình. Con bò trên nguyên tắc là ăn chay, ngược lại mấy con coyote mình thấy trên vườn hay cọp, sư tử, ăn thịt lại gầy, chạy nhanh. Vậy ăn chay khiến chúng ta mập hay ăn thịt (chất đạm) giúp chúng ta gầy? Lý do?

Mình bắt đầu nghe mấy ông bác sĩ tố cáo các hội bảo vệ súc vật, do các công ty thực phẩm chi tiền, để định hướng dư luận ăn chay, không ăn thịt,… quốc hội tiểu bang ra đạo luật về chăn nuôi gia cầm, như nuôi heo, nuôi gà chuồng, phải có kích thước ra sao, để khỏi mang tội xúc phạm đến súc vật,…khiến giá cả thịt leo thang vì phải nuôi đúng tiêu chuẩn. Trên nguyên tắc thì cũng đúng, nếu vậy chúng ta đừng ăn thịt. Đó là lý do chính các công ty thực phẩm mong muốn. Các công ty bán thịt lại tìm cách chống lại, tiếp thị chế độ dinh dưỡng Keto, không ăn gạo lúa mà ăn thịt,…Chán Mớ Đời 

Kim tự tháp về dinh dưỡng là do các công ty thực phẩm lớn nhất hoàn cầu, lobby để được chính phủ mỹ công bố, giúp họ bán thực phẩm. Họ đưa ra những phong trào như ăn Whole Wheat đủ trò để bán sản phẩm. Loại tinh bột nào cũng khiến chúng ta mập, về lâu về dài sẽ đưa đến bị bệnh tiểu đường và đến mất trí nhớ, trả nhớ về không.

Điển hình là các tay nhà nông lớn ở Cali và Florida, lobby phải ăn trái cây, để giúp họ bán trái cây. Từ đó người Mỹ không ăn trái cây theo mùa như khi xưa mà ăn quanh năm trái cây được hái non mấy tháng trước, không có chất bổ hay sinh tố như họ tuyên truyền. 

Mình đi học ở đại học Riverside về trồng trọt. Ông giáo sư đưa quả táo hỏi quả này đã được hái mấy ngày rồi. Ai nấy đều đoán sai. Ông ta cho biết là 9 tháng 18 ngày. Thế thì ăn như không vì không có sinh tố, chất bổ mà chỉ toàn là đường. Chúng ta đi học, được thầy giảng là trái cây phải ăn chín mới có đủ sinh tố, chất dinh dưỡng còn hái non thì làm gì có đủ. Nhiều loại trái chín cây như trái sầu riêng, nay họ hái trước bỏ tủ đông. Mít thì họ cắt một đầu rồi lấy chất hoá học bọc lại để khỏi hư. Họ lại ngâm thuốc để da lán, tươi lâu ngày, ăn vô rất độc. Mình có kể trong vụ thí nghiệm “mua quýt tàu bán ở Phước Lộc Thọ”.

Đường là nguyên nhân đưa đến cơ thể béo phì. Nhiều khi họ xịt thuốc kích thích, diệt trùng, mình ăn vào là ngọng. Mình có theo học một lớp của đại học Riverside về giúp trồng bơ. Họ khuyến khích chủ trại xịt loại thuốc hormone để giúp đậu trái nhiều và to lớn. 1 cây bơ trung bình có đến 1 triệu hoa, trung bình chỉ có độ 500 trái. Trước đây thì họ cấm sử dụng loại này, nay đã được lobby nên FDA cho phép. Mình nghe qua thì ham lắm nhưng thôi không muốn làm giàu, sát hại thiên hạ.

Mình xem mấy phim thấy có lý, quay mấy người to béo, rồi ăn chay thì gầy lại. Nay lại khám phá ra chính các công ty thực phẩm, bỏ tiền để tạo ra cuốn phim tài liệu này để bán sản phẩm của họ. Ngày nay, khi mình xem phim tài liệu về y tế, dinh dưỡng là đều gú-gồ để xem ai bảo trợ để lần ra nguyên do. Đúng hơn thì mình đọc tài liệu cả nhiều nơi để có một cái nhìn riêng. Chúng ta đang sống trong thời đại thông tin nên hay bị tuyên truyền, quảng cáo. Nên nhớ “hữu xạ tự nhiên hương”, nếu tốt thì không ai bỏ tiền ra quảng cáo.

Đây là thống kê năm 2014. Mình vào trang nhà CDC.Gov thì được biết hiện nay 37 triệu người mỹ bị bệnh tiểu đường loại II. Đại loại cứ 10 người Mỹ là có một người bị tiểu đường loại II. Mình nghe các bác sĩ khác kêu là vào năm 2030, con số gia tăng nếu người Mỹ tiếp tục ăn theo chế độ dinh dưỡng như hiện nay, 25% dân số của Hoa Kỳ sẽ bị bệnh này.

Các tin tức mình đã đọc về dinh dưỡng thì càng khiến mình lộn xộn vì bài báo này nói như thế này, ông bác sĩ kia nói thế nọ. Như mình đã kể về ông bác sĩ Fettke, ở Úc Đại Lợi. Ông ta là người bác sĩ độc nhất tại xứ Kanguru, không được phép khuyên bệnh nhân về dinh dưỡng. Lý do là các công ty thực phẩm bán sản phẩm ít lại và cho rằng ông ta không có bằng về dinh dưỡng nên không được khuyên bệnh nhân về dinh dưỡng. Chán Mớ Đời 

Mình đi bác sĩ, bác sĩ nhiều bệnh nhân nên không có thì giờ nhiều. Đa phần, họ xét hồ sơ mình 2 phút trước khi khám nên họ bù trớt. Thay vì hỏi mình trong năm vừa rồi, ăn uống ra sao, tập thể dục mỗi ngày,.. họ chỉ chiếu vào kết quả thử nghiệm máu rồi kêu uống thuốc. Ngoài ra, họ cũng muốn bảo vệ bằng hành nghề họ nên phải theo các quy trình được đưa ra do nhà thương hay hội y sĩ Hoa Kỳ.

Kỳ vừa rồi đi khám sức khỏe thường niên, mình đi vườn về nên mang giày nông  dân, nặng 5 cân chưa kể có dính đất, bận áo quần, áo lạnh nên khi cân là lên hơn 10 cân 165 lbs thay vì 154.8lbs bình thường. Độ đo không chính xác thế là BMI của mình hơn >25. Thế là ông bác sĩ kêu phải uống thuốc vì mập quá. Chán Mớ Đời 

Cứ 6 giây đồng hồ, là chúng ta có một người trên thế giới qua đời vì căn bệnh tiểu đường này. Cho nên ai có tiền thì mua cổ phiếu của các công ty sản xuất thuốc về tiểu đường và statins. Mình ghét họ nhưng vẫn phải mua cũng như Philips Morris bán thuốc lá.

Các chuyên gia cho rằng bệnh tiểu đường là bệnh cấp tính, không chữa trị được như vị bác sĩ mình quen treo tấm bảng trên tường. Mình có theo dõi một Seminar của một bác sĩ bên Anh quốc, kể ông ta cũng bị tiểu đường nên không biết nói gì với bệnh nhân của ông ta, ngoài việc theo kim tự tháp dinh dưỡng và tập thể dục trong suốt 20 năm trời. Đến khi ông ta tìm được cách chữa trị, tự trị liệu cho chính mình.

Ông ta cho rằng, ông ta chỉ cần thay đổi chế độ dinh dưỡng. Thay vì ăn chay, ăn tinh bột, các chất dinh dưỡng tạo ra đường thì ông hạn chế hết, chỉ ăn protein như thịt cá thì giảm cân và từ từ bệnh tiểu đường biến mất, không cần uống thuốc.

Làm sao để bình dân học vụ bệnh tiểu đường? Các chất dinh dưỡng khi tiêu thụ vào sẽ biến đổi một số ra Glucose, tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động. Lấy thí dụ như sau:

Điển hình mùa đông chúng ta phải sưởi ấm căn nhà. Muốn sưởi ấm, chúng ta cần những loại như cây, khúc gỗ hay nhánh cây để đốt, tạo ra năng lượng nhất là phải đóng cửa sổ và cửa ra vào để hơi ấm không thoát ra ngoài. Nhánh cây (tinh bột) thì chúng ta đốt cháy nhanh tàn, còn các khúc gỗ (chất đạm) cháy lâu hơn cành cây, các khúc cây to (chất béo) thì lâu nhất. Khi đã bị đốt hết thì còn lại tro tàn. Phải xử lý ra sao?

Các tế bào của chúng ta cần nhiên liệu và ty thể như máy động cơ. Ty thể chúng ta hoán chuyển nhiên liệu thành ATP (Adenosine Triphosphate) giúp biến hoá trong cơ thể, đưa năng lượng đến các tế bào như xăng được bơm vào carburator và được bougie đốt cháy khiến các sú-ắp quay tạo ra năng lượng khiến động cơ nổ chạy.

Cơ thể dùng Glucose, tinh bột, chất béo hay amino acid từ protein (chất đạm) để đốt tạo năng lượng cho ty thể. Tinh bột được đốt rất nhanh như mấy nhánh cây được lửa đốt cháy rất nhanh. Do đó sau khi ăn cơm, bánh mì,.. (tinh bột) chúng ta mau đói vì được đốt rất nhanh. 

Theo chế độ dinh dưỡng ngày nay, chúng ta ăn không những 3 bữa mỗi ngày mà có thể đến 5, 6 bữa. Sáng ăn lúc 7 giờ, đến 10 giờ chơi cái bánh hay trái chuối, trưa ăn cơm xong thì độ 3 giờ làm thêm cái bánh, hay chè khoai môn, khoai tây chiên khô, hay gì đó, ya-ua rồi tối đến ăn cơm chiều rồi 8-9 giờ tối ăn thêm khi xem xi-nê, truyền hình rất tình tứ với bắp rang trước khi đi ngủ.

Đói thì phải lăn vào bếp ăn tiếp, do đó cứ vài tiếng là thấy đói lại. Khi hết nhánh cây thì chúng ta ra khỏi nhà lấy thêm nhánh cây đem vào (ăn) thì phải mở cửa để đem thêm nhánh cây vào sau đó đóng lại. Đó là công việc của tuyến tuỵ (pancreas), mở cửa để đưa Glucose vào và đóng lại. 

Ăn tinh bột, tạo nên Glucose rồi insulin

Lúc mở cửa để đem nhánh cây vào (ăn) thì hơi ấm bị thất thoát khá nhiều. Một thời gian sau, cứ mở đóng hoài cánh cửa sẽ bị hư. Để hơi ấm không thoát ra ngoài, người ta đóng cửa, khoá lại. Hiện tượng này gọi là kháng insulin nhưng cơ thể cần glucose nên người ta phải tìm cách nhét insulin vào bằng cách uống thuốc hay chích như thể họ đục một cái lỗ trong tường rồi truyền vào than hay chất gì có thể đốt trong lò sưởi. Do đó có nhiều người gầy nhưng bị bệnh tiểu đường vì họ ăn nhưng không tạo được insulin, để truyền vào cơ thể vì cửa bị khoá chốt. Chán Mớ Đời 

Để mình tìm cách bình dân học vụ về ăn tinh bột. Thay vì ăn ngày 3 bữa, chúng ta lại ăn snack, chè đủ trò giữa các bữa ăn. Cứ xem như mình đem vào nhánh cây nhiều quá nên nhét vào lò sưởi đầy nên thay vì cháy, chúng trở thành than. Chúng ta lại lấy ra than ra chất bên cạnh để bỏ nhánh cây khác vào. Dần dần than chất đầy nhà, chúng ta phải xây thêm mấy kho để chứa đó là chất béo dư thừa khi chúng ta ăn quá nhiều, khiến cái bụng phệ ra. 

Mình có giải thích chất béo theo kiểu tủ ngăn đá như sau: khi hai đứa con còn đi học. Mình mua đồ ăn ở Costco mỗi tuần, để nấu cho chúng ăn trong tuần. Con nít ăn như cọp nên phải tiếp tục đi mua vì tủ lạnh hết thức ăn nhanh. Khi chúng đi học xa thì quen mua ở Costco nên đồ ăn nhiều. Hai vợ chồng không ăn nhiều như xưa, ăn không hết nên lấy hộp bỏ vào rồi bỏ ngăn đá. Từ từ ngăn đá đầy thức ăn cũ (đó là chất béo nơi cái bụng hay chỗ nào khác trên cơ thể). 

Muốn hết béo thì chúng ta ngưng mua đồ ăn, lấy đồ trong ngăn đá ra hâm lại để ăn. Đó là cách vô thất, nhịn đói, để cơ thể lấy chất béo ở bụng và các nơi khác tiêu thụ, khiến chúng ta giảm cân. Tủ lạnh chạy ngon ơ, ít tốn điện. Đó là cách mình làm giảm cân và chất béo qua cách vô thất định kỳ. Ngày xưa, ông Xu Huệ ở Đà Lạt, có hướng dẫn thiên hạ vô thất. Xong om

Trong khi chúng ta ăn chất đạm (protein) như đun mấy thanh củi thì lâu tàn hơn, ít phải đóng mở cửa để đem củi vào. Nếu dùng thân cây to (chất béo) để đốt lò sưởi thì cháy lâu cả đêm hay cả ngày. Lâu đói, ít  ăn lại. Khi chúng ta ăn protein, chất đạm như đậu, thịt thì cảm thấy lâu đói.

Mình chỉ tìm cách hiểu một cách bình dân học vụ cho dễ nhớ vì các từ y khoa khá phức tạp. Cơ thể con người không cần phải tiêu thụ tinh bột để sống. Chúng ta chỉ cần một ít glucose và fructose mà người ta gọi Gluconeognenesis và polyol.

Glucose gồm phân nữa là đường và phân nữa là fructose. Gạo, bánh mì, spaghetti, khoai là tinh bột glucose carbohydrate . Fructose là đường của trái cây.

Khi glucose được thấm vào đường ruột, sẽ đưa thẳng lên đến não bộ, sau đó glucose sẽ đi vào trong cơ bắp dưới sự hướng dẫn của insulin. Đây mới là điều đáng nhớ là cơ thể chỉ cung cấp 4 gram của glucose cho mỗi lần, còn dư thì chuyển thành Glycogen và chất béo. Như mình nói trên, là lò sưởi chỉ có thể chứa một số nhánh cây thôi nên không đốt cháy hết được nên chỉ ủ thành than (chất béo) rồi chứa trong kho.

Người ta cho biết một lát bánh mì có độ 5 muỗng cà phê glucose, mà một muỗng đường cà phê có độ 4 gr, xem như 20 gr nếu mình ăn một lát mì. Do đó khi đi mua thực phẩm, cần xem bao nhiêu gr đường rồi chia cho 4 là biết bao nhiêu muỗng đường. Mình để ý, mỗi lần đi Costco mua bánh croissant về ăn là vài ngày sau thấy lên cân ngay. Đồng chí gái không ăn nên sợ hư nên mình chơi mỗi lần 3 croissant. Chán Mớ Đời 

Từ độ khám phá ra vụ này mình hết dám ăn bánh mì, croissant hay cơm,… nhắc lại là bệnh tiều đường là nguyên do không biến thể được glucose vào cơ thể. Bớt ăn tinh bột. Ra phố mình kêu phở không bánh phở.

Muốn chữa bệnh tiểu đường, giảm hàm lượng glucose vào cơ thể. Ăn rau cải, chất đạm và chất béo loại tốt. Mình phải lái xe 40 dậm để mua dầu olive loại chính gốc, từ trong thùng ra, thay vì mua ở siêu thị đều bị pha hết. Dầu olive tốt đều được bỏ trong chai thuỷ tinh màu đen để tránh ánh sáng. Cần nhất là không dùng dầu công nghệ mà mình đã kể.

Đồng chí gái kêu sao mình có thể nhịn đói lâu. Lý do là mình bắt đầu ăn theo chế độ một ngày một bữa (One Meal A Day). Cơ thể từ từ quen. Lúc đầu mình ăn theo chế độ Intermittent Fasting, ăn trong vòng 8 tiếng, sau đó thì giảm dần. Sau này, ăn chất đạm hay chất béo thì thấy no lâu. Ăn đậu phụng, hạt nhân, óc chó, dầu olive thì không thấy đói vì các loại này là củi nên cháy lâu. Ăn thịt đủ trò thì no lâu, không đói như ăn bánh mì croissant hay cơm,…như xưa. Cơ thể thon lại. Tóc bớt bạc, hơi đen lại. Hy vọng vài năm nữa tóc sẽ đen lại hoàn toàn.

Có dạo, đang tập ở Đông Phương Hội, một bác lớn tuổi, bổng nhiên quỵ xuống. Mình thấy bác hơi lộn xộn nên kêu người đứng cạnh chụp bác lại để tránh bị ngã. Có chị y tá quen mấy cảnh này thêm tại nhà vì có mẹ già đã từng gọi cầu cứu Khoa nên lấy kim đâm 10 đầu ngón tay, cho máu rỉ ra rồi xoa dầu nóng, cho ăn viên kẹo, từ từ bác khoẻ lại. Có lần đồng chí gái, đi bộ với mình về, cô nàng bổng đổ mồ hôi như tắm, mình bắt mạch thì thấy chậm nên cũng lấy kim trong ví ra để châm 10 ngón tay, xoa dầu rồi lấy mật ong pha nước ấm cho uống mới đỡ lại. Từ vụ bác tập quỵ ngã, mình thủ trong ví 2 cây kim mà người ta dùng để chích lấy máu đo tiểu đường. Khi gặp ai bị vụ này thì cứ rút kim ra chích ở 10 ngón tay để giúp máu lưu thông. Điển hình là khi mình mở vòi nước, không chảy thì mở nắp bình nước thì sẽ giúp nước thoát ra.

Trường hợp máu thiếu glucose. Thường cơ thể thấy đầu nhẹ, đổ mồ hồi và ít cảm nhận. Lý do nhiều insulin

Có nhiều glucose trong máu vì ăn quá nhiều tinh bột, ít insulin, ít thuốc tiểu đường. Trường hợp nặng có thể đưa đến tử vong.

Hiện tượng này được xem là thiếu đường (hypoglycaemia) đó là hệ ứng của bệnh tiều đường. Ngoài ra có một hiệu ứng khác là nhiều đường thì gọi là hyperglycaemia.

Nhớ hình ảnh này, khi chúng ta ăn nhiều tinh bột, các mạch máu sẽ bị cứng như miếng bánh mì nướng, sẽ kể sau lần sau nếu nhớ.

Cách tốt nhất là nên tìm cách giảm chất đường trong máu. Mình có độ đường được xem là pre-diabetes, tiền tháo đường. Lý do được giải thích như sau: khi chúng ta bỏ miếng bánh mì vào lò nướng thì miếng bánh mì sẽ bị cứng dòn và hơi bị cháy. Hiện tượng được gọi là Advanced Glycation End (AGE). Được biết đến là phản ứng Maillard do một khoa học gia pháp tên Louis Maillard khám phá và được các công ty thực phẩm sử dụng để làm thức ăn bán cho chúng ta.

Tháng trước, mình thử làm bánh mì để xem phản ứng hoá học khi nhồi bột, để tìm hiểu hiện tượng, phản ứng hoá học của bột mì và men và độ nóng. Thôi hơi dài, ngưng ở đây, sẽ viết tiếp lần sau (còn tiếp)

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Tại sao các nước tây phương lại giàu có?

 Sống tại âu châu và mỹ châu gần 50 năm, mình cứ đặt câu hỏi, lý do nào người tây phương lại giàu có dù trên thực tế họ không thông minh hơn người á châu hay các chủng tốc khác. Thêm tinh thần bị trị, bị người Tàu cai trị rồi đến người da trắng cai trị gần một thế kỷ nên chúng ta đâm sợ, ngưỡng mộ người tây phương quá mức. Có thể làm bằng mọi cách để được như người tây phương. Như cắt mắt, nhuộm tóc vàng hay ưa chuộng các sản phẩm của người tây phương hơn của người á châu thực hiện.

Tại sao phải chuẩn bị giấy tờ cho mai sau?

 Hôm qua, có một chị bạn gọi điện thoại hỏi về Living trust. Cách đây mấy năm, được tin anh chồng bị ung thư, chị ta có hỏi mình, nhờ giới thiệu luật sư để làm giấy tờ thừa kế nhưng vì ở tiểu bang khác nên chị ta mướn luật sư địa phương làm. Nay anh chồng mới qua đời, người làm thuế, kêu phải thuê người định giá tài sản. Chị ta có liên lạc với luật sư, đã làm Living trust cho vợ chồng chị ta nhưng họ chưa trả lời, khiến chị lo lắng.

Định giá tài sản để xem có trên 22.5 triệu để đóng thuế. Còn dưới 22.5 triệu thì không phải đóng thuế tài sản. Vấn đề là không biết cấu trúc của living trust của luật sư làm ra sao. Phần tài sản của anh chồng được chuyển cho chị ta hay qua con cháu.

Mình trấn an, nói kiếm luật sư khác, không bắt buộc phải mướn luật sư cũ để làm giấy tờ chuyển nhượng tài sản vì đã làm living trust. Điều quan trọng là kiếm luật sư chuyên về luật gia đình, tài sản,… nhiều khi mình được ai giới thiệu luật sư thậm chí là cố vấn pháp lý nhưng họ chuyên về đụng xe tai nạn nên không rành luật thừa kế. Họ kiếm đồng nghiệp chuyên về luật gia đình, để bán mối, lấy huê hồng nên mình phải trả gấp đôi. Họ lại không rành nên mất thì giờ chờ đợi đồng nghiệp trả lời.

Hôm trước, thằng con mình nhờ đi đến văn phòng luật sư để lo chuyện cá nhân. Đến văn phòng thì khám phá là một tên cố vấn pháp lý, hắn bảo đợi rồi 15 phút sau, một tên luật sư Mỹ từ Long bEach đến nên chỉ hỏi chuyện rồi đòi đặt cọc trước rồi sẽ tính thêm sau này. Mình kêu luật sư của mình cho chắc ăn. Luôn tiện giải thích cho thằng con, làm gì liên quan đến pháp lý là kiếm tên giỏi nhất dù đắt tiền. Tiền nào của nấy.

Mình làm living trust với một luật sư nhưng khi hữu sự thì có thể kiếm luật sư khác, chỉ cần đưa giấy tờ đã làm với luật sư trước đây thì họ có thể theo đó mà lo thủ tục thừa kế.

Mình hỏi chị ta là luật sư làm A, B Trust hay A,B, C trust thì chị ta không trả lời được. Chị nói là con cái đến 35 tuổi mới được nhận gia tài. Cái này thì luật sư nào cũng làm cả. Sợ con cháu trẻ lấy tiền rồi tiêu pha hết khi còn non dại. Mình hỏi là tài sản đã chuyển qua living trust hết chưa. Chị ta nói đã chuyển hết. Đó là điểm quan trọng. Hôm trước, có người hỏi mình, phải chuyển sổ đỏ qua living trust khiến mình ngọng. Mình nói bắt buộc nếu không thì làm living trust để làm gì. Chị ta gửi cho mình cái giấy chuyển tên sổ đỏ thì mình thất kinh vì không thấy ngày tháng thành lập của living trust. Mình hỏi lại thì chị ta kêu có ngày tháng. Hoá ra chị ta nghĩ là ngày tháng thị thực chữ ký. Mình đoán là chắc nhờ ai là cố vấn pháp lý, không rành hoặc tự lên mạng làm.

Để mình giải thích lại. Khi mình làm living trust xong thì tên luật sư đòi chuyển hết tên, nhà cửa xe cộ qua living trust. Mình đưa cho hắn sổ đỏ căn nhà đang ở để làm thôi rồi dựa theo đó mà làm mấy cái khác vì họ chặt rất đẹp. Mình tự làm được theo mẫu của luật sư rồi mang ra County để chuyển tên.

Ngoài ra thì mình bỏ vào Land Trust các xe cộ, nhà cho thuê thay vì living trust chỉ cần đề beneficiary là living trust của mình, để dễ làm việc, mua bán.

Tên của cái trust mình làm luôn luôn phải có ngày mình thành lập. Lúc nào cũng có tên của người “trustor” (người sáng lập) và tên người “Trustee” (người điều hành), quan trọng nhất là ngày thành lập như ngày sinh của pháp nhân (trust). Thí dụ: vợ chồng Chí Phèo và Thị Nở có căn nhà, muốn làm living trust thì sẽ đặt tên pháp nhân gia đình như sau: “Chí Phèo Nguyen and Thị Nở Nguyen as the trustees of the Nguyen Family Trust, dated 02-22-2022.

Chí Phèo và Thị Nở là Trustee (có thể được thay đổi bởi người sáng lập trustor)

Nguyễn Family trust là tên của cái trust nhưng biết bao nhiêu người mang tên họ NGUYEN. Do đó phải có ngày thành lập (tương tự ngày sinh của mỗi cá nhân). Đi bác sĩ, hay tiệm thuốc tây, họ đều hỏi tên gì và ngày sinh tháng đẻ để kiểm chứng mình là bệnh nhân.

Dated 02-22-2022 là ngày thành lập. Sau này mình có thay đổi hay gì thì cũng giữ cái tên và ngày thành lập này vì chúng ta không thể nào có hai ngày sinh Cả. Ngoài trừ mình cho khai tử cái living trust này để làm cái mới.

 Mình không đọc living trust của vợ chồng chị ta nên không biết gì cả, dặn kiếm hai luật sư khác để tham vấn. Tốn tiền một tiếng đồng hồ nhưng để hiểu rõ vấn đề hơn là đưa cho một luật sư, tha hồ nói bú xua la mua, rồi chặt chém không nương tay. Hôm trước, đi ăn với nhóm đài truyền hình, họ nói một luật sư ở Bolsa, hình như bị rút bằng.

Vấn đề chúng ta làm living trust nhưng không hiểu rõ đã làm gì. Luật sư thì họ cứ lấy phần mềm rồi ghi tên tuổi của mình rồi in ra để ký, bỏ mấy ngàn trong túi. Mình sợ tốn tiền nên không dám hỏi. Do đó nên đi seminar miễn phí để tìm hiểu thêm. Trả tiền luật sư để tham khảo. Đi vài người để hiểu vấn đề hơn. Cứ sợ tốn tiền nên dốt văn hoàn dốt. Người Mỹ hay nói: “if you think education is expensive, try ignorance hay knowledge is power”. Hậu sự là điều chúng ta không dám bàn hay nhắc đến. Không phải ai cũng có khả năng đọc living trust để hiểu vấn đề. Lâu lâu nên lấy living trust và di chúc ra đọc thì mưa lâu thấm đất.

Mình làm living trust, thay đổi 3 lần mới có chút khái niệm về những gì mình đã làm. Vấn đề là lỡ mình có chuyện gì thì đồng chí gái ngọng vì cô nàng dù được giải thích nhưng mờ mờ về vấn đề này. Do đó mình có viết thư để lại là khi mình có mệnh hệ nào thì nên liên lạc vài người bạn của mình để họ giải thích cho rõ. Đề số điện thoại và email của họ xuống. Họ giúp kiếm luật sư để lo cho vụ này. Đang tìm cách giải thích cho thằng con từ từ để nó hiểu và lo cho vấn đề sau này.

Do đó, chúng ta nên ghi lại những gì đã làm trong living trust và di chúc để khi hữu sự thì người thân có thể dựa theo đó mà lo thủ tục. Thứ nhất để khỏi mất thì giờ, thứ hai là để khỏi tốn luật sư phí nhiều. Luật sư sẽ lợi dụng cơ hội tang gia bối rồi để chặt chém. Lâu lâu con cháu xum họp thì cũng nên nhắc đến dù mất vui.

Mình là trùm sò nên để giấy tờ lại là cho, hiến tặng khoa học cơ thể của mình. Vợ con khỏi phải tốn tiền làm đám ma, mua hòm vớ vẩn. Thay vì làm đám ma, vợ con dùng tiền đó đi du lịch một chuyến vui vẻ. Khỏi lo ma chay thầy cúng chi cả. Tốn tiền vô ích vì mình chắc chắn sẽ xuống địa ngục.

Nên ghi xuống tài sản có gì. Vàng bạc, Stocks, đầu tư, mật mã,…để lại giúp vợ con hay chồng biết sự việc mà mò.

Qua tình hình của chị bạn, đã làm living trust rồi, nay đến lúc hữu sự còn ngọng huống chi con cháu của mình mới 20 tuổi đầu hay người được chỉ định làm giám hộ mà i tờ về các vấn đề tài Chánh, giấy tờ thủ tục.

Do đó, tốt nhất là nên tìm hiểu cho kỹ lưỡng rồi thực hiện, viết xuống những gì mình đã làm để con cháu hay vợ con theo đó mà làm khi hữu sự. Xong om

Có chị bạn gửi chương trình này, ai cần thì ghi danh:

Estate Planning: How To Protect Yourself, Your Loved Ones, And Your Assets Wednesday, February 23rd at 6:30pm - 8:30pm Saturday, February 26th at 10am - noon

This is a free online webinar where you will learn what happens to your family and assets when something happens to you. Even if you already have a will or trust, this webinar will be beneficial to you, as we will share the reasons why many wills and trusts do NOT work as intended, especially in protecting your minor children.

To sign up for either webinar session, click the button below to go to our registration page.

Click here to sign up!

If you have already completed your estate planning with us, but know someone who would be interested in attending this webinar, please forward this email to them. We look forward to seeing you next week!

Best regards, Beatrice Phan, Esq. Beatrice Phan Law 38 Corporate Park Irvine, CA 92606 (949) 304-8433 www.bphanlaw.com

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn 

Song Tịch hay Đa Tịch

 Thế vận hội mùa đông tại Bắc Kinh vừa kết thúc, người Mỹ bắt đầu bàn đến vấn đề song tịch của cô lực sĩ Eileen Gu (Cốc Ái Linh). Có người tàu chê cô ta, nhất là cô lực sĩ gốc tàu khác, trượt băng nghệ thuật, bị ngã khi tranh tài, khiến đội Trung Cộng về hạng thứ 5. Người thì ca tụng cô Gu như anh hùng lao động được đảng và nhà nước đào tạo. Họ cho rằng, cô Gu đã được Trung Cộng cho phép đặc biệt, có song tịch để thi đấu cho Trung Cộng. Lý do là Trung Cộng không cho phép song tịch. Trung Cộng đi tắt để được một nữ lục sĩ, có khả năng đem về cho họ 3 huy chương. Nói chung thì với chế độ độc tài thì ít khi họ theo  luật lệ của họ đưa ra.

Truyền thông Trung Cộng cho rằng Giấc Mơ Hoa Kỳ đã chết, khiến cô gái sinh tại Hoa Kỳ, thi đấu cho Trung Cộng. Vạn tuế Giấc Mơ Trung Cộng. Chán Mớ Đời 

Người thì cho biết, các lực sĩ nào của Trung Cộng thi đấu cho các nước khác, còn giữ quốc tịch Trung Cộng hay không. Mình thấy có nhiều tay vợt bóng bàn gốc tàu, đánh cho Hoa Kỳ, Lỗ Ma Ni, Tiệp,.. vấn đề là họ không đoạt gì cả. Sau đó thì về lại Trung Cộng sinh sống hay ở lại Hoa Kỳ hay các nước mà họ thi đấu để sống khi về già. Mình ít để ý mấy vụ này, chỉ thấy khi thế vận hội đang tranh tài thì thấy toàn là tên tàu thay vì tên mỹ họ tàu.

15 ngày tham dự thế vận hội, cô Gu bỏ túi 15 triệu và số tiền khổng lồ sẽ đến nữa. Chưa kể 31 triệu trước khi tham dự và các công ty ngoại quốc nhảy vào thị trường Trung Cộng, mướn cô ta làm tiếp thị.

Cô Gu này mới 18 tuổi nên không thể nào bảo cô ta đã từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ vì chưa đến tuổi vị thành niên nên không làm được. Nếu mình không lầm có một cô lực sĩ đánh quần vợt khác, mang tên Naomi Osaka, sinh tại Hoa Kỳ và thi đấu cho Nhật Bản. Cô này dạo này bị áp lực khá nhiều nên tranh tài hay bị loại. Mình có xem một phim tài liệu về cô ta. Mẹ người nhật, bố người Mỹ da đen. Cho thấy khi chính trị xía vào thì mới có những câu hỏi quốc tịch được đặt ra.

Thường thì không thấy người Mỹ chỉ trích vụ này lắm vì họ tôn trọng tự do chọn lựa của mỗi cá nhân. Kỳ này Hoa Kỳ không đoạt nhiều huy chương nên có người bực mình nên báo chí khơi mào, đánh bú xua la mua. Không như Naomi, họ vẫn xem là đấu thủ người Mỹ dù thi đấu cho Nhật Bản.

Có nhiều người lên tiếng chỉ trích các lực sĩ tham dự thế vận hội, im lặng không chỉ trích Trung Cộng vi phạm nhân quyền, đàn áp các người Uighurs nếu không sẽ bị truật xuất, không được tranh tài. Cả đời họ luyện tập để có một vé tham dự thế vận hội nên họ bỏ quên hết những căn bản đạo Đức con người để thi đấu giúp Trung Cộng thành công trong việc phô trương thanh thế.

Thậm chí Nga Sô dù bị cấm thi đấu nhưng họ vẫn nể sợ Putin, cho phái đoàn Nga Sô thi đấu dưới danh nghĩa uỷ ban thế vận hội Nga Sô. Thế giới khiếp sợ trước Mạc Tư Khoa. Họ lại biết cô bé trượt băng nghệ thuật bị dính doping nhưng phải thi đấu. May quá, cô ta không thắng nếu không thì thế giới lại bị mất mặt. Putin đợi sau Thế VẬn Hội mới tấn công Ukraine. Dù muốn dù không, Hoa Kỳ không có khả năng bảo vệ Ukraina. Hỏi người Mỹ xem có ai muốn chết để bảo vệ tự do cho người Ukraina. Chắc chắn sẽ không có ai tham gia. Bao nhiêu người Mỹ biết nước Ukraina nằm ở đâu.

Hoa Kỳ không thể nào chịu thêm một cuộc chiến nữa. Trung Cộng đã mạnh lên khi Hoa Kỳ bị sa lầy tại trung đông từ 9/11/01 đến nay. Hôm trước, nghe đài France culture của pháp, họ cho biết chủ nghĩa thực dân pháp đã kết chung tại Phi Châu. Lính pháp rời khỏi các thành phố phi châu như lần cuối tại Đông Dương vào năm 1956. Họ cho biết; ngày nay Trung Cộng và Nga Sô đã thay thế hoàn toàn nước Pháp tại các thuộc địa cũ của xứ này.

Có rất nhiều người Mỹ sinh sống ở hải ngoại, muốn bỏ quốc tịch mỹ nhưng rất khó khăn về thủ tục hành chính. Thậm chí ông Paul Getty, một thời giàu có nhất Hoa Kỳ cũng từ bỏ quốc tịch mỹ khi về già. Một trong nhưng khó khăn của việc từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ, là phải đóng thuế hết nhưng cái gì nợ nước mỹ trước khi được huỷ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ. Anh có thể sống cả đời anh tại hải ngoại, nhưng anh vẫn phải đóng thuế lợi tức cho chính phủ Hoa Kỳ trên nguyên tắc hàng năm.

Nếu anh ở Hoa Kỳ, sau khi đóng thuế xong thì có thể xin từ bỏ quốc tịch, chạy về Việt Nam hưởng già. Bằng không thì mỗi năm, anh phải khai thuế. Khai thuế, anh phải kèm theo tờ khai thuế của nước đang sinh sống để sở thuế chiếu theo mà đánh thuế lợi tức anh hàng năm. Anh quên đóng thuế vì nghĩ ở Việt Nam là ngọng. Buồn đời, anh về lại Hoa Kỳ tại phi trường sẽ được sở thuế hỏi thăm. Nghe nói có nhiều người Mỹ ở ngoại quốc muốn từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ nhưng rất khó. Họ có thể có song tịch, quốc tịch tại địa phương đang sinh sống nhưng muốn từ bỏ quốc tịch Hoa Kỳ thì phải đóng cho hết thuế, nghĩa vụ công dân.

Ai trên đời đều chạy theo cơ hội kiếm tiền, giúp đời họ thoải mái hơn. Mình được Pháp quốc cho học bổng, đào tạo nhưng khi ra trường, không tìm được việc làm nên bò đi xứ khác kiếm ăn rồi đưa đẩy mình sang Hoa Kỳ. Không lẻ mình thuộc dạng ăn cháo đá bát? Mình vẫn không quên ơn của nước Pháp nhưng vì miếng ăn phải sang Thuỵ Sĩ, Anh quốc, Ý Đại Lợi,… rồi định cư tại Hoa Kỳ. Do đó, khi có cuộc tranh tài thể thao mình đều ủng hộ các đội tuyển Pháp, Ý Đại Lợi, Thuỵ Sĩ, Anh quốc. Pháp đoạt vô địch túc cầu thế giới, mình cũng ăn mừng bằng cách ra tiệm mua cái phô mát và bánh mì baguette về ăn mừng chiến thắng.

Mấy người khi xưa, chửi bới Việt Cộng đủ thứ, vượt biển. Sau này, thấy có cơ hội làm ăn tại Việt Nam thì bò về, chi cho công an, để làm ăn. Mình có mấy người bạn về Việt Nam làm ăn, rên là phải chi cho mấy ông để được bảo kê làm ăn. Đó là sự chọn lựa của họ. Có nên trách họ hay không? Họ trốn ra khỏi Việt Nam cũng vì muốn tìm một cuộc sống khá hơn tại Việt Nam. Đó là tỵ nạn kinh tế như các người di dân lậu tại Hoa Kỳ.

Khi Cao Uỷ Tỵ Nạn hỏi thì họ phải nói là tỵ nạn chính trị. Người chống cộng thật sự thì không về Việt Nam làm ăn. Mình nghe nhiều ca sĩ hải ngoại về Việt Nam, bị đì mệt thở, cấm hát chỗ này, chỗ kia nhưng vì miếng ăn họ phải chấp nhận để có chút tiền vào tuổi già. Ở Hoa Kỳ, ít có khán giả vì đã quá tuổi. Mình nên cảm thông họ. Thậm chí mấy người đi theo phái đoàn y tế về Việt Nam, giúp đỡ người nghèo, cũng phải mềm mềm với công an khu vực để có thể giúp người nghèo. Thằng con mình đi theo phái đoàn y tế về Việt Nam, mới khám phá ra Việt Cộng là ai. Nếu mình nói Việt Cộng dã man,…thì nó sẽ không hiểu nhưng khi chung đụng 15 ngày làm việc tại Việt Nam thì nó mới hiểu tại sao mẹ nó phải bỏ nước của đi.

4 năm nữa, chưa chắc cô Gu sẽ còn cơ hội thi đấu vì sóng sau đẩy sóng trước. Đó là luật đào thải. Cô ta có  một thời gian ngắn để hái tiền. Chưa đoạt huy chương đã lãnh được 31 triệu đô la, nay thì chắc vài trăm triệu. Lại có màn P.R., được đại học Stanford nhận vào. Đại học thì họ nhận các lực sĩ số một để thi đấu, quảng cáo cho đại học của họ để kiếm thêm tiền của bá tánh.

Mình rất ngạc nhiên khi thấy anh bạn theo dõi túc cầu Việt Nam, thậm chí thức khuya để xem. Mình thì chỉ xem đội tuyển Hoa Kỳ đá còn đội tuyển Việt Nam thì không. Theo mình thì tài nghệ còn thua xa thế giới lắm. Nam Hàn và Nhật Bản đang bắt kịp thế giới. Mình thích nhất là xem mấy đội phi châu đá.

Năm tới, có giải túc cầu nữ mà đội tuyển Việt Nam đã dành vé tham dự. Nếu đội tuyển đụng đội tuyển Hoa Kỳ thì mình sẽ ủng hộ ai? Nói đại khái thì ai đá hay thì mình ủng hộ. Chủ nghĩa huề vốn. Nhớ lần trước, khi đội tuyển Pháp đá với hội tuyển Hoa Kỳ thì mình có sự xung đột, không biết ủng hộ phe nào. Khi Hoa Kỳ thắng thì mình thở phào, vui mừng. Có lẻ mình mỹ hơn mình nghĩ.

Sơn đen nhưng tâm hồn Sơn trong trắng, nhà Sơn nghèo giang nắng Sơn đen 

Nguyễn Hoàng Sơn