Ngày Chiến Sĩ Trận Vong

Nhớ dạo mới sang Cali, mấy người bạn hay rũ đến mấy chỗ bán xe nhân ngày lễ tưởng niệm chiến sĩ trận vong (Memorial Day), để ăn hamburger miễn phí. Cứ vào mấy ngày lễ này vào mùa hè thì các nơi bán xe, tổ chức làm barbecue, dụ dỗ người Mỹ mua xe mới.

Memorial Day, ngày tưởng niệm chiến sĩ trận vong, là một ngày lễ quốc gia của Hoa Kỳ. Thường được tổ chức vào ngày thứ 2 cuối cùng của tháng 5, tưởng niệm các đàn ông, phụ nữ đã chết khi thi hành nghĩa vụ trong quân đội Hoa Kỳ.

Lễ này thường được gọi là “Decoration Day”, khởi đầu những năm sau cuộc nội chiến và trở thành ngày lễ quốc gia vào năm 1971, hơn 100 năm sau cuộc nội chiến kết thúc. Người Mỹ thường đi viếng mộ thân nhân hay đài tưởng niệm, gia đình xum họp hay đi xem diễn hành trong các thành phố, thường được xem là khởi đầu cho mùa hè.

Sáng này chạy lên vườn, chạy ngang cái nghĩa địa, thì thấy cờ mỹ được cắm đều trên các mộ. Chắc chủ Đất nghĩa trang cho cắm cờ.

Cuộc nội chiến Hoa Kỳ chấm dứt vào mùa xuân năm 1865, có nhiều người chết nhất lịch sử chiến tranh Hoa Kỳ nên cần thành lập các nghĩa trang quốc gia. Vào những năm 1860, có nhiều thành phố bắt đầu tổ chức các cuộc tưởng niệm cuộc chiến vào mùa xuân để tưởng nhớ người thân đã nằm xuống trong cuộc chiến.

Không ai biết các buổi lễ tưởng niệm này khởi đầu từ đâu, thành phố nào nhưng vào năm 1966, chính phủ liên bang tuyên bố thành phố Waterloo, tiểu bang New York, chính thức là nơi phát sinh ra ngày tưởng niệm chiến sĩ trận vong đầu tiên ngay 5 tháng 5 năm 1866. Sao giống ngày cô hồn ở Việt Nam 5 tháng 5.


Ngày 5 tháng 5 năm 1868, tướng John A. Logan, đứng đầu một tổ chức cựu chiến binh miền Bắc, kêu gọi một ngày tưởng niệm quốc gia và lấy ngày 30 tháng 5 năm đó để trang trí, cắm hoa cho các mộ chiến sĩ đã chết trong cuộc nội chiến. Ông ta gọi là “decoration day” vì không tưởng niệm trận đánh nào cả.

Lễ “Decoration Day” đầu tiên, tướng James Garfield đọc diễn văn tại nghĩa trang quốc gia Arlington, có 5,000 người tham dự tại nghĩa trang có 20,000 mộ ở đây.

Các tiểu bang miền Bắc tổ chức ngày tưởng niệm này mỗi năm đến năm 1890 tuyên bố là ngày tưởng niệm của tiểu bang. Trong khi đó các tiểu bang miền nam, thua trận cũng có làm tưởng niệm các ngày lễ chiến sĩ trận vong nhưng khác ngày với các tiểu bang miền Bắc đến đệ nhất thế chiến. Mình không nhớ rõ vì sách không có ghi. Đã thua cuộc thì ít ai nhắc nhở.

Ngày tưởng niệm các chiến sĩ trận vong trong cuộc nội chiến nhưng khi Hoa Kỳ bị dính tham gia vào cuộc thế chiến thứ 1 thì ngày lễ này được tưởng niệm luôn các chiến sĩ Mỹ đã chết tại các chiến trường trên thế giới. Từ đó mới chấm dứt các cuộc tưởng niệm khác nhau giữa bên thắng cuộc và bên thua cuộc, giúp thống nhất ngày tưởng niệm chiến sĩ trận vong cho cả hai bên.

Năm ngoái, mình có đi dự buổi ra mắt việc tu sửa lại nghĩa trang Biên Hoà, do người Mỹ đòi hỏi vì Hà Nội cho phá huỷ, cướp mất mấy chục mẫu đất và định phá hết. Có một hội được thành lập tại Texas, lo vụ này. Mình phải phục ông chủ tịch, bao nhiêu năm vận động quốc hội Hoa Kỳ để Hà Nội khỏi phá nhưng ngày nay cần tiền để tu sửa.
Tượng đài chiến sĩ trận vong Việt Nam 

Năm 1968, quốc hội Hoa Kỳ ra luật Uniform Monday Holiday Act, các ngày lễ quốc gia đều rơi vào ngày thứ 2, để các công chức được nghỉ bắt cầu luôn cuối tuần nên lễ tưởng niệm chiến sĩ trận vọng được cho vào thứ hai cuối cùng của tháng 5. Xong om

Dạo mình mới sang Hoa Kỳ, rất ngạc nhiên là lễ lạc gì đều rơi vào ngày thứ 2, khác với bên âu châu, tương tự người Việt hải ngoại, kỵ giỗ gì cũng phải đợi ngày chủ nhật. Sau này, đọc sách con mình học mới biết đến cái luật dưới thời ông Nixon này.

Dần dần, các thương mại dùng các buổi lễ này để khuyến mãi như các công ty bán xe, tổ chức rút thăm, nướng thịt, hamburger, dụ dỗ khách hàng. Mình cứ vào mấy ngày lễ này là cứ bò vào các nơi bán xe, ăn miễn phí đến khi lấy vợ thì phải đi ăn uống ở nhà bạn bè.

Năm nay, cách giãn xã hội nên chả làm gì, mình lên vườn vào buổi sáng. Trưa về ăn cơm với vợ con. Có thể ra mộ ông bà ngoại với mấy đứa con để chúng sẽ không quên sau này. Thay vì xeo phì, gửi hình thăm ông bà ngoại. 

Nhs

Khi nào gọi là già

Nhiều khi đi ăn uống với bạn bè hay nghe họ nói “mình già rồi” khiến mình ngạc nhiên. Cụm từ “già rồi” thay đổi tuỳ theo thời gian và không gian. 

Khi xưa, cách đây 100 năm, người Mỹ có tuổi thọ trung bình là 62 tuổi nên chính phủ khôn ngoan, ra luật hưu trí cho phép người mỹ về hưu ở tuổi 65. Nghĩa là họ có khả năng chết 3 năm trước khi nhận tấm ngân phiếu hưu trí đầu tiên. 

Dạo ấy phụ nữ không đi làm nên người ta sẽ cho người vợ lãnh tiền an sinh xã hội hay hưu trí của người chồng bạc mệnh. Do đó, dạo ấy phụ nữ cần phải có chồng để khi chồng chết thì có thể lãnh tiền an sinh xã hội của người chồng. Trong nhiều xã hội, phụ nữ phải lấy chống, thậm chí làm vợ bé, dù không yêu thương để có một đứa con để lo cho mình về già.

Dạo này, ông nuôi ong trong vườn mình hay rũ đi ăn sáng. Ông ta buồn bà vợ, hai vợ chồng không nói chuyện với nhau vì tiền bạc ra sao đó. Ông ta kêu muốn về với chúa sớm nên không uống thuốc cao máu, cao mỡ,… khốn nạn là ông ta kêu khoẻ hơn khi không uống thuốc khiến mình lại có dịp tụng kinh về y tế cho ông ta, đáp lại những lời kinh cầu của ông ta, muốn mình trở về đạo. 

Về Việt Nam, mình có gặp lại vài bạn học cũ thì đa số làm cho nhà nước đều về hưu ở tuổi 60, còn mấy bà thì nghe đâu ở tuổi 55. Việt Nam bắt chước tây cách đây mấy chục năm khi mình ở Pháp quốc, cho về hưu sớm để có chỗ cho giới trẻ làm việc vì công ăn việc làm ít, đất nước đang được cơ giới hoá cách làm việc,… nay thì chới với vì không có tiền để trả tiền hưu trí cho mấy người đã về hưu, sống dai.

Họ tính là giới trẻ đi làm đóng thuế để trả cho mấy người về già nhưng giới trẻ ngày nay không chịu đẻ. Chơi thì họ muốn chơi nhưng không muốn nuôi con, khiến chính phủ phải kêu gọi đẻ nhưng chỉ có mấy ông tây đen đi về xứ, rước mỗi năm mỗi bà sang để đẻ, được nhà nước pháp nuôi, tôn trọng văn hoá nhiều vợ của phi châu. Xong om.

Có ông mỹ về hưu, đặt kế hoạch ngũ niên. Cứ 5 năm là học cái này, học cái kia đến 100 tuổi vẫn còn khoẻ, viết cuốn sách, kể lại 30 năm đã làm gì sau khi về hưu ở tuổi 65.

Con người chúng ta leo lên đỉnh núi đầu tiên thì có thể chấp nhận đã mấy chục năm, làm việc, nuôi con,…nay xã hơi, về hưu. Lại có người lên đỉnh cao số 1, lại thấy có những đỉnh núi khác để viếng thăm nên lại tiếp tục leo núi khác nhau đến khi không còn leo được.

Có nhiều người về hưu xong thì qua đời vì họ không biết phải làm gì. Mình có quen một bác, sang đây năm 1975. Đi làm cán bộ xã hội ở trên L.A., mướn căn phòng nhỏ trên đó để đi làm. Thứ 6, đi xe buýt, xe lửa về quận Cam ở với vợ con rồi chiều chủ nhật lại xách gói, vợ bới cơm thức ăn cho trong tuần, lấy xe lửa, xe buýt lên L.A. Về hưu được 6 tháng thì qua đời vì ung thư. Chán Mớ Đời 

Khi chúng ta được hệ thống hoá, máy móc hoá trong cái guồng máy xã hội lớn thì khi về hưu, chúng ta mất đi bản năng tự lập, tự tìm cho mình một hướng đi, cách sống khác. Như con thú được nhốt lâu năm trong chuồng, sau khi được thả ra, không biết làm gì nên cứ theo thói quen đi lòng vòng trong phạm vi cái chuồng vô hình cũ.

Khi vợ chết trước thì Đàn ông Mau chết theo lắm vì họ mất đi cách sống đã được người vợ, định hướng lập trường từ khi lập gia đình. Ngược lại một goá phụ có thể sống thêm 20 năm sau khi người phối ngẫu qua đời. Họ quen chỉ định cuộc sống gia đình nên khi chồng chết thì định hướng, tìm cách sống khác.

Johann Wolfgang von Goethe viết xong Fausto vào năm 81 tuổi, trước khi chết. Ông tài tử Clint Eastwood, sau khi hết đóng phim thì quay qua làm đạo diễn, đoạt giải oscar vào năm 82 tuổi. Cho thấy sau tuổi hưu trí chính thức, người ta vẫn có thể sinh hoạt, sáng tạo thêm 20 năm, thế tại sao chúng ta lại ngưng làm việc ở tuổi 60, rồi tự cho mình già. Rồi nhậu cho quên đời.

Có anh bạn gửi cho cái video, có bài hát “don’t let the old man in”. Ông ca nhạc sĩ Toby Keith kể đang chơi cù với ông Clint Eastwood thì ông này cho biết là tuần tới là sinh nhật 88 tuổi (31/5, xem như năm nay ông đạo diễn này được 90 tuổi). Ông ta hỏi đạo diễn, tài tử nổi tiếng sẽ làm gì thì ông Clint Eastwood nói: “don’t let the old man in”.

Đạo diễn Clintwood nói sẽ đi xa 3 tháng để quay cuốn phim “The Mule”, tiếng lóng cho cụm từ liên lạc viên, chuyển ma tuý cho một băng đảng sì-ke, kể về một chuyện có thật. Do tờ báo New York Times đăng với tựa đề “The Sinaloa Cartel's 90-Year-Old Drug Mule" của phóng viên Sam Dolnick. Nói về ông Leo Sharp, một cực chiến binh thế chiến thứ 2, ở tuổi 90, chấp nhận chuyển sì ke cho băng đảng ma tuý để kiếm tiền trả nợ, và giúp cháu ngoại làm đám cưới. Ông này già nên cảnh sát không để ý. Cuối cùng bị DEA bắt vào tuổi 90, ở tù thì chả lo.

Ông ca nhạc sĩ Toby Keith, nghe kể sơ sơ về câu chuyện của cuốn phim và ngưỡng mộ ông đạo diễn 88 tuổi vẫn còn hăng hái làm việc nên về nhà, viết bản nhạc này và gửi cho ông Clintwood. Ông này nghe và thích nên lồng nhạc vào trong phim “The Mule”.
Muốn nghe bản nhạc thì nhấn cái link.

Don't let the old man in, I wanna leave this alone
Can't leave it up to him, he's knocking on my door
And I knew all of my life, that someday it would end
Get up and go outside, don't let the old man in
Many moons I have lived
My body's weathered and worn
Ask yourself how old you'd be
If you didn't know the day you were born
Try to love on your wife
And stay close to your friends
Toast each sundown with wine
Don't let the old man in
Many moons I have lived
My body's weathered and worn
Ask yourself how old you'd be
If you didn't know the day you were born
When he rides up on his horse
And you feel that cold bitter wind
Look out your window and smile
Don't let the old man in
Look out your window and smile

Don't let the old man in (Toby Keith)

Xong om
Nhs




Buồn vui đời làm vườn trong mùa đại-dịch

Từ mấy tháng nay, mình lên vườn gần như mỗi ngày, lo làm lại hệ thống chính nước tưới. Thêm nữa mình cho tên Mễ phụ mình nghỉ vì hắn bận, không đến xem nước tưới, cắt cỏ, cắt nhánh khô, sai bà vợ đến với mấy đứa con. Vườn thì có rắn, coyote, Bobcat,…mà để con nít chạy vòng vòng thì không an toàn. Bà vợ thì chỉ biết đi vòng vòng, nếu ống nước bị bể hay hư hại vì thú hoang cắn phá, báo cáo lại cho hắn đến sửa. Trong khi đó nước cứ chảy ra ngoài, cây không được tưới.

Có mượn được một anh Mễ khác nhưng chỉ đến chủ nhật nên mình phải làm vườn mệt thở. Hệ thống nước chính thì xong rồi, chỉ còn hệ thống tưới nhỏ, cần thiết bị một hệ thống điện toán, sử dụng Wi-fi khắp vườn, để kiểm soát công việc tưới nước. Dù ở bất cứ ở đâu trên trái đất, mình có thể biết để tắt hay mở nước. Nhớ có dạo mình đi chơi xa, ống nước chính bị bể, thành phố đến tắt nước cả tuần, trái rụng, mà phải trả tiền nước. Chán Mớ Đời 

Nếu trang bị được hệ thống này thì mình có thể đi chơi khắp thế giới mà vẫn kiểm soát được qua điện thoại hay iPad. Hệ thống sẽ kiểm soát độ ẩm để tự động tắt mở nước tưới thay vì như hiện nay, mình phải xem xét đều, nên phải lên vườn đều. Nay hệ thống nước chính đã được thay lại hoàn toàn nên không ngại nữa. 

Đi Seminar thì thấy kỹ thuật áp dụng vào ngành canh nông rất cao, do đó chỉ có 1% dân số mỹ, làm nghề nông dân mà có thể nuôi cả nước mỹ và thế giới. Có các thiết bị để đo các cây bơ từng ngày để biết cần gì, tưới phân loại gì theo phần mềm điện toán tự soạn luôn, giúp trái to hơn và nhiều trái.

Hoá ra là khi cây ra hoa thì họ có thể dùng loại hormone để xịt lên hoa để đậu trái nhiều hơn, nghe mấy giáo sư đại học cho biết là thêm từ 40% đến 60%. Mình đang do dự, có nên sử dụng loại này hay không. Chắc không vì mình thích trồng theo tự nhiên hơn là áp đặt. Loại trái quả mà không có hạt là vì khi ra hoa, họ xịt loại thuốc để không ra hạt trái như nho, dưa hấu mà mình thấy. Ăn mấy cái này không biết sẽ đưa đến hệ quả gì cho cơ thể nên mình không thích lắm dù biết có lời. Xét ra mình vẫn còn “nông đức”. He he he 

Tương tự mình xem phim tài liệu thì họ cho biết các hạt giống khác như cà chua, lúa thóc, ngô,…đều được sản xuất và kiểm soát bởi 4 công ty chính trên thế giới. Một ký hạt giống cà chua giá $67,000. Kinh

Hạt giống đều được cấy riêng để giúp khỏi bị hư thối sớm vì sẽ không bán được khi phân phối, chuyên chở từ nông trại đến chợ qua trung gian mối lái. Điển hình; một trái cà chua bình thường thì 3 ngày sau khi hái, quả sẽ bị thối và bị mốc. Do đó người ta phải cấy một loại giống cà chua khác, thường là loại xấu để tạo ra một loại giống cà chua mà người ta gọi ”cà chua Hybrid.” Loại ”cà chua lai” này sẽ có khả năng tươi đến 25 ngày, đủ thời gian chuyên chở đến và bán ở chợ.

Nông dân khắp thế giới đều phải mua loại cà chua lai này để trồng, có vài nông dân tự làm hạt giống nhưng mất công lắm, phải xay cà chua ra cho nhuyễn rồi lọc hạt, ra rồi phơi khô mà chỉ tồn tại có 3 ngày sau khi hái. Đó chỉ là cà chua còn mấy loại trái cây, rau cải đủ trò, nghe tới là Chán Mớ Đời hết muốn kể. Có tên hàng xóm mỹ, hay cho mình ăn cà chua do hắn trồng. Chỉ cần rữa xong là cho vào mồm, ăn ngon không thể tả. Còn cà chua mua ở chợ ăn chán như con gián.

Nhớ dạo mới mua cái vườn, chủ trước trả $70,000 tiền nước mỗi năm nên họ bán rẻ. Mình nhờ thợ thiết bị hệ thống đồng hồ tự động tắt mở nước theo thời khoá biểu, giúp giảm 50% tiền nước. Đó là hệ thống cũ hay bị bể nên nước chảy ra ngoài, không tưới nước được. Sử dụng hệ thống mới thiết bị sẽ giảm tiền nước hơn nhất là sẽ giúp cây xinh tốt hơn vì áp suất nước rất cao lên đến đỉnh đồi, có thể tưới đều cả vườn.

Mình thay ống nước chính có đường kính 3 inches rồi ống lên đồi có đường kính 2” thay vì 1.25 inches như mấy chục năm qua. Do đó, mình có thể tưới nữa cái vườn cùng một lúc khi trời nắng gắt trên 100 độ F thì có thể tưới cả vườn trong 6 tiếng đồng hồ. Trước đây, thì chỉ tưới được 1 phần vườn nên trời nóng, trái không đủ nước có thể bị rụng nhiều.

Năm kia mình bị một lần nên sợ, may có bảo hiểm đền, đủ tiền trả nước nếu không thì bỏ nghề làm nông rồi.

Tuần tới, sẽ có một tên đến xem vườn để thiết bị hệ thống tưới nước của công ty Netafim, một công ty Do Thái, đã nghĩ ra hệ thống tưới “drip Irrigation”. Hy vọng chính phủ california có thể cho mình tiền để thay hệ thống này, gắn hệ thống năng lượng mặt trời. Họ cho biết cuối tháng 5 hay tháng 6 sẽ cho biết. Mình vẫn làm dù chính phủ không cho tiền. Nếu cho thì mình chỉ cần chứng minh tiền bạc trả cho thợ,…khi họ đến thanh tra. Họ đã đến thanh tra cách đây 3 năm.

Xong vụ nước, mấy tuần nay phải cưa mấy nhánh cây chết, để hoa lá, cành mới có chỗ mà mọc. Có nhiều nhánh cây chết thì khó hái trái, thợ hái trái đòi thêm tiền công. Vụ cưa cây này thì căng vì cái cưa có thể kéo dài ra 16 feet, nặng 15 cân nên vác theo, đi bộ rất châm, khi cưa các nhánh cây trên cao. Còn thấp thì dùng cưa máy, vác theo khá mệt. Đang tính mua chiếc xe máy cày nhỏ để có thể chạy khắp vườn, kéo theo cái xe rờ-mọt, đựng dụng cụ, chớ quên cái gì là phải đi bộ về nhà kho, xa mệt thở. Đi bộ ít lại nhưng lại làm việc nhiều hơn. Để xem, làm lại hệ thống tưới mới cho xong, nếu chính phủ cho tiền năm nay thì mua chiếc máy cày, để khỏi phải đóng thuế lợi tức vì năm nay được mùa.

Thêm nữa, đến mùa hái bơ thì có lẻ mình sẽ mướn 1 hay 2 người hái đều đều mỗi ngày suốt mấy tháng. Có xe máy cày thì có thể kéo mấy thùng đựng bơ, rồi chiều kéo đến công ty mua sỉ. Họ cho mỗi thùng $20, còn nếu họ đến lấy thì chém mình thêm $100. Hái từ từ thì có thể hái trái to trước rồi quay lại mấy tuần sau thì trái nhỏ lớn lên một tí.

Mình hái tháng 2 thì có 150,000 cân, có năm mình đợi đến tháng 4 thì lên đến 250,000 cân, được thêm tiền. Công ty hái thì họ chỉ đến một lúc rồi hái hết vườn trong mấy ngày. Thu hoạch kém lại. Do đó mướn 2 người hái mỗi ngày 2 thùng (2,000 cân), mỗi tuần 12,000 cân, 12 tuần thì 144,000 cân rồi sau đó cho hái hết một lúc cho xong. Hái sớm như năm nay thì bây giờ có mấy trái nhỏ không hái thì nay lại lớn nên ăn ná thở luôn. Tính hái đưa cho cô cháu bán nhưng để xem vì mình không có thì giờ vì mới tỉa nhánh cây khô có phân nữa. Đi tới đâu, hái tới đó. 

Bơ hái trễ nên to. Mỗi trái nặng nữa cân, ăn mệt thở luôn với mật ong vườn :)
Sáng 6 giờ sáng đã lên vườn. Trưa về lại bò đến trung tâm “masks save Lives”, phụ giúp mấy người bạn bỏ thiết bị y tế vào thùng, vào bao rồi đem ra bưu điện. Xong om

Chiều lại hướng dẫn mấy hội viên Đông Phương Hội luyện tập qua hệ thống viễn liên Zoom từ 7:00-9:00 tối, nên thấy ngày tháng qua rất mau dù là đại dịch. Mới quay đi quay lại thì thấy đã 10 tuần lễ rồi. Kinh

Mỗi lần lên vườn thì mình đi bộ, trung bình từ 4 dậm đến 6 dậm. Hôm trước, mở phần mềm của điện thoại ra thì thấy số lượng đi bộ cả tuần khiến mình thất kinh. Nghĩ lại thì dạo này mình khoẻ hơn xưa rất nhiều. Đi bộ nhiều, tập nội công Hồng Gia, Trạm Trang Công mỗi ngày nên tinh thần phấn chấn, ăn uống có kiêng có lành, sức khỏe nhiều hơn nhiều người bạn cùng tuổi. Có nhiều người bạn bằng tuổi, thậm chí ít tuổi hơn mình mà khi lên vườn mình, đi bộ chút xíu là họ đơ ra, đứng hình, thở không ra. Họ kể đánh quần vợt, chơi thể thao đủ trò mà leo dốc từ cổng vườn đến nhà kho, có 100 bộ là họ đứng hình. Viếng vườn mình xong, họ không muốn trở lại vườn nữa. Chán Mớ Đời 

Làm vườn thì không lời lắm nhưng được cái giúp mình làm việc, học hỏi thêm về canh nông, thay đổi tư duy về cuộc sống, nhất là để ý đến ăn uống, thực phẩm vì khám phá ra sự thật về công nghệ thực phẩm. Những gì chúng ta tiêu thụ ngày nay giảm từ 43% đến 60% các chất dinh dưỡng so với trước 1970. Đưa đến bệnh tật đủ trò.

Lý do là bị lai giống và hái sớm, được bảo quản,… dù được các công ty dụ dỗ sử dụng hoá chất để làm tăng trái to hơn, hạt nhỏ hơn,…nhưng mình nhất quyết giữ cách trồng kiểu bình thường, chỉ cần trang bị máy móc tối tân để có thể đi chơi với vợ con. Có gì thì gọi thợ đến lo.

Tuần này, mình gửi bơ sang Philadelphia cho hai đứa cháu, thưởng cháu mới được vào đại học Pennsylvania. Tết mình có gửi một thùng bị cô em chê, kêu là ăn chưa đả. Nói mua một trái bơ $2 mà không ngon bằng bơ cậu Sơn. Mình nói bơ của mình có nhãn hiệu “Lá Bồ Đề”. Nếu cô em trả tiền cước là chỉ có khóc, hết thấy bơ cậu Sơn ngon.

Nắng nông trường Sơn không sợ
Chỉ sợ về nhà bị vợ la

Xong om!

Nhs

Đi Chơi Với Mẹ

Hôm qua, trò chuyện với cô em ở Đàlạt. Cô em định đưa bà cụ đi chơi ở Nha Trang vài ngày tắm biển, sau mấy tháng bị cách giãn xã hội, ở nhà không gặp ai. 

Dự tính cô em khiến mình nhớ lại chuyến đi Nhật Bản năm ngoái với mẹ, đong đầy kỷ niệm đẹp với mẹ. Hy vọng sang năm, mẹ vẫn còn khoẻ, sẽ đưa mẹ đi Âu châu, hay Nam Dương vì nay mẹ đã 88 tuổi rồi. Mỗi lần, nói chuyện với mẹ, mình phải động viên đi tập dưỡng sinh mỗi ngày trên Số 4 và ra chợ. Mẹ mình thích đi chơi, học hỏi, tò mò trong khi ông cụ mình, sau 15 năm cải tạo, như quen bị nhốt nên cứ lẩn quẩn ở nhà.
Mẹ mình vào facebook, gọi điện thoại cho con cháu, họ hàng trên mạng 

Có anh bạn nói; mình còn nợ mẹ mình trong khi anh ta, giàu có, đại gia nhưng đã trả hết nợ với mẹ anh ta. Lý do, mẹ anh ta không đi đứng một mình được, thêm trả nhớ về không. Cho nên khi mình còn nợ mẹ thì ráng trả nhiều chừng nào càng tốt để sau này, mẹ trả nhớ về không thì mình không ân hận. Nợ công ơn của mẹ thì không bao giờ trả hết được.

Bổng nhiên lại nhớ đến bài ca “Gánh Mẹ” của Quách Beem :

Cho con gánh mẹ một lần,
Cả đời mẹ đã tảo tần gánh con.
Cho con gánh mẹ đầu non,
Cả lòng mẹ đã gánh con biển trời…
Ngày xưa mẹ gánh à ơi!
Con xin gánh lại những lời mẹ ru.
Đường đời sương gió mịt mù,
Vì con hạnh phúc chẳng từ gian nan…
Để con gánh mẹ đừng can,
Sợ khi mẹ mất muộn màng gánh ai?
Cho con gánh cả tháng dài,
Gánh qua năm ròng những ngày đắng cay.
Cho con... gánh cả đôi vai,
Thân cò lặn lội sớm mai vai gầy.
Mẹ già lá sắp xa cây
Lỡ đâu lá rụng tội này gánh sao?
Mẹ ơi sóng biển dạt dào,
Con sao gánh hết công lao một đời.
Bông hồng cài áo đúng nơi,
Đâu bằng bông hiếu giữa trời bao la.
Cho con gánh lại mẹ già,
Để sau người gánh chính là con con…
Cho con gánh mẹ một lần,
Cả đời mẹ đã tảo tần gánh con.
Cho con gánh mẹ đầu non,
Cả lòng mẹ đã gánh con biển



Mẹ mình có thẻ xanh ở Hoa Kỳ nhưng buồn vì cứ lú lú ở nhà nên muốn về Việt Nam sinh sống những năm tháng còn lại đời người. Mình tính luôn tiện đưa mẹ về Việt Nam, quá cảnh tại Nhật Bản, ghé lại đây xem hoa Anh-đào nở vào mùa xuân. Nghe đi Nhật Bản thì mẹ mừng lắm, nói với cô em vui lắm, người ta có tiền nhưng không có sức khoẻ, người có sức khoẻ lại không có tiền. Mẹ không có tiền nhưng có sức khoẻ và con cháu lo cho đi chơi. Rứa là vui rồi!

Qua mỹ chơi, mẹ được mấy cô em đưa đi nghỉ hè ở xứ Cộng Hoà Dominique. Vào khu nghỉ dưỡng một tuần, ăn bao bụng lên mấy kí-lô nên vui lắm. Nghĩ lại trong những người dân Đàlạt ở thế hệ mẹ, mẹ là sướng nhất, được đi nhiều nơi. Tây có, Mỹ có, Đông Nam Á thì xem như xứ nào cũng đã đặt chân đến. Mình có ông cậu, bà dì ở Hoa Kỳ trên 20 năm nay, chỉ biết có tiểu bang Cali. Trong khi mẹ đã đi viếng các tiểu bang Utah, Nevada, Arizona, New York, Virginia, Maryland, Pennsylvania, Delaware, Washington D.C., Tết vừa rồi, có đi Nam Hàn chơi với gia đình hai cô em trước vụ Covid-19, bị cách giãn xã hội.

Mẹ mình chưa vào quốc tịch mỹ, vẫn sử dụng sổ thông hành Hà Nội nên phải xin chiếu khán vào Nhật Bản. Chưa có chiếu khán thì chưa mua vé máy bay được. Thế là hai mẹ con chạy lên Los Angeles , đến toà lãnh sự Nhật Bản để làm đơn xin chiếu khán. Chúng bảo cần có giấy tờ ngân hàng cá nhân để bảo lãnh, lo cho mẹ đi chơi ở Nhật Bản. Mình thì đem theo giấy tờ của công ty. Thế là phải trở lại hôm sau với giấy tờ cho thấy tài khoản cá nhân.

Nghe bà thư ký hỏi đủ trò khiến mình bực mình, tính không đi Nhật Bản cho bỏ ghét. Trên đường về thấy hình ảnh của mẹ, hy sinh cả đời lo cho mình nên lại phải nuốt giận, bò lên lại để xin chiếu khán cho mẹ.
Hôm sau mình trở lại một mình thì chúng hỏi mẹ mày đâu. Mình nói hôm qua, bà đã thấy mẹ tôi rồi. Mẹ tôi đi xe hay bị chóng mặt nên ở nhà. Chỉ có hai bà thư ký nhận hồ sơ xin chiếu khán. Thế là hôm sau, phải đưa mẹ trở lại. Hai mẹ con đi xe lửa rồi đi bộ lại toà lãnh sự. Họ hẹn tuần sau, lại lấy chiếu khán, kêu không cần đem mẹ theo nhưng cho chắc ăn, mình đưa mẹ đi theo để có dịp tham quan thành phố luôn.

Sau đó đi chơi lòng vòng, viếng các viện bảo tàng xung quanh và nhà hát lớn của thành phố, do kiến trúc sư Frank Gerry thiết kế. Chụp hình kỷ niệm cho mẹ. Hoá ra mẹ cũng thích chụp ảnh như bao phụ nữ khác. Cũng tô son trước khi chụp ảnh, khiến mình cười, khám phá ra điều mới lạ ở mẹ. Thường người ta ít để ý về mẹ, đến khi mẹ không còn nữa thì mới hối tiếc.

Hình ảnh của mình về mẹ là một người phụ nữ, sáng đi tối về, buôn bán nuôi con nuôi chồng, không bao giờ đánh phấn tô son như mấy bà vợ công chức hàng xóm.

Mình nghe lời bà bán vé máy bay, mua vé thương gia cho mẹ đi Nhật Bản và Việt Nam vì có giường nằm trong chuyến bay dài. Mẹ thì vui lắm, cả đời tảo tần nuôi 10 đứa con và thăm nuôi ông chồng ở trại cải tạo 15 năm nên quán tính vẫn là tiết kiệm. Cứ hỏi “bao nhiêu rứa con?” Đi hạng bình dân được rồi, để dành tiền dù không biết làm gì. Chán Mớ Đời 
Tới phi trường, không phải đợi lâu, làm thủ tục lên máy bay, được đưa vào phòng đợi của hãng hàng không. Ăn uống thoải mái, không phải lò mò đi vòng vòng ở các quán ở phi trường. Mẹ nói có phải trả tiền không, mình nói đã tính trong tiền vé rồi, muốn ăn chi để con đi lấy cho. Mẹ mình hỏi uống rượu được không thì mình nói được. Thế là mẹ kêu “sao mình không làm chút Sâm Banh”.

Lên máy bay, được tiếp viên hàng không đến, lấy áo đêm đi máng, còn gọi Mrs. Le dù mẹ không hiểu vẫn cười, rồi họ đưa cho mẹ cái áo khoát ngoài, để khỏi lạnh rồi đồ trang dụng vệ sinh cá nhân. Mẹ nói không xài, đem về cho cháu ngoại. Rồi nằm thẳng ra, kêu u chau nguyên cái giường ni dành cho mình. Mình bấm vài tấm hình để lưu lại hình ảnh, mẹ như trẻ con, khám phá ra các tiện nghi của hạng thương gia.

Gặp cặp vợ chồng Úc đại lợi, mẹ mình chỉ mình rồi vỗ ngực kêu “Maman”, tường như rất hãnh diện về mình, khiến mình muốn khóc.

Dạo ở tây, mình có xem một phim Nhật Bản có tựa đề là (楢山節考, Narayama bushikō), tạm dịch là hành trình lên núi Nara do đạo diễn Shōhei Imamura thực hiện rất đẹp. Nói lên câu chuyện ở Nhật Bản khi xưa, người lớn tuổi về già, khi thất mùa thì làng có lệ, Để khỏi tốn gạo nuôi cả làng, người con phải đưa cha mẹ lên núi Nara gần nhà, để cha mẹ lại trên đó, chết và từ trên cao sẽ bảo vệ, nhìn thấy con cháu dưới chân núi.

Trong phim, có cảnh người con cõng mẹ lên núi. Trong chuyến đi, hai mẹ con ôn lại ký ức, những kỷ niệm sống chung bên nhau từ bé. Rất cảm động. 
Mẹ đi máy bay hạng thương gia lần đầu tiên

Chuyến đi Nhật Bản với mẹ, mình cũng trải qua những giây phút tương tự. Mẹ kể lại thời bé, ở Huế, rồi vào Đàlạt, rồi lấy chồng, có con, nuôi chồng ở trại cải tạo, nuôi 10 đứa con trong thời kỳ tiến nhanh tiến mạnh lên xã hội chủ nghĩa. Nay con cái lớn hết nên bắt đầu thư thả một tí.

Mấy ngày đi chơi với mẹ, mới nhận ra những điều tầm thường đối với mình thì chuyện hơi khó đối với mẹ. Đi chơi về, mình mở nước ấm cho mẹ tắm trong bồn tắm. Lúc đó mới nhớ là ở nhà mình không có bồn tắm nên chắc mẹ không biết sử dụng nên phải giải thích. Chiều nào về, mẹ cũng thích ngâm nước ấm sau cái lạnh của mùa xuân đầy hoa Anh Đào tại Nhật Bản.

Mình nhớ mãi nụ cười của mẹ khi đến tiệm chụp hình chuyên nghiệp, được bận kimono xách ví đi ngoài đường như bà nhật hay cầm dù. Nụ cười của mẹ quá đẹp, khó có thể đổi bạc vàng.



Chắc năm nay không về Đàlạt nhưng năm sau sẽ cố về đưa mẹ đi chơi Nam Dương hay Ấn Độ. Cô em mình sẽ có nhiều kỷ niệm đẹp với mẹ khi đi chơi Nha Trang cuối tuần này. 

Nhiều người bạn hối tiếc không có cơ hội trả ơn bố mẹ. Lúc bố mẹ còn khỏe thì bận làm ăn, lo con cái, đến khi con thành tài thì cha mẹ trả nhớ về không hay đã qua đời. Cuộc đời có thể ngắn ngủi, có thể lâu dài nên khi có cơ hội đưa bố mẹ đi chơi thì thực hiện ngay. Thật sự không cần ngụ tại khách sạn sang trọng, chỉ cần những giây phút bên nhau.

Chúc mấy bác có dịp đi chơi với bố mẹ.

Nhs



Viếng thăm Sicily

Năm thứ năm đại học thì mình đủ tín chỉ để làm luận án ra trường nên rảnh một năm trời để tìm kiếm đề tài. Giáng sinh năm đó, mình được một cô bạn Ý Đại Lợi mời sang chơi ở Brescia. Sang đó chơi rồi nói chuyện với bạn trai của cô này, anh chàng gốc Do Thái, giàu lắm, nhà cho thuê đầy do bà nội sống sót trại tập trung trở về. 

Anh ta có cô chị họ làm kiến trúc sư ở Torino nên hỏi. Cô này hẹn gặp mình trên đường về Paris. Gặp cô này thì giới thiệu cho giáo sư đại học kiến trúc tên Galbetti. Ông này đồng ý mướn mình làm 6 tháng, giúp tìm ý làm luận án. Thế là mình về Paris, báo tin cho mọi người rồi chạy qua Ý Đại Lợi làm việc 6 tháng, ăn ở ký túc xá sinh viên đại học bách khoa Torino.

Ở đại học xá thì quen nhiều tên ở miền nam nước ý, lên miền Bắc học nên hè năm đó chúng rũ mình ghé thăm chúng nên vác ba-lô, quá giang xe hay đi xe lửa, xe buýt đi khắp miền nam Ý Đại Lợi. Dạo ấy, dân tây đi du lịch bụi, phải đem theo cuốn “guide des routards « làm thêm làm thẻ hội viên quốc tế “auberge de la jeunesse‘ (lữ quán thanh niên) để có thể ngụ lại các lữ quán thanh niên, rẻ. Chỉ cần phụ dọn dẹp, làm cọc-vê một chút mỗi ngày, có cái giường nằm và ăn sáng hay chiều. Do đó chỉ ghé lại các thành phố có lữ quán thanh niên và nhà tụi bạn ý.

Hành trình của mình là đi xe lửa xuống miền nam, ghé lại Roma, Napoli rồi Cosenza, viếng đảo Sicily rồi khi về sẽ đi mấy vùng phía biển Adriatic rồi về lại Paris , chuẩn bị đi học lại.

Xe lửa dừng lại Roma, chỗ này mình đã đi viếng năm thứ 3 với ông thầy và bạn gái của ông ta. Ông ta là anh họ của tài tử tây Marc Borel nên ông này cho mượn căn nhà ở ngoại ô Roma. Chuyến này mình chỉ ghé lại 2 ngày, ra mấy chỗ xưa ngồi vẽ để bán tranh cho du khách, kiếm chút tiền làm lộ phí. Đã kể rồi, trên www.muctimsonden.com có bài này. Sau đó ghé lại Napoli rồi Pompei mà mình đã kể rồi.

Không hiểu sao mình lại mê thi sĩ Hy-Lạp Homer nên muốn đi vùng nam Ý Đại Lợi vì ông ta có kể về những con quỷ 5, 6 đầu chó Schilla rồi mấy ngư nữ kêu gọi ông Ulysses nhưng ông này bắt thuỷ thủ trói ông ta lại để khỏi phải nhìn mấy cô này vì sẽ biến thành đá.

Do đó mình ghé lại Cosenza trước để nghỉ qua đêm rồi đi xe lửa xuống Schilla. Cái vui là người Hy-Lạp đầu óc thông minh, văn hoá cao, nghệ thuật kiến trúc hùng vĩ, chỉ có cái tội là xứ này nghèo, toàn là núi và biển. Ngày nay 90% dân số của họ tụ tập xung quanh thủ đô Athens để sinh sống. Do đó để sống còn, họ chạy qua xứ Ý Đại Lợi khi xưa, đem theo văn hoá, nền văn mình Hy-Lạp rồi từ đó người La-mã mới bổ sung mà người ta hay gọi nền văn minh la-hy. 

Schilla là một thành phố nhỏ ở ngay biển. Theo truyền thuyết thì ông thần biển, tên Glaucus, hay giúp đỡ các thủy thủ đi biển, yêu một nữ thần tên Schilla nhưng cô này từ khước mối tình hữu nghị, sông liền sông núi liền núi nên ông ta mới đến gặp một bà phù thuỷ, say nắng, yêu ngầm ông ta. 

Ông thần này không biết lại nhờ bà ta, giúp để được cô gái Schilla đáp lại mối tình sông liền sông, biển liền biển khiến Bà này nổi điên lên. Bà ta bỏ thuốc độc vào bồn tắm của cô thiếu nữ, biến cô này thành một con quỷ có 6 cái đầu chó. Ai đi tàu bè ngang khúc này là bị cô ta làm đắm thuyền. Ở ngay biển có một cù lao và trên mõm núi có một lâu đài. Người ta kêu là chỗ ở của cô quỷ 6 đầu chó. Mình ở lại đây một đêm để thỏa mãn những gì học về Homer. Nhân vật Ulyssus khiến mình thích đi giang hồ.

Sáng hôm sau lấy phà qua bên đảo Sicily, cảng Messina. Từ ngày mình qua tây là có nghe đến chương tình xây dựng một cái cầu nối liền đất liền xứ Ý Đại Lợi với đảo Sicily từ thời xưa nhưng không bao giờ thực hiện được vì sợ tiền vào tay các nhóm mafia.

Mình nghe kể là Mafia ở Sicily khởi đầu bằng 3 anh em gốc Tây Ban Nha. Họ giết một bá tước nào ở xứ họ vì làm nhục em gái nên trốn qua đảo này. Họ sử dụng cách thức hoạt động của hội kín Franc Macon để không ai phản bội lại lời thề vì sẽ bị giết.

Nếu xét về lịch sử của hòn đảo này thì bị các nước lớn xâm chiếm qua bao nhiều đời. Từ quân đội Norman, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, la-mã, Ả-rập,…nên giống dân ở đây có khuôn mặt khác với người ý ở miền bắc Ý Đại Lợi, lai đủ giống. Ở khu vực, có một đảo khác tên là Malta cũng bị ảnh hưởng về lịch sử như nhau.

Nghe nói vùng này là vựa lúa của đế quốc La-mã, món spaghetti xuất hiện từ vùng này. Chính họ chế ra cái nĩa để ăn spaghetti. 

Qua đảo rồi thì mình đi xe lửa đến thành phố Taormina. Rất đẹp. Thành phố này có nhiều di tích lịch sử, nhà cửa kiến trúc ảnh hưởng dưới thời chiếm đóng của người Ả Rập, Hy Lạp, La-mã,… đi viếng rất đẹp, phong cảnh quá tuyệt vời. Trên là núi rồi nhìn xuống bãi biển, xa xa thấy núi lửa Edna mà lâu lâu truyền hình chiếu phun lửa ra. Người ý gần đó dùng phúng thạch để trồng nho làm rượu rất nổi tiếng. Mình ở đây được 3 ngày, bán được hai tấm trang nên bắt đầu đi tiếp. Mình thích thì ở lại thêm còn không thì đi tiếp.
Taormina, trên núi, nhìn xa xa thấy đỉnh núi lửa Edna

Taormina, nhìn từ nhà hắt ngoài trời, xuống biển. Đẹp lắm

Cạnh thành phố này có 2 làng mà Francis Coppola dùng làm nơi để quay phim “Bố Già”. Trong phim hay truyện thì nói đến cái làng Corleone, gần Palermo nhưng làng này còn mới nên đạo diễn mới kiếm hai cái làng cạnh Taormina, có tên là Savoca và Forza d’Agro. Mình tính đi viếng nhưng không có xe buýt đưa đến nên thôi đợi lần sau mà 40 năm qua chưa trở lại. Chán Mớ Đời 

Hôm sau, mình đến Syracusa  một địa điểm rất nổi tiếng về lịch sử Hy-Lạp nhất là nhà hát lớn, được xem là đẹp nhất và được giữ gìn tốt nhất thế giới. Mùa hè, họ có làm festival nhạc kịch ở đây. Thật ra ở âu châu hay Ý Đại Lợi nổi tiếng vì mùa hè nên họ làm tiền bằng cách tổ chức các buổi hoà nhạc, kịch ở những di tích lịch sử để câu du khách, kiếm tiền. Mình nhớ xem vở Opera Aida ở La MÃ trong mấy di tích cổ của la mã, được gọi là nhà tắm Caracalla. Đẹp nức nở.

Thành phố này đẹp, toàn là di tích cổ để lại do bao nhiêu kẻ chiếm đóng, từ hy-Lạp, la mã, Francs, Ả Rập, suốt mấy ngàn năm, tuyệt nhiên không có viện bảo tàng tội ác. Mình ở lại đây 3 ngày, mỗi ngày đi vẽ, tối về thì gặp tụi đi du lịch bụi đức, rũ nhau đi nghe nhạc. Dạo ấy chỉ có du khách đức, Bắc âu mới đi du lịch bụi về miền nam Ý Đại Lợi. Dân tây thì thích thám hiểm Bắc âu, Anh Quốc,…

Hôm đầu tiên ngồi vẽ, có hai cô gái địa phương, tới gần, ngồi nói với nhau, xì lô xi la với nhau về mình, kêu “carino “ đủ trò nhưng mình không dám nói chuyện vì bị ám ảnh Mafia, họ hay kêu “Lupara” bắn những ai làm có nhục gia đình họ. Họ nói cái gì khiến mình buồn cười nên họ hỏi thì khám phá ra mình biết tiếng ý nên hỏi chuyện. Sau khi vẽ xong mình chào rồi bỏ chạy vì sợ người nhà của họ bắt gặp. Sau này, hỏi tụi bạn thì chúng kêu xi nê thôi. Chán Mớ Đời 

Sau 3 ngày thì phải lên đường vì lữ quán thanh niên chỉ giới hạn được ở lại 3 ngày. Nếu không thiên hạ đến đây ở cả tháng. Mình định lần sau đi Ý Đại Lợi với vợ, sẽ ghé lại đây ở 3 ngày như xưa, thật ra đảo Sicily đi cả tháng chưa chắc đã hết nơi thăm viếng.

Rời Syracusa thì mình đến Ragusa, một tỉnh nằm trên núi, xa biển nhưng để thăm một tên bạn ý mà mình vẫn còn liên lạc đến bây giờ. Nhà hắn ở cách thị trấn này 10 cây số, tên là làng Chiaramonte Gulfi. Tên bạn ở làng nên khi lên Torino, có tâm lý mặt cảm nông dân. Làng rất dễ thương. Hắn kêu tắm rữa xong, ăn spaghetti rồi ngủ trưa, chiều đi chơi. Bố mẹ hắn làm việc và ở Ragusa. Căn nhà ở làng như nhà thờ từ đường ở Việt Nam, hắn về đây hè và luôn tiện tiếp mình ở đây cho tiện việc.

Làng này tương tự các làng khác mà mình thăm viếng đều có một con đường chính, có vài quán lưa thưa. Hồi trưa mình đi xe buýt đến thì không có một bóng người nhưng chiều lại thì đông như quân nguyên. Hoá ra người ý miền nam, trời nóng thì ngủ trưa mà họ gọi “la siesta” đến chiều thì mát hơn là trai gái thanh lịch, bận đồ chải chuốt ra đường mà họ gọi “la passagiata”, đi dạo phố.

Làng nhỏ nên tên bạn mình đều quen hết đám thanh thiếu nữ. Mới đi một bước là gặp một đám bạn, kêu “Ciao” rồi dừng lại. Nói chuyện rồi thiên hạ hỏi tên mình là gì, từ đâu đến. Có lẻ làng này có người da vàng đầu tiên đến viếng nên cha con chạy ra chào tên bạn mình với đôi mắt tò mò nhìn tên mít đặt, hỏi han lung tung. Cứ 3 bước là gặp một đám khác. Đi hết cuối đường thì đi ngược lại, gặp lại đám cũ cũng Ciao ciao rồi hỏi lại khiến mình nói chắc ngày mai, tao phải viết cái bảng, đeo trên người để khỏi mất công trả lời. Rất vui. Tên này không có xe gì cả nên 3 ngày ở với hắn là chỉ lòng vòng trong làng nên mình xin phép đi chỗ khác.

Mình lấy xe buýt đi Ragusa rồi đổi đi Gela, ngủ tại đây một đêm rồi sau đó đi Agrigento, mà mình nhớ cảnh tượng hùng vĩ đẹp khiến mình nhớ để đời. Phải đi lại đây viếng.

Từ Ragusa, mình lấy xe buýt đi. Người ý gọi xe buýt là Pullman, lý do là xe hiệu này từ đời Garibaldi còn ở truồng. Ngồi trong xe, mình xem phong cảnh hoài cũng chán vì toàn là cây olive nên lấy đồ vẽ ra, vẽ hí hoạ ông tài xế. Cuối cùng ông ta xin làm kỷ niệm, không lấy tiền vé. Xong om.

Mình về lữ quán thanh niên lấy phòng xong thì đi ăn. Trong sách hướng dẫn du lịch nói có 2 tiệm ăn nên bò lại tiệm rẻ thì thấy đóng cửa. Bò lại tiệm thứ 2 thì thấy sang trọng nhưng đói mà lữ quán thanh niên không nấu cơm chiều nên đành bò vào, nói là ăn spaghetti thôi, ngày mai tính tiếp.

Vừa bước vào quán ăn thì tên hầu bàn hỏi mình là sinh viên thì mình gật đầu nên hắn dẫn mình đến một nơi dành chỗ cho khách khiến mình ngạc nhiên. Sau đó thì thấy lác đác vài tên mỹ vào. Mình xem thực đơn thì không thấy đề giá tiền nên hỏi tên hầu bàn. Hắn kêu đừng ngại, ăn gì thì trường trả lúc đó mình mới hiểu là có đoàn sinh viên mỹ đi du lịch nào đặt trước và tên hầu bàn tưởng mình là sinh viên nên kéo ghế cho mình ngồi ở nơi đã dành cho đám sinh viên mỹ. Chỉ có khác biệt là đám sinh viên mỹ không biết nói tiếng ý còn mình thì bú xu la mua tiếng ý.

Hôm đó, hầu bàn đem ra đủ loại thức ăn, 4 món rồi đưa mình tờ giấy, bảo viết tên vào rồi di. Xong om. Sau này mình kể chuyện này cho tụi ý, khiến chúng đồn ầm lên, gặp mình là chúng cứ hỏi kể lại chúng này. Khó tin nhưng có thật.

Sáng hôm sau, mình lấy xe buýt đi Agrigento, một địa điểm lịch sử như Syracusa với nhiều ảnh hưởng của nhiều nền văn minh. Đảo sicily này bị đô hộ, chiếm đóng vào phía nam vì khi xưa người ta đi thuyền đến, nên phía Bắc chả có di tích lịch sử nào cả.
Syracusa

Agrigento cũng nằm gần bờ biển, ngồi vẽ, nhìn ra biển xanh đẹp khôn tả. Dạo ấy ít có du khách chớ ngày nay du lịch được đaị chúng hoá nên chắc đông du khách. Dạo mình đi có đâu vài chục người đức. Ai đi Sicily, bắt buộc phải đi đến chỗ này. Đẹp không thể tả được. Theo mình di tích kiến trúc thôi hy-Lạp thì chỗ này đẹp nhất và được bảo trì tốt nhất. Họ gọi nơi còn lại di tích lịch sử, các đền đài của một thành phố cỗ xưa, cách đây 2,500, là Thung Lũng Đền Đài (valle dei templi). Khi xưa là một thành phố lớn sau này bị bỏ hoang, chỉ còn các đền đài là còn sống sót với thời gian.

Agrigento, Thung Lũng đền đài. Đẹp nức nở
Vùng Ý Đại Lợi hay bị động đất nên họ xây mấy đền đài bằng đá trên một lớp gạch nên khi bị động đất, không ảnh hưởng đến các đền đài. 2,500 năm trước họ đã tìm ra cách chống động đất. Mình ở được 3 ngày rồi lại khăn gói lên đường đến Palermo, thủ phủ của đảo Sicily này.

Palermo thì mới nên kiến trúc đầy kiểu Baroque, mình lại không thích kiểu này. Mình chỉ nhớ là nóng kinh khủng, bụi bặm lại sợ Mafia nên chỉ ở có 2 đêm rồi lấy xe lửa chạy về Messina để viếng đảo Lipari, nơi mà Ulyssus của Homer, đi ngang qua đây, phải kêu thuỷ thủ đoàn cột ông ta lại để không nghe lời quyến rũ của ngư nữ.

Lipari là một hòn đảo, nghe nói do phún thạch hay núi lửa tạo thành, từng là quân cảng cho các quân đội chiếm đóng Sicily. Ai muốn vào đất liền, phải đi ngang qua đây. Mình đi tàu qua đảo rồi chiều bò về Messina. Không thấy ngư nữ đâu hết nhưng con gái vùng này có cái duyên vì lai đủ giống.
Đảo Lipari, nơi mà Ulyssus đi ngang qua, kêu thủy thủ bịt mắt, tới gô ông ta lại để khỏi đi theo mấy mụ người cá này.

Thật ra, lấy vợ rồi mình mới nghiệm đàn ông lúc nào cũng bị phụ nữ mê hoặc nên chạy theo ai là bị mù, hoá đá, ngu như con bò. Không có chi là đặc biệt. Thi sĩ làm trò để thi vị hoá cuộc đời thêm.

Lần sau sẽ kể tiếp đi miền nam nước ý, phía bên biển Adriatic.

Nhs

Tôn giáo trong mùa đại dịch

Trong mùa đại dịch này, có nhiều điều thường ngày chúng ta lơ là, bổng nhiên trở thành quan trọng. Có bà bạn người Mỹ kể chồng làm luật sư chuyên về luật gia đình, thừa kế, tuy phải làm việc ở nhà vì cách giãn xã hội nhưng lại bận gấp bội phần trong mùa đại dịch. Nhờ covid-19 mà thiên hạ bắt buộc phải nhìn sự thật, có thể chết, phải làm di chúc trước khi bị cô-vi thăm hỏi.

Khi mới sang Tây, mình có cảm tưởng người tây phương không sợ chết, hình như có tư duy trường sinh bất tử. Cái chết ra xa vời. Chẳng bù lại ở Việt Nam, chiến tranh triền miên, cứ thấy thiên hạ chết nên đầu óc mình bị ám ảnh, lo sợ cái chết, tìm cách đi du học, khỏi phải đi lính. Làm gì cũng phải cầu khẩn, xin trời Phật gia hộ cho mình và gia đình.

Sau này, sống lâu năm ở hải ngoại, mình cũng bắt chước suy nghĩ theo người tây phương, tin rằng con người có thể khống chế được cái chết, nhờ vào khoa học, y khoa hiện đại. Người ta nói loài người từ Homo Sapiens đã trở thành Homo Deus (thiên nhân) ở thế kỷ 21, với họ tôn giáo mới chính là Khoa Học.

Nếu chúng ta nhìn lại lịch sử các tôn giáo lớn hay ý thức hệ như Thiên Chúa Giáo, Hồi Giáo, DO Thái Giáo và Ấn Độ Giáo đều nói đến cái chết là kết quả không thể tránh né được của con người, giúp họ bán cái gọi là thế giới sau khi chết.

Qua Epic of Gilgamesh, các huyền thoại về Orpheus và EurydiceCựu Ước và Tân Ước, Qur’an, Vedas và nhiều kinh thánh khác đều cho rằng con người chết vì Thượng Đế phán quyết. Có thể một ngày nào đó cái chết sẽ chấm dứt khi Chúa Ki-tô hay Thiên Sứ trở lại Quả đất này. Đó là cái nhìn của con người về cái chết từ bao nhiêu thiên kỷ nay.

Bổng nhiên cuộc cách mạng khoa học xuất hiện, các khoa học gia cho rằng cái chết không phải định đoạt bởi các đấng toàn năng mà vì cơ thể con người, như cái máy bị trục trặc điểm hình tim ngưng bơm máu, tế bào ung thư phá hủy lá gan, vi khuẩn lây-lan trong phổi,… ai đã gây nên các trục trặc kỹ thuật này? Các trục trặc kỹ thuật khác. Tim ngưng bơm máu  vì không đủ oxygen ở tim mạch, tế bào ung thư lây-lan vì biến đổi của gen. Vi khuẩn xâm nhập vào buồng phổi vì có ai đó hắt xì, ho trong máy bay, xe buýt,…khiến chúng hít thở vào nên bị nhiễm.Xong Om

Năm 1929, người Mỹ chết trung bình ở lứa tuổi 62, do đó người ta mới ra luật cho người Mỹ về hưu ở tuổi 65. Nghĩa là chết trước khi nhận cái ngân phiếu an sinh xã hội hay hưu trí, vợ con sẽ lãnh số tiền này độ 10 năm là qua đời. Chính phủ giàu to. Ngày nay với khoa học, y khoa tiến bộ giúp người Mỹ, sống trung bình đến 78 tuổi, 22 năm thêm. Vợ sống thêm 10 năm đến tuổi 88 tuổi. Chính phủ lỗ nặng. Do đó, an sinh xã hội là cái gai tỏng mắt của chính phủ mà không ai dám lấy ra.

Khoa học cho rằng các trục trặc kỹ thuật sẽ giải quyết bằng phương thức kỹ thuật. Con người không cần chúa ki-tô giáng trần lần thứ 2, các khoa học gia có thể làm việc đó, bằng tạo dựng các pacemaker, hay ghép ngủ tạng, thay thế tim mới,… hay uống thuốc để diệt hay ngừa các vi khuẩn,…

Khi người dân Nga Sô hỏi Lenin, có thể vắn tắt về chủ nghĩa cộng sản là gì. Ông ta kêu chủ nghĩa cộng sản là mọi gia đình đều có điện nước, có nhà máy khắp nơi để sản xuất.

Khoa học đã giúp tuổi thọ con người từ 40 tuổi lên đến 72 tuổi cho toàn thế giới và 80 tuổi cho nhiều nước giàu có, phát triển trên thế giới. Ở Anh Quốc, vào thế kỷ 17, cứ 1000 em bé sơ sinh là có 150 chết vào năm đầu tiên, và chỉ có 700 là sống đến tuổi 15. Ngày nay chỉ có 5 đứa bé chết trên 1000 bé sơ sinh và 993 sống đến tuổi 15. Cho thấy tỷ lệ trẻ sơ sinh chết dưới 5%.

Các tôn giáo đều nói đến linh hồn của chúng ta sau khi chết, nào là thiên đàng, cõi niết bàn, vườn địa đàng nơi 72 trinh nữ đang chờ đón chúng ta nếu bấm nút cho bom nổ phanh thây thành 72 mảnh. Từ thế kỷ 18 trở đi với các chủ nghĩa như chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa tự do, chủ nghĩa phụ nữ bình đẳng được mọc lên như nấm đã làm mọi người ít quan tâm về cuộc đời sau khi chết ở cõi trần gian. Thay vì sống 40 năm, nay họ sống đến 80 tuổi.

Ít ai đặt vấn đề; chuyện gì sẽ xẩy ra cho một người cộng sản trung kiên sau khi chết? Một đại tư bản? Một phụ nữ đòi quyền bình đẳng? Khoa học chưa trả lời được ngoài các đáp án đưa ra với các ông sư, cố đạo, Iman, rabbi,…về một thế giới hậu trái đất.

Có một Ý thức hệ độc nhất hiện nay còn tô vẽ về cái chết là chủ nghĩa dân tộc. Người ta quảng cáo, tuyên truyền là chết cho dân tộc, chết cho tổ quốc, cho đảng, cho cách mạng, là anh hùng và sống mãi trong quần chúng đến khi chế độ sụp đỗ. Người ta tạc hình các vị anh hùng như người mẹ anh hùng, người cha anh hùng, người chiến sĩ  vô danh,…để kích thích con người cương lên hy sinh, lao đầu vào chỗ chết như Lê Văn Tám.

Sau khi Liên Sô sụp đỗ thì các tượng đài Lê-Nin, anh hùng cách mạng đều bị đập phá, dẹp bỏ, dù hôm qua được xem là thần linh, anh hùng, linh hồn cách mạng.

Ngay các tôn giáo ngày nay, bắt đầu chuyển hướng, thay vì nói đến thiên đàng, niết bàn, ..họ bắt đầu nói đến đời sống hiện hữu, cần làm gì trong cuộc sống hôm nay. Nghe nói, Vatican đang suy nghĩ lại có nên để các linh mục và sơ được lập gia đình. Sang âu châu, thấy các nhà thờ được trang trí lại để bán sách, trung tâm thương mại vì giáo dân giảm dần, nhà thờ không đủ tiền để trang trải tu bổ, sửa lại nên phải bán.

Trong đại dịch covid-19, con người có thay đổi cái nhìn về cái chết? Không. Nhà thờ đóng cửa, nhà chùa khép cửa lại, synagogue càng đóng chặt vì sợ khủng bố.

Mình có anh bạn linh mục, kể là giáo dân gọi các giáo sứ, mời cha đến nhà thương đọc kinh, làm lễ “xức dầu” cho người đang hấp hối. Nhiều cha sứ từ chối, anh ta phải đi khi họ gọi giáo sứ của mình. Tang quyến không được vào nhà quàn hay nơi chôn cấp, chỉ đứng sau hàng rào vẩy tay chào người thân.

Người ta càng cố gắng cứu chữa mạng sống con người. Có mấy người bạn nhờ mình phụ giúp chương trình “Masks Save Lives”(khẩu trang cứu các sinh mạng). Mọi người thay vì đầu hàng trước covid-19 như các hình ảnh kể về các đại dịch trong lịch sử, người ta gia tăng, tìm cách nghiên cứu để tìm ra thuốc chủng ngừa cho vi khuẩn covid-19.

Khi đại dịch bùng phát ra vào thời trung cổ ở âu châu, con người lo sợ cho mạng sống của họ, đau khổ khi người thân qua đời nhưng nói chung văn hoá thời đó là đầu hàng, cho rằng mình làm việc gì đó tồi bại nên thượng đế ra tay trừng phạt “cuộc phán xét cuối cùng”. Đừng có lo nếu giáo dân sống tốt thì sẽ được lên thiên đàng. Đừng có tìm kiếm thuốc men để chữa lành bệnh, chúa đã quyết định cho chúng sinh rồi.

Tương tự ở Việt Nam, tôn giáo, mê tín, tử vi, kinh dịch giúp chúng ta an phận, khi gặp một hoàn cảnh nào đó khắc nghiệt. Tự an ủi cái phần số của mình như vậy và chấp nhận, nhắm mắt mặc cho cuộc đời đưa đẩy.

Ngược lại, khoa học giúp con người càng thất bại, càng phấn đấu thêm như ông Madison, thất bại biết bao nhiêu lần để thành công. Ngày nay là Bill Gates, Steve Jobs, chủ công ty Tesla, Amazon ,….thay thế các anh hùng cách mạng, các thánh tử vì đạo,..

Các anh hùng không phải các linh mục, kỳ kheo, Iman,..như khi xưa, cầm thánh giá,…để chống lại quỷ dữ mà là các nghiên cứu gia, y sĩ, y tá ở tuyến đầu. Họ được xem là các Người nhện (Spiderman), sẽ chiến thắng covid-19. Con người không hỏi thiên đường ở đâu? Niết Bàn ở đâu? Cầu nguyện để dọn đường về đất chúa hay cõi Vĩnh hằng. Họ chỉ hỏi chừng nào thuốc chủng ngừa sẽ ra đời? Như khi xưa Gilgamesh đi tìm câu hỏi về trường sinh bất tử khi người bạn của ông ta qua đời.

Bệnh viêm phổi khiến người Mỹ chết nhiều hơn bệnh nhân dính covid-19. Theo www.CDG.org thì trong 5 tháng qua, số người Mỹ chết vì viêm phổi cao hơn 179% số người chết vì covid-19 nhưng người ta lo sợ vì chưa có thuốc chủng ngừa như khi xưa, ban đêm sợ ma, ra đường mình hay đeo tượng Phật Bà Quán Âm.

Biết bao nhiêu thiên kỷ đã trôi qua, con người sử dụng tôn giáo như một công cụ, tin rằng họ sẽ sống mãi mãi khi giả từ cỏi đời này. Ngày nay, con người lại dùng khoa học để bảo vệ họ, tin rằng các y sĩ, khoa học gia sẽ cứu họ và họ sẽ sống muôn đời tại nhà riêng của họ hay liệm họ với thuốc để mai sau, hậu thế tìm ra các hồi sinh lại người đã chết.
Một nhà sư ở Ba-Tây

Có thể trong tương lai gần đây, các tỷ phú và thân nhân của họ sẽ được các khoa học gia giúp họ sống lâu và khoẻ mạnh. Có thể 100 năm nữa, khoa học sẽ giúp con người sống lâu hơn nhưng câu hỏi thường được đặt ra ”sống lâu để làm gì?

Chúng ta không đặt câu hỏi như ông bà khi xưa, chết đi về đâu mà sống để làm gì. Sống làm gì khi tất cả hành vi của chúng ta đều bị theo dõi như ở các nước độc tài như Trung Cộng, các máy quay video được trang bị khắp nơi. Các công ty đang hợp nhau, nhân danh bảo vệ y tế cộng đồng để viết lập trình có những chức năng, có thể kiểm soát tư tưởng chúng ta, giao tiếp với ai, nói những gì,…. Chán Mớ Đời 

Nhs


Tô Bún Thang Đàlạt

Trên Facebook tuần này, có anh bạn tải tấm ảnh tô bún riêu, kêu không ăn được mắm tôm chi đó khiến mình nhớ đến tô bún thang, ăn lần đầu tiên trong đời do mẹ anh ta nấu.

Khi mình sang trường Văn Học thì ngơ ngơ ngác ngác, may thay có 2 tên ở gần xóm Thi Sách là Huỳnh Kim Sang và Phạm Anh Tuấn học chung lớp nên cũng đỡ bở ngỡ. Học buổi sáng, chiều chúng rũ đi đá banh ở sân vận động với học sinh trường Việt Anh và đám xóm Kho Bạc.

Được mấy tháng thì 2 tên này sinh 1955, được lệnh đôn quân nên xếp bút nghiên, đi lính đến nay vẫn không gặp lại. Huỳnh Kim Sang, nghe nói ở Texas còn Phạm Anh Tuấn thì ở Đàlạt. Mình có gặp hắn đi xe Honda qua nhà mình nhưng đứng nói chuyện thì hắn không nhớ mình.

2 tên này đi lính nên mình phải làm quen, chơi với mấy tên khác. Một hôm ra về, cả đám rũ nhau đi ăn chè Mây Hồng ở đường Tăng Bạt Hổ bổng nhiên có một tên kêu cho hắn đi ké thế là phải chở 3. Tới bồn binh Hải Thượng thì tên Đức, ngồi sau nhảy xuống vì sợ cảnh sát phạt. Nói sẽ đợi hắn ở góc Phan Đình Phùng. Xe vừa chạy thì tên đi ké xe kêu oái oái khiến mình hoảng hồn, ngừng xe lại. Hoá ra tên này bỏ chân vào bánh xe, bị mấy vành xe cắt một ít thịt. Kinh. 

Thế là bỏ vụ ăn chè, mình hỏi nhà hắn ở đâu để chở về. Từ đó mỗi ngày mình phải chạy đến nhà hắn, chở hắn đi học rồi chở về. Ăn trưa xong lại phải chạy qua nhà hắn ở hẻm Tăng Văn Danh, chở lên nhà thương Đàlạt, để thay băng bó cái chân. Khi không mình lãnh của nợ. Hắn ở đâu nhảy tới xin đi ké rồi chơi một đường, tính nhẩm xem vòng quay của trục bánh xe quay bao nhiêu vòng như thầy dạy Vật Lý Hoàng Ngọc Ẩn, khiến mình phải làm tài xế bất đắc dĩ.

Nhờ quen hắn, mình mới khám phá ra vụ ông cụ mình bị đổi đi Ban Mê Thuột. Bố tên này quen với ông cụ mình, hay đánh chắn hay tổ tôm với nhau ở nhà ông Định làm ty công chánh, nha Kiều Lộ, ở đường Thi Sách, cư xá Kiến thiết thì phải, trong xóm Cao Quốc Tuấn và Ngọc Tịnh.

Ông cụ mình thanh liêm nên không chịu ăn hối lộ với đám ông Định nên đám này chơi ông cụ mình bằng cách bỏ cây thuốc lá 555 và rượu tây trong hộc bàn của ông cụ khi thanh tra từ Sàigòn lên. Tình ngay lý gian, ông cụ bị khiển trách và bị đổi lên Ban Mê Thuột. Sau nhờ ông Đổ Cao Luận, bố của tướng Đổ Cao Trí, hay đến nhậu với ông Hai, hàng xóm mình nên nhờ ông bà Hai nói một tiếng, mới được thuyên chuyển về lại Đàlạt. Bố tên bạn kêu bố mày rất căm thù ông Định.

Đến nhà tên này thì khám phá ra hắn có một ông anh đi du học ở Gia-nã-đại, gửi hình về để tóc dài như con gái, khiến mình cũng muốn đi du học. Trong lớp có Hùng tiệm thuốc Con Cua, cũng có anh đi du học ở Gia-nã-đại. Bổng nhiên mấy tên có anh đi du học và mình chơi thân nhau, mơ mộng đi du học chung.

Ngoài ông anh đầu ở Gia-nã-đại, hắn có một ông anh khác đang học Chính Trị Kinh Doanh Đàlạt, rồi đến một cô em gái tên Mai thì phải, 2 em trai khác tên Thắng và Hùng.

Được mấy tháng thì chân tên này lành. Có lẻ để trả công mình làm tài xế không lương nên mẹ hắn kêu chủ nhật, ghé lại nhà ăn bún thang. Mình nghe đến bún thang thì mặt như bò đội nón vì cả đời chưa bao giờ nghe nói đến “bún than”. Ai mà ăn bún làm với than đen xì. Nhưng nghe ăn thì chủ nhật phải đến ăn trả thù vì tên bạn học chung hay đến nhà mình ăn mệt thở.

Dạo ấy, lâu lâu nhà mình hay đổ bánh xèo, mỗi đứa có thể mời một người bạn đến ăn. Tên này chơi một lần 6, 7 cái bánh xèo đến hết bột. Chán Mớ Đời 

Ông cụ mình thì gốc Bắc kỳ, còn bà cụ thì Trung kỳ nên đa phần ở nhà, ăn cơm theo kiểu người Trung kỳ hơn là Bắc kỳ. Tết thì bà cụ có làm thịt đông, cho có vẻ Bắc kỳ một tí. Mấy vụ canh mồng tơi, rau đay,…thì sang Cali mình mới biết đến. Khi mẹ tên này nói ăn bún thang thì mình cứ nghĩ là bún than. Bún vừa ăn vừa than hay làm bằng than gì đó.

Chủ Nhật đến, mới 4 giờ chiều là đã bò sang nhà hắn để xem bún than là bún gì. Mình thấy mẹ hắn làm rất công phu. Cái vụ trứng chiên, bác ấy tráng rất mỏng rồi cuốn lại để cắt chỉ mỏng le. Vụ này mình có tìm cách làm trứng chiên mỏng như thế nhưng chịu.

Hoá ra món này có đủ thứ; thịt gà, tôm khô, chả lụa, thịt gà xé phay,… rồi bỏ lên tô bún, có nhiều màu hấp dẫn. Nhà văn Vũ Bằng từng nhận xét: “nhìn bát phở cho ta cảm giác của bức hoạ tập thể bạo màu thì quan sát tô bún thang cho ta cái cảm giác đang được ngắm bức tranh phong cảnh trong trẻo của dòng sống Stêbơn mà ở đó những mảng màu nguyên chất được gần nhau chứ không pha lẫn.” Ông Vũ Bằng bú xua la mua, có ai biết dòng sông Stêbơn ở đâu.

Theo mình hiểu là món này thường được làm sau mấy ngày Tết. Các thức ăn còn dư sau 3 ngày Tết, mấy bà thái nhỏ rồi cho cả nhà ăn. Từ “Thang” ở đây là do chữ Hán mà ra, nghĩa là “canh” như “canh Bún” của người Bắc mà mình chỉ biết khi ra Bolsa mới  nghe lần đầu tiên.


Cũng có thể là từ cụm từ “bày thang”. Nghe kể là ở Hà Nội khi xưa, sau khi bỏ bún vào bát thì người ta sẽ “bày thang”, nghĩa là xếp từng nguyên liệu chế biến vào bát. Người Hà Nội có một dụng cụ làm bằng gỗ tương tự khung thêu của trẻ con, được chia thành 5 phần bằng nhau. Khung được đặt trên bát bún rồi 5 loại nhân thắng như trứng gà, giò lụa, thịt gà, củ cải dầm khô, rồi mới chán nước dùng. Đặc biệt là phải ăn một tí mắm tôm, cà cuống. Mình ngạc nhiên khi anh bạn kêu là sợ bún riêu vì có mắm tôm. Nếu mình không lầm thì anh chàng này ăn rất khoẻ bún thang có mắm tôm và cà cuống. Khi xưa, ở Đàlạt nghèo đói nên ăn bú xua la mua, nay ở hải ngoại nên chê mắm tôm, cà cuống. Chán Mớ Đời 

Lần đầu tiên ăn bún thang và cũng lần đầu ở nhà hắn nên xong 1 tô thì mình ngưng. Mẹ hắn có mời thêm nhưng mình tuy còn đói nhưng kêu cảm ơn vì nghe Bắc kỳ hay “mời nhưng lạy trời đừng ăn”.

Ai ngờ có tên hàng xóm cũng học Yersin, cũng được mời. Hắn kêu “gầy là thầy cơm” nên làm 1 phát 2 tô bún thang. Hắn quen ăn ở gia đình này nên không làm bộ làm tịch chi cả. Tên này và anh tên bạn cứ gặp nhau là choảng nhau đủ trò. Gọi là tranh luận gì đó mình chả hiểu, vì rất trí thức, nào là nhảy Cha Cha phải như thế này, nhót Sì-lô phải như thế kia. Ôm gái ngoài sàn nhảy điệu nghệ như Cuốn Theo Chiều Gió,… Toàn là những cụm từ mình chưa bao giờ nghe đến. Mình gặp gái là run như người bị bệnh sốt rét, trong khi hai tên này nói là ôm gái như ôm ca-ve khiến mình khâm phục bội phần. Lâu lâu vẫn thấy 2 ông trí thức đường TĂng Văn Danh xưa, tranh luận về sợ vợ như thế nào. Chán Mớ Đời 

Mình mê bún thang từ đấy, nên khi có tiền hay bò ra đường Thành Thái, cạnh cầu thang phòng nha sĩ Nguyễn Văn Trình, có một quán bún thang rất ngon nhưng không bằng mẹ tên bạn nấu. Có lẻ có mùi hương hiệu Lá Bồ Đề.

Lần thứ 2 được mẹ tên bạn nấu cho ăn bún thang, trước khi mình đi tây. Bác nói để cho mày nhớ bún thang của bác vì sang đó không có ai nấu ngon như nhà này. Mà thật, 45 năm qua mình chưa bao giờ ăn lại tô bún thang. Gần đây, có chị hàng xóm, gốc Bắc kỳ, có mời ăn một lần. Rất ngon! Mình nghĩ tô bún thang thời đói khát ở Đàlạt vẫn ngon hơn.

Kể lại đây để nhớ một thời ở Đàlạt xưa. Năm 1986, mình đi chơi ở Hoa Kỳ, có ghé sang Ottawa thăm gia đình tên bạn. Có gặp lại mẹ hắn nhưng quên vụ bún thang. Mình chỉ nhớ, dạo Sàigòn đổi chủ thì anh đầu hắn, dù chưa bao giờ gặp mặt, viết thư cho mình ở Pháp, khuyên xin sang Gia-nã-đại sinh sống, có gia đình hắn cho vui. Mình có xin giấy tờ đi định cư ở Gia-nã-đại nhưng không được.
Mình và anh bạn hay ghé tiệm bánh mì Vĩnh Chấn, mua bánh mì rồi về nhà mình trét bơ ăn. Ngon cực.

Mình có gặp lại vợ chồng tên bạn ở Cali vài lần và lần cuối ở Niagara Falls. Một hôm, đang đi trượt tuyết thì nhận được điện thoại của anh bạn, kêu tao bị ung thư phổi. Vài tháng sau, điện thoại reo, bên kia đường dây là tiếng vợ của anh bạn khóc.

Nhs